Przedmiotem wynalazku jest pneumatyczne urzadzenie hamulcowe dzialajace posrednio, zwlaszcza do pojazdów szynowych, zawierajace przewód powietrza glównego, do którego jest przylaczony posrednio dzialajacy zawór sterujacy i przylaczony do niego cylinder hamulcowy i cylinder hamulcowy z zasobnikiem sprezynowym.Z opisu patentowego St. Zjedn. Am. nr 2531 055 znane jest pneumatyczne urzadzenie hamul¬ cowe, w którym bezposrednio dzialajacy cylinder hamulcowy jest dolaczony za posrednictwem posrednio dzialajacego zaworu sterujacego do przewodu powietrza glównego, a cylinder hamul¬ cowy z zasobnikiem sprezynowym jest przylaczony bezposrednio do przewodu powietrza glów¬ nego. Jezeli w tym urzadzeniu cisnienie w przewodzie powietrza glównego zmniejszy sie, na przyklad na skutek pekniecia przewodu, do wartosci cisnienia atmosferycznego, wówczas obydwa cylindry hamulcowe wytwarzaja razem sile hamowania. Sila ta jest wieksza od sily hamowania, koniecznej do zahamowania bez wywolania efektu slizgania sie kól.Znany jest z opisu wylozeniowe^o RFN nr 1 605 308 pneumatyczne urzadzenie hamulcowe bezposrednio dzialajace, w którym w celu unikniecia zablokowaniakól ponad cylindrem hamulco¬ wym z zasobnikiem sprezynowym umieszczony jest zawór blokujacy, którego kazdy z obydwu otworów wlotowych polaczony jest z zaworem hamulcowym, uruchamianym przez kierowce pojazdu. W przypadku tego hamulca, cylindry hamulcowe i cylindry hamulcowe z zasobnikiem sprezynowym musza byc uruchamiane oddzielnie, przez im przyporzadkowane zawory hamul¬ cowe. Jezeli przykladowo podczas hamowania pojazdu cisnienie w przewodzie hamulcowym, przyporzadkowanym cylindrowi hamulcowemu, obnizy sie tak bardzo, ze niemozliwejest zahamo¬ wanie, wówczas za posrednictwem drugiego zaworu hamulcowego jest mozliwe reczne sterowanie hamowaniem cylindrem hamulcowym z zasobnikiem sprezynowym. Dlatego tez urzadzenie hamulcowe zawiera dwa zasadniczo oddzielone od siebie obwody hamulcowe i jest przeznaczone zwlaszcza do pojazdów mechanicznych.Zadaniem wynalazku jest opracowanie urzadzenia hamulcowego z cylindrem hamulcowym i cylindrem hamulcowym z zasobnikiem sprezynowym, z których kazdy powinien wytworzyc calko¬ wita sile hamowania, i w którym cylinder hamulcowy z zasobnikiem sprezynowym móglby2 126 058 wytworzyc automatycznie sile hamowania, nawet wtedy gdy cylinder hamulcowy nie wytwarza sily hamowania lub wytwarza niedostateczna sile hamowania,przy czym powinno sie uniknac zjawiska blokowania kól.Zadanie to zostalo rozwiazane dzieki temu, ze hamulec zawiera podwójny zawór zwrotny, którego pierwszy wlot jest polaczony z zaworem sterujacym, drugi wlot jest polaczony z przewo¬ dem powietrza glównego, a wylot z cylindrem hamulcowym z zasobnikiem sprezynowym.Korzystnie pomiedzy przewodem powietrza glównego a drugim wlotem podwójnego zaworu zwrotnego jest umieszczony przelacznik cisnienia.Zaleta rozwiazania wedlug wynalazku jest to, ze cylinder hamulcowy z zasobnikiem sprezyno¬ wym jest zasilany nie tylko cisnieniem z przewodu powietrza glównego, lecz równiez automatycznie cisnieniem hamowania, jezeli jest ono wieksze od cisnienia z przewodu powietrza glównego.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, który przed¬ stawia schematycznie hamulec pneumatyczny.Z przewodem 10 powietrza glównego polaczony jest poprzez przewód 11 zawór sterujacy 12.Przewód 10 powietrza glównego jest polaczony z nie przedstawionym blizej, zaworem hamulco¬ wym maszynisty, uruchamianym przez kierujacego pojazdem. Do zaworu sterujacego 12 blizej nie przedstawionego, jest przylaczony zbiornik 13 powietrza pomocniczego, zbiornik 14 powietrza sterujacego oraz poprzez pierwszy cylinder hamulcowy 15 przewód hamulcowy 16. W cylindrze hamulcowym 15 znajduje sie tlok 17, obciazony sprezyna 18, dzialajaca w kierunku luzowania hamulca. Tlok 17 jest polaczony w nie przedstawiony sposób z urzadzeniem hamulcowym, które dociska klocki hamulcowe do kola pojazdu, gdy tlok 17 przesuwa sie, wedlug rysunku na lewo, wbrew sile sprezyny 18.Podwójny zawór zwrotny 23jest przylaczony swoim pierwszym wlotem 24 za posrednictwem przewodu 28 do pierwszego przewodu hamulcowego 16, a swoim drugim wlotem 25 do drugiego przewodu hamulcowego 36, polaczonego poprzez przylacznik cisnienia 37 z przewodem 10 powie¬ trza glównego. Wylot 26 podwójnego zaworu zwrotnego 23 jest przylaczony za posrednictwem przewodu 27 do cylindra hamulcowego 29 z zasobnikiem sprezynowym. W cylindrze hamulcowym 29 z zasobnikiem sprezynowym znajduje sie tlok 30, obciazony silna sprezyna 31. Tlok 30 jest polaczony w nie przedstawiony sposób za posrednictwem tloczyska 35 z urzadzeniem hamulcowym.Hamulec pneumatyczny wedlug wynalazku dziala w nastepujacy sposób. Przy zwolnionym hamulcu, w przewodzie 10 powietrza glównego panuje cisnienie robocze. Zbiornik 13 powietrza pomocniczego jest napelniony, a w zbiorniku 14 powietrza sterujacego panuje równiez cisnienie robocze.Sprezone powietrze z przewodu 10 powietrza glównego dociera przez drugi przewód hamul¬ cowy 36 i podwójny zawór zwrotny 23 do cylindra hamulcowego 29 z zasobnikiem sprezynowym.Pod wyplywem cisnienia powietrza tlok 30 przesuwa sie na prawo, sciskajac sprezyne 31, a tym samym luzujac urzadzenie hamulcowe. W pierwszym przewodzie hamulcowym 16 nie ma cisnienia, dzieki czemu sprezyna 18 przesuwa tlok 17 w polozenie luzowania urzadzenia hamulcowego.W celu zahamowania obniza sie cisnienie w przewodzie 10 powietrza glównego, dzieki czemu sprezone powietrze ze zbiornika 13 powietrza pomocniczego dociera za posrednictwem zaworu sterujacego 12 i pierwszego przewodu hamulcowego 16 do cylindra hamulcowego 15, tlok 17 przesuwa sie wbrew sile sprezyny 18 na lewo i klocki hamulcowe sa dociskane do powierzchni biernej kola pojazdu. Jezeli cylinder hamulcowy 13 ma wytworzyc calkowita sile hamowania, wówczas cisnienie w pierwszym przewodzie hamulcowym 16 powinno byc wieksze od cisnienia w drugim przewodzie hamulcowym 36, poniewaz cisnienie obnizylo sie w nim jak w przewodzie 10 powietrza glównego.Podwójny zawór zwrotny 23 ma za zadanie uniemozliwienie jednoczesnego przenoszenia sily hamowania przez obydwa cylindry hamulcowe 15, 29 do urzadzen hamulcowych, poniewaz kazdy z cylindrów hamulcowych 15, 29 jest w stanie wytworzyc calkowita sile hamowania. Gdyby wystepujaca sila hamowania byla wieksza od dopuszczalnej calkowitej sily hamowania, wówczas wystapiloby zjawisko slizgania sie kól, co znacznie wydluzyloby droge hamowania.To nadmierne hamowanie uniemozliwia podwójny zawór zwrotny 23, który pozwala na przeplyw sprezonego powietrza z pierwszego przewodu hamulcowego 16 przez wlot 24, wylot 26 i126058 3 przewód podwójny 27 do cylindra hamulcowego 29 z zasobnikiem sprezynowym, przy czym wlot 25 jest zamkniety do drugiego przewodu hamulcowego 36. W ten sposób sprezyna 31 napreza sie dzieki cisnieniu, panujacemu w cylindrze hamulcowym 29 z zasobnikiem sprezynowym, a tlok 30 pozostaje w polozeniu zluzowania.Cylinder hamulcowy 29 z zasobnikiem sprezynowym jest tak uksztaltowany, ze tlok 30 oddzialywuje dopiero wówczas na urzadzenie hamulcowe, jezeli cisnienie w przewodzie 10 powie¬ trza glównego znacznie obnizy sie i jest nizsze od podywzszonego w miedzyczasie cisnienia w pierwszym przewodzie hamulcowym 16. Zazwyczaj jednak cylinder hamulcowy 29 z zasobnikiem sprezynowym nie wywoluje sily hamowania, poniewaz powietrze dociera przez podwójny zawór zwrotny 23 do cylindra hamulcowego 29 z zasobnikiem sprezynowym i w ten sposób sprezyna 31 zostaje naprezona. Jezeli sila hamowania pochodzaca z cylindra hamujacego 15 jest niewielka, wówczas cisnienie w przewodzie 10 powietrza glównego nieznacznie obniza sie, a sprezyna 31 cylindra hamulcowego 29 z zasobnikiem sprezynowym pozostajejeszcze przy tej wartosci cisnienia, naprezona.Cylinder hamulcowy 15 stanowi hamulec roboczy, a cylinder hamulcowy 29 z zasobnikiem sprezynowym sluzy jako drugi hamulec, dzialajacy wówczas gdy nie ma sprezonego powietrza.Jezeli przykladowo cisnienie w zbiorniku 13 powietrza pomocniczego niejest wystarczajace do uzyskania calkowitego zahamowania przez cylinder hamulcowy 15, wówczas cisnienie nie wystar¬ cza do naprezenia, za posrednictwem podwójnego zaworu zwrotnego 23, sprezyny w cylindrze hamulcowym 29 z zasobnikiem sprezynowym, tak ze tlok 30 oddzialywuje jednoczesnie na urza¬ dzenie hamulcowe. Obydwa cylindry zapewniaja razem dostateczna ilosc sily do uzyskania efektu calkowitego zahamowania.Zastrzezenia patentowe 1. Pneumatyczne urzadzenie hamulcowe dzialajace posrednio, zwlaszcza do pojazdów szyno¬ wych, zawierajace przewód powietrza glównego, do którego jest przylaczony posrednio dzialajacy zawór sterujacy i przylaczony do niego cylinder hamulcowy i cylinder hamulcowy z zasobnikiem sprezynowym, znamienne tym, ze zawiera podwójny zawór zwrotny (23), którego pierwszy wlot (24) jest polaczony z zaworem sterujacym (12), drugi wlot (25)jest polaczony z przewodem (10) powietrza glównego, a wylot (26) z cylindrem hamulcowym (29) z zasobnikiem sprezynowym. 2. Pneumatyczne urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze pomiedzy przewodem (10) powietrza glównego, a drugim wlotem (25) podwójnego zaworu zwrotnego (23) ma umieszczony przelacznik cisnienia (37).126 058 10 13 1H 14 16- 15 a= 9*0 "H %e • ^ •12 23 28 24 \ 25 I V ii l * ^ 26^ 27-J 3 37 •36 C= 35 ^ 29 18 17 7 30 31 •r Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL PL PL