Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania sta¬ li, zwlaszcza sposób rafinacji stali w procesie zasadowo- tlenowym, w którym kapiel metalowa zawarta w konwer¬ torze rafinuje sie przez dmuch tlenu doprowadzany po¬ wyzej powierzchni wytopu.Wytwarzanie stali w procesie zasadowo-tlenowym jest dobrze znane jako proces BOP i BOF.Podczas wytwarzania stali w tym procesie ulega ona zanieczyszczeniu azotem atmosferycznym. Zanieczyszcze¬ nie to powoduje utwardzanie dyspersyjne stali, które prze¬ jawia sie w produkcie finalnym zlymi wlasnosciami i zlym stanem powierzchni. W opisie patentowym Stanów Zjed¬ noczonych Ameryki nr 3 769 000 przedstawiono sposób eliminowania azotu ze stopu przez umieszczenie wyciagu luzno nad wylotem z konwertora. Dostep azotu z ota¬ czajacego powietrza odcina sie przez utrzymywanie kur¬ tyny z dwutlenku wegla miedzy wyciagiem a gardziela konwertora. W opisie patentowym Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3 307 937 przedstawiono sposób odci¬ nania dostepu atmosferycznego azotu do stopu przez odpowiednie dobranie wielkosci otworu, którym gaz uchodzi z konwertora tak, by utrzymac w konwertorze nadcisnienie w stosunku do cisnienia atmosferycznego, nawet przy niskim poziomie wegla. Oba te rozwiazania wymagaja modyfikacji konwertora zasadowo-tlenowego, która jest kosztowna i klopotliwa. W zwiazku z czym zad¬ ne z tych rozwiazan nie znalazlo szerszego zastosowania w przemysle.Oprócz potencjalnego zanieczyszczenia azotem, druga niedogodnoscia konwencjonalnego procesu zasadowo-tle- 10 15 20 30 nowego jest wzrost ilosci tlenu w kapieli, który reaguje z cennym metalem, przy czym obniza sie zawartosc wegla w kapieli metalowej. Szereg opisów patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki przedstawia sposoby rozcien¬ czania tlenu innym gazem, w celu zmniejszenia ilosci tlenu reagujacego z metalem. Naleza do nich opisy pa¬ tentowe nr 3 649 246 oraz nr 3 594155 i nr 3 666 439.Powyzsze patenty dotycza jedynie problemu zwiekszenia stopnia reakcji wprowadzanego tlenu z weglem,a nie zmniej¬ szenia stopnia reakcji z metalem. Zaden z wymienionych opisów nie dotyczy zastosowania rozcienczalnika dla zmniejszenia ilosci azotu wychwytywanego z atmosfe¬ ry przy swiezeniu za pomoca tlenu w procesie zasadowo- -tlenowym.Celem wynalazku jest zapobiezenie zanieczyszczaniu kapieli metalowej azotem w trakcie swiezenia, przy pro¬ wadzeniu dmuchu tlenem od góry, otrzymanie w procesie zasadowo-tlenowym niskoweglowej stali o malej zawar¬ tosci azotu oraz zmniejszenie ilosci wolnego od azotu plynu, koniecznego do wytworzenia niskoweglowej stali o malej zawartosci azotu.Sposób wytwarzania niskoweglowej stali o malej za¬ wartosci azotu przez dmuch tlenu do kapieli metalowej zawartej w konwertorze, prowadzony sponad powierzchni kapieli metalowej wedlug wynalazku polega na: a) wprowadzeniu wolnego od azotu plynu do konwer¬ tora, przed dojsciem zawartosci azotu w kapieli metalowej do najnizszego poziomu, przy kontynuowaniu dmuchu tlenu, b) dobraniu szybkosci doplywu wolnego od azotu plynu 122 283122 283 3 tak, by szybkosc odplywu gazów z konwertora byla co najmniej równa ich szybkosci w przypadku prowadzenia procesu bez stosowania wolnego od azotu plynu, w tym etapie procesu rafinacji, gdy zawartosc azotu w kapieli metalowej osiaga wartosc najmniejsza, c) wprowadzaniu wolnego od azotu plynu w trakcie pozostalego okresu dmuchu tlenu.W procesie zasadowo-tlenowym czesto przerywa sie dmuch tlenu do kapieli metalowej, a nastepnie ponownie podejmuje sie go. Przy ponownym dmuchu czesto wys¬ tepuje znaczny wzrost zawartosci rozpuszczonego w ka¬ pieli metalowej azotu. Dla zapobiezenia wchlaniania azo¬ tu przy przerwaniu doplywu tlenu, bezposrednio przed rózpoczecTem* ponjpwnego dmuchu tlenu konwertor wi- ) nferi*byc* przeplukany wolnym od azotu plynem. Wpro- \ wadzanie do konwertora wolnego od azotu plynu winno j byc* podjete ponownie zanim zawartosc azotu w kapieli I mstatowej osiagnie najnizszy poziom, uregulowane i kon¬ tynuowane jak wyzej.Termin „wolny od azotu plyn" oznacza w niniejszym opisie jakikolwiek plyn inny niz tlen, zasadniczo wolny od azotu i zwiazków azotowych. Termin ten obejmuje, nie ograniczajac sie do nich: argon, hel, neon, krypton, ksencn, dwutlenek wegla, tlenek wegla, pare wodna, wode, wodór, gazowe weglowodory, jak metan i etan, ciekle weglowodory, jak nafte i n-heptan oraz ich mieszaniny.Korzystnie jako wolny od azotu plyn stcsuje sie argon.Terminy „stal niskoweglowa" i „stal o malej zawar¬ tosci azotu*' oznaczaja w niniejszym opisie stal o zawar¬ tosci wegla nie wyzszej niz okolo 0,10% i stal o zawar¬ tosci azotu nie wyzszej niz okolo 0,005% (50 ppm).Termin „gaz odlotowy" obejmuje gazy uchodzace z otworu wylotowego lub gardzieli konwertora przy wpro¬ wadzaniu tlenu lub tlenu i jednego lub wiecej innych ga¬ zów do konwertora, w celu rafinacji kapieli metalowej.Termin „ponowny dmuch" oznacza doprowadzenie tlenu lub mieszaniny tlenu z innymi gazami do konwerto¬ ra zasadowo-tlenowego po zatrzymaniu z jakiejkolwiek przyczyny, poczatkowego doprowadzania tlenu lub za¬ wierajacej tlen mieszaniny. Mozliwe jest stosowanie przy jednym wytopie wiecej niz jednego ponownego dmuchu.Korzystnym sposobem wprowadzania wolnego od azotu plynu jest mieszanie go ze strumieniem tlenu. Mozna jednak stosowac równiez sposoby alternatywne. Ko¬ rzystna iloscia wolnego od azotu plynu, stosowana do przeplukania konwertora przed ponownym dmuchem tlenu, jest ilosc równa co najmniej polowie objetosci kon¬ wertora nad kapiela metalowa, mierzona w 21°C, pod cisnieniem 101325 Pa.Na zalaczonym rysunku na fig. 1 przedstawiono wykres ilustrujacy koncowa zawartosc azotu w funkcji koncowej zawartosci wegla C dla szeregu wytopów rafinowanych dotychczasowym procesem zasadowo-tlenowym w ty¬ powym, przemyslowym ukladzie rafinacyjnym, bez sto¬ sowania sposobu wedlug wynalazku. Figura ta ilustruje, w jaki sposób dane uzyskane, bez stosowania sposobu wedlug wynalazku, stosuj? sie dla okreslenia, kiedy na¬ lezy rozpoczac doprowadzanie wolnego od azotu plynu.Na fig. 2 przedstawiono zmiany szybkosci odplywu gazu odlotowego F jako funkcje zawartosci wegla C dla ukladu, którego dane sa przedstawione na fig. 1. Wykres przedstawia, w jaki sposób dane uzyskane znanym sposo¬ bem stosuje sie dla okreslenia, ile nalezy wprowadzic wol¬ nego od azotu plynu.Pasmo ograniczone krzywymi A i B na fig. 1 przedsta- 4 wia zmiane zawartosci azotu N w kapieli metalowej wraz ze zmiana procentowej zawartosci wegla C, w przypadku,, gdy proces przeprowadza sie znanym sposobem. Choc dla wszystkich ukladów zasadowo-tlenowych krzywe maja 8 ksztalty podobne do przedstawionych na fig. 1, zaleznosc liczbowa miedzy N i C jest wlasciwa dla danego ukladu i sposobu, w jaki jest on prowadzony i nalezy ja wykreslic z danych uzyskanych w trakcie przeprowadzania procesu w praktyce. Przyczynami zmian w róznych ukladach sa, io zmiany szybkosci dmuchu tlenu, polozenie operacyjne lancy, cisnienie tlenu w lancy, ksztalt lancy, ciezar kapieli metalowej, geometria konwertora itp. Mozna zauwazyc^ ze wraz ze spadkiem zawartosci wegla zmniejsza sie rów¬ niez zawartosc azotu, az do wartosci minimalnej, od któ- 15 rej zawartosc azotu ponownie zaczyna wzrastac.Zawartosc azotu w kapieli metalowej stosuje sie do okreslania kiedy, wedlug wynalazku, nalezy rozpoczac wprowadzanie plynu nie zawierajacego azotu. Poniewaz, jednak zawartosc azotu czesto niejest regularnie mierzona,, tak jak zawartosc wegla i poniewaz zawartosc azotu jest dla danego konwertora zasadowo-tlenowego funkcja za¬ wartosci wegla, jak przedstawiono na fig. 1, zawartosc azotu mozna oznaczac na podstawie zawartosci wegla. 25 W ukladzie, którego dotyczy fig. 1, zawartosc azotu osiaga wartosc minimalna, gdy zawartosc wegla w kapieli metalowej wynosi okolo 0,08%.Fig. 2 przedstawia szybkosc przeplywu gazu odlotowego- w zaleznosci od zawartosci wegla C dla danego ukladu 30 rafinacyjnego w procesie zasadowo-tlenowym, przy da¬ nej szybkosci dmuchu tlenu, gdy nie stosuje sie sposobu wedlug wynalazku. Przyblizona szybkosc przeplywu gazu mozna oznaczyc bez przeplywomierza, sporzadzajac wy¬ kres zmian zawartosci wegla w czasie, oznaczajac szybkosc 35 utleniania sie wegla z nachylenia krzywej i obliczajac szybkosc przeplywu gazu od'olowego, przyjmujac, ze wegiel jest przeprowadzany w tlenek wegla i ze tlenek wegla stanowi jedyny skladnik gazu odlotowego. Jak w przypadku fig. 1, kazdy uklad zasadowo-tlenowy ma dla 40 tej zaleznosci swa wlasna krzywa, zalezna od charakterys¬ tyki ukladu i sposobu prowadzenia procesu.Wedlug hipotezy nie ograniczajacej zakresu wynalazku zanieczyszczenie azotem w procesie zasadowc-tlencwym zachodzace glównie w koncowym etapie swiezenia tle- 45 nem, gdy zawartosc wegla w stali jest niska, ma nizej opisana przyczyne. Przy wysokim poziomie zawartosci wegla szybkosc powstawania tlenku wegla w trakcie dmu¬ chu tlenem w czz^sie odweglania jest wystarczajaca do te¬ go, by gaz odlotowy zapobiegal znaczniejszemu przeni- 50 kaniu otaczajacej atmesfery do konwertora. Ponadto, przy wysokim poziomie zawartosci wegla powstajacy tlenek wegla wypiera pewna ilosc azotu, ewentualnie rozpuszczo¬ nego w kapieli metalowej. Dlatego w poczatkowym eta¬ pie odwegl;na zawartosc azotu w stali zmniejsza sie, jak 55 to przedstawiono na fig. 1. Jednak od pewnego poziomu wegla, w miare jego obnizania, zawartosc azotu w stopie wzrasta. Przyjmuje sie, ze przyczyna tegojest to, ze w miare spadku zawartosci wegla zmniejsza sie szybkosc powsta¬ wania CO w reakcji odweglania, a wiec i szybkosc wydzie- 60 lania gazu odlotowego, co umozliwia przenikanie atmosfe¬ rycznego azotu do konwertora, do przestrzeni ponad ka¬ piela metalowa i jego absorpcje. Strumien tlenu ulatwia penetracje azotu w kapieli metalowej. Tak wiec, jak ilus¬ truje fig. 2, ze spadkiem szybkosci przeplywu gazu odlo- •b towego wzrasta infiltracja atmosferycznago azotu do kon-122 283 5 wertora ostatecznie osiagajac punkt, w którym zawar¬ tosc azotu w stali netto wzrasta.W opisie przeprowadzania sposobu wedlug wynalazku nawiazuje sie do fig. 1 i 2. Z rzeczywistych danych otrzy¬ muje sie wartosc N*, minimalna zawartosc azotu uzyski¬ wana przy dmuchu tlenem w danym ukladzie. Na fig. 1 wartosc N* wynosi okolo 19 do 25 czesci na milion. Oc- <;zytuje sie zawartosc wegla C* odpowiadajaca wartosci N*. Na fig. 1 wartoscia C* jest 0,08%. Wprowadzanie -wolnego od azotu plynu nalezy rozpoczac nie pózniej niz przy dojsciu zawartosci wegla do wartosci Cx.W celu oznaczenia szybkosci doprowadzana wolnego od azotu plynu, odczytuje sie z fig. 2 szybkosc przeplywu gazu odlotowego, odpowiadajaca wartosci C* wartosc F*, przy czym F* jest dolna wartoscia graniczna, ponizej której szybkosc przeplywu gazu odlotowego nie powinna w procesie rafinacji opadac. Zgodnie z wynalazkiem, szyb¬ kosc przeplywu gazu odlotowego utrzymuje sie powyzej wartosci minimalnej utrzymujac odpowiednia szybkosc -doprowadzania wolnego od azotu plynu, to jest taka, by .suma szybkosci przeplywu gazu odlotowego byla wyzsza odF*.Podsumowujac, z wykresu fig. 1 uzyskuje sie najpóz¬ niejszy punkt w czasie, w którym nalezy rozpoczac do¬ prowadzanie wolnego od azotu plynu, a z fig. 2 minimal¬ na ilosc wolnego od azotu plynu, która zgocmie z wyna¬ lazkiem nalezy doprowadzic, by zapobiec zanieczyszcze¬ niu stopu atmosferycznego azotem.W pewnych przypadkach dokladny, natychmiastowy pomiar zawartosci wegla lub azotu w kapieli metalowej w trakcie odweglania nie jest mozliwy. Wtedy korzystnie sposób wedlug wynalazku przeprowadza sie rozpoczynajac doprowadzanie wolnego od azotu plynu nieco wczesniej, przed dojsciem zawartosci azotu do wartosci Nz, a za¬ wartosci wegla do C*.Jezeli uklad zasadowo-tlenowy nie ma urzadzen do sta¬ lego pomiaru szybkosci przeplywu gazu odlotowego lub urzadzen do regulacji i szybkosci przeplywu gazu odlo¬ towego, przez zmiane ilosci plynu wolnego od azotu, wprowadzanego do konwertora, to sposób wedlug wyna¬ lazku przeprowadza sie doprowadzajac wolny od azotu plyn ze stala szybkoscia, wystarczajaca do utrzymania szybkosci wyplywu gazu co najmniej równej F*.W procesie zasadowo-tlenowym czesto przerywa sie doplyw tlenu do kapieli metalowej przed osiagnieciem 45 pozadanego stopn;a odweglania. W takim przypadku ko¬ nieczne jest powtórne doprowadzenie tlenu do kapieli metalowej. Podobnie, czesto konieczny jest równiez dmuch tlenu pomimo osiagniecia pozadanego koncowego po¬ ziomu wegla, badz to z powodu zbyt niskiej temperatury 50 kapieli metalowej, badz tez dlatego, ze obnizenie zanie¬ czyszczenia jakims skladnikiem nie osiagnelo zadanego poziomu. Niezaleznie od przyczyny, ponowny dmuch kapieli metalowej jest operacja czesto podejmowana. Gdy ponowny dmuch przeprowadza sie w konwencjonalnym 55 procesie zasadowo-tlenowym, to czesto nastepuje znaczny wzrost ilosci rozpuszczonego azotu. Wielkosc tego wzrostu Jest zmienna. Typowo w trakcie konwencjonalnego wzno¬ wienia dmuchu azot jest wchlaniany w ilosci 2 do 10 ppm, a czesto w ilosci 15 lub 20 ppm. Jezeli wymagane jest 60 przeprowadzenie kilku kolejnych przerw dmuchu, to koncowa zawartosc azotu moze byc o 80 do 100 ppm wyz¬ sza od N* i 40 do 60 ppm wyzsza od maksymalnej wartos¬ ci dopuszczalnej dla pewnych gatunków stali nisko- weglowej o malej zawartosciazotu. 65 6 Przyjmuje sie, ze przyczyna wchlaniania tak duzej ilosci azotu jest to, ze przy czasowym wstrzymaniu ra¬ finacji atmosferyczny azot dyfunduje do wolnej przes¬ trzeni konwertora i jest absorbowany przez kapiel meta¬ lowa przy wznowieniu dmuchu. Zgodnie z wynalazkiem, azot wypiera sie z konwertora przeplukujac go wolnym od azotu plynem bezposrednio przed wznowieniem dmu¬ chu i utrzymujac po wznowieniu dmuchu szybkosc prze¬ plywu gazu odlotowego nie nizsza niz F*.Korzystne jest plukanie jakakolwiek iloscia gazu, stwier¬ dzono jednak, ze plukanie objetoscia (mierzona w 21 °C pod cisnieniem atmosferycznym) w przyblizeniu równa polowie lacznej wolnej objetosci konwertora jest wys¬ tarczajace do zminimalizowania wchlaniania azotu przez stal w trakcie ponownego dmuchu. Przeplukiwanie mniej¬ sza iloscia obojetnego gazu moze byc niewystarczajace, natomiast stcsowanie wiekszej ilosci jest technicznie dopuszczalne, lecz nieekonomiczne. Nalezy zauwazyc, ze w przypadku wielokrotnego wznawiania dmuchu, kon¬ wertor powinien byc plukany przed kazdym wznowieniem.Korzystnym do stosowania w sposobie wedlug wyna¬ lazku plynem wolnym od azotu jest argon. Jego zaleta jest to, ze bedac chemicznie obojetnym jest najtanszym i najczesciej uzyskiwanym sposród chemicznie obojet¬ nych gazów, najmniej zaklóca bilans termiczny konwer¬ tora i w korzystny sposób wplywa na reakcje tlenu z weg¬ lem, rozcienczajac uchodzacy tlenek wegla.Przykladami innych wolnych od azotu plynów sa: hel, neon, krypton, ksenon, dwutlenek wegla, tlenek wegla, para wodna, woda, wodór, metan, ciekle weglowodory, gazowe weglowodory lub ich mieszaniny, w tym miesza¬ niny z argonem.Jezeli stosuje sie gaz palny, jak metan lub wodór, to nalezy podjac srodki ostroznosci dla unikniecia powsta¬ wania wybuchowych mieszanin. Palny gaz reaguje z tle¬ nem w konwertorze. Te reakcje nalezy uwzglednic przy obliczaniu ilosci gazu odlotowego, powstajacego przy kazdej ilosci wprowadzanego gazu palnego.Dlaosiagniecia dalszychkorzysci, polegajacych na zmniej¬ szeniu ilosci utlenianego metalu i ilosci tlenu rozpuszczo¬ nego w kapieli metalowej, korzystnym sposobem wpro¬ wadzania wolnego od azotu plynu do konwertora jest mieszanie go z tlenem, jezeli mozna tego dokonac bez wytworzenia mieszaniny wybuchowej. Podczas stoso¬ wania argonu eliminuje sie calkowicie mozliwosc wytwo¬ rzenia mieszaniny wybuchowej. Wprowadzajac wolny od azotu plyn zmieszany z tlenem, sposób wedlug wy¬ nalazku mozna realizowac w istniejacych ukladach za- sadowo-tlenowych przy bardzo malych nakladach inwes¬ tycyjnych, gdyz nie zachodzi potrzeba instalowania no¬ wych urzadzen doprowadzajacych. Mozna po prostu podlaczyc doplyw wolnego od azotu plynu do przewodu tlenowego przed lanca tlenowa. Sposób wedlug wynalazku przeprowadza sie równiez przez doprowadzanie wolnego od azotu plynu oddzielna lanca, dysza lub innymi urza¬ dzeniami, usytuowanymi w jakimkolwiek miejscu kon¬ wertora, w przestrzeni ponad kapiela metalowa, ponizej jej powierzchni lub jako oddzielny przewód w lancy tle¬ nowej.Wynalazek jest ilustrowany przykladami. W opisie i przykladach wszystkie czesci i procenty podano w czes¬ ciach i procentach wagowych.Przyklady. Szereg wytopów stali poddano ra¬ finacji przez dmuch od góry w zasadowo-tlenowym ukla¬ dzie rafinacyjnym o nastepujacej charakterystyce:122 283 7 objetosc konwertora przekrój wylotu konwertora sumaryczny wsad (surówkai alom) przecietna ilosc surówki we wsa¬ dzie przecietny sklad surówki plyn wolny od azotu szybkosc dmuchu tlenu z argo¬ nem szybkosc dmuchu tlenu bez ar¬ gonu temperatura gazu odlotowego — 140 m3 — 8,84 ml — 213 ton — 147 ton — 4,5% wegla l,0%krz5mu 0,8% manganu — argon — 560 m3/minute (w 21 °C, 101325 Pa) — 462 m3/minute (w 21 °C, 101325 Pa) — 1593°C Wielkosc lancy ograniczala sumaryczna szybkosc prze¬ plywu wprowadzanego gazu tak, ze przy wprowadzaniu argonu nalezalo zmniejszyc szybkosc dmuchu tlenu. We¬ dlug wynalazku proces przeprowadza sie korzystnie przy stalej szybkosci dmuchu tlenu w trakcie calego wytopu.Wykresy przedstawiajace zaleznosc zawartosci azotu i szybkosci przeplywu gazu odlotowego z konwertora od zawartosci wegla w kapieli metalowej przedstawiono na fig. 1 i 2. Z wykresów wynika, ze najnizszy poziom azotu N* osiaga sie przy zawartosci wegla okolo 0,08% i szybkosci gazu odlotowego 420 m3/minute (mierzonej w 1593 °C pod cisnieniem 101325 Pa). Tak wiec dla wlas¬ ciwego prowadzenia procesu sposobem wedlug wynalazku, wprowadzanie wolnego od azotu plynu nalezy rozpoczac najpózniej przy zawartosci azotu okolo 19 do 25 czesci na milion lub zawartosci wegla 0,08%. Argon nalezy wpro¬ wadzac z szybkoscia wystarczajaca do utrzymania szybkos¬ ci przeplywu gazu odlotowego na poziomie 420 m3/mi- nute, mierzonej w 1593 °C pod cisnieniem 101325 Pa lub 64,4 m3/minute, mierzonej w 21CC ped cisnieniem 101325 Pa.Argon wprowadzano do konwertora poprzez lance tle¬ nowa, laczac jego doplyw z przewodem tlenowym powy¬ zej lancy. Poniewaz uklad nie byl wypesazeny w urzadze¬ nie do ciaglego pomiaru zawartosci azotu lub wegla w sto¬ pie w trakcie procesu rafinacyjcego, doprowadzanie ar¬ gonu rozpoczeto, gdy zawartosc wegla oszacowano na 0,10—0,15%. Dla utrzymania szybkosci gazu odlotowego na poziomie 420 m3/minute w 1593°C, doprowadzano argon w ilosci 84 m3/minute mierzonej w 21 °C, lub 532 m3/minute mierzonej w 1593 °C Dodatkowy gaz doda¬ wano dla uzyskania wspólczynnika bezpieczenstwa w przy¬ padku gdyby caly argon nie zostal podgrzany do 1593 °C.Niektóre wytopy przeprowadzono z dodawaniem argo¬ nu ze Stalaszybkoscia tak niska,jak 56 m3/minute (w 21 °C, pod cisnieniem 101325 Pa). Równiez w tych wytopach uzyskanozadowalajace wyniki.W tablicy 1 przedstawiono wyniki uzyskane przy pierw¬ szym zatrzymaniu doplywu tlenu lub spuscie metalu, dla wytopów nie wymagajacych wznowienia dmuchu, przed doprowadzeniem argonu dla utrzymania wlasciwej szybkosci odlotu gazów. 8 Tablica 1 Zawartosc azotu przy pierwszym za trzymaniu dmuchu wytop nr szybkosc doplywu ar¬ gonu (m3/minute, w 21 °C, 101325 Pa) laczny czas przedmu¬ chiwania tlenem (mi¬ nut) czas doprowadzania argonu (minut) temperatura zawartosc wegla przy pierwszym zatrzyma¬ niu (%) zawartosc azotu przy pierwszym zatrzyma- | niu (czesci na milion) 1 0 17 0 1581 0,03 | 33 2 56 17 4,25 1613 0,03 [ 20 3 84 16 2,00 1588 0,03 24 | Dane przedstawione w tablicy 1 wykazuja nizsza za¬ wartosc azotu przy stosowaniu sposobu wedlug wynalazku 25 (wytopy nr 2 i 3) niz w przypadku, gdy sposób wedlug wynalazku nie byl stosowany (wytop nr 1).Tablica 2 ilustruje wplyw przeplukiwania konwertora przed wznowieniem dmuchu. W tych wytopach nie wpro¬ wadzono argonu przed pierwszym zatrzymaniem, nato- 30 nrast stosowano go do plukania konwertora przed wzno¬ wieniem dmuchu i dodawano do tlenu w trakcie kazdego wznowienia dmuchu. Jak widac, przeplukiwanie wolnej przestrzeni z nastepnym dodawaniem argonu do tlenu w trakcie ponownego dmuchu zasadniczo eliminuje wych- 35 wytywanie azotu, nawet przy tak niskiej zawartosci wegla jak 0,03%. Rozwazmy przykladowo wytop nr 1, gdzie celem wznowienia dmuchu bylo podwyzszenie tempera¬ tury stopu. Zawartosc wegla wynesila 0,03% przed, a po wznowieniu dmuchu wypalanie wefja bylo minimalne 40 lub nie bylo go wcale, a wiec przy braku argonu nie byloby gazu odlotowego. Poniewaz konwertor najpierw przeplu¬ kano argonem, a nastepnie wprowadzano tlen z argonem, w trakcie ponownego dmuchu azot nie zostal wchloniety a poziom azotu obnizyl sie o 1 ppm. Przy tak niskim po- 45 ziomie wegla mozna bylo oczekiwac wchloniecia azotu w ilosci co najmniej 5 ppm, gdyby nie zastosowano plu¬ kania argonem i dodawania argonu przy wznowieniu dmuchu.Wytop nr 4 jest przykladem wytopu, przy którym wy- 50 magana byla wieksza liczba wznowien dmuchu. Przed kazdym wznowieniem dmuchu stosowano plukanie ar¬ gonem i dodawano argonu do tlenu w trakcie kazdego wznowienia. Z wyników przedstawionych w tablicy 2r widac, ze dodanie argonu, zgodnie z wynalazkiem, po- 55 woduje kumulatywne wychwytanie azotu w ilosci minus 3 ppm (tzn. spadek poziomu azotu) po czterech kolej¬ nych wznowieniach dmuchu. Normalnie przy tak niskim poziomie azotu i niedodawaniu argonu, nalezalo oczeki¬ wac lacznego wychwytywania azotu po czterech wznowieT 50 niach dmuchu w ilosci co najmniej 20 ppm, z tym, ze 40 do 60 ppm nie byloby nienormalne.Tablica 3 ilustruje wyniki prowadzenia sposobu we¬ dlug wynalazku, gdy konieczne jest wznowienie dmuchu po dodaniu argonu, w celu utrzymania minimalnej szyb- 65 kosci przeplywu gazu odlotowego jak przed pierwszym122 283 • 10 Tablica 2 | Przeplukiwanieargonem przed ponownymi dmuchaniami i wprowadzanie argonu wtrakcieponownych dmuchów | wytop nr | 1* 4 5 ponowny dmuch nr 1 1 2 3 4 1 2 objetosc gazu plu- i czacego przed po¬ nownym dmuchem | (m3) | 140 140 175 140 140 140 140 szybkosc przeplywu argonu w trakcie po¬ nownego dmuchu m3/min 74 74 74 74 74 80 98 czas trwa¬ nia ponow¬ nego dmu¬ chu (sekund) I 60 1 90 50 20 50 120 120 poczat¬ kowa zawar¬ tosc C (%) 0,03 ' 0,31 0,12 0,04 — 0,57 0,20 konco¬ wa za¬ wartosc C PL