Przedmiotem wynalazku jest sposób korekcji czystosci kolorów, odtwarzanych przez kineskop kolorowy.Rózne sposoby korekcji moga byc zastosowane w kines¬ kopach kolorowych odbiorników telewizyjnych celem uzyskania wiernego odtwarzania kolorów na ekranie kine¬ skopu. Te korekcje moga byc realizowane po zmontowaniu takich elementów skladowych, jak cewki odchylajace, zespoly do zapewniania zbieznosci na szyjce lampy kinesko¬ powej, lecz przed zainstalowaniem kompletnego kineskopu w obudowie odbiornika, albo tez moga byc realizowane po zainstalowaniu kompletnego kinespkopu w obudowie odbiornika.W typowych kineskopach, w których wyrzutnie elektro¬ nów ustawione sa w jednej linii, wymagane sa nastepujace regulacje: 1) wyregulowanie czystosci kolorów w srodkowej czesci ekranu; 2) przemieszczanie cewek odchylajacych wzdluz podluznej osi srodkowej kineskopu tak, aby uzys¬ kac czystosc kolorów na calym ekranie; 3) uzyskanie zbieznosci statycznej lub dynamicznej w srodkowej czesci ekranu; 4) uzyskanie zbieznosci na calym ekranie. Te cztery regulacje sa realizowane w uprzednio okreslonym porzadku, który moze byc zmieniany w zaleznosci od rodzaju kinesko¬ pu i rodzaju zastosowanych cewek odchylajacych. Co wie¬ cej, moga byc one realizowane w róznych stadiach wytwa¬ rzania, podczas montazu lub instalowania.Znane sposoby korekcji czystosci kolorów zwykle obejmu¬ ja proces uzyskania czystosci kolorów w srodkowej czesci ekranu poprzez jak najdalsze praktycznie mozliwe odsu¬ niecie cewek odchylajacych od ekranu kineskopu. Wówczas czystosc kolorów w srodkowej czesci ekranu jest uzyskiwana 10 15 20 25 so poprzez zastosowanie znanych zespolów takich, jak obraca¬ ne dwubiegunowe pierscienie magnetyczne, przeznaczone do korygowania czystosci kolorów i obejmujace szyjke kineskopu. Wówczas czystosc kolorów na calym ekranie jest uzyskiwana poprzez takie przemieszczenie cewek odchylajacych wzdluz osi podluznej kineskopu, aby do¬ prowadzic do nalozenia sie plaszczyzn odchylania cewek na plaszczyzne odchylania kineskopu.W niektórych kombinacjach kineskop — cewki odchyla¬ jace moze miec miejsce niewystarczajace odseparowanie jednego konca obudowy zespolu odchylajacego od innych zespolów, umieszczonych na szyjce kineskopu, co uniemo¬ zliwia takie ulokowanie zespolu cewek odchylajacych, które zapewnilyby czystosc kolorów na calym ekranie.Dlatego pozadanymjest, aby zastosowactaki sposóbkorekcji czystosci kolorów, który by nie byl zwiazany z przemieszcza¬ niem zespolu odchylajacego na szyjce kineskopu. Ten spo¬ sób powinien byc dostatecznie elastycznym, aby mógl znalezc zastosowanie w kineskopach róznego rodzaju, przy zastosowaniu róznego rodzaju zespolów odchylajacych i innych elementów skladowych, a poza tym zapewnial mozliwosc wykonywania operacji regulacji w róznej kolej¬ nosci i w róznych stadiach procesu i instalowaniukineskopu.Przedmiotem wynalazku jest sposób korekcji czystosci kolorów w kineskopie polegajacy na korygowaniu odchyla¬ nia kilku wiazek elektronów tak, aby trafialy one wylacznie na wybrane paski luminoforowe. Zgodnie z wynalazkiem korekcyjne elementy magnetyczne umieszcza sie w poblizu kineskopu celem wytworzenia pomocniczego pola magne¬ tycznego, magnesuje sie elementy magnetyczne kineskopu 118 815118 815 3 pomocniczym polem magnetycznym, majacym dostateczne natezenie na to, aby wytworzyc po usunieciu tego pomocni¬ czego pola magnetycznego pozostalosciowe pole magnetycz¬ ne o natezeniu wystarczajacym na to, aby mozna go bylo wykorzystac jako pomocnicze pole przy korekcji czystosci kolorów w kineskopie, usuwa sie pomocnicze pole magne¬ tyczne, zalacza sie kineskop tak, aby wytworzyc kolorowy obraz kontrolny na jej ekranie przy oddzialywaniu pozosta¬ losciowego pola magnetycznego przynajmniej z jedna wiazka elektronów, emitowanych przez co najmniej jedna wyrzutnie tego kineskopu oraz reguluje sie elementy korygu¬ jace czystosc kolorów tak, aby uzyskac kontrolny obraz swiadczacy o dokladnym skorygowaniu czystosci kolorów.Po uzyskaniu dokladnego skorygowania czystosci kolorów rozmagnesowuje^ieelementy metalowekineskopu.W kineskopie zawierajacym usytuowane w jednej linii wyrzutnie i na ekranie którego nalozone sa podluzne paski luminoforów rozmieszczone na ekranie wzdluz osi Y, wy¬ twarza sie pomocnicze pole magnetyczne, wytwarzajace magnetyczne pole poaot&losciowe ze skladowymi polami zorientowanymi wzdluz osi Z, która ma przeciwne bieguno¬ wosci w obszarach ekranu kineskopu, oddzielonych osia Y, na skutek czego wytwarzaja sie obszary kolorowe w naro¬ zach tego ekranu.Pomocnicze pole magnetyczne wytwarza pozostaloscio¬ we pole magnetyczne, krótego skladowe zorientowane wzdluz osi Y zasadniczo sa równe zeru. Pomocnicze pole magnetyczne wytwarza pozostalosciowe pole magnetyczne, które nie wytwarza sil, skierowanych wzdluz osi X w obsza¬ rach ekranu lampy kineskopowej, znajdujacych sie w poblizu osiYiX. przy generowaniu pomocniczego pola magnetycznego przepuszcza sie przez dwie petle przewodzace prad elektrycz¬ ny prad magnesujacy tak, iz wytwarza sie przez te przewo¬ dzace prad elektryczny petle pole magnetyczne o przeciw¬ nych biegunowosciach, przy czym te petle przewodzace prad magnesujacy umieszcza sie w poblizu plyty czolowej kineskopu po obu stronach osi pionowej.Istota rozwiazania wedlug wynalazku jest blizej wyjas¬ niona w przykladzie jego realizacji w oparciu o zalaczony rysunek, na którym fig. 1 przedstawia kineskop w prze¬ kroju wzdluznym, w którym to kineskopie zastosowano sposób wedlug wynalazku, fig. 2a-2d przedstawia rozmiesz¬ czenie plamek trafiania wiazki elektronów na paskowy ekran kineskopu, fig. 3 przedstawia zespól magnesujacy, wykorzystywany do wytwarzania pozostalosciowego pola magnetycznego sposobem wedlug wynalazku, fig. 4 przed¬ stawia rozklad sil, oddzialywujacych na wiazke elektronów, wywolanych pozostalosciowym polem magnetycznym, fig. 5a-5c przedstawia pobudzenie pasków luminoforowych i obraz kontrolny kolorów, odtworzony na ekranie kines¬ kopu, w której zastosowano korekcje czystosci kolorów wedlug wynalazku, fig. 6a-6c przedstawia pobudzanie pasków luminoforowych i obraz kontrolny, odtworzony na ekranie kineskopu, swiadczacy o znieksztalceniu czystosci kolorów, spowodowanych niewspólosiowoscia ustawienia zespolów kineskopu, a fig. 7a-7c przedstawia pobudzenie pasków luminoforowych i obraz kontrolny, odtworzony na ekranie kineskopu w przypadku niedokladnego ustawienia zespolu odchylajacego wzgledem osi lampy.Kineskop 21, w którym wyrzutnie elektronów usytuo¬ wane sa w jednej linii, przedstawiony na fig. 1, sklada sie z plyty czolowej 22, czesci stozkowej 23 i szyjki 24. Wewnatrz kineskopu 21 w poblizu plyty czolowej 22 jest umieszczony ekran 25 i metalizowana maska szczelinowa 26. Nie uwido- 4 . .* ¦ ,;; •; cznione sa na rysunku inne elementy metalowe w poblizu plyty czolowej takie, jak pasek napinajacy i mechaniczne elementy, przeznaczone do utrzymywania ekranu i maski szczelinowej w ustalonym polozeniu wzgledem siebie 5 i wzgledem innych elementów skladowych, zamontowanych wewnatrzkineskopu.W koncowej czesci szyjki 24 wewnatrz kineskopu sa rozmieszczone w jednej linii trzy wyrzutnie elektronów 27 — 29, z których kazda jest przeznaczona do emitowania io wiazek elektronów, z których to wiazek kazda pobudza luminofor jednego koloru — niebieski, zielony i czerwony, nalozony paskami na ekranie 25. Jako przyklad, wiazka pobudzajaca zielony liminofor jest emitowana przez wy¬ rzutnie, umieszczona na osi wzdluznej Z 30 kineskopu. 15 Umieszczony dokola drugiego konca szyjkowej czesci 24 w poblizu czesci stozkowej 23 zespól odchylajacy 31, schematycznie przedstawiony na fig. 1, sklada sie z obu¬ dowy, wewnatrz której sa umieszczone uzwojenie odchyla¬ nia linii i pola, zapewniajace odchylenie wiazek elektronów 20. takie, iz na ekranie kineskopu tworzy sie osnowa obrazu.Zespól odchylajacy 31 moze równiez zawierac czterobiegu- nowe uzwojenie, przeznaczone do zapewnienia zbieznosci wiazek w narozach ekranu kineskopu.Dokola szyjki 24 umieszczone sa zespól 32 zapewniajacy 25 zbieznosc statyczna, oraz zespól 33, zapewniajacy czystosc kolorów wsrodkowej czesciekranu. Urzadzenie32zapewnia¬ jace zbieznosc statyczna moze byc porównane ze znana para magnetycznych obracanych pierscieni szesciobiegu- nowych. Zespól 33 zapeniajacy czystosc kolorów w srodko- so wej czesci ekranu moze byc porównany ze znana para dwubiegunowych obracanych pierscieni magnetycznych, które wszystkie powoduja w kineskopie z usytuowanymi w jednej linii wyrzutniami przesuniecie wiazek elektronów w tym samym kierunku, równoleglym do osi poziomej 36. 35 Rozpatrzmy, na przyklad, trafianie wiazki zielonej 28g w ekran luminoforowy 25, jak pokazano na fig. 2a. Na fig. 2a przedstawiono czesc ekranu luminoforowego w poblizu przykladowego punktu trafiania w ekran wiazki elektro¬ nów. Punkt trafana wiazki elektronów w ekran lumino- 40 forowy zwykle ma ksztalt plamki owalnej o powierzchni, która na ogól bedzie obejmowala zbiór pionowo lub wzdluz osi Y 54 rozciagnietych pasków luminoforowych. Dokladny ksztalt plamki trafienia wiazki elektronów bedzie sie zmie¬ nial w zaleznosci od takich czynników, jak lokalizacja 45 punktu trafiania, charakter pól odchylajacych, uklady po¬ budzajace katode i powierzchnie emitujace. Jezeli odchylona zielona wiazka elektronów 28g pada na maske szczelinowa i na ekran pod wlasciwym katem, prawidlowo usytuowana maska szczelinowa 26 bedzie zapobiegala temu, aby zielona 50 wiazka 28g trafiala na sasiednie czerwone i niebieskie paski luminoforowe 25r i 25 b odpowiednio. Bedapobudzone tylko zielone paski luminoforowe 25g. Wlasciwe katy pada¬ nia sa otrzymywane wówczas, gdy odchylenie padajacej zielonej wiazki elektronów 28g rozpoczyna sie od punktu 55 srodkowego 34g, odpowiednio oddalonego od ekranu kineskopu 21.Jak schematycznie pokazano na fig. 1, niebieska, zielona i czerwona wiazka elektronów 27b, 28g i 29r emitowane przez odpowiednie wyrzutnie w kierunku zasadniczo 60 równoleglym do osi podluznej Z sa nastepnie odchylane zespolem odchylajacym 31 o kat a i kierowane pod tym zasadniczo nie zmienionym katem na ekran 25 po opuszcze¬ niu strefy, na która rozciaga sie oddzialywanie pola magne¬ tycznego, wytwarzanego przez cewki odchylajace. W ten •i sposób okazuje sie, ze poczatkowymi punktami, w których118 815 5 rozpoczyna sie odchylanie wiazek elektronów sa punkty 34r, 34g i 34b.Poczatkowe punkty odchylania dla danego kineskopu musza byc zlokalizowane bezwzglednie w plaszczyznie odchylania 35 kineskopu prostopadlej do jego osi wzdluznej.Jezeli poczatkowe punkty odchylania nie sa zlokalizowane w ten sposób, wiazki elektronów odchylone od srodka ekranu beda trafialy na paski luminoforu innego koloru niz te, które tym wiazkom sa przyporzadkowane.Na skutek bledów niewspólosiowosci (nieprostolinio- wosci) takich, jak niewspólosiowosc ustawienia wyrzutni i/lub maski wiazki elektronów moga nie przechodzic przez wymienione punkty poczatku odchylenia 34 b, 34g i 34r lecz przecinac os pozioma X 36 kineskopu 21 w punktach przesunietych w lewo lub w prawo od punktów 34r, 34g i 34b. Nalezy zaznaczyc, ze bledy niewspólosiowosci beda równiez powodowac, ze wiazki elektronów, które beda przesuniete w góre lub w dól w stosunku do punktów po¬ czatkowych odchylania 34r, 34g i 34 b, to znaczy w kierunku równoleglym do osi pionowej Y, nie beda powodowaly zasadniczych znieksztalcen czystosci kolorów w lampie kineskopowej z ustawionymi w jednej linii wyrzutniami elektronów i z pionowo naniesionymi na ekranie kineskopu paskami luminoforu.Rozpatrzmy, na przyklad, jaki skutek ma blad niewspól¬ osiowosci, gdy zielona wiazka 28g przecina plaszczyzne odchylania 35 kineskopu w punkcie, przesunietym w prawo wzgledem srodka odchylania 34g. Jak pokazano na fig. 2b, punktem trafienia wiazki elektronów w ekran jest punkt X*, znajdujacy sie równiez z prawej strony wzgledem nominal¬ nego srodka X na pasku 25g zielonego luminoforu. Kat padania wiazki, przechodzacej przez szczeliny maski szczelinowej bedzie niedokladny i wtedy kolejny sasiedni pasek czerwonego luminoforu 25r bedzie pobudzony, dajac dostateczny wyraz niewspólosiowosci, wywolujacej znieksztalcenia czystosci kolorów, jak pokazano na fig. 2b.Innym rodzajem znieksztalcen czystosci kolorów sa znieksztalcenia, pojawiajace sie w warunkach, gdy plaszczyz¬ na odchylania 37 cewek odchylajacych 31 nie pokrywa sie z plaszczyzna odchylania 35 kineskopu. Znieksztalcenia czystosci kolorów na calym ekranie beda mialy miejsce wówczas, jezeli zespól odchylajacy jest zlokalizowany niedokladnie wzdluz osi srodkowej Z kineskopu 21. Roz¬ patrzmy sytuacje, gdy plaszczyzna odchylania 37 zespolu odchylajacego jest przesunieta do przodu wzgledem plasz¬ czyzny odchylania 35 kineskopu. Kat padania wiazki na maske szczelinowa 26 jest wówczas równy nie a lecz a\ wiekszyod a.Punkt trafiania wiazki zielonej 28g nie znajduje sie ^wówczas w srodku paskazielonego luminoforu 25g. W prawej polowie ekranu 25, to znaczy w pólplaszczyznie, w której punkty maja dodatnie wspólrzedne X, srodek plamki tra¬ fiania wiazki znajduje sie z prawej strony wzgledem srodka paska zielonego luminoforu tak, ze pobudzona zostaje -czesc paska 25r czerwonego luminoforu, jak pokazano na fig 2c. W lewej polowie ekranu 25 srodek plamki trafiania Jest przesuniety w lewowzgledem srodka paska 25g zielonego luminoforu i przy tym pobudzona zostaje czesc paska 25b niebieskiego liminoforu, jak pokazano na fig. 2d.Aby wyregulowac czystosc kolorów w srodkowej czesci •ekranu lub mówiac inaczej osiagnac dokladna wspólosio- wosc, wiele znanych sposobów opiera sie na odsuwaniu zespolu cewek odchylajacych 31 mozliwie najdalej od ekranu 25, na obserwowaniu otrzymywanego w wyniku Jcolorowego obrazu kontrolnego, otrzymywanego przy 6 nieodchylonych wiazkach elektronów emitowanych przy¬ najmniej przez jedna wyrzutnie, na przyklad, zielona 28.W przypadku kineskopu z wyrzutniami usytuowanymi w jednej linii i z prostokatnymi wydluzonymi pionowo paskami luminoforu bedzie odtwarzany obraz kontrolny tak, iz bedzie soba przedstawial zasadniczo prostokatne wydluzone w kierunku pionowym zasadniczo zielone obszary, które nie beda znajdowac sie w srodku ekranu, jezeli bedzie miala miejsce niewspólosiowosc. Wówczas pierscienie 33 korygujace czystosc kolorów sa regulowane tak, aby prostokatny obraz byl usytuowanym centrycznie na ekranie kineskopu — celem osiagniecia czystosci kolo¬ rów w czesci srodkowej ekranu.Ten znany sposób, polegajacy na odsunieciu zespolu odchylajacego nie moze byc zastosowany w przypadku kineskopów ze stosunkowo krótka szyjka. W takich lampach odleglosc miedzy tylna powierzchnia obudowy zespolu odchylajacego 31 i czolowa powierzchnia obudowy zespolu 32 korekcji zbieznosci statycznej, umieszczonego obok zespolu odchylajacego 31, moze okazac sie niewystar¬ czajaca im to, aby pojftrjcz odsuniecie zespolu odchylaja¬ cego uzyskac mozliwy do przyjecia obtaz kontrolny.Zaleta wynalazku jest to, ze sposób korekcji czystosci ^ kolorów wedlug wynalazku nie wymaga odsuwania zespolu odchylajacego i ze ten sposób jest dostatecznie elastyczny w tym sensie, ze moze byc zastosowany w róznych stadiach procesu technologicznego, zwiazanego z montowaniem zespolu kineskopu lub przy instalowaniu go w obudowie ^ odbiornika, a poza tym moze byc przystosowany do róznej kolejnosci realizacji operacji, zwiazanych z regulacja zespolu kineskopu. Jak pokazano na fig. 3, oprawke cewki 38 u- mieszcza sie przed plyta czolowa 22 kineskopu 21. Oprawka cewki 38 zawiera dwie petle 39 i 40 przewodzace prad « elektryczny, przy czym w jednej petli prad przeplywa w kierunku przeciwnym, niz w drugiej petli. Na fig. 3 nie jest pokazany generator pradu, zasilajacy petle. Takim generatorem moze byc jakikolwiek znany generator pradu.Petla 39 jest umieszczona w lewej polowie obszaru ekranu 40 25, natomiast petla 40 jest umieszczona w prawej polowie.W przypadku pradu przeplywajacego w taki sposób, jak pokazano na fig. 3, wytwarza sie pomocnicze pole magnetyczne w poblizu ekranu 25, które to polejest zorien¬ towane zasadniczo równolegle do osi srodkowej Z 30. 45 Biegunowosc pola magnetycznego w prawym obszarze dla dodatnich wartosci wspólrzednych X jest przeciwna biegunowosci pola w lewym obszarze. Tak wiec B = + + (Bz)(z) dla x0 iB (B*) (z) dla x<0iB = 0 60 w punktach, lezacych w poblizu X = 0. Obszar ekran naprzeciwko petli 39 jest zasadniczo polem o bieguno¬ wosci S, a naprzeciwko petli 40 polem o biegunowosci N.Wzdluz osi Y pole zasadniczo nie istnieje i ze wzgledu na symetrie skladowe pola magnetycznego sa minimalne. 55 Wartosc natezenia pradu, przeplywajacego w petlach 39 i 40jest dostatecznie duza na to, aby wytworzyc pomocni¬ cze pole magnetyczne o dostatecznie duzym natezeniu, aby trwale namagnesowac metalowe elementy umieszczone w poblizu ekranu 25 takie jak metalizowana maska szczeli- 60 nowa, sciagajacy plyteczolowa pasekoraz elementy mocujace ekran i maske szczelinowa. Pomocnicze pole magnetyczne nastepnie jest usuwane. Magnetyczne pole pozostalosciowe zostaje zachowane dzieki namagnesowanym elementem metalowym. Pole pozostalosciowe bedzie mialo zasadniczo 65 taka sama postac, jak pomocnicze pole magnetyczne wy- 10 15 *o 15 30 35 40 45 50 55 60118811 twatzaae przez prady elektryczne przeplywajace w petlach Pozostalosciowe pole magnetyczne moze byc wykorzysta¬ ne jako dodatkowe pole magnetyczne, korygujace czystosc kolorów wykorzystywane do ustalania dokladnej czystosci kolorów. Poniewaz dodatkowe pole magnetyczne korygujace czystosc kolorów jest wytwarzana raczej przez elementy jedynie czesci kineskopu, a nie przez zewnetrzne pole, wytwarzane przez zewnetrzne elementy skladowe, przymo- cowawane do pryty czolowej lampy lub do banki szklanej, Sposób zapewnia stosunkowo duza elastycznosc wyboru odpowiedniego stadium procesu technologicznego, w którym moze byc realizowana regulacja czystosci kolorów i wyboru dokladnej kolejnosci wykonywania róznych regulacji.Pozostalosciowe dodatkowe pole magnetyczne wykorzy¬ stywane do regulacji czystosci kolorów w poblizu ekranu i maski szczelinowej oddzialywuje na wiazki elektronów emitowane przez wyrzutnie elektronów. Powstaja sily F, oddzialywujace na wiazki i powodujace dodatkowe przesu¬ niecie liniowe wlasciwe odtworzenie kolorowego obrazu kontrolnego.Ten kolorowy obraz kontrolny jest wykorzystywany w pro¬ cesie regulacji kolorów celem uzyskania czystosci kolorów.Sila F jesrt .zadana iloczynem wektorowym F = (e) x(B), gdzie V—wektor predkosci elektronów w wiazce —? w poblizu ekranu i maski szczelinowej, 6 jest wielkoscia uprzednio zdefiniowana, a x —-operatorem iloczynu we¬ ktorowego.Poniewaz, jak wyjasniono uprzednio, tylko poziomo zorientowana niewspólosiowosc bedzie odwzorowywana w odtwarzanym obrazie kolorowym, tylko skladowa F scedowana wzdluz osi X sily F bedzie -miala znaczenie przy odtwarzaniu Obrazu Morowego. 2 powyzszego wzoru dla F.skladowa F^jest wyznaczana równaniem: —? FK ±= (e) i(Vy) CBzj), gdzie Vy —skladowa predkosci V skierowana"wzdluz osiY.W obszarach ekranu 25 sasiadujacych z osiami pionowa i (pozioma kineskopu 21 albo skladowa Vy albo skladowa Bg lub tez obie naraz sa zasadniczo równe zeru. Tak wiec, jak pokazano na fig. 4, zasadniczoskladowa sily Fx istnieje tylko w obszarach, zblizonydh do narozy ekranu, a sily oddzialywujace na wiazki elektronów sa skierowane tak, jak-pokazano strzalkami. Fx—0 zasadniczo wzdluz osi X i Y oraz w srodkowym obszarze ekranu.Moga byc zastosowane równiez inne dodatkowe pozosta¬ losciowe pdla magnetyczne odpowiedniego ksztaltu do korekcji czystosci ^kolorów. Na przyklad, mozna zastosowac dlugi -pionowy przewód ^ustawiony przed "plyta czolowa ;22 kineskopu 21, przy czym ten przewód powinien byc skie¬ rowany wzdluz Osi Y lampy. Przez ten przewód nastepnie przepuszcza sie prad pulsujacy tak, aby namagnesowac elementy ^metalowe, znajdujace sie w poblizu [plyty czolo¬ wej <22, d wytworzyc odpowiednie magnetyczne rpóle po¬ zostalosciowe.W -warunkach dzialania tylko zielonej wyrzutni 2$, jak jest toiprzedstawione na fig. 5a, pobudzane sa.paski lumino¬ forowe w lewym, srodkowym i-prawym obszarach.ekranu luminoforowego 25. W kineskopie/który nie wykazuje -znie¬ ksztalcen czystosci kolorów, sa,pobudzane-wówczas tylko paski zielonego luminoforu. Oddzialywaniedodatkowegoma¬ gnetycznego póla pozostalosciowego regulujacego czystosc kolorów na zielona wiazka elektronów 28g bedzie przeja¬ wialo sie w powstawaniu skladowej Fx sily F przesuwajacej wiazke elektronów z polozenia, odpowiadajacego prawidlo¬ wemu jej trafianiu w ekran luminoforowy, w kierunkach oznaczonych strzalkami, pokazanymi na fig. 5b, tak, ze pobudzane sa paski czerwonego i niebieskiego luminoforu w sposób symetryczny w naroznych czesciach ekranu 25.Jak pokazano na fig. 5c, w przypadku kineskopu, nie wykazujacego znieksztalcen czystosci kolorów, dodatko- we magnetyczne pole pozostalosciowe korekcji czystosci kolorów powoduje, ze na ekranie lampy odtwarza sie obraz kontrolny, majacy odpowiednie prostokaty kolorowe w na¬ roznych obszarach 5t)—53 symetrycznych wzgledem srodka symetrii, a mianowicie wzgledem osi pionowej i poziomej, które maga byc nakreslone na ekranie 25, Na fig. 6a pokazano geometryczne miejsca punktów trafiania zielonej wiazki 28g napaski luminoforowe w lewym srodkowym i prawym obszarach ekranu 25 w przypadku kineskopu, który wykazuje znieksztalcenia czystosci kolorów spowodowane niewspólosiowoscia i w którym, na przyklad, zielona wiazka 28g trafia poczatkowo wpunkty, przesuniete od wlasciwych punktów w prawo, to znaczy w kierunku dodatnich wspólrzednych X wzgledem jej srodka odchylania 34g.Fig. 6b przedstawia, w jaki sposób sa pobudzane paski luminoforowe w takim kineskopie, wykazujacym znieksztal¬ cenia czystosci kolorów, spowodowane niewspólosiowoscia, gdy wytworzone zostaje .dodatkowe magnetyczne pole pozostalosciowe korygujace czystosc kolorów. Obraz kon- trolny odtworzony na ekranie 25 kineskopu pokazany jest na fig. 6c. Obszary kolorów w narozach -ekranu 25 nie sajuz symetryczne. Obszary niebieskie 50 i 51 przy naprze¬ ciwleglych narozach ekranu maja mniejsze powierzchnie w porównaniu z czerwonymi obszarami 52 i 53 przy drugich naprzeciwleglych narozach. 35 Pierscienie 33 korygujace czystosc kolorów sa obracane az do momentu uzyskania na ekranie kineskopu obrazu takiego, jak na fig. 5c. Takwiec przy zastosowaniu dodatko¬ wego magnetycznego pola pozostalosciowego regulujacego ^ czystosc kolorów korekcje czystosci kolorów uzyskuje si§ hez koniecznosci przesuniecia zespolu odchylajacego.Inne wyrzutnie moga byc wykorzystywane do regulo¬ wania czystosci kolorów w kineskopie. Na przyklad, za¬ miast wyrzutni 28 zielonej wiazki moze byc wykorzystana 35 wyrzutnia 29 czerwonej wiazki. Obszary srodkowei obszary wzdluz osi X i Y ekranu beda'koloru czerwonego, a obszary przy narozach beda mialy na przemiankolory zielony i nie¬ bieski. Przed plyta czolowa lampy moze byc umieszczony pizezroczysty filtr niebieski celem uwydatnienia kontrastu so miedzy niebieskimi i zielonymi (obszarami, ahy umozliwfó Operatorowi:przeprowadzenie korekcji czystosci;kolorów.•Dodatkowe magnetyczne pole pozostalosciowe wykorzys¬ tywane do korekcji czystosci kolorów moze byc równiez wykorzystane do dokladnego ustalenia polozenia zespolu -35 odchylajacego 31 na szyjce kineskopu przy przesuwaniu tego zespolu odchylajacego wzdluz osi srodkowej Z w taki sposób, aby uzyskac nalozenie sie na siebie plaszczyzny 37odchylania zespolu zplaszczyzna3fiodchylaniaikineskopu, celem uzyskania czystosci kolorów na calej powierzchni aso ekranu.Rozpatrzmy, na przyklad, przypadek wystepowania znieksztalcenia czystosci, ^kolorów, gdy plaszczyzna 37 odchylania.zespolu odchylajacego jest przesunieta ku przo¬ dowi wzgledem plaszczyzny 35 odchylania kineskopu. 35 Na fig. 7a przedstawiono geometryczne miejsca plamekUS3J5 19 ttnswMA *M©nej wiariei 28g na paskach huninofewwych w lewym, srodkowym i prawym obszarach ekranu 25, Hamaki trafiania zielonej wiazki beda w lewym absisaw eknam przesuniete w Jcwo, a w prawym obszarze ekranu w prawo wzgledem paska iwdkowej czesci ekranu. Na fig.Tb pokazano, jak beda pobudzone paski luminoforowi gdy wprowadzone zostaje dodatkowe magnetyczne pole pozostalosciowe wykorzystywane do korekcji czystosci kolorów.Obraz, uzyskiwany na ekranie 25 kineskopu pokazany jest na fig. 7c. Obszary róznych kolorów w obrazie uzyski¬ wanym wówczas naekranie niesa symetrycznie rozmieszczo¬ ne. Obszary niebieski 50 i czerwony 52 w górnych narozach ekranu maja wieksze powierzchnie niz obszary niebieski 51 i czerwony 53 w dolnych narozach ekranu.Aby uzyskac dokladne ustawienie osiowe zespolu odchy¬ lajacego, ten zespól 31 przesuwa sie wzdluz osi 30 az do uzyskania na ekranie kineskopu symetrycznego obrazu takiego, jaki jest pokazany na fig. 5c. Zespól odchylajacy nastepnie zamocowuje sie w takim polozeniu za pomoca znanych srodków mechanicznych lub przykleja sie.Sposób korekcji czystosci kolorów* w którym wykorzys¬ tuje sie obraz kontrolny, otrzymywany przy zastosowaniu magnetycznego pola pozostalosciowego wykorzystywanego do korekcji czystosci kolorów wedlug wynalazku jest dosta¬ tecznie czuly i zapewnia mozliwosc wiekszego przyblizenia plaszczyzny 37 odchylania zespolu odchylajacego do plasz¬ czyzny 35 odchylania kineskopu, niz to jest mozliwe w zna¬ nych sposobach wizualnej korekcji czystosci kolorów.Znane sposoby korekcji czystosci kolorów opieraly sie na generowaniu osnowy obrazu przy pracy jednej tylko wy¬ rzutni elektronów, na przyklad wyrzutni zielonej. Zespól odchylajacy nastepnie przesuwany byl wzdluz osi srodko¬ wej kineskopu az do momentu, gdy na ekranie kineskopu nie byl zauwazalny zadny inny kolor oprócz zielonego.Jednakze przy zastosowaniu tego znanego ze stanu techniki sposobu istnieje taki zakres lokalizacji od 41 do 42, pokazany na fig. 1, przed i za dokladnym polozeniem plaszczyzny 35 odchylania kineskopu, w którym odtworzona osnowa za¬ chowuje jeszcze kolor zielony.Aby umiescic zespól odchylajacy 31 tak, aby jego plasz¬ czyzna odchylania pokrywala sie z plaszczyzna 35 odchy¬ lania kineskopu, nalezy wysunac najpierw zespól odchylajacy 31 maksymalnie do przodu tak, aby jego plaszczyzna odchy¬ lania zajela ekstremalne polozenie, oznaczone jako 41, a nastepnie przesuwac ten zespól do tylu wzdluz osi Z w drugie ekstremalne polozenie, gdy jego plaszczyzna odchylania zajmuje polozenie oznaczone jako 42. Polozenie srodkowe miedzy tymi dwoma polozeniami ekstremalnymi jest uwazane za takie, gdy plaszczyzna odchylania 37 tego zespolu pokrywa sie z plaszczyzna 35 odchylania kineskopu.Jednakze, jak zaznaczono uprzednio, w niektórych typach kineskopów, to znaczy w takich, które maja stosunkowo krótkie szyjki, nie ma mozliwosci przesuwania zespolu odchylajacego do tylu tak, aby uzyskac takie usytuowanie jego plaszczyzny odchylania, które by odpowiadalo plasz¬ czyznie 42.W kineskopach innego rodzaju konstrukcja cewek odchylajacych oraz ksztalt stozkowej czesci 23 banki szklanej kineskopu uniemozliwia przesuniecie zespolu odchylajacego w kierunku, w którym mozliwe jest ustawienie plaszczyzny odchylania zespolu oznaczonej jako 41. Tak wiec lokalizacja plaszczyzny odchylania 35 kineskopu nie moze byc ustalona z wymagana dokladnoscia.Przy zastosowaniu dodatkowego ma^#yczne^Q f$)a pozostalosciowego wykorzystywanego do korelecji wysfosr ci kolorów wedlug wynalazku nie wymaga sie przesuwania zespolu odchylajacego wzdluz osi srodkowej yneakepu 5 i nie wymaga sie ustalania polozenia plaszczyzny 42 j/lub 4JL, Duza elastycznosc sposobu zapewnia mozliwosc dpkla^nejp skorygowania czystosci kolorów w stosunkowo lJCjznygfc przypadkach, które moga mic£ miejsce.Poniewaz, jak pokazano na fig. 4, wzdluz osi X i Y 36 i 54 10 odpowiednio oraz w srodku ekranu nie oddzialywaja wcale lub istnieja minimalne sily, wszystkie inne korekcje takie, jak korekcja zbieznosci w srodkowej czesci ekranu lub ustawienie zespolu odchylajacego w plaszczyznie X-Y, moga byc realizowane w obecnosci dodatkowego magnety- 15 cznego pola pozostalosciowego, wykorzystywanego do ko¬ rekcji czystosci kolorów, wytwarzanego przez namagneso¬ wane elementy metalowe kineskopu. Dowolna liczba regu¬ lacji i korekcji w dowolnej pozadanej kolejnosci moze byc realizowana bez koniecznosci naprzemiennego namagneso- 20 wania i rozmagnesowania elementów metalowych.Po przeprowadzeniu wszystkich wymaganych korekcji i regulacji kineskop poddawany jest rozmagnesowaniu celem usuniecia megnetycznego pola pozostalosciowego, wytworzonego przez namagnesowane elementy metalowe. 25 Do tego celu przez petle 39 i 40 moze byc przepuszczony sinusoidalny prad elektryczny o wykladniczo malejacej amplitudzie, wytwarzajacy pole rozmagnesowujace. 30 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób korekcji czystosci kolorów w kineskopie polegajacy na korygowaniu odchylania kilku wiazek elektro¬ nów tak, aby trafialy one wylacznie na wygrane paski lumino- forowe, znamienny tym, ze korekcyjne elementy magne- 35 tyczne (38, 39, 40) umieszcza sie w poblizu kineskopu (21) celem wytworzenia pomocniczego pola magnetycznego, magnesuje sie elementy magnetyczne kineskopu pomocni¬ czym polem magnetycznym, majacym dostateczne nate¬ zenie na to, aby wytworzyc po usunieciu tego pomocniczego 40 pola magnetycznego pozostalosciowe pole magnetyczne o natezeniu wystarczajacym na to, aby mozna go bylo wy¬ korzystac jako pomocnicze pole przy korekcji czystosci kolorów w kineskopie, usuwa sie pomocnicze pole magne¬ tyczne, zalacza sie kineskop tak, aby wytworzyc kolorowy 45 obraz kontrolny na jego ekranie przy oddzialywaniu po¬ zostalosciowego pola magnetycznego przynajmniej na jedna wiazke elektronów, emitowanych przez co najmniej jedna wyrzutnie tego kineskopu oraz reguluje sie elementy kory¬ gujace czystosc kolorów tak, aby uzyskac kontrolny obraz 50 swiadczacy o dokladnym skorygowaniu czystosci kolorów. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze po uzyskaniu dokladnego skorygowania czystosci kolorów rozmagnesowuje sie elementy metalowe kineskopu. 3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze w 55 kineskopie (21) zawierajacym usytuowane w jednej linii wyrzutnie i na ekranie której nalozone sa podluzne paski luminoforów (25) rozmieszczone na ekranie wzdluz osi (Y) wytwarza sie pomocnicze pole magnetyczne, wytwarza¬ jace magnetyczne pole pozostalosciowe ze skladowymi 50 pola zorientowanymi wzdluz osi (Z), która ma przeciwne biegunowosci w obszarach ekranu kineskopu, oddzielonych osia (Y), na skutek czego wytwarzaja sie obszary kolorowe wnarozach tego ekranu. 4. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze pomoc- 65 nicze pole magnetyczne wytwarza pozostalosciowe pole118 815 11 magnetyczne, którego skladowe zorientowane wzdluz osi (Y) zasadniczo sa równe zeru. 5. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze pomocni¬ cze pole magnetyczne wytwarza pozostalosciowe pole magnetyczne, które nie wytwarza sil, skierowanych wzdluz osi (X) w obszarach ekranu lampy kineskopowej, znajduja¬ cych sie W poblizu osi (Y) i (X). 12 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przy generowaniu pomocniczego pola magnetycznego przepusz¬ cza sie przez dwie petle (39, 40) przewodzace prad elektrycz* ny prad magnesujacy tak, iz wytwarza sie przez te przewoz dzace prad elektryczny petle pole magnetyczne o przeciw¬ nych biegunowosciach, przy czym te petle przewodzace prad magnesujacy umieszcza sie w poblizu plyty czolowej (22) kineskopu po obu stronach osi pionowej. *118 815 25bJ25g^25r Fig.2ci.Fig.J. 25b,25g^25r Fig.2c.Fu (+ oi) \j 54 B 6 R B C R B G R -Fi ^25 ^36 Fig. 4. ^25 B C R B C R B S R -25 lewy srodkowy prawi) (+ V-54 Fig.5a. 50- 53' lewy srodkowy prawy Fig.5b. niebieski \ /czerwony zielony czerwony\ ) niebieski -52 25 (?i 05) -^—* 36 Fig.5c.ill BIS CK B C B B C R lewy srodkowy prawy B G B B C R B C R -25 Fig.6a. -25 Fig. Sb. lawy srodkowy prawy 5oJ,nicbic- zielony 53-4 czerwony zielony 52 H8 czerwony niebie¬ ski S\ Fig. 6c.B 6 R B C R B G R 11 1 -25 Fig.7o. lewy srodkowy prawy G R B G B B G R Lewy srodkowy ¦25 Fig.7b. prawy 50- 53- niebieski czerwony -52 |~25 zieloni) \ niebie¬ ski Fig.7c.LDD Z-d 2, z. 67/1400/83, n. 100+20 egz.Cena 100 zl PL PL PL