Przedmiotem wynalazku jest konstrukcja urzadzenia do produkcji ciezkich lu¬ ków kopalnianych o specjalnym ksztalcie i prze¬ kroju poprzecznym, ze stali o podwyzszonej wy¬ trzymalosci, stosowanych na obudowy chodników górniczych, przystosowana do pracy w linii au¬ tomatycznej.Stan techniki. Znane dotychczas rozwiazania gietarek luków kopalnianych przystosowane sa do produkcji jednostkowej i oparte o zasade giecia ukladem trójrolkowym w plaszczyznie poziomej.Dwie pierwsze rolki maja stale polozenie osi obro¬ tu, natomiast trzecia rolka, zaleznie od potrzeb, zmienia swe polozenie. Wszystkie rolki w znanych rozwiazaniach podparte sa obustronnie na dwu lo¬ zyskach, przy tym napedzane sa zarówno dwie pierwsze rolki jak równiez wszystkie trzy. Prze¬ mieszczanie polozenia rolki trzeciej odbywa sie w znanych urzadzeniach za pomoca mechanizmu srubowego lub silownika hydraulicznego, przy uzyciu osobnego zespolu napedowego. Jedynie me¬ chanizm sprezynowo-krzywkowy wg patentu nr 41806 nie wymaga osobnego napedu gdyz wy¬ korzystuje energie sprezystosci zginanego ksztal¬ townika, lecz w swej budowie jest bardzo skom¬ plikowany, trudny w eksploatacji, zajmujacy duzo miejsca, a przy tym pracujacy halasliwie, prze¬ kraczajac znacznie dopuszczalny poziom halasu, i nadajacy sie do lekkiej pracy, wystepujacej pod¬ czas giecia malych ksztaltowników. Znane roz- 10 wiazania konstrukcyjne gietarek luków kopalnia^ nych nie pozwalaja na zwiekszenie wydajnosci tych urzadzen w sposób ekonomiczny. Przyspie¬ szenie pracy tych urzadzen pociaga za soba nie¬ proporcjonalnie duzy wzrost zuzycia dodatkowej energii na pokrycie czynnosci pomocniczych, zwia- znanych z szybkim przemieszczaniem masy trzeciej rolki oraz elementów jej osadzenia.Istota wynalazku. Celem wynalazku bylo opra¬ cowanie takiej konstrukcji gietarki, która moglaby miec wydajnosc co najmniej dwukrotnie wieksza od dotychczas znanych, przy uzyciu minimalnej energii na jednostke produkcji, c*az konstrukcji latwej w przezbrajaniu i przystosowanej do pracy w linii automatycznej. Powyzsze cechy urzadzenia uzyskano wg wynalazku, przez osadzenie wspor¬ nikowe rolek gnacych na czopach, umozliwiajac tym sposobem latwe i szybkie przezbrajanie oraz potanienie konstrukcji. Szybka zmiane polozenia trzeciej rolki gnacej, konieczna do zwiekszenia predkosci pracy gietarki, uzyskano przez zwia¬ zanie san tej rolki z podstawa za posrednictwem dwuczlonowego, lamanego lacznika, który lezac wyprostowany w polozeniu poziomym ustala po- 25 lozenie robocze rolki, natomiast po wybiciu z mar¬ twego polozenia srodkowego przegubu i zalamaniu sie lacznika w kierunku do góry, pozwala na wycofanie rolki z polozenia roboczego pod naci¬ skiem zginanego ksztaltownika. Rozwiazanie to eli- 30 minuje potrzebe stosowania osobnego napedu wraz 15 20 113 1603 113 160 4 z mechanizmami do zmiany polozenia trzeciej rol¬ ki gnacej oraz oszczedza energie dotychczas prze- 'znacziona na ten cel. Zastosowanie wg wynalazku zespolu rolek wprowadzajacych wraz z mechaniz¬ mem orientujacym ksztaltownik w celu prawidlo¬ wego unejscia .miedzy wykroje rolek gnacych umo¬ zliwilo prowadzenie ciaglego procesu produkcyj¬ nego w linii automatycznej.Przyklad wykonania wynalazku. Przedmiot wy¬ nalazku przedstawiono w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urza¬ dzenie w rzucie z góry, fig. 2 widok z boku, fig. 3 przedstawia wzdluzny przekrój mechanizmu cofa¬ nia rolki gnacej, fig. 4 przedstawia szczegól me¬ chanizmu wprowadzajacego. Gietarka zbudowana jest z korpusu 1, do którego umocowany jest ze¬ spól mechanizmu wprowadzajacego 2, zlozony z rolki napedzanej 3-oraz dwu rolek nienapedza- nych 5, zwiazanych ze soba kinematycznie i po¬ ruszanych w kierunku do siebie na prowadni¬ cach, silownikami 4 i 5.Miedzy rolkami mechanizmu wprowadzajacego 5 umieszczony jest krzywkowy element 7, sluzacy do samoczynnego ustawiania poruszajacych sie sa¬ motokiem ksztaltowników 8, podawanych do wy¬ krojów rolek gnacych gietarki. Polozenie elemen¬ tu 7 jest nastawne za pomoca sruby 9, w zalez¬ nosci od rodzaju ksztaltownika. W korpusie 1 umieszczone sa dwa pionowe waly napedzane wspólnym silnikiem za posrednictwem przekladni zebatych. Na górnych czopach tych walów osa¬ dzone sa rolki 10 i 11. Trzecia rolka 14 jest nie- napedzana i osadzona w saniach 15 poruszajacych sie w prowadnicach podstawy 16 wyjmowanej do przezibrajania z korpusu 1 z calym mechanizmem.Sanie 15 polaczone sa z tylna czescia podstawy 16 za pomoca lamanego lacznika 17, skladajacego sie w plaszczyznie pionowej, a przegub srodkowy lacznika 18 jest niezwiazany z zadnym napedem.Silownik lub zwalniak 20 osadzony pod laczni¬ kiem umozliwia za pomoca wybijaka 19 wytra¬ canie lacznika 17 z martwego polozenia. Zespól mechanizmu rolki 12 ustalany jest w korpusie 1 w zaleznosci od promienia giecia ksztaltowników za pomoca wkladki 21 oraz mechanizmu przesu¬ wania zespolu na rysunku nie przedstawionego.Fo-za rolkami gnacymi 10, 11 i 14 gietarka wypo¬ sazona jest w be-znapedowe rolki korygujace 13 i 22, przesuwane za pomoca san i recznych me¬ chanizmów srubowych. Mechanizm wprowadzajacy ora* silownik 2* napedzane sa ukladem hydra¬ ulicznym wspólpracujacym z fotokomórkami i na rysunku sa pominiete.Ksztaltownik przeznaczony do wygiecia porusza sie samotokiem w kiertratku gietarki i wpada mie¬ dzy rozsuniete rolki 3 i 5, przecinajac strumien swiatla fotokomórki umieszczonej przed rolkami.Sygnal fotokomórki powod-uje zadzialanie silow¬ ników 4 i 6 i dosuniecre rolek 3 i 5 do ksztal¬ townika. Nastepuje teraz ustawienie poruszajacege sie ksztaltownika i podanie go do wykrojów rolek gnacych 10 i 11. Po odliczeniu nastawionego czasu, od chwili sygnalu fotokomórki, uklad elektryczny samoczynnie powoduje zadzialanie silowników 4 i 6 w przeciwnym kierunku i rozsuniecie rolek wprowadzajacych 3 i 5, do czasu nadejscia na¬ stepnego ksztaltownika. Ksztaltownik, który wszedl miedzy rolki gnace 10, 11 i 14 przemieszcza sie pod dzialaniem napedu glównego, az do wyjscia z. pomiedzy rolek, skad odbierany jest za pomoca innego urzadzenia.W przypadku, gdy ksztaltownik ma miec pozo¬ stawiony pewien odcinek w stanie prostym, uklad sterowania elektrycznego zostaje uczulony za po¬ moca drugiej fotokomórki, ustawionej na plycie korpusu 1, przed rolkami 10 i 11. Koniec ksztal¬ townika wychodzac ze strumienia swiatla tej fo¬ tokomórki powoduje, po uplywie nastawionego czasu, ruch wybijaka 19 w kierunku do góry i wy¬ tracenie przegubu srodkowego. 1& lamanego- lacz¬ nika 17 z polozenia martwego. Pod naciskiem gie¬ tego ksztaltownika rolka 14 wraz z saniami cofa sie do* tylu, oraz do tylu cofa sie wybijak 19. Z ta chwila giecie zostaje przerwane, ksztaltownik z prostym koncem zostaje wyrzucony z pomiedzy rolek 1H i 11, a rolka 14 pod dzialaniem sil ciez¬ kosci lamanego lacznika 17 zostaje przesunieta z. powrotem do polozenia roboczego. Ustawianie po¬ lozenia rolki 14 dla potrzebnego promienia giecia przeprowadza sie przez przesuniecie calego zespolu rolki 12 za pomoca nieprzedstawionego na rysun¬ ku mechanizmu, oraz zabezpieczenie wkladka 21,. o grubosci zaleznej od wielkosci promienia giecia ksztaltowników.Zadaniem operatora jest uruchomienie napedów giatarki i obserwacja jej automatycznej pracy oraz ingerencja w przypadku awarii.Zastrzezenia patentowe 1. Gietarka, zwlaszcza do wykonywania ciezkich luków kopalnianych ze stali o podwyzszone} wy¬ trzymalosci, zbudowana z korpusu, w którym umieszczone sa dwa pionowe waly, napedzane wspólnym silnikiem, na których, najlepiej na czo¬ pach, osadzone sa dwie rolki gnace napedzane, oraz trzeciej rolki nienapedzanej, osadzonej w sa¬ niach poruszajacych sie w prowadnicach podsta¬ wy, znamienna tym, ze trzecia nienapedzana rolka gnaca fl4 polaczona jest z saniami (15) za pomoca lamanego lacznika (17) skladajacego sie w pla¬ szczyznie pionowej, a pod srodkowym przegubem (18) lacznika (17) umieszczony jest silownik (20) z. wybijakiem (19); 2. Gietarka wedlug zastrz. 1 znamienna tym, ze do korpusu (1) ma przymocowany zespól wprowa¬ dzajacy (2), zlozony z rolki napedzanej (3) oraz dwu rolek nienapedzanych (5) oraz elementu krzywkowego (7K 10 15 20 \ 25 30 35 40 45 53 55113 IGO A 2. 2. ± r 10 11 12 r-^— / =sn / _ <~f3—j~, Z£==^=C£=Sk\ ¦9 _ja§r7^_ | 't ^—. * ^i i i i | Ra 2 & JL JS. IZ. JS. Jl 20 fy 3 Fig. 4 PL