Przedmiotem wynalazku jest srodek do zwalczania - chwastów w uprawach cebulowych botanicznego rodzaju Allium.Uprawy cebulowe kielkuja bardzo powoli a nasiona dlugo leza w ziemi, zanim wzejda. Szybciej kielkujace 5 chwasty uzyskuja wskutek tego wyprzedzenie rozwojowe.Ponadto mlode wschodzace rosliny cebulowe w nastep- • stwie swego powolnego rozwoju mlodocianego stanowia slaba konkurencje dla chwastów.Stad tez jest bezwarunkowo konieczne utrzymywanie io upraw w stanie pozbawionym chwastów juz od wzejscia rosliny gdyz w przeciwnym razie nalezy oczekiwac znacz¬ nych lub calkowitych ubytków w plonach.. Tradycyjne zwalczanie chwastów za pomoca wielokrotnego recznego okopywania jest bardzo pracochlonne i z powodów eko- 15 nomicznych nie daje sie obecnie przeprowadzac.Wedlug obecnego stanu techniki mozliwe jest chemiczne zwalczanie chwastów w uprawafch cebulowych, takich jak cebula jadalna, por, czosnek i szczypiorek, za pomoca róznych substancji czynnych. Naleza do nich np. pod- 20 stawione estry kwasu karbaminowego, dwupodstawione moczniki, podstawione karbaminiany oraz pochodne s- -triazyny. Produkty te mozna bez uszkodzenia upraw stosowac tylko wtedy, gdy w przypadku upraw sianych wprowadzi sie je przed wzejsciem roslin albo w przypadku 25 upraw sadzonkowych wprowadzi sie je po zasadzeniu sadzonek. Wada jest to, ze nie mozna ich stosowac po wzejscru roslin. Dalsza niedogodnoscia jest to, ze dzialanie tych srodków chwastobójczych silnie zalezy od wilgotnosci gleby. 30 W przypadku zbyt suchej gleby wynik zwalczania chwas¬ tów jest niedostateczny, w przypadku zbyt wilgotnej gleby moga wystapic uszkodzenia roslin uprawnych. Niektóre z tych substancji czynnych sa poza tym zbyt trwale i dla¬ tego powoduja szkody w rozwoju upraw poplonowych.Nadto wiadomo, ze azotowy nawóz azotniak (czyli techniczny cyjanamid wapniowy) ma wlasnosci chwasto¬ bójcze i równiez moze byc stosowany do zwalczania chwas¬ tów w uprawach cebulowych.Azotniak jest jednakze produktem o stalym stanie sku¬ pienia i musi byc rozprowadzany za pomoca siewników nawozowych. Nawet w przypadku stosowania dokladnych siewników nawozowych uzyskana dokladnosc rozprowa¬ dzenia jest niezadowalajaca a tym samym dzialanie chwasto¬ bójcze jest niewystarczajace. Stosowanie srodka oprysko¬ wego umozliwia znacznie lepsze i zadowalajace rozprowa¬ dzenie substancji chwastobójczej.Poniewaz chwastobójcza czynnosc azotniaku polega na tym, ze jego substancja czynna — cyjanamid wapniowy ulega przemianie w glebie pod wplywem wilgoci, totez czynnosc ta jest silnie zalezna od glebowych warunków wilgotnosciowych. W warunkach suchych przeto dzialanie zwalczajace chwasty jest zupelnie niezadowalajace.Celem wynalazku jest opracowanie stosowanego srodka chwastobójczego, który móglby byc skutecznie stosowany przeciwko chwastom wystepujacym w uprawach cebulo¬ wych botanicznego rodzaju Allium i nie wykazywalby wad, jakie maja dotychczas do tego celu stosowane substancje czynne. 112 887112 & 3 Nieoczekiwanie stwierdzono, ze czysty cyjanamid, a wiec nie sól wapniowa, taka jaka wystepuje w nawozie — azotniaku, nadaje sie jako srodek do zwalczania chwastów, jesli rozprowadza sie go metoda opryskowa.Nieoczekiwany i nie dajacy sie przewidziec efekt polega 5 na tym, ze cyjanamid rozprowadzony metoda opryskowa rozwija swe dzialanie chwastobójcze na drodze bezposred¬ niego zetkniecia z nadziemnymi czesciami chwastów (dzia¬ lanie kontaktowe, dzialanie-na liscie). W przeciwienstwie do tego dziala znany cyjanamid wapniowy poprzez glebe 10 a tym samym poprzez podziemne czesci chwastów (dzia¬ lanie w glebie, dzialanie na korzenie).Podczas opryskiwania nie mozna uniknac tego, ze rosliny uprawne równiez zostana opryskane. Dalszym nieoczekiwa¬ nym efektem bylo^zatem to, ze uprawy cebulowe sa nie- 15 wrazliwe na cyjanamid, bo wprawdzie nanosi sie cyjanamid równiez na liscie rosliny uprawnej, lecz gina wówczas chwasty., ..Cel ten osiaga sie za pomoca srodka do zwalczania chwas¬ tów w uprawach cebulowych, który wedlug wynalazku 20 zawiera 1,5—10% wagowych cyjanamidu jako substancje czynna i 90—98,5 % wagowych wody jako nosnik. Srodek ten nadaje sie do stosowania przed wzejsciem i po wzejsciu roslin oraz po zasadzeniu sadzonek.Cyjanamid w rozcienczonym roztworze wodnym, w prze- 25 ciwienstwie do omówionych substancji czynnych, mozna w przypadku sianej cebuli, sianego szczypiorku, sianego czosnku oraz sianego pora stosowac po wzejsciu roslin wtedy, gdy uprawy te osiagna wysokosc wzrostowa co najmniej 2cm. 30 Cyjanamid dziala jako kontaktowa substancja chwasto¬ bójcza. Jego dzialanie jest zatem niezalezne od wilgotnosci gleby.Cyjanamid w glebie rozklada sie szybko i calkowicie, co nie powoduje zadnych problemów rozwoju roslin. Stad 35 tez mozna cyjanamid stosowac bez obaw kilkakrotnie pod¬ czas okresu wegetacji, o ile tego wymagaloby ponowne za¬ chwaszczenie., Cyjanamid w roslinach uprawnych rozklada sie szybko i calkowicie. Produkty rozkladu sa w roslinnej przemianie materii calkowicie wykorzystane do syntezy 40 swoistych dla roslin substancji tresciwych. Z tego powodu stosowanie cyjanamidu nie nasuwa zadnych obaw pod wzgledem toksykologicznych pozostalosci. Wskutek roz¬ kladu cyjanamidu w glebie, nastepujacego z utworzeniem wylacznie przyswajalnych przez rosline zwiazków azoto- 45 towych, polepsza sie równoczesnie zaopatrzenie roslin uprawnych w azot.Stosowanie cyjanamidu ma nadto te zalete, ze zwalcza czynniki wywolujace chorobe roslin, porazajace rosline wglebie. 50 Okazalo sie takze, ze oprócz stosowania cyjanamidu w dziedzinie warzyw cebulowych mozna w taki sam sposób traktowac cyjanamidem korzystnie uprawy cebulkowych roslin kwiatowych.Substancje czynna, tj. cyjanamid, w postaci koncentratu, 55 stanowiacego jej 50% roztwór wodny rozciencza sie woda do optymalnego stezenia cyjanamidu, w brzeczce oprysko¬ wej i nanosi droga opryskiwania. W celu zastosowania koncentrat ten rozciencza sie odpowiedhio w ilosci okolo 400—600 litrów wody na 1 ha, przy czym ilosc substancji €o czynnej powinna wynosic 10—30 kg, korzystnie 15—20 kg, na 1 ha.Podane przyklady I-V objasniaja blizej dzialanie cyja¬ namidu, zwalczajace chwasty. W przykladach I-IV stoso-. wano cyjanamid po wzejsciu roslin, a wiec w momencie, es 4 w którym stosowanie wyzej omówionych, znanych sub¬ stancji czynnych nie jest mozliwe.W przykladzie IV obok dzialania chwastobójczego okres¬ lono równiez plon, aby wykazac, ze stosowanie cyjanamidu nie powoduje zadnych szkód w roslinach lecz nawet pro¬ wadzi do istotnego zwiekszenia plonu w porównaniu ze srodkami tradycyjnymi. Przyklad V objasnia stosowanie cyjanamidu po zasadzeniu sadzonek, to jest w momencie, w którym równiez moga byc stosowane wyzej omówione, znane substancje czynne.Przyklad I. Zwalczanie chwastów w cebuli sianej.Próbe prowadzono w nastepujacych warunkach: próba polowa, wielkosc dzialki 10 m2, 4 powtórzenia, wysianie cebuli w dniu 9 kwietnia, wzejscie cebuli w dniu 29 kwiet¬ nia, zastosowanie cyjanamidu w dniu 7 maja. W momencie zastosowania cyjanamidu rosliny cebuli osiagnely wysokosc wzrostowa.2—3 cm. Srodek porównawczy zastosowano w dniu 11 kwietnia, to jest przed wzejsciem. Nie zaobserwo¬ wano zadnych uszkodzen roslin cebuli przez cyjanamid.Wyniki zwalczania chwastów zestawiono w tablicy 1.Tablica 1 (Skrót PPC oznacza N-izopropylo-alfa-chloroacetanilid) Traktowanie cyjanami¬ dem 15 kg/ha | 20 kg/ha próba nie- traktowana srodek po¬ równawczy PPC 4,6 kg/ | /ha Wyniki zwalczania chwastów po uplywie 4 tygodni Skala ocen: 1—9 . Ocena 1 = 100% zniszczenia chwastów Ocena 9 = brak zniszczenia chwastów Chwasty Chenopo- dium al¬ bum 5 3 9 3 Galinsoga parvifIora 2 2 9 2 Senecio vulgaris 4 3 9 7,5. pozostale chwasty 2,5 2,8 9 4,5 Przyklad II. Zwalczanie chwastów w szczypiorku.Próbe prowadzono w nastepujacych warunkach: próba polowa, wielkosc dzialki 10 m2, 4 powtórzenia, wysianie szczypiorku w dniu 5 kwietnia, wzejscie w dniu 20 kwietnia, zastosowanie cyjanamidu w dniu 7 maja. W momencie zastosowania cyjanamidu rosliny szczypiorku osiagnely wysokosc wzrostowa 3 cm. Srodek porównawczy zastoso¬ wano w dniu 9 kwietnia, to jest przed wzejsciem. Nie zaobserwowano uszkodzen roslin uprawnych. Wyniki zwalczania chwastów zestawiono w tablicy 2.Przyklad III. Zwalczanie chwastów w sianym porze.Próbe prowadzono w nastepujacych warunkach: próba polowa, wielkosc dzialki 10 m2, 4 powtórzenia, wysianie w dniu 14 kwietnia, wzejscie w dniu 28 kwietnia, zastoso¬ wanie cyjanamidu w dniu 13 maja. W momencie zastoso¬ wania cyjanamidu rosliny pora osiagnely wysokosc wzros¬ towa okolo 3 cm. Srodek porównawczy zastosowano w dniu 16 maja. Nie zaobserwowano uszkodzen roslin uprawnych.Wyniki zwalczania chwastów zestawiono w tablicy 3.5 Tablica 2 112 887 6 Tablica 4 (Skrót PPC oznacza N-izopropylo-alfa-chloroacetanilid) Traktowanie cyjanamidem 15 kg/ha 20 kg/ha próba nietrakto- wana srodek porównaw¬ czy PPC 4,6 kg/ha Wyniki zwalczania chwastów po uplywie 4 tygodni Skala ocen: 1—9 Ocena 1 = 100 % zniszczenia . chwastów Ocena 9 = brak zniszczenia chwastów Chwasty Galinso¬ ga parvi- flora 2 2 9 2 Chenopo- dium album 3 2,5 9 4 Pozostale chwasty dwuliscien¬ ne 3 2 1 9 | 4,5 | Tablica 3 (Skrót CPM oznacza 3- [- (4-chlorofenoksy)-fenylo [-1,1- 30 -dwumetylomocznik) Traktowanie cyjanamidem 15 kg/ha | 20 kg/ha próba nietrakto- wana srodek porównaw¬ czy CPM 3,5 kg/ha Wyniki zwalczania chwastów po uplywie 4 tygodni Skala ocen: 1—9 Ocena 1 = 100% zniszczenia chwastów Ocena 9 = brak zniszczenia chwastów Chwasty Galinsoga parviflora 4 2 9 2 Thlaspi arvense 5 3 9 2 Viola arvensis 4 3 | 9 | 9 Przyklad IV. Zwalczanie chwastów w cebuli sianej i okreslenie plonu.Próbe prowadzono w nastepujacych warunkach: próba polowa, wielkosc dzialki 10 m2, 4 powtórzenia, wysianie w dniu 20 kwietnia, wzejscie w dniu 8 maja, zastosowanie srodka porównawczego w dniu 22 kwietnia (przed wzejs- ciem). Po przeprowadzeniu koncowej oceny chwastów okopano recznie dzialke nietraktowana, gdyz w przeciwnym razie uzyskano by bardzo maly plon. Wyniki zestawiono w tablicy 4.(Skrót CB oznacza 3-chlorofenylokarbaminian butyn-1- -ylowy-3; a skrót CD oznacza N-cyklooktylo-N', N'- -dwumetylomocznik) Wynik zwalczania chwastów Skala ocen: 1—9 1 = 100% znisz¬ czenia 9 = brak zniszcze¬ nia Chwasty: Stellaria media Lamium ampl.Atriplex paluta Senecio vulgaris Capsella bursa p.Veronica ssp. inne chwasty Plon: dt/ha | ' stosunkowo dzialka nietrak¬ towana . 9 9 9 9 9 9 9 205,5 100% cyjana¬ mid 20 kg/ha 2 4 2 3 3 3 6 304,7 148% srodek po¬ równawczy CB + CD 4 5 5 5 4 5 6 - | 239,5 117% | Przyklad V. Zwalczanie chwastów w zasadzonym porze.Próbe przeprowadzono w nastepujacych warunkach: próba polowa, wielkosc dzialki 10 m2, 4 powtórzenia, za¬ sadzenie sadzonek w dniu 3 lipca, zastosowanie cyjanamidu i srodka porównawczego w dniu 17 lipca. Nie zaobserwo¬ wano uszkodzen roslin uprawnych. Wyniki zwalczania chwastów zestawiono w tablicy 5.Tablica 5 (Skrót DMM oznacza 3- (3,4-dwuchlorofenylo)-l-me- toksy-1-metyiomocznik) Traktowanie Cyjanamidem 1 20 kg/ha Próba nietrakto¬ wana Srodek porównaw¬ czy DMM 0,7 kg/ha Wyniki zwalczania chwastów po uplywie 4 tygodni Skala ocen: 1—9 Ocena 1 = 100 % zniszczenia chwastów Ocena 9 = brak zniszczenia chwastów Chwasty Galinsoga spp. 2 9 2 Senecio vulgaris 3 9 2 Chenopo- dium album 2 . 9 | 2 | Zastrzezenie patentowe Srodek do zwalczania chwastów w uprawach cebulowych botanicznego rodzaju Allium, zawierajacy wode jako nosnik oraz substancje czynna, znamienny tym, ze jako sub¬ stancje czynna zawiera 1,5—10% wagowych cyjanamidu i jako nosnik 90—98,5 % wagowych wody.Galinso¬ ga parvi- flora Chenopo- dium album Pozostale chwasty dwuliscien¬ ne 15 20 50 55 60 4 5 5 5 4 5 6 PL