Przedmiotem wynalazku jest tkanina filtracyjna, zwlaszcza tkanina filtracyjna skladajaca sie z po¬ jedynczych nitek metalowych lub z tworzyw sztucznych.Jeden z dwóch krzyzujacych sie zespolów nitek sklada sie z nitek grubszych ulozonych prostoli¬ niowo w jednakowych odstepach, a drugi z nitek cienszych ulozonych mozliwie blisko siebie i opa¬ sujacych sinusoidalnie niitki grubsze.Dokladnosc filtracyjna tkaniny okreslona jest srednica najwiekszej kulki pomiarowej przecho¬ dzacej przez otwory klinowe w tkaninie, utworzone przez nitke grubsza i dwie sasiadujace ze soba nitki ciensze o pofalowaniach znajdujacych sie w przecLwfazie. Pojeciem „nitki" sa objefte zarówno druty metalowe jak i nitki syntetyczne.Znane sa na przyklad z opisu patentowego RFN nr 884 927 tkaniny wytwarzane przez silne na¬ ciagniecie szeroko rozstawionych nitek osnowy a nastepnie wprowadzenie nitek watka i dosunie- cie ich az do wzajemnego zetknecia. W tak wytwo¬ rzonej tkaninie grubsze nitki, osnowy przebiegaja prostoliniowo podczas gdy ciensze od nich nitki watku opasuja nitki osnowy przebiegaja faliscie lub zygzakiem.Znana jest takze z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 502116 tkanina filtra¬ cyjna w której grubsze nitki watku oplataja cien¬ sze, przebiegajace prosto nitki osnowy. Nitki wafku 10 15 20 25 30 i nitki osnowy maja w przekroju poprzecznym ksztalt kola.Znana jest równiez z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 388 805, tkanina fil¬ tracyjna, która nie posiada nitek osnowy a nitki watku o przekroju okraglym w mieijscach stykania sie sa ze soba zespawane.Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 473 578, znana jest tkanina filtracyj¬ na w której zarówno nitki osnowy jak i nitki watku maja w przekroju poprzecznym ksztalt kola i przebiegaja w pewnych odstepach wzgledem siebie.Poza tym znana jest z opisu patentowego Wiel¬ kiej Brytanii nr 980 288 tkanina filtracyjna zawie¬ rajaca nitki watku, posiadajace w przekroju po¬ przecznym ksztalt splaszczony lub podobny do ósemki aiLbo posiadajaceikamaiefousylbuowainyi wydluz nitki oraz oplatajace je nitki osnowy. Zarówno nitki watku jak i nitki osnowy usytuowane sa w pewnej od siebie odleglosci.Wada znanych tkanin filtracyjnych jest zarówno wysoki koszt wytwarzania oraz ich mala prze¬ pustowosc albowiem laczna powierzchnia ich wszystkich otworów filtracyjnych jest mala w sto¬ sunku do wielkosci powierzchni tkaniny filtracyj¬ nej.Zarówno wielkosc swobodnego przekroju jak i dokladnosc filtracyjna zaleza od wielkosci por lub otworów klinowych w tkaninie, utworzonych 109 651109 651 4 przez grubsza nitke i dwie sasiadujace ze soba ciensze nitki o przesunietych pofalowaniach. Do¬ kladnosc filtracyjna tego rodzaju tkaniny jest okreslana na modelu metoda szklanej perly przez pomiar naiwiejkiszej kiuifci przeichoidzafcej ~ przez otwory tkaniny.Przed wytworzeniem tkaniny filtracyjnej o okres¬ lonej dokladnosci filtrowania ustala sie na mo¬ delu, powiekszonym na przyklad w skali 1:1000, zaleznosci pomiedzy srednica kulki pomiarowej, srednica grubszych nitek okreslajacych wytrzyma¬ losc tkaniny, odstepem pomiedzy grubszymi nitka¬ mi i srednica cienszych nitek.Stwierdzono, ±e we wszystkich znanych tkani¬ nach filtracyjnych, powierzchnia swobodnego prze¬ lotu jest mniejsza anizeli 30°/q powierzchni tkaniny filtracyjnej.Celem • wynalazku jest opracowanie tkaniny fil¬ tracyjnej posiadajacej w porównaniu do znanych tkanin filtracyjnych korzystniejszy stosunek po¬ wierzchni swobodnego przelotu do powierzchni tkaniny, co prowadzi do powaznego zmniejszenia oporów filtracyjnych i do zwielokrotnienia zdol¬ nosci przechwytywania zanieczyszczen.Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze srednica ciensza nitek jest mniejsza od 1,2 srednicy najwiekszej pomiarowej kulki przechodzacej przez otwory klinowe w tkaninie.W tkaninie filtracyjnej wedlug wynalazku, po¬ wierzchnia swobodnego przelotu jest co najmniej o 40°/o wieksza niz w znanych tkaninach filtracyj¬ nych. W tkaninie filtracyjnej, przy zachowaniu tej samej dokladnosci filtrowania, cienkie nitki sa o 20^60°/» ciensze niz w znanych tkaninach filtra¬ cyjnych. W tym samym stopniu wzrasta ilosc otwo¬ rów klinowych, a tym samym laczna powierzchnia swobodnego przelotu.Wysoka jakosc tkaniny filtracyjnej uzyskuje sie wówczas gdy srednica cienszych nitek jest w przy¬ blizeniu równa srednicy kulki pomiarowej okres¬ lajacej dokladnosc filtrowania, a odstep pomiedzy grubszymi nitkami jest tak dobrany by otwory klinowe w tkaninie mialy w przyblizeniu ksztalt trójkata równobocznego. W tego rodzaju tkaninach filtracyjnych uzyskuje sie wyjatkowo korzystna zaleznosc pomiedzy wytrzymaloscia i laczna po¬ wierzchnia swobodnego przelotu a ciezarem tka¬ niny filtracyjnej.W tkaninie filtracyjnej wedlug wynalazku sred¬ nica cienszych nitek jest nieco mniejsza od, usta¬ lonej na drodze prób modelowych, srednicy naj¬ wiekszej kulki pomiarowej przechodzacej przez najwezsze pory wzglednie otwory klinowe tkaniny.Istotna zaleta tego rodzaju tkaniny polega na tym, ze mozna latwo oddzielic placek filtracyjny od tkaniny.W znanych tkaninach filtracyjnych, przytrzymy¬ wane czasteczki osadzaja sie mocnoi w porach utworzonych przez grubsza nitke i dwie ciensze nitki i nie moga byc w latwy sposób wyplukane z tkaniny. W tkaninie wedlug wynalazku pozosta¬ losci filtracyjne nie ^wnikaja w glab tkaniny, a tyl¬ ko zawieszaja sie na jej powierzchni pomiedzy cienszymi nitkami, dzieki czemu moga byc latwo splukahe. W tego rodzaju tkaninie, zdolnosc przej- "moWania zanieczyszczen jest wieksza z jednej stro* ny dlatego, ze na jednostke powierzchni przypada wieksza ilosc por, a z drugiej stromy dlatego, ze kazda z por jest zatykana nie pirzez jedna, lecz *"¦" dopiero przez kilka czasteczek zanieczyszczen, które osadzaja sie nad kazda pora w szczelinie utworzo¬ nej przez ciensze nitki o wspólfazoiwych pofalowa- niach.W tkaninach filtracyjnych w których grubsze io nitki maja srednice 2 do 2,5 raza wieksza cd sred¬ nicy najwiekszej kulki pomiarowej,' przechodzacej przez tkanine, korzystnie jest aby podzialka po¬ miedzy grubszymi nitkami wynosila od 7,15—6,8 srednic kulki pomiarowej. Wieksze ^z podanych 15 wartosci stosuje sie wówczas gdy srednica cien¬ szych nitek jest równa lub nieco wieksza od sred¬ nicy kulki pomiarowej, natomiast odstepy odpo¬ wiadajace mniejszym z podanych wartosci, w przy¬ padku, gdy srednica cienszych nitek jest mniejsza 20 od srednicy kuliki pomiarowej.W przykladzie podano zaleznosci pomiedzy sred¬ nica grubszych nitek i podzialka dla tkanin filtra¬ cyjnych w których ciensze ntiltkii imaija srednice równa od 0,75—1,1 srednicy kulki pomiarowej 25 przechodzacej przez sploty.Przy kil ad.D= 2,0 do 2,5 raza [x t- 7,15 do 6,80 raza ' D = 2,5 do 3,0 razy {\i t = 6,80 do 7,10 razy (ji D = 3,0 do 3,5 raza\i t = 7,10 do 7,35 raza p 30 D = 3,5 do 4,0 razy \jl t = 7,35 do 7,70 raza y.W tkaninie fitracyjnej najwezsze pory tkaniny sa skutecznie zabezpieczone przed zatykaniem w przypadku, gdy srednica cienszych nitek jest mniejsza od srednicy kulki pomiarowej przecho- 35 dzacej przez najwezsza pore. Zostalo to rozwiazane dzieki temu, ze ciensze nitki lub druty maja na obu bokach, w punktach skrzyzowan, nieckowate splaszczenia do których przylegaja swymi splasz¬ czeniami sasiednie ciensze nitki lub druty, a takze 40 przez to, ze szerokosc szczelin utworzonych przez dwie ciensze nitki o wspólfazowych pofalowaniach, a tworzacych najwezsze pory jest mniejsza od srednicy najwiekszej kulki pomiarowej przecho¬ dzacej przez najwezsza szczeline. Splaszczenia na 45 obydwu bokach cienszych nitek sa najlatwiej uzyskiwane przez silne dobijanie cienszych nitek wprowadzonych jako watek. Przy kazdym wpro¬ wadzeniu watku, ciensza nitka moze byc tak silnie dobita do brzegu tkaniny, ze zarówno ta nitka jak 50 i nitki sasiadujace z nia zostaja w punktach stycz¬ nosci odksztalcone plastycznie tworzac nieckowate splaszczenia, których wysokosc luku lub cieciwy wynosi co najmniej dwa procent srednicy cienszej, nitki. 55 Równiez przy uzyciu cienszych nitek na przy¬ klad poliamidowych, których srednica jest- do 3 razy wieksza od srednicy najwiekszej kulki po¬ miarowej przechodzacej przez pory tkaniny, mozna powyzej kazdej z por utworzyc szczeline o szero- 60 kosci mniejszej od srednicy kulki pomiarowej.Istotna zaleta jest to, ze przy uzyciu cienszych ni¬ tek o jednakowej srednicy, mozna otrzymac tka¬ niny filtracyjne o róznej dokladnosci filtrowania.Zmniejsza to ilosc rodzajów magazynowanych dru- w tów stalowych lub nitek syntetycznych potrzeb-109 651 nych ^do produkcji tkanin filtracyjnych i prowadzi d<5'skrócenia czasów przezbrajania krosien tkackich jtóy wykonywaniu tkanin-Jo róznych dokladnos¬ ciach filtrowania/ Dalsza zaleta polega na tym, ze do wytwarzania 5 tkanin filtracyjnych o bairdzo duzej dokladnosci filtrowania wynoszacej na przyklad od 15—20 mi¬ kronów nie musza byc uzywane'odpowiednio cien¬ kie, a tym samym nieproporcjonalnie kosztowne nitki, Ponadto, mozna wytwarzac tkaniny filtra- io cyjne o wystarczajacej wytrzymalosci i wysokiej dokladnosci filtrowania równiez i przy zastosowa¬ niu nitek syntetycznych, przy czym moga to byc tkaniny filtracyjne o duzej dokladnosci. Nitki sta¬ lowe spelniajace role cienszych nitek moga byc w bez zadnych ograniczen tak silnie dociskane, ze w miejscach ich skrzyzowan powstaja splaszczenia których wysokosc luku wynosi T),08 srednicy. W tym przypadku szczeliny prowadzace do por tkaniny maja szerokosc mniejsza od srednicy kulki pomia- 20 rowej, jakkolwiek srednica cienszych nitek jest o 20% wieksza od srednicy kulki pomiarowej.Zaleta tkaniny filtracyjnej wedlug wynalazku jest wreszcie i to, ze w porównaniu do znanych tkanin filtracyjnych o takiej samej dokladnosci filtrowa- 25" nia wykazuje ona wieksza wytrzymalosc i wieksza sztywnosc.Stosunek powierzchni swobodnego przelotu do powierzchni tkaniny filtracyjnej moze byc dodat¬ kowo poprawiony przez uzycie grubszych nitek 30 o przekroju nie okraglym i przez to, ze szerokosc ich przekroju lezaca w plaszczyznie tkaniny jest o 30—70% mniejsza od wysokosci ich przekroju mierzonej prostopadle do plaszczyzny tkaniny.• Grubsze nitki moga byc tak splaszczane, ze ich 35 bbki tworza róiwtriOtlegie plaszczyizny limb tez, ze sa nitkami o przekroju owalnym. Szczególnie korzyst¬ nym jest jesli szerokosc przekroju grubszych nitek zmniejsza sie w kierunku do srodkowej plaszczyz¬ ny tkaniny. W tym rozwiazaniu, powierzchnia swo- *o bodnego przelotu rosnie proporcjonalnie do zmniej¬ szania sie szerokosci grubszych nitek wyznaczaja¬ cych wytrzymalosc tkaniny. Poniewaz grubsze nitki tkaniny sa obciagane zasadniczo tylko.w kie¬ runku prostopadlym do plaszczyzny tkaniny, to *5 przy zachowaniu zasadniczo tego samego wskaz¬ nika wytrzymalosci na zginanie, a tym samym przy zachowaniu wytrzymalosci i dopuszczalnej obciazalnosci tkaniny uzyskuje sie znaczne powiek¬ szenie powierzchni swo)x)dineg!0 przelotu, a tymi sa- so mym znalezne zmniejsze|nie oporów fiiforiL Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 — przedstawia tkanine filtracyjna w przekroju wy¬ konanym prostopadle do grubych nitek, fig. 2 — w tkanine filtracyjna w przekroju wykonanym pro¬ stopadle do cienszych nitek, fig. 3 — tkanine z fig. 1 i 2 w widoku z góry, fig. 4 — otwór kli- nowy utworzony przez jedna nitke gruba i dwie cienkie nitki, fig. 5 — przekrój podobny do prze- M kroju z fig. 1, ale tkaniny kitótrej cienjsze nitki sa splaszczone w miejscach skrzyzowan," fig. 6 — prze¬ krój wzdluz linii VI — VI oznaczonej na fig. 5, fig. 7 — tkanine z fig. 5 i fig. 6 w widoku z góry, fiy. 8 — przekrój wzdluz linii VIII —VIII ozna- 65 i czonej na fig. 5, fig. 9 — inne rozwiazanie tkaniny wedlug wynalazku w przekroju wykonanym pro¬ stopadle do grubych nitek o ksztalcie nieokrag¬ lym, fig. 10 — jeszcze inne rozwiazanie^ tkaniny wedlug wynalazku w przekroju wykonanym pro* stopadle do grubych nitek o ksztalcie nieokraglym, fig. 11 — jeszcze inne rozwiazanie tkaniny wedlug wynalazku w przekroju wykonanym prostopadle do grubych nitek w ksztalcie nieokraglym, fig. 12 — jeszcze inne rozwiazanie tkaniny wedlug wyna¬ lazku w przekroju wykonanym prostopadle do gru¬ bych nitek, o ksztalcie nieokraglym, fig. 13 — otwór klinowy w tkaninie z fig. 12 utworzony przez jedna nitke grubsza i dwie nitki ciensze.Tkanina filtracyjna sklada sie z zespolu grub¬ szych nitek 1 rozstawionych w jednakowych odste¬ pach o podzialce t i z zespolu cienszych nitek 2, które przebiegaja prostopadle do grubszych nitek 1 i je opasuja. Ciensze nitki 2 stykaja sie bezposred¬ nio ze soba. Wewnatrz tkaniny pomiedzy kazda z grubszych nitek 1 i diwieimia krzyjBUijacy|m)i isie cien. szymi nitkami 2 o przesunietych pofalowaniach tworzy sie pora lub klinowy otwór 3, którego wiel¬ kosc wyznacza dokladnosc filtrowania. Dokladnosc filtrowania jest okreslona na modelu przez pomiar srednicy najwiekszej pomiarowej kulki 4 przecho¬ dzacej przez klinowy otwór 3. Jezeli na przyklad srednica kulki pomiarowej wynosi 80 mikronów to wówczas uwaza sie, ze dokladnosc filtracyjna telj tkaniny wynosi 80 mikronów.W tkaninie pokazanej na fig. 1 do 4, srednica d cienszych nliitek 2 jest o 20% mniieijsza od sfceldini- cy \n pomiarowej kulki 4, a klanowy otwór 3 w tka¬ ninie ma ksztalt mozliwie zblizony do trójkata równobocznego. Podziialka t pomiedzy osiami grub¬ szych nitek 1 jest 7,2 raza wieksza od srednicy \jl kulki- pomiarowej 4, a srednica D grubszych niltek 1 jest 3,6 raza wieksza od srednicy \i kulki pomiaro¬ wej 4.W tkaninie filtracyjnej pokazanej na fig. 5 do 8, podzialka t grubszych nitek 1 jest okolo 2,1 raza wieksza od srednicy D grubszych nitek 1, kltórai jest z kolei 4,1 raza wieksza od srednicy d cienszych nitek 2. Ponadto, srednica d nitek 2 jest okolo 10% wieksza od srednicy \i pomiarowej kulki 4. Sze¬ rokosc S szczeliny 10 pomiedzy dwiema cienszymi nitkami 2 o wspólfazowych pofalowaniach jest nieco mniejsza od srednicy [i pomiarowej kulki 4, dzieki czemu czasteczki brudu o odpowiedniej wiel¬ kosci zawieszaja sie w szczelinach 10 tkaniny.Ciensze nitki 2 wykazuja w punktach skrzyzowan nieckowate splaszczenia 11 do których przylegaja splaszczenia 11 sasiadujacych cienszych nitek 2 o przesunietych pofalowaniach. Jezeli wysokosc luku lub cieciwy splaszczenia 11 wynosi 12,5% srednicy d cienszych niitejk t)o wófwczas szczeliny 10 sa dwukrotnie wezsze od cienszych niltek. W poka¬ zanej tkaninie filtracyjnej wysokosc luku splasz¬ czenia wynosi 0,07 d, a szero(kosc S szczelin 10 wy¬ nosi 0,72 d.W tkaninie pokazanej na fig. 9 do 12, celowym jest, aby mierzona w plaszczyznie srodkowej tka¬ niny szerokosc B grubszych nitek la, Ib, lc, Id byla o 30 do 60% mniejsza od wysokosci H tych nitek mierzona prostopadle do plaszczyzny tkaniny.109 651 Na fig. 9; przekrój grubszych nitek la wykazuje na bokach równolegle splaszczenia wytworzone przez gliadkie walce. Na fig. 10, grubsze nitki Ib maja przekrój owalny, a na fig. 11, grubsze nitki lc maja przekrój ósemkowy. Na fig. 12, grubsze 5 nitki maja przekrój diabolo, dzieki czemu przy tym samym nakladzie materialowym uzyskuje sie wiekszy wskaznik wytrzymalosci na zginanie wzgledem osi poprzecznej umieszczonej w srodko¬ wej plaszczyznie tkaniny. Przekrój grubszych nitek w lc i l«i pokazanych na fig. 11 i 12 zmniejsza sie w kierunku srodkowej plastzczyizny tkaniny, przy czym w tein sposób wytworzone wciecia wykazuja promien krzywizny równy w przyblizeniu promie¬ niowi \l/2 kulki 4 przechodzacej przez klinowy w otwór 3.Grubsze, profilowane nitki moga byc nitkami walcowanymi lub przepuszczanymi przez dysze wzglednie przeciaganymi przez oczka. Przy tkaniu, profilowane nitki la, Ib, lc, Id moga stanowic 20 nitki osnowy./Tkanina moze byc równiez wykonywana na krosnach chwytakowych, w których chwytak lub. harpom: wprowadza jednostronnie lub dwustronnie grubsze nitki la, Ib, lc, Id. jako nitki watlku.. *5 Tkaniny wedlug wynalazku moga byc stosowane w wysokoobeiazanych sitach pod warunkiem uzy¬ cia w nich odpowiednio grubszych notek lub dru¬ tów metalowych lub syntetycznych i o ile szczeli¬ na 8 pomiedzy cienszymi nojtkami 2 jest mniejsza 3< od srednicy \i najwiekszej pomiarowej kulki 4 przechodzacej przez klinowy otwór 3.Zastrzezenia patentowe 1. Tkanina filtracyjna, skladajaca sie z pojedyn¬ czych nitek metalowych lub z tworzywa sztuczne¬ go, w której jeden z dwóch krzyzujacych sie zespo¬ lów nitek sklada sie z nitek grubszych, ulozonych pithsttoliniowo w jednakowych odstepach, a drugi 35 z. nitek cienszych, ulozonych scisle kolo siebie i opasujacych sinusoidalnie nitki grubsze, i w Któ¬ rej dokladnosc filtracyjna tkaniny okresla srednica najwiekszej kulki pomiarowej, przechodzacej przez otwory klinowe tkaniny, utworzone kazdorazowo przez jedna grubsza nitke oraz dwie sasiadujace, ze soba nitki ciensze, przesuniete wzgledem siebie w fazie, znamienna tym, ze srednica (d) cienszych nitek (2) jest mniejsza od 1,2-krofcnosci srednicy (\i) najwiekszej kulitki pomiarowej (4), przechodzacej przez otwory klinowe (3). 2. Tkanina filtracyjna wedlug zastrz. 1, znamien¬ na tym, ze srednica (d) cienszych nitek (2) jest w przyblizeniu równa srednicy (\i) kulki pomiaro¬ wej (4). 3. Tkanina filtracyjna wedlug za&trz. 1, znamien¬ na tym, ze srednica (d) cienszych nitek (2) jest mniejsza od srednicy <|l) kulki pomiarowej (4), jednak nie mniejsza od 0,7-4Lrotnosci srednicy (ja) kulki pomiarowej (4). 4. Tkanina filtracyjna wedlug jednego z zastrz. I albo 2 albo 3, znamienna tym, ze ksztalt otworów klinowych w tkaninie odpowiada w przyblizeniu trójkatowi równobocznemu. 5. Tkanina filtracyjna wedlug jednego z zastrz. 1, znamienna tym, ze srednica grubszych nitek (1) jest od dwóch do czterech razy wieksza od sredni¬ cy (n) najwiekszej kulki pomiarowej (4), przecho¬ dzacej przez otwory klinowe (3) tkaniny, a jedno¬ czesnie wielkosc podzialki grubszych nitek (1) jest od 6,8 do 7,7 razy wieksza od srednicy (jO kulki pomiarowej. ,6. Tkanina filtracyjna wedlug zastrz. 1, w której grubsze nitki maja ksztalt splaszczony lub podob¬ ny do cyfry 8, znamienna tym, ze grubsze nitki (la, Ib, lc, Id) sa ustawione w tkaninie na satorc a szerokosc (B) ich przekroju poprzecznego, lezaca w plaszczyznie srodkowej (M) tkaniny, jest mniej¬ sza o 30—70fV§ od wyspkosci (H) tego przekroju umieszczonej prlostopadle do powierzchni tkaniny.FIG. 1109 651 FIG. 3 —isr FIG. 5 --ija 10 10, FIG. 7;-lM&5i f— B —i FIG. 9 LZGraf. Z-d Nr 2 — 1881/flO 125 egz. A4 Cena 45 zl PL PL