Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do mocowania szyn kolejowych na pod¬ kladach, a w szczególnosci wynalazek polega na ulepszeniu tego urzadzenia odnosnie elektrycznego odizolowania szyny oraz latwosci jego montazu. 5 Stan techniki. Znane sa systemy mocowania szyn kolejowych do betonowych podkladów, sa to syste¬ my polegajace na przysrubowywaniu, to jest do¬ cisnieciu przez sruby lub wkrety, a przy podkla¬ dach betonowych najczesciej stosowane sa lapy 10 metalowe majace z jednej strony stope opierajaca sie na podstawie szyny, a z drugiej strony cylin¬ dryczna pieta opierajaca sie w wybraniu o podob¬ nym ksztalcie wyrobionym w wierzchniej stronie w podkladzie betonowym.Izolacja szyny w stosunku do podkladu, potrzeb¬ na zwlaszcza przy sygnalizowaniu przejsc pojazdów po szynach, jest wykonywana za pomca takich ele¬ mentów, jak: elastyczna podkladka izolacyjna umieszczona miedzy stopa szyny i powierzchnia oparcia na podkladzie, okragla podkladka izola¬ cyjna z kolnierzem umieszczona miedzy metalowa lapa a sruba z nakretka tak, ze zapobiega stykowi miedzy lapa i elementami dociskowymi; okragla podkladka metalowa wlozona miedzy nakretke a okragla podkladke izolacyjna aby ja zabezpieczyc, gdyz wykonana jest z materialu kruchego, przed zgnieceniem lub scieciem pod znacznym naciskiem wywieranym przez nakretke; poduszeczka z mate¬ rialu izolacyjnego wlozona pomiedzy piete lapy a wybraniem w podkladzie. 30 20 25 2 Niedogodnosc takiego urzadzenia polega zwlasz¬ cza na duzej ilosci czesci, których dystrybucja i magazynowanie na drodze przy torze, wymaga wie¬ le pracy oraz drogiego dozoru a ponadto przedsta¬ wia ryzyko zlego montazu i duzych strat.Usilowano zaradzic tym niedogodnosciom np. w patencie francuskim nr 1282 09(9 przez polaczenie okraglej podkladki izolacyjnej oraz poduszeczki z lapa metalowa przez przyklejenie lub uzycie przy¬ czepnego wulkanizowanego elastomeru.Niestety tego rodzaju sposoby sa drogie i wyma¬ gaja duzej strannosci alby przyleganie bylo dobre, utrudnia to produkcje tych elementów w duzych seriach. Prosta wymiana okraglej (podkladki izola¬ cyjnej lub poduszeczki jest wtedy niemozliwa gdyz trzeba wówczas wymienic caly kompletny zespól a metalowa lape odeslac do fabryki, aby ja na nowo pokryc izolacja.Istota wynalazku. Urzadzenie wedlug wynalazku ma element izolacyjny przeznaczony do zespolenia z lapa metalowa wspólpracujaca z szyna, jej -pod¬ kladem oraz elementem mocujacym, przy czym element ten charakteryzuje sie tym, ze wykonany jest jako jedna sztuka i zawiera prawie plaska stope z otworem wykonanym dla przepuszczenia elementu mocujacego, posiada kolnierz okragly wspólosiowy z tym otworem, oraz mankiet uksztal¬ towany tak, aby po pierwsze zapewnic elastyczny montaz elementu na lapie, a po drugie skutecznie izolowac lape od podstawy. 109 153109 153 Ponadto, innymi cechami charakterystycznymi wynalazku jest to, ze: mankiet ma ksztalt cylin¬ dra, a w przekroju plaszczyzne prostopadla do osi tworzy luk okregu kola obejmujacy kat srodkowy wiekszy od 180°; luk okregu kola ma promien nie¬ co mniejszy od promienia przylegajacej walcowa¬ tej czesci lapy; w strefie mankietu oslona izolujaca na swych przeciwleglych równoleglych brzegach ma grubosc nieco mniejsza; kolnierz na swoim wolnym brzegu ma co najmniej jeden element do zaczepiania na lapie; oslona izolacyjna ma plytke metalowa utrzymywana w miejscu na przyklad przez wystepy materialu oslony docisniete z góry do tej plytki.Wynalazek obejmuje równieze elementy mocu¬ jace szyne na podkladzie, takie jak: lape metalo¬ wa opierajaca sie na stopie szyny i na podkladzie, co najmniej jeden element mocujacy taki, jak sru¬ ba z przynalezna nakretka, przechodzaca poprzez otwór wykonany w lapie oraz srodki izolujace te rózne czesci, charakteryzujace sie tym, ze srodki te stanowia oslone, tworzaca jedna sztuke odpowia¬ daja wyzej podanym cechom.Wedlug szczególnego przykladu wykonania, otwór wykonany w lapie, przepuszczajacy element mocujacy ma ksztalt elipsowaty, przy czym dluz¬ sza os jest prostopadla w stosunku do kierunku wzdluznego szyn.Objasnienie figur rysunku. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie w przekroju podluznym, fig. 2 — oslone izolacyjna umieszczona na lapie, fig. 3 — oslone izolacyjna umieszczona na lapie w innym wykonaniu, w prze¬ kroju podluznym, fig. 4 — oslone izolacyjna i lapa z fig. 3 w widoku z góry.Przyklady wykonania wynalazku. Szyna R spo¬ czywa na betonowym podkladzie T za posredni¬ ctwem podkladki izolacyjnej S. Lapa metalowa Ci zapewnia zamocowanie szyny wraz z innymi srod¬ kami, które stanowia: sruba B, nakretka E i pod¬ kladka metalowa P. W (przedstawionym przykla¬ dzie wykonania lapa CA jest masywnym stalowym, majacym pozioma stope 1 z otworem 2, przez któ¬ ry przechodzi sruba B oraz piete 3 w ksztalcie walca, która wchodzi we wglebienie 4 wykonane w (górnej -powierzchni betonowego podkladu.Urzadzenie obejmuje równiez oslone izolacyjna 10 sztywna ale majaca pewna niewielka elastycznosc, majaca prawie plaska pozioma czesc 11, z otwo¬ rem 12 dla przepuszczenia sruby. Ta plaska po¬ zioma czesc przechodzi przy koncu odwróconym do szyny R, w mankiet cylindryczny 14, otaczaja¬ cy walcowata piete 3 na przestrzeni wiekszej jak 180°. Pieta ta i mankiet 14 imaja ta sama os X.Promien wewnetrzny mankietu 14 jest nieco mniej¬ szy od promienia walcowatej piety £ Ponadto, jak to widac na fig. 2 w strefie mankietu, oslona izo¬ lacyjna na swych brzegach ma grubosc nieco mniejsza. Oslona ta jest korzystnie wykonana np. przez odlanie z zywicy syntetycznej, izolujacej za¬ chowujacej po zastygnieciu sztywnosc.Zespolenie oslony izolacyjnej z lapa jest utwo¬ rzone przez wsuniecie wzdluz osi X piety 3 w man¬ kiet 14, przy czym obie czesci cylindryczne maja 4 wtedy te sama os X, stanowiaca ich os obrotu.Operacja wsuwania jest ulatwiona dzieki pocie¬ nieniu obu równoleglych brzegów mankietu, co powoduje rozchylanie sie mankietu 14 przy jego 5 wprowadzaniu na piete, a ponadto polepsza ela¬ styczne przyleganie mankietu do piety. Kiedy os kolnierza 13 jest doprowadzona do pionowej plasz¬ czyzny symetrii lapy, oslone 10 obraca sie dookola osi X o kat a wprowadzajac kolnierz 13 w otwór 2 tak, aby czesc pozioma 11 oslony opierala sie na stopie 1 lapy.Lapa i jej oslona izolacyjna sa wtedy zespolone i moga byc latwo uzyte do realizacji urzadzenia do mocowania przedstawionego na fig 1. Raz ze¬ spolone lapa i jej oslona izolacyjna sa wzajemnie unieruchomione jedna wzgledem drugiej tak, ze oslona w zadnym przypadku nie moze obrócic sie w stosunku do lapy przed scisnieciem sruba mo¬ cujaca. Mankiet 14 spelnia nie tylko role lacznika pomiedzy koncami oslony stanowiacymi izolacje pomiedzy lapa z jednej strony a sruba i podkla¬ dem z drugiej strony, ale równiez spelnia funkcje lacznika i elementu ustalajacego który umiejsca¬ wia oslone na lapie: Dla ulatwienia wprowadzenia kolnierza 13 w otwór 2, kolnierz ten moze miec zewnetrzny ksztalt nieco stozkowy. W innym przy¬ kladzie wykonania otwór 2 moze miec ksztalt elip¬ tyczny, przy czym wieksza os elipsy jest ulozona w plaszczyznie symetrii lapy, prostopadle w sto¬ sunku do osi podluznej szyn.W przykladzie wykonania przedstawionym na fig. 3 i 4 oslona izolacyjna 30 jest zlaczona ze spre¬ zysta lapa C2 zawierajaca dwie stopy prawie rów¬ nolegle 21 i 22 polaczone przez wygiecie 23, a w których wykonane sa otwory 24, 25 dla przepusz¬ czenia elementów przytrzymujacych. Ksztalt ogól¬ ny oslony izolacyjnej odpowiada takiej samej oslo¬ nie jak ta, która zostala opisana w oparciu o fig. 1 i 2, tak wiec oslona ta ma czesc prawie plaska 31 kolnierz 32 oraz mankiet 33. W swej czesci górnej czesc plaska 31, posiada gniazdo -na metalowa pod¬ kladke P przenoszaca nacisk, przy czym podklad¬ ka P utrzymywana jest w miejscu przez wystepy 33, które dociskaja kazdy z rogów 'podkladki P.Korzystnie wystepy te sa utworzone z materialu oslony i sa zagiete w procesie formowania, na przyklad takim jak formowanie ultradzwiekowe pod cisnieniem tak, aby oslona izolacyjna i pod¬ kladka metalowa stanowily jeden element.Ponadto kolnierz 32 na swym wolnym koncu posiada wystep lub gladkie wywiniecie 36, które ma za zadanie przytrzymac kolnierz na stopie 21 lapy. Tak jak poprzednio, otwór wykonany na stopie 21 moze miec ksztalt eliptyczny o wiekszej osi skierowanej w plaszczyznie symetrii lapy i oslo¬ ny aby ulatwic .wprowadzenie kolnierza 32 w otwór 24.Najwazniejsze korzystne skutki praktyczne, któ¬ re przynosi wynalazek sa nastepujace.Oslona izolacyjna wedlug wynalazku nie jest narazona na przemieszczanie po wlozeniu na miej¬ sce, a zwlaszcza nie jest narazona na obrót do¬ okola osi sruby B gdy dokreca sie nakretke E.Sily obrotowe wywierane dookola osi sruby B sa przenoszone przez tarcie nakretki i podkladki P 15 20 25 30 35 40 45 60 58109 153 5 6 na oslone izolacyjna i sa pochloniete dzieki sztyw¬ nosci plaskiej poziomej czesci U przedluzonej przez cylindryczny mankiet 14 umieszczony po¬ miedzy wglebieniem 4 i pieta 3 lapy.Oslona izolacyjna moze byc wykonywana w sposób przemyslowy w duzych seriach.Montaz oslony na lapie jest wykonywany w spo¬ sób bardzo prosty przez wciskanie mankietu cy¬ lindrycznego 14 lub 33 na piete 3, 23 lapy, jak równiez wcisniecie kolnierza 13 lub 23 w otwór lapy, lapa i oslona izolacyjna stanowia wówczas zwarty element, którym latwo sie poslugiwac.Ilosc czesci w pporównaniu do stanu techniki jest znacznie zmniejszona, co pozwala na przyspie¬ szenie i uproszczenie zakladania lap na szynach.W przypadku uszkodzenia oslony izolacyjnej moze byc ona bardzo latwo zmieniona przez nie¬ wykwalifikowany personel, a odsylanie lapy do warsztatu dla zalozenia izolacji nie jest potrzebne.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do mocowania szyn kolejowych na podkladach, zawierajacych lape metalowa opie¬ rajaca sie na podstawie szyny i na podkladzie, przy czym w lapie wykonany jest co najmniej jeden otwór dla przepuszczenia elementu mocu¬ jacego oraz zawierajacy elementy stanowiace izo¬ lacje elektryczna lapy od podkladu oraz lapy od elementu mocujacego, znamienne tym, ze element izolujacy stanowi oslone (10, 30) zawierajacy plas¬ ka stope (11), z otworem (12) dla przepuszczenia elementu mocujacego (B) oraz cylindryczny man¬ kiet (14, 33), który zapewnia elastyczny montaz oslony (10, 30) na lapie (Ci^) oraz stanowi izo¬ lacje lapy (Clf C2) od podkladu TO. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze mankiet cylindryczny (14, 33) w przekroju pla¬ szczyzna prostopadla do swych tworzacych stanowi luk okregu kola, którego kat srodkowy przekra- 5 cza' 180°. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze luk kola ma promien nieco mniejszy od pro¬ mienia przylegajacej czesci walcowej (3, 23) lapy. 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze oslona izolacyjna (10, 30) w strefie mankietu (14, 33) na swych przeciwleglych brzegach ma nieco mniejsza grubosc. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze plaska stopa (11) oslony izolacyjnej (10, 30) ma pierscieniowy kolnierz (13, 32) wspólosiowy z otwo¬ rem (12), przez który przechodzi sruba mocujaca. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze perscieniowy kolnierz (13) ma ksztalt stozkowy. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze perscieniowy kolnierz (32) na swoim wolnym brzegu ma co najmniej jeden wystep (36), którym przytrzymywany jest na lapie. 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze na zewnetrznej stronie oddalonej od lapy (Cjj) plaskiej czesci (31) oslony izolacyjnej (30) umiesz¬ czona jest kwadratowa, plaska metalowa podklad¬ ka (P) z otworem dla przepuszczenia sruby mo¬ cujacej przytrzymywana na miejscu przez wyste¬ py (35) materialu oslony izolacyjnej (30) obejmu¬ jace podklade (P) w narozach. 9. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze otwór (24), wykonany w lapie (C2) dla przepusz¬ czenia sruby mocujacej, ma ksztalt eliptyczny, a jego dluzsza os jest polozona w kierunku prosto¬ padlym do wzdluznego kierunku szyn. 15 20 25 30109 153 30 23 iY FIG.4 -P 35 34 J !^ I "PJ /•/24 VS 21 n Druk WZKart. G-5348 Cena 45 zl,—* PL