NL9400743A

NL9400743A - Winkelinrichting voor het volgens een zelfregistratiesysteem inkopen en elektronisch betalen van artikelen in een zelfbedieningswinkel zonder tussenkomst van winkelpersoneel, betaalinrichting voor gebruik in een dergelijke winkelinrichting en een werkwijze voor het uitvoeren van een dergelijk zelfregistratiesysteem.

Info

Publication number: NL9400743A
Application number: NL9400743A
Authority: NL
Inventors: Jan Boers
Original assignee: Heijn Bv Albert
Priority date: 1994-05-04
Filing date: 1994-05-04
Publication date: 1995-12-01
Also published as: CA2117407A1; EP0681273A1; ZA945262B; NZ264036A; AU6758594A; JPH07301014A

Description

Titel: Winkelinrichting voor het volgens een zelfregistratie systeem inkopen en elektronisch betalen van artikelen in een zelfbedieningswinkel zonder tussenkomst van winkelpersoneel, betaalinrichting voor gebruik in een dergelijke winkelinrichting en een werkwijze voor het uitvoeren van een dergelijk zelfregistratiesysteem.

De uitvinding heeft betrekking op een winkelinrichting voor het volgens een zelfregistratiesysteem inkopen van artikelen in een zelfbedieningswinkel waarbij een cliënt met een scanner door hem geselecteerde artikelen registreert, voorzien van ten minste een identificatie-inrichting voor het herkennen van een cliënt en een uitleesstation voor het uitlezen van de met de scanner geregistreerde artikelen.

De uitvinding heeft tevens betrekking op een betaal-inrichting voor gebruik in een dergelijke winkelinrichting en een werkwijze voor het uitvoeren van een dergelijk zelfregistratiesysteem.

Een als hierboven omschreven winkelinrichting is ondermeer bekend uit de gepubliceerde Nederlandse octrooiaanvrage 9002296, die geacht wordt hier te zijn geïncorporeerd als referentie. In deze octrooiaanvrage wordt een zelfbedieningswinkel, zoals bijvoorbeeld een supermarkt, omschreven waarbij aan het zelfregistratiesysteem deelnemende cliënten nabij de ingang van de winkel een scanner kunnen verkrijgen. In deze winkelinrichting wordt de scanner overigens pas uitgereikt na identificatie van de cliënt.

De scanner kan bijvoorbeeld een barcodelezer omvatten waarmee een, op een door een cliënt geselecteerd produkt aanwezige produktcode door de cliënt kan worden afgetast om vervolgens in een geheugen van de scanner te worden opgeslagen. Uiteraard kan de barcode ook door de cliënt zelf op het produkt worden aangebracht. Hierbij kan worden gedacht aan een produkt dat door de cliënt zelf wordt samengesteld en vervol- gens door de client met behulp van een weeginrichting wordt gewogen, waarna de weeginrichting een op het produkt te bevestigen sticker met een barcode afgeeft.

Wanneer de cliënt klaar is met winkelen, begeeft hij zich naar een uitleesstation waar de in het geheugen van de scanner opgeslagen informatie over de geregistreerde artikelen wordt uitgelezen. Het uitleesstation print vervolgens een bon waarop alle door de cliënt geregistreerde artikelen zijn aangegeven. De cliënt gaat met deze bon naar een op zich bekende kassa en overlegt deze aan een lid van het winkelpersoneel, waarna betaling aan de hand van de bon met algemeen bekende middelen kan plaats vinden. Eventueel vindt nog een steekproef plaats om te controleren of de in het geheugen opgeslagen informatie juist is, dat wil zeggen overeenkomt met de artikelen die door de cliënt zijn geselecteerd. De betaling vindt plaats op een wijze die overeenkomt met een betaling die plaatsvindt bij een kassa waar de artikelen achtereenvolgens door het winkelperso-neelslid zelf op de kassa worden aangeslagen dan wel middels een barcode worden geregistreerd.

Na betaling en het inleveren van de scanner kan de cliënt de winkel verlaten. Een voordeel van een dergelijk systeem is dat de wachtrijen bij een kassa aanzienlijk worden verminderd. De geselecteerde goederen behoeven immers bij een kassa niet meer stuk voor stuk te worden geregistreerd. Mede door het grote succes van het systeem bestaat de behoefte aan een systeem dat nog sneller en efficiënter kan functioneren. Doordat veel cliënten gebruik maken van het systeem kunnen zich in bijzondere gevallen toch nog korte wachtrijen bij een kassa voordoen, omdat het betalen van het op de bon aangegeven bedrag, afhankelijk van de wijze van betalen soms toch nog enige tijd in beslag kan nemen.

De uitvinding beoogt een winkelinrichting te verschaffen dat aan bovengenoemd nadeel tegemoet komt en dat daarnaast dermate flexibel is dat aan vele andere wensen van de cliënt kan worden voldaan.

Overeenkomstig de uitvinding is de winkelinrichting hiertoe verder voorzien van betalingsmiddelen voor het op elektronische wijze en zonder tussenkomst van winkelpersoneel betalen van door het uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen en voor het vrijgeven van een doorgang aan de cliënt om de winkel te verlaten wanneer de artikelen op elektronische wijze zijn betaald. Dit betekent dat de cliënt vrijwel direct nadat hij klaar is met winkelen en zijn scanner heeft laten uitlezen zonder tussenkomst van winkelpersoneel, de zelfbedieningswinkel kan verlaten.

Bij voorkeur zijn de betalingsmiddelen voorzien van ten minste een afsluitbare doorgang die normaal is afgesloten en automatisch wordt geopend wanneer de elektronische betaling is uitgevoerd. Dit voorkomt dat de cliënt zonder te betalen de winkel kan verlaten.

In het bijzonder zijn de betalingsmiddelen voorzien van ten minste een betaalstation voor het herkennen van een betaalpas van een cliënt waarbij de elektronische betaling wordt uitgevoerd nadat de betaalpas door het betaalstation is uitgelezen. Nadat de cliënt de scanner heeft laten uitlezen kan hij zich derhalve direct naar het betaalstation begeven om op de aangegeven wijze elektronisch te betalen en om vervolgens de winkel te verlaten.

Voor het identificeren van de cliënt zijn overeenkomstig de uitvinding verschillende varianten mogelijk. Door het herkennen van de betaalpas kan volgens een mogelijke uitvoeringsvorm van de uitvinding de identiteit van de cliënt worden vastgesteld. Het betaalstation fungeert in dat geval ook als identificatie-inrichting. In principe behoeft de identiteit van de cliënt dan alleen te worden vastgesteld bij het elektronisch betalen.

Het is echter eveneens mogelijk dat de inrichting verder is voorzien van een afgiftestation waaruit een cliënt, die van het zelfregistratiesysteem gebruik wenst te maken, bijvoorbeeld vlak na binnenkomst in de winkel een scanner kan wegnemen. Hierbij geeft het afgiftestation bij voorkeur een scanner vrij na herkenning van een identiteitspas van de cliënt door een identificatie-inrichting. Dit kan ondermeer voorkomen dat anonieme cliënten een scanner per ongeluk mee naar huis nemen zonder deze voor het daarvoor bestemde doel te gebruiken. De scanner wordt toegewezen aan de cliënt en het is mogelijk om automatisch na te gaan of de scanner bijvoorbeeld bij het uitleesstation weer wordt ingeleverd. Tevens kan er dan op worden gelet dat een scanner na een redelijke tijd, bijvoorbeeld maximaal drie uur nadat deze uit het afgiftestation is weg genomen weer wordt ingeleverd.

Bij het toewijzen van een scanner aan de cliënt kan automatisch worden bijgehouden welke scanner aan een zekere cliënt is toegewezen. Hiertoe kan de identiteit van de cliënt tijdelijk in het geheugen van de toegewezen scanner worden opgeslagen. Anderzijds is het eveneens mogelijk - indien de scanners bijvoorbeeld zijn genummerd - in een geheugen van de winkelinrichting op te slaan welke scanner aan een cliënt is toegewezen. In ieder geval is in dit voorbeeld de identiteit van de cliënt door de winkelinrichting in samenwerking met een scanner vast te stellen wanneer deze door het uitleesstation wordt uitgelezen.

Bij voorkeur is de identificatie-inrichting voorzien van een aftastinrichting waarmee de op en/of in de identiteitspas opgeslagen informatie kan worden gelezen. De identificatie-inrichting kan zijn voorzien van een toetsenbord voor het intoetsen van een PIN-code.

Indien de cliënt reeds bij het betreden van de winkel is geïdentificeerd aan de hand van de identiteitspas zoals hiervoor omschreven, is het overeenkomstig de uitvinding mogelijk dat de elektronische betaling wordt doorgevoerd wanneer de cliënt de scanner in de afleesinrichting plaatst, waarna de doorgang wordt vrijgegeven en de cliënt de winkel kan verlaten. De cliënt behoeft zich bij het verlaten van de winkel dan niet meer te identificeren met bijvoorbeeld zijn betaal-pas. Hierbij is het mogelijk dat de identiteitspas een bankpas, giropas of creditcard is, zodat een betalingsrekening van de cliënt kan worden vastgesteld wanneer hij zich bij het binnentreden van de winkel identificeert. Indien de identiteitspas echter een klantenkaart is, dan kan de betreffende bankrekening bij het uitreiken van de klantenkaart permanent in een geheugen van de winkelinrichting worden opgeslagen.

Toch blijkt het in de praktijk de voorkeur te verdienen dat de betalingsmiddelen ook in dit geval zijn voorzien van een betaalstation voor het herkennen van een betaalpas van een cliënt waarbij de elektronische betaling wordt uitgevoerd nadat de betaalpas door het betaalstation is uitgelezen. In dit bijzondere geval wordt derhalve aan de cliënt bij binnenkomst in de winkel, op vertoon van zijn identiteitspas, een scanner toegewezen en wordt vlak voor het verlaten van de winkel, dat wil zeggen nadat de scanner is uitgelezen, door de cliënt elektronisch betaald, zonder tussenkomst van winkelpersoneel, op vertoon van zijn betaalpas aan de winkelinrichting. Na elektronische betaling verleent de winkelinrichting de cliënt automatisch doorgang om de winkel te verlaten.

Zowel de identiteitspas als de betaalpas kunnen bijvoorbeeld een klantenkaart, bankpas, giropas of creditcard zijn en kunnen bovendien een en dezelfde pas zijn.

Overeenkomstig de uitvinding is de betaalinrichting geschikt voor het op elektronische wijze en zonder tussenkomst van winkelpersoneel betalen van door een uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen en voor het vrijgeven van een doorgang aan de cliënt om de winkel te verlaten wanneer de artikelen op elektronische wijze zijn betaald.

De genoemde werkwijze wordt overeenkomstig de uitvinding gekenmerkt in dat de door het uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen zonder tussenkomst van winkelpersoneel met behulp van een betalingsinrichting elektronisch door de cliënt worden betaald waarna door de inrichting aan de cliënt doorgang wordt verleend om de winkel te verlaten.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de tekening. Hierin toont: figuur 1 een plattegrond van een zelfbedieningswinkel met een mogelijke winkelinrichting overeenkomstig de uitvinding; en figuur 2 een betaalinrichting van figuur 1.

Figuur 1 toont schematisch een plattegrond van een voorbeeld van een zelfbedieningswinkel l met een zelfregistratie-systeem 2 volgens de uitvinding. De winkel 1 is voorzien van een ingang 4 en een uitgang 6. De winkel is voorts voorzien van stellingen 8 waarin diverse artikelen te koop worden aangeboden en een kassablok 10 met bemande kassa's 11 waar de door een cliënt geselecteerde artikelen op de gebruikelijke wijze kunnen worden afgerekend. Een cliënt kan bijvoorbeeld buiten de winkel 1 een winkelwagen krijgen, waarmee hij langs de stellingen 8 kan lopen om de gewenste artikelen in de winkelwagen te laden om deze vervolgens bij het kassablok 10 af te rekenen en de winkel via de uitgang 6 weer te verlaten.

Het zelfregistratiesysteem 2 is in dit uitvoeringsvoor-beeld voorzien van een nabij de ingang 4 van de winkel opgesteld afgifte-inrichting 12 met draagbare scanners. De scanners zijn van een algemeen bekend type en omvatten bijvoorbeeld ieder een aftastkop die met de hand nabij een op de artikelen aangebrachte code wordt gebracht om de code te lezen en cm deze code vervolgens op te slaan in een geheugen van de scanner. Voor het coderen van artikelen wordt veelal gébruik gemaakt van een op de artikelen aangébrachte BAR-code. Een scanner kan hiertoe zijn voorzien van een optische aftastkop om de codes te kunnen lezen. Dit is echter in het geheel niet essentieel voor de uitvinding omdat in beginsel ook andere typen systemen kunnen worden gébruikt voor het coderen van de artikelen. Hierbij kan worden gedacht aan magnetische codes, in een chip opgeslagen binaire codes en andere gangbare systemen.

Het zelfregistratiesysteem 2 is voorts voorzien van een nabij de uitgang 6 opgesteld uitleesstation 14 waarin de in het geheugen van een scanner opgeslagen codes van artikelen kunnen worden gelezen. De door het uitleesstation 14 gelezen informatie wordt een computer 16 toegevoerd voor verdere verwerking. Het zelfregistratiesysteem is overeenkomstig de uitvinding verder voorzien van twee nog nader te omschrijven identieke betaalinrichtingen 18 die eveneens op de computer 16 zijn aangesloten. De betaalinrichting 18 is in dit voorbeeld voorzien van een betaalstation 20 en een elektrisch bedienbaar hek 22 dat normaal is gesloten en een cliënt de doorgang verspert om de winkel langs een traject 24 te verlaten. De afgifte- inrichting 12, het uitleesstation 14 en de betaalinrichtingen 18 zijn in dit voorbeeld middels niet getoonde leidingen met de computer 16 verbonden. De winkel is met behulp van tussenwanden 25 dusdanig ingericht dat een cliënt de winkel via een kassa 11 danwel via de betaalinrichting 18 kan verlaten.

Een mogelijke nadere uitwerking van het zelfregistratiesysteem zal hierna als uitvoeringsvoorbeeld worden uiteengezet. Indien een cliënt de winkel binnentreedt, krijgt hij op vertoon van een identiteitspas een handscanner toegewezen. Dit kan maar hoeft niet automatisch te gebeuren, indien een en ander zoals in dit voorbeeld wel automatisch wordt uitgevoerd kan het zelfscansysteem hiertoe zijn voorzien van een identificatie- inrichting 26 die eveneens op de computer 16 is aangesloten.

De identificatie-inrichting 26 is hiertoe bijvoorbeeld voorzien van een insteeksleuf waarin een kaartvormige identiteitspas kan worden gestoken, alsmede een kaartlezer, die op en/of in de identiteitspas opgeslagen informatie kan lezen. Om het systeem fraude-ongevoelig te maken kan de identificatie-inrichting 26 verder nog zijn voorzien van een toetsenbord voor het intoetsen van een PIN-code. in de computer 16 zijn de gegevens van de cliënt opgeslagen. Het is echter ook mogelijk dat deze gegevens op en/of in de identiteitspas zijn opgeslagen zodat deze gegevens kunnen worden uitgelezen. Nadat een cliënt zijn identiteitskaart heeft laten uitlezen en eventueel een PIN-code heeft ingetoetst, wordt met behulp van de computer nagegaan of een scanner aan de cliënt kan worden toegewezen. Een scanner kan bijvoorbeeld niet worden toegewezen wanneer geen gegevens van de betreffende cliënt in de computer zijn opgeslagen.

In dit voorbeeld bestaat het afgiftestation 12 uit een rek met een aantal houders waarin de scanners zijn opgeslagen. Bij voorkeur is elke scanner voorzien van een unieke identificatiecode, die door in de houders van het afgiftestation aangebrachte detectiemiddelen kan worden gedetecteerd. De computer 16 weet dan welke scanner is vrijgegeven en kent de identiteit van de middels de identificatiepas geïdentificeerde cliënt.

De identificatie-inrichting 26 kan verder nog zijn voorzien van een hier niet getoond display waarop kan worden aangegeven welke scanner wordt vrijgegeven. Het is echter eveneens mogelijk dat bijvoorbeeld in het afgiftestation 12 een lampje gaat branden bij de houder van de scanner die voor de betreffende cliënt wordt vrijgegeven. Als identiteitspas kan bijvoorbeeld een bankpas, giropas, creditcard of klantenpas worden gebruikt.

De cliënt pakt vervolgens de betreffende scanner en neemt deze mee in de winkel.

Nadat de cliënt de door hem geselecteerde artikelen heeft geregistreerd, begeeft hij zich naar het uitleesstation 14 waarin de scanner op daarvoor bestemde posities wordt geplaatst. Het uitleesstation 14 is hiertoe bij voorkeur voorzien van een rek met houders waarin de scanners kunnen worden geplaatst. Een houder van het uitleesstation is voorzien van detectiemiddelen waarmee informatie uit het geheugen van de scanners kan worden gelezen. Het uitleesstation fungeert daarnaast als verzamelplaats van door cliënten gebruikte scanners.

Het uitleesstation 14 leest dan de gegevens van de in het geheugen van de scanner geregistreerde artikelen en geeft deze door aan de computer 16. Het uitleesstation geeft tevens aan de computer door van welke scanner de betreffende gegevens af komstig zijn. De computer 16 kent nu het bedrag dat door een geïdentificeerde cliënt moet worden betaald.

Bij voorkeur is de uitleesstation 14 nog voorzien van een bonprinter die een bon afgeeft waarop gegevens van de uitgelezen artikelen staan vermeld, inclusief het totaalbedrag dat voor de artikelen moet worden betaald.

De cliënt begeeft zich vervolgens naar een van de betaal-inrichtingen 18. Het betaalstation 20 van de betaalinrichting 18 is in dit voorbeeld voorzien van middelen voor het herkennen van een betaalpas van een cliënt. De betaalpas omvat ondermeer gegevens over de identiteit van de cliënt. De cliënt toont zijn betaalpas aan het betaalstation, waarna het betaalstation de gegevens van de betaalpas leest en doorgeeft aan de computer. De computer is ingericht om vervolgens het bedrag dat door de betreffende cliënt dient te worden betaald op elektronische wijze te laten betalen. Nadat de cliënt door het simpele aanbieden van zijn betaalpas aan het betaalstation 20 op elektronische wijze heeft betaald, wordt het hek 22 automatisch geopend en kan de cliënt via traject 24 de winkel verlaten. Het grote voordeel is dat de betaling plaatsvindt zonder enige tussenkomst van winkelpersoneel.

Als betaalpas kan ondermeer een bankpas, giropas of creditcard fungeren. Het betreffende bankrekening-, giro- of creditcardnummer kan dan tegelijkertijd met de identiteit van de cliënt door het betaalstation 20 worden uitgelezen en worden doorgegeven aan de computer 16. Op deze wijze weet de computer 16 vanaf welke rekening van de cliënt het te betalen bedrag elektronisch kan worden afgeboekt. Het is ook mogelijk dat de pasgegevens worden uitgelezen en dat deze gegevens tezamen met PIN-code en te betalen bedrag via Beanet naar een pas-uitgevende bank worden verstuurd voor het elektronisch betalen. Het betaalstation dient dan door Beanet te zijn goedgekeurd. Indien als identificatie- en betaalpas gebruik zou worden gemaakt van bijvoorbeeld een kontaktloze chipkaart, danwel van een handscanner met zender/ontvanger, zou het hek 22 in figuur 2 volgens een zeer geavanceerde uitvoerings vorm kunnen worden vervangen door een akoestisch en/of lichtsignaal. Hiermee kunnen dan cliënten die wel of niet reeds volgens de geldende procedure hebben betaald worden gescheiden bij de uitgang van de winkel. Een kontaktloze chipkaart omvat dan bijvoorbeeld een transponder die middels een ondervraagveld wordt uitgelezen. Indien aldus de identiteit van de cliënt is vastgesteld kan worden nagegaan of hij reeds elektronisch heeft betaald. Indien hij niet heeft betaald en hij tracht de winkel te verlaten dan zal het genoemde signaal worden afgegeven. In geval van de handscanner met zender/ontvanger geldt een zelfde procedure. Hierbij zal de handscanner echter door de cliënt worden meegenomen naar buiten de winkel.

Het is echter eveneens mogelijk dat een door een winkel aan de cliënt uitgegeven klantenpas wordt gebruikt. De klantenpas omvat, eventueel gecodeerde, informatie over de identiteit van de cliënt die door de computer 16 kan worden herkend. Hierbij is het niet noodzakelijk dat de klantenpas informatie omvat over het rekeningnummer van de cliënt waarvan de te betalen bedragen moeten worden afgeschreven. Omdat een klantenpas op naam is uitgegeven, kan bijvoorbeeld permanent in de computer 16 zijn opgeslagen vanaf welke rekening een cliënt wenst te betalen. Nadat de informatie betreffende de identiteit van een klantenpas door het betaalstation 20 is gelezen en aan de computer 16 is toegevoerd, gaat de computer 16 na welk bedrag dient te worden betaald en vanaf welke rekening het betreffende bedrag moet worden afgeschreven.

Wanneer een cliënt aan de hand van zijn identiteitspas met behulp van de identificatie-inrichting is geïdentificeerd, kan zoals hiervoor omschreven een geïdentificeerde scanner aan een geïdentificeerde cliënt worden toegewezen doordat de computer registreert aan welke cliënt een scanner met een bepaalde code is toegewezen. Het is overeenkomstig de uitvinding echter eveneens mogelijk scanners te gebruiken die niet zijn voorzien van een uitleesbare vaste code. Hiertoe wordt, voordat een scanner aan een geïdentificeerde cliënt wordt uit gegeven, door middel van het uitleesstation de identiteit van de cliënt in het geheugen van de scanner opgeslagen. Wanneer vervolgens door het uitleesstation 14 het geheugen van de scanner wordt gelezen is direkt duidelijk welke artikelen door een bepaalde cliënt zijn geregistreerd.

Zoals in figuur 2 is getoond, bestaat de betaalinrich-ting 18 bijvoorbeeld uit een betaalstation 20 in de vorm van een vertikaal gerichte zuil 27 en een daarmee mechanisch verbonden hek 22. Het betaalstation 20 is voorzien van een in-steeksleuf 28 waarin een kaartvormige betaalpas kan worden gestoken, alsmede een hier niet getoonde kaarteenheid, die op en/of in de betaalpas opgeslagen informatie kan lezen. Bij voorkeur is de kaarteenheid eveneens geschikt voor het schrijven van informatie op en/of in de betaalpas. Het betaalstation is voorzien van een display 30 waarop de cliënt ondermeer informatie kan worden getoond over de door het uitleesstation uitgelezen artikelen en/of de door de kaarteenheid uitgelezen betalingspas. Het betaalstation 20 is verder voorzien van een toetsenbord 32 waarmee een cliënt bijvoorbeeld op het display 30 getoonde vragen kan beantwoorden. In het bijzonder omvat het toetsenbord 32 ten minste twee toetsen waarmee de cliënt kan aangeven of hij respectievelijk wel of niet akkoord gaat met op het display 30 getoonde informatie over de te verrichten elektronische betalingstransactie. In het algemeen zal er echter een meer of minder uitgebreid toetsenbord zijn om dialogen tussen cliënt en systeem te kunnen opzetten.

Omdat de cliënt in dit voorbeeld voor het verkrijgen van een scanner reeds een PIN-code heeft ingetoetst, is het niet noodzakelijk dat dit nogmaals bij het betaalstation 20 wordt gedaan. Natuurlijk is het overeenkomstig de uitvinding wel mogelijk dat voor het activeren van de elektronische transactie wel een PIN-code moet worden ingetoetst als extra veiligheidsmaatregel.

Volgens een mogelijke uitvoeringsvorm (niet getoond) zijn het display 30 en het toetsenbord 32 geïncorporeerd in een touchscreen.

Het betaalstation 20 is verder voorzien van een bon-printer 34 die een bon afgeeft waarop gegevens van de verrichte elektronische transactie zijn afgedrukt.

Volgens een uitvoeringsvorm van de winkelinrichting 2 wordt door de kaarteenheid van het betaalstation 20 op en/of in de betaalpas informatie betreffende bijvoorbeeld spaarzegels, controleparameters, datum laatste bezoek, frequentie bezoek en/of het gemiddelde bedrag van de bestedingen geschreven, indien een cliënt spaarzegels wenst te ontvangen, kunnen deze bijvoorbeeld op de betaalpas worden bijgeschreven. Nadat een cliënt een aantal malen heeft gewinkeld waarbij spaarzegels zijn bijgeschreven op zijn betaalpas kan hij besluiten deze zegels in te leveren voor geld. Het inleveren en verzilveren van de zegels kan wederom geheel elektronisch worden uitgevoerd. Het display 30 toont bijvoorbeeld de hoeveelheid zegels wanneer de betaalpas in de sleuf 28 wordt gebracht. De cliënt kan dan door middel van het toetsenbord 32 aangeven dat hij de zegels wil inleveren. Natuurlijk kan de cliënt ook besluiten de zegels te bewaren en slechts nieuwe zegels bij te laten schrijven. De waarde van de zegels wordt dan van het te betalen bedrag afgetrokken en op deze wijze geheel automatisch verrekend. Een en ander wordt bij voorkeur eveneens door de bonprinter 34 op een bon af gedrukt ten behoeve van de administratie van de cliënt.

Ten aanzien van het verrekenen van statiegeld en parkeer-geld zijn overeenkomstig de uitvinding vele varianten denkbaar. Indien een cliënt bijvoorbeeld flessen inlevert bij een in de winkel daarvoor bestemde balie kan het waardebedrag (credit) van de ingeleverde flessen op zich bekende wijze op de betaalpas worden bijgeschreven. Anderzijds kan voor het parkeren van een auto buiten de winkel een negatief (debet) bedrag op de pas worden bij geschreven. Deze bedragen kunnen vervolgens weer door het betaalstation 20 worden uitgelezen en na goedkeuring door de cliënt, bijvoorbeeld door bediening van het toetsenbord 32, elektronisch worden verrekend.

Indien een cliënt niet elektronisch wenst te betalen kan hij zich desgewenst met de door het uitleesstation 14 afgegeven bon naar een reguliere kassa 11 van het kassablok 10 begeven dat door winkelpersoneel is bemand. Betaling kan dan op de gebruikelijke wijze door tussenkomst van winkelpersoneel plaatsvinden.

Het zal duidelijk zijn dat vele varianten van de winkelinrichting denkbaar zijn die binnen het concept van de uitvinding vallen. Zo kunnen zowel de identiteitspas als de betaal-pas bijvoorbeeld een klantenkaart, bankpas, giropas of creditcard zijn. Bovendien kunnen identiteitspas en bankpas een en dezelfde pas zijn.

In het hiervoor gegeven voorbeeld voor het op elektronische wijze verrekenen van spaarzegels en dergelijke werd vermeld dat de betreffende informatie op de betaalpas werd geschreven. De betaalpas kan in dat geval geen bankpas, giropas of creditcard zijn, omdat hierop geen informatie kan worden weggeschreven. Het is echter eveneens mogelijk dat de informatie betreffende bijvoorbeeld de spaarzegels permanent in de computer 16 wordt opgeslagen. Bij het inleveren van flessen en/of het parkeren van de auto kan een medewerker de betreffende informatie in de computer 16 wegschrijven. Nadat een cliënt dan met behulp van zijn pas bij het betaalstation 20 is geïdentificeerd toont de computer 16 op het display 30 de in zijn geheugen opgeslagen informatie over de spaarzegels, statiegeld etc. De cliënt kan dan wederom met behulp van het toetsenbord aangeven op welke wijze de betreffende bedragen moeten worden verrekend, en/of zegels moeten worden bijgeschreven in het geheugen van de computer 16.

Volgens een alternatieve uitvoeringsvorm van de winkelinrichting 2 kan iedere cliënt bij het binnentreden van de winkel desgewenst een scanner uit de afgiftestation 12 nemen zonder zich hierbij te identificeren. De cliënt gaat vervolgens op de gebruikelijke wijze inkopen doen met de scanner en registreert de door hem geselecteerde artikelen in de scanner. Iedere scanner kan hiertoe zijn voorzien van een unieke code die eveneens door het uitleesstation 14 kan worden uitgelezen. Deze code staat eveneens leesbaar vermeldt op de scanner. Wanneer de cliënt de scanner terugplaatst in het uitleesstation 14, worden de geregistreerde artikelen tezamen met de code van de scanner uitgelezen. Wanneer de cliënt zich vervolgens bij het betaalstation 20 met zijn betaalpas identificeert, dient hij de code van de door hem gebruikte scanner via het toetsenbord 32 in te toetsen zodat de computer weet welke scanner door de cliënt is gebruikt. In dat geval dient wel een PIN-code op het toetsenbord 32 te worden ingetoetst voor het definitief uitvoeren van de elektronische betaling.

Volgens een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding vervalt het betaalstation 20 en wordt het hek 22 direkt bij het uitleesstation geplaatst. De cliënt toont bij binnenkomst in de winkel zijn identificatiepas aan de identificatie-inrichting 26 en wordt geïdentificeerd zoals hiervoor omschreven. De identiteit van de cliënt kan worden opgeslagen in de computer 16, tezamen met een unieke code van de door hem verkregen scanner. Het is echter eveneens mogelijk dat de identiteit van de cliënt in de scanner wordt opgeslagen. In ieder geval is de inrichting in staat vast te stellen welke scanner door welke cliënt in gebruik is. Nadat de cliënt klaar is met winkelen, begeeft hij zich naar het uitleesstation 14 en plaatst zijn scanner in het uitleesstation 14. Het uitleesstation en het hek zijn dusdanig ten opzichte van elkaar opgesteld dat een cliënt alleen dan zijn scanner in het uitleesstation kan plaatsen wanneer geen andere cliënt zich voor het gesloten hek bevindt. Zodra de scanner in het uitleesstation is geplaatst wordt aan de hand van de uit de scanner gelezen informatie (unieke code of identiteit cliënt) de identiteit van de cliënt vastgesteld. Tevens worden de geregistreerde goederen uitgelezen. Het uitleesstation kan in dit voorbeeld zijn voorzien van een toetsenbord en een display zoals dit bij de betaalinrichting 18 is besproken. Indien de cliënt akkoord is met de op het display voorgestelde elektronische financiële transactie en eventuele op het display getoonde vragen middels het toetsenbord heeft beantwoord, kan hij een toets van het toetsenbord bedienen waardoor het bedrag elektronisch wordt betaald. Het hek gaat vervolgens automatisch open en de cliënt kan de winkel verlaten. Hierbij behoeft de cliënt derhalve niet (nogmaals) zijn betaal- of identiteitspas te tonen aan de winkelinrichting. Indien de gegevens van de cliënt in de scanner zijn opgeslagen is het nog mogelijk om een zender/ontvanger in de handscanner op te nemen, zodat middels in de winkel (in plafond, vloer, meubilair, randapparatuur, de winkelwagen, etc.) opgestelde zenders/ontvangers op de handscanner kan worden gereageerd (tracking van de cliënten, uitwisseling van informatie of berichten, aansturing randapparatuur etc.).

In de hiervoor omschreven uitvoeringsvoorbeelden kan de winkelinrichting zijn voorzien van een controle-inrichting zoals dit in de Nederlandse octrooiaanvrage 9002296 is omschreven. De controle-inrichting geeft afhankelijk van een vooraf bepaalde stochastische procedure een signaal af dat een controle van de door een cliënt met de scanner geregistreerde goederen moet plaats vinden. Indien een cliënt zijn scanner in het uitleesstation plaatst kan derhalve het signaal worden af-gegeven. De cliënt dient zich dan naar een van de reguliere kassa's van het kassablok 8 of een apart daarvan opgestelde steekproefkassa te begeven om de geselecteerde artikelen te laten controleren.

Het is eveneens mogelijk dat het genoemde signaal wordt afgegeven wanneer de cliënt zich bij de betaalinrichting 18 bevindt. Indien de cliënt accoord is met de op het display 30 voorgestelde elektronische financiële transactie, kan hij een toets van het toetsenbord 32 indrukken om aan te geven dat accoord wordt gegaan met de voorgestelde transactie. Hierna wordt het hek gedurende een korte periode geopend, zodat de cliënt zich door het hek naar een steekproefkassa kan begeven, die in dit geval tussen de uitgang 6 en het kassablok 10 is opgesteld. De tijd gedurende welke het hek 22 wordt geopend is dusdanig gekozen, dat de cliënt geen gelegenheid meer heeft om zich van bepaalde artikelen, die in zijn winkelwagen liggen, te ontdoen. Indien vervolgens bij de steekproefkassa blijkt dat het betaalbedrag van de gescande artikelen niet klopt, kan een verrekening plaatsvinden. Hierbij is het mogelijk, dat de eigenlijke elektronische betaling plaatsvindt bij de steekproefkassa. Het is echter ook mogelijk, dat de elektronische betaling plaatsvindt wanneer de cliënt zich bij de betaal-inrichting 18 bevindt en een toets van het toetsenbord 32 indrukt om aan te geven dat hij accoord gaat met de voorgestelde transactie. In dit laatste geval, dient, indien bij de steekproefkassa blijkt dat het genoemde betaalbedrag niet klopt, een daadwerkelijke verrekening te worden uitgevoerd doordat de cliënt alsnog moet bijbetalen danwel geld terug krijgt. Deze verrekening kan uiteraard eveneens elektronisch worden uitgevoerd. Opgemerkt wordt nog, dat het signaal kan worden afgegeven vlak voordat de cliënt het toetsenbord 32 bedient maar ook en bij voorkeur vlak nadat een cliënt het toetsenbord bedient om aan te geven dat hij accoord gaat met de voorgestelde financiële transactie.

Volgens een bijzondere uitvoeringsvorm zijn het afgifte-station en het uitleesstation in een scannerstation 36 geïncorporeerd waarbij het scannerstation 36 vanuit twee, in dit geval door een tussenwand 38 van elkaar gescheiden delen 40, 42 van de winkel toegankelijk is, zie figuur l. Hierin omvat in het bijzonder het scannerstation 36 tevens de genoemde identificatie-inrichting 26.

Claims

1. Winkelinrichting voor het volgens een zelfregistratiesysteem inkopen van artikelen in een zelfbedieningswinkel waarbij een cliënt met een scanner door hem geselecteerde artikelen registreert, voorzien van tenminste een identificatie- inrichting voor het herkennen van een cliënt en een uit-leesstation voor het uitlezen van de met de scanner geregistreerde artikelen, met het kenmerk, dat de winkelinrichting verder is voorzien van betalingsmiddelen voor het op elektronische wijze en zonder tussenkomst van winkelpersoneel betalen van door het uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen en voor het vrijgeven van een doorgang aan de cliënt om de winkel te verlaten wanneer de artikelen op elektronische wijze zijn betaald.

2. winkelinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de betalingsmiddelen zijn voorzien van ten minste een afsluitbare doorgang die normaal is afgesloten en automatisch wordt geopend wanneer de elektronische betaling is uitgevoerd.

3. Winkelinrichting volgens conclusie l of 2, met het kenmerk, dat de betalingsmiddelen zijn voorzien van ten minste een betaalstation voor het herkennen van een betaalpas van een cliënt waarbij de elektronische betaling wordt uitgevoerd nadat de betalingspas door het als identificatie-inrichting fungerende betaalstation is uitgelezen.

4. Winkelinrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een aftastinrichting waarmee de op en/of in de betaalpas opgeslagen informatie kan worden gelezen.

5. Winkelinrichting volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de kaarteenheid eveneens geschikt is voor het schrijven van informatie op en/of in de betaalpas.

6. winkelinrichting volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat door de kaarteenheid op en/of in de betaalpas informatie betreffende spaarzegels, controleparameters, datum laatste be- zoek, frequentie bezoek en/of het gemiddelde bedrag van de bestedingen kan worden geschreven.

7. Winkelinrichting volgens een der conclusies 3-6, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een display waarop de cliënt ondermeer informatie kan worden getoond over de door het uitleesstation uitgelezen artikelen en/of de door het betaalstation uitgelezen betalingspas.

8. Winkelinrichting volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een toetsenbord waarmee een cliënt op het display getoonde vragen kan beantwoorden.

9. winkelinrichting volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat het toetsenbord ten minste twee toetsen omvat waarmee de cliënt kan aangeven of hij respectievelijk wel of niet akkoord gaat met een op het display getoonde betalingstransactie.

10. Winkelinrichting volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat het display en het toetsenbord zijn geïncorporeerd in een touchscreen.

11. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies 3-10, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een bonprinter die een bon afgeeft waarop gegevens van de elektronische transactie zijn afgedrukt.

12. Winkelinrichting volgens conclusie 2 en 3, met het kenmerk, dat de afsluitbare doorgang en het betaalstation met elkaar zijn verbonden en tezamen een betaalinrichting vormen.

13. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies 3-12, met het kenmerk, dat het betaalstation de vorm heeft van een vertikaal opgestelde zuil.

14. winkelinrichting volgens conclusies 12 en 13, met het kenmerk, dat de zuil mechanisch is verbonden met een hek dat elektrisch kan worden geopend en gesloten waarbij de zuil en het hek in combinatie een betalingsinrichting vormen waarbij een cliënt elektronisch kan betalen om vervolgens de winkel door het geopende hek te verlaten.

15. winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de inrichting verder is voorzien van een afgiftestation waaruit een cliënt die van het zelfregistratie-systeem gebruik wenst te maken een scanner kan wegnemen.

16. Winkelinrichting volgens conclusie 15, met het kenmerk, dat het afgiftestation een scanner vrijgeeft na herkenning van een identiteitspas van de cliënt door de identificatie-inrichting.

17. winkelinrichting volgens conclusie 16 , met het kenmerk, dat de identificatie-inrichting is voorzien van een insteek-sleuf waarin een kaartvormige identiteitspas kan worden gestoken, alsmede een kaartlezer, die op en/of in de identiteitspas opgeslagen informatie kan lezen.

18. Winkelinrichting volgens conclusie 17, met het kenmerk, dat de identificatie-inrichting is voorzien van een toetsenbord voor het intoetsen van een PIN-code.

19. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies 15-19, met het kenmerk, dat het afgiftestation en het uitlees-station in een scannerstation zijn geïncorporeerd waarbij het scannerstation vanuit twee van elkaar gescheiden delen van de winkel toegankelijk is.

20. Winkelinrichting volgens conclusie 19, met het kenmerk, dat het scannerstation tevens de genoemde identificatie-inrichting omvat.

21. Winkelinrichting volgens conclusie 2 en 16, met het kenmerk, dat de elektronische betaling wordt doorgevoerd nadat de cliënt de scanner in de afleesinrichting heeft geplaatst en waarna de doorgang wordt vrijgegeven.

22. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de betalingsmiddelen eventueel eveneens een elektronische verrekening van spaarzegels, statiegeld en/of parkeergeld doorvoeren.

23. winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de inrichting verder is voorzien van een automatisch werkende controle-inrichting die afhankelijk van een voorafbepaalde stochastische procedure een signaal afgeeft dat een controle van de door een cliënt met de scanner geregistreerde goederen moet plaatsvinden.

24. winkelinrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de betaalpas bestaat uit een bankpas, giropas, creditcard of een klantenpas.

25. Winkelinrichting volgens conclusie 16 of 17, met het kenmerk, dat de identiteitspas bestaat uit een bankpas, giropas, creditcard of een klantenpas.

26. Winkelinrichting volgens conclusies 20 en 21, met het kenmerk, dat de betaalpas en de identiteitspas een en dezelfde pas zijn.

27. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de inrichting verder is voorzien van een computer die in bedrijf de door de identificatie-inrichting en uitleesstation verkregen informatie verwerkt voor het uit-voeren van de elektronische transactie.

28. Winkelinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de betalingsmiddelen zijn voorzien van middelen voor het afgeven van een akoestisch of lichtsignaal dat wordt gegenereerd wanneer geen doorgang aan een cliënt wordt verleend om de winkel te verlaten.

29. Betaalinrichting voor gebruik in een zelfbedieningswinkel, die is ingericht voor toepassing in een zelfscan-systeem waarin cliënten met scanners artikelen registreren, met het kenmerk, dat de betaalinrichting geschikt is voor het op elektronische wijze en zonder tussenkomst van winkelpersoneel betalen van door een uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen en voor het vrijgeven van een doorgang aan de cliënt cm de winkel te verlaten wanneer de artikelen op elektronische wijze zijn betaald.

30. Betaalinrichting volgens conclusie 29, met het kenmerk, dat de betaalinrichting is voorzien van een afsluitbare doorgang die normaal is afgesloten en automatisch wordt geopend wanneer de elektronische betaling is uitgevoerd.

31. Betaalinrichting volgens conclusie 29 of 30, met het kenmerk, dat de betaalinrichting is voorzien van een betaal-station voor het herkennen van een betaalpas van een cliënt waarbij de elektronische betaling wordt uitgevoerd nadat de betalingspas door het betaalstation is uitgelezen.

32. Betaalinrichting volgens conclusie 31, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een aftastinrichting waarmee de op en/of in de betaalpas opgeslagen informatie kan worden gelezen.

33. Betaalinrichting volgens conclusie 32, met het kenmerk, dat de kaarteenheid eveneens geschikt is voor het schrijven van informatie op en/of in de betaalpas.

34. Betaalinrichting volgens een der conclusies 31-33, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een display waarop de cliënt ondermeer informatie kan worden getoond over de door het uitleesstation uitgelezen artikelen en/of de door het betaalstation uitgelezen betalingspas.

35. Betaalinrichting volgens conclusie 34, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een toetsenbord waarmee een cliënt op het display getoonde vragen kan beantwoorden.

36. Betaalinrichting volgens conclusie 35, met het kenmerk, dat het toetsenbord ten minste twee toetsen omvat waarmee de cliënt kan aangeven of hij respectievelijk wel of niet akkoord gaat met een op het display getoonde betalingstransactie.

37. Betaalinrichting volgens conclusie 35 of 36, met het kenmerk, dat het display en het toetsenbord zijn geïncorporeerd in een touchscreen.

38. Betaalinrichting volgens een der voorgaande conclusies 31-37, met het kenmerk, dat het betaalstation is voorzien van een bonprinter die een bon afgeeft waarop gegevens van de elektronische transactie zijn afgedrukt.

39. Betaalinrichting volgens conclusie 30 en 31, met het kenmerk, dat de afsluitbare doorgang en het betaalstation met elkaar zijn verbonden.

40. Betaalinrichting volgens een der voorgaande conclusies 31-39, met het kenmerk, dat het betaalstation de vorm heeft van een vertikaal opgestelde zuil.

41. Betaalinrichting volgens conclusie 39 en 40, met het kenmerk, dat de zuil is verbonden met een hek dat elektrisch kan worden geopend en gesloten.

42. Werkwijze voor het volgens een zelfregistratiesysteem in een zelfbedieningswinkel inkopen van artikelen waarbij een cliënt wordt geïdentificeerd, de cliënt door hem geselecteerde artikelen met een scanner registreert en waarbij na registratie van de geselecteerde artikelen de scanner wordt gekoppeld met een uitleesstation, met het kenmerk, dat de door het uitleesstation uit de scanner gelezen artikelen zonder tussenkomst van winkelpersoneel met behulp van een betalings-inrichting elektronisch door de cliënt worden betaald waarna door de inrichting aan de cliënt doorgang wordt verleend om de winkel te verlaten.

43. Werkwijze volgens conclusie 42, met het kenmerk, dat de elektronische betaling wordt uitgevoerd op vertoon van een betaalpas.

44. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 42 of 43, met het kenmerk, dat een scanner wordt uitgereikt en/of toegewezen aan de cliënt nadat hij is geïdentificeerd.

45. Werkwijze volgens conclusie 44, met het kenmerk, dat de scanner wordt uitgereikt en/of toegewezen op vertoon van een identiteitspas.

46. Werkwijze volgens conclusie 45, met het kenmerk, dat aan een cliënt die gebruik wenst te maken van het zelfregistratiesysteem een als identiteitspas fungerende klantenpas wordt uitgereikt.

47. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 42-46, met het kenmerk, dat aan een cliënt die gebruik wenst te maken van het zelfregistratiesysteem een als betaalpas fungerende klantenpas wordt uitgereikt.

48. Werkwijze volgens conclusie 45, met het kenmerk, dat de scanner wordt uitgereikt nadat de cliënt aan het zelfregistratiesysteem een bij de identiteitspas behorende PIN-code heeft toegevoerd.

49. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 43-48, met het kenmerk, dat de elektronische betaling alleen dan plaatsvindt nadat de cliënt aan het zelfregistratiesysteem een bij de betaalpas behorende PIN-code heeft toegevoerd.

50. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 42-49, met het kenmerk, dat aan de cliënt een transactiebon wordt uitgereikt nadat de scanner door de uitleesinrichting is uitgelezen.

51. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 43-50, met het kenmerk, dat aan de cliënt een transactiebon wordt uitgereikt wanneer de elektronische betaling wordt uitgevoerd op vertoon van de betaalpas.

52. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 42-51, met het kenmerk, dat bij de elektronische betaling een elektronische verrekening plaats vindt van spaarzegels, statiegeld en/of parkeergeld.

53. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies 42-52, met het kenmerk, dat afhankelijk van een vooraf bepaalde stochastische procedure een signaal wordt afgegeven dat een controle van de door een cliënt met de scanner geregistreerde goederen moet plaatsvinden.