NL9002296A - Werkwijze voor het controleren van door een client in een zelfbedieningswinkel zelf met een aftaster geregistreerde artikelen, en winkelinrichting geschikt voor toepassing van de werkwijze. - Google Patents

Description

Titel: Werkwijze voor het controleren van door een cliënt in een zelfbedieningswinkel zelf met een aftaster geregistreerde artikelen, en winkelinrichting geschikt voor toepassing van de werkwijze.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het controleren van door een cliënt in een zelfbedieningswinkel zelf met een aftaster geregistreerde artikelen.

Zelfbedieningswinkels, waarin de cliënten zelf met behulp van een aftastinrichting een code van elk voor aankoop geselecteerd artikel aftasten en in het geheugen van de aftastinrichting registreren zijn bekend.

Het geheugen van de aftastinrichting wordt dan aan de uitgang van de winkel met een uitleesinrichting gekoppeld, die de door de cliënt geregistreerde codes leest en vervolgens een kassabon produceert. Hierdoor worden lange wachttijden bij de kassa's voorkomen.

Dergelijke winkels zijn bijvoorbeeld beschreven in de Britse octrooiaanvrage 2068132 en in de Nederlandse octrooiaanvrage 8800907.

Een probleem bij de bekende winkels is het uitoefenen van een doeltreffende controle op de juistheid van de registratie. Volgens de Britse octrooiaanvrage 2068132 wordt controle op de juistheid van de registratie uitgevoerd door in de code van elk artikel informatie over het gewicht op te nemen, zodat na het uitlezen van de codes van alle geselecteerde artikelen het totaal gewicht van deze artikelen berekend kan worden.

Voorts is een weeginrichting aanwezig, die de zich nog in een winkelwagen bevindende artikelen weegt. Het door de weeginrichting aangegeven gewicht kan vervolgens worden vergeleken met het berekende totaalgewicht.

Een bezwaar van deze controle-methode is, dat hiervoor speciale weeginrichtingen nodig zijn, die relatief omvangrijk en kostbaar zijn. Bovendien kan met een derge-lijke gewichtscontrole geen onderscheid worden gemaakt tussen artikelen met hetzelfde gewicht doch verschillende prijzen.

Volgens de Nederlandse octrooiaanvrage 8800907 vindt controle plaats op het aantal artikelen middels een lichtbarrière boven de bak van een winkelwagen. Voorts wordt in een sluis optisch van een aantal nog in de winkelwagen liggende artikelen de code gelezen en gecontroleerd .of deze codes inderdaad juist geregistreerd zijn.

Ook deze controle-methode is tamelijk omslachtig en vergt veel investering in winkelwagens voorzien van kwetsbare lichtbarrières en sluizen waarin de winkelwagens geplaatst kunnen worden voor het controleren van een aantal codes.

De uitvinding beoogt een eenvoudiger maar toch doeltreffende werkwijze voor het controleren van door een cliënt geselecteerde en ter betaling geregistreerde artikelen ter beschikking te stellen. Hiertoe wordt volgens de uitvinding een werkwijze van de boven beschreven soort daardoor gekenmerkt, dat aan elke cliënt, die van het zelfregistratiesysteem gebruik wenst te maken een op naam geregistreerde klantenpas wordt uitgereikt? dat aan de klantenpas een controleparameter wordt toegekend, dat na registratie door de cliënt van de geselecteerde artikelen de aftaster met een uitleesstation wordt gekoppeld en dat tevens middels de klantenpas de identiteit van de cliënt en de bijbehorende controleparameter worden bepaald; en dat met behulp van een automatische inrichting uitgaand van de controleparameter wordt bepaald of een controle dient plaats vinden.

Een winkelinrichting geschikt voor toepassing van de werkwijze wordt volgens de uitvinding gekenmerkt door een uitleesstation voor het uitlezen van de met een aftaster geregistreerde artikelen; een inrichting voor het herkennen van een klantenpas en middelen voor het automatisch vast stellen van een bijbehorende controleparameter, waarbij voorts een automatisch werkende inrichting is voorzien, die in afhankelijkheid van de vastgestelde controleparameter een signaal afgeeft dat aangeeft of controle dient plaats te vinden.

In het volgende zal de uitvinding nader worden beschreven met verwijzing naar de bijgevoegde tekening.

Figuur 1 toont schematisch een voorbeeld van een winkelinrichting geschikt voor toepassing van de uitvinding ; en figuur 2 illustreert schematisch de opbouw van een aftastinrichting voor toepassing bij een werkwijze volgens de uitvinding.

Figuur 1 toont schematisch een plattegrond van een voorbeeld van een zelfbedieningswinkel. De winkel heeft een ingang 1 en een uitgang 2. Buiten de winkel, bijvoorbeeld op een parkeerterrein, of in een hal van de winkel kan men een winkelwagen krijgen, waarmee men langs de stellingen 3 in de winkel kan lopen om de gewenste artikelen uit het voorradige assortiment te selecteren en in de winkelwagen te laden. Tenslotte kan bij één der kassa's van een kassapark 4 worden afgerekend.

Volgens de uitvinding is de winkel voorts voorzien van een afgiftestation voor draagbare aftastinrichtingen.

Het afgiftestation is schematisch getoond bij 5. De cliënt, die met een winkelwagen de uitstalruimte van de winkel wenst te betreden, dient eerst het afgiftestation 5 te passeren en ontvangt daar op vertoon van een klantenpasje een draagbare aftastinrichting, die door de cliënt wordt meegenomen in de winkel.

Elke cliënt die van het zelfregistratiesysteem gebruik wenst te maken dient te beschikken over een op naam gestelde klantenpas, die bijvoorbeeld de vorm van een creditcard of de gebruikelijke bankpasjes kan hebben.

De klantenpas kan visueel gecontroleerd worden, maar is bij voorkeur elektronisch en/of magnetisch gecodeerd, zodat automatische identificatie mogelijk is. Bij het binnentreden van de winkel wordt, na herkenning van een gepresenteerde pas, bij voorkeur automatisch, een draagbare aftastinrichting vrijgegeven, die de klant mee kan nemen de winkel in. Desgewenst kan tevens geregistreerd worden welke aftastinrichting door de via de klantenpas geïdentificeerde cliënt is meegenomen. Het afgiftestation is bij voorkeur voorzien van een leesinrichting die een elektronische en/of magnetische en/of andere code van de pas automatisch kan lezen en herkennen.

Het is mogelijk, dat de klantenpas niet meer geldig is of niet geschikt is voor het zelfregistratiesysteem.

In dat geval wordt geen aftastinrichting vrijgegeven en dient de cliënt op de gebruikelijke manier boodschappen te doen. Hetzelfde geldt voor cliënten, die niet over een klantenpas beschikken.

De aftastinrichtingen omvatten ten minste een aftastkop, die met de hand nabij een op de artikelen aangebrachte code gebracht kan worden om de code te lezen, en voorts een geheugen om de gelezen codes in op te slaan.

Daar voor het coderen van winkelartikelen veelvuldig gebruik wordt gemaakt van streepjescodes zal de aftastkop in een praktische situatie een optische aftaster moeten zijn. In beginsel kunnen echter ook alle andere soorten codes, bijvoorbeeld magnetische codes of in een chip opgeslagen binaire codes, worden toegepast met een bijbehorende aftastinrichting die de gebruikte codes kan detecteren en in een geheugen opslaan.

Figuur 2 toont schematisch bij wijze van voorbeeld de opbouw van een optische aftaster (scanner), die in het zelfregistratiesysteem volgens de uitvinding toepasbaar is. De aftaster kan bijvoorbeeld een pistoolvorm of de vorm van een elektrisch scheerapparaat of een andere makkelijk in de hand liggende vorm hebben. Het huis van de aftaster 10 is schematisch bij 11 aangegeven, en bevat een optisch gedeelte 12; een inrichting 13, die invallend licht kan omzetten in elektrische signalen, bijvoorbeeld een CCD-array; een analoog-digitaal-omzetter 14, die de elektrische signalen van de inrichting 13 omzet in binaire signalen? een decodeerinrichting 15, die de afgetaste en in binaire signalen omgezette artikel-code kan decoderen en kan toevoeren aan een geheugenin-richting 16. De geheugeninrichting 16 kan een microprocessor omvatten, die bijvoorbeeld de totale prijs van de geselecteerde artikelen kan berekenen rekening houdend met eventuele kortingen, actieprijzen en dergelijke. De aftaster kan voorts zijn voorzien van een LCD-scherm 18 waarop de soort en prijs van een artikel, waarvan de code is afgetast weergegeven kan worden; de totale prijs van de geselecteerde artikelen en dergelijke.

Voorts kunnen een invoerknop 19 en een wisknop 20 zijn voorzien om afgetaste codes daadwerkelijk in de geheugeninrichting op te slaan dan wel te wissen, als het desbetreffende artikel terug gelegd wordt.

De aftaster omvat voorts een bij voorkeur oplaadbare batterij 17, die opgeladen wordt als de aftaster zich in het afgiftestation bevindt, op soortgelijke wijze als het bekende snoerloze elektrisch gereedschap.

Bij voorkeur omvat het afgiftestation een kast met een aantal houders voor aftasters. Als een aftaster zich in een houder bevindt is de batterij of accu van de aftaster met een bij 7 afzonderlijk aangegeven oplaad- inrichting gekoppeld.

Volgens de uitvinding tast de cliënt tijdens het winkelen van ieder voor aankoop geselecteerd artikel de daarop aangebrachte code af en legt het artikel dan in de winkelwagen.

Als de cliënt op deze wijze alle gewenste artikelen heeft verzameld en de code daarvan heeft afgetast, zijn derhalve alle artikelen, die zich in de winkelwagen van de cliënt bevinden reeds geregistreerd in het geheugen van de mobiele aftastinrichting.

Het kassapark is nu van ten minste één uitleessta-tion 6 voorzien, dat via een geschikte connector met een aftaster gekoppeld kan worden. Het uitleesstation leest automatisch de in het geheugen van de aftaster opgeslagen informatie en drukt eventueel na een steekproefcontrole, een kassabon. De cliënt behoeft dan nog slechts te betalen en de gekochte artikelen af te voeren.

Het afzonderlijk manipuleren en registreren van elk artikel vindt dus niet meer bij de kassa plaats, zodat de afhandeling bij de kassa, of wel het uitleesstation aanzienlijk sneller dan voorheen kan plaatsvinden.

Slechts voor cliënten, die geen gebruik maken van het zelfregistratiesysteem en eventueel in het geval van een steekproefcontrole zijn de gebruikelijke handelingen bij de kassa nodig.

Of in een bepaalde situatie wel of niet een steekproef wordt uitgevoerd wordt volgens de uitvinding bepaald door een automatisch werkende inrichting. Dit kan bijvoorbeeld een computer 8 zijn, die deel uitmaakt van, of aangesloten is op, het uitleesstation.

Elke cliënt die voor het eerst gebruik maakt van het zelfregistratiesysteem krijgt een controleparameter toegewezen. Deze parameter kan volgens een uitvoeringsvoor-beeld een geheel getal zijn, bijvoorbeeld het getal 3.

De parameter wordt bij voorkeur magnetisch of elektronisch in de klantenpas geschreven, doch kan ook in het geheugen van de computer worden opgeslagen bij de naam van cliënt.

In het laatste geval behoeft de klantenpas niet van de (her)codeerbare soort te zijn.

Indien de cliënt zich nu met de geregistreerde artikelen en de aftaster meldt bij het uitleesstation wordt de aftaster met de uitleesinrichting gekoppeld en wordt tevens de klantenpas geïdentificeerd, bij voorkeur maar niet noodzakelijkerwijze op automatische wijze.

Tevens wordt de controleparameter vastgesteld. De parameter wordt ofwel door de uitleesinrichting direkt van de pas gelezen of door het geheugen van de computer verschaft.

Indien de controleparameter bijvoorbeeld drie bedraagt wordt met behulp van de automatische inrichting, zoals bijvoorbeeld een randomgenerator een geheel getal kleiner dan drie bepaald, dus 0,1 of 2. Indien het aldus bepaalde gehele getal een voorafbepaalde vaste waarde heeft, bijvoorbeeld 1, wordt een signaal afgegeven dat aangeeft dat een controle uitgevoerd dient te worden. Een cliënt met een parameter drie heeft dus een kans van 1/3 om gecontroleerd te worden.

Het te bepalen getal kan ook kleiner dan of gelijk aan de controleparameter zijn. Indien het getal nul niet wordt meegerekend leidt dit tot hetzelfde resultaat.

De controle vindt plaats doordat bij de kassa elk artikel op de normale wijze wordt aangeslagen of door een met de kassa verbonden aftastinrichting door het winkelpersoneel wordt afgetast. De kassabon kan door de kassa of door het uitleesstation worden geproduceerd.

In elk geval wordt slechts één kassabon geproduceerd.

De kassa is echter wel met de computer verbonden.

In een praktische situatie kan met voordeel gebruik worden gemaakt van een controleselectiestation dat voor- afgaat aan het uitleesstation. Een cliënt die van het zelfregistratiesysteem gebruik heeft gemaakt en vervolgens de winkel wil verlaten dient het controleselectiestation te passeren. Een dergelijk controleselectiestation is bij 22 schematisch getoond in figuur 1 en is ingericht om een klantenpas te identificeren en uitgaand van de bij een geïdentificeerde pas behorende controleparameter vast te stellen of de desbetreffende cliënt al dan niet gecontroleerd dient te worden. Indien de controleparameter elektronisch of magnetisch op de pas zelf is aangebracht, kan het controleselectiestation zijn voorzien van een randomgenerator, die uitgaand van de waarde van de door het controleselectiestation gelezen waarde van de controleparameter een getal genereert en vervolgens een signaal afgeeft, dat aangeeft of de desbetreffende cliënt wel of niet gecontroleerd dient te worden.

Het controleselectiestation kan echter ook slechts een leesinrichting voor klantenpasjes bevatten en voor het overige met een computer zijn gekoppeld, die de gelezen informatie verwerkt, de bij de gepresenteerde pas behorende controleparameter in het computergeheugen opspoort en uiteindelijk een signaal verschaft, dat aangeeft of de desbetreffende cliënt op dat moment gecontroleerd dient te worden.

Het controleselectiestation is bij voorkeur zodanig ingericht, dat een cliënt, die de klantenpas gepresenteerd heeft niet meer terug kan lopen de winkel in. Hiertoe kan bijvoorbeeld een slechts naar één zijde draaiend hek of tourniquet zijn toegepast.

Voorts is het controlestation zodanig ingericht, dat cliënt, indien een controle moet worden uitgevoerd, via een controlekassa 24 naar het uitleesstation wordt geleid. Als geen controle behoeft te worden uitgevoerd kan de cliënt zich direkt naar het uitleesstation begeven en daar de aftaster automatisch laten uitlezen eventueel onder gelijktijdige presentatie van de klantenpas.

De controlekassa is met het uitleesstation, dan wel de met het uitleesstation verbonden dan wel van het uitleesstation deel uitmakende computer verbonden. Bij de controlekassa worden slechts op de gebruikelijke wijze de door de cliënt geselecteerde waren geregistreerd door het winkelpersoneel, doch de kassabon wordt pas in het uitleesstation gemaakt, nadat de cliënt de aftastinrichting heeft laten uitlezen. In het geval dat de cliënt op deze wijze gecontroleerd wordt is het bovendien nodig dat de klantenpas ook door het uitleesstation geïdentificeerd wordt om zonodig de controleparameter aan te passen.

Indien tussen de registratie van de controlekassa en de registratie van de aftaster verschil bestaat kan eventueel een boodschap op de kassabon worden afgedrukt.

Teneinde bij het controleselectiestation aan te geven of de cliënt zich naar een controlekassa dient te begeven, dan wel zich direkt naar het uitleesstation kan begeven, kan bijvoorbeeld van één of meer automatisch bedienbare klaphekjes of tourniquets gebruik worden gemaakt, zoals schematisch is aangegeven bij 23.

Een controlekassa wordt bij voorkeur alleen voor controle gebruikt, doch kan eventueel ook zijn ingericht om zowel voor controle als voor de normale kassahandelingen te worden gebruikt.

Indien de cliënt zich bij het registreren vergist heeft is dat niet waarneembaar voor het kassapersoneel.

In de computer wordt het resultaat van de registratie via de aftaster vergeleken met dat van de controle. Indien een verschil geconstateerd wordt kan zulks leiden tot een verandering van de controleparameter. Nadat bij een bepaalde cliënt bijvoorbeeld één of meer malen een verschil is geconstateerd bij een steekproef kan de controlepara- meter bijvoorbeeld van drie tot twee verlaagd worden.

De nieuwe parameter wordt in het computergeheugen en/of op de klantenpas opgeslagen.

Indien een cliënt met een controleparameter die gelijk is aan twee zich bij het uitleesstation meldt, wordt met de randomgenerator een getal kleiner dan twee gegenereerd. De kans dat het gegenereerde getal nu gelijk is aan een voorafbepaald getal, bijvoorbeeld één of nul, is nu 1/2.

Een cliënt met een parameter gelijk aan zeven heeft dus een kans van 1/7 om gecontroleerd te worden, terwijl een cliënt met een parameter gelijk aan één altijd gecontroleerd wordt. Na een aantal controles kan een dergelijke cliënt verzocht worden om weer op de gebruikelijke wijze de geselecteerde artikelen bij de kassa te laten registreren.

Blijkt daarentegen een cliënt geen fouten te maken bij het zelf registreren dan kan de parameter van die cliënt verhoogd worden, zodat de kans op controle verkleind wordt.

Opgemerkt wordt dat na het voorgaande diverse modificaties voor de deskundige voor de hand liggen. Reeds werd vermeld, dat de klantenkaart een elektronisch of magnetisch gecodeerde kaart kan zijn. De kaart kan echter ook een optisch doch onzichtbaar gecodeerde kaart zijn.

De kaart is bij voorkeur zodanig ingericht, dat althans een deel van de in de kaart opgeslagen informatie door het uitleesstation gewijzigd kan worden. Dergelijke kaarten zijn op zichzelf bekend en in de handel verkrijgbaar.

De klantenkaart kan ook een betaalfunctie hebben, zodat met de klantenkaart automatisch afgerekend kan worden. De klantenkaart kan voorts gekoppeld zijn met een geheime PIN-code, die ingetoetst dient te worden voordat een aftaster wordt vrijgegeven.

Voorts kan de computer al dan niet ter plaatse van het uitleesstation zijn geplaatst. De randomgenerator kan door de computer gevormd worden maar kan eventueel ook een afzonderlijke inrichting zijn. Ook kan de controle-parameter op andere wijze worden bepaald of gewijzigd dan in het voorgaande beschreven. Hierbij zou bijvoorbeeld van een zelflerend systeem gebruik gemaakt kunnen worden.

Deze en soortgelijke modificaties worden geacht binnen het kader van de uitvinding te vallen.

Claims (20)

1. Werkwijze voor het controleren van door een cliënt in een zelfbedieningswinkel zelf met een aftaster geregistreerde artikelen, met het kenmerk, dat aan elke cliënt, die van het zelfregistratiesysteem gebruik wenst te maken een op naam geregistreerde klantenpas wordt uitgereikt; dat aan de klantenpas een controleparameter wordt toegekend, dat na registratie door de cliënt van de geselecteerde artikelen de aftaster met een uitleesstation wordt gekoppeld en dat tevens middels de klantenpas de identiteit van de cliënt en de bijbehorende controleparameter worden bepaald; en dat met behulp van een automatische inrichting uitgaand van de controleparameter wordt bepaald of een controle dient plaats vinden.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de controleparameter een geheel getal is; dat met behulp van de automatische inrichting een willekeurig geheel getal niet groter dan de controleparameter wordt gegenereerd; en dat een controle wordt uitgevoerd indien het gegenereerde getal gelijk is aan een voorafbepaald getal.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de controle wordt uitgevoerd door kassapersoneel, dat op de gebruikelijke wijze de geselecteerde artikelen registreert, waarbij het resultaat van deze registratie in de uitleeseenheid wordt vergeleken met het resultaat van de registratie met de aftaster, zonder dat het resultaat van die vergelijking voor het kassapersoneel waarneembaar wordt, en waarbij tenslotte één enkele kassabon wordt geproduceerd.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, 2 of 3, met het kenmerk, dat de controleparameter afhankelijk van het resultaat van één of meer controles wordt gewijzigd.

5. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat een aftaster aan een cliënt wordt verschaft na identificatie middels een klantenpas.

6. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de klantenpas een contactloos uit-leesbare kaart is.

7. Werkwijze volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat de in de kaart opgeslagen informatie althans deels wijzigbaar is.

8. Werkwijze volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de controleparameter in de kaart of in een computer wordt opgeslagen.

9. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat in een aan het uitleesstation voorafgaand controleselectiestation middels de klantenpas de identiteit van de cliënt en de bijbehorende controleparameter wordt vastgesteld en vervolgens automatisch wordt bepaald of een controle dient te worden uitgevoerd; en dat indien een controle dient te worden uitgevoerd de cliënt naar een controlekassa wordt geleid, waar de door de cliënt geselecteerde artikelen nog eens door het winkelpersoneel worden geregistreerd, waarbij het resultaat van die registratie aan het uitleesstation, waarmee de controlekassa is gekoppeld, wordt toegevoerd.

10. Winkelinrichting voor het toepassen van de werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, gekenmerkt door een uitleesstation voor het uitlezen van de met een aftaster geregistreerde artikelen; een inrichting voor het herkennen van een klantenpas en middelen voor het automatisch vaststellen van een bijbehorende controle- parameter waarbij voorts een automatisch werkende inrichting is voorzien, die in afhankelijkheid van de vastgestelde controleparameter een signaal afgeeft dat aangeeft of controle dient plaats te vinden.

11. Winkelinrichting volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat de controleparameter een geheel getal is; dat de automatisch werkende inrichting in afhankelijkheid van de vastgestelde controleparameter een willekeurig geheel getal niet groter dan de controleparameter genereert en een controlesignaal afgeeft indien het willekeurige getal gelijk is aan een voorafbepaald getal.

12. Winkelinrichting volgens conclusie 10 of 11, gekenmerkt door een afgiftestation voor draagbare aftasters, welk afgiftestation is voorzien van een automatische identi-ficatie-inrichting voor het identificeren van een aangeboden klantenpas, en welk afgiftestation na herkenning van een klantenpas een aftaster vrijgeeft.

13. Winkelinrichting volgens één der conclusies 10 t/m 12, met het kenmerk, dat het uitleesstation is ingericht om een kassabon te produceren.

14. Winkelinrichting volgens één der conclusies 10 t/m 13, gekenmerkt door een controleselectiestation, dat middels de klantenpas de identiteit van de cliënt en de bijbehorende controleparameter bepaalt en dat uitgaand van de controleparameter automatisch bepaalt of een controle dient plaats te vinden; en dat in het geval, dat een controle dient plaats te vinden de cliënt naar een controle-kassa leidt.

15. Winkelinrichting volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat het controleselectiestation afhankelijk van het feit of wel of niet een controle dient plaats te vinden een doorgang naar een controlekassa dan wel het uitleesstation vrijgeeft.

16. Winkelinrichting volgens conclusie 14 of 15, met het kenmerk, dat de controlekassa is ingericht voor de gebruikelijke registratie van artikelen, doch het resultaat van die registratie direkt doorgeeft aan het uitleesstation.

17. Winkelinrichting volgens één der conclusies 10 t/m 16, met het kenmerk, dat het uitleesstation is ingericht om een klantenpas te identificeren.

18. Winkelinrichting volgens één der conclusies 10 t/m 17, met het kenmerk, dat de automatisch werkende inrichting een randomgenerator omvat.

19. Winkelinrichting volgens één der conclusies 10 t/m 18, met het kenmerk, dat de automatisch werkende inrichting een computer is.

20. Winkelinrichting volgens conclusie 19, met het kenmerk, dat de computer deel uitmaakt van het uitleesstation .