NL8303810A

NL8303810A - Detergerende zachtermakersamenstellingen.

Info

Publication number: NL8303810A
Application number: NL8303810A
Authority: NL
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1982-11-05
Filing date: 1983-11-04
Publication date: 1984-06-01
Also published as: FI834044A; DE3339050A1; GB2133813A; NZ206168A; FR2539427B1; DK506583A; AT394376B; IT8349268A0; MX159209A; FR2539427A1; ZA837830B; GR79087B; GB2133813B; SE8306058D0; IT1171882B; AU572807B2; GB8329563D0; BR8306054A; DK506583D0; FI834044A0

Description

* ' if t V.0.5223

Detergerende zachtermakersamenstellingen.

De uitvinding heeft betrekking op detergerende samenstellingen en in het bijzonder op detergerende zachtmakersamenstellingen die verbeterde zachtheid, reinigende werkingen, eigenschappen tegen hernieuwde afzetting van vuil en anti-statische eigenschappen aan daarmee behandel-5 de weefsels kunnen verlenen en in het bijzonder in een machinaal wasprocédé. De detergerende samenstellingen volgens de uitvinding excelleren eveneens doordat ze resulteren in minder vettige vlekvorming (als gevolg van de kationische zachtmaker) van de gewassen en gedroogde kleding.

Samenstellingen om tegelijkertijd een reiniging en een behoorlijk 10 niveau van zachtheid in het machinaal wassen van weefsels te realiseren, die dus geschikt zijn om in een wascyclus te worden gebruikt, zijn op zichzelf bekend en alom in de handel verkrijgbaar. De kortstondige interactie tussen anionisch oppervlakteaktief middel, wellicht het meest algemeen toegepaste van de beschikbare typen oppervlakte-aktieve middelen, 15 en kationische zachtmakers, in het bijzonder die van het di-lagere-di-hogere alkyl quatemaire ammoniumtype, is eveneens algemeen erkend in de octrooiliteratuur. Een dergelijke interactie resulteert vaak in de vorming van lelijke neerslagen die worden ingevangen in of anderszins worden afgezet op het gewassen weefsel. Verkleuring of andere estetisch 20 onaangename effecten kunnen voor het grootste gedeelte niet worden vermeden. Het netto resultaat is vaak een afname van de werkzame hoeveelheid anionisch oppervlakte-aktieve stof die voor nuttige doeleinden beschikbaar is, omdat het verlies van anionisch oppervlakte-aktieve stof het primaire gevolg is.

25 Tot op heden voorgestelde oplossingen om het bovenstaand beschre ven kationisch-anionische probleem te verkleinen, schijnen, hoewel ze wat benadering betreft uiteenlopen, wat resultaat betreft samen te vallen, namelijk een minder dan bevredigend resultaat te geven. Hoewel de meest werkzame typen van kationische quatemaire ammoniumzachtmakers, waarvan 30 de eerder vermelde di-hogere alkyltype quats voorbeelden zijn, zoals di-steryldimethylammoniumchloride, in de wascyclus kunnen functioneren in tegenwoordigheid van anionisch oppervlakte-aktieve stoffen, builder, enz., valt de hoeveelheid die nodig is om een werkzame verzachting te realiseren, gewoonlijk samen met hoeveelheden die een ongewenste katio-35 nische-anionische interactie bevorderen. Als algemene regel is ten minste 8303810 * * -2- ongeveer twee keer zoveel kationisch oppervlakte-aktieve stof vereist voor het zachtmaken als voor anti-statische doeleinden.

In het Amerikaanse octrooischrift 3.325.414, dat primair betrekking heeft op detergentia met een beheerst vermogen tot schuimvorming, 5 worden het kationische-anionische probleem en de bijbehorende schadelijke effecten in detail besproken. Dit octrooischrift wijst er verder op dat bepaalde quatemaire ammoniumverbindingen in de klasse van kationi-sche middelen, in het algemeen bij verwarming en wanneer ze in contact zijn met basische builders instabiel zijn, welke instabiliteit blijkt 10 uit de ontwikkeling van sterke aminegeuren en ongewenste kleuren. De samenstellingen volgens het octrooischrift zijn beperkt tot het gebruik van quaternaire ammoniumhalogeniden, die slechts één hogere alkylgroep hebben, waarbij de gegeven structuurformule voor de kationische opper- . vlakte-aktieve stof overeenkomstig is beperkt. Kationische oppervlakte-15 aktieve stoffen van dit type zijn uitgesproken inferieur aan de di-hogere alkyltypen, ten minste voorzover de weefselverzachtingswerkzaamheid betreft.

Andere tot de stand van de techniek behorende publicaties vermijden ten minste tactisch en helemaal het gebruik van kationische zacht-20 makers, waarbij bijvoorbeeld het gebruik van anionisch materialen als zachtmakingsmiddelen wordt voorgesteld. Een voorbeeld is het Amerikaanse octrooischrift 3.676.338, waarin als weefselzachtmaker het gebruik wordt beschreven van een anionische zachtmaker die aangeduid wordt als "carbonzuren met vertakte keten". Waarschijnlijk zou anionisch detergens 25 in tegenwoordigheid van de anionische zachtmaker stabiel zijn.

Zoals het bovenstaande laat zien, maken de voorgestelde oplossingen het wegwerpen van zachtmakers nodig, en in het bijzonder die van de di-hogere-di-lagere alkyl quatemaire ammoniumzout en cyclische imide-typen, waarvan door ervaring was vastgesteld dat ze tot de meest werk-30 zame zachtmakers behoorden die tot op heden waren ontwikkeld.

Het probleem van de niet verenigbaarheid van kationisch oppervlakte-aktieve stoffen met anionische detergentia wordt ook erkend in de Amerikaanse octrooischriften 2.936.537 en 4.141.841 en daarin wordt voorgesteld om als essentiële ingrediënt in combinatie met het kationi-35 sche materiaal een organische dispersie-inhibitor te gebruiken. Een belangrijke eigenschap van dergelijke inhibitors is een maximale oplos- 8303810 « · -3- baarheid in water bij 25°C van 50 ppm. Soortgelijke vermeldingen kunnen ook worden aangetroffen in de Amerikaanse octrooischriften 4.113.630; 4.196.104 en 4.272.386. In het Amerikaanse octrooischrift 4.230.590 van Wixon worden wasmiddelen voor zware taken ("heavy duty") beschreven, die 5 conventionele builder hoofdzakelijk anionische oppervlakte-aktieve com· ponenten, kationische zachtmaker en een mengsel van vetzuur zeep en cellulose ether omvatten. Het zeep-celluloseëthermengsel heeft de vorm van spaghetti, vlokken of andere gedaanten en bevindt zich in de samenstelling in de vorm van nagenoeg homogeen gedispergeerde, discrete deel-10 tjes.

In het Amerikaanse octrooischrift 4.298.480 van Wixon worden wasmiddelen voor zware taken beschreven met vergelijkbare samenstellingen als in de bovenstaande alinea beschreven, met deze uitzondering dat cellulo-se-ether daarvan is uitgesloten.

15 In het Amerikaanse octrooischrift 4.329.237 van Wixon worden was middelen voor zware taken beschreven die eveneens vergelijkbaar zijn met die van de voorgaande twee alinea's, behalve dat de zeepdeeltjes gemengd zijn met non-ionische oppervlakte-aktieve stof.

Hoewel de bovenstaand vermelde zeep en kationische zachtmaker 20 bevattende detergerende samenstellingen gewenste zachtmakende en reinigende eigenschappen bezitten, is gevonden dat een optimaal zacht maken niet zonder vlekvorming kan worden bereikt.

De onderhavige uitvinding verschaft stabiele detergerende zacht-makersamenstellingen die zonder vlekvorming verbeterde zachtheid, reini-25 gende werking, anti-statische eigenschappen en eigenschappen tegen vernieuwde afzetting van vuil en daarmee in een wasprocédé in koud of warm water behandelde weefsels kunnen verschaffen. De samenstellingen omvatten in het algemeen ongeveer 5 tot 40 gew.% van een in water oplosbare, non-zeep, anionische oppervlakte-aktieve stof, ongeveer 10 tot 60 gew.% 30 van in water oplosbaar, neutraal tot basisch builderzout, ongeveer 2 tot 20 gew.% van kationische zachtmaker, gekozen uit (a) alifatische, di-(lagerejCj-C^alkyl, di-(hogere)C^-C^alkyl quatemaire ammoniumzouten, (b) heterocyclische verbindingen, en mengsels van (a) en (b), welke kationische stof innig gemengd is meteen in water oplosbare non-ionische 35 stof (2 tot 50 gew.%, gebaseerd op het gewicht van de kationische stof) en ongeveer 0 tot 20 gew.% van een mengsel van in water oplosbare of 8303310 Ί> * -4- dispergeerbare vetzuurzeep en non-ionische organische oppervlakte-aktieve stof in spaghetti-achtige of anders gevormde discrete vormen, waarbij de gewichtsverhouding van zeep (indien toegepast) tot zachtmaker ongeveer 2 : 3 tot 3 : 2 bedraagt, waarbij de procentuele concentratie van de 5 anionische oppervlakte-aktieve stof ten minste ongeveer 1,5 x + 5, bedraagt waarin x de procentuele concentratie van de zachtmaker voorstelt, waarbij de zeep nagenoeg homogeen door de samenstelling is gedispergeerd, bij voorkeur in de vorm van discrete deeltjes.

In het mengsel van zeep-nonionische oppervlakte-aktieve stof, 10 maakt de non-ionische oppervlakte-aktieve stof ongeveer 2 tot ongeveer 50 gew.%, bij voorkeur ongeveer 5 tot ongeveer 40 gew.%, liever ongeveer 8 tot 30 gew.%, en lie-fst ongeveer 8 tot ongeveer 20 gew.% uit. Het totale gehalte aan non- Ionische oppervlakte-aktieve stof in het zeepmeng-sel zal variëren van ongeveer 0,04 tot ongeveer 10 gew.%, bij voorkeur 15 ongeveer 0,1 tot ongeveer 8 gew.% en liever ongeveer 1,6 tot ongeveer 6 gew.%, en liefst ongeveer 1,6tot ±4gew.%., waarbij alle gewichtspercengages gebaseerd zijn op het gewicht van de detergerende samenstelling.

In bepaalde andere aspecten omvat de uitvinding zowel de werkwijze voor het bereiden als die voor het gebruiken van de bovenstaand vermelde 20 samenstellingen.

Volgens de onderhavige uitvinding wordt door de toevoeging van het kationische materiaal in een innig mengsel met non-ionische organische oppervlakte-aktieve stof in de vorm van vlokken, granules en dergelijke de vlekvorming op de kleding na het drogen aanzienlijk verminderd.

25 Bovendien is de zachtheid in de gewassen weefsels in het algemeen op onverwachte wijze verbeterd. De non-ionische oppervlakte-aktieve stof geeft ook een bijdrage aan de eigenschap dat hernieuwde afzetting van vuil wordt tegengegaan, in het bijzonder in non-fosfaatsamenstellingen.

De opname van non-ionische organische oppervlakte-aktieve stof 30 in de kationische zachtmakersamenstelling heeft de volgende extra voor-delen. Typerend worden non-ionische oppervlakte-aktieve stoffen later aan gesproeidroogde detergerende samenstellingen toegevoegd. Als gevolg daarvan verhoogt de later toegevoegde non-ionische opppervlakte-aktieve stof de kleverigheid van het wasmiddelprodukt. Volgens de onderhavige 35 uitvinding wordt de non-ionische oppervlakte-aktieve stof opgenomen in het later toegevoegde kationische materiaal, hetgeen leidt tot een 8303810 I \tr -5- significante verbetering van het vloeivermogen van de wasmiddelsamen-stelling.

In de uitvoeringsvormen volgens de onderhavige uitvinding waarin zeepdeeltjes met of zonder celluloseëther of non-ionische oppervlakte 5 aktieve stof worden toegepast, zoals beschreven in de eerder vermelde Wixon octrooischriften, omvatten de bruikbare vetzuren in het algemeen die, welke afgeleid zijn van natuurlijke of synthetische vetzuren met 10 tot 30 koolstofatomen in de alkylketen. De voorkeur gaat uit naar de alkalimetaal, bijvoorbeeld natrium en/of kaliumzepen van cjq“C24 ver_ 10 zadigde vetzuren, waarin een bijzonder geprefereerde klasse bestaat uit de natrium en/of kaliumzouten van vetzuurmengsels, die afgeleid zijn van cocosolie en talk, bijvoorbeeld de combinatie van natriumcocoszeep en kaliumtalkzeep in wederzijdse hoeveelheden van respectievelijk 15 en 85. Zoals bekend wordt het vermogen om schuimvorming te belemmeren 15 groter naarmate het molecuulgewicht van het vetzuur toeneemt. Derhalve is een keuze van vetzuren mogelijk waarbij men rekening houdt met het in de produktsamenstelling gewenste schuimniveau. In het algemeen worden effectieve resultaten bereikt wanneer ten minste ongeveer 50% van de vetzuurzeep van de C -C soort is. Andere bruikbare vetzuurzepen omvat-20 ten die, welke afgeleid zijn van oliën van palmaardnoten, geharde vis, bijvoorbeeld kabeljauwlever en haaien, zeehonden, perilla, lijnzaad, zaad van de tropische Aleurites moluccana-boom ("candlenut"),hennepzaad, walnoten, papaverzaad, zonnebloem, mais, raapzaad, mosterdzaad, abriko-zenpitamandel, ricinus en olijven, enz. Andere vetzuurzepen omvatten die, 25 afgeleid van de volgende zurenroleinezuur, linolelnezuur, palmitoline palmitine linolelnezuur, ricinolelnezuur, caprinemyristinezuur en dergelijke, waarbij andere bruikbare combinaties daarvan zonder noodzakelijke beperking 80/20 caprinezuur-laurinezuur, 80/20 caprine-myristinezuur, 50/50 oleinezuur-caprinezuur, 90/10 caprinezuur-palmitinezuur en derge-30 lijke omvatten.

De non-ionische oppervlakte-aktieve stoffen die in zeepdeeltjes bruikbaar zijn en met de kationische stoffen gemengd zijn, zijn bekende materialen. Dergelijke non-ionische oppervlakte-aktieve stoffen kunnen ruim worden gedefinieerd als in water oplosbare verbindingen, die ver-35 kregen worden door de condensatie van alkyleenoxydegroepen (hydrofiel van aard) met een organische hydrofobe verbinding, die alifatisch of 8303-10 - to -6- alkylaromatisch van aard kan zijn. De lengte van de hydrofiele of poly-oxyalkyleengroep die met een bepaalde hydrofobe groep wordt gecondenseerd, kan gemakkelijk zo worden ingesteld, dat een in water oplosbare verbinding wordt verkregen met de gewenste mate van evenwicht tussen 5 hydrofiele en hydrofobe elementen.

Een welbekende klasse van non-ionische organische oppervlakte-aktieve stoffen is bijvoorbeeld in de handel verkrijgbaar onder het merk "Pluronic". Deze verbindingen worden gevormd door ethyleenoxyde te condenseren met een hydrofobe basis, gevormd door de condensatie van pro- 10. pyleenoxyde met propyleenglycol. Het hydrofobe deel van het molecuul dat natuurlijk onoplosbaarheid in water vertoont, heeft een molecuulge-wicht van ongeveer 1500 tot 1800. De toevoeging van polyoxyethyleengroe-pen aan dit hydrofobe deel leidt tot een verhoging van de oplosbaarheid in water van het molecuul als geheel en het vloeibare karakter van het 15 produkt blijft behouden tot aan het punt waar het polyoxyethyleengehalte ongeveer 50% van het totale gewicht van het condensatieprodukt uitmaakt.

Aandere geschikte non-ionische synthetische oppervlakte-aktieve stoffen omvatten: 1. de polyethyleenoxydecondensaten van alkylfenolen, bijvoorbeeld 20 de condensatieprodukten van alkylfenolen met een alkylgroep die ongeveer 6 tot 12 koolstofatomen in een rechte of vertakte ketenconfiguratie bevat, met ethyleenoxyde, welk ethyleenoxyde aanwezig is in hoeveelheden van 5 tot 25 mol ethyleenoxyde per mol alkylfenol. De alkylsubstituent in dergelijke verbindingen kan afgeleid zijn van gepolymeriseerd pro- 25 peen, dilsobuteen, octeen, of noneen, als geschikte voorbeelden.

2. Die, welke afgeleid zijn van condensatie van ethyleenoxyde met het produkt dat resulteert uit de reactie van propyleenoxyde en ethyleen-diamine. Bij wijze van voorbeeld zijn verbindingen die ongeveer 40 tot ongeveer 80 gew.% polyoxyethyleen bevatten en een molecuulgewicht van 30 ongeveer 5000 tot ongeveer 11.000 hebben, welke resulteren uit de reactie van ethyleenoxydegroepen met hydrobasis, bestaande uit het reactie-produkt van ethyleendiamine met een overmaat propyleenoxyde, welke basis een molecuulgewicht in de orde van 2500 tot 3000 heeft bevredigend.

3. Het condensatieprodukt van alifatische alcoholen met tot 22 kool-35 stofatomen in rechte of vertakte ketenconfiguratie met 2 tot 100 mol ethyleenoxyde, bijvoorbeeld een cocosalkohol-ethyleenoxydecondensaat 83 0 3« 10 -7- met 5 tot 30 mol ethyleenoxyde per mol cocosalkohol, waarin de cocos-alkoholfractie 10 tot 14 koolstofatomen heeft.

4. Non-ionische oppervlakte-aktieve stoffen die nonylfenol omvatten, gecondenseerd met ongeveer 10 of ongeveer 30 mol ethyleenoxyde per 5 mol fenol en condensatieprodukten van cocosalcohol met een gemiddelde van ongeveer 5,5 of ongeveer 15 mol ethyleenoxyde per mol alcohol en het condensatieprodukt van ongeveer 15 mol ethyleenoxyde met 1 mol trideca-nol.

Andere voorbeelden omvatten dodecylfenol, gecondenseerd met 12 mol 10 ethyleenoxyde per mol fenol; dinonylfenol gecondenseerd met 15 mol ethyleenoxyde per mol fenol; dodecylmercaptan, gecondenseerd met 10 mol ethyleenoxyde per mol mercaptan; bis-(n-2-hydroxyethyl)lauramide; nonylfenol, gecondenseerd met 20 mol ethyleenoxyde per mol nonylfenol; myris-tylalcohol, gecondenseerd met 10 mol ethyleenoxyde per mol myristylalcohol; 15 lauramide, gecondenseerd met 15 mol ethyleenoxyde per mol lauramide; en di-iso-octylfenol, gecondenseerd met 15 mol ethyleenoxyde.

Van de bovenstaand vermelde nonionische oppervlakte-aktieve stoffen heeft het condensatieprodukt van alifatische alcoholen met 8-22 koolstof atomen met ethyleenoxyde de voorkeur. Typerende voorbeelden van der-20 gelijke nonionische oppervlakte-aktieve stoffen zijn Neodol 25-7, een produkt van ShellChemical Company, dat het condensatieprodukt omvat van C12 15 a-'*co^1°^ met 7 m°l· ethyleenoxyde, en Neodol 23-6,5, dat het produkt van een C^ ^alcohol met 6,5 mol ethyleenoxyde is.

Bruikbare kationische zachtmakers zijn bekende materialen en zijn 25 van het sterk zachtmakende type. Daartoe behoren N^N-di-(hoge) C^-C , NjN-^iClage) C^-C^ alkyl quatemaire ammoniumzouten met in water oplosbare anionen, zoals halogenide, bijvoorbeeld chloride, bromide en jodide; sulfaat, methosulfaat en dergelijke en de heterocyclische imiden zoals imidazolinium.

30 Voor het gemak kunnen de alifatische quatemaire ammoniumzouten structureel worden weergegeven met formule 1 waarin R en alkyl met 14-24, bij voorkeur 14-22 koolstofatomen voorstellen; R£ en R^ lage alkyl met 1 tot 4 en bij voorkeur 1 tot 3 koolstofatomen voorstellen; X een anion voorstelt dat oplosbaarheid in water of dispergeerbaarheid kan 35 verschaffen met inbegrip van de eerder vermelde chloride, bromide, jodide, sulfaat en methasulfaat. Bijzonder geprefereerde soorten van alifatische 8303510

5 V

-8- quats omvatten: distearyldimethylammoniumchloride di-gehydrogeneerde talk dimethylammoniumchloride di-talk dimethylammoniumchloride 5 distearyldimethylammoniummethylsulfaat di-gehydrogeneerde talk dimethylammoniummethylsulfaat. Heterocyclische imide zachtmakers van het imidazoliniumtype kunnen eveneens voor het gemak structureel worden weergegeven door formule 2, waarin R^ lage alkyl met 1 tot 4, bij voorkeur 1 tot 3 koolstofatomen 10 is; R_ en R,. elk nagenoeg lineaire hogere alkylgroepen met ongeveer

O C

13 tot 23 en bij voorkeur 13 tot 19 koolstofatomen voorstellen; en X

de eerder vermelde betekenis heeft. Bijzonder geprefereerde soorten van imidazoliniumverbindingen omvatten: methyl-1-talk amidoëthyl-2-talkimidazoliniummethylsulfaat; in de

R

15 handel verkrijgbaar bij Sherex Chemical Co. onder het merk Varisoft 475 als vloeistof, 75% actieve ingrediënt in isopropanol oplosmiddel, methyl-l-oleylamidoëthy1-2-oleylimidazoliniummethylsulfaat; in de

R

handel verkrijgbaar bij Sherex Chemical Co. onder het merk Varisoft 3690, 75% aktieve ingrediënt in isopropanol oplosmiddel.

20 In een aspect van de onderhavige uitvinding, waarin de zeep en het nonionische oppervlakte-aktieve middel in combinatie worden gebruikt, heeft het de voorkeur dat de zeep wordt gebruikt in een hoeveelheid die ten hoogste gelijk is aan en bij voorkeur kleiner is dan de hoeveelheid nonionische oppervlakte-aktief middel, bijvoorbeeld ongeveer 2 tot onge-25 veer 50% van het mengsel, bij voorkeur ongeveer 5 tot ongeveer 40%, liever ongeveer 8 tot ongeveer 30% en liefst ongeveer 8 tot ongeveer 20%, gebaseerd op het totale mengsel van zeep en nonionische oppervlakte-aktieve stof om in de uiteindelijke wasmiddelsamenstelling te worden opgenomen, gewoonlijk door naderhand zowel zeep als het mengsel van ka-30 tionische-nonionisch met gedroogd detergent te mengen. Wanneer de zeep en het nonionisch oppervlakte-aktieve middel worden gecombineerd, kunnen ze eerst in de gewenste hoeveeheden worden gemengd onder vorming van een nagenoege homogene massa, die volgens een welbekende techniek kan worden bewerkt totdat hij voldoende deegachtig of plastisch is om in een ge-35 schikte vorm te zijn voor bij voorkeur extrusie of een andere werkwijze, bijvoorbeeld pelleteren, granuleren,stempelen en persen. De bewerking kan 8303610 < -*> -9- bijvoorbeeld worden uitgevoerd door malen met walsen, hoewel dit niet essentieel is, gevolgd door extrusie in een conventionele zeepverwerker ("plodder") met het gewenste type extrusiekop. Laatstgenoemde wordt gekozen in overeenstemming met de in het extrudaat gewenste gedaante, 5 dat wil zeggen geometrische vorm. Extrusie in de vorm van spaghetti of noedels heeft bijzondere voorkeur. Andere gedaanten zoals vlokken, tabletten, pellets, banden, draden en dergelijke zijn geschikte alternatieven. Speciale extruders voor de bovenstaande doeleinden zijn op zichzelf bekend en omvatten bijvoorbeeld Elanco modellen EXD-60; EXCD-100; 10 EX-130 en EXD-180, een Buhler extruder en dergelijke. In het algemeen is het spaghetti extrudaat een vormbehoudende massa, dat wil zeggen een semi-vast en in essentie niet kleverig bij kamertemperatuur, die in de meeste gevallen geen verdere behandeling zoals verwijdering vein water vereist. Indien nodig kan het laatste worden gerealiseerd door eenvou-15 dige droogtechnieken. De spaghetti dient een gemiddelde lengte van ongeveer 2 tot 20 mm te hebben waarvan ongeveer 95% daarvan binnen een tolerantie van 0,5 tot 20 mm ligt, en een gemiddelde diameter of breedte van ongeveer 0,2 tot 2,0 mm, waarbij een bereik van 0,4 tot 0,8 mm de voorkeur heeft. Het stortgewicht van de spaghetti zal gewoonlijk, verwijzend 20 naar het type vetzuur zeep en nonionische oppervlakte-aktieve stof die 3 gebruikt zijn ongeveer 0,9 tot 1,3 g/cm zijn. Vlokken zullen een lengte en breedte van ongeveer 4 mm en een dikte van 0,2 mm hebben, pellets een diameter van 2,5 mm, terwijl tabletten een diameter van 2,5 mm en een dikte van 2,5 mm bezitten.

25 Het kationische-nonionische mengsel kan op gelijke wijze worden bereid als het zeep nonionische mengsel. Het heeft echter de voorkeur dat het mengsel in geprilde vorm wordt gebruikt. De prils worden verkregen door een vloeibaar gemaakt mengsel van het kationische en nonionische materiaal aan sproeikoeling te onderwerpen. In de meest geprefereerde 30 uitvoeringsvorm wordt een vloeibaar nonionisch materiaal gebruikt (bijvoorbeeld Neodol 23-6,5) en wordt dit aan gesmolten kationisch materiaal toegevoegd. Een typerend kationisch materiaal is Arosurf TA-100 (di-methyldistearylammoniumchloride) en dit materiaal vormt zoals geleverd een zeer vloeibare vloeistof wanneer deze gesmolten en verwarmd tot 35 90°C wordt. Het vloeibare mengsel van kationisch en nonionisch materiaal kan men in een andere voorkeursuitvoeringsvorm tot kamertemperatuur of 83 0 3 3 10 -10- een andere nodige temperatuur laten afkoelen om te stollen. De vaste stof kan daarna tot de gewenste deeltjesgrootte worden gemalen en naderhand aan de andere ingrediënten van het wasmiddel worden toegevoegd.

In het algemeen wordt 1 tot 20 gew.% nonionisch materiaal, ge-5 baseerd op het gewicht van de kationische zachtmaker, overwogen. Bij voorkeur wordt het nonionische materiaal gebruikt in hoeveelheden van 5 tot 15%, waarbij ongeveer 10% de bijzondere voorkeur heeft in het geval van Neodol 23-6,5.

Hoewel oppervlakte-aktieve middelen van het 'conventionele type 10 hier kunnen worden gebruikt, heeft het de voorkeur dat ten minste ongeveer 90%, bij voorkeur ten minste ongeveer 95% van de totale oppervlakte-aktieve stof of detergens van het anionische type is, welke materialen bijzonder gunstig zijn in wasmiddelen voor zware taken voor het wassen vein weefsels. Te gebruiken anionische stoffen omvatten in het algemeen 15 de in water oplosbare zouten van organische reactieprodukten met in hun molecuulstructuur een anionische oplosbaar makende groep zoals SO^H, SO^H, COOH en PO^H en een alkyl of alkylgroep met ongeveer 8 tot 22 koolstofatomen in de alkylgroep. Geschikte detergentia zijn anionische detergentzouten met alkylsubstituenten met 8 tot 22 koolstofatomen zoals 20 in water oplosbare gesulfateerde en gesulfateerde anionische alkalime-taal en aardalkalimetaal en detergenszouten die een hydrofobe hoge alkylgroep bevatten, zoals zouten van hoge alkylmono- of poly-nucleaire arylsulfonaten met ongeveer 8 tot 18 koolstofatomen in de alkylgroep die een rechte geprefereerde of vertakte ketenstuctuur kan hebben, waarvan 25 geprefereerde soorten zonder nodige beperking omvatten: natrium lineair tridecylbenzeensulfonaat, natrium lineair dodecylbenzeensulfonaat, natrium lineair decylbenzeensulfonaat, lithium of kaliumpentapropyleenben-zeensulfonaat? alkalimetaalzouten van gesulfateerde condensatieprodukten van ethyleenoxyde, bijvoorbeeld die 3 tot 20 en bij voorkeur 3 tot 10 30 mol ethyleenoxyde bevatten, alifatische alcoholen die 8 tot 18 koolstofatomen bevatten, of met alkylfenolen met alkylgroepen die 6 tot 18 koolstofatomen bevatten, bijvoorbeeld natriumnonylfenolpentaëthoxamersul-faat en natriumlaurylalcoholtriëthoxamersulfaat? alkalimetaalzouten van verzadigde alcoholen die ongeveer 8 tot 18 koolstofatomen bevatten, bij-35 voorbeeld natriumlaurylsulfaat en natriumstearylsulfaat; alkalimetaalzouten van hogere vetzuuresters van laag molecuulgewicht alkylolsulfon- 9303510 -11- zuur, bijvoorbeeld vetzuuresters van het natriumzout van isethionzuur; vet-ethanolamidesulfaten? vetzuuramiden van aminoalkylsulfonzuren, bijvoorbeeld laurinezuuramine of taurine; alkalimetaalzouten van hydroxy-alkaansulfonzuren met 8 tot 18 koolstofatomen in de alkylgroep, bijvoor-5 beel hexadecyl, alfahydroxynatriumsulfonaat. De anionische stof of het mengsel daarvan wordt gebruikt in de vorm van hun alkali of aardalkalimetaal zouten . De anionische stóf is bij voorkeur van het non-zeeptype, waarbij het de voorkeur heeft dat de zeepcomponent wordt gebruikt zoals hierin is beschreven. Ondergeschikte hoeveelheden zeep, bijvoorbeeld tot 10 ongeveer 35% en bij voorkeur 20%, gebaseerd op de totale hoeveelheid anionische stof, kunnen echter worden toegevoegd, bijvoorbeeld aan het crutcher mengsel. De concentratie van non-zeep anionische stof wordt bij voorkeur zo gekozen dat een overmaat ten opzichte van kationische zacht-maker wordt verkregen volgens de empirische relatie 15 % concentratie > l,5x + 5 waarin x de procentuele concentratie van kationische zachtmaker is. Dit verzekert de minimale overmaat anionische stof die nodig is voor een optimale totale reinigende werking, zachtmakende werking, enz. in de pro-duktsamenstelling.

20 Ondergeschikte hoeveelheden van andere typen detergentia kunnen samen met de anionische stof worden opgenomen, waarbij hun som in elk geval niet meer dan ongeveer 10% en bij voorkeur ongeveer 2 tot 5% van de totale hoeveelheid detergens, dat wil zeggen dergelijk ander detergens plus non-zeep anionische stof bedraagt. Bruikbaar zijn hier de non-ioni-25 sche oppervlakte-aktieve middelen die een organische hydrofobe groep en een hydrofiele groep bevatten die een reactieprodukt is van een oplosbaar makende groep zoals carboxylaat, hydroxyl, amido of amino met ethyleenoxyde of met het polyhydratatieprodukt daarvan, polyethyleen-glvcol. Daartoe behoren de condensatieprodukten van Cg-C^Q vetalkoholen 30 zoals tridecylalcohol met 3 tot 100 mol ethyleenoxyde, C^g-C^g alcohol met 11 tot50mol.ethyleenoxyde; ethyleenoxydeadducten met monoesters van polyhydrische, bijvoorbeeld hexahydrische alcohol; condensatieprodukten van polypropyleenglycol met 3 tot 100 mol ethyleenoxyde; de condensatieprodukten van alkyl (cg-C2o rec^te of vertakte keten) fenolen met 3 tot 35 100 mol ethyleenoxyde en dergelijke.

Geschikte amfotere detergentia omvatten in het algemeen die, 8303310 -12- welke zowel een anionische groep als een kationische groep en een hydrofobe organische groep be vatten, die hg voorkeur een hogere alifatische groep met 10 tot 20 koolstofatomen is,- voorbeelden omvatten de N-lange keten alkylaminocarbonzuren en de N-lange keten alkylimidodicarbonzuren 5 zoals beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.824.189.

De onderhavige samenstellingen omvatten bij voorkeur in water oplosbare basische tot neutrale builderzouten in hoeveelheden van ongeveer 10 tot 60 gew.% van de totale samenstelling. Bruikbaar zijn hier t de organische en anorganische builders, met inbegrip van de alkalimetaal 10 en aardalkalimetaal fosfaten, in het bijzonder de gecondenseerde fosfaten zoals de pyrofosfaten of tripolyfosfaten, silicaten, boraten, car-bonaten, bicarbonaten en dergelijke. Voorbeelden daarvan omvatten natri-umtripolyfosfaten, trinatriumfosfaat,tetranatriumpyrofosfaat, natrium-zuurpyrofosfaat, natriummono-basisch fosfaat, natriumdi-basisch fosfaat, 15 natriumhexamethafosfaat, alkalimetaalsilicaten zoals natriummethasili-caat, natriumsilicaten: NH2Q/Si02 van 1,6 : 1 tot 3,2 : 1, natriumcar-bonaat, natriumsulfaat, borax (natriumtetraboraxethyleendiaminetetra-azijnzuurtetranatriumzout, trinatriumnitrilotriacetaat en dergelijke en mengsels van de bovenstaande stoffen. Het builderzout kan zo worden 20 gekozen dat fosfaathoudende of fosfaatvrije detergentia worden verkregen. Wat-de laatstgenoemde uitvoeringsvorm betreft, is natriumcarbonaat bijzonder doeltreffend. Een ander materiaal dat goede reinigende werking bleek te verschaffen, is methakaolien, dat in het algemeen bereid wordt door kaolinietrooster te verwarmen om water af te drijven, waarbij een 25 materiaal wordt verkregen dat bij röntgenonderzoek nagenoeg amorf is maar dat iets van de structurele orde van het kaoliniet behoudt. Besprekingen van kaolien en methakaolien zijn te vinden in het Amerikaanse octrooischrift 4.075.280, kolommen 3 en 4, en in Grimshaw, "The Chemistry of Physics of Clays and Allied Geramic materials," (4th ed., Wiley-30 Interscience) blz. 723-727. Methakaolien is ook het onderwerp van de Amerikaanse octrooiaanvragen905.622 en 905.718, waarvan de inhoud voorzover relevant hierin door verwijzing inbegrepen moet worden geacht.

Het methakaolien blijkt ook een zachtmakende bruikbaarheid te bezitten. Wat laatstgenoemde werking betreft, blijken die methakaolinen het meest 35 effectief te zijn, die zich het best gedragen in de reactie met natrium-hydroxyde onder vorming van zeoliet 4A zoals beschreven in het Amerikaans 8303810 -13- octrooischrift 3.114.603, dat dergelijke materialen aanduidt als reactief kaolien. Zoals in de bovenstaand vermelde bronnen is uitgelegd, is methakaolien een aluminosilicaat. Het methakaolien en/of een zeoliet wordt in ongeveer dezelfde hoeveelheden opgenomen als het builderzout, 5 en bij voorkeur als aanvulling daarop bijvoorbeeld zeoliet/silicaat in een verhouding van 6:1. Een bijzonder bruikbare vorm van het methakaolien is die, welke in de handel verkrijgbaar is als Satintone No. 2.

Hier bruikbare optionele ingrediënten die de voorkeur verdienen omvatten parfums, zoals Genie parfum, optische heldermakers en blauw-10 middelen die kleurstoffen of pigmenten kunnen zijn, waarbij in dit opzichte geschikte materialen stilbeen en Tinopal 5BM heldermakers en in het bijzonder in combinatie een Direct Brilliant Sky Blue 6B, Solophenol Violet 4 Bl, Cibacete, Brilliant Blue RBL en Cibacete Violet B, Polar Brilliant Blue RAW en Calcocid Blue 2 G blauwmiddelen • 15 omvatten. De heldermaker kan worden opgenomen in hoeveelheden die vari ëren tot ongeveer 1% van de totale samenstelling, terwijl blauwmiddelen kunnen variëren tot ongeveer 0,1% bij voorkeur tot ongeveer 0,01% van de totale samenstelling. Blauwmiddel, bijvoorbeeld Polar Brilliant Blue kan in de zeepspaghetti worden opgenomen. Hoe dan ook, de hoeveelheid 20 hoeft slechts minimaal te zijn om werkzaam te zijn.

Andere ingrediënten met optimale betekenis omvatten bleekmiddelen die van het zuurstof of chloorbevrijdende type kunnen zijn; zuur-stofbleekmiddelen omvatten natrium en kaliumperboraat, kaliummonoper-sulfaat en dergelijke, terwijl chloorbleekmiddelen getypeerd worden door 25 natriumhypochloride, kaliumdichloroisocyanuraat, trichloroisocyanuurzuur en dergelijke. De laatstgenoemde chloorbevrijdende bleekmiddelen zijn representatief voor de brede klasse van in water oplosbare, organische, droge vaste bleekmiddelen die bekend zijn als de N-chloroimiden, met inbegrip van hun alkalimetaalzouten. Deze cyclische imiden hebben onge-30 veer 4 tot 6 leden in de ring en worden in detail beschreven in het Amerikaans octrooischrift 3.325.414. Elk van de bovenstaand besproken zuurstof en chloor typen bleekmiddelen zijn volledig verenigbaar met de hierin beschreven samenstellingen en hebben een goede stabiliteit in tegenwoordigheid van de anionische en kationische componenten. Ze worden in 35 het algemeen gebruikt in hoeveelheden die variëren van ongeveer 0,1 tot 45 gew.% van het totale vaste stof gehalte, of van ongeveer 0,5% tot ongeveer 40%, gebaseerd op de totale wasmiddelsamenstelling.

3303310 -14-

Weer additionele optionele ingrediënten omvatten in water oplos bare en/of dispergeerbare hydrofobe colloidale cellulose vuilsuspendeer- £ middelen. Methylcellulose, bijvoorbeeld Methocel is bijzonder doelmatig. Polyvinylalcohol is eveneens doelmatig en vooral bij het wassen 5 van katoen en synthetische vezels zoals nylon, dacron en met hars behandelde katoen. Het traditionele vuilsuspendeermiddel kan worden opgenomen in hoeveelheden tot ongeveer 2%, gebaseerd op het totale vaste-stofgehalte, en tot ongeveer 4%, gebaseerd op de totale wasmiddelsamenstelling.

Er moet echter worden benadrukt dat de nonionische organische oppervlakte-10 aktieve component van de zeepspaghetti ten minste een overheersend deel vancfe werking tegen hernieuwde afzetting of vuilsuspenderende functie levert, waarbij zijn doelmatigheid in dit opzicht significant wordt vergroot door het zeepmateriaal zoals eerder uiteengezet.

Vulstoffen kunnen ook additioneel bij de eerder vermelde ingredi-15 enten worden opgenomen, zoals natriumsulfaat, natriumchloride en dergelijke. De hoeveelheid zal variëren tot ongeveer 40% van de totale samenstelling.

De wasmiddelsamenstelling wordt bereid door conventionele verwerking zoals sproeidrogen van een crutcher mengsel van oppervlakte-20 aktieve stof, builder, vulstof enz. met vluchtige ingrediënten zoals parfums of anderszins nadelig door het sproeidroogproces beïnvloede ingrediënten zoals perzuurstofbleekmiddel, bijvoorbeeld natriumperboraat. Ingrediënten van dit type wordt bij voorkeur naderhand bijgemengd. Zoals eerder vermeld worden de zeepspaghetti (indien toegepast) en het kationische 25 zachtmaker-nonionische mengsel eenvoudig droog gemengd met het gedroogde detergens in deeltjesvorm door eenvoudig mechanisch mengen, hetgeen meer dan voldoende is om een homogeen produkt te realiseren. Zoals eerder uiteengezet kan alternatief een deel van of alle zeepspaghetti aan het waterige crutcher mengsel worden toegevoegd. Een typerende procedure 30 is als volgt: water wordt toegevoegd aan een crutcher, in volgorde gevolgd door anionisch materiaal, natriumsilicaat, optionele ingrediënten indien toegepast, zoals Satintone No. 2 en vulstof zoals natriumsulfaat en builderzout. Het crutchermengsel wordt verwarmd op ongeveer 60°C voor de toevoeging van builder, bijvoorbeeld natriumtripolyfosfaat en 35 het vaste-stofgehalte van het in de crutcher behandelde mengsel voorafgaande aan het sproeidrogen bedraagt ongeveer 55-65%.Sproeidrogen kan op een conventionele wijze worden uitgevoerd door het hete mengsel vanuit 8303310 -15- de crutcher naar een sproeitoren te pompen waar het mengsel door een sproeimondstuk passeert in een hete verdampingsatmosfeer. Nog toe te voegen bleekmiddel en andere materialen worden in de gekoelde , gedroogde detergensmassa toegevoegd op een geschikte wijze, bijvoorbeeld door een-5 voudig mechanisch mengen.

In gebruik wordt voldoende van de wasmiddelsamenstelling aan de wascyclus toegevoegd cm een concentratie van kationische zachtmaker in het wasmedium te verschaffen van ongeveer 1,5 tot ongeveer 8,0 g/3500 g wasgoed, met een temperatuurbereik van ongeveer 2l°C tot het kookpunt (dit 10 wil zeggen ongeveer 100°C). In dit verband wordt opgemerkt dat met koud wassen een wastemperatuur tot 21°C wordt bedoeld, terwijl met warm wassen gedoeld wordt op een temperatuur boven de 21°C tot het kookpunt.

Hoewel betrekkelijk ondoelmatig met betrekking tot de zachtmaken-de werking, zijn niettemin bepaalde typen van alifatische quatemaire 15 ammoniumverbindingen zeer werkzaam als anti-statische middelen in de onderhavige samenstellingen en vooral omdat ze fysisch verenigbaar zijn met anionisch oppervlakte-aktieve stof in vloeistof omgevingen. In het algemeen omvatten dergelijke materialen de geethoxyleerde en/of gepro-poxyleerde quatemaire ammoniumverbindingen met formule 3, waarin Rffl en 20 R ethoxy of propoxy voorstellen, m en n gehele getallen van 1 tot 50 zijn en gelijk of verschillend kunnen zijn, en R^ alkyl met 14 tot 24 koolstofatomen voorstelt. Verbindingen van dit type omvatten: (a) methylbis (2-hydroxyethyl)cocoammoniumchloride een vloeibare 75% actieve ingrediënt in isopropanol/water oplosmiddel en in de handel ver-

R R

25 krijgbaar als Ethoquad c/12, Armak en Variquat 638, Sherex Chemical Co.; (b) Ethoquad c/25 als in (a) met 15 mol ethyleenoxyde (elk van R^en R^) en verkrijgbaar als 95% actieve ingrediënt; (c) methylbis (2-hydroxyethyl)octadecylammoniumchloride, een vloei- 30 bare,. 75% actieve ingrediënt in isopropanol/water oplosmiddel, in de handel verkrijgbaar als Ethoquad 18/12, Armak en (d) hetzelfde als (c) maar met 15 mol ethyleenoxyde (elk van R en R ) , m n een vloeibare, 95% aktieve ingrediënt en in de handel verkrijgbaar als Ethoquad 18/15 Armak. Deze materialen kunnen worden gebruikt in hoeveel-35 heden tot ongeveer 10 gew.% van de totale samenstelling.

SöGö'èJO

-16-

De uitvinding wordt aan de hand van de volgende voorbeelden, die slechts ter toelichting en niet ter beperking van de uitvinding dienen, nader toegelicht. Hierin zijn alle delen en percentages op het gewicht betrokken.

5 Voorbeeld I.

A) Men verwarmde 100 g verpoederd Arosurf TA (dimethyldistearylammo-niumchloride) op 90°C en verkreeg een vloeibare smelt. Aan deze smelt werden 10 g vloeibaar non-ionisch Neodol 23-6,5 (C^^j lineaire alcohol, gecondenseerd met 6,5 mol ethyleenoxyde) toegevoegd. Het meng- 10 sel werd goed geroerd en daarna tot kamertemperatuur gekoeld. Men verkreeg een witte vaste stof. De vaste stof werd daarna tot een poeder gemalen (op een ü.S.nr. 8 zeef 0% door een U.S.nr.100 zeef minder dan 10%). Het produkt leek op het oorspronkelijke Arosurf poeder.

B) Onderdeel A werd herhaald, behalve dat slechts 50 g non-ionisch 15 materiaal wordt gebruikt.

Voorbeeld II

De produkten van voorbeeld I evenals verpoederd kationisch materiaal alleen(hetzelfde als in voorbeeld I werd gebruikt voor het produceren van het samengesmolten produkt) fmetdezelfde deeltjesgrootte als in voorbeeld I 20 werden elk afzonderlijk getest op dispersie-uniformiteit in water volgens de volgende procedure.

In een als gebruikelijk-van een heen- en weergaande roerder voorziene tergitometer werden aan 500 ml water (hardheid 150 dpm) bij 21°C 0,15 g van een detergens toegevoegd (13,4% alkylbenzeensulfonaat; 24% 25 natriumtripolyfosfaat; 30% natriumsulfaat; 4,5% natriumcarbonaat; 6,3% in water oplosbare silicaat vaste stoffen; 7% vocht; 4% zeep; ondergeschikte hoeveelheden heldermaker, methocel en parfum), dat ook 4,5% van de deeltjes als voorbeeld I bevatte. De roerder liet men gedurende 5 minuten met 100 omwentelingen per minuut werken, waarna de waterige 30 samenstelling aan vacuumfiltratie werd onderworpen door een vers glad blauw denim weefsel. In het geval van de vloeistoffen met het voorbeeld I bevattende detergens was er geen zichtbaar spoor (dat wil zeggen geen witte vlekken) van enig residu. Wanneer de procedure herhaald werd met identieke omstandigheden en dezelfde samenstelling behalve dat in plaats 35 van 4,5% van het produkt volgens voorbeeld I 4,5 verpoederd kationisch materiaal alleen werd gebruikt, was er een zeer goed zichtbaar patroon 83 0 3 '10 -17-

van witte vlekvorming op het denim. Dit is een zeer duidelijk bewijs voor de uitstekende voordelen van de produkten volgens voorbeeld I. Voorbeeld III

Wanneer de in voorbeeld II beschreven samenstellingen werden ge-5 bruikt voor het wassen van vervuilde witte handdoeken in een wasmachine/ en daarna drogen in een automatische droger, waren de kledingstukken in elk geval aanvaardbaar zacht hoewel die, welke met het detergens waren gewassen dat de zachtmakercombinatie volgens voorbeeld I bevatte, iets zachter waren. Bovendien hadden de handdoeken die gewassen waren met het 10 detergens dat verpoederd kationisch materiaal alleen bevatte (dat wil zeggen niet gecombineerd met non-ionisch materiaal) enige zichtbare zij het lichte vlekvorming (dat wil zeggen vetvlekken), kennelijk te wijten aan het kationisch materiaal, terwijl de andere proeven dit niet vertoonden.

15 Voorbeeld IV

De voorbeelden IA en IB en III werden herhaald, behalve dat de volgende non-ionisch materialen werden gebruikt in plaats van het Nedol 23-6,5: a) Neodol 25-7 (een C^ ^alkyl lineair alcohol + 7 mol ethyleen- 20 oxyde) b) Igepal CO-630 (nonylfenol + 10 mol ethyleenoxyde) c) Neodol 45-13 (een C^4 ^)alkyl lineaire alcohol + 13 mol ethyleenoxyde).

Voorbeeld V.

25 Men bereidde een gesproeidroogd wasmiddel voor zware taken met de volgende samenstelling:

Component gew.

Lineair tridecylbenzeensulfaat (LTBS) 15 30 Tripolyfo s faatnatrium (NaTPP) 33

Silicaat 7

Heldermaker (Stilbeen & Trinopal 5BM) 0,48 35 Q.S.natriumsulfaat en water 44,52 83 0 3 3 1 0 10°'00 -18-

Aan 90 g van de bovenstaand vermelde samenstelling werden 4 g van het kationische-nonionische poeder volgens voorbeeld I deel B toegevoegd. Men verkreeg uitstekende resultaten.

Voorbeeld VI

5 Voorbeeld III werd herhaald, behalve dat het detergens ook een zeepspaghetti bevatte (4,5% in detergens).

Voorbeeld VII

Voorbeeld VI werd herhaald behalve dat de zeepspaghetti.20 gew.% Neodol 25-7 bevatte.

10 In de voorbeelden VI en VII was de zeepspaghetti een 85/15 talk/ cocoszeep.

Voorbeeld VIII

Voorbeeld III werd herhaald waarbij een detergenssamenstelling werd gebruikt met bij benadering de volgende analyse.

15 Component Gew.

Lineair dedecylbenzeensulfonaat 23 N&2C03 20

Silicaat 15

Borax 3

Nonionische oppervlakte-actieve stof 1 20 Zeep 2

Carboxymethylcellulose 1

Heldermaker * 0,48

Satintone 1

Na2S04 en water Q.S.

25 * Stilbeèn en Tinopal 5 RM

Aan 95 g van de bovenstaand vermelde samenstelling werden 5 g van het produkt van voorbeeld IB toegevoegd.

Voorbeeld IX

Voorbeeld VIII werd herhaald behalve dat 5 g van een zeep-non-30 ionische spaghetti (gelijk aan voorbeeld VII) werd toegepast.

Voorbeeld X

Voorbeeld VI werd herhaald behalve dat de gebruikte zeepspaghetti ook 4 gew.% carboxymethylcellulose bevatte.

Voorbeeld XI

35 Men bereidde de volgende wasmiddelsamenstelling voor zware taken: 8303S10 -19-

Component Gew.%

Lineair alkylbenzeensulfonaat 9

Alcoholethersulfaat 8

Nonionische oppervlakte aktieve stof 2 5 Tripolysulfaat natrium 24

Zeoliet 17

Na„SO„, heldermaker, water Q.S.

2 4

Aan deze samenstelling werd 5,0 g van het kationisch produkt en van voorbeeld IB toegevoegd-10 Voorbeeld XII

Voorbeeld XI werd herhaald behalve dat de zeep/nonionische oppervlakte aktieve stof spaghetti van voorbeeld VI werd toegevoegd om 4% in het wasmiddel te verkrijgen Voorbeeld XIII

15 Men bereidde een niet geparfumeerde poedervormige wasmiddelsamenstel-ling met de volgende samenstelling.

Component Gew.%

Lineair tridecylbenzeensulfonaat 14,8

Tripolyfosfaat, natrium 26,5 20 Silicaat 6,9

Heldermaker (Stilbeen en Tinopal 5 BM) 0,47

Natriumcarbonaat 4,9

Carboxymethylcellulose 0,25

Methocel 0,6

25 Natriumsulfaat, vocht Q.S

Aan 90,6 gewichtsdelen van het bovenstaand vermelde niet-geparfumeerde poedervormige wasmiddel werden toegevoegd:

Kationisch-nonionisch mengsel van voorbeeld IB 4,0 delen 30 zeep spaghetti (90% talk/cocos 85/15; 10% Neodol 25-7 (Shell Chemical Co.) spaghetti-lengte = 15 mm, diameter = 0,5 mm 4,0 delen

Borax Pentahydraat 0,7 delen

Nonionische oppervlakte aktieve stof 0,5 delen (Neodol 25-7 35 Parfum 0,2 delen 8 3 0 3-310 -20-

De volgende voorbeelden tonen de bereiding en het gebruik van de kationische-nonionische combinatie in geprilde vorm.

Voorbeeld XIV

Men verwarmde 500 kg dimethyldistearylammoniumchloride, dat ongeveer 5 4% water bevatte op 90 °C en vormde een smelt. Aan deze hete smelt werden 25 kg van Neodol 23-6/5 toegevoegd. Deze co-smelt werd daarna naar beneden gesproeid vanaf de bovenkant van een ongeveer 24 m hoge toren met een diameter van ongeveer 5 m. Tegelijkertijd werd koele lucht met een temperatuur van ongeveer 10°C naar boven gevoerd (dat wil zeggen tegenin strooms ten opzichte van de naar beneden vallende spray) met een snel- 3 heid van ongeveer 850 m /min. Het gestolde produkt werd aan de bodem van de toren verzameld. De produktdeeltjes hadden een wit uiterlijk, waren vrij vloeiend, in het algemeen bolvormig en vast. Ze hadden een poreus oppervlak (een van stippen voorzien uiterlijk). Het stortgewicht van de prils bedroeg ongeveer 0,37 g/cm .

Voorbeeld XV

Aan 95,5 g van het detergens volgens voorbeeld II (zonder de deeltjes van voorbeeld I) werden 4,5 g van de prils volgens voorbeeld XIV toegevoegd.

20 voorbeeld XVI

De voorbeelden V tot en met XIII werden herhaald, behalve dat het in die voorbeelden toegepaste kationische-nonionische mengsel werd vervangen door de prils van voorbeeld XIV.

Voorbeeld XVII

25 Elk van de voorgaande voorbeelden werd herhaald, behalve dat het nonionische materiaal in het kationische-nonionische mengsel werd gebruikt in hoeveelheden van 2%; 7%; 12%; 15%; 20%.

Voorbeeld XVIII

Elk van de voorgaande voorbeelden werd opnieuw herhaald, behalve 50 dat de kationische zachtmaker van het kationische-nonionische mengsel werd vervangen door de volgende stoffen: (a) dimethyl di-talk ammoniummethosulfaat; (b) dimethyl, di-gehydrogeneerd talk ammoniumchloride (c) methyl-1-talk amido ethyl-2-talk imidazoliniummethosulfaat 55 (d) methyl-l-oleylamidoethyl-2-oleyl imidazoliniummethosulfaat.

8303810 -21-

Voorbeeld IXX

In elk van de voorgaande voorbeelden waarin de kationische-non-ionische deeltjes gemengd met een detergens werden toegepast, werd de hoeveelheid van het kationische-nonionische materiaal gevarieerd 5 om 2%; 7% en 10% daarvan, gebaseerd op het gewicht van de detergens en zachtmakerdeeltjes te verkrijgen.

Van de non-ionische materialen die bruikbaar zijn in de kationische-nonionische combinatie is duidelijk dat er een breed gebied van smeltpunten bestaat. Neodol 23-6,5 is een vloeibaar nonionische materi-10 aal evenals Igepal CO-630 (nonylfenol + 10 mol ethyleenoxyde), terwijl Neodol 25-7 een enigszins pasta-achtige vaste stof is en Neodol 25-12 een zachte witte vaste stof is. Bij een hoger ethyleenoxydegehalte (dat wil zeggen 15 mol ethyleenoxyde of meer) wordt het produkt vaster en enigszins wasachtig in aanvoelen en uiterlijk.

15 In het bijzonder wanneer het gewenst is om hogere gehaltes (dit wil zeggen boven ongeveer 5 tot IQf) van nonionisch materiaal in de kationische co-smelt te gebruiken,is hetvaak voordelig een mengsel te gebruiken van een vloeibaar nonionisch materiaal en een vast nonionisch materiaal. Naast de geëthoxyleerde vaste nonionische materialen, kan men 20 ook andere vaste of pasta-achtige nonionische materialen gebruiken zoals de glycerolmono- en di-vetzuurglyceriden.Bijzonder waardevol in dit opzicht zijn de glycerolmono-stearaat, glycerolmono-oleaat en glycerolpal-mitaat.

Voorbeeld XX

25 Voorbeeld IA werd herhaald, behalve dat de helft van het non ionische materiaal Neodol vervangen werd door glycerolmonostearaat.

In de testprocedure van voorbeeld II gedroeg dit produkt zich hetzelfde als het materiaal volgens voorbeeld IA.

Voorbeeld XXI

30 Voorbeeld III werd herhaald onder toepassing van het produkt van voorbeeld XX in plaats van de kationische materialen van voorbeeld III. Men verkreeg uitstekende resultaten.

Voorbeeld XXII

Voorbeeld VII werd herhaald behalve dat het detergens de terti-35 aire zachterrnakercombinatie van voorbeeld XX bevatte in plaats van de binaire combinatieè van voorbeeld I. De resultaten waren even goed als 83 0 3 ? 1 0 -22- in de voorbeelden III en VII.

Voorbeeld XXIII

Voorbeeld XXII werd herhaald, behalve dat het toegepaste non-ionische materiaal Neodol 45-11 was (een c14_15 lineaire alkanol + 5 11 mol ethyleenoxyde).

Voorbeeld XXIV

Voorbeeld VI werd herhaald, behalve dat de zeepspaghetti werd vervangen door een gelijke gewichtshoeveelheid Carbowax (mol.gew. 3000-8000) kristallen.

10 Voorbeeld XXV

Voorbeeld XXIV werd herhaald behalve dat de hoeveelheid Carbowax als volgt werd gevarieerd (percentage in wasmiddel).

(a) 0,5 (b) 1,0 15 (c) 2,0 (d) 4,0

Voorbeeld XXVI

De voorbeelden VI, VII, IX, X, XII, XIII, XVI, XVII, XVIII, IXX, XXI, XXII en XXIII werden elk herhaald, behalve dat waar zeepspaghetti 20 werd gebruikt, deze vervangen werd door het in de voorbeelden XXIV en XXV toegepaste Carbowax in de aangegeven hoeveelheden (percentage gebaseerd op het gewicht van het wasmiddel).

(a) 0,2 (b) 0,4 25 (c) 0,8 (d) 1,0 (e) 2,0 (f) 3,0 (g) 5,0

30 Voorbeeld XXVII

De voorbeelden XXIV, XXV en XXVI werden herhaald waarbij in plaats van Carbowax de volgende materialen werden gebruikt: (A) Pluronic F-108 kristallen (B) zeep-spaghetti met hoge oplosbaarheid in water, welke (a) 10% 35 natriumxyleensulfonaat; (b) 20% natriumoxyleensulfonaat; (c) 40% natriumxyleensulfonaat bevat.

8303810 -23-

Het Carbowax produkt van de voorbeelden XXIV tot XXVI was een polyethyleenglycol. Het Pluronic F-108 van voorbeeld XXVII was een poly-oxypropyleen-polyoxyethyleen blokpolymeer dat 20% polyoxypropyleengroe-pen als hydrofobe en 80% polyoxyethyleen groepen bevatte. Het basis 5 hydrofolee had een molecuulgewicht van 3250.

Het Pluronic F-108 is ook illustratief voor de in water oplosbare non-ionische stoffen die in de kationische-nonionische co-smelten volgens de uitvinding bruikbaar zijn. Bijzonder waardevol zijn de vloeibare Pluronics die tot ongeveer 50% polyoxyethyleengroepen bevatten en een 10 basisch hydrofoob molecuulgewicht van het polyoxypropyleendeel van ongeveer 950 tot 4000 hebben. In het geval combinaties van bijvoorbeeld Neodol 23-6,5 en Pluronics worden gebruikt, kan het de voorkeur hebben om pasta-achtige of vaste Pluronics te gebruiken. Deze bevatten in het algemeen 25 tot 80% polyoxyethyleengroepen. Voorbeelden van vloeibare 15 Pluronics zijn Pluronic L-61, Pluronic L-61, Pluronic L-64, Pluronic-L72 en Pluronic 101; van de pasta-achtige Pluronics, worden onder andere Pluronic P85 en Pluronic PI05 geschikt bevonden; van de vaste produkten worden Pluronic F-87 en Pluronic F 27 genoemd.

Voorbeeld XXVIII

20 Ter illustratie van de anti-vlekvormingsvoordelen van de onder havige uitvinding, worden verscheidene verschillend bevuilde, witte materialen gewassen bij zowel 21°C als 49°C onder toepassing van het wasmiddel dat kationisch materiaal alleen bevat, (A) aan de ene kant, en de kationisch-nonionische prils van voorbeeld XIV aan de andere kant 25 (B). Het detergens was zoals beschreven in voorbeeld II.

Alle witte materialen werden gelijkelijk bevuild en de reflectan-tiewaarden van gewassen materialen werden gemeten. De gemeten reflectan-tiewaarden (Rd) waren als volgt.

21°C 49eC

30 (A) (B) (A) (B)

Gesponnen dacron 77,7 79,0 64,7 66,5

Dacron/katoen (65/35) 81,4 81,5 73,9 76,1

Katoen 87,8 87,8 87,3 87,3

Nylon 84,1 85,2 84,1 84,5 8303310 Λ u 4 -24-

Door het bovenstaande wordt duidelijk aangetoond dat zelfs na slechts één wasbehandeling er een significante verbetering optreedt bij gesponnen dacron bij beide wastemperaturen bij dacron/katoen bij 49°C en bij nylon bij 21°C. Een verschil van 0/5 Rd eenheden is 5 significant in de zin dat dit verschil met het oog waameermbaar is.

8303310

Claims

1. Deeltjesvormige detergerende zachtmakersamenstelling, die ver beterde zachtheid, reinigende werking, anti-statische eigenschappen en niet-vlekkende eigenschappen kan verlenen aan daarmee in een wasprocédé behandelde weefsels, welke samenstelling ongeveer 5 tot 40 gew.% 5 in water oplosbare non-zeep organische oppervlakte actieve stof, ongeveer 10 tot 60 gew.% van in water oplosbaar neutraal tot basisch builder-zout, ongeveer 2 tot 20 gew.% kationisch amine zachtmaker-non-ionisch mengsel, en ongeveer 0 tot 20 gew.% in water oplosbare of dispergeerbare vetzuurzeep of een mengsel daarvan met nonionische organische oppervlakte 10 actieve stof omvat, waarbij de nonionische stof ongeveer 2 tot ongeveer 50 gew.% Vein het zeepmengsel uitmaakt, waarbij het kationische-nonionische mengsel nagenoeg homogeen gedispergeerd is in genoemde samenstelling in de vorm van discrete deeltjes.

2. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin de kationische stof 15 een quatemair ammoniumhalogenide is en de non-ionische stof een in water oplosbaar ethoxylaat is.

3. Samenstelling volgens conclusie 2, waarin de nonionische stof ongeveer 2 tot 20% van het mengsel uitmaakt, en het mengsel ongeveer 2 tot ongeveer 15% van het detergens omvat.

4. Samenstelling volgens conclusie 3, waarin de kationische stof een di-korte keten alkyl, di-lange keten alkyl quatemaire ammoniumhalogenide is, de nonionische stof een ethoxylaat van een C_-C._ alifatische o alcohol, thiolamide of amine of een gealkyleerde fenol, of thiofenol met ongeveer 3 tot 100 mol ethyleenoxyde is; welke nonionische stof onge-25 veer 2 tot ongeveer 15 gew.% van het kationische-nonionische mengsel uitmaakt en welk mengsel ongeveer 2 tot ongeveer 10% van het detergens uitmaakt.

5. Samenstelling volgens conclusie 4, waarin het non-zeep detergens een alkylbenzeensulfonaat omvat, de builder een fosfaat omvat, de 30 kationische stof een di-C^-C^ alkyl, di-C^-C^g alkylammoniumhalogenide is, de nonionische stof een geëthoxyleerde C -C 0 lineaire , o lo alifatische alcohol met ongeveer 3 tot ongeveer 50 mol ethyleenoxyde is en de nonionische stof ongeveer 3 tot ongeveer 10 gew.% van het kationische-nonionische mengsel uitmaakt.

6. Samenstelling volgens conclusie 5, waarin het kationische-non-ionische mengsel een prill is.

7. Samenstelling volgens conclusie 5, waarin het kationische-non-ionische mengsel het fijnvermalen produkt van een co-smelt van de ka- 5 tionische en de nonionische component is.

8. Samenstelling volgens conclusie 5, waarin de pril een in het algemeen bolvormig, van een poreus oppervlak voorzien deeltje met vaste kern is.

8. C 3 5 1 ö * -26- Λ

9. Samenstelling volgens conclusie 3, waarin de oppervlakte actieve 10 stof een C -C lineaire alkylbenzeensulfonaat is, de kationische amine o lo zachtmaker gekozen is uit de groep di-C -C alkyl, di-C -C quater- 1 4 14 lo naire ammoniumzouten, imidazoliniumzouten en mengsels daarvan is en de nonionische stof in het kationische-nonionische mengsel een C -C o lo lineaire alifatische alkanol met ongeveer 6 tot ongeveer 20 mol ethy-15 leenoxyde is.

10. Samenstelling volgens conclusie 9, waarin de nonionische stof een vloeibare nonionische stof is en ongeveer 2 tot 10 gew.% van het kationische-nonionische mengsel uitmaakt.

11. Samenstelling volgens conclusie 10, waarin als adjuvans glycol 20 of glycerol mono- of diëster van een Cö-C.0 vetzuur is opgenomen. o lö

12. Samenstelling volgens conclusie 11, waarin het adjuvans glycerol monostearaat is.

13. Samenstelling volgens conclusie 12, waarin de hoeveelheid van het glycerolmonostearaat ongeveer 1 tot ongeveer 20% bedraagt, gebaseerd op 25 het gewicht van het kationisch-nonionisch mengsel en als component daarvan is opgenomen.

14. Werkwijze voor het bereiden van de samenstelling volgens conclusie 1, waarbij de non-zeep organische oppervlakte actieve stof en het builderzout worden gesproeidroogd en naderhand aan het gesproeidroogde 30 materiaal de rest van de ingrediënten wordt toegevoegd.

15. Aan sproeikoeling onderworpen zachtmakersamenstelling, omvattende een innig mengsel van een kationische en amine zachtmaker en 2 tot 20%, gebaseerd op het gewicht van het mengsel, van een in water oplosbare, nonionische ethoxylaat oppervlakte actieve verbinding.

16. Samenstelling volgens conclusie 15, waarin het ethoxylaat een C -C 0 lineaire alifatische alcohol is en de hoeveelheid van gecombineerd o lo ethyleenoxyde ongeveer 5 tot ongeveer 100 mol is. 9303310 . . ,- ----- «s -27-

17. Samenstelling volgens conclusie 16, waarin de hoeveelheid non-ionisch materiaal varieert van ongeveer 2 tot ongeveer 10%.

18. Samenstelling volgens conclusie 17, waarin ongeveer 2 tot 20% van een glycol of .glycerolmono- of di-ester van een C.-C vetzuur is opge- o 18 5 nomen.

19. Samenstelling volgens conclusie 18, die ongeveer 2 tot ongeveer 10% glycerolmonostearaat bevat.

20. Werkwijze voor het reinigen en zachtmaken van wasgoed, waarbij dit wasgoed wordt gewassen in een waterig medium dat de samenstelling 10 volgens conclusie 1 bevat. 8303810