NL8301864A - Hoofdtelevisie ofwel inrichting voor het individueel weergeven van beelden. - Google Patents

Description

I \ PHN 10.690 1 N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Hoofdtelevisie ofwel inrichting voor het individueel weergeven van beelden.

De uitvinding heeft betrekking op een hoofdtelevisie ofwel inrichting voor het individueel weergeven van (bewegende) beelden.

Televisie is algemeen bekend. Bekend is ook het dat bezwaar dat de televisiekijker vaak zijn omgeving met beeld (en geluid) belast. Verder 5 mag bekend verondersteld worden, dat de foto- en smalfilmliefhebber hun scheppingen graag in grootformaat bekijken, waardoor bij weergeven (projectie) van hun scheppingen ook anderen veelal tegen hun zin ervan mee kunnen genieten. Er zijn weliswaar toestellen verkrijgbaar, waarop beelden zichbaar kunnen worden gemaakt, die individueel waarneembaar zijn.

10 Echter deze beelden zijn van klein formaat. Het in klein formaat (bijvoorbeeld 10 x 15 cm) weergeven van beelden zal de genoeitde hobbyist en de verwende televisiekijker (66 cm en beelddiagonaal) niet bevredigen.

Het is het doel van de uitvinding om in een hoofdtelevisie ofwel inrichting voor het individueel weergeven van beelden te voorzien, 15 waarmee dia-, film- of televisiebeelden individueel en in groot formaat kunnen worden waargenomen, waarbij diens omgeving van de beelden verschoond blijven.

Het is een verder doel van de uitvinding om beelden in grootformaat in stereo voor een individuele waarnemer weer te geven en om beel-20 den in cinerama techniek (zeer breed beeldformaat) individueel weer te geven, waarbij bij wijzigingen van de kijkrichting van een individuele waarnemer een bij die kijkrichting behorend deel van het cineramabeeld wordt weergegeven.

De hoofdtelevisie volgens de uitvinding heeft daartoe tot ken-25 merk, dat de hoofdtelevisie bevat een vezelbundel -voor het transporteren : van op een ingangsvlak van de vezelbundel te projecteren beelden, een beeldopwektoestel voor het projecteren van beelden op het ingangsvlak, een bril vormig gestel met een doosvormige houder, waarin twee kijk-openingen zijn gevormd en waarin een uiteinde van de vezelbundel is be-30 vestigd, tussen welk uiteinde en de kijkopeningen voor het waarnemen van > de via de vezelbundel getransporteerde beelden optische middelen zijn ge-' plaatst, waarbij het gestel van bevestigingsmiddelen is voorzien voor het op de 8301864 PHN 10.690 2 plaats houden van het gestel op het hoofd van een waarnemer.

De uitvinding zal worden toegelicht aan de hand van in tekening weergegeven voorbeelden, in welke tekening : figuur 1 een schetsmatige uitvoeringsvorm van een hoofdtele-5 visie volgens de uitvinding in principe weergeeft, figuur 2 schematisch een uitvoeringsvorm van een afbeeld-eenheid volgens de uitvinding toont, figuur 3 schematisch een verdere uitvoeringsvorm van een af-beeldeenheid volgens de uitvinding toont, 10 figuur 4 een mechaniek toont voor het instellen van de afstand van de optische middelen in de afbeeldeenheid, figuur 5 een schetsmatig weergegeven uitvoeringsvorm van een beeldopwektoestel volgens de uitvinding toont, figuur 6 een verdere uitvoeringsvorm van een beeldopwektoestel 15 volgens de uitvinding weergeeft, figuur 7 een beeldopwektoestel met beeldkeuze mogelijkheid volgens de uitvinding weergeeft, figuur 8 een uitvoeringsvorm van een deel van een beeldopwektoestel voor het genereren van kleurbeelden toont, 20 figuur 9 in principe een hoofdtelevisie toont voor het weer geven van beelden in cinerama, figuur 10 een uitvoeringsvorm van een beeldopwaktoestel toont voor een hoofdtelevisie uit figuur 9, figuur 11 een voorkeursuitvoeringsvorm van een beeldopwek-25 toestel toont voor de hoofdtelevisie uit figuur 9, en figuur 12 een schetsmatig getekend cineramabeeld toont ter toelichting van de werking van het beeldopwektoestel volgens figuur 11.

In onderstaande beschrijving zijn in de verschillende figuren 30 voor de overeenkomstige componenten steeds dezelfde verwijzingscijfers gebruikt. In figuur 1 is in principe een uitvoeringsvorm van een hoofdtelevisie _1_0 volgens de uitvinding weergegeven. De hoofdtelevisie 10 bevat een beeldopwektoestel 11, een lichtgeleidende vezel of vezelbundel 13 van glas of kunststof en een afbeeldeenheid 15. Het beeldopwektoestel 35 11 kan een (kleinbeeld)-televisie óf een filmprojector zijn, die een (bewegend) beeld in zwart/wit of kleur levert. Het opgewekte beeld wordt via de lichtgeleidende vezel 13 naar de afbeeldeenheid H5 getransporteerd en daar weergegeven. Om het opgewekte beeld te transporteren kan een 8301864 I ' PHN 10.690 3 enkele lichtgeleidende vezel worden gebruikt, zoals op zich bekend is uit de Proceedings of the IEEE, vol. 71, no. 2, februari 1983, pagina's 208-220, maar er kan ook een bundel vezels worden gebruikt, zoals dit bekend is uit een publicatie in "Patents and Licensing", april 1982, 5 pagina 26. De afbeeldeenheid 15 bevat een brilvormig gestel 17 met een doosvormige houder 19, waarin twse kijkopeningen 21a, b zijn gevormd.

Tussen de kijkopeningen 21a, b is een uitsparing 23 gevormd, die aan de menselijke neus is aangepast. Het brilvormig gestel 15 is van bevestigingsmiddelen 25 in de vorm van een elastische band voorzien om de afbeeldeen-10 heid 15 op het hoofd (niet weergegeven) van een gebruiker te bevestigen.

In figuur 2 is schematisch een uitvoeringsvorm van de af beeldeenheid 15 volgens de uitvinding weergegeven en zijn de lichtgeleidende vezel 13, die bij voorkeur uit twee deelbundels 13a en b bestaat, de doosvormige houder 19 en de kijkopeningen 21a, b te onderscheiden. De via 15 de vezels 13a en 13b getransporteerde beelden worden via een lenzenstelsel 27a, b en de kijkopeningen 21a, b op het netvlies van de ogen van de kijker (gebruiker) geprojecteerd. Het lenzenstelsel 27a, b kan (voor elke vezelbundel 13a en b) een enkele lens of verscheidene lenzen omvatten, waarbij cylindrische lenzen kunnen worden toegepast om het getransporteerde 20 (zoals bij "breedbeeld films" in een richting gecomprimeerde) beeld weer in het juiste (breedbeeld) formaat weer te geven. Om de lichtsterkte van het getransporteerde beeld aan de behoefte van de gebruiker aan te passen zijn tussen het uiteinde 29a, b van de vezels 13a, b instelbare grijsfilters 31a, b geplaatst.

25 In figuur 3 is een verder uitvoeringsvoorbeeld van een afbeeld- eenheid 15 volgens de uitvinding weergegeven, waar in weer de vezelbundels 13a, b de doosvormige houder 19, de kijkopeningen 21a, b en de vezeluit-einden 29a, b te onderscheiden zijn. De via de vezels 13a, b getransporteerde beelden worden via prisma's 33a, b en lenzen 35a, b op doorzicht-30 schermen 37a, b geprojecteerd, die de gebruiker via de zoomlenzenstelsels 39a, b kan bekijken. Het is duidelijk, dat de afstand L tussen de optische assen 20a, b; 30a, b van respectievelijk de lenzenstelsels 27a, b en van optische stelsels 33a, b;35a, b; 37a, b en 39a, b instelbaar dient te zijn om deze in overeenstemming te brengen met de pupilafstard 35 van de ogen van de gebruiker.

In figuur 4 is een voorbeeld van een eenvoudig mechaniek weergegeven, waarmee een dergelijke instelling mogelijk is. De in figuur 2 of 3 genoemde optische componenten a, b zijn respectievelijk op twee 8301864 PHN 10.690 4 dragers 41a, b bevestigd. Uiteraard zijn de uiteinden 29a, b eveneens op deze dragers 41a, b bevestigd, daar deze uiteinden ten opzichte van de genoemde optische komponenten a, b niet van positie mogen veranderen. De dragers 41a, b zijn voorzien van geleidingspennen 43a, b, die 5 in gleuven 45a, b die in de doosvormige houder 19 zijn gevormd (slechts • twee weergegeven), grijpen, zodat de pennen 43a, b door de gleuven 45a, b worden geleid. De dragers 41a, b zijn met armen 47a, b aan elkaar gekoppeld, waarbij de armen 47a, b enerzijds scharnierend zijn bevestigd respectievelijk op de in de dragers 41a, b gefixeerde pennen 43a, b 10 en anderzijds respectievelijk op pennen 49b, a, die in een gleuf 51b, a grijpen. Elke arm 47a is in het midden met een scharnierende pen 53 verbonden met een arm 47b. De twee pennen 53 worden geleid in een gleuf 55, die in de houder 19 is gevormd. De voorgaand beschreven constructie dwingt een (even grote) verschuiving van de twee dragers 41a, b ten 15 opzichte van de pennen 53 in de gleuf 55 af, waarbij de optische assen 20a, b en 30a, b van de op de dragers geplaatste optische componenten (zie figuur 2 en 3) parallel aan elkaar worden verschoven. Door een van de pennen 43a, b of 53 van een eind schroefdraad te voorzien is daarop een knop te monteren, waarbij door vastdraaien van de knop de ingestelde 20 positie van de dragers 41a, b wordt gefixeerd. Het moge duidelijk zijn dat met de afbeeldeenheid 15 zoals deze in figuur 2 en 3 schematisch is afgebeeld beelden in stereo kunnen worden weergegeven.

In figuur 5 is schematisch een beeldopwektoestel 11 weergegeven.

Het via vezels 13 te transporteren beeld wordt op een scherm 57, 25 dat een (kleinbeeld) televisiescherm maar ook een (doorzicht) projectiescherm kan zijn, geprojecteerd en via een matrix van lenzen 59 op het ingangsvlak van elk van de vezels 13 afgebeeld. (Er wordt nogmaals erop gewezen dat de met het verwijzingscijfer 13 aangeduide vezel zowel een enkele beeldoverdragende vezel als ook een beeldoverdragende bundel 30 van vezels kan zijn.) Het is duidelijk dat hoewel een eendimensionale rij lenzen 61 van de matrix en eenzelfde rij vezels 13 getekend is, dat de matrix zich in tweedimensies kan uitstrekken, zodat op één beeldopwektoestel 11 een veelvoud van vezels 13 en dus even zovele afbeeldeenheden 15 kunnen worden aangesloten. De in de matrix 49 toegepaste lenzen kunnen 35 met voordeel zogenaamde "grin rod" lenzen worden toegepast, daar deze relatief eenvoudig monteerbaar (stapelbaar) zijn.

In figuur 6 is een verdere mogelijkheid om een aantal vezels 13 op een beeldopwektoestel 11 aan te sluiten weergegeven. Het op een 8301864 PHN 10.690 5 scherm 57 opgewekte beeld wekt via lenzen 63 een bundel parallel lopende lichtstralen op, die via een eerste halfdoorlatende spiegel 65 en via een tweede en een derde halfdoorlatende spiegel 67 en 69 in vier parallele bundels wordt opgesplitst, die elk via een lens 71, 73(of lenzenmatrix 5 (59, 60) uit figuur 5) op het ingangsvlak 60 van een vezel 13 worden geprojecteerd (slechts twee van de vier lenzen en vezels zijn getekend, de overige twee zijn symbolisch met pijlen 75 aangeduid). Het is duidelijk dat voor het stereoscopisch weergeven van beelden twee beeMopwektoestellen (a, b) nodig zijn, waarvan de ene een beeld voor het linkeroog en de andere 10 een beeld voor het rechteroog genereert.

In figuur 7 is schematisch een uitvoeringsvoorbeeld van een beeld-opwektoestel V\_ weergegeven, waarmee de gebruiker (s) onafhankelijk van anderen kan (kunnen) kiezen uit een drietal verschillende programma's. Uiteraard is het aantal drie een voorbeeld en is een uitbreiding tot een 15 groter aantal mogelijk. Het beeldopwektoestel 11 bevat in het hier gegeven voorbeeld drie beeldweergeefscherrren 571, 5711, 57III (bijvoorbeeld van drie kleinbeeld televisies, die elk op een verschillende zender zijn afgestemd), waarbij voor elk scherm 571, II, III respectievelijk lenzen 631, II, III zijn geplaatst, die van door een scherm 571, II, III uitge-20 straald licht een parallele lichtbundel vormen, die respectievelijk op spiegels 771, II, III valt. Er worden derhalve drie parallel zijnde en parallel aan elkaar in een vlak lopende lichtbundels I, II en III gevormd, die in de figuur schematisch met pijlen zijn aangegeven. Lichtbundel III wordt via een halfdoorlatende spiegel 79 en een lens 81 op 25 het ingangsvlak van 60 van vezel 31-1 afgebeeld. De gebruiker die de op vezel 13-1 aangesloten afbeeldeenheid 15 op heeft ziet dus programma III.

De door de spiegel 79-1 halfdoorgelaten lichtbundel III wordt via de (halfdoorlatende) spiegel 79-4, lens 81-4 in de vezel 13-4 geprojecteerd. Gebruiker 4 ziet nu eveneens programma III. Door het verplaatsen van de 30 spiegel 79-4 in de richting zoals dit met een pijl 83 is aangegeven naar de positie 79-4' kan gebruiker 4 het programma I of II kiezen. Is de spiegel 79-4 in positie 79-4' gebracht dan ziet gebruiker 4 programma I, omdat het door de halfdoorlatende spiegel 79-3 doorgelaten lichtbundel I in de vezel 13-4 wordt geprojecteerd. Het zal duidelijk zijn dat de 35 gebruiker 2 en 3 respectievelijk van vezel 13-2 en 13-3 gebruik maken en respectievelijk naar programma II en I kijken. Door verplaatsing van de spiegels 79-1, 79-2, 79-3 of 79-4 kunnen de gebruikers een ander programma kiezen. Elke spiegel 79-1, 2, 3, 4 is bij voorkeur opgebouwd uit 8301864 PHN 10.690 6 twee rechthoekige langwerpige prisma's, waarbij op de op elkaar geplaatste schuine zijden de halfdoorlatende spiegel 79-1, 2, 3, 4 is aangebracht. De prisma's, waarmee de spiegels 79-1, 2, 3, 4 zijn gevonrd kunnen (bij gebruik making van een ertussen aangebrachte vloeistof met een aangepaste 5 brekingsindex) tegen elkaar geplaatst worden, waarbij bij programmakeuze de prisma's van de ene spiegel over de prisma's van de (twee) naburige spiegel (s) glijdt. Het direct kontakt en het gebruik van een vloeistof met aangepaste brekingsindex zal reflecties en dus lichtverlies tegengaan. Evenzo kunnen de spiegels 771, II en III uit een geheel bestaan, 10 waarbij een rechte zijde van een prisma waarbij op de schuine zijde de spiegelende laag is aangebracht, direct tegen een zijde van de prisma's van spiegel 791 is geplaatst cm lichtverlies door reflecties tegen te gaan.

Indien kleurentelevisiebeelden via de hoofdtelevisie bekeken 15 willen worden ontstaat de situatie, dat in het opgewekte kleurenbeeld Moiréfiguren optreden. Het televisiebeeld wordt net behulp van drie regelmatige patronen van fosforen rood, groen en blauw, die via een gatenmasker worden aangestraald, opgewekt. Wordt dit regelmatige kleurenpatroon via een vezelbundel 13 (een regelmatige stapeling van enkele honderd-20 duizenden vezels) getransporteerd dan zullen indien de beide regelmatige patronen niet op elkaar zijn afgestemd, Moiréfiguren ontstaan. In figuur 8 is een deel van een beeldopwektoestel J_1_ weergegeven, waarin het hierboven beschreven probleem is opgelost. Met de op zich in elk kleuren-televisietoestel aanwezige R, G en B signalen (rood, groen en blauw signaal, 25 waarmee de kleurenbeeldbuis wordt gestuurd) worden nu drie. aparte monitoren aangestuurd, die elk een monochroom beeld R(rood), G(groen) en B (blauw) leveren. Deze monitoren hebben uiteraard geen gaten masker en leveren dus een "egaal" (dat wil zeggen patroonloos) beeld. Tegen het beeldscherm van elke monitor (kleinbeeld bijvoorbeeld 2 x 1.5 cm) wordt 30 direct een stapeling SR, S^, SR van vezellinten geplaatst. De stapelingen SR, en SR worden dus respectievelijk met een monochroom rood, groen en blauw beeld aangestraald hetgeen in figuur 8 met pijlen R, G en B is aangeduid. Elke stapeling SR, SG en SR bevat n op elkaar gestapelde linten, waarbij n een natuurlijk getal,bijvoorbeeld 750,en een drievoud 35 is en elk lint bijvoorbeeld 1000 parallel naast elkaar liggende vezels bevat. Het eerste lint van elke stapeling S_, S_ en S_, heeft een index 1 en een uiteinde SR^, en ervan wordt naar een verdere stapeling K.J geleid en ook in die volgorde op elkaar geplaatst zoals in figuur 8 8301864 PHN 10.690 7 schematisch is weergegeven. De uiteinden van de eerste linten Sn1 , s ..

R1 G1 en SB1 vormen in feite de eerste gekleurde lijn van een beeld dat door stapeling K1 wordt gevormd. Nu wordt elk uiteinde van elk tweede lint van de stapelingen SR, SG en SQ naar een stapeling K2 toegevoerd, 5 waar deze eveneens een eerste gekleurde lijn zullen vormen. Duidelijkheidshalve is dit niet in de figuur 8 weergegeven. Het zal te begrijpen zijn dat de uiteinden van elk derde lint van de stapelingen S_., S„ en SB naar een derde stapeling K3 worden gevoerd om daar een eerste gekleurde lijn te vormen. Daarna worden van elke stapeling Sn, S„ en S_ de uit-

R Cj B

10 einden van elk lint met de index 1 + m . 3 (waarbij (l + m . 3)< n) naar de stapeling K1 gevoerd, worden de uiteinden van de linten met index 2 + m . 3 (en (2 + m . 3)< n) naar de stapeling K2 gevoerd en worden de uiteinden van de linten met de index m . 3 (en m . 3 ^ n) naar de stapeling K3 gevoerd. In figuur 8 zijn de drie linten S^, SGn en SBn getekend, 15 die de laatste gekleurde lijn van de stapeling K3 vormen. In de stapeling K1 en K2 vormen respectievelijk de uiteinden van de linten SBn_2 en SBn_i de onderste laag vezels .

Het in figuur 8 getekende deel van een beeldopwektoestel levert dus drie identieke kleurenbeelden elk met een even groot aantal beeld-20 punten en zonder Moiré figuren. De stapelingen K1, K2, K3 zijn elk geschikt om een beeld te leveren via de in figuren 5, 6 en 7 weergegeven beeldopwaktoestellen 11. Het is natuurlijk ook mogelijk de uiteinden van de linten van de stapelingen S^, en S_ te vervlechten tot een enkele stapeling, die dan een driemaal hoger aantal beeldpunten weergeeft dan een 25 van de stapelingen K1, K2 en K3.

In een voorkeursuitvoeringsvorm van een hoofdtelevisie 100 volgens de uitvinding wordt een cineramabeeld voor gebruiker zichtbaar gemaakt, waarbij bij het verdraaien van het hoofd van de gebruiker een bij de stand (verdraaiingspositie) van het hoofd behorend beeld via de afbeeld-30 eenheid 15 wordt weergegeven. In figuur 9 is in blokschema van een hoofdtelevisie 100 voor het waergeven van cineramabeelden weergegeven.

De hoofdtelevisie 100 bevat een beeldopwektoestel 101, een of verscheidene optisch geleidende vezels of vezelbundels 13, een afbeeldeenheid 15, waaraan een (verdraaiings)positie opnemer 103 mechanisch is gekoppeld, 35 en een stuureenheid 105, die via verbinding 107 een stuursignaal levert aan het beeldopwektoestel 101 voor leveren van het bij de positie van het hoofd van de gebruiker behorende beeld. De opnemer 103 is bij voorkeur een glasvezelgyroscoop. Deze gyroscopen zijn op zich bekend en zijn bij 8301864 PHN 10.690 8 voorbeeld beschreven in de Proceedings of the Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers, Vol. 77, March 22-23, 1976, pag. 110-115, door V. Vali en R. Shorthill : Fiber Laser gyroscopes en in "Electronica", januari 1982, no. 1, pag. 23-25 : "Glasvezelgyroscoop". De aangeduide gyro-5 scoop kan in zijn geheel in de houder 19 en zonodig de voor de optische weglengte van de gyroscoop nodige vezels kunnen in de houder en de band van de bevestigingsmiddelen 25 worden ondergebracht.

In figuur 10 is een uitvoeringsvorm van een beeldopwektoestel 101 en een stuureenheid 105 weergegeven. Het beeldopwektoestel 101 bevat in 10 principe een ringvormig doorzichtscherm 109, waartegen vanaf de buitenzijde, hetgeen met vier pijlen 111 is weergegeven, een cineramabeeld (β60 - ofwel rondom beeld) wordt geprojecteerd. Dit kan met op zich bekende middelen gebeuren zoals film projectoren, maar het is eveneens mogelijk dat met behulp van televisietechnieken en lichtgeleidende vezellinten (zoals die 15 bij figuur 8 zijn beschreven) een rondom beeld wordt opgebouwd. Het is duidelijk dat de uitvinding niet persé tot een 360° beeld is beperkt, maar dat de uitvinding ook toepasbaar is voor beelden, die zich over een kleinere hoek (bijvoorbeeld 240°) uitstrekken. Het beeldopwektoestel 101 werkt als volgt : Een deel (19) van het rondom geprojecteerde beeld 20 wordt via een lens 113 en een spiegelend prisma 115 op het ingangsvlak 60 van een vezel (bundel) 13 afgeheeld. De gebruiker van de op de vezel 13 aangesloten afbeeldeenheid (niet weergegeven) zal dit (in figuur 10 met vertikale lijnen aangeduid) deelbeeld 119 waarnemen. Bij het verdraaien van het hoofd van de gebruiker zal de opnemer 103 (de optische gyroscoop) 25 een signaal afgeven dat een maat is voor de verdraaiing. Dit signaal wordt via een leiding 104 (eventueel na versterkt te zijn) aan de stuureenheid 105 toegevoerd, die in dit uitvoeringsvoorbeeld door een elektromotor 105 wordt gevormd. Door de daarop volgende werking van de motor 105 zal door een beugel 117, die enerzijds aan de as van de motor 105 is beves-30 tigd en waaraan anderzijds het prisma 115 en de lens 113 zijn bevestigd (de werkelijke bevestiging van het prisma 115 en de lens 113 is omwille van de duidelijkheid niet weergegeven), verdraaien, zodat een aan de nieuwe oriëntatie van het hoofd van de gebruiker aangepast beelddeel op het ingangsvlak 60 van de vezel 13 wordt af geheeld ten gevolge van de 35 verdraaiing van het prisma 115 en de lens 113.

In figuur 11 is een voorkeursuitvoeringsvorm van een beeldopwektoestel 101 volgens de uitvinding weergegeven en bevat in hoofdzaak een beeldgenerator 121, die een beeld in de vorm van videosignalen levert 8301864 PHN 10.690 9 zoals een videoplaatspeler of een videocassette recorder, twee vertragings-lijnen 123 en 125 in de vorm van schuifregisters (bijvoorbeeld CCD's), een monitor 127, diverse tellers 129, 131, 133 en 135, een comparator 137, een pulsfrequentiedeler 139 en een pulsgenerator 141. Het functioneren van 5 het in figuur 11 weergegeven beeldopwektoestel _10T_ zal mede aan de hand van figuur 12 nader toegelicht worden. In figuur 12 is een in de beeldgenerator 121 opgeslagen beeld 143 weergegeven. Het beeld is te beschouwen als een rondom (360°) beeld, dat op een plaats is doorgesneden en plat is geslagen. Het beeld 143 is lijnsgewijs in de beeldgenerator 121 opgeslagen 10 en in figuur 12 zijn bij wijze van voorbeeld drie lijnen 145, 147 en 149 weergegeven. Via de lijnen 145, 147, ... etc. van het beeld 143 hoeft slechts een deel 151 voor de gebruiker zichtbaar worden gemaakt, welk deel 151 (bijvoorbeeld van-120° tot+60° van de 360°) afhangt van de positie van het hoofd van de gebruiker. Van elke lijn 145, ... etc. hoeft slechts 15 een gedeelte te worden weergegeven. In principe gebeurt dit als volgt : Een eerste lijn (bijvoorbeeld 145) wordt volledig aan een eerste schuifregister 123 aangeboden, waarin slechts het gewenste stuk (binnen deelbeeld 151) wordt opgeslagen. Hierna wordt een tweede lijn (147) aan het tweede register 125 aangeboden, die eveneens het gewenste stuk opslaat. Tegelijkertijd 20 wordt het in het eerste register 123 opgeslagen lijnstuk op de monitor 127 weergegeven. Hierna wordt het eerste register 123 weer ingelezen en wordt tegelijkertijd de inhoud van het tweede register 125 via de monitor 127 weergegeven. Uiteraard is het beeldscherm van de monitor (die ook een plat weergeefpaneel kan bevatten) op een van de hiervoor beschreven 25 wijzen via een vezel 13 met een afbeeldeenheid 15 verbonden.

Voor het uitvoeren van bovenstaand principe levert de pulsgenerator 141 pulsen met een frequentie, die tweemaal zo hoog is als het aantal in een schuifregister 123 of 125 op te slaan beeldelementen, omdat in het gegeven voorbeeld een lijn 145, 147, .... eet. tweemaal zoveel beeldpunten 30 heeft als het weer te geven stuk in beelddeel 151. De pulsen worden aan een teller 129 toegevoerd, die maximaal een aantal pulsen dat gelijk is aan het aantal beeldelementen van een lijn 145, kan tellen om daarna opnieuw te beginnen. De pulsen worden eveneens aan de beeldgenerator 121 toegevoerd, waardoor de beeldelementen via schakelaar 153a aan register 123 35 worden toegevoerd. Heeft de teller 129 zijn hoogste tellerstand bereikt en begint de teller 129 daarna weer opnieuw te tellen (bij de volgende puls) dan geeft de teller 129 een stuursignaal aan de schakelaars 153a, b en 155a, b,waarop deze omschakelen. Het resultaat is dat een volgende 8301864 PHN 10.690 10 beeldlijn via schakelaar 153a aan register 125 wordt aangeboden en dat register 123 kan worden uitgelezen via schakelaar 153b. Via pulsdeler 129 (tweedeler) worden uitleespulsen aan een van de twee registers 123 of 125 aangeboden, zodat een van de registers in dezelfde tijd (met een lang-5 zamere frequentie) wordt uitgelezen en een hele lijn aan het andere register wordt aangeboden. In de getekende toestand zal register 123 ingelezen en register 125 zal worden uitgelezen. Cm het juiste stuk van een beeldlijn in te lezen zijn de volgende voorzieningen aangebracht : de positie-opnemer 103, een daarmee verbonden positieteller 131, waarvan de teller-10 stand een maat is voor de oriëntatie van het hoofd van de gebruiker, een teller 133, waarvan de tellerstand overeenkomt met die van teller 129 en een maat is voor de positie van een beeldelement op een beeldlijn, welk beeldelement op dat moment aan het register 123 wordt aangeboden, een comparator 137, die beide tellerstanden van de tellers 131 en 133 verge-15 lijkt en een schakelaar 157 sluit, zodra de tellerstanden aan elkaar gelijk zijn. Wordt de schakelaar 157 gesloten dan ontvangt een teller 135 van de pulsgenerator 141 afkomstige pulsen, die eveneens aan register 123 worden toegevoerd om de door de beeldgenerator 121 aangeboden beeldelementen in te kunnen lezen. Zodra de teller 135 de hoogste tellerstand bereikt, die 20 overeenkomt met het aantal in het register 123 in te lezen beeldelementen, zet de teller 135 een schakelaar 159 open, zodat geen verdere beeldelementen meer in het register 123 kunnen worden ingelezen. Het door de positie van het hoofd van de gebruiker bepaalde lijnstuk is nu in het register 123 ingelezen. Het begin van dat lijnstuk wordt bepaald door de tellerstand 25 van teller 131. Het eind van het lijnstuk is vastgelegd door het aantal telpulsen dat door teller 135 wordt geteld totdat schakelaar 159 wordt geopend. Bereikt nu na een aantal verdere klokpulsen teller 121 zijn hoogste stand dan worden op dat moment de schakelaars 153a, b en 155a, b omgezet en wordt aan de comparator 137 en aan de teller 135 een terugstel-30 puls toegevoerd, zodat de schakelaars 157 en 159 respectievelijk openen en sluiten. In deze situatie wordt register 123 uitgelezen met de door pulsdeler 139 gemaakt langzamere pulsfrequentie en wordt register 125 ingelezen, zodra teller 133 de door teller 131 bepaalde stand inneemt en schakelaar 157 sluit en totdat de teller 135 de schakelaar 159 opent.

35 Opgemerkt dient te worden dat zov«l teller 129 als 133 hetzelfde functioneren en dat deze dus door een enkele teller kunnen worden vervangen. Verder wordt opgemerkt, dat indien de beeldgenerator 121 de signalen "oord", "groen" en "blauw" levert dat dan de in figuur 11 weerge- 8301864 >* PHN 10.690 11 geven elektronika in drievoud dient te worden uitgevoerd, waarbij dan net voordeel ladingsschuifregisters (CCD's) kunnen worden toegepast. Verder wordt nog opgemerkt dat bij cinerama met voordeel van cylindrische lenzen in de afbeeldeenbeid gebruik kan worden gemaakt om de gebruiker een 5 "breedbeeld" waarneming mogelijk te maken. Het is evident dat de hiervoor beschreven hoofdtelevisie met groot nut kan worden gecombineerd met de op zich bekende hoofdtelefoon. Bij het in figuur 11 weergegeven beeld-opwektoestel 101 is op eenvoudige wijze van progranma te wisselen namelijk door de beeldgenerator 121 te vervangen door een andere. Met behulp van 10 enkele schakelaars is dit op simpele wijze te realiseren. Het is duidelijk dat elke gebruiker van een eigen positieopnemer 103 en beeldopwektoestel 101 voorzien dient te zijn (met uitzondering van de beeldgenerator 121). Verscheidene gebruikers kunnen tegelijk van eenzelfde beeldgenerator 121 gebruik maken, waarbij ieder toch zijn eigen beeld (afhankelijk van de 15 kijkinrichting, positie van hun hoofd) waarneemt.

De toepassing van de hoofdtelevisie moet niet alleen worden gezocht bij de in de aanhef beschreven gebruikers, maar toepassingen liggen ook in vliegtuigen, touring cars, ziekenhuizen en dergelijke waar een (groot) aantal mensen geruime tijd "gedwongen" aanwezig zijn en de ver-20 pozing van de een geen last voor de ander mag zijn. Verder is de uitvinding uitermate geschikt voor het oefenen of trainen van piloten, stuurlieden of chauffeurs in vlucht- vaar- of autosimulatoren.

25 30 35 8301864

Claims (21)

1. Hoofdtelevisie of vel inrichting voor het individueel weergeven van (bewegende) beelden aan individuele waarnemers, met het kenmerk, dat de hoofdtelevisie bevat een vezelbundel voor het transporteren van op een ingangsvlak van de vezelbundel te projecteren beelden, een beeld- 5 opwektoestel voor het projecteren van beelden op het ingangsvlak, een bril-vormig gestel met een doosvormige houder, waarin twee kijkopeningen zijn gevormd en waarin een uiteinde van de vezelbundel is bevestigd, tussen welk uiteinde en de kijkopeningen voor het waarnemen van de via de vezelbundel getransporteerde beelden optische middelen zijn geplaatst, waarbij 10 het geste], van bevestigingsmiddelen is voorzien voor het op de plaats houden van het gestel op het hoofd van een waarnemer.

2. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de vezelbundel tvee deelbundels bevat elk voor het transporteren van beelden, dat de optische middelen voor elk uiteinde van de deelbundels een projec- 15 tiescherm en een voor een kijkopening geplaatst lenzenstelsel omvat, waarbij via de eerste respectievelijk tweede kijkopening en de lenzenstelsels de op het eerste respectievelijk tweede projectiescherm geprojecteerde beelden waarneembaar zijn.

3. Hoofdtelevisie volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de 20 projectieschermen doorzichtschermen zijn.

4. Hoofdtelevisie volgens conclusie 2 of 3, met het kenmerk, dat de lenzenstelsels zoomlenzenstelsels bevatten.

5. Hoofdtelevisie volgens conclusie 2, 3 of 4, met het kenmerk, dat de afstand tussen de optische assen van de lenzenstelsels instelbaar is 25 door parallele verschuiving van die assen in een twee dimensionaal vlak.

6. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de vezelbundel twee deelbundels bevat, elk voor het transporteren van beelden, waarbij in de optische wegen tussen de uiteinden van de eerste en tweede deelbundel en respectievelijk de eerste en tweede kijkopening ten 30 minste een lenzenstelsel is geplaatst.

7. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1 of 6, met het kenmerk, dat tussen het uiteinde van de vezelbundel en de lenzenstelsels een grijsfilter is geplaatst.

8. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het 35 beeldopwektoestel een beeldopwekker en een beeldverdeler bevat, die voor elke aan te sluiten vezelbundel, een tussen de beeldverdeler en het ingangsvlak van een vezelbundel lenzenstelsel bevat. 8301864 ' .- PHN 10.690 13

9. Hoofdtelevis ie volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de beeldopwekker een kathodestraalbeeldwsergeefbuis bevat.

10. Hoofdtelevisie volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de beeIdopwskker een vaste stofwsergeefpaneel bevat.

11. Hoofdtelevisie volgens conclusie 8, met het kemrerk, dat de beeldopwekker een film- diaprojectietoestel is.

12. Hoofdtelevisie volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat het beeld-opwektoestel verscheidene beeIdopwskkers bevat, elk voor het genereren van verschillende beelden, waarbij de beeldverdeler instelbare optische 10 middelen bevat voor het naar keuze maken van een optische verbinding tussen een vezelbundel en een van de beeldopwekkers.

13. Hoofdtelevisie volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de instelbare optische middelen verplaatsbare halfdoorlatende spiegels bevatten, die in parallele lichtbundels plaatsbaar zijn, die van door de 15 beeldopwekkers uitgestraald licht met behulp van voor de beeldopwekkers geplaatste lenzen worden gevormd.

14. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat voor het weergeven van een kleurenbeeld het beeldopwaktoestel drie beeldop-middelen bevat voor separaat opwekken van drie deelbeelden in de 20 primaire kleuren rood, groen en blauw van het kleurenbeeld, waarbij elk beeldopwekmiddel aan een stapeling van een aantal lagen van optische vezels is gekoppeld, waarbij elke laag een aantal parallel naast elkaar en tot een lint samengevoegde lichtgeleidende vezels bevat, waarbij uiteinden van de linten van de drie stapelingen zijn samenge-25 voegd tot een verdere stapeling, waarvan de eerste laag en de (1 + m . 3)de laag door uiteinden van linten van een eerste stapeling worden gevormd, de tweede laag en de ( 2 + m . 3) de laag door uiteinden van linten van de tweede stapeling worden gevormd en de derde laag en de (m . 3)de laag door uiteinden van linten van de derde stapeling worden gevormd, 30 zodanig dat de verdere stapeling een kleurenbeeld uit de drie met de drie primaire kleuren gevormde deelbeelden wordt opgebouwd.

15. Hoofdtelevisie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de afbeeldeenheid is voorzien van een opnemer, die een signaal afgeeft, dat een maat is voor êen hoekverdraaiing van de afbeeldeenheid, waarbij 35 de hoofdtelevisie verder van een stuureenheid is voorzien voor het selecteren van een bij de door het signaal bepaalde hoekverdraaiing behorend deelbeeld van een door het beeldopwektoestel gegenereerd cineramabeeld. 8301864 ΡΗΝ 10.690 14 Λ ' #*

16. Hoofdtelevisie volgens conclusie 15, met bet kenmerk, dat de opnemer een fiber-optische gyroscoop is.

17. Hoofdtelevisie volgens conclusie 15 of 16, net het kenmerk, dat het beeldopwektoestel projectiemiddelen en een ringvormig doorzicht- 5 projectiescherm omvat, waarop met de projectiemiddelen een cineramabeeld projecteerbaar is, waarvan een deelbeeld althans via een lenzenstelsel op het ingangsvlak van het vezelbundeluiteinde wordt afgebeeld, waarbij de stuureenheid een electromotor bevat voor het roteren van althans het lenzenstelsel met het uiteinde van de vezelbundel, welke elektromotor 10 het stuursignaal, van de opnemer ontvangt.

18. Hoofdtelevisie volgens conclusie 15 of 16, met het kenmerk, dat het beeldopwektoestel een beeldgenerator voor het lijngewijs en op sequentiele wijze leveren van beeldelementen van een beeld en vertragings-en opslagmiddelen bevat voor opslaan van een deel van een beeldlijn 15 en het vertraagd doorgeven van de in de genoemde middelen opgeslagen beeldelementen.

19. Hoofdtelevisie volgens conclusie 18, met het kenmerk, dat de opslag- en vertragingsmiddelen twee opslagregisters bevatten, die om de beurt en afwisselend met een hoge pulsfreqeuntie gedurende een 20 deel van de lijntijd van een beeldlijn en met een lagere pulsfrequentie voor het uitlezen van een register gedurende de gehele lijntijd van een beeldlijn worden gestuurd.

20. Hoofdtelevisie volgens conclusie 19, met het kenmerk, dat in een eerste teller is voorzien, waarvan de tellerstand een maat is 25 voor de oriëntatie van de afbeeldeenheid, en in een tweede teller is voorzien, waarvan de tellerstand een maat is voor de positie op een beeldlijn van een door de beeldgenerator aan een register aangeboden beeldelement, waarbij beide tellers op een comparator zijn aangesloten, waarvan de uitgang de toevoer van stuurpulsen van het register voor het 30 opslaan van de beeldelementen bestuurt.

21. Hoofdtelevisie volgens conclusie 20, met het kenmerk, dat de stuurpulsen aan een derde teller worden toegevoerd, die het aantal in het register opgeslagen beeldelementen telt en de toevoer van de stuurpulsen aan het register onderbreekt bij het bereiken van het maximaal in 35 een register op te slaan aantal beeldelementen. 8301864