NL8105554A - Identificatiekaart en werkwijze voor de vervaardiging daarvan. - Google Patents

Description

4 -1- 22290/JF/ts *· *

Korte aanduiding: Identificatiekaart en werkwijze voor de vervaardiging daarvan.

De uitvinding heeft bètrekking op een identificatiekaart, die 5 is voorzien van met behulp van een laserstraal opgebrachte informatie in de vorm van patronen, letters, getallen en/of beelden.

' Verder is de uitvinding gericht op een werkwijze voor het ver vaardigen van een identificatiekaart op kunststofbasis met enkel- of meer-kleurig opgebrachte informatie in de vorm van patronen, letters, getallen 10 en/of heelden.

Identificatiekaarten in de vorm van credietkaarten, bankkaarten, betaalkaarten en dergelijke, worden in de uiteenlopendste dienstverleningssectoren, in het betalingsverkeer zonder contant geld, alsmede in onder-' nemingen in toenemende mate gebruikt. Als gevolg van het gebruik op grote 15 schaal ervan, zijn deze identificatiekaarten enerzijds typische massa-arti-kelen, dat wil zeggen, de vervaardiging ervan dient eenvoudig te zijn en weinig kosten met zich te brengen, anderzijds dienen deze echter zo te zijn uitgevoerd, dat deze in de grootst mogelijke mate tegen namaak en vervalsing zijn beveiligd. De vele reeds op de markt zijnde en zich nog 20 in het ontwikkelingsstadium bevindende soorten identificatiekaarten, tonen de pogingen van de betreffende industrie, de. beide genoemde, in tegenspraak met elkaar zijnde voorwaarden te optimaliseren.

In het bijzonder is het noodzakelijk, de op de kaarthouder betrekking hebbende gegevens, die bij de zogenaamde personalisering van de 25identificatiekaart worden opgebracht, zodanig te beschermen, dat deze niet naderhand kunnen worden gemanipuleerd. Een in de praktijk zeer bruikbaar gebleken mogelijkheid vormt de inbedding van een als waardedruk uitgevoerde papieren inleg in een meerlagige kaart. De met uit de waardepapier vervaardiging bekende echtheidskenmerken, zoals bijvoorbeeld watermerken, 30 zekerheidsdraden, staaldiepdruk en dergelijke uitgeruste papieren inleg, voldoet aan de hoogste zekerheidseisen en is op grond van de door doorzichtige afdekfoliën beschermde gegevens tegen de meest uiteenlopende namaak-en vervalsingspogingen beveiligd.

Overwegend vanwege de wezenlijk eenvoudigere en goedkopere ver-35 vaardiging, worden in de identificatiekaartsector ook volledig uit plastic vervaardigde kaarten toegepast, waarbij de identificatiekaartgegevens en het algemene drukpatroon op het buitenoppervlak van een eventueel ook meerlagig opgebouwd plastic kaartje zijn opgebracht. In verschillende uit- 8105554 -2- ' 22290/JF/ts «s. V- F ' * b t voeringsvomen zijn bij dergelijke identificatiekaarten de op de gebruiker betrekking hebbende gegevens (naam, rekeningnummer, kaartnummer, etc.) vanaf de achterzijde van de identificatiekaart naar voren reliëfachtig doorgeperst. Daarmee worden op de respectieve verkoopplaatsen de personaliseringsgege-5 vens door middel van een lint op rekeningen of dergelijke overgedragen.

Ondanks de op de kosten betrekking hebbende voordelen is het bij dergelijke volledig uit plastic vervaardigde identificatiekaarten als bijzond eri nadelig gebleken, dat het direkt toegankelijke drukpatroon, alsmede de personaliseringsgegevens met betrekking tot vervalsingspogingen betrekke-10 lijk onbeveiligd zijn uitgevoerd. De geperste gegevens worden bij dergelijke manipulaties, bijvoorbeeld "platgestreken" en opnieuw andere gegevens · ingeperst. Het drukpatroon wordt indien noodzakelijk met overal verkrijgbare oplossingsmiddelen verwijderd en door een overeenkomstig ander druk- patroon vervangen qf aangevuld.

15 Aangezien meh bij volledig uit plastic vervaardigde identificatie kaarten tot nu toe generlei zekerheidstechnieken kent, die enerzijds economisch verhandelbaar z^n en anderzijds zonder hulpmiddëlen voor iedereen zijn te testen en met eenvoudig verkrijgbare inrichtingen en materialen zijn te imiteren, is de vervaardiging van totaal nagemaakte identificatiekaarten 20 in de regel reeds met de eenvoudigste middelen mogelijk.

Om dit probleem van de geringe namaak- en vervalsingszekerheid op te lossen, werden reeds de meest uiteenlopende zekerheidskenmerken, zoals bijvoorbeeld, met infrarood licht "leesbare" in het inwendige van de identificatiekaart ingebedde coderingen, holografische opslagwerkwijzen en der-25gelijke voorgesteld. Al deze technieken hebben echter het grote nadeel, dat deze zonder kostbare hulpmiddelen en derhalve voor de man op de straat niet zijn te testen.

Voor hetzelfde doel werden ook volledig uit plastic vervaardigde identificatiekaarten voorgesteld, waarbij in een op het buitenoppervlak aan-30gebrachte, meestal gelamelleerde kleur- of folielaag de foto van de kaart-eigenaar is ingegraveerd (West-Duits Qffenlegungsschrift 2.225.471).

Het graveren geschiedt daarbij met een mechanische graveerstift, die het kaartoppervlak puntsgewijs aftast en daarbij een soort rasterbeeld opwekt. Het ligt voor de hand, dat de werkwijze een kostbaar en daardoor storings-35gevoelig mechaniek vereist. Vanwege de mechanische, puntsgewijze aftasting, respectievelijk ingravering, duurt de vervaardiging van een dergelijke identificatiekaart overeenkomstig lang, hetgeen zich bij de vervaardiging van grote aantallen als zeer nadelig uitwees. Een verder nadeel is daarin te 8105554 g -3- 22290/JF/ts zien, dat de kerven, die de graveerstift bij het graveren van de kaart opwekt en die noodzakelijkerwijs een bepaalde diepte dienen te hebben, de stevigheid van de identificatiekaart verminderen. Juist bij dagelijks gebruik van de kaart, is een grote stevigheid tegen buigbelastingen in 5 tegenover gestelde richtingen echter een niet te overkomen vereiste.

In hetzelfde verband werden ook volledig uit plastic vervaardigde identificatiekaarten voorgesteld, waarbij fotografisch ontwikkelde beelden van de gebruiker werden ingebed. Dergelijke kaarten zijn echter door de afhankelijkheid van het voor de kaarttechnologie en de decentrale kaart-10 vervaardiging in de regel relatief ongunstige fotografische werkwijze voor • de praktijk niet geschikt, omdat deze een op de vervaardiging betrekking hebbend nadeel van de indéntificatiekaartrmet papieren, inleg ( het inbrenger van personaliseringsgegevens - hier foto - voor, het gereedmaken van de identificatiekaart ) overnemen, zonder dat zeer positieve zeker-15 heidstechnische aspecten van de inlegindentificatiekaart (waardepapier-in-leg etc) kunnen benutten.

Rekening houdend met de zekerheidstechnische en op de vervaardiging betrekking hebbende aspecten, werd buitendien uit het West-Duitse octrooi-schrift 2.907.004 een identificatiekaart bekend met eer kaartinleg uit 20 papier en een transparante afdekfolie, waarbij de op de personen betrekking hebbende gegevens na lamellering van de afdekfolie door middel van een laserstraal in de kaartinleg ingeschreven worden. De betreffende informatie kan daarbij in de inleg zijn aangebracht, maar kan ook als kleuromslag van een op de inleg aangebrachte thermo-gevoelige bedekking aanwezig 25 zijn. Een dergelijke kaart biedt een hoge vervalsings- en namaakzekerheid, aangezien de gegevens door de afdekfolie worden beschermd. Aangezien het inbrariden van de identificatiekaartgegevens de materiaalstructuur enerzijds meer of minder sterk vernietigt en dergelijke gegevens derhalve tegen dtrèkte mechanische belastingen zijn te beschermen, maar de in een bedekking aanwe-30 zige kleuromslag echter anderzijds, wanneer direkt toegankelijk, relatief eenvoudig is te verwijderen of te manipuleren, schijnt de identificatiekaartpersonalisering, zoals hierboven beschreven, bij identificatiekaarten, waarbij de gegevens op het buitenoppervlak direkt toegankelijk zijn, niet zinvol.

35 De uitvinding beoogt dan ook te voorzien in een identificatie kaart, die eenvoudig en met weinig kosten is te vervaardigen en die desondanks een hoge zekerheidstechnische standaard bezit.

De uitvinding voorziet hiertoe in een identificatiekaart van de 8105554 -4- 22290/JF/ts ¥~ -¾ cr in de aanhef genoemde soort, die het kenmerk heeftt dat de identificatiekaart is. voorzien van verschillend gekleurde, over elkaar aangebrachte laag-gebieden, waarin de visueel herkenbare informatie door ten minste gedeeltelijke onderbrekingen van de homogeniteit van de gekleurde lagen wordt gevormd.

5 Met hetzelfde oogmerk voorziet de uitvinding in een werkwijze van de in de aanhef genoemde soort, die het kenmerk heeft, dat de energie van de laserstraal en de eigenschappen van de kleurlaag of kleurlagen zo op elkaar zijn afgestemd, dat de kleurlaag of kleurlagen door het treffen met de lasèrstraal plaatselijk begrensd en in een gedefinieerde diepte wordt, jO respectievelijk worden verwijderd.

In een uitvoeringsvorm van de uitvinding zijn de personalïserings-gegeven?, in het bijzonder beeldvoorstellingen, zodanig in meerlagige gebieden ingewerkt, dat door verschillend sterke (diepe) onderbrekingen • van de kleurgebieden een meerkleurige indruk ontstaat.

15 De onderbreking van de kleurgebieden wordt volgens de uitvinding door middel van een laserstraalschrijver uitgevoerd. Verrassend is namelijk gebleken, dat de energie van een laserstraal zodanig kan worden gestuurd, dat bij meerdere over elkaar aangebrachte kleurlagen een selectieve verwijdering mogelijk is, dat wil zeggen de slechts enkele micrometer 20 dikte kleurlagen kunnen in geometrisch nauwkeurig begrensde omtrekken worden verwijderd. De kleurlagen worden door de door middel van de laserstraal toegevoerde energie praktisch verdampt. Door een overeenkomstige keuze van de eigenschappen van de kleurlagen, dus in het bijzonder het absorptiegedrag en het verdampingspunt, is te bereiken, dat de verwijdering 25 slechts tot telkens één kleurlaag begrensd blijft en de daaronder liggende kleurlaag wat betreft de kleurwaarde ervan niet wezenlijk wordt beïnvloed.

Door een geschikte keuze van het smeltpunt van het kleurmiddel, alsmede de mengbaarheid ervan en het absorptiegedrag ervan is het bij geschikte besturing van de laserstraal ook mogelijk een versmelten van 30 de afzonderlijke kleurlagen te bereiken, hetgeen of tot een additieve menging van de afzonderlijke kleuren kan leiden, of ook tot een ehemische reaktie metkleurmxddellen onder elkaar of met de omgeving ervan. Daarbij is er echter op te letten, dat de smelt- respectievelijk reaktietemperatuur van kleur-middelen boven de temperaturen ligt, waaraan de kaart normaal wordt 35 blootgesteld.

Ook de toepassing van microcapsules, die met een bepaalde katalysator of een reaktant zijn gevuld, kunnen in dit verband voordelig zijn.

De fijne verwijdering, die men met een laserstraal kan bereiken, 8105554 -5- 22290/JF/ts maakt het ook in een voordelige uitvoeringsvorm van de uitvinding mogelijk een kleurenbeeld in een punttechniek uit te beelden, zoals men dit bijvoorbeeld uit de kleurentelevisietechniek kent. Daarbij vormen op bekende wijze telkens drie punten van de kleuren rood, groen en blauw een zogenaamd kleu-5 rentripel. Alnaargelang alle drie de punten rood, blauw groen of slechts een deel van deze drie kleuren wordt weergegeven,treedt voor het oog een bepaalde kleurmenging op, die met nagenoeg elke kleurwaarde van het spectrum kan overeenkomen.

In het bijzonder bij de vervaardiging van meerkleurige weergevingen, 10kan het voordelig zijn, de afzonderlijke kleurlagen met een neutraal werkende bovenste laag af te dekken, om op de plaatsen, waar geen kleur-informktie aanwezig dient te zijn, een overeenkomstige neutrale indruk bewerkstelligen.

Hetzelfde effect kan natuurlijk op deze plaatsen ook zonder deze 15 neutrale laag bereikt worden door het volledig verwijderen van de lagen tot de kaartondergrond.

De identificatiekaarten volgens de uitvinding bezitten, zoals zondermeer duidelijk is, talrijke voordelen. Zo zijn deze ondanks eenvoudige basisopbouw en goedkopere vervaardiging, die hierbij zoals bij 20 gebruikelijke identificatiekaarten op eenvoudige druktechnieken berust, uitermate zeker, aangezien het uiterlijk van de kaarten door de laserbeschrijvings-techniek zeer wezenlijk is gekenmerkt, waardoor daardoor verkregen essentiële kenmerken door andere technieken niet geïmiteerd worden en het aanwezig zijn van de essentiële kenmerken zonder extra hulpmiddelen kan worden ge-25 test. Aangezien de in de zin van de uitvinding voor de personalisering van de kaarten toegepaste technologisch hoogwaardige laserschijvers slechts op weinig plaatsen ter beschikking staan, is er een grote bescherming tegen vervalsing en totale namaak. De slechts in het micrometergebied liggende laagdikten kunnen door een andere verwijderingstechniek, zoals scha-30 ven,etsen en dergelijke, niet op dezelfde wijze verwijderd, respectievelijk beïnvloed worden, zoals dat door de laserstraal het geval is. Anderzijds kunnen de identificatiekaarten onder toepassing van de gebruikelijke tech-nologiën alleen doon toepassing v van overeenkomstig . werkende kleuren worden vervaardigd. Een omschakeling op de nieuwe kaarten behoeft geen 35 essentiële nieuwe produktieinrichtingen bij de tot nu toe bekende kaart-vervaardigers. Buitendien kunnen deze kaarten opnieuw, evenals bij de in het Duitse octrooischrift 2.907.004 genoemde, decentraal en na afsluiting van de eigenlijke identificatiekaartenvervaardiging worden gepersonaliseerd.

8105554 -6- 22290/JF/ts fte '

*.· V

¢-

Naast de identificatiekaartpersonalLsering kunnen met de werkwijze volgens de uitvinding vanzelfsprekend ook andere, niet betrekking op de gebruiker hebbende gegevens worden aangebracht. De mogelijkheid met de computer gestuurde laserstraal meer kleurenweergevingen te bereiken, blijkt 5 daarbij, zelfs bij identifikatiekaartopbouw uit één stuk, een grote variatiebreedte met betrekking tot mogelijke beeldmotieven, die op de eenvoudigste - wijze door middel van overeenkomstige verandering van dd software zijn te bereiken. Het karakter van de meerkleurenpatronen, die zónder fotografische ontwikkelingsprocessen wordt verkrégen, is ook door inrichting 10 en opbouw van de op elkaar gedrukte kleurlagen op eenvoudigste wijze aanvullend te beïnvloeden.

Tenslotte biedt de mogelijkheid in de drukinkten, door effectief bestuurde chemische reakties (· kleurreakties) een bepaald, technologisch in-spannings virtueel in te bouwen., een vergrote namaakbescherming.

15 Aangezien alle personaliseringsgegevens op een één geheel vormende gegevensdrager zijn opgeslagen, treden bij de toewijzing van gegevensverzamelingen aan de respectieve identificatiekaarten geen problemen op.

Zulke moeilijkheden treden op, zoals reeds opgemerkt, wanneer aanvullend aan een gegevensdrager,de op de persoon betrekking hebbende gegevens bezit, 20 nog_, bijvoorbeeld een foto als model moet worden toegepast.

In tegenstelling tot -de noodzakelijfc langzame mechanische graveertechnieken is de grote bewerkingssnelheid van de werkwijze volgens de uitvinding van voordeel, die juist bij dit produkt van groot belang is, aangezien vaak een groot aantal kaarten in de kortste tijd vervaardigd 25 dient te worden.

In het hierna volgende zijn enige uitvoeringsvormen van de uitvinding aan de-hand van· de bijgevoegde tekening als voorbeeld beschreven, in welke tekening: fig. 1 een vergrote doorsnede door een eerste uitvoeringsvoorbeeld 30 van de identificatiekaart toont; fig. 2 een bovenaanzicht op een doorsnede van een identificatiekaart, die. met dezelfde techniek, zoals de identificatiekaart volgens fig.

1 is vervaardigd, toont; en fig. 3 een' vergrote dwarsdoorsnede door een deel van de identifica-35 tiekaart volgens een tweede uitvoeringsvoorbeeld toont.

Aar de hard van fig. 1 is te zien, dat op de kaartdrager 10 drie kleurlagen 12, 14, 16 zijn aangebracht, die de kleuren rood, groen en blauw dienen te hebben. De bovenste laag 12 is rood, de middelste laag 14 8105554 I - *·· -7- ’ 22290/JF/ts f is blauw en de onderste laag 16 is groen. Met een overeenkomstig .^gestuurde laserstraal wordt bij het regelvormig aftasten van de kaart een deel van de kleurlagen verdampt respectievelijk verwijderd.Daarbij ontstaat het in fig. 2 getoonde patroon met de volgende kleurverdeling. Het oppervlak 18 5 van de kaart is rood, in overeenstemming met de bovenste kleurlaag 12. Het gebied 20 is blauw en het gebied 22 groen. Eveneens groen is het gebied 24 van het in fig. 2 rechts aangebrachte symbool. In het gebied 26 werden de kleurlagen tot op de basis verwijderd, zodat de kleur van het kunststof lichaam tevoorschijn komt. Alnaargelang de energie van de laserstraal 10 kan het oppervlak -van het kunststof lichaam gesmolten en overeenkomstig gekleurd worden.

De kleuren van de afzonderlijke klèurlagen dienen zodanig te worden gekozen, zodat deze zo ver mogelijk uit elkaar liggende verdampings-. punten en/of sterk van elkaar verschillende absorptievermogens in het 15 spectrale gebied van de laser bezitten. Zoals duidelijk is, zal de onderst liggende laag ook de hoogste verdampingstemperatuur en/of het kleinste absorptievermogen bezitten. Door overeenkomstig ver uit elkaar 1 iggende verdampingspunten en/of sterk verschillende absorptiekarakteristieken, is de scheiding van de lagen zonder moeilijkheden uit te voeren.

20 De dikte van de lagen 12 tot en met 16 is overdreven weer gegeven, in de werkelijkheid bedraagt deze slechts enkele micrometer. Aangezien de laserstraal computergestuurd is, kunnen willekeurig gecompliceerde patronen en beeldsymbolen worden vervaardigd. De getoonde eenvoudige symbolen dienen alleen voor een betere verklaring van de toegepaste techniek.

25 Zoals reeds in de inleiding gezegd, zijn met deze·.techniek meer- kleurige beelden te vervaardigen, zonder dat welke fotografische ontwikke-lingsporcessen dan ook dienen te worden gebruikt.

Fig. 3 toont een andere uitvoeringsvorm, waarbij de drie op het kaartdragermateriaal 10 opgebrachte kleurlagen door inwerking van de 3f laserstraal lokaal begrensd met .elkaar zijn versmolten. In het gebied 28 werden alle drie de kleurlagen met elkaar versmolten, hetgeen tot een andere mengkleur leidt.

De kleurindruk van de gebieden 28 en 30 kan ook door een chemische reaktie tussen de afzonderlijk met elkaar versmolten kleurlagen worden 35 bereikt. Hiertoe kunnen in de kleurlagen microcapsules zijn ingebed, die met een bepaalde katalysator of een reaktant zijn gevuld.

De microcapsules barsten onder het effect van een bepaalde hitte en brengen daardoor de reaktie tussen de kleurlagen of bijvoorbeeld tussen 8105554

"V

Γ ' · -8- 22290/JF/ts de kleurlagen en het aangrenzende dragermateriaal en/of de omgevende7 • de reaktie beïnvloedende atmosfeer op gang.

Het is in bepaalde toepassingsgevallen ook mogelijk over de kleurlagen een transparante afdekfolie aan te brengen. Aangezien de laserstraal 5 deze per definitie niet absorberende lagen, zonder een inwerking achterlaten, doorloopt, kan de kleurreaktie in het geval van het uitvoeringsvoorbeeld " : van fig. 3 ook onder de afdekfolie of te zamen met het materiaal van de afdekfolie plaatsvinden.

Als materiaal voor de kaartdrager kan iedere geschikte kunststof 10 worden toegepast; aan de vakman staat daartoe een groot scala van mogelijkheden ter beschikking. Alleen als voorbeeld wordt in dit verband naar het West-Duitse Auslegeschrift 2.225.471 verwezen, waar een reeks van als kaartdrager geschikte kunststoffen is genoemd.

Zoals reeds naar voren gebracht is, dient bij de kleuren erop 15 gelet te worden dat het absorptie-, respectievelijk terugkaatsingsgedrag op de energie die door de laserstraal wordt toegevoerd, wordt afgestemd; Overeenkomstig belangrijk zijn de verdampings- , respectievelijk smeltpunten van de kleuren. De keuze van de overeenkomstige waarden, respectievelijk kleuren vormt voor de vakman echter geen enkele moeilijkheid.

20 Voor het opbrengen van de kleurlagen kunnen bekende werkwijzen, zoals de offsetdrukwerkwijze of zeefdrukwerkwijze worden benut. In plaats van de kleurlagen kunnen eventueel ook gekleurde kunststoffilms worden toegepast, welke op het kaartdragermateriaal worden gelamelleerd.

8105554

Claims (13)

1. Identificatiekaart, die is voorzien van met behulp van een laserstraal opgebrachte informatie in de vorm van patronen, letters, getallen en/ 5 of beelden, met het kenmerk, dat de identificatiekaart is voorzien van verschillend gekleurde, over elkaar aangebrachte laaggebieden, waarin de ' visueel herkenbare informatie door ten minste gedeeltelijke onderbrekingen van de homogeniteit van de gekleurde lagen wordt gevormd.

2. Identificatiekaart volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de 10 informatie· aanwezig is als vlakreliëf in de vorm van plaatselijke onderbrekingen van over elkaar aangebrachte kleurlagen (12, 14, 16).

3. Identificatiekaart volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de informatie door gedeeltelijke vermenging van over elkaar aangebrachte kleurlagen (12, 14, 16) wordt voorgesteld.

4. Identificatiekaart volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de informatie wordt weergegeven door het produkt van een chemische raaktie tussen de kleurlagen.

5. Identificatiekaart volgens één van de conclusies 3 of 4, met het kenmerk, dat in de kleurlagen microcapsules met een reaktie- of kleurmiddel 20 zijn ingebed.

6. Identificatiekaart volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de informatie in meerkleurige vorm door de kleurpunten van kleurtripels zijn weergegeven .

7. Werkwijze voor het vervaardigen van een identificatiekaart op kunst-25 stofbasis met enkel- of raeerkleurig opgebrachte informatie in de vorm van patronen, letters, getallen en/of beelden, met het kenmerk, dat de informatie wordt weergegeven door inwerking van een gestuurde laserstraal op één of meerdere op een kunststofdrager over elkaar aangebrachte kleurlagen.

8. Werkwijze volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de energie van 30 de laserstraal en de eigenschappen van de kleurlaag of kleurlagen zo op elkaar zijn afgestemd, dat de kleurlaag of kleurlagen door het treffen met de laserstraal plaatselijk begrensd en in een gedefinieerde diepte wordt, respectievelijk worden verwijderd.

9. Werkwijze volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de energie 35 van de laserstraal en de eigenschappen van de kleurlaag of kleurlagen zo op elkaar zijn afgestemd, dat de kleurlagen bij het treffen met de laserstraal plaatselijk begrensd een nieuwe kleur vormen.

10. Werkwijze volgens conclusie 9> met het kenmerk, dat de nieuwe kleur 8105554 iro- 22290/JF/ts door het versmelten van de kleurlagen tot stand komt.

11. Werkwijze volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat de nieuwe kleur door een chemische reaktie tussen de kleurmiddelen van de afzonderlijke lagen of de kleurmiddelen en de omgeving ervan tot stand komt.

12. Werkwijze volgens 'conclusie 8, met het kenmerk, dat de laserstraal de kaart puntsgewijs treft en door verwijdering van in de driehoek aan-' * gebrachte punten de over elkaar aangebrachte kleurlagen een visueel nieuwe kleurmenging wordt opgewekt.

13, Werkwijze volgens één van de conclusies 7 tot en met 12,met het 10kenmerk, dat de laserstraal door een computer wordt gestuurd. Eindhoven, december. 1981. 8105554