NL8104888A - Emulgatoren op sulfaat- en/of sulfonaatbasis met beter wateremulgerend vermogen. - Google Patents

Description

..... - .......... - . .. * «Γϊ··· ngQ22g9 *

Emulgatoren op sulfaat- en/of sulfonaatbasis met beter wateremulgerend vermeden.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op emulgatoren op sulfaat- en/of sulfonaatbasis met beter wateremulgerend vermogen in vater-in-olie-emulsies, waarbij de emulgatoren kleine hoeveelheden van bepaalde zure, anionische, dissoeieerbare verbindingen hetzij als 5 zodanig en/of in zoutvom bevatten en een pH-waarde hebben van k95 - 8,0. Een bijzondere voorkeur gaat uit naar die dissocieerbare verbindingen, welke in de zoutvorm een eerste dissociatieeonstante hebben van ten minste 1 x 1θ”^. De emulgatoren worden bij voorkeur toegepast bij de chemische reiniging en voor het vollen met oplosmiddel (droog vollen).

10 Voor de behandeling van vlakke materialen, vooral van textielmateriaal in een organisch, in water onoplosbaar oplosmiddel is het een wezenlijke voorwaarde, dat het gelukt om in het organische milieu een bepaalde hoeveelheid water te emulgeren. Bij de chemische reiniging bewerkt dat water vooral de verwijdering van in water oplosbare 15 verontreinigingen. Het droog vollen gelukt slechts, wanneer aanzienlijke hoeveelheden water in het oplosmiddel zijn geëmulgeerd, omdat alleen maar dan een voldoende voleffect kan worden bereikt. Bij het behandelen vanuit een organisch oplosmiddel, b.v. bij het verven, wordt in de regel het behandelingsmiddel, dus b.v. de verfstof, in water opgelost en 20 wordt deze oplossing geëmulgeerd. Een gelijkmatig verven is derhalve slechts mogelijk wanneer de waterige oplossing homogeen is verdeeld.

Als emulgatoren voor de hierboven beschreven toepassingen worden gewoonlijk onder andere oppervlakactieve, anionische stoffen gebruikt, zoals alkylsulfonaten, alkylarylsulfonaten en alkylsulfaten, 25 alleen of gemengd met oppervlakactieve, niet-ionische verbindingen, die b.v. worden gevormd door condensatie van alkyleenoxyden met alifatische alcoholen, alkylfenolen, aminen en arniden. De overige bestanddelen van de emulgatoren, b.v. oplosmiddelen, oplossing-bewerkstelligende middelen * en regelmiddelen, zijn eveneens bekend.

30 De genoemde verbindingen resp. mengsels hebben het voordeel, dat zij gunstig in prijs zijn. Het belangrijke nadeel van de bekende emulgatoren bestaat evenwel in hun gering wateremulgerend vermogen, zodat deze emulgatoren slechts in beperkte mate kunnen worden toe- 8 1 0 4 8 88 ____ 2 ----- # gepast. Voor het droog rollen b.v. is het wateremulgerend vermogen in het algemeen niet voldoende voor het verkrijgen van bestendige emulsies en daardoor kunnen met de bekende produkten geen egale effecten worden ' bereikt. Ook is bij toepassing van de bekende emulgatoren bij de chemi-5 sche reiniging de verwijdering van het in water oplosbare vuil slechts onvolledig, zodat een aanzienlijk deel van de gereinigde garderobe nogmaals moet worden schoongemaakt.

In het Amerikaanse octrooischrift 3-378.Λ96 zijn versterkingsmiddelen voor het droog reinigen beschreven, die de bekende 10 nadelen zouden opheffen. Deze bekende versterkingsmiddelen voor droog reinigen bestaan voor het overwegende deel uit niet-ionische oppervlak-actieve middelen en voor ongeveer gelijke delen uit anionische opper-vlak-actieve middelen op sulfonaat- en sulfaatbasis en geëthoxyleerde fosforzuuresters. Het-wateremulgerende vermogen is bij deze versterkings-15 middelen voor droog reinigen enigszins verbeterd, maar is nog lang niet voldoende voor de hierboven vermelde eisen.

Doel van de uitvinding is derhalve om voordelige emulgatoren voor de behandeling van wel en niet geconfectioneerde materialen in organische, in water onoplosbare oplosmiddelen ter beschikking te 20 stellen, die zich onderscheiden door een groot wat eremulger end vermogen.

Dat doel wordt volgens de uitvinding hierdoor bereikt, dat de gebruikelijke anionische emulgatoren kleine hoeveelheden van bepaalde zure, anionische, dissocleerbare verbindingen als zodanig en/of in zoutvorm bevatten en zijn ingesteld op een bepaalde pH—waarde.

25 Onderwerp van de uitvinding zijn bijgevolg emulgatoren op sulfaat- en/of sulfonaatbasis met verbeterd wateremulgerend vermogen in water/olie-emulsies, die worden gekenmerkt, doordat zij bevatten 0,5 - 6 gew./£, betrokken op de totale emulgator, van een anionische, dissocieerbare verbinding uit de klasse van de zure zwavel- en/of fosfor-30 verbindingen met ten minste een alkylrest met 1 - 6 koolstof at omen, die geen alkylrest en met alngere keten bevatten, van de verzadigde en/of onverzadigde, eventueel gesubstitueerde carbonzuren met 1 - 6 koolstof-atomen, van de verzadigde en/of onverzadigde, eventueel gesubstitueerde polycarbonzuren met 2-8 koolstofatomen en/of van zure esters daarvan 35 met 1 - 6 koolstof atomen in de alkylrest, als zodanig en/of in zoutvorm, en een pH-waarde hebben van'^,5 - 8,0, in het bijzonder van 5,5 -'7,0.

..........6 1 0 4 8 8 8 3 *

Als bijzonder geschikte anionische, dissocieerbare verbindingen kunnen die worden genoemd, welke in de zuurvorm een eerste dissociatieconstante hebben van ten minste 1 x 10 in het bijzonder van 1,3 x 10”^.

5 Daarnaast wordt bescherming beoogd voor de toepassing van de emulgatoren bij de chemische reiniging en voor het vollen met oplosmiddel.

Anionische verbindingen op sulfaat- en/of sulfonaat-basis, zoals die bij de emulgatoren voor de genoemde doeleinden gewoon-10 lijk als actieve wasbestanddelen worden gebruikt, zijn de alkali- en ammoniumzouten van sulfateringsprodukten van onverzadigde vetzuren, esters en amiden daarvan en van vetalcoholen, zoals van sulfoneringsproduk-ten van alifatische, aromatische en/of aralifatische koolwaterstoffen.

Ook eventueel geëthoxyleerde alkylfosforzuuresters komen in aanmerking.

15 De alkylresten van deze verbindingen bezitten in het algemeen ten minste 8, in het bijzonder 10 - 20 en meer kaolstofatomen. Als voorbeelden kunnen worden genoemd: alkylsulf aten, alkyl-, alkylaryl- en minerale-olis-sulfonaten, alsmede dialkylsulfosuccinaten.

Deze anionische emulgatoren kunnen als zodanig worden 20 gebruikt. Bij voorkeur worden zij evenwel toegepast in de vorm van een mengsel met niet-ionische oppervlakactieve verbindingen. Dergelijke verbindingen worden verkregen door condensatie van alkyleenoxyden (gewoonlijk ethyleenoxyde en/of propyleenoxyde) met verbindingen, die reac-tieve waterstofatomen bezitten. Als voorbeelden voor dergelijke verbin-25 dingen kunnen primaire, secundaire en tertiaire alcoholen, primaire en secundaire aminen, alifatische amiden, alifatische vetzuren en alkyl-fenolen worden genoemd. De niet-ionogene verbindingen worden in het algemeen aan de anionische stoffen toegevoegd in hoeveelheden tot 50 gew betrokken op de actieve wasstof, dus de werkzame stof.

30 De bekende emulgatoren voldoen evenwel niet aan de ge stelde eisen met betrekking tot het wateremulgerende vermogen- Volgens de uitvinding wordt derhalve 0,5-6 gew.$, bij voorkeur 1,5 - ^ gew.5, betrokken op de totale emulgator, van een anionische, dissocieerbare verbinding, zoals hieronder nader zal worden beschreven, daaraan toegevoegd. 35 Be daarbij verkregen emulgatoren zijn in staat, bij een gehalte van ongeveer ^0 gew.% aan actieve wasstof, in een in water onoplosbaar oplos- 8104883

'i r-' ’ ‘ ----- · - ......... — .... ..... M

i : ' 4 middel tot het zesvoudige gewicht van hun eigen gewicht aan water te . emulgeren. Wanneer de emulgatoren in geconcentreerde vorm worden bereid, : b.v, met 80 gev.% actieve wasstof, dan is het zonder meer mogelijk om tot de twaalfvoudige hoeveelheid water, betrokken op het eigen gewicht 5 van de emulgator, te emulgeren.

Als bijzonder geschikte te gebruiken verbindingen kunnen zure fosforverbindingen met ten minste een alkylrest met 1 -6, in : het bijzonder met 1-4 koolstofatomen en/of zouten daarvan worden genoemd. Onder de zure fosforverbindingen dienen daarbij in het algemeen 10 die verbindingen te worden verstaan, die ten minste een'P-O-binding be-. zitten.

De alkylrest van de zure fosforverbindingen kan daarbij direet aan fosfor zijn gebonden, nl. volgens de uitvinding zijn fosfon-zuren als zodanig geschikt. Daarnaast kunnen evenwel ook de zure esters 15 van de fosfonzuren worden toegepast, waarbij evenwel voor de vereste-ring wederom slechts alcoholen met 1 - 6, in het bijzonder met 1 - 4 koolstofatomen, die eventueel zijn gealkoxyleerd met ten hoogste 8 alky-leenoxydegroepen, kunnen worden gebruikt. Voorbeelden van dergelijke verbindingen in de zuurvorm zijn butylfosfonzuur, ethylfosfonzuurmono-20 butylester en de mono-ester van butylfosfonzuur met geethoxyleerde hexa-nol-(1) (gemiddeld 1 ethoxygroep per alcoholrest).

Daarnaast kunnen ook andere zure fosforverbindingen worden gebruikt met ten minste een alkylrest met 1-6, vooral met 1 - 4 kool-st of at omen. Als voorbeelden kunnen de zure esters worden genoemd van 25 fosforigzuur en alkylfosfonzuren als zodanig of mono-esters daarvan met alcoholen met 1-6 koolstofatomen. Deze verbindingen worden eveneens bij voorkeur in zoutvorm gebruikt.

Als dissocieerbare verbindingen waarvoor een bijzondere voorkeur bestaat wegens hun goed wat er emulgerend vermogen, kunnen de ver-30 bindingen met de op het formuleblad weergegeven formule worden genoemd.

In die formule heeft Z de betekenis van M of een rest met de formule V-OC^R') -, betekenen een alkylrest met 1 - 6 koolstofatomen, R' waterstof of een methylrest, M een natrium-, kalium-, ammonium- of eventueel waterstofatoom, en x en y een geheel getal van 0-8, met dien 35 verstande, dat de som van x en y de waarde 8 niet te boven gaat. Van die fosforzuuresters zijn dan weer deze bijzonder goed geschikt, waarbij de - 8104333 5 alkyirest 1 - U kool stof at omen bezit en x en y een getal van 0-2 betekenen, omdat deze verbindingen het vat er emulger ende vermogen in bijzondere mate verbeteren.

Bij de zure zwavelverbindingen, die analoog aan de 5 zure fosforverbindingen ten minste een S-O-binding bevatten, die in de onderhavige emulgatoren aanwezig zijn, gaat het in eerste instantie om zure zwavelzuuresters, b.v. methylsulfaat. Deze verbindingen worden in het algemeen in zoutvorm toegepast.

Een verdere, ofschoon ook enigszins minder goed ge-10 schikte groep van zure zvavelverbindingen zijn de alkylsulfonzuren met 1-6, vooral met 1 - h koolstofatomen in de alkyirest, alsmede de zouten van deze verbindingen. Verbindingen van deze soort zijn algemeen bekend en behoeven geen nadere toelichting.

Met betrekking tot de lengte van de alkyirest geldt 15 hier hetzelfde als bij de P-verbindingen. De verbindingen met de alkyl-resten met korte keten bezitten in het algemeen een hoge dissociatie-constante en verbeteren daardoor het vateremulgerende vermogen in sterkere mate.

Gunstig is voorts de toepassing van verzadigde en/of 20 onverzadigde, eventueel gesubstitueerde carbonzuren met 1 - 6, in het bijzonder met 1 - k koolstofatomen en zouten daarvan. Onder de voorkeurs-verbirdingen in de zuurvorm kunnen mierezuur, azijnzuur, acrylzuur, me-thacrylzuur, glycolzuur en melkzuur worden genoemd. Evenwel komen ook isovaleriaanzuur en n-capronzuur in aanmerking. Onder de bij voorkeur 25 toegepaste zuren zijn weer de gesubstitueerde en de onverzadigde alsmede de verzadigde met 1 en 2 koolstofatomen zeer in het bijzonder geschikt.

Als bijzonder geschikte groep van verbindingen dienen ten.slotte nog te worden genoemd de verzadigde en/of onverzadigde, eventueel gesubstitueerde polycarbonzuren met 2 - 8, in het bijzonder met 30 2 - 6 koolstofatomen en/of zure esters daarvan met 1 - 6, in het bijzon der met 1 - k koolstofatomen in de alkyirest als zodanig en/of in zoutvorm. Als voorbeelden van zuren kunnen oxaalzuur, maleinezuur, bam-steenzuur, itaconzuur, appelzuur, wijnsteenzuur, citroenzuur en glutaar-zuur worden genoemd en als voorbeelden van zure esters fumaarzuur-35 monohexylester en appelzuurmonoëthylester.

Volgens een zeer bijzondere voorkeur bevatten de on- 810 4 8 8 8 ____ 6 derhavige emulgatoren zodanige anionische, dissocieerbare verbindingen, die in de zmrvorm een eerste dissociatieconstante bezitten van ten -5 -5 minste 1 x 10 , in bet bijzonder van 1,3 x 10 en liefst van 1,75 x ΙΟ’5, omdat met stijgende dissociatieconstante een steeds toenemende 5 gunstige beïnvloeding van bet wateremulgerende vermogen wordt waargenomen.

In principe kan worden gezegd dat de genoemde verbindingen ten minste overwegend in de vorm van bun zouten worden toegepast. Er bestaat evenwel een voorkeur om de aan deze zouten ten grondslag 10 liggende zuren resp. zure verbindingen direct te gebruiken, waarbij er ecbter moet worden op gelet, dat de pH-waarde van de verkregen emulgatoren niet lager wordt dan een waarde van U,5, in bet bijzonder van 5,5·

Bij een lagere waarde is bet ecbter zonder meer mogelijk om met waterige alkalihydroxydeoplossingen of ammoniakoplossing enz. gebeel of ten min-15 ste ten dele te neutraliseren. Van geval tot geval zijn daarnaast, ook al zijn zij minder goed, aminen of alkanolaminen geschikt voor bet instellen van een pH-waarde van U,5 - 8,0, in het bijzonder van 5,5 - 7,0* De onderhavige emulgatoren zijn vanwege bun sterk water-emulgerend vermogen uitstekend geschikt voor bet- droog: reinigen van tex-20 tielmaterialen van alle soorten, vellen en pelzen en voor bet droog vollen en wolhoudende artikelen. De chemische reiniging en bet vollen met oplosmiddel worden daarbij op bekende wijze uitgevoerd. Behalve naar het reeds genoemde Amerikaanse octrooischrift 3.378.^96 kan in dit verband nog worden verwezen naar onder andere de Britse octrooischriften 25 1.392.102 en 1.1)-12.598. In dit laatste wordt ook uitvoerig ingegaan op het vollen met oplosmiddelen.

Daarnaast kunnen de onderhavige emulgatoren ook worden gebruikt voor het behandelen van vlakke textielmaterialen en op textiel gelijkende materialen vanuit organische oplosmiddelen. De onderhavige 30 emulgatoren kunnen daarbij vooral worden gebruikt bij het verven. Een bekende werkwijze van deze soort is beschreven in het Britse octrooischrift 1.52¼. 1*86.

De voor het genoemde doel gebruikte, in water onoplosbare oplosmiddelen zijn bekend. Bijzonder geschikt zijn gehalogeneerde 35 koolwaterstoffen, zoals tetrachlooretheen, trichlooretheen, trifluortri-chloorethaan en monofluortrichloorethaan. Bij voorkeur worden de gechlo- 8104888 τ « reerde koolwaterstoffen gebruikt. Daarnaast worden als oplosmiddel ook hoogkokende benzines gebruikt.

De uitvinding wordt nader toegelicht in de onderstaande voorbeelden. In deze voorbeelden zijn in de aangegeven delen gewichts-5 delen, voorzover niet anders is vermeld.

Om het wateremulgerende vermogen te onderzoeken werd telkens k g emulgator verdund met de betreffende hoeveelheid water en toegevoegd aan 1 1 tetrachlooretheen. Bij het aangegeven wateremulgerende vermogen (gewichtsverhouding van emulgator tot geëmulgeerd water) werd 10 nog juist een bestendige emulsie verkregen.

Voorbeeld I

Ter bereiding van een gebruikelijke anionische emulgator werden 60 dln 65%* s petroleumsulfonaat, 20 dln water, 15 11a minerale olie, 10 dln isopropanol en 5 dln butyldiglycol gemengd. De pH-15 waarde van de emulgator (ca. 35 gev.$ actieve was stof) bedroeg ongeveer 6,0 (emulgator A).

Aan deze emulgator A werd k gew.$, betrokken op het gerede emulgatormengsel, van verschillende dissocieerbare verbindingen toegevoegd: 20 Snulgator 3: toevoeging van technisch mierezuur.

Snulgator C: toevoeging van technisch monobutyl-natriummaleïnaat.

Emulgator D: toevoeging van een technisch mengsel van mono- en dibutyl-fosforzuurester (ca 1 : 1).

Snulgator E: toevoeging van een technisch mengsel van mono- en difosfor-25 zuurester van geëthoxyleerde hexanol-(1) (gemiddeld 1 ethoxy- groep/alcoholrest » mengverhouding 1 : 1).

Voorzover zure verbindingen werden toegevoegd, weid. de pH-waarde vervolgens met 50%*s natronloog weer ingesteld op ca 6,0. Snulgator F: ter vergelijking werd het versterkingsmiddel voor droog 30 reinigen volgens voorbeeld I van het Amerikaanse octrooi- schriffc 3.378.^96 bereid en door verdunning met water gebracht op een gehalte van 35 gew.% aan actieve wasstof.

Het wateremulgerende vermogen van de verkregen emulga-toren A - F is aangegeven in de onderstaande tabel A.

8104888 • 8 « *

TABEL· A

._Tftnnlp-ator_]_Wateremalgerend vermogen__ A stand der techniek 1 : 1 B) 1:5 C) volgens de uitvinding 1 : ^ 5 D) 1 : ïf E) 1:3' F . stand der techniek 1 : 1,3

De emulgatoren B - E zijn bijzonder goed geschikt als reinigingsversterkingsmiddelen, omdat door het goede wateremulgerende 10 vermogen ook lichte vlekken (in water oplosbare verontreinigingen) grotendeels worden verwijderd.

Voorbeeld II

Een anionische emulgator had de volgende samenstelling: i+0 dln C-]2-l8 aliyls^i’onaat > 26 dln tetrachlooretheen, 31 dln water en 15 3 dln isopropanol (pH-waarae 5»5. - 6,0). Deze emulgator A is een in de handel gebruikelijk reinigingsversterkingsmiddel.

Aan de emulgator A werd telkens k gew.$, betrokken op het gerede emulgatormengsel, toegevoegd van geconcentreerd azijnzuur (emulgator B), acrylzuur (emulgator C) en van een technisch mengsel uit 20 een mono- en dimethylfosforzuurester 1:1 (emulgator D). Wanneer nodig werd de pH-waarde na toevoeging van de dissocieerbare verbinding met k5% kaliloog ingesteld op 5,5 - 6,0.

Het wateremulgerende vermogen van de verkregen emulgatoren A - D is aangegeven in de onderstaande tabel B.

TABEL· B

25 Emulgator Wateremulgerend 'vermogen_ A stand der techniek 1 : 1 B) 1:5

C) volgens de uitvinding 1 : T

D) 1:6 30 De emulgatoren B - D zijn vanwege hun groot emulgerend vermogen voor water bijzonder goede reinigingsversterkingsmiddelen.

8104888 .** „Λ 9

Voorbeeld. Ill

Een in de handel gebruikelijk emulgatorpreparaat (20 gev.% dodecyHenzeensulfonaat, 8 gev.% nonylfenolpolyglycolether met 5 ethyleenoxyde per mol nonylfenol, 2 gev.%' nonylfenolpolyglycolether 5 met 9 ethyleenoxyde per mol nonylfenol, 32 gev.% minerale olie, rest organische oplosmiddelen) bevatte toenemende hoeveelheden van de in voorbeeld I, emulgator D genoemde fosforzmrester (i). De pH-vaarde werd -voorzover nodig - met in de handel gebruikelijke kaliloog ingesteld op 5,5 - 6,0.

10 Daarbij werd het wateremulgerend vermogen als volgt ver beterd:

TABEL C

_Skulgator_Fateremulgerend vermogen_ A (geen toevoeging) stand der techniek 1 : 0,5 B (l gev.^'ï) ) 1 : 2,5 15 C (2 gev.% I) ) volgens de 1:3 D (b gev.% I) ) uitvinding 1 : k E (6. gβv.% I) ) 1:5

Fanneer de toegevoegde hoeveelheid dissocieerbare verbinding verder verd vergroot, kon geen noemensvaardige verbetering van 20 het vateremulgerende vermogen vorden waargenomen.

De emulgatoren B - E, in het bijzonder C — E, leidden tot een goede verwijdering van in water oplosbaar vuil bij toepassing als reinigingsversterkingsmiddel, maar zijn ook goed geschikt voor het verven uit organisch oplosmiddel.

25 Voorbeeld IV

Een in de handel gebruikelijk tenside preparaat (10 gev.% minerale olie, 28 gev.% minerale olie-/petroleumsulfonaat, 7 gev.% dodecylbenzeensulfonaat, 11 gev.% nonylfenolpolyglycolether met 10 ethyleenoxyde per mol nonylfenol, 6 gev.% isopropanol, rest organisch oplos-30 losmiddelen en water; met kaliloog ingesteld op een pH-waarde van ca 6,0) werd volgens de gegevens in voorbeeld II met glycolzunr, appelzuur en de in voorbeeld II aangegeven fosforzuurester gemengd. Het vateremulgerende vermogen van de verkregen emulgatoren werd verbeterd op ongeveer dezelfde wijze als aangegeven in voorbeeld II.

8104888 10

Voorbeeld V

Gebruikelijke anionische emulgatoren op sulfaat- en sulfonaatbasis zijn als volhulpmiddel nauwelijks geschikt. Volgens de uitvinding lukt het evenwel om ook dergelijke emulgatoren voor het ge-5 noemde doel te gebruiken.

De volgende bestanddelen werden met elkaar gemengd: hO dln di(2-ethylhexyl)sulfosuccinaat T0%, 20 dln petroleumsulfonaat 65% 10 dln nonylfenolpolyglycolether met 5 ethyleenoxyde per mol nonylfenol, 10 15 dln minerale-oliesulfonaat 30% 5 dln butyldiglycol en 10 dln minerale olie.

Aan dat mengsel werd h gew. %, betrokken op het totale mengsel, van een zure fosforzuurester (zie voorbeeld II, emulgator D) 15 toegevoegd en met geconcentreerde kaliloog werd de pïï-waarde ingesteld op 6,0 - 6,5·

Een deel van deze emulgator is in staat 10-11 dln water te binden, zodat die zonder meer als volhulpmiddel kan worden gebruikt.

20 Voorbeeld VI

De toepassing van de in voorbeeld V bereide emulgator als volhulpmiddel is toegelicht in het volgende voorbeeld:

In een reinigingsmachine met een nominale lading van 50 kg werd 35 hg fijngestrikte lamswol aangebracht. Aan de trommel werd 25 onder roteren een tetrachloorethyleenbad, dat 5% van de emulgator en 20% water bevatte, telkens betrokken op het waargewicht,'toegevoegd in een verhouding van 6 : 1 (hadvolume tot waargewicht) en er werd 1 minuut voorgevold. Vervolgens werd bij stilstaande trommel, maar bij ingeschakelde kleine pompcirculatie het zwellen van de wol bewerkstelligd en 30 vervolgens 3 minuten onder roteren gevold. Het na het vollen overblijvende restbad werd evenals het na slingeren (2 minuten) verkregen slinger-bad aan destillatie onderworpen. Het uiteindelijke drogen vond plaats bij T0°C gedurende 15 minuten. Door inblazen van koude lucht werd de waar ten slotte afgekoeld.

35 De waar vertoonde een gelijkmatig voleffect. Zij was week met een wollige greep en er konden geen kleurtoonverschuivingen wor- 8104888 Γ· 11 den waargenomen.

Voorbeeld VII

De toepassing van de emulgator D volgens voorbeeld III als reinigingsversterkingsmiddel wordt toegelicht in het volgende voor-5 beeld:

In een reinigingsmachine (nominale lading 12 kg per lading) werd 9 hg gemengde garderobe (wolbestanddeel ca 25$) aangebracht. De waar werd vervolgens als volgt in de machine voorbehandeld: door een ingebouwde stoomsproeier met een opening van 0,8 mm sproeide 10 men in 2 minuten in totaal ca 2% waterdamp, betrokken op het waargewicht, in. Tegelijk werd door een tweede sproeier (diameter 1,5 mm) in 3 minuten 4,5 1 tetrachlooretheen, dat 45 g/l van de hierboven genoemde emulgator bevatte, in de reinigingstrommel ingesproeid onder roteren. Daarna volgde een 3 minuten durende spoelgang met een kort bad uit 25 1 zui-15 ver tetrachlooretheen. Het spoelbad en de tijdens het slingeren vrijkomende delen daarvan werden ter destillatie gevoerd.

Daarna werd over filter met een bad, dat 4,5 g/l van het genoemde reinigingsversterkingsmiddel bevatte, bij een badverhouding 6 : 1 (badvolume tot waargewicht) in 5 minuten gereinigd, ten einde 20 het resterende vuil te verwijderen en de restvocht te binden. Het bad en het aansluitend afgeslingerde deel werden afgevoerd naar de arbeids-tahk. De waar werd in de trommel bij ca T0°C gedroogd en vervolgens met koude lucht gekoeld op 30°C.

De reinigingswerking van de behandelde waar was zeer 25 goed, zodat slechts een klein deel moest worden nabehandeld.

8104888

Claims (6)

1. Emulgatoren op sulfaat- en/of sulfonaatbasis met verbeterd wateremulgerend vermogen en water/olie-emulsies, met het kenmerk, dat de emulgatoren 0,5-6 gew.$, betrokken op de totale emulga-tor, van een anionisch, dissocieerbare verbinding uit de klasse van de 5 zure zwavel- en/of fosforverbindingen met ten minste één alkylrest met 1-6 koolstof atomen, die geen alkylresten met langere ketens bevatten, van de verzadigde en/of onverzadigde, eventueel gesubstitueerde carbon-zuren met 1 - 6 koolstof at omen, van de verzadigde en/of onverzadigde eventueel gesubstitueerde polycarbonzuren met 2-8 koolstof at omen en/of 10 van zure esters daarvan met 1 - 6 kool stof at omen in de alkylrest, als zodanig en/of in zoutvorm bevatten en een pH-waarde bezitten van U,5 - 8,0, in het bijzonder van 5,5 - 7,0-

2. Emulgatoren volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de dissocieerbare verbindingen in de zuurvorm een eerste dissociatie- 15 constante van ten minste 1 x 10 ^ bezitten.

3. Emulgatoren volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat zij 1,5 - U gew.$ van de dissocieerbare verbinding bevatten. k. Emulgatoren volgens conclusies 1-3, met het kenmerk, dat als dissocieerbare verbindingen verbindingen aanwezig zijn met de op 20 het formuleblad weergegeven algemene formule, waarin Z de betekenis heeft van M of van de rest (-OCgH^R.') -, R^ een alkylrest met 1 - 6, in het bijzonder met 1 - k koolstof atomen, R' waterstof of een methylrest, M een natrium-, kalium-, ammonium- of eventueel waterstofatoom, en x en y een geheel getal van 0 - 8, in het bijzonder van 0-2 betekenen, met 25 dien verstande, dat de som van x en y de waarde van 8 niet te boven gaat.

5. Emulgatoren volgens conclusies 1-3, met het kenmerk, dat als dissocieerbare verbindingen gesubstitueerde, verzadigde en/of eventueel gesubstitueerde, onverzadigde carbonzuren met 1 - ^ koolstofato-men en/of mono-C^-alkylesters van C^g-dicarbonzuren als zodanig en/of 30 in zoutvorm aanwezig zijn.

6. Toepassing van de emulgatoren volgens conclusies 1 - 5 als reinigingsversterkingsmiddel bij de chemische reiniging.

7. Toepassing van de emulgatoren volgens conclusies 1-5 als hulpmiddel voor het oplosmiddelvollen. 8104888