NL7907982A - Werkwijze ter bereiding van hoog-smeltend chenodeoxycholzuur. - Google Patents

Description

» 49 350/Bos/AS 1 ' ^

Werkwijze ter bereiding van hoog-smeltend chenodeoxycholzuur.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze ter bereiding van een sterk gezuiverde hoog-smeltende kristallijne vorm van chenodeoxycholzuur (= 3 cc , 7 Qt-dihydroxy-5 p-cholaanzuur).

5 Chenodeoxycholzuur, één van de voornaamste gal- zuren die voorkomen in menselijke gal en de gal van sommige dieren, bezit waardevolle therapeutische eigenschappen, doordat het in staat is tot verminderen en/of oplossen van cholesterolgalstenen bij de mens en der-10 halve bruikbaar is bij de medische behandeling van gal stenen en van metabolische aandoeningen of ziektes die leiden tot de vorming van cholesterolgalstenen.

Het is bekend dat chenodeoxycholzuur, dat hier verder zal worden afgekort als CDCZ, in verschillende 15 polymorfe vormen bestaat. In de literatuur wordt het voorkomen van drie kristallijne vormen met verschillende smeltpunten beschreven en van ten minste êên amorfe vorm van CDCZ die smelt^rond 140°C en verder van kristallij ne CDCZ/oplosmiddelcomplexen die smelten bij 20 ongeveer 120°C (zie G.Giuseppetti c.s., II Farmaco,

Ed.Sc. 33_, blz. 64 (1978)). Volgens deze publicatie bestaan de kristallijne polymorfe vormen uit een hoog-smeltende vorm met een smeltpunt van ongeveer 168°C en twee lager smeltende vormen met een smeltpunt van 25 respectievelijk ongeveer 138°C en ongeveer 119°C.

De voornaamste natuurlijke bron voor CDCZ is dierlijke gal. Verschillende werkwijzen voor het isoleren van CDCZ als zodanig uit natuurlijke dierlijke bronnen zijn beschreven (zie bijv-oorbeeld de Ameri-30 kaanse octrooischriften 3.931.256 en 3.919.266). Een andere belangrijke gedeeltelijk synthetische weg ter verkrijging van CDCZ bestaat uit het synthetiseren van CDCZ uit cholzuur dat op zijn beurt kan worden geïsoleerd uit dierlijke gal (zie bijvoorbeeld Fieser en 35 Rajagopalan, J.Am.Chem.Soc. 72_, blz. 5530 (1950) en 790 7 9 82

Ik 2 .

τ

Hofmann, Acta Chem. Scand. Γ7, biz. 173 (1963)).

Aangezien het bekend is dat bepaalde van de verbindingen die tezamen met CDCZ in de gal voorkomen en/of worden gevormd gedurende de isolering en/of 5 synthese van CDCZ (bijvoorbeeld verwante galzuren en esters) hepatotoxische eigenschappen bezitten, is het uitermate belangrijk dat voor therapeutische doeleinden een vorm van CDCZ wordt gebruikt die gemakkelijk en ondubbelzinning kan worden gekenmerkt door de fysische 10 eigenschappen ervan, die kan worden verschaft in hoog gezuiverde vorm en waarin iedere, zelfs geringe, verontreiniging met onzuiverheden, bijvoorbeeld de bovengenoemde verwante verbindingen en/of oplosmiddelresi-duën, gemakkelijk kunnen worden onderkend en vervolgens 15 worden verwijderd.

Zowel het CDCZ dat op de gebruikelijke wijze wordt bereid door isolering uit dierlijk galmateriaal of door middel van synthese uit cholzuur, wordt gewoonlijk verkregen in een vorm die rond of beneden 20 140°C smelt. Verschillende methoden voor het zuiveren van het ruwe produkt zijn voorgesteïd, omvattende her-kristallisatie van het CDCZ uit verschillende oplos-middelsystemen, eventueel gecombineerd met een chroma-tografische zuiveringsstap en/of tussentijdse vorming 25 van zouten of esters van het CDCZ. De meeste van deze methoden resulteren in gezuiverde produkten met een smeltpunt rond of enigszins boven 140°C.

Bijvoorbeeld wordt in de werkwijze voor het isoleren van CDCZ uit dierlijke gal die is beschreven 30 in de Amerikaanse octrooischriften 3.931.256 en

3.919.266, CDCZ afgescheiden in de vorm van het ruwe bariumzout dat wordt behandeld met ethylacetaat en HC1 ter verkrijging van een oplossing van CDCZ in ethylacetaat, waaruit CDCZ wordt neergeslagen door 35 toevoeging van n-hexaan, hetgeen een vorm van CDCZ

levert met een smeltpunt van 140-142°C (zie voorbeeld V). Dit produkt kan verder worden gezuiverd met behulp van de volgende methoden (voorbeeld VI-VIII): verdeling · — in tegenstroom van een oplossing in ethylacetaat/n-hexaan 790 7 9 82 3 ft

S

tussen waterig azijnzuur en isopropylether/n-hexaan, kolomverdelingschromatografie op "Celite"kolommen die 70% azijnzuur als de stationaire fase en isopropyl-ether/n-hexaan als de mobiele fase bevatten, absorp-5 tiechromatografie van een oplossing in ethylacetaat of aceton. Er wordt geen significante verandering van het smeltpunt van het gezuiverde produkt beschreven.

Bij de synthetische werkwijze ter bereiding van CDCZ uit cholzuur, beschreven door Fieser en 10 Rajagopalan, wordt uiteindelijk een vorm van CDCZ

die smelt bij 139-142°C gewonnen uit de oplossing ervan in ethylacetaat door deze oplossing te verdunnen met een mengsel van diethylether en petroleumether.

Bij de werkwijze als beschreven door Hofmann, 15 wordt een ruw zuur verkregen na Wolff-Kishner reductie van het overeenkomstige ketozuur en extractie met ether-benzeen of verzeping van de methylester van CDCZ en extractie met ether. Wanneer dit ruwe zuur wordt opgelost in een kleine hoeveelheid heet ethylacetaat 20 en men de oplossing laat afkoelen, wordt een gel ge vormd dat na opwerking een vorm van CDCZ levert met een smeltpunt van 133-140°C. Tweemaal het volume ervan aan hete heptaan wordt toegevoegd aan de hete ethyl-acetaatoplossing en na afkoelen wordt CDCZ verkregen 25 in de vorm van kristallijne naaldjes met een smeltpunt van 119°C.

Uit The Lancet 1974, blz. 1518 en de Amerikaanse octrooischriften 4.014.908 en 4.072.695, is het bekend dat het door Hofmann verkregen produkt een 30 inclusiecomplex is waarin heptaan is ingesloten in de kristallijne structuur en dat soortgelijke naaldvormige kristallijne inclusiecomplexen ook worden verkregen in andere oplosmiddelsystemen omvattende ethyl-acetaat-cycloalkanen en ethylacetaat-alkanen. Uit 35 dergelijke oplosmiddelsystemen wordt het cycloalkaan of het alkaan opgenomen in de kristallijne structuur. Ethylacetaat alleen levert een inclusiecomplex met ethylacetaat als de ingesloten verbinding. Volgens de Amerikaanse octrooischriften 4.014.908 en 4.072.695 790 7 9 82

A

4 τ kan een praktisch zuivere oplosmiddel-vrije vorm van CDCZ met een smeltpunt tussen 142° en 145°C worden verkregen uit het CDCZ-oplosmiddelinclusiecomplex door het kristallijne complex op te lossen in metha-5 nol en in te dampen tot droog, of in het geval van het CDCZ-cycloalkaancomplex door de kristallen te onderwerpen aan drogen in een oliepompvacuum bij een druk van 2 mm Hg en een temperatuur van 90°C (zie kolom 4, regels 13-37 en voorbeeld VII), of door de 10 kristallen op te lossen in een waterige alkalische oplossing en het CDCZ opnieuw neer te slaan uit de alkalische oplossing door toevoegen van een mineraal-zuur.

Voorts wordt in het bovengenoemde artikel in 15 The Lancet de vorming beschreven van een hoog-smeltende vorm van CDCZ bij verwarming van CDCZ tot temperaturen boven 145°C. Door gebruik te maken van differentiële thermische analyse werden de volgende overgangen waargenomen in het naaldvormige kristallijne produkt:

20 er treedt een endotherm proces op bij ongeveer 120°C

dat het gevolg is van vrijkoming van meegekristalliseerd oplosmiddel. Dit wordt gevolgd door een andere endotherme reactie bij 142-145°C hetgeen in overeenstemming is met het smeltpunt van één kristallijne 25 vorm. Verhoging van de temperatuur leidt tot een exo- therme reactie tussen 145°C en 160°C overeenkomende met herkristallisatie, die tenslotte wordt gevolgd door een scherpe endotherme overgang bij 168°C, overeenkomende met het smeltpunt van de hoog-smeltende 30 vorm van CDCZ. Toch worden er in de publicatie in

The Lancet geen verdere fysische kenmerken van de hoog-smeltende vorm van CDCZ en geen methoden ter verkrijging van deze hoog-smeltende vorm van CDCZ gegeven en worden er geen methoden ter bereiding van 35 de hoog-smeltende vorm van CDCZ op een grotere schaal voorgesteld.

Het Amerikaanse octrooischrift 4.022.806 beschrijft een methode volgens welke.hoog gezuiverde vormen van CDCZ met een laag smeltpunt(d.w.z. een 730 7 9 82 * 5 % amorfe vorm of een CDCZ/oplosmiddelinclusiecomplex) kunnen worden omgezet tot een hoog-smeltende vorm van CDCZ met een smeltpunt van ongeveer 166°C. Deze methode bestaat uit het bereiden van een waterige suspensie 5 van de laag-smeltende vorm van CDCZ, enten van de suspensie met kristallijn hoog-smeltend CDCZ materiaal, behandelen van de suspensie bij een temperatuur niet hoger dan 85°C teneinde het CDCZ volledig om te zetten tot materiaal van de hoog-smeltende vorm (zie kolom 3, 10 regels 28-34 en 59-68).

De behandeling bestaat uit het verwarmen van de waterige suspensie op een temperatuur niet hoger dan 85°C met of zonder onderwerping ervan aan ultrasonische trillingen (zie kolom 4, regels 24-28). Dit 15 proces heeft verschillende nadelen. In de eerste plaats wordt een hoog-smeltend kristallijn entmateriaal vereist dat afzonderlijk moet worden bereid. Voorts moet, teneinde de werkwijze van dit octrooischrift effectief uit. te voeren, hoog-gezuiverd laag-smeltend 20 CDCZ uitgangsmateriaal worden gebruikt en het verdient aanbeveling, eerst het kristallijne calciumzout van het laag-smeltend CDCZ te bereiden, het zout op te nemen in azijnzuur ter vorming van een oplossing van CDCZ, het CDCZ daaruit neer te slaan door verdunning 25 met water, de resulterende waterige suspensie van CDCZ te enten met kristallijn hoog-smeltend CDCZ materiaal en dit als bovenbeschreven te behandelen.

Het Duitse "Offenlegeungsschrift" 2613346 beschrijft een werkwijze ter bereiding van een kristal-30 lijn hoog-smeltend CDCZ materiaal door ruw CDCZ te herkristalliseren uit acetonitril. Herkristallisatie uit een oplossing in acetonitril is eveneens voorgesteld in het Amerikaanse octrooischrift 4.022.806 als een middel ter bereiding van het hoog-smeltend kris-35 tallijn CDCZ entmateriaal. Zelfs hoewel een hoog- smeltende vorm van CDCZ kan worden verkregen door herkristallisatie uit acetonitril, is het gebruik van dit oplosmiddel in hoge mate ongewenst voor het bereiden van CDCZ voor therapeutische doeleinden vanwege 790 79 82 ·» - . 6 r de welbekende giftigheid van acetonitril. De noodzaak van het verwerken van grote hoeveelheden van een giftig oplosmiddel gedurende het proces levert natuurlijk een ernstig nadeel. Verder is er, gezien de 5 welbekende neiging van CDCZ tot vasthouding in de kristallijne structuur van oplosmiddelen uit de oplossing waaruit het is gekristalliseerd, het gevaar dat ten minste kleine hoeveelheden van het giftige acetonitril kunnen worden vastgehouden in hethoog-10 smeltende kristallijne materiaal. Dit vormt natuur lijk een potentieel gevaar voor de gezondheid, in het bijzonder gezien het feit, dat elke therapeutische behandeling met CDCZ gewoonlijk toediening van CDCZ gedurende een lange tijdsperiode zal inhouden.

15 Het is een oogmerk van de onderhavige uit vinding, een werkwijze te verschaffen ter bereiding van een zeer sterk gezuiverd hoog-smeltende vorm van CDCZ, die de nadelen van de bovengenoemde bekende werkwijzen vermijdt.

20 Het is een oogmerk van de onderhavige uit vinding, een zodanige werkwijze te verschaffen waardoor een hoog-smeltende vorm van CDCZ met een smeltpunt tussen ongeveer 160° en 170°C, die in hoge mate is gezuiverd en geschikt is voor therapeutisch ge-25 bruik, wordt verkregen uit laag-smeltende vormen van CDCZ.

Het is een verder oogmerk van de onderhavige uitvinding, een werkwijze te verschaffen voor het omzetten van laag-smeltende vormen van CDCZ tot een 50 hoog-smeltende vorm van CDCZ in een eenvoudige pro cedure die kan worden uitgevoerd als een aanvullende stap in een gebruikelijk proces direct na het winnen van de laag-smeltende vorm van CDCZ, en die geen omslachtige tussentijdse zuiveringsstappen vereist 55 en/of het invoeren van additionele reagentia anders dan die welke worden gebruikt bij het winnen van de laag-smeltende vormen van CDCZ.

Het is een verder oogmerk van de onderhavige uitvinding, een zodanige werkwijze te verschaffen die 7907982 7 \ niet het gebruik vereist van enig hoog-smeltend kristallijn CDCZ entmateriaal.

Het is een verder oogmerk van de onderhavige uitvinding, een zodanige werkwijze te verschaffen 5 waarbij een zuivering van CDCZ plaats vindt gelijk tijdig met de omzetting ervan tot de hoog-smeltende vorm en die een produkt levert met een laag gehalte aan vluchtige bestanddelen.

Teneinde de voorgaande oogmerken volgens de 10 onderhavige uitvinding te bereiken, wordt een werk wijze verschaft ter bereiding van een hoog-smeltende vorm van chenodeoxycholzuur met een smeltpunt van ten minste ongeveer 160°C, welke daardoor is gekenmerkt dat men 15 (a) ten minste één vorm van chenodeoxycholzuur met een smeltpunt beneden 160°C suspendeert in een vloeibare, niet-aromatische koolwaterstof, bij voorkeur cyclohexaan,'ter vorming van een suspensie met een kookpunt van ten minste 65°C; 20 (b) de suspensie verwarmt tot een voldoende hoge temperatuur tussen ongeveer 65° en ongeveer 140°C, ' bij voorkeur tussen ongeveer 75° en 100°C, gedurende een voldoende lange tijdsperiode voor het omzetten van praktisch al het chenodeoxycholzuur tot de hoog-25 smeltende vorm; en (c) de hoog-smeltende vorm van chenodeoxycholzuur wint uit de suspensie.

Laag-smeltende amorfe en/of kristallijne vor-30 men van CDCZ, evenals CDCZ-oplosmiddelinclusiecomple- xen, kunnen volgens de bovenbeschreven werkwijze worden behandeld. Het hoog-smeltende CDCZ wordt verkregen in de vorm van een in hoofdzaak granulair poeder, dat geschikt is om te worden geformuleerd tot thera- 35 peutische preparaten.

Verdere kenmerken, oogmerken en voordelen van de onderhavige uitvinding zullen duidelijk worden uit de navolgende gedetailleerde beschrijving van de uitvinding.

790 7 9 82 / 8

De werkwijze volgens de onderhavige uitvinding verschaft een eenvoudige methode voor het omzetten van laag-smeltende vormen van CDCZ (amorfe vormen, laag-smeltende kristallijne vormen en/of CDCZ-oplos-5 middelinclusiecomplexen) tot de meer gewenste hoog- smeltende vorm.

Verrassenderwijs werd gevonden, dat wanneer een laag-smeltende vorm van CDCZ wordt verwarmd tot een temperatuur van ten minste 65°C in een vloeibare 10 niet-aromatische koolwaterstof gedurende een voldoende tijdsperiode, een hoog-smeltende vorm van CDCZ met een wel-gedefinieerd smeltpunt in het traject van ongeveer 160°C tot ongeveer 170°C, wordt verkregen.

De verkregen hoog-smeltende vorm van CDCZ is 15 een in hoofdzaak granulair poeder. Het bestaat in hoofdzaak uit gmn.ulaire kristallen, die gewoonlijk smelten in een traject van 2-3° binnen het gebied van 160-170°C, zonder de aanzienlijke voor-krimping en voor-verweking die lager-smeltende produkten vertonen 20 (smeltpunt ca. 140-145°C).

Het produkt heeft ook een hoge graad van zuiverheid. Dunne-laag chromatografie toont aan dat wanneer componenten die minder polair zijn dat CDCZ aanwezig zijn in het uitgangsmateriaal, deze worden 25 verminderd door de uitloging met koolwaterstof. Het resterende koolwaterstofgehalte van de hoog-smeltende, in hoofdzaak granulaire vorm van CDCZ is uitzonderlijk’. laag. Het relatief hoge gehalte aan vluchtige stoffen van laag-smeltende vormen, die smelten in het traject 30 van ongeveer 140° tot 145°C, wordt in aanzienlijke mate geëlimineerd. Terwijl het gehalte aan vluchtige stoffen van dergelijk uitgangsmateriaal kan variëren tussen 1 e.n 3%, ligt het gehalte aan vluchtige stoffen van het verkregen hoog-smeltende,in hoofdzaak 35 granulaire produkt gewoonlijk tussen 0 en 0,3%.

De hoog-smeltende,in hoofdzaak granulaire vorm van CDCZ die wordt verkregen volgens de onder-. havigè uitvinding, vertoont verschillende voordelige eigenschappen, als gevolg waarvan deze in het bij- 790 7 9 82 1* 9 zonder geschikt is voor farmaceutische toepassing: 1. Deze hoog-smeltende, in hoofdzaak granulaire vorm van CDCZ volgens de onderhavige uitvinding is een vrij-vloeiend poeder met een stortgewicht van 5 ongeveer 0,4 tot ongeveer 0,6 g/ml, hetgeen ongeveer 2 tot 3 maal zo groot is dan dat van laag-smeltende vormen. Daarnaast wordt het hoog-smeltende produkt, in tegenstelling tot de laag-smeltende produkten, niet gemakkelijk sterk elektrostatisch geladen. Deze eigen-10 schappen zullen de verwerking van het CDCZ vergemakke lijken, in het bijzonder wanneer het wordt geformuleerd tot therapeutische preparaten.

2. De hoog-smeltende vorm bindt oplosmiddelen niet sterk. Derhalve kan deze vorm snel worden ge- 15 droogd tot lage oplosmiddelgehaltes onder milde om standigheden. Aan de andere kant kunnen de laag-smeltende kristallen tot 5% oplosmiddel vasthouden.

3. Eenmaal droog, vertoont het hoog-smeltende produkt weinig of geen neiging·tot het opnieuw ad- 20 sorberen van oplosmiddel of vocht. Wanneer bijvoor beeld een zorgvuldig gedroogde hoog-smeltende vorm van CDCZ volgens de onderhavige uitvinding (uit een loging met heet cyclohexaan) en een laag-smeltende vorm van CDCZ (uit een ethylacetaat-hexaan-kristalli-25 satie) worden uitgeloogd met koude hexaan, bevatten de produkten die worden verkregen na filtreren en daarna drogen bij 70°C in vacuum gedurende 18 uren, respectievelijk 0,0% en 3,9% vluchtige bestanddelen.

Dit illustreert duidelijk het verschil in oplosmiddel-30 bindingseigenschappen tussen de twee verschillende kristalvormen. Indien blootgesteld aan lucht, absorbeert de laag-smeltende vorm van CDCZ vocht (tot ongeveer 1,5%), terwijl geen dergelijke absorptie van vocht plaats vindt bij de in hoofdzaak granulaire 35 hoog-smeltende vorm van CDCZ volgens de onderhavige uitvinding.

4. De in hoofdzaak granulaire hoog-smeltende vorm van CDCZ toont een hoge warmtestabiliteit; dit — kan het gevolg zijn van de afwezigheid van oplosmiddel 79079 82 10 binnen de kristalstructuur. Wanneer bijvoorbeeld verwarmd wordt op 100°C gedurende een nacht is er geen verandering in kwaliteit, zoals vastgesteld door middel van gas-vloeistofchromatografie en dunne-laag chroma-5 tografie, terwijl overeenkomstig verwarmen van een laag-smeltend CDCZ leidt tot de vorming van afbraak-produkten die kunnen worden bepaald door middel van gas-vloeistofchromatografie en dunne-laag chromatogra-fie.

10 5. De in hoofdzaak granulaire hoog-smeltende vorm van CDCZ dispergeert gemakkelijk in water, in tegenstelling tot' de laag-smeltende vorm die moeilijk kan worden gedispergeerd in water.

De niet-aromatische vloeibare koolwaterstof-15 fen die kunnen worden gebruikt bij de werkwijze vol gens de uitvinding, zijn die waarin CDCZ slechts weinig oplosbaar is. Geschikte materialen zijn niet-aromatische koolwaterstoffen die verzadigd of onverzadigd, lineair of vertakt en cyclisch of acyclisch 20 kunnen zijn, in het bijzonder alkanen, alkenen, cyclo- alkanen en cycloalkenen, met een kookpunt van ten minste 65°C. Geschikt worden niet-aromatische koolwaterstoffen die koken tussen ongeveer en 65° en 140°C, bij voorkeur tussen ongeveer 75° en 125°C, gebruikt, 25 maar hoge kokende koolwaterstoffen kunnen ook worden gebruikt. Voorbeelden van in het bijzonder geschikte koolwaterstoffen zijn cyclohexaan (kookpunt ca. 80,7°C) cyclohexeen (kookpunt ca. 83,0°C), isooctaan (kookpunt ca. 99,3°C), methylcyclohexaan (kookpunt ca. 100,3°C), 30 n-heptaan (kookpunt ca. 98,4°C) of n-octaan (kookpunt ca. 125,6°C).

Van de bovengenoemde koolwaterstoffen verdient cyclohexaan de voorkeur omdat daarin de omzetting van laag-smeltende vormen van CDCZ tot de in hoofdzaak 35 granulaire kristallijnè vorm van CDCZ gemakkelijk plaats vindt, deze stof gemakkelijk kan worden verwijderd uit het vaste CDCZ na de omzetting en het in de handel verkrijgbaar is in bevredigend zuivere vorm.

790 7982 11

Indien gewenst, kunnen kleine hoveelheden organische oplosmiddelen, waarin CDCZ redelijk oplosbaar is en die mengbaar zijn met de niet-aromatische kool-watesrstoffen waarin CDCZ relatief onoplosbaar is, 5 worden toegevoegd. Bijvoorbeeld kan cyclohexaan dat 0-5% aceton bevat, worden gebruikt.

Teneinde de omzetting van het CDCZ tot de in hoofdzaak granulaire hoog-smeltende vorm teweeg te brengen, is een temperatuur van ten minste 65°C 10 vereist. Geschikt ligt de temperatuur tussen 65° en ongeveer 140°C, bij voorkeur tussen ongeveer 70° en 100°C en het meest bij voorkeur ongeveer 75° en ongeveer 100°C. Bij temperaturen beneden 70°c (bijvoorbeeld in kokende n-hexaan, kookpunt ca. 69°C), wordt de om-15 zettingssnelheid relatief laag en onzeker. Weinig of geen verandering van het. smeltpunt van de laag-smeltende vorm van CDCZ vindt plaats zelfs na verscheidene uren verwarming bij terugvloeitemperaturen in cyclopentaan (kookpunt ca,49,3°C), benzeen (kook-20 punt ca. 80,1°C) of koolstoftetrachloride (kookpunt ca. 76,7°C) of in tolueen (kookpunt ca. 110,6°C) bij 80°C. Verwarmingstemperaturen boven 140°C dienen te worden vermeden, aangezien afbraak van CDCZ plaats kan vinden boven ongeveer 140°C.

25 Geschikt wordt de werkwijze volgens de onder havige uitvinding uitgevoerd door de laag-smeltende vorm van CDCZ te suspenderen in een niet-aromatische vloeibare koolwaterstof met een kookpunt binnen het gewenste temperatuurtraject, bij voorkeur in het 30 traject tussen ongeveer 75° en ongeveer 100°C, het meest bij voorkeur in cyclohexaan, en verwarmen van de suspensie tot een terugvloeikooktemperatuur gedurende een voldoende tijdsperiode voor het praktisch volledig voltooien van de omzetting tot de hoog-35 smeltende, in hoofdzaak granulaire vorm. Het verdient aanbeveling, de verwarming uit te voeren bij afwezigheid van alkali of mineraalzuur, aangezien het eerstgenoemde zal leiden tot zoutvorming terwijl het laatstgenoemde afbraak van CDCZ zal katalyseren.

790 7 9 82 / * 12

De reactieperiode kan variëren binnen een ruim gebied, afhankelijk van de reactietemperatuur.

Bij toepassing van een reactietemperatuur tussen ongeveer 75° en ongeveer 100°C zijn reactieperioden 5 tussen ongeveer 1 en 16 uren geschikt, terwijl aan merkelijk langere tijdsperioden nocdzakelijk kunnen zijn bij lagere temperaturen. Gewoonlijk kan een bevredigende omzettingsgraad worden verkregen binnen een periode tussen ongeveer 1 en ongeveer 5 uren, bij 10 voorkeur ongeveer 2 en ongeveer 4, indien een suspen sie van CDCZ in cyclohexaan wordt verwarmd tot kook-temperatuur.

De verhouding tussen de hoeveelheid CDCZ en de volumehoeveelheid vloeibare koolwaterstof kan 15 variëren van ongeveer 1:4 tot ongeveer 1:20. In het geval van cyclohexaan verdient een verhouding tussen ongeveer 1:6 en ongeveer 1:12, in het bijzonder 1:8 en ongeveer 1:10, het meest de voorkeur.

De volgende voorbeelden lichten de uitvinding 20 nader toe.

Voorbeeld I.

31,2 kg gemalen, laag-smeltend chenodeoxychol-zuur (gekristalliseerd uit ethylacetaat-hexaan; smeltpunt 118-125°c, troebele smelt, wordt helder bij 25 61°C? gehalte aan vluchtige stof 1,11%) werd toege

voegd aan 190 1 cyclohexaan in een met glas beklede destilleerketel van 227 1 inhoud. Het mengsel werd geroerd, verwarmd tot terugvloeitemperatuur en gekookt onder terugvloeii^ng gedurende 2 uren. Het mengsel 30 werd afgekoeld tot kamertemperatuur en het vaste CDCZ

werd afgescheiden door filtreren in vacuum. De vaste filterkoek werd gewassen met 27 1 cyclohexaan en werd daarna gedroogd in een vacuumoven bij 80°C gedurende 24 uren en bij 55°C gedurende 48 uren. De verkregen 35 droge, witte vaste stof woog 31,0 kg (99% opbrengst).

Het smeltpunt van het droge produkt was 162-163°C en het gehalte aan vluchtige stof ervan was 0,07%.

Voorbeelden II-IV.

Monsters van laag-smeltend CDCZ werden gekookt 790 7 982 13 onder terugvloeiing in cyclohexaan als beschreven in voorbeeld I gedurende verschillende tijdsperioden. De verkregen resultaten zijn vermeld in de tabel.

TABEL.

5 Voor- Volumedelen Verwarmings- % Smelt- Gehalte aan beeld oplosmiddel periode winning' punt vluchtige nr. /1 deel in uren °C bestanddelen CDCZ % II 20 16 97 162-4 0,11 10 III 10 2 97 162-4 0,08 IV 10 1 93 162-4 0,13

Voorbeeld V.

20.0 g CDCZ (smeltpunt tussen 140° en 165°C, krimpend en verwekend bij 120°C) werden gesuspendeerd 15 in 200 ml'cyclohexaan. De brij werd geroerd en ver warmd op terugvloeitemperatuur gedurende 2 uren, daarna afgekoeld tot kamertemperatuur en gefiltreerd. De filterkoek werd gedroogd in vacuum bij 70°C gedurende 16 uren. Het witte, granulaire, vrij-vloeiende 20 poeder woog 19,6 g en smolt bij 162-l64°C (krimping bij 161°C). Het gepakte stortgewicht van het produkt was ongeveer 0,5 g/ml, in vergelijking tot 0,22 g/ml voor het uitgangsmateriaal.

Voorbeeld VI.

25 20,0 g CDCZ werden behandeld met cyclohexaan als beschreven in voorbeeld V, behalve dat slechts vier maal het volume aan oplosmiddel (d.w.z. 80 ml) werd gebruikt. Het gedroogde produkt woog 19,6 g, smolt bij 162-165°C en had een gepakt stortgewicht 30 van ongeveer 0,4 g/ml.

Voorbeeld VII.

5.0 g CDCZ (smeltpunt 120-143°C) werd gekookt onder terugvloeikoeling in 50 ml cyclohexaan gedurende 1 uur. De brij werd afgekoeld en het produkt werd 35 geïsoleerd als beschreven in voorbeeld V. Het woog 790 7 9 82 14 4 4,6 g en smolt bij 161-164°C.

Voorbeeld VIII.

2.0 g CDCZ (smeltpunt 140-145°C, krimpend bij 115°C) werden geroerd en verwarmd in 20 ml cyclo- 5 hexaan bij 74-77°C gedurende 2 uren. De brij werd afgekoeld en het produkt geïsoleerd als beschreven in voorbeeld V, waarbij 1,8 g CDCZ werd verkregen, smeltend · bij 162-165°C (verwekend bij 160°C).

Voorbeeld IX.

10 4,0 g CDCZ (smeltpunt 140-165°C, krimpend en verwekend bij ongeveer 120°C) werd geroerd bij terug-vloeitemperatuur in 40 ml cyclohexeen gedurende 1 uur, De brij werd afgekoeld tot kamertemperatuur en gefiltreerd. Na drogen in vacuum bij' 80°C gedurende 4 15 uren woog de filterkoek, een wit poeder, 3,4 g en smolt bij 162-164°C.

Voorbeeld X.

4.0 g CDCZ (smeltpunt 140-165°C, krimpend en verwekend bij 120°C) werden geroerd bij terugvloei- 20 temperatuur in 40 ml n-heptaan. Monsters verwijderd na 2 en 4 uren bij terugvloeitemperatuur hadden smeltpunten van 161-163°C na filtreren en drógen bij 80°C in vacuum.

Voorbeeld XX.

25 5,0 g CDCZ (smeltpunt 140-145°C, krimpend bij 115°C) werden gekookt onder terugvloeikoeling in 50 ml methylcyclohexaan gedurende 2 uren. Aansluitende isolering als beschreven in voorbeeld V leverde 4,6 g witte kristallen die smolten bij 162-164°C (krimpend 30 bij 161°C).

Voorbeeld XII.

Behandeling van 5,0 g chenodeoxycholzuur als beschreven in voorbeeld XI, maar onder gebruikmaking van 50 ml isooctaan (2,2,4-trimethylpentaan) leverde 35 4,6 g CDCZ dat smolt bij 162-164°C (krimpend bij 160°C).

Voorbeeld Xiil.

5.0 g CDCZ (smeltpunt 140-145°C, krimpend bij 115°C) werden geroerd en verwarmd op 90-l00°C in 50 ml 790 7 9 82 15 n-octaan gedurende 2 uren. De brij werd gekoeld tot kamertemperatuur en gefiltreerd. Na drogen woog het produkt 4,6 g en smolt bij 162-164°C (krimpend bij 160 °C) .

5 Voorbeeld XIV.

20.0 g CDCZ (smeltpunt 159-161°C) werden her-kristalliseerd uit 500 ml ethylacetaat en 300 ml n-heptaan, waarbij 18,6 g witte kristallen werden verkregen die smolten bij 117-120°C. Deze werkwijze 10 is beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4.014.908 en 4.072.695.

Een portie van 5,0 g van het aldus verkregen laag-smeltende produkt werd gekookt onder terugvloei-koeling in 50 ml cyclohexaan gedurende 3 uren. De 15 brij werd afgekoeld tot kamertemperatuur en gefil treerd. De filterkoek werd gedroogd waarbij 4,6 g poeder werd verkregen, smeltend bij 163-165°C.

Voorbeeld XV.

5.0 g CDCZ (smeltpunt 120-160°C, krimpend 20 en verwekend bij 114°C) werden gekookt onder terug- vloeikoeling in een mengsel van 47,5 ml cyclohexaan en 2,5 ml aceton gedurende 2 uren. De brij werd afgekoeld en opgewerkt als beschreven in voorbeeld V. Het witte poeder woog 4,8 g en smolt bij 160-162°C 25 (krimpend bij 159°C).

Conclusies.

790 7 9 82

Claims (12)

1. Werkwijze ter bereiding van een hoog-smeltende vorm van chenodeoxycholzuur met een smeltpunt van ten minste ongeveer 160°C, met het kenmerk, dat men 5 (a) ten minste één vorm van chenodeoxycholzuur met een smeltpunt beneden 160°C suspendeert in een niet-aromatische, vloeibare koolwaterstof onder vorming van een suspensie met een kookpunt van ten minste 65°c? (b) de suspensie verwarmt tot een voldoende 10 hoge temperatuur tussen ongeveer 65° en.ongeveer 140°C gedurende een voldoende lange tijdsperiode om praktisch al het chenodeoxycholzuur om te zetten tot de hoog-smeltende vorm; en 15 (c) de hoog-smeltende vorm van chenodeoxychol zuur wint uit de suspensie.

2. Werkwijze volgens conclusie l,.m e t het kenmerk, dat de niet-aromatische, vloeibare koolwaterstof is gekozen uit alkanen, alkenen, cyclo- 20 alkanen, cycloalkenen en mengsels daarvan.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, m e t het kenmerk, dat de niet-aromatische, vloeibare koolwaterstof een kookpunt heeft tussen 70° en ongeveer 140°C.

4. Werkwijze volgens conclusie 3,met het kenmerk, dat de niet-aromatische, vloeibare koolwaterstof een kookpunt heeft tussen ongeveer 75° en ongeveer 125°C.

5. Werkwijze volgens conclusie 4, m e t het 30 kenmerk, dat de niet-aromatische, vloeibare koolwaterstof is gekozen uit cyclohexaan, cyclohexeen, methylcyclohexaan, n-heptaan, n-octaan, isooctaan en -mengsels daarvan. 790 7 9 82

6. Werkwijze volgens conclusie 5, m e t het k e n m e r k/ dat de niet-aromatische , vloeibare koolwaterstof cyclohexaan is.

7. Werkwijze volgens conclusie 6, m e t het 5 kenmerk, dat de suspensie verder 0-5% aceton bevat.

8. Werkwijze volgens een der conclusies 1-7, met het kenmerk, dat de temperatuur tussen ongeveer 75° en ongeveer 100°C ligt.

9. Werkwijze volgens conclusie 8,met het kenmerk, dat de tijdsperiode tussen ongeveer 1 en ongeveer 16 uren ligt.

10. Werkwijze volgens conclusie 9, m e t het kenmerk, dat de tijdsperiode tussen ongeveer 15. en ongeveer 5 uren ligt.

11. Werkwijze volgens een der conclusies 1-10, met het kenmerk, dat de niet-aromatische vloeibare koolwaterstof aanwezig is in een hoeveelheid tussen ongeveer 4 en ongeveer 20 vol.delen per 20. deel chenodeoxycholzuur.

12. Werkwijze volgens conclusie 6, m e t het kenmerk, dat de cyclohexaan aanwezig is in een hoeveelheid tussen ongeveer 6 en ongeveer 12 vol.delen per 1 deel chenodeoxycholzuur. 7907982