NL7905265A - Inrichting voor besturing van de electronenbundel van een kathodestraalbuis van het indextype. - Google Patents

Description

Ca/H/gev. 1023.

* xs**

Sony Corporation (Sony Kabushiki Kaisha) te Tokio, Japan.

Inrichting voor besturing van de electronenbundel van een kathodestraalbuis van het indextype.

De uitvinding heeft betrekking op een inrichting voor besturing van de electronenbundel van een kathodestraalbuis van het index-type, meer in het bijzonder in geval van toepassing bij een kleurentelevisie-ontvanger, waarbij 5 zodanige compensatie van de inherente tijdsvertragingen wordt verkregen, dat de electronenbundel tijdens zijn bewe" ging naar een bepaald kleurelement van het afbeeldscherra van de kathodestraalbuis met een aan het desbetreffende kleurelement toegevoegd kleurstuursignaal wordt gemoduleerd.

10 Men kent reeds kleurentelevisie-ontvancrers met een kathodestraalbuis van het index-type, waarbij het af-beeldscherm van de kathodestraalbuis behalve de gebruikelijke, door de electronenbundel exciteerbare kleurelementen, zoals kleurfosforstroken voor de kleuren rood (R), groen 15 (G) en blauw (B), bovendien periodiek verdeeld aangebrachte indexstroken vertoont. Daarbij zijn de kleurfosforstroken op gebruikelijke wijze volgens RGB-drietallen of -triaden gegroepeerd, die zich over het beeldscherm zodanig herhalen, dat zij bij horizontale aftasting van het afbeeldscherm 20 door de electronenbundel, bijvoorbeeld in een van links naar rechts gaande beweging, worden afgetast. Tijdens de aftasting van de kleurphosphorstroken treft de electronenbundel bovendien de indexstroken, die in het algemeen ook als phosphorstroken zijn uitgevoerd en bij excitatie door 25 de electronenbundel licht uitzenden. Teneinde te voorkomen, dat van de afgetaste indexstroken afkomstig licht een storende invloed op het zichtbaar gemaakte televisiebeeld heeft, heeft men de indexstroken op het ene en de kleurphosphor stroken op het andere hoofdoppervlak van een dunne 30 790 52 65

Ti' 2 % metaallaag gevormd; deze metaallaag laat de aftastende elec-tronenbundel door, doch blokkeert de doorgang van het van de phosphorindextroken afkomstige licht. Een fotodetector reageert op iedere geexciteerde phosphorindexstrook door 5 afgifte van een periodiek signaal, waarvan de frequentie gelijk is aan de frequentie, waarmede de phosphorindexstro-ken worden geexciteerd. Bij aftasting van één horizontale lijn of regel van het afbeeldscherm door de electronenbun-del zal de fotodetector een periodiek indexsignaal afgeven. 10 Voorbeelden van kleurentelevisie-ontvangers met een kathodestraalbuis van het index-type zijn beschreven in aanvraagster1s amerikaanse octrooi-aanvrage 969.861 van 15 december 1978? 969.975 van 15 december 1978; en 972.236 van 22 december 1978.

15 Het uit de aftasting van de phosphorindexstroken afkomstige indexsignaal wordt gebruikt voor poortschake-lingbestuurde doorlating van kleurstuursignalen voor de kleuren rood, groen en blauw naar bijvoorbeeld het eerste rooster van de kathodestraalbuis; deze doorlating vindt in 20 opeenvolgende sequenties plaats. Aangezien het indexsignaal uit de aftasting door de electronenbundel wordt afgeleid, is het gerelateerd aan de aftastsnelheid van de bundel. De poortschakelingbestuurde doorlating van de verschillende kleurstuursignalen, ook wel aangeduid als "kleurschakeling", 25 wordt bij voorkeur gesynchroniseerd met de bundelsnelheid. Dit wil zeggen, dat wanneer de electronenbundel tijdens zijn aftastbeweging bijvoorbeeld een rode phosphorelement-strook treft, het rode stuursignaal dient te worden doorgelaten voor modulatie van de electronenbundel met op de 30 kleur rood betrekking hebbende signaalinformatie. Vervolgens wanneer de electronenbundel een groene phosphorelement-strook treft, wordt het rode stuursignaal onderbroken, terwijl het groene stuursignaal wordt doorgelaten voor modulatie van de bundel. Wanneer de bundel vervolgens een blauwe 35 phosphorelementstrook treft, wordt het groene stuursignaal 790 5 2 65 é.

3 % onderbroken, terwijl het blauwe stuursignaal wordt doorgelaten voor modulatie van de bundel. De zojuist beschreven poortschakelingbestuurde doorlaatvolgorde wordt cyclisch herhaald, zodat de bundel tijdens zijn aftasting van de rode, 5 groene en blauwe pohsphorelementstroken tegelijkertijd en gesynchroniseerd wordt gemoduleerd met respectievelijk ook de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende signaal-informatie.

Bij een kleurentelevisie-ontvanger met een katho-10 destraalbuis van het ineex-type, als beschreven in aanvraagster' s hiervoor genoemde aanvragen, worden afzonderlijke poortschakelingen toegepast voor doorlating van de op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende kleurinformaties ignalen; deze poortschakelingen worden tijdens 15 bundelaftasting van een lijn of regel onafhankelijk en in volgorde opengestuurd. Daarbij dient een fasevergrendelde lus voor synchronisatie van de poortsignalen, dat wil zeggen de voor sequentiele opensturing van de genoemde poortschakelingen dienende signalen, met het indexsignaal. In-20 dien het indexsignaal een frequentieverandering ondergaat, bijvoorbeeld als gevolg van het optreden van een wijziging in de aftastsnelheid van de bundel, zullen de genoemde poortschakelingen desondanks steeds op het juiste, tijdstip worden opengestuurd, dat wil zeggen op het tijdstip, waar-25 op de electronenbundel gealigneerd raakt met de in aanmerking komende kleurphosphorstrook. De fasevergrendelde lus heeft echter het nadeel van een inherente tijdsvertraging, die tot gevolg kan hebben, dat wanneer het uitgangssignaal van de fasevergrendelde lus op het indexsignaal "vergren-30 deld" wordt, in werkelijkheid tussen beide signalen een klein tijdsverschil kan optreden. Bovendien is het uitgangssignaal van de fasevergrendelde lus als gevolg van deze inherente tijdsvertraging niet in staat om onmiddellijk alle veranderingen van het indexsignaal te volgen. Ook de 35 schakeling, die de poortsignalen voor besturing van de 7905265

' A

'4 4 verschillende poortschakelingen afgeeft, en de respectievelijk voor de kleuren rood, groen en blauw toegepaste poortschakelingen zelf hebben een inherente tijdsvertraging. De totale tijdsvertraging van de gehele kleurschakelingsbe-5 sturingsschakeling staat bekend als "statische vertraging" (static delay) en kan fouten in de kleurschakelingssynchro-nisatie teweeg brengen. Zo dient bijvoorbeeld de op de kleur rood betrekking hebben poortschakeling voor doorlating voor het desbetreffende stuursignaal te worden opengestuurd 10 wanneer de electronenbundel met een rode phosphorstrook ge-aligneerd raakt. Als gevolg van de genoemde, statische vertraging van de besturingsschakeling zal de desbetreffende poortschakeling echter met een geringe vertraging opengestuurd worden. Dit heeft weer tot gevolg, dat de electronen-15 bundel op het tijdstip, waarop de desbetreffende poortschakeling wordt opengestuurd, al weer enigszins buiten aligne-ring met de rode phosphorstrook kan zijn gekomen. De desbetreffende poortschakeling kan dan gedurende een korte periode, waarin de electronenbundel inmiddels in alignering 20 met een aangrenzende, groene kleurphosphorstrook komt, in zijn opengestuurde toestand blijven, waardoor een foutieve kleursynchronisatie wordt verkregen.

De onderhavige uitvinding stelt zich ten doel, een inrichting voor besturing van de electronenbundel van 25 een kathodestraalbuis van het index-type te verschaffen, waarbij de genoemde nadelen niet optreden.

Voorts stelt de uitvinding zich ten doel, een inrichting voor besturing van de electronenbundel van een kathodestraalbuis van het index-type te verschaffen, waarbij 30 de kleurschakeling van de electronenbundel nauwkeurig met het indexsignaal wordt gesynchroniseerd, zodanig, dat praktisch geen kleurschakelfouten optreden.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een inrichting voor besturing van de electronenbun-35 del van een kathodestraalbuis van het index-type, meer in het bijzonder in geval van toepassing bij een kleuren- 790 52 65 I» y 5 televisie-ontvanger, waarbij de statische vertraging van de totale kleurschakelingsbesturingsschakeling van de ontvanger zodanig wordt gecompenseerd, dat een betere synchrinisatie tussen de kleurschakeling en het inexsignaal wordt verkre-5 gen, waaruit een goede synchronisatie van de kleurschakeling met de werkelijke aftastbeweging van de electronenbundel resulteert.

Daartoe verschaft de uitvinding een inrichting voor besturing van de electronenbundel in een kleurentele-10 visie-ontvanger van het type met een kathodestraalbuis, waarvan het afbeeldscherm is uitgevoerd met door de bundel exciteerbare kleurelementen en indexelementen, die door de bundel worden afgetast, waarbij een indexsignaalgenerator een periodiek indexsignaal afgeeft. Een kleurpoortschakeling 15 dient voor afzonderlijke en sequentiele schakeling van de verschillende kleurstuursignalen of kleurinformatiesignalen, welke de electronenbundel tijdens zijn Aftasting van de kleurelementen moduleren. Een poortsignaalgenerator geeft sequentiele poortsignalen af, waarvan de frequentie is ge-20 synchroniseerd met die van het periodieke indexsignaal. Deze poortsignalen worden sequentieel aan de kleurpoortschakeling toegevoerd voor zodanige besturing daarvan, dat de respectievelijke kleurstuursignalen of kleurinformatiesignalen op de juiste wijze worden doorgelaten. Een op het periodie-25 ke indexsignaal reagerende aandrijfschakeling dient voor aandrijving van de poortsignaalgenerator; de aandrijfschakeling is voorzien van een schakeling of netwerk met een instelbare tijdsconstante, zodat de inherente of statische * v vertraging van de gehele kleurschakelingsbesturingsschake-30 ling zodanig kan vrorden gecompenseerd, dat de respectievelijke kleurstuur- of kleurinformatiesignalen steeds op dat tijdstip worden doorgelaten, waarop de electronenbundel is gealigneerd met de kleurphosphorstrook, die aan het desbetreffende kleurstuur- of kleurinformatiesignaal is toege-35 voegd. De hiervoor genoemde, inherente of statische tijdsvertraging van de inrichting in zijn geheel wordt derhalve 790 52 65

A

6 zodanig gecompenseerd, dat wanneer de electronenbundel de gewenste alignering met een bepaalde kleurposphorstrook bereikt, het bijbehorende kleurstuursignaal of kleurinformatie-signaal voor modulatie van de electronenbundel wordt doorge-5 laten.

De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu volgende beschrijving aan de hand van de bijbehorende tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding zich echter niet beperkt. In de tekening tonen: 10 figuur 1, schematisch, een doorsnede door een ge deelte van het afbeeldscherm van een kathodestraalbuis van het index-type , figuur 2, schematisch, een doorsnede door een gedeelte van een ander type afbeeldscherm van een kathode- 15 straalbuis van het index-type, figuur 3, schematisch, een doorsnede door een gedeelte van een afbeeldscherm van nog ander type van een kathodestraalbuis van het index-type, figuur 4, een blokschema van een inrichting voor 20 besturing van de electronenbundel van een kathodestraalbuis van het index-type, uitgevoerd volgens een voorkeursvorm van de uitvinding, figuur 5, een logisch schema van een gedeelte van de inrichting volgens figuur 4 en 25 figuur 6A-6P, enige golfvormen ter verduidelijking van de werking van de voorkeursuitvoeringsvorm volgens figuur 4.

Zoals reeds is- opgemerkt, toont figuur 1 schematisch een doorsnede doort een gedeelte van het afbeeldscherm 30 van een kathodestraalbuis·van het index-type, meer in het bijzonder ten gebruike bij een kleurentelevisie-ontvanger en geschikt voor toepassing van de onderhavige uitvinding.

Op het afbeeldscherm zijn drietallen of triaden van kleur-phosphorelementen voor respectievelijk de kleuren rood, 35 groen en blauw gevormd. Zoals bekend, zèndt een dergelijk 790 52 65 Λ' € kleurphosphorelement bij aftasting door een electronenbun-del licht uit, waarbij de intensiteit van het uitgezonden licht wordt bepaald door de intensiteit van de bundel.

Iedere triade heeft een steeklengte P^, en herhaalt zich in 5 de bewegingsrichting van de electronenbundel, dat wil zeggen in de volgorde RGBRGBRGB.... Aangrenzende kleurphosphorele-menten zijn van elkaar gescheiden door een hoeveelheid zwart materiaal 7, dat bijvoorbeeld uit koolstof of dergelijke bestaat. De laag zwart materiaal 7 en de kleurphosphor-10 elementen zelf zijn aangebracht op het ene hoofdvlak van een metalen steunlaag 8, die bijvoorbeeld van aluminium of dergelijke is. De metalen steunlaag 8 werkt als een lichtweerkaatsende laag en dient om door geexciteerde kleur-phosphorelementen RGB uitgezonden licht te weerkaatsen. De 15 steunlaag laat echter de aftastende electronenbundel door, zodat deze de kleurphosphorelementen kan exciteren.

Op het andere hoofdoppervlak van de metalen steunlaag 8 is een periodieke verdeling van indexphosphorelemen-ten 11 aangebracht. Deze elementen, die de vorm van zich 20 periodiek herhalende, verticale stroken kunnen hebben, worden eveneens door de aftastende lichtbundel zodanig geëxciteerd, dat zij licht uitzenden. In figuur 1 heeft de steeklengte P^ van de indexphosphorelementen 11 de zelfde waarde als de steeklengte P^, van de triaden met kleurphos-25 phorelementen.

Wanneer de in figuur 1 niet weergegeven electronenbundel het afbeeldscherm volgens figuur 1 aftast, worden de indexphosphorelementen 11 geexciteerd, zodat zij licht uitstralen, doch dit licht kan niet door de metalen steun-30 laag 8 gaan, zodat het geen storende invloed uitoefent op het kleurentelevisiebeeld, dat wordt verkregen door de excitatie van de kleurphosphorelementen wanneer deze door de electronenbundel worden afgetast. Een kijker neemt derhalve een kleurenvideobeeld waar, dat niet wordt gestoord 35 door van de aangestoten inde&npnosphorelementen 11 790 52 65 Λ 8 % afkomstig licht. Zoals nog aan de hand van figuur 4 zal worden beschreven, en zoals eveneens in de reeds genoemde aanvragen is beschreven, wordt het door ieder indexphos-phorelement 11 in geval van excitatie daarvan door de af-5 tastende electronenbundel uitgezonden licht waargenomen door een fotodetector, die een periodiek signaal afgeeft, waarvan iedere cyclus aan een geexciteerd indexphosphorelement is toegevoegd.

Bij de situatie volgens figuur 1 is de steeklengte 10 Pj van de indexphosphorelementen gelijk aan de steeklengte van de triaden met kleurphosphorelementen. In de situatie volgens figuur 2 heeft de verhouding een waarde van 2/3. Bij de situatie volgens figuur 3 heeft de verhouding ?I/PT een waarde van 4/3. In het algemeen kan de verhouding 15 van de steeklengte P-j. van de indexphosphorelementen tot de steeklengte van de triaden met kleurphosphorelementen worden uitgedrukt door —* / waarin n=0, 1, 2, ... .

Zoals meer in details in aanvraagster·* s amerikaanse octrooiaanvrage 972.236 is beschreven, wordt aan deze verhouding 20 de voorkeur gegeven, aangezien daarbij eventueel in de kleur-synchronisatie van een kleurentelevisie-ontvanger optredende fouten, die het gevolg zijn van een door kleurmodulatie van de aftastelectronenbundel veroorzaakte faseverschuiving van het indexsignaal, tot een minimum worden teruggebracht.

25 De frequentie van het indexsignaal, dat bij de aftasting van de indexphosphorelementen 11 door de electronenbundel wordt afgegeven, wordt bepaald door de onderlinge afstand of steeklengte van de indexphosphorelementen en voorts door de horizontale aftastsnelheid van de electronen-30 bundel. Meer in het bijzonder is de frequentie van de index-signalen omgekeerd evenredig met de steeklengte van de indexphosphorelementen en recht evenredig met de bundel-aftastsnelheid. Aangezien de steeklengte van de index' phosphorelementen een vaste waarde heeft, zal bij een con-35 stante aftastsnelheid van de electronenbundel ook de frequentie van het indexsignaal een constante waarde hebben.

790 52 65 9 *

Indien de horizontale aftastsnelheid van de electronenbun-del echter variaties vertoont, bijvoorbeeld als gevolg van niet-lineairiteit van de horizontale afbuigschakeling, zal ook de frequentie van het indexsignaal variëren.

5 Figuur 4 toont een blokschema van een kleurscha- kelingsbesturingsschakeling voor besturing van de modulatie van de electronenbundel van de kathodestraalbuis van een kleurentelevisie-ontvanger. Deze laatstgenoemde is daartoe voorzien van een kathodestraalbuis 1 met een electronen-. 10 bundelbron, bij voorkeur een met éën enkele electronenbun del werkende kleurenkathodestraalbuis. De kathodestraalbuis 1 is in bovenaanzicht weergegeven en bevat een afbeeldscherm 5 van het meer in details in figuur 6 weergegeven type.

Dit afbeeldscherm bevat een zogenaamd inloopgedeelte 9 en 15 een kijkgedeelte 6. Het inloopgeldeelte 9 wordt door de electronenbundel 14 (zie figuur 4) aan het begin van iedere horizontale aftastbeweging daarvan afgetast. Het kijkgedeelte 6 bevat de RGB-triaden met bijvoorbeeld de in verticale richting aangebrachte kleurphosphorelementen. Aangren-20 zende kleurphosphorelementen zijn van elkaar gescheiden door een hoeveelheid zwart materiaal 7,zoals koolstof of dergelijke. Uit figuur 4 blijkt, dat de laag zwart materiaal 7 zich over het gehele inloopgedeelte uitstrekt; ditwil zeggen, dat in dit inloopgedeelte geen kleurphosphorelementen 25 aanwezig zijn. Zoals figuur 6 voorts laat zien ligt de metalen steunlaag 8 over de laag zwart materiaal 7 en de kleurphosphorelementen. Het zwarte materiaal 7 en de kleurphosphorelementen zijn op het ene hoofdoppervlak van de metalen steunlaag 8 gevormd, terwijl op het andere hoofd-30 oppervlak van de steunlaag 8 de inexphosphorelementen 11 zijn gevormd, die bijvoorbeeld de gedaante volgens figuur 2 hebben, waarbij de steeklengte P^. van de elementen 11 tweederde van de steeklengte van de triaden met kleur-elementen bedraagt.

35 Het afbeeldscherm 5 van de kathodestraalbuis 1 790 52 65 *ί i, 10 is zodanig uitgevoerd·, dat de indexphosphorelementen 11 naar de electronenbundelbron gekeerd zijn, terwijl de kleur-phosphorelementen naar een kijker zijn gekeerd. De electro-nenbundel 14 treft derhalve eerst de indexphosphorelementen 5 11 en gaat vervolgens door de metalen steunlaag 8, waar de kleurphosphorelementen tijdens aftasting van opeenvolgende lijnen of regels worden geexciteerd. Zoals de figuren 1-3 en ook figuur 6 laten zien, zijn de indexphosphorelementen 11 gealigneerd met het zwarte materiaal 7, dat 10 aangrenzende kleurphosphorelementen van elkaar scheidt.

Zoals figuur 4 laat zien, is in het trechtervormige gedeelte van de ballon van de kathodestraalbuis 1 een optische lens 16 aangebracht; deze dient voor ontvangst van licht 15, dat een inexelement 11 afgeeft wanneer het door 15 de aftastelectronenbundel 14 wordt geexciteerd. De optische lens 16 ontvangt derhalve lichtimpulsen met een indexfre-quentie, die wordt bepaald door de horizontale aftastsnelheid van de bundel 14 en de steeklengte van de indexele-menten 11. Naast de lens 16 is een fotodetector 17 aange-20 bracht, die op zijn beurt met de door de lens 16 ontvangen lichtimpulsen overeenkomende, electrische signalen afgeeft.

De kathodestraalbuis 1 is voorzien van een eerste rooster 18, waaraan de kleurstuur- of kleurinformatiesigna-len worden toegevoerd voor modulatie van de door het roos-25 ter gaande electronenbundel 14. Meer in het bijzonder dient het rooster 18 om de electronenbundel 14 aan dicht-heidsmodulatie in overeenstemming met de kleurstuursignalen of kleurinformatiesignalen te onderwerpen.

Vervolgens zal de inrichting voor toevoer van de 30 kleurinformatiesignalen aan het rooster 18 van de kathodestraalbuis worden beschreven. Daarbij wordt aangenomen, dat de kleurentelevisie-ontvanger, waartoe de beschreven inrichting behoort, is voorzien van een gebruikelijke schakeling voor afleiding van respectievelijk op de kleuren 35 rood, groen en blauw betrekking hebbende stuur- of informatiesignalen Er, Eg en Ε^ uit een aan de ontvanger 790 52 65 11-.

4, * toegevoerd, samengesteld kleurentelevisiesignaal. Bovendien wordt verondersteld, dat de ontvanger is voorzien van een gebruikelijke bundelafbuiginrichting voor zodanig afbuiging van de electronenbundel 14, dat deze volgens een ge-5 bruikelijk patroon het afbeeldscherm 5 aftast.

De besturingsinrichting omvat een fasevergrendel-de lus 42, een frequentiedeler 60, kleurpoortschakelingen 34, 35 en 36, en een inloopverhinderschakeling, bestaande uit een flip-flop 22, een teller 52 en EN-poortschakelingen 10 71, 72 en 73. De fasevergrendelde lus 42 dient voor synchro nisatie van de frequentie en de fase van een oscillatie-signaal SL met diè van het indexsignaal S^, dat door de fotodetector 17 wordt afgegeven wanneer deze via de optische lens 16 ontvangt in reactie op de excitatie van door 15 de electronenbundel 14 afgetaste inexphosphorelementen 11.

De fasevergrendelde lus 42 omvat een bestuurbare oscillator, zoals een spanningsgeregelde oscillator 43, een fasecompara-tor 45 en een laagdoorlaatfilter 46. De oscillator 43 geeft een oscillatiesignaal SL af, waarvan de frequentie tweemaal 20 diê van het indexsignaal bedraagt. Voor een goede fase-vergelijking door middel van de fasecomparator 45 dient de frequentie van het oscillatiesignaal derhalve aan frequentiedeling door twee te worden onderworpen. Daartoe is met de uitgang van de oscillator 43 de frequentiedeler 25 44 gekoppeld, die de frequentie van het oscillatiesignaal door twee deelt. Het aan deze frequentiedeling onderworpen oscillatiesignaal wordt aan de ene ingang van de fasecomparator 45 toegevoerd via een vertragingsschakeling 47, die nog nader zal worden beschreven. Aan de andere ingang van 30 de fasecomparator 45 wordt het daaraan via het bandfilter 41 toegevoerde indexsignaal toegevoerd. De fase van het aan frequentiedeling onderworpen oscillatiesignaal wordt derhalve vergeleken met de fase van het aan filtering onderworpen indexsignaal S^. Enig faseverschil tussen beide 35 resulteert in een door de fasecomparator 45 afgegeven fout-signaal, dat via het laagdoorlaatfilter 46 aan de . .

790 5 2 65 4, 12 a.

oscillator 43 wordt toegevoerd om de frequentie daarvan te regelen. Zoals gebruikelijk, wordt de oscillator 43 derhalve bestuurd door een op een faseverschil gebaseerd foutsignaal, dat door de fasecomparator 45 wordt afgegeven.

5 Het oscillatiesignaal SL, dat op de beschreven wijze aan fasevergrendeling met het gefilterde inexsignaal SD is onderworpen, heeft een frequentie, die tweemaal zo groot is als die van het indexsignaal, en wordt aan de fre-quentiedeler 60 toegevoerd, welke nog meer in details aan 10 de hand van figuur 6 zal worden beschreven. In het kader ! van de onderhavige beschouwing wordt volstaan met op te merken, dat de frequentiedeler 60 opeenvolgende poortsigna-len Fr, Fg en FR afgeeft, die over 120° ten opzichte van elkaar zijn verschoven, terwijl de frequentie van ieder van 15 deze poortsignalen een derde van diè van het oscillatiesignaal bedraagt. Aangezien de frequentie van het oscillatiesignaal SL tweemaal de frequentie van het indexsignaal Sj bedraagt, bedraagt de frequentie van ieder poortsignaal tweederde van de frequentie van het index-20 signaal S^.

De poortsignalen FR, F^ en FR worden respectievelijk via EN-poortschakelingen 71, 72 en 73 van de verhinder-schakeling toegevoerd aan respectievelijk de poortschake-lingen 34, 35 en 36. Ieder van deze laatstgenoemden kan 25 een analoge poortbewerkingsinrichting omvatten, die in staat is om aangeboden analoge signalen door te laten wanneer een eveneens ontvangen poortsignaal met het analoge signaal samenvalt. De poortschakelingen 34, 35 en 36 zijn zodanig aangesloten, dat zij respectievelijk de kleurstuur-30 of kleurinformatiesignalen ER, E^ en Εβ ontvangen, welke door middel van een niet in de tekening weergegeven demo-dulatieschakeling van gebruikelijk type uit het samengestelde kleurenvideosignaal worden afgeleid. Wanneer de poortschakelingen 34 wordt opgengestuurd door een poort-35 signaal FR, dat via de EN-poortschakeling 71 als poortsignaal Gr aan de poortschakeling 34 wordt toegevoerd, 790 52 65 13 - ? laat deze laatstgenoemde het op de kleur rood betrekking hebbende stuursignaal of informatiesignaal ER door. Op soortgelijke wijze geldt, dat wanneer de poortschakeling 35 wordt opgengestuurd door een poortsignaal FG, dat via de 5 EN-poortschakeling 72 als poortsignaal aan de poortschakeling 35 wordt toegevoerd, het op de kleur groen betrekking hebbende stuursignaal of informatiesignaal wordt doorgelaten. Wanneer tenslotte de poortschakeling 36 wordt opengestuurd door een poortsignaal Fg, dat via de EN-10 poortschakeling 73 in de vorm van het poortsignaal Gg aan de poortschakeling 36 wordt toegevoerd,wordt het op de kleur blauw betrekking hebbende kleurstuursignaal of infor-matiesignaal Eg doorgelaten. De uitgangen van de poortscha-kelingen 34, 35 en 36 zijn gemeenschappelijk gekoppeld met 15 een versterker 33, die op-zijn beurt het aan poortbewerking onderworpen kleurstuursignaal of kleurinformatiesignaal aan het rooster 18 van de kathodestraalbuis toevoert.

De inloopverhinderschakeling dient om te verhinderen, dat de poortschakelingen 34,35 en 36 tijdens de 20 inloopbeweging van de electronenbundel 14 worden opengestuurd. Zoals in fituur 6 te zien is, zal de electronenbundel 14 aan het begin van aftasting van een horizontale lijn of regel eerst het inloopgedeelte 9 doorlopen en vervolgens het kijkgedeelte 6 bereiken. Verhinderd wordt nu, dat de 25 poortschakelingen worden opengestuurd terwijl de bundel nog het inloopgedeelte doorloopt. Daartoe bevat de inloopverhinderschakeling een flip-flop 22, een teller 52 en de reeds genoemde EN-poortschakelingen 71, 72 en 73. De flipflop 22 is van het type met instelling en terugstelling en 30 heeft een stelingang S vpor ontvangst van een impulsvormig signaal bij het begin van aftasting van een horizontale lijn of regel doo:r de electronenbundel 14. Een als dergelijk impulsvormig signaal geschikte impuls wordt afgegeven door een monostabiele multivibrator 21, waarvan de ingang is 35 aangesloten voor ontvangst van het horizontale 790 52 65 14 synchronisatiesignaal van gebruikelijk type, dat tot een samengesteld kleurentelevisiesignaal behoort en daaruit wordt afgescheiden door een gebruikelijke schakeling. De flip-flop 22 is voorzien van een uitgang 1 en een uitgang 5 0. Wanneer de flip-flop aan zijn stelingang S een impuls ontvangt, neemt hij zijn ingestelde toestand aan, waardoor aan de uitgang 1 een binair signaal van het niveau "1" verschijnt. Dit binair signaal van de waarde "1" wordt als een signaal aan een nog nader te beschrijven poortscha-10 keling 31 toegevoerd. Wanneer de flip-flop 22 wordt teruggesteld, dat wil zeggen bij ontvangst van een signaal aan zijn terugstelingang R, verschijnt aan zijn uitgang 0 een binair signaal van de waarde "1", dat als een signaal F^ aan de 15 EN-poortschakeling 71, 72 en 73 wordt toegevoerd.

De teller 52 dient voor telling van iedere cyclus van het gefilterde indexsignaal SD· De ingang van de teller • 52 is verbonden met een impulsgenerator 51, die bijvoorbeeld steeds bij een nuldoorgang in negatieve richting van het 20 .gefilterde indexsignaal SQ een impuls afgeeft. Zo kan de impulsgenerator 51 bestaan uit een nuldoorgangsdetector van gebruikelijk type, die bij iedere cyclus van het gefilterde indexsignaal een impuls Sp af geeft. Deze* impulsen Sp worden dan door de teller 52 geteld, totdat een voorafbepaald 25 telresultaat is bereikt. Zodra dit het geval is, geeft de teller een uitgangsimpuls Sc af, die aan de monostabiele multivibrator 53 als startimpuls wordt toegevoerd. Zodra de multivibrator 53 wordt gestart, geeft hij een impuls van vooraf bepaalde impulsduur af, zulks in tegenstelling 30 tot afgifte van slechts een startimpuls. De impuls van voorafbepaalde impulsduur wordt aan de frequentiedeler 60 toegevoerd voor voorafinstelling van de frequentiedeler in een gewenste toestand; bovendien wordt de impuls SM aan de terugstelingang R van de flip-flop 22 toegevoerd.

35 De teller 52 is bovendien voorzien van een vrij geef ingang, die met de uitgang 1 van de flip-flop 22 is 790 5 2 65 15 gekoppeld. Wanneer de flip-flop 22 zich in zijn ingestelde toestand bevindt, bijvoorbeeld als gevolg van ontvangst van een horizontale synchronisatie-impuls P^, wordt de teller in staat gesteld om de uit het indexsignaal afgeleide 5 impulsen Sp te tellen. Zodra de flip-flop 22 wordt terugge steld, zoals wanneer de teller 52 zijn voorafbepaalde telresultaat bereikt, wordt het aan de vrijgeefingang van deze teller toegevoerde vrijgeefsignaal beëindigd, waardoor verhinderd wordt, dat het telresultaat van de teller in reac-10 tie op verdere impulsen Sp verder toeneemt, terwijl de teller bovendien naar een voorafbepaalde of uitgangstel-stand wordt teruggebracht.

De poortschakeling 31 is voorzien van een ingang voor ontvangst van een door middel van een variabele weer-15 stand 32 gevormde instelspanning. De poortschakeling wordt door het signaal opengestuurd, dat wil zeggen wanneer de flip-flop 22 wordt ingesteld, voor doorlating van de instelspanning naar de versterker 33, zodat de instelspanning aan het rooster 18 wordt toegevoerd. Zoals nog zal 20 worden verduidelijkt, wordt de poortschakeling 31 opengestuurd wanneer de electronenbundel 14 door het inloopge-deelte van het afbeeldscherm 5 beweegt; op die wijze wordt de bundel 14 tot een vooraf bepaalde intensiteit gemoduleerd.

Voorafgaande aan een beschrijving van de inrich-25 ting volgens figuur 4 wordt eerst verwezen naar figuur 5, die een logische schakeling van een voorkeursuitvoeringsvorm van de freguentiedeler 60 laat zien. De frequentiede-ler heeft de vorm van een ringteller met drie trappen , die ieder worden gevormd door een flip-flop 61, respectievelijk 30 62 en 63, van het J-K-type. Zoals gebruikelijk, is iedere flip-flop 61, 62 en 63 bovendien voorzien van een tijds-ingang T, zodanig, dat de toestand van de betreffende fliO-flop zich wijzigt in reactie op een overgang in negatieve richting van het aan de tijdsingang toegevoerde 35 signaal; de flip-flop neemt dan de toestand aan, welke wordt bepaald door de op dat ogenblik respectievelijk aan de % 790 52 65 16 ingang J en de ingang K ontvangen, binaire signalen. Indien bijvoorbeeld aan de ingang J een binair signaal van de waarde "1" wordt ontvangen, terwijl gelijktijdig aan de ingang K een binair signaal van de waarde "O" wordt ontvangen, 5 zal de flip-flop op een negatieve overgang van zijn aan de tijdsingang T ontvangen signaal reageren door naar zijn ingestelde toestand over te gaan, zodat aan de Q-uitgang van de flip-flop een binair signaal van de waarde "1" en aan de Q-uitgang van de flip-flop een binair signaal van de waarde 10 ”0" verschijnt. Indien daarentegen aan de ingang J een bi nair signaal van de waarde "0" wordt ontvangen, terwijl gelijktijdig aan de ingang K een binair signaal van de waarde "l" wordt ontvangen, zal de flip-flop in reactie op een negatieve overgang in het aan zijn tijdsingang T toegevoer-15 de signaal naar zijn terugsteltoestand overgaan, waarbij aan de Q-uitgang van de flip-flop een binair signaal van de waarde "0" en aan de Q-uitgang een binair signaal van de waarde "1" verschijnt. Indien aan de J- en'de K-ingang gelijktijdig een binair signaal van de waarde "1" verschijnt, 20 zal de flip-flop van zijn ingestelde naar zijn terugsteltoestand overgaan, of omgekeerd, zodra in het aan zijn tijdsingang T toegevoerde signaal een overgang in negatieve richting optreedt. Indien aan beide ingangen J en K gelijktijdig een binair signaal van de waarde "0" wordt ontvangen, 25 zal de toestand van de flip-flop niet reageren op de volgende overgang in negatieve richting van het aan zijn tijdsingang T ontvangen signaal. Zoals eveneens gebruikelijk is, kan de flip-flop van het J-K-type hetzij in zijn ingestelde , toestand, hetzij in zijn terugsteltoestand worden vooringe-3(j steld wanneer aan zijn desbetreffende voorinstelingang PR of terugstelingang CLR een geschikte impuls w7ordt toegevoerd.

790 5 2 65 * 17

Wanneer een impulsvormig signaal aan de voor-instelingang PR van de flip-flop 61 en tevens een ingangs-irapuls aan de terugstelingang CLR van de beide flip-flops 62 en 63 wordt toegevoerd, heeft dit in de ringteller vol-5 gens figuur 5 tot gevolg, dat de flip-flop 61 in zijn inge stelde toestand komt, terwijl de flip-flops 62 en 63 in hun resp. uitgangstoestanden komen. Wanneer aan de tijds-ingang T van iedere flip-flop periodiek een signaalovergang in negatieve richting wordt toegevoerd, zal de insteltoe-10 stand van de flip-flop 61 sequentieel doorschuiven naar de flip-flop 62, vandaar naar'de flip-flop 63 en vervolgens weer terug naar de flip-flop 61, enz. Het binaire signaal van de waarde "1", dat oorspronkelijk aan de Q-uitgang van de flip-flop 61 was ingesteld, wordt derhalve sequentieel 15 naar de Q-uitgang van de flip-flop 62, vandaar naar de Q-uitgang van de flip-flop 63 en vervolgens naar de Q-uit-gang van de flip-flop 61 doorgeschoven; deze in zichzelf gesloten doorschuiving of ringdoorschuiving continueert zichzelf. De Q-uitgangen van de flip-flops61, 62 en 63 20 geven resp. de poortsignalen FR, en Fβ af. Tijdens dit doorschuifbedrijf van de ringteller wordt een poortsignaal van de binaire waarde "1" sequentieel zodanig doorgeschoven, dat het eerst als poortsignaal FR ter beschikking komt, vervolgens als poortsignaal FG, daarna als poortsignaal F^, 25 en vervolgens opnieuw als poortsignaal v enz.

De werking van de besturingsinrichting volgens figuur 4 zal nu in het bijzonder aan de hand van de golf-vormen volgens de figuren 6A-fP worden toegelicht. Deze golfvormen zijn getekend onder een schematische weergave 30 van het afbeeldscherm 5, en meer in het bijzonder onder de triaden met kleurfosforelementen RGB en de vertikale stroken die de indexfosforelementen 11 vormen. Dit vergemakkelijkt een goed begrip van de golfvormen, die optreden wanneer de elektronenbundel 14 eerst het inloopgedeelte 9 en vervolgens 35 het kijkgedeelte 6 van het afbeeldscherm aftast. Wanneer de elektronenbundel 14 een volgens een horizontale lijn over 790 52 65 18 het afbeeldscherm 5 gerichte aftastbeweging uitvoert, wordt daarbij ieder door de bundel getroffen indexfosforelement 11 zodanog geexecuteerd, dat het licht uitzendt. Dit licht wordt door de lens 16 op de fotodetector 17 gefocuseerd, 5 . welke dan het indexsignaal S^. volgens figuur 6A af geeft.

De frequentie van dit indexsignaal is uiteraard omgekeerd-evenredig met de steeklengte van de indexfosforelementen 11 en rechtevenredig met de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel 14. De amplitude van het indexsignaal 10 is een funktie van de lichtsterkte van het door een geexi- teerd indexelement uitgezonden licht; deze lichtsterkte wordt op zijn beurt bepaald door de intensiteit of bundel-dichtheid van de elektronenbundel 14. Zoals nog zal worden uiteengezet, heeft de bundel tijdens aftasting van het 15 inloopgedeelte 9 een constante dichtheid. Wanneer de bundel vervolgens het kijkgedeelte 6 aftast, wordt de bundeldicht-heid daarentegen bepaald door het kleurstuursignaal of kleurinformatiesignaal, dat voor modulatie van de bundel-dichtheid aan het rooster 18 van de kathodèstraalbuis wordt 20 toegevoerd.

Het indexsignaal S-j. wordt via het bandfilter 41 aan de fasevergrendelde lus 42 toegevoerd. Zoals in figuur 6B te zien is, heeft het bij deze filtering verkregen signaal of gefilterd indexsignaal SQ de vorm van een 25 sinus met een althans tenminste nagenoeg konstante amplitu de. Zoals gebruikelijk, heeft het bandfilter 41 een inherente tijdsvertraging, zodat het gefilterde indexsignaal SD in geringe mate in tijd verschoven ten opzichte van het oorspronkelijke indexsignaal Sj is. Terwille van de eenvoud 30 is in de figuren 6A en 6B dit geringe tijdsverschil echter niet weergegeven. De fasevergrendelde lus synchroniseert het van de oscillator 43 afkomstig ascillatiesignaal SL met het gefilterde indexsignaal SD· Zoals reeds is opgemerkt, is het welliswaar niet noodzakelijk, doch verdient het de 35 voorkeur, dat het oscillatiesignaal een frequentie heeft, welke tweemaal de frequentie van het indexsignaal bedraagt.

79052 65 19

Figuur 6D toont het oscillatiesignaal. Het zal duidelijk zijn, dat ook de fasevergrendelde lus 42 een inherente tijdsvertraging heeft, hetgeen kenmerkend voor de meeste fasevergrendelde lusschakelingen is. De vertragingsschake-5 ling 47, die als tijdkorrektieschakeling dient, is zodanig tussen de uitgang van de oscillator 43 en de ingang van de fasecomparator 45 opgenomen, dat hij een vertraagd, aan frequentiedeling onderworpen oscillatiesignaal voor fase-vergelijking met het gefilterde indexsignaal SQ aan de fase-10 comparator toevoert. De totale tijdsvertraging van deze vertragingsschakeling is althans tenminste nagenoeg gelijk aan de hiervoor genoemde, inherente of statische tijdsvertraging van de beschreven inrichting; dit wil zeggen, dat de tijdsvertraging althans tenminste nagenoeg gelijk is 15 aan de som van de tijdsvertragingen van het bandfilter 41, de fasevergrendelde lus 42, de frequentiedeler 60, de EN-poortschakelingen 71, 72 en 73, en de poortschakelingen 34, 35 en 36. Bij voorkeur omvat de vertragingsschakeling 47 een bandfilter 48, dat in kaskade met een vertragingslijn 20 49 is geschakeld. Indien de eigenschappen van het band filter 48, met inbegrip van de inherente tijdskonstanten, resp. gelijk zijn aan die van het bandfilter 41, zal de vertragingslijn 49 een vertragingsduur hebben, welke gelijk is aan het verschil tussen de statische tijdsvertraging 25 van de beschreven inrichting en de tijdsvertraging van het bandfilter 41. Door aan het frequentiegedeelde oscillatiesignaal, dat naar de fasecomparator 45 wordt terug gekoppeld, een vertraging te geven wordt bewerkstelligd, dat wanneer de oscillator 43 wordt gesynchroniseerd met het gefilterde 30 indexsignaal het oscillatiesignaal zodanig in de tijd naar voren verschoven wordt, dat compensatie wordt verkregen van de overbrlijvende statische tijdsvertraging van de frequentiedeler 60, de EN-poortschakeling 71-73 en de poortschakelingen 34-36.

35 Verondersteld wordt nu, dat de elektronenbun del 14 aan de aftasting van een horizontale lijn of regel 790 52 65 * 20 begint. Een dergelijk begin wordt tot stand gebracht wanneer een horizontale synchronisatie-impuls P__ volgens figuur 6J. De nuldoorgang in positieve richting van deze horizontale synchronisatie-impuls start de monostabiele multivibrator 5 21, die naar zijn guasi-stabiele toestand overgaat en de impuls volgens figuur 6K afgeeft.,Aan het einde van deze impuls zal de nuldoorgang in negatieve richting daarvan de flip-flop 22 in zijn ingestelde toestand brengen, waarna de uitgang 1 van deze flip-flop een signaal F^ van de waar-10 de ”1" (zie figuur 6L) afgeeft en de uitgang 0 van de flip flop het complementaire signaal F.^ van de waarde "0" (zie figuur 6M) afgeeft. Aangezien het signaal F^ de binaire waarde "1" heeft, stuurt dit signaal de poortschakeling 31 open. Het via de regelbare weerstand 32 aan deze poortscha-15 keling toegevoerde instelsignaal wordt dan naar de verster ker 33 en het rooster 18 doorgelaten, waardoor voor de elektronenbundel 14 tijdens de aftasting daardoor van het inloopgedeelte 9 van het afbeeldscher, 5 een voorafbepaalde bundeldichtheid wordt verkregen. Het index'signaal Sp (zie 20 figuur 6A) vertoont dan derhalve een konstante amplitude.

Het signaal F^ van de binaire waarde "1” wordt voorts als vrijgeefsignaal aan de teller 52 toegevoerd.

Aan deze teller worden voorts indeximpulsen Sp toegevoerd, welke door de impulsgenerator 51 in reaktie op het gefil-25 terde indexsignaal worden afgegeven. Deze indeximpulsen zijn weergegeven in figuur 6C; zoals reeds is opgemerkt, kan de impulsgenerator 51 een nuldoorgangsdetector bevatten.

Bij het afbeeldscherm 5 is in het inloopgedeelte 9 een voorafbepaald aantal indexelementen 11 gevormd.

30 'Zo kunnen bijvoorbeeld 8 indexelementen in het inloopge deelte zijn gevormd. De indeximpulsen Sp, die bij de aftasting van het inloopgedeelte 9 door de bundel 14 worden opgewekt, worden geteld door de teller 52. Wanneer het voorafbepaalde aantal indeximpulsen Sp is geteld, dat wil zeggen 35 wanneer de teller 52 een telwaarde 8 bereikt, geeft de tel ler een uitgangsimpuls Sc volgens figuur 6E af. De positieve 790 5 2 65 21 nuldoorgang van de uitgangsimpuls Sc start de monostabiele multivibrator 53, die een impuls volgens figuur 6F afgeeft. Deze impuls SM wordt aan de terugstelingang R van de flip-flop 22 toegevoerd; de overgang in negatieve rich-5 ting van deze impuls stelt de flip-flop 22 zodanig terug, dat het signaal F^ van de binaire waarde "1" in de binaire waarde "0" overgaat, terwijl het complementaire signaal van de binaire waarde "0" in de binaire waarde "1" overgaat, zoals resp. de figuren 6L en 6M laten zien. Wanneer 10 de flip-flop 22 op deze wijze is teruggesteld, wordt een verdere telling door de teller 52 verhinderd, zodat deze op zijn uitgangstelwaarde, bijvoorbeeld nul, kan worden teruggesteld.

De impuls wordt voorts toegevoerd aan de 15 voorins tel ingang PR van de flip-flop 61 van het J-K-type en aan de terugstelingangen CLR van de flip-flops 62 en 63 van het J-K-type, welke alle deel uitmaken van de frequen-tiedeler 60, zoals figuur 5 laat zien. Zoals figuur 6F laat zien, vormt de impuls geen startimpuls; de impuls heeft 20 slechts een zodanig grote impulsduur, dat de flip-flop 61 in zijn insteltoestand wordt vooringesteld en de flip-flops 62 en 63 in hun terugsteltoestand worden gebracht. Het zal derhalve duidelijk zijn, dat wanneer de teller 52 zijn voorafbepaalde telresultaat bereikt, d.w.z. na telling van 25 een voorafbepaald aantal cycli van het indexsignaal, het poortsignaal FR, d.w.z. het poortsignaal voor de kleur rood, ter beschikking komt (zie figuur 6G). Dit poortsignaal verschijnt op het tijdstip, waarop de elektronenbundel 14 voor aftasting nauwkeurig is gealigneerd met het eerste 30 rode fosforelement van het kijkgedeelte 6 van het afbeeld- scherm 5. Voorts zal het duidelijk zijn, dat de impuls SM samenvalt met een overgang in negatieve richting van het.... oscillatiesignaal S_. Dit dient om te verhinderen, dat een dergelijke overgang in negatieve richting de uit de flip-35 flops 61-63 bestaande ringteller eerder dan de daaropvolgen- 790 52 65 22 de overgang in negatieve richting aanstoot; d.w.z., dat het van de frequentiedeler 60 afkomstige poortsignaal slechts nadat de elektronenbundel zijn aftasting van het rode fos-forelement heeft voltooid, verder schuift.

5 Na beëindiging van de impuls SM doet iedere opeenvolgende overgang in negatieve richting van het oscil-latiesignaal SL (zie figuur 6D) de ringteller met de fre-quentiedeler 60 verdergaan, waarbij opeenvolgende poort-signalen volgens de figuren 6G, 6H en 61 worden afgegeven.

10 D.w.z., dat de resp. op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortsignalen FR, FG en FR cyclisch sequentieel verschijnen.

Gedurende de periode, waarin de elektronenbundel 14 het inloopgedeelte 9 van het afbeeldscherm 5 af-15 tast, is de flip-flop 22 in zijn steltoestand gebracht.

Als gevolg daarvan heeft het signaal F^ de binaire waarde "0", waardoor de EN-poortschakelingen 71, 72 en 73 in hun geblokkeerde toestand worden gehouden. Dit wil zeggen, dat hoewel de kleurpoortsignalen FR, FG en FB óp de hiervoor 20 beschreven wijze ook tijdens de aftasting van het.inloopgedeelte 9 door de frequentiedeler 60 zijn afgegeven, verhinderd wordt, dat de signalen naar resp. de poortschake-lingen 34, 35 en 36 worden doorgegeven. Tijdens de aftasting van het inloopgedeelte 9 door de elektronenbundel 14 25 wordt de bundeldichtheid derhalve niet met kleurinformatie gemoduleerd. Wanneer de elektronenbundel het begin van het kijkgedeelte 6 bereikt, wordt de flip-flop 22 teruggesteld, zodat het signaal F^ dan de binaire waarde "1" krijgt. Daardoor worden de EN-poortschakelingen 71, 72 en 73 voor 30 doorlating van resp. de op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortsignalen FR, F^ en FR als resp. de poortsignalen GR, GQ en GR naar resp. de poortschakelin-gen 34, 35 en 36 opengestuurd, zoals resp. in figuren 6N, 60 en 6P laten zien. Bij de voorgezette aftasting van het 35 kijkgedeelte 6 van het afbeeldscherm 5 door de elektronen-„bundel 14 worden de poortschakelingen 34, 35 en ..-36 derhalve 790 52 65 23 sequentieel en cyclisch zodanig opengestuurd, dat zij de resp. de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende kleurstuursignalen of kleurinformatiesignalen naar het rooster 18 doorlaten. Dit heeft tot gevolg, dat de bundeldicht-5 heid van de elektronenbundel 14 als funktie van de desbetref fende kleurinformatie synchroon met de aftasting van de rode, groene en blauwe fosforelementen wordt geschakeld of gemoduleerd.

Wanneer de elektronenbundel één horizontale 10 aftasting heeft voltooid en aan de volgende horizontale aftasting begint, herhaald zich het voorgaande. Bij aftasting van iedere horizontale lijn verschijnen indexsignalen S.J.; de kleurstuur- of kleurinformatiesignalen worden synchroon met deze indexsignalen doorgeschakeld voor modulatie van de 15 bundeldichtheid. Het zal duidelijk zijn, dat wanneer de bundel 14 een rood fosforelement op het afbeeldscherm 5 aftast, het rode stuursignaal of informatiesignaal wordt doorgelaten voor modulatie van de bundeldichtheid. Vervolgens, wanneer de elektronenbundel tot aftastalignering 20 met het volgende kleurfosforelement wordt gebracht, dat bij de hier beschreven uitvoeringsvorm verondersteld wordt een groen fosforelement té zijn, wordt het groene stuursignaal of informatiesignaal doorgelaten voor modulatie van de bundeldichtheid. Wanneer de bundel verder beweegt 25 en in aftastalignering met het volgende, blauwe fosforele ment komt, wordt het blauwe stuursignaal doorgelaten voor bundeldichtheidsmodulatie. De reeds genoemde "kleurschake-ling" of modulatie van de elektronenbundel 14 geschiedt derhalve synchroon met de aftastbeweging van de bundel, 30 waarbij de indexsignalen S^. als norm dienen.

Aangezien de fasevergrendelde lus 42 dient om de frequentiedeler 60 met het indexsignaal S^. te synchroniseren, en aangezien de frequentie van het indexsignaal afhankelijk is van variaties in de horizontale aftastsnel-35 heid van de elektronenbundel 14, zal het duidelijk zijn, dat zowel de frequentie als het tijdstip van verschijnen 790 52 65 & 'i 24 van de resp. op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortsignalen FR, FQ en FR eveneens synchroon zijn met de bundel aftastsnelheid. Eventuele veranderingen van de bundel aftastsnelheid worden onmiddelijk verwerkt 5 zodat de resp. aan de genoemde kleuren toegevoerde poort- signalen 34,35 en 36 slechts worden opengestuurd wanneer de bundel zich in de juiste aftastalignering met resp. de rode, groene en blauwe fosforelementen. Voorts wordt opgemerkt,. dat de totale inherente, statische tijdsvertraging 10 van de besturingsinrichting, dat wil zeggen de statische tijdstraging van de "lus" bestaande uit de fotodetector 17, het bandfilter 41, de fasevergrendelde lus 42, de frequentie-deler 60, de EN-poortschakelingen 71-73 en de poortschake-lingen 34-36, wordt gecompenseerd door de in de fasevergren-15 delde lus opgenomen vertragingsschakeling 47. Dit heeft het gewenste effect, dat een kleurpoortschakeling slechts open-. gestuurd op het tijdstip, waarop de elektronenbundel 14 zich in de juiste aftastalignering met een resp. bijbehorend kleurfosforelement bevindt. Wanneer de vertragingsschakeling 20 : 47 niet zou worden toegepast, zou de elektronenbundel 14 tot voorbij zijn juiste aftastalignering met een kleurele-ment kunnen bevinden op het tijdstip, waarop de bijbehorende kleurpoortschakeling wordt opengestuurd. Dit is een belangrijk aspect van de onderhavige uitvinding.

25 Hoewel de uitvinding in het voorgaande in het bijzonder is belicht aan de hand van een voorkeursuitvoeringsvorm, zal het duidelijk zijn, dat de uitvinding zich daar-.toe niet beperkt en dat verschillende wijzigingen in de beschreven componenten en in hun onderlinge samenhang 30 kunnen worden aangebracht, zonder dat daarbij het kader van de uitvinding wordt overschreden. Zo is bijvoorbeeld bij de detectie van het einde van het inloopgedeelte 9 verondersteld, dat de teller 21 een telling van een voorafbepaald aantal (bijvoorbeeld 8) cycli van het indexsignaal S^ uit-35 voert. Uiteraard is het ook mogelijk, dat het bereiken van het einde van het inloopgedeelte 9 wordt weergegeven of 790 5 2 65

Claims (9)

15 CONCLUSIES

1. Inrichting voor besturing van de elektronenbundel in een kleurentelevisie-ontvanger van het type met -een kathodestraalbuis, waarvan het afbeeldscherm is uitgerust met door de bundel exciteerbare kleurelementen en 20 indexelementen, die door de bundel worden afgetast, welke besturingsinrichting is voorzien van: een indexsignaalgene-rator voor opwekking en afgifte van een periodiek index-signaal tijdens aftasting van de indexelementen door de elektronenbundel; een kleurpoortschakeling voor seguentiele 25 poortdoorlating van de kleurstuursignalen, zodanig, dat deze de elektronenbundel afzonderlijk moduleren tijdens de aftasting daardoor van de kleurelementen; een poortsignaal-generator voor opwekking en afgifte van seguentele poort-signalen, waarvan de freguentie is gesynchroniseerd met de 30 freguentie van het periodieke indexsignaal, welke poort- signalen seguentieel aan de kleurpoortschakeling worden toegevoerd voor besturing van de doorlating van de verschillende kleurstuursignalen; en van een op het periodieke indexsignaal reagerende aandrijfschakeling voor aandrijving 35 van de poortsignaalgenerator, met het kenmerk, dat de aan drijf schakeling is voorzien van een tijdsinstelschakeling (47) 79052 65 ί voor zodanige compensatie van de inherente tijdsvertraging van de besturingsinrichting/ dat de resp. kleurstuursignalen (ER, Eg, Eg) steeds in overeenstemming met de aanwezigheid van de elektronenbundel ter plaatse van een aan het desbetref-5 fende kleurstuursignaal toegevoegd kleurelement worden door gelaten.

2. Besturingsinrichting volgens conclusie 1, waarbij de aandrijfschakeling wordt gevormd door een fase-vergrendelde lus met een regelbare oscillator voor opwek- 10 king en afgifte van een oscillatiesignaal en met een fase- comparator voor vergelijking van het oscillatiesignaal met het indexsignaal en voor zodanige regeling van de fase van het oscillatiesignaal, dat dit met het indexsignaal gesynchroniseerd wordt, met het kenmerk, dat de tijdsinstelscha-15 keling is voorzien van een tussen de regelbare oscillator (43) en de fasecomparator (45) opgenomen tijdsvertragings-inrichting (48, 49).

3. Besturingsinrichting volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de tijdsvertragingsinrichting aan het 20 aan de fasecomparator (45) toegevoerde oscillatiesignaal (S^) een tijdsvertraging meedeelt, welke althans tenminste nagenoeg gelijk is aan de inherente tijdsvertraging van de besturingsinrichting.

4. Besturingsinrichting volgens conclusie 3, 25 voorzien' van eèn filter voor toevoer van het indexsignaal aan de fasecomparator, met het kenmerk, dat de tijdvertra-gingsinrichting is voorzien van een aanvullend filter (48), waarvan de tijdskonstante althans tenminste nagenoeg gelijk is aan de tijdskonstante van het eerstgenoemde filter (41), 30 en van een vertragingsschakeling (49) , waarvan de vartra- gingsduur althans tenminste nagenoeg gelijk is aan de som van de inherente tijdsvertragingen van de fascomparator (45), de bestuurbare oscillator (43), de poortsignaalgenerator (46) en de kleurpoortschakeling (34, 35, 36, 71, 72, 73).

5. Besturingsinrichting volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de kleurpoortschakeling resp. op de 790 5 2 65 kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poort-schakelingen voor doorlating van resp. rode, groene en blauwe stuursignalen bevat, terwijl de poortsignaalgenera-tor rode, groene en blauwe poortsignalen afgeeft voor be-5 sturing van resp. de op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortschakelingen.

6. Besturingsinrichting volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat de poortsignaalgenerator een frequentie-deler bevat, welke dient om de frequentie van het oscillatie- 10 signaal (SL) door een zodanige faktor te delen, dat sequen tieel aan faseverschuiving onderworpen, resp. op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortsignalen worden gevormd.

7. Besturingsinrichting volgens conclusie 5, 15 met het kenmerk, dat de indexelementen worden gevormd door fosforelementen, die bij aftasting door de elektronenbundel licht uitzenden, terwijl de indexsignaalgenerator is voorzien van een lens voor focusering van het door de index-fosforelementen uitgezonden licht en voorts van een foto-20 detector voor opname van het gefocuseerde licht en voor afgifte van een daarmede overeenkomend indexsignaal.

8. Besturingsinrichting volgens conclusie 7, waarbij het afbeeldscherm van de kathodestraalbuis is voorzien van een kijkgedeelte, waarop de rode, groene en blauwe 25 kleurelementen tezamen met de indexelementen zijn gevormd, en van een inloopgedeelte, waarop een voorafbepaald aantal indexelementen is gevormd, terwij1 de elektronenbundel voorafgaande aan de aftasting van een kijkgedeelte steeds een inloopgedeelte aftast, gekenmerkt door een verhinder-30 schakeling (22, 52, 53) ter verhindering, dat de respectie velijk op kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende poortschakelingen desbetreffende rode, groene of blauwe stuursignalen doorlaten tijdens de aftasting van het inloopgedeelte van het afbeeldscherm.

9. Bsturingsinrichting volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de verhinderschakeling is voorzien 790 52 65 V van een bistabiele schakeling (22), die op het begin van iedere aftastbeweging van de elektronenbundel reageert door naar een eerste toestand over te gaan, waarin de resp. op de kleuren rood, groen en blauw betrekking hebbende 5 poortschakelingen geblokkeerd blijven, en van een teller (52) voor telling van de cycli van het indexsignaal vanaf het begin van een aftastbeweging tot het voorafbepaalde aantal indexfosforelementen is afgetast, en voor terugstelling van de bistabiele schakeling naar een tweede toestand, 10 waarin de resp. op de kleuren rood, groen en blauw betrek- king hebbende poortschakelingen worden opengestuurd of vrijgegeven voor doorlating van de resp. bijbehorende kleur-stuursignalen. 790 52 65