NL1026101C2

NL1026101C2 - Inrichting en werkwijze voor het belichten van gewas en een inzetorgaan bestemd voor gebruik bij de inrichting.

Info

Publication number: NL1026101C2
Application number: NL1026101A
Authority: NL
Inventors: Teunis Cornelis Van Den Dool
Original assignee: Hortilux Schreder B V
Priority date: 2004-05-03
Filing date: 2004-05-03
Publication date: 2005-11-07
Also published as: WO2005104817A1; EP1750496A1

Description

Inrichtine en werkwijze voor het belichten van gewas en een inzetorgaan bestemd voor gebruik biide inrichting.

De onderhavige uitvinding betreft een inrichting voor het belichten van gewas, 5 omvattende: ° een lamp; - een reflector, die een naar de lamp gekeerd geprofileerd oppervlak omvat voor het naar het gewas richten van de straling van de lamp; - een inzetorgaan, dat tussen de lamp en het te belichten gewas is geplaatst en een 10 geprofileerd oppervlak omvat, waarbij dit geprofileerde oppervlak naar de lamp en naar het geprofileerde oppervlak van de reflector is gekeerd voor het naar het gewas richten van de straling van de lamp en van de doof de reflector gereflecteerde straling; - een armatuur, die het inzetorgaan, de lamp en de reflector opneemt IS De uitvinding betreft verder een werkwijze voor het belichten van gewas, waarbij de inrichting volgens de uitvinding wordt toegepast alsmede een inzetorgaan kennelijk bestemd voor gebruik bij de inrichting.

De hiervoor beschreven inrichting voor het belichten van gewas is bekend. Het Britse octrooischrift 74,988 beschrijft een dergelijke inrichting, waarbij de 20 elektronische ballast en een of meer lampen zijn geïntegreerd in een driehoekig inzetorgaan, dat aan beide einden is vastgezet aan een armatuur. Het inzetorgaan beïnvloedt hierbij de loop van de straling van de lamp en de door de reflector gereflecteerde straling en belemmert een directe inkijk in de lamp. Weliswaar kan met deze bekende inrichting de stralingsrichting van de lamp en de reflector middels het 25 inzetorgaan worden beïnvloed. Deze beïnvloeding is echter permanent, althans kan niet tijdens gebruik van de lamp worden aangepast en is vooraf bepaald door de vorm van de geprofileerde oppervlakken en de geometrie van de samenwerkende reflector en inzetorgaan. Bij veel toepassingsgebieden zal men dit als nadelig ervaren.

In de tuinbouw bijvoorbeeld is het belangrijk om het gewas op flexibele wijze te 30 kunnen belichten. Dit is onder andere van belang om aan te kunnen passen aan een bepaald groeistadium van het gewas of om aan te passen aan de verdeling van het gewas over het kasoppervlak. In de stand van de techniek bereikt men de benodigde flexibiliteit door het elektronisch regelen van de lichtsterktes van de lamp, het 102 © 1 01 q 2 toepassen van lampen met verschillende lichtsterktes of het aanpassen van de positie van de lamp ten opzichte van het gewas. De richting van de straling die van de lamp afkomstig is past men met deze maatregelen echter niet aan, waardoor ofwel veel stralingsenergie verloren gaat ofwel sommige gedeeltes van het gewas worden 5 onderbelicht terwijl andere gedeeltes van het gewas worden oveAelicM.

De uitvinding lost de bovengenoemde nadelen op door een in de inleiding genoemde inrichting te verschaffen, die geschikt is voor het op flexibele wijze belichten van gewas, waarbij het inzetorgaan op losneembare wijze koppeïbaar is met de inrichting ten einde in gekoppelde toestand de straling van de lamp anders te richten 10 dan in de ontkoppelde toestand. Door deze maatregel kan men de richting van de straling aanpassen aan een bepaald groeistadium van het gewas of een andere ruimtelijke verdeling van het gewas over het kasoppervlak, door eenvoudigweg een inzetorgaan aan de inrichting te koppelen zonder dat de lichtsterkte van de lamp of de stand van de lamp ten opzichte van het gewas hoeft te worden aangepast 15 De uitvinding kan met voordeel worden toegepast bij relatief hoge vruchtdragende gewassen, waarbij de vruchten relatief hoog boven het grondoppervlak groeien, zoals tomaten en paprika. In een beginstadium van de kweek van dergelijke gewassen zal men de straling bij voorkeur midden onder de lamp willen concentreren. In een later stadium wanneer de planten breder zijn uitgegroeid en vruchtdragend zijn, 20 zal men de straling meer opzij van de lamp willen richten. Men bereikt dit volgens de uitvinding dus door een toepasselijk inzetorgaan te koppelen met de belichtingsm-richting.

Volgens de uitvinding is het van belang dat het inzetorgaan op relatief snelle en eenvoudige wijze met de inrichting koppeïbaar is. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt 25 doordat het inzetorgaan koppeïbaar is met de reflector en/of de armatuur door een klikverbinding. In een andere voorkeursuitvoering is het inzetorgaan koppeïbaar met de reflector en/of de armatuur door verplaatsing van een vergrendelorgaan, zoals een schuif of een haak. In beide uitvoeringen kan men snel en handmatig het inzetorgaan koppelen dan wel ontkoppelen.

30 In een andere voorkeursuitvoering is de lamp langwerpig en is het geprofileerde oppervlak van het inzetorgaan en van de reflector geprofileerd in de lengterichting van de lamp. Het voorbeeld van deze uitvoering is dat dê stralingsverdeling ten opzichte van een denkbeeldig vlak dat respectievelijk wordt opgesparmen in de lengterichting 10261013 3 van de lamp en de verticale richting ten opzichte van het te belichten gewas, in hoofdzaak symmetrisch is. Hierdoor kan men het gewas aan weerszijden van de lamp dus symmetrisch belichten. Wanneer het gewas in rijen is opgesteld kan men het gewas in de lengterichting van de lamp in hoofdzaak gelijkmatig belichten, door het voorzien 5 van meerdere lampen boven het gewas met een toepasselijke onderlinge afstand.

In een speciale voorkeursuitvoering, die aansluit op de uitvoering uit de vorige alinea, omvat het geprofileerde oppervlak van het inzetorgaan een V-profiel, waarvan de top naar de lamp is gekeerd. Het voordeel van deze uitvoering is dat men de straling van de lamp in gekoppelde toestand van het inzetorgaan meer zijwaarts richt 10 Volgens de uitvinding is het hierbij voordelig wanneer het geprofileerde oppervlak van de reflector een W-profiel omvat, waarvan de openingen naar de lamp zijn gekeerd. Van deze uitvoering is het bekend dat men hiermee reeds zonder inzetorgaan de straling van de lamp zijwaarts richt waarbij het gebied direct onder de lamp relatief minder licht ontvangt. Wanneer bij deze uitvoering een inzetorgaan wordt 15 gekoppeld, zal de straling van de lamp in nog sterkere mate zijwaarts worden gericht

In een voorkeursuitvoering van de uitvinding is de afstand tussen het inzetorgaan en de reflector in de verticale richting ten opzichte van het te belichten gewas instelbaar. Het voordeel van deze uitvoering is dat men niet alleen de stralingsrichting op relatief grove wijze kan aanpassen door het al dan niet koppelen van het inzetorgaan 20 maar tevens op een meer nauwkeurige wijze, namelijk door het aanpassen van deze afstand,

In een andere vooikeursuitvoering omvat de inrichting een veelheid van armaturen, die elk zijn voorzien van tenminste een lamp, een reflector en een inzetorgaan dat met de inrichting koppelbaar is. In de tuinbouw staat het gewas meestal 25 in rijen in een kas opgesteld, waarbij bij voorkeur meerdere lampen boven het gewas zijn voorzien om de volledige rij te kunnen belichten.

In een speciale vooikeursuitvoering omvat de inrichting hierbij verplaatsingsmiddelen, die de armaturen ten opzichte van het gewas verplaatsen, Wanneer men de armaturen in de lengterichting ten opzichte van een gewasrij lineair 30 heen en weer verplaatst, kan men hierdoor met voordeel het aantal lampen bepeetaL

Bij een verticale verplaatsing van de armaturen ten opzichte van het gewas past men de stralingsintensiteit waarmee het gewas wordt belicht aan, bijvoorbeeld aangepast aan het groeistadium van hef gewas.

1 02® 11 Θϋ 4

De uitvinding betreft eveneens een inzetorgaan, dat bestemd is voor gebruik bij een van de hiervoor genoemde uitvoeringen van de inrichting volgens de uitvinding.

Verder betreft de uitvinding nog een werkwijze voor het belichten van gewas» waarbij in een eerste groeifase het gewas wordt belicht met een inrichting volgens és 5 uitvinding zonder gekoppelde inzetorganen, met een bij de eerste groeifase passende stralingsrichting, en in een tweede daarop volgende groeifase het gewas wordt belieht met de inrichting met een of meer gekoppelde inzetorganen» met een bij de tweede groeifase passende stralingsrichting. Het voordeel van deze werkwijze is dat mm d@ belichting van het gewas snel en eenvoudig kan aanpassen aan een bepaalde groeifase 10 van het gewas door afhankelijk van een bepaalde grootte die door het gewas is bereikt een inzetorgaan te koppelen.

In een voorkeursuitvoering van de werkwijze wordt de inrichting tenminste gedurende een deel van de eerste en/of de tweede groeifase ten opzichte van het gewas verplaatst Het voordeel van deze uitvoering is dat een aanvullende mogelijkheid wordt 15 geboden om de belichting van het gewas aan een bepaalde groeifase aan te passen, bijvoorbeeld door de inrichting in verticale richting ten opzichte van het gewas te verplaatsen.

De uitvinding zal thans nader worden toegelicht aan de hand van een beschrijving van een vooikeursuitvoering van de uitvinding onder verwijzing naar de bijgevoegde 20 tekeningen, waarin:

Figuur 1 schematisch en in dwarsdoorsnede een inrichting zonder inzetorgaan boven een gewas in een eerste groeifase toont;

Figuur 2 schematisch en in dwarsdoorsnede een inrichting met een gekoppeld inzetorgaan boven een gewas in een tweede groeifase toont 25 Kijkend naar fig. 1 en 2 is te zien dat de inrichting 1 in een vooikeursuitvoering een lamp 2, een reflector 3 en een inzetorgaan 5 omvat De reflector 3 omvat een naar . de lamp gekeerd geprofileerd oppervlak 4 en het inzetorgaan 5 omvat een naar de lamp en naar het geprofileerd oppervlak van de reflector gekeerd geprofileerd oppervlak 6.

Het inzetorgaan 5 is op een snelle en gemakkelijke wijze koppelbaar met de 30 inrichting 1, bijvoorbeeld door een klikveibinding of door verplaatsing van een vergrendelorgaan» zoals een schuif of een haak. De bijbehorende koppelingsdelen . worden niet getoond maar kunnen bestaan uit algemeen in de handel verkrijgbar© onderdelen.

1026101- 5

Het inzetorgaan 5, de lamp 2 en de reflector 3 zijn opneembaar in een armatuur (niet getoond), die bij voorkeur tevens de elektronica voor het aansturen van de lamp omvat Het inzetorgaan en de reflector zijn bij voorkeur in hoofdzaak van aluminium, althans in ieder geval hun geprofileerde oppervlakken 4,6. Eventueel kan men deze 5 oppervlakken voorzien van een speciale coating die de reflectie van de straling bevordert en/of eventueel het spectrum van de straling beïnvloedt

De lamp is bij voorkeur een hogedruk gasontladingslamp, die men veel in de glastuinbouw toepast en in het algemeen een langwerpige vorm heeft

De inrichting hangt boven een gewas 7,8, waarbij het gewas 7 in fig. 1 in een 10 eerste groeifase verkeert en het gewas 8 in fig. 2 in een tweede, latere groeifase verkeert, waarbij zich vruchten 11 hebben ontwikkeld. Het gewas groeit in voeten 9, zoals kweektafels of kweekpotten, welke gescheiden zijn door een pad 10. Bij voorkeur past men de inrichting volgens de uitvinding toe bij relatief hoge vruchtdragende gewassen, zoals tomaten en paprika. Andere toepassingen, zoals bijvoorbeeld het meer 15 belichten van gewassen die verder van het pad 10 liggen, zijn echter ook denkbaar.

In beide figuren is met lichte en donkere gebieden de (verdeling van) de stralingsrichdng van de lamp aangegeven. Wanneer men beide figuren vergelijkt is duidelijk te zien dat met een gekoppeld inzetorgaan 5 de straling meer zijwaarts wordt gericht dan zonder koppelorgaan.

20 Bij voorkeur heeft het geprofileerde oppervlak van reflector 4 een W-profiel, waarvan de openingen naar de lamp 2 zijn gekeerd. Van een dérgelijk profiel is bekend dat de straling al enigszins zijwaarts wordt gericht, althans in vergelijking met reflectoren met een doorlopende parabolische kromming, waardoor er minder straling naar het pad 10 wordt gericht en meer straling naar het gewas 7,8 wordt gericht In de 25 figuren 1 en 2 is dit effect overigens niet aangegeven. Het geprofileerde oppervlak van het inzetorgaan 6 omvat bij voorkeur een V-profiel, waarvan de top naar de lamp 2 is gekeerd. Dit is een zeer effectieve vorm om de straling bij een gekoppeld inzetorgaan meer naar de zijkmt te richten.

Het geprofileerde oppervlak van zowel het inzetorgaan 5 en van de reflector 3 30 zijn geprofileerd in de lengterichting van de langwerpige lamp zodat het gewas aam weerszijden van de lamp symmetrisch wordt belicht

Volgens de uitvinding is de afstand tussen het inzetorgaan 5 en de reflector 3 in een verticale richting ten opzichte van het te belichten gewas 7,8 instelbaar. Dit biedt 1028101= 6 de mogelijkheid om de aanpassing van de stralingsrichting nauwkeurig in ie stellm, althans nauwkeuriger dan de aanpassing als gevolg van het (onQkoppelen.

Volgens de uitvinding zijn een veelheid van armaturen voorzien om grote® kweekoppervlakken met behulp van een belichtingssysteem te kunnen belichten.

5 Hierbij is het voordelig wanneer men de armaturen met verplaatsingsmiddelem tea opzichte van het gewas kan verplaatsen. De verplaatsingsmiddelen (niet getoond) zijn als zodanig bekende middelen en kunnen geïeidingsrails, loopwielen, elektromotoren etc. omvatten.

Een mogelijke verplaatsing is hierbij aangegeven met de dubbele pijl A, 10 waardoor men de intensiteit waarmee het gewas wordt belicht kan aanpassen aan eea bepaalde groeifase van het gewas. Een andere mogelijkheid is om de inrichting te verplaatsen in een richting loodrecht op het vlak van tekening. Hierdoor kan mem met minder lampen volstaan om in rijen geplaatst gewas te belichten.

Bij de werkwijze volgens de inrichting belicht men het gewas 7 in de eerste 15 groeifase met een inrichting 1 zonder inzetorgaan 5 en belicht men na een bepaalde groei het gewas δ vervolgens met een inrichting met een gekoppeld inzetorgaan. Bij voorkeur is hierbij de inrichting verplaatsbaar ten opzichte van het gewas, bijvoorbeeld verplaatsbaar in een van de hiervoor genoemde richtingen.

1026101-

Claims

1. Inrichting (1) voor het belichten van gewas, omvattende: - een lamp (2); 5. een reflector (3), die een naar de lamp gekeerd geprofileerd oppervlak (4) omvat voor het naar het gewas (7,8) richten van de straling van de lamp; - een inzetorgaan (5), dat tussen de lamp en het te belichten gewas is geplaatst en een geprofileerd oppervlak (6) omvat, waarbij dit geprofileerde oppervlak (6) naar de lamp (2) en naar het geprofileerde oppervlak (4) van de reflector is 10 gekeerd voor het naar het gewas richten van de straling van de lamp en van de door de reflector gereflecteerde straling; - een armatuur, die het inzetorgaan, de lamp en de reflector opneemt; met het kenmerk, dat het inzetorgaan (5) op losneembare wijze koppelbaar is met de inrichting (1) ten 15 einde in gekoppelde toestand de straling van de lamp (2) anders te richten dan in de ontkoppelde toestand

2. Inrichting (1) volgens conclusie 1, met het kenmeric. dat het inzetorgaan (5) koppelbaar is met de reflector (3) en/of de armatuur door een klikverbinding. 20

3. Inrichting (1) volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het inzetorgaan (5) koppelbaar is met de reflector (3) en/of de armatuur door verplaatsing van een vergrendelorgaan, zoals een schuif of een haak. lamp (2) langwerpig is en de geprofileerde oppervlakken (4,6) van h& inzetorgaan en van de reflector (3) zijn geprofileerd in de lengterichting van de lamp.

5. Inrichting volgens conclusie 4. met het kenmerk- dat het geprofileerde oppervlak (6) van het inzetorgaan (5) een V-profiel omvat, waarvan de top naar de lamp (2) j is gekeerd. | 1020101- i ______ I

6. Inrichting volgens conclusie 4 of 5, met het kenmerk, dat het geprofileerd© oppervlak (4) van de reflector (3) een W-profiel omvat» waarvan d@ openingea naar de lamp (2) zijn gekeesd.

7. Inrichting volgens een der voorgaande conclusies» met het kenmerk, dat de afstand tussen het inzetorgaan (5) en de reflector (3) in de verticale richting ten opzichte van het te belichten gewas instelbaar is.

8. Inrichting (1) volgens een der voorgaande conclusie» met het kenmerk, dat d@ 10 inrichting een veelheid van armaturen omvat, die elk zijn voorzien van ten minste een lamp (2), een reflector (3) en een gekoppeld inzetorgaan (5) dat met de inrichting koppelbaar is.

9. Inrichting (1) volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de inrichting 13 verpïaatsingsmiddelen omvat, die de armaturen ten opzichte van het gewas verplaatsen.

10. Inzetorgaan (5) kennelijk bestemd voor gebruik bij een inrichting volgens een der voorgaande conclusies. 20

11. Werkwijze voor het belichten van gewas, waarbij in een eerste groeifase het gewas wordt belicht met een inrichting volgens een der conclusies 1-8 zond® gekoppelde inzetorganen, met een bij de eerste groeifase passende stralingsrichting, en in een tweede daarop volgende groeifase het gewas wordt 23 belicht met de inrichting met een of meer gekoppelde inzetorganen, met een bij de tweede groeifase passende stralingsrichting.

12. Werkwijze volgens conclusie 11, waarbij de inrichting tenminste gedurende een deel van de eerste en/of de tweede groeifase ten opzichte van het gewas wordt 30 verplaatst s 1026101-