NL1013952C1 - Werkwijze voor het uit een karkas verwijderen van een uiteinde van het darmkanaal. - Google Patents

Description

Werkwijze voor het uit een karkas verwijderen van een uiteinde van het darmkanaal

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het verwijderen van een deel van 5 het aan de aarszijde gelegen uiteinde van het darmkanaal uit een karkas van een slachtdier, bijvoorbeeld een varken, waarvan de buik is geopend omvattende de stappen a) het maken van een snede rond een parallel aan het staartbeen gelegen deel van het uiteinde van het darmkanaal dat de aars omvat, b) het aanbrengen van een mantelvormig schermlichaam rond tenminste een aan de aarszijde gelegen deel van het losgemaakte 10 uiteinde van het darmkanaal en d) het verplaatsen van het schermlichaam tot buiten het karkas.

Dergelijke werkwijzen, veelal aangeduid met de term uitboren, zijn algemeen bekend. Gebruikelijkerwijs wordt hiertoe met een mantelvormig mes een cilindrische snede 15 rondom de op het uiteinde van het darmkanaal, kortweg darmuiteinde, aansluitende aars aangebracht. Ten einde ook de vliesverbindingen tussen het darmuiteinde en het karkas, m.n. de verbindingen met het op het uiteinde van de ruggengraat aansluitende staartbeen, te verbreken wordt de cilindrische snede vervolgens gecontinueerd rondom het darmuiteinde zelf waarna het mes tezamen met de aars tot buiten het karkas wordt 20 teruggetrokken. Veelal wordt ten behoeve van zowel het aanbrengen van de snede als het terugtrekken van de aars een penvormig positioneringslichaam in het darmuiteinde gebracht. Een dergelijke werkwijze brengt aanzienlijke hygiënische risico's met zich mee doordat fecaliën hetzij via de aarsopening, hetzij via beschadigingen van het darmkanaal veroorzaakt tijdens het aanbrengen van de beschreven cilindrische snede 25 rondom het darmuiteinde, het omliggende deel van het karkas kunnen verontreinigen. Dit risico wordt vergroot doordat regelmatig een uit het karkas getrokken aars via de aangebrachte opening in het karkas door elastische werking van het darmkanaal gecombineerd met de werking van de zwaartekracht, niet op de rug van het karkas blijft hangen maar weer terugschiet in het bekkenkanaal van het karkas waardoor 30 verontreiniging wordt veroorzaakt van onder andere hoogwaardige hammen.

Het is reeds voorgesteld aan deze problematiek het hoofd te bieden door de fecaliën tijdens het uitboren uit het darmuiteinde te verwijderen bijvoorbeeld zoals beschreven in EP-A-457408 middels vloeistofspoeling van het darmuiteinde of door het verder in het 1013952 -2- darmkanaal drukken van fecaliënresten volgens EP-A-492735. Los van het feit dat deze oplossingen geen gegarandeerd succes opleveren is het gereedschap noodzakelijk voor de uitvoering van een dergelijke werkwijze veelal complex door de vereiste aanwezigheid van druk- en zuigmiddelen.

5 WO 92/13458 beschrijft de situatie waarbij na het handmatig uitboren van het darmuiteinde, de boorinrichting met een daarin nog opgesloten darmuiteinde tussen de achterpoten van het karkas door naar de buikzijde wordt bewogen. Nadeel van deze werkwijze is de slechte ergonomie en de moeilijke automatiseerbaarheid ervan.

10

De uitvinding beoogt nu, vanuit een geheel andere uitvindingsgedachte, een eenvoudige oplossing te bieden voor de geschetste problematiek die met geringe inspanning is door te voeren in bestaande slachtsituaties waarbij het risico van verontreiniging van het karkas en met name van het bekkenkanaal wordt geminimaliseerd.

15

Hiertoe wordt de werkwijze volgens de uitvinding gekenmerkt door stap c) inhoudende het vanaf de buikzijde uit het schermlichaam verwijderen van het losgemaakte uiteinde van het darmkanaal voordat het schermlichaam uit het lichaam wordt verplaatst. Een dergelijke werkwijze heeft tot gevolg dat het risico dat fecaliën afkomstig van het 20 losgesneden darmuiteinde het bekkenkanaal met de hoogwaardige hammen verontreinigen vrijwel is uitgesloten doordat het schermlichaam als schild functioneert tussen het darmuiteinde en het bekkenkanaal waardoor contact tussen het darmuiteinde met eventuele verontreinigingen en het bekkenkanaal niet kan optreden. Het verwijderen van het darmuiteinde uit het mantelvormig lichaam kan zowel handmatig 25 als geautomatiseerd plaatsvinden.

Bij voorkeur worden de stappen a) en b) gelijktijdig uitgevoerd doordat stap a) wordt uitgevoerd met een mantelvormig mes welke tevens het schermlichaam volgens stap b) vormt. Zo krijgt het mantelvormig mes een extra functie en is het aanbrengen van een 30 apart mantelvormig schermlichaam niet noodzakelijk.

1 013952 -3-

Om te voorkomen dat de verwijdering van het darmuiteinde uit het karkas te veel beslag zou vergen op de beschikbaarheid van het mantelvormig mes voor het maken van een snede op een volgend karkas, vindt bij voorkeur de verwijdering van het darmuiteinde uit het mes direct aansluitend op het maken van een snede rondom het darmuiteinde 5 plaats. Met name de geautomatiseerde situatie leent zich goed voor een dergelijke synchronisatie.

Door na stap b) of bij voorkeur na stap c) de aars aan de buikzijde buiten het karkas te positioneren wordt de kans dat alsnog verontreinigingen binnen de buikholte optreden 10 geminimaliseerd. Bij voorkeur blijft de aars wel in de onmiddellijke nabijheid van het karkas zodat de evisceratiebewerking ergonomisch verantwoord kan worden uitgevoerd.

Met voordeel wordt een deel van het ten opzichte van het losgemaakte deel van het darmkanaal stroomopwaarts gelegen deel van het ingewandenpakket losgemaakt van het 15 karkas. Met name in een handmatige situatie wordt zo bereikt dat de voordelige werkwijze volgens de uitvinding niet gepaard gaat met de noodzaak tot het inzetten van extra mankracht. Degene die namelijk al is belast met het lossnijden en verwijderen van de ingewanden uit de buikopening kan tevens aan het begin van deze bewerking het darmuiteinde uit het mantelvormige lichaam verwijderen.

20

Veelal wordt ten behoeve van het uitboren een penvormig positioneringslichaam via de aarsopening in het darmuiteinde gestoken, hetgeen op zich het verwijderen van het darmuiteinde uit het mantelvormig mes bemoeilijkt vanwege de wrijving die optreedt tussen het positioneringslichaam en de darm. Echter door overdruk te realiseren tussen 25 het positioneringslichaam en de darm wordt de genoemde wrijving beperkt waardoor de verwijdering van het darmuiteinde van de positioneringslichaam gemakkelijker en met minder risico op beschadigingen kan worden uitgevoerd.

Alternatief of gecombineerd kan ook op de aars vanaf de van het darmkanaal afgekeerde 30 zijde daarvan druk worden aangebracht. Dit kan zowel door een medium zoals bijvoorbeeld water of lucht gebeuren als middels een mechanische uitstoter. Daarnaast is het mogelijk om het positioneringslichaam terug te trekken waardoor het ' 1013952 -4- positioneringslichaam uit het darmuiteinde wordt geschoven alvorens de achtereenvolgende stappen c) en d) uit te voeren. Behalve dat hierdoor het verwijderen van het darmuiteinde uit het mantelvormige lichaam wordt vereenvoudigd, wordt bovendien de darm mechanisch minder belast met overeenkomstig minder kans op 5 beschadigingen.

De werkwijze kan met voordeel worden toegepast tijdens aan de achterpoten hangende positionering van de slachtdieren en/of tijdens transport van de slachtdieren waardoor de werkwijze zich bij uitstek leent voor toepassing op industriële schaal waarbij honderden 10 slachtdieren per uur worden verwerkt. Door hierbij, na uitvoering van stap c), het darmuiteinde in aangegrepen toestand met het slachtdier mee te bewegen wordt voorkomen dat de darmen en eventueel de rest van het ingewandenpakket van het slachtdier achter blijven bij het karkas en zo een grote ruimte langs de slachtlijn in beslag nemen.

15

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de navolgende, niet-limitatieve, figuren. Hierin toont: figuur 1 een langsdoorsnede van een slachtdier tijdens uitvoering van de werkwijze volgens de uitvinding; 20 figuur 2 een langsdoorsnede van een slachtdier tijdens een later stadium van deze werkwijze; figuur 3 een perspectivisch aanzicht van een slachtdier tijdens een nog later stadium van de werkwijze; en figuur 4 een langsdoorsnede van de snij-inrichting in de situatie volgens figuur 1.

25

Figuur 1 toont een karkas van een aan de achterpoten 1 hangend varken 2 waarvan de buikholte is geopend door een langssnede in de buikwand. Er is voorzien in een algemeen bekende boorinrichting 3 voor het uitboren van het darmuiteinde 7. Ten behoeve van het uitboren wordt een centrale positioneringsstang 4, die aan zijn vrije 30 uiteinde is voorzien van een verdikking 5, via de opening die de aars 6 vormt in het darmuiteinde 7 bewogen. Op deze wijze wordt het darmuiteinde 7 gepositioneerd voor het rondom lossnijden ervan. Hiertoe wordt mantelvormig mes 8 met snijrand 9 in '1 013952 -5- rotatie gebracht en wordt achtereenvolgens de huid rondom de aars 6 en de weefselverbindingen tussen het darmuiteinde 7 en het karkas door- cq. losgesneden. Hiertoe beweegt het mantelvormig mes 8 langs het op het uiteinde van de ruggengraat 10 aansluitende staartbeen 25 en tussen de ruggengraat 10 en het schaambeen 11 in, in 5 het bekkenkanaal. Overigens is het zowel mogelijk om de positioneringsstang 4 en het mantelvormig mes 8 gelijktijdig in het karkas te bewegen waarbij het vrij uiteinde van de positioneringsstang 4 voorloopt op de snijrand 9, als om pas nadat de positioneringsstang 4 volledig in het darmuiteinde 7 is ingebracht het mantelvormig mes 8 werkzaam te laten zijn.

10

Vanuit het oogpunt van veiligheid wordt bij voorkeur na het beschreven lossnijden, de rotatie van het mantel vormige mes 8 tot stoppen gebracht. Vervolgens grijpt een persoon 12 langs de slachtlijn vanaf de buikzijde van het varken 2 het direct aan de positioneringsstang 4 grenzende deel van het darmkanaal vast en trekt het losgesneden 15 darmuiteinde 7 van de positioneringsstang 4 uit het mantelvormige mes 8. Tijdens dit verwijderen van het darmuiteinde 7 bestaat er geen risico dat het bekkenkanaal wordt verontreinigd door het darmuiteinde 7 aangezien het mantelvormige mes 8 fysiek contact tussen het darmuiteinde 7 en het bekkenkanaal onmogelijk maakt. Nadat het darmuiteinde 7 uit het mantelvormige mes 8 is verwijderd trekken de 20 positioneringsstang 4 en het mantelvormige mes 8 zich weer terug naar hun uitgangspositie. Figuur 2 toont de boorinrichting 3 in deze toestand tijdens welke reiniging van de diverse onderdelen die in contact zijn gekomen met het karkas kan plaatsvinden om kruisbesmetting te voorkomen.

25 Figuur 2 toont tevens hoe het verwijderen van het ingewandenpakket 15, meer specifiek het doorsnijden van de vliezen 13 welke verbindingen vormen tussen het darmenpakket 14 en de ruggengraat 10 eenvoudiger kan worden uitgevoerd doordat de persoon 12 de bewuste vliezen 13 enigszins kan spannen door aan het losse darmuiteinde 7 te trekken. Zoals in figuur 3 is weergeven is het tevens mogelijk om het losse uiteinde 7 in een 30 geleiding 16 te plaatsen buiten maar dichtbij de buikholte van het karkas. Het kan voordelig zijn om de geleiding 16 in de met de pijl aangeduide transportrichting gezien neerwaarts te laten hellen om zo naarmate het lossnijden van het ingewandenpakket 15 1Ö f3952 -6- door persoon 12 vordert en dientengevolge het lossnijden op een steeds lager niveau plaatsvindt, ook het aangrijpingspunt van het darmuiteinde 7 steeds lager te laten zijn.

Figuur 4 toont meer in detail de boorinrichting in de situatie van figuur 1, dat wil 5 zeggen het lossnijden van het darmuiteinde 7 heeft reeds plaatsgevonden en het moment is aangebroken om het darmuiteinde 7 van de positioneringsstang 4 te verwijderen. Volgens de conventionele methodiek geschiedt dit simpelweg door positioneringsstang 4 en het cilindrisch mes 8 terug te trekken, echter gezien de uitvindings specifieke scherm-functie die het mantelvormige mes 8 nog moet gaan vervullen kan hier nu geen 10 sprake van zijn. Om nu het verwijderen van het darmuiteinde 7 van de positioneringsstang 4 te vergemakkelijken kan middels een medium als lucht of water druk worden aangebracht via openingen 18 die zijn aangebracht aan de omtrek van de positioneringsstang 4 en die via een centrale boring 19 zijn verbonden met een drukbron 20, tussen de positioneringsstang 4 en het darmuiteinde 7. Zo worden de 15 wrijvingskrachten die aanwezig zijn tussen de positioneringsstang 4 en het darmuiteinde 7 opgeheven, of tenminste aanzienlijk beperkt. Tevens kan druk worden aangebracht in de ringvormige ruimte 21 die wordt begrensd door het cilindrisch mes 8, de bodem 22 en de aars 6 waardoor als het ware het darmuiteinde 7 van de positioneringsstang 4 wordt geduwd.

20

Volgens een erg voordelige werkwijze is het tevens mogelijk om de positioneringsstang 4 separaat van het mantelvormig mes 8 terug te trekken tijdens welke beweging langs axiale lagering 24 de positioneringsstang 4 zich terugtrekt uit het darmuiteinde. Hierbij fungeert bodem 22 als aanslag voor de aars. Bovenstaande methodieken laten zich 25 uiteraard ook prima combineren.

1013952

Claims (10)

1 Werkwijze voor het verwijderen van een deel van het aan de aarszijde gelegen uiteinde van het darmkanaal uit een karkas van een slachtdier waarvan de buik is 5 geopend omvattende de stappen a) het maken van een snede rond een parallel aan het staartbeen gelegen deel van het uiteinde van het darmkanaal dat de aars omvat, b) het aanbrengen van een mantelvormig schermlichaam rond tenminste een aan de aarszijde gelegen deel van het losgemaakte uiteinde van het darmkanaal 10 d) het verplaatsen van het schermlichaam tot buiten het karkas gekenmerkt door het alvorens stap d) uitvoeren van stap c) het vanaf de buikzijde uit het schermlichaam verwijderen van het losgemaakte uiteinde van het darmkanaal.

15. Werkwijze volgens conclusie 1 gekenmerkt door het gelijktijdig uitvoeren van stap a) en b) doordat stap a) wordt uitgevoerd met een mantelvormig mes welke tevens het schermlichaam volgens stap b) vormt.

3 Werkwijze volgens conclusie 1 of 2 gekenmerkt door het na stap b), bij voorkeur 20 na stap c), aan de buikzijde buiten en nabij het karkas positioneren van de aars.

4 Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies gekenmerkt door het losmaken van een deel van het stroomopwaarts ten opzichte van het reeds losgemaakte deel van het darmkanaal gelegen deel van het ingewandenpakket van het karkas. 25

5 Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies gekenmerkt door het alvorens of gelijktijdig met stap a) aanbrengen van een penvormige positioneringslichaam in het uiteinde van het darmkanaal. 1 10 13952

6 Werkwijze volgens conclusie 5 gekenmerkt door het tijdens stap c) realiseren van een overdruk tussen het positioneringslichaam en het uiteinde van het darmkanaal. -8-

7 Werkwijze volgens conclusie 5 of 6 gekenmerkt door het alvorens stap d) terugtrekken van het positioneringslichaam uit het uiteinde van het darmkanaal.

8 Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies gekenmerkt door het tijdens 5 stap c) uitoefenen van druk op de aars vanaf de van het darmkanaal afgekeerde zijde daarvan.

9 Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies gekenmerkt door het tijdens tenminste een deel van de stappen a) tot en met d) aan de achterpoten hangend 10 positioneren en/of transporteren van het karkas.

10 Werkwijze volgens conclusie 3 en 9 gekenmerkt door het in aangegrepen toestand evenwijdig aan het karkas met het karkas mee bewegen van het losgemaakte uiteinde van het darmkanaal. 15 j u i j 0 j 2 β