NL1004464C2

NL1004464C2 - Zoetstabiele frisdranken, concentraten en siropen met dipeptide-zoetstof en fructaan.

Info

Publication number: NL1004464C2
Application number: NL1004464A
Authority: NL
Inventors: Annette Catherina Hoek; Alida Geertruida Mari Admiraal; Maria Mathilda Arno Rooyakkers; Henricus Wilhelmus Ann Teeuwen
Original assignee: Cooperatie Cosun U A; Holland Sweetener Co
Priority date: 1996-11-07
Filing date: 1996-11-07
Publication date: 1998-05-11
Also published as: EP0964621B1; CA2270660A1; EA199900442A1; AU733600B2; JP2001509007A; AU5883698A; DE69710371D1; IL129806A0; BR9713331A; WO1998019564A1; EP0964621A1; EA001655B1; US6372277B1

Description

- 1 - 2PETSTABIELE FRISDRANKEN. CONCENTRATEN EN SIROPEN MET DIPEPTIDE-ZOETSTOF EN FRUCTAAN 5

De uitvinding betreft met een dipeptide-zoetstof gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende frisdranken, concentraten en siropen. De uitvinding betreft tevens een werkwijze om de zoetkracht van met een 10 dipeptide-zoetstof gezoete frisdranken, concentraten of siropen tijdens opslag op peil te houden.

De term frisdranken, concentraten en siropen, zoals in deze aanvrage gebruikt, omvat koolzuurhoudende en niet-koolzuurhoudende alcoholvrije dranken en hun 15 concentraten of siropen, inclusief gearomatiseerde frisdranken, frisdranken net vruchten- en/of plantenextracten, thee-extracthoudende dranken, vruchtennectaren, melk of melkderivaten bevattende frisdranken, vruchtenlimonadesiropen, limonadesiropen met 20 plantenextract en limonadesiropen met vruchtensmaak.

Dergelijke frisdranken, concentraten en siropen hebben in het algemeen een pH die lager is dan 7.

Met een dipeptide-zoetstof gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende frisdranken, concentraten 25 en siropen zijn bekend uit het hierna nog nader toe te lichten Amerikaanse octrooi US-A-4,978,751.

Onder een dipeptide-zoetstof wordt in het kader van deze aanvrage verstaan een produkt met een zoetkracht, die vele tientallen malen sterker is dan die van suiker, 30 en dat opgebouwd is uit via een peptidebinding gekoppelde aminozuren of derivaten van aminozuren. Tevens zijn onder de definitie van dipeptide-zoetstof ook begrepen alle intens zoete derivaten van een dipeptide-zoetstof, zoals zouten daarvan met anorganische of organische zuren. De 35 meest bekende voorbeelden van dipeptide-zoetstoffen zijn aspartaam en alitaam.

1004464 - 2 -

Aspartaam (α-L-aspartyl-L- fenylalaninemethylester), hierna ook wel aangeduid als APM, is een dipeptide-zoetstof met een zoetkracht die ongeveer 200x die van sucrose bedraagt. Aspartaam wordt 5 als intense zoetstof in vele toepassingen gebruikt vanwege zijn goede smaakeigenschappen en laag-calorische karakter. Aspartaam wordt ook veelvuldig toegepast in frisdranken, concentraten en siropen.

Al itaam, L-a-aspartyl-N-(2,2,4,4-tetramethyl-3-10 thietanyl)-D-alanineamidehydraat, is een dipeptide- zoetstof met een zoetkracht die ongeveer 2000x die van sucrose bedraagt. Verwacht wordt, dat alitaam in de toekomst ook veelvuldig toegepast zal worden in frisdranken, concentraten en siropen.

15 Opgemerkt zij hier overigens, dat, ook wanneer de dipeptide-zoetstoffen worden toegepast in de vorm van blends met andere zoetstoffen, namelijk zowel met andere intensieve zoetstoffen (zoals bijvoorbeeld acesulfaam-K, saccharine of cyclamaat) alsook met koolhydraatzoetstoffen 20 (zoals bijvoorbeeld fructose, sucrose (= saccharose), glucose-stropen of zogenaamde high fructose corn syrups ("HFCS")) deze blends geacht worden te zijn begrepen in de definitie van dipeptide-zoetstoffen in het kader van de onderhavige octrooiaanvrage.

25 Onder de term fructosyl-saccharide, zoals gebruikt in de aanhef van deze octrooiaanvrage, worden begrepen alle tri-saccharides of hogere saccharides die een of meer fructose-eenheden bevatten. Dergelijke saccharides hebben en polymerisatiegraad (ook wel 30 aangeduid als "DP" of als "ketenlengte") groter dan of gelijk aan 3. Fructosyl-saccharides kunnen, naar ketenlengte, worden onderverdeeld in fructosyl-oligosaccharides (d.w.z. fructosyl-saccharides met een keten tot 10 monosaccharides) en in fructosyl- 1004464 - 3 - polysaccharides (d.w.z. fructosyl-saccharides met een keten bestaande uit 10 of meer monosaccharides).

2oals hierboven al is aangegeven zijn met een dipeptide-zoetstof gezoete en een fructosyl-saccharide 5 bevattende frisdranken, concentraten en siropen bekend uit US-A-4,978,751. In genoemd octrooischrift worden als fructosyl-saccharide bepaalde fructosyl-oligosaccharides gebruikt, en wordt als dipeptide-zoetstof aspartaam gebruikt. De in US-A-4,978,751 gebruikte fructosyl-10 oligosaccharides bevatten in het algemeen 3 tot 8, via β-bindingen gekoppelde, koolhydraat-eenheden met een eindstandig fructose-molekuul en zijn bedoeld als laag-calorisch vervangingsmiddel van suiker in dieetprodukten. In het bijzonder worden trisaccharides aanbevolen van het 15 type glucose + saccharose (d.w.z. glucose-glucose-fructose), zoals sophorofructose (β-1,2), laminaribiofructose (β-1,3), cellobiofructose (β-1,4) of gentiobiofructose (β-1,6). De betreffende fructosyl-oligosaccharides, welke in feite wellicht veeleer op te 20 vatten zouden zijn als glucosyl-oligosaccharides met een eindstandige fructose-eenheid, blijken zeer stabiel tegen enzymatische hydrolyse en hebben een zoete smaak; ze worden derhalve aanbevolen als laag-calorische zoetstof voor toepassing in dieetprodukten. Over betekenisvolle 25 chemische hydrolyse van dergelijke produkten wordt in genoemde publikatie geen enkele mededeling gedaan. Evenmin wordt er overigens in die publikatie een voorbeeld getoond van toepassing van een combinatie van een fructosyl-(oligo)saccharide met aspartaam in een frisdrank, 30 concentraat of siroop; er worden alleen sorbets, deegwaren en ijsprodukten vervaardigd.

Opgemerkt zij overigens ook, dat voorbeelden bekend zijn van met een dipeptide-zoetstof en fructose gezoete aanlengsiropen; in met dergelijke aanlengsiropen 1004464 - 4 - te verkrijgen frisdranken heeft fructose, afgezien van de beïnvloeding van de smaakkwaliteit, o.a. vanwege effecten op het zogenaamde mondgevoel ("mouthfeel"), ook van meet af aan een duidelijke bijdrage aan de zoetkracht. Als 5 voorbeelden van dergelijke aanlengsiropen zijn te noemen "Robinsons Whole Orange Drink Concentrate" en "Robinsons Apple & Blackcurrant Juice Drink" van Colman’ s Norwich (UK) en "Amigo Blackcurrant Drink" van Batchelors Ltd., Dublin (Ierland). Ook zijn frisdranken bekend waarin, 10 naast aspartaam of alitaam, siropen met een hoog fructose-gehalte aanwezig zijn, in het bijzonder de zogenaamde "high fructose corn syrups". Zie bijv. EP-A-0301653 , waarin dergelijke calcium-verrijkte dranken en concentraten beschreven zijn.

15 Zoals bekend uit het hoofdstuk "Aspartame: implications for the food scientist" van B.E. Homier (in "Aspartame: Physiology and Biochemistry", Ed. L.D. Stegink en L.J. Filer jr., Marcel Dekker Inc., New York, 1984, pag.247-262) vindt bij toepassing van dipeptide-20 zoetstoffen, zoals bijvoorbeeld aspartaam (APM), in frisdranken, waarbij de pH door gebruik van allerlei buffer systemen veelal in het gebied van 2,5 tot 4,5 ligt, langzame ontleding plaats van de dipeptide-zoetstof waardoor de zoetheid van de frisdrank geleidelijk 25 terugloopt, hetgeen tot gevolg heeft dat de opslagstabiliteit wat betreft zoetheid (ook wel aangeduid als "sweetness shelf-life") in de praktijk beperkt is. Dat laatste geldt met name bij opslag-condities die, eventueel tijdelijk, de 25 °C te boven gaan; de "sweetness shelf-30 life" kan dan beperkt blijven tot enkele maanden. Zulks geldt vanzelfsprekend ook voor met dipeptide-zoetstoffen gezoete frisdranken, concentraten en siropen waarin tevens een andere zoetstof aanwezig is, bijvoorbeeld fructose, al zal de houdbaarheid daarvan (qua zoetkracht) beter zijn 1004464 - 5 - naarmate een hogere (en blijvend aanwezige) concentratie van de andere zoetstof, bijvoorbeeld fructose, aanwezig is omdat dan de relatieve invloed van verlies aan zoetkracht van de dipeptide-zoetstof geringer is.

5 Er is dan ook behoefte aan met een dipeptide- zoetstof gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende frisdranken, concentraten en siropen waarbij de zoet intensiteit gedurende een langere tijd, bijvoorbeeld ten minste drie tot zes maanden bij 20-25 °C, stabiel 10 blijft, en waarbij zodoende sprake is van een goede sweetness shelf-life.

Verrassenderwijze is thans gevonden dat met een dipeptide-zoetstof, bijvoorbeeld aspartaam, gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende frisdranken, concentraten 15 en siropen gedurende een veel langere tijd dan voorheen gebruikelijk was een stabiel of nagenoeg stabiel niveau van zoetheid behouden, wanneer (a) het fructosyl-saccharide een fructaan is waarbij (1) de fructosyl-eenheden in hoofdzaak via een β- 20 2,1-binding gekoppeld zijn; (2) de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 100 eenheden; en (3) de modale en de gemiddelde ketenlengte elk ten minste 4,75 bedragen; en 25 (b) de pH van de frisdrank, het concentraat of de siroop gelegen is in het gebied van ongeveer 2,5 tot ongeveer 4,0.

Aldus wordt bereikt, dat met een dipeptide-zoetstof gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende 30 fris-dranken, concentraten en siropen gedurende lange tijd, bijvoorbeeld 3 tot 6 maanden bij een temperatuur van 20-25 °C, een nagenoeg stabiel niveau van zoetheid behouden, zonder dat er overigens gedurende die periode significant sprake is van verslechtering van andere 1004464 - 6 - sensorische eigenschappen. Zulks is commercieel zeer aantrekkelijk. Aangenomen wordt, dat het stabiele niveau van zoetkracht wordt bereikt doordat de teruggang in zoetkracht als gevolg van ontleding van de dipeptide-5 zoetstof wordt gecompenseerd door het in situ ontstaan van fructose en andere zoet smakende componenten als gevolg van min of meer gelijktijdige ontleding van het fructaan.

Onder de verzamelnaam fructanen wordt een grote groep fructosyl-saccharides verstaan, veelal fructosyl-10 polysaccharides, waarbij in het merendeel van de ketens sprake is van een, enkele, eindstandige glucosyleenheid. Fructanen kunnen voorts worden onderverdeeld in inuline-achtigen, d.w.z. in produkten met een relatief geringe vertakkingsgraad (waarbij in het algemeen aan minder dan 15 20% van de monosaccharide-eenheden van de langste keten een zijketen of zijgroep aanwezig is) van de ketens en waarbij de bindingen tussen de samenstellende fructosyleenheden in hoofdzaak β-2,1 zijn, en in levanen. Deze laatste categorie, levanen, wordt gekenmerkt door 20 predominante aanwezigheid van β-2,6-bindingen. Waar hier en hierna sprake is van "in hoofdzaak β-2,1" wordt bedoeld, dat ten minste 80% van de bindingen tussen samenstellende fructosyl-eenheden β-2,1 zijn (of, anders gezegd, β-2,1-karakter hebben). Volgens De Leenheer et al. 25 (in Starch/Starke 46, p.193-196, 1994) is de vertakkingsgraad bij cichorei-inuline ongeveer 1 a 2 % en bij dahlia-inuline ongeveer 4 a 5 %. In plaats van vertakkingsgraad wordt ook wel gesproken van DB (degree of branching), welke wordt uitgedrukt als fractie.

30 In de natuur voorkomende fructanen zijn te beschouwen als een mengsel van fructo-saccharide-molekulen in een bepaald bereik van ketenlengtes (DP's). Fructanen worden daarom ook dikwijls polydispers genoemd. Onder DP wordt hier en hierna, zoals gebruikelijk, verstaan het 1004464 - 7 - aantal saccharide-eenheden (d.w.z. in hoofdzaak fructosyl-eenheden) waaruit telkens de langste keten van zo'n fructosaccharide-molekuul is opgebouwd. De verdeling van ketenlengtes (of polymerisatiegraden) in een fructaan kan 5 worden gekarakteriseerd door een gemiddelde en/of een modale waarde. De fructanen kunnen verder worden gekarakteriseerd al naar gelang de breedte van de verdeling van daarin voorkomende ketenlengtes, hetgeen in vakjargon wordt aangeduid met de term ketenlengtebereik 10 (ook wel aangeduid als "DP-range"). Onder de ondergrens resp. de bovengrens van het ketenlengtebereik wordt aldus verstaan het aantal monosaccharide-eenheden van de kortste resp. langste aanwezige ketens in het fructaan. Het ketenlengtebereik van fructanen kan zeer breed zijn: het 15 interval kan bijvoorbeeld van 3 tot meer dan 100 belopen; ook kunnen de daarbij aanwezige oligo- en polysaccharides lineair of vertakt zijn. Veelal is er aan het einde van de hoofdketen en/of van een of meer der zijketens sprake van een, enkel, eindstandig glucose-residu. Fructanen komen 20 van nature voor als reserve-koolhydraat in een grote verscheidenheid van planten, bijvoorbeeld behorende tot de families der Samengesteldbloemigen (Compositae), Lelie-achtigen (Liliaceae) of Grassen (Cerealeae); ook van dergelijke natuurprodukten door chemische of enzymatische 25 modificatie afgeleide produkten, bijvoorbeeld hydrolysaten, worden geacht onder de algemene term fructaan te zijn begrepen. Ook kunnen de fructanen bereid worden, langs chemische of enzymatische weg, uit fructose en/of het disaccharide sucrose als uitgangsprodukt.

30 Onder inuline-achtige fructanen worden bijvoorbeeld verstaan produkten als natief inuline (d.w.z. inuline gewonnen uit bijvoorbeeld cichorei-wortels; als voorbeelden van dergelijke commercieel verkrijgbaar produkten zij gewezen op Frutafit® van Sensus, een 1 0 0 4 A 6 4 - 8 - onderdeel van Coöperatie Cosun U.A., en op Raftiline® van de Tiense Suikerraffinaderij N.V.)· Inuline is op te vatten als polydispers, breed verdeeld, mengsel van ketenlengtes van nagenoeg lineaire fructosepolymeren, met 5 in nagenoeg elk der ketens één, eindstandige, glucose-eenheid. Naarmate de ketenlengte toeneemt, neemt de oplosbaarheid van de produkten af. De ketenlengte is overigens ook afhankelijk van klimaatfactoren en de natuurlijke bron (en het ontwikkelingsstadium daarvan) 10 waaruit het fructaan, bijvoorbeeld inuline, gewonnen wordt. Inuline uit cichoreiwortels, geteeld in de Lage Landen en geoogst in september, bestaat in het algemeen uit ketenlengtes variërend van 3 tot ongeveer 60, met een modale ketenlengte van ongeveer 9. Het is evenwel ook 15 mogelijk frakties van nauwere ketenlengte-verdeling, en met een sterk van 9 afwijkende modale ketenlengte, te verkrijgen door winning uit andere brongewassen en/of door fractionering met behulp van fysische technieken. Het zal duidelijk zijn, dat ook van natief inuline afgeleide 20 produkten, zoals ten dele gehydrolyseerd inuline (bijvoorbeeld van het type Raftilose®), of zoals enzymatisch - of anderszins - gesynthetiseerd fructosyl-(oligo)saccharides (ook wel aangeduid als fructo-oligo's, bijvoorbeeld van het type Actilight® of Neosugar®) vallen 25 onder de algemene term fructanen. Geen van dergelijke produkten blijkt evenwel geschikt toepasbaar in de frisdranken, concentraten en siropen volgens de uitvinding. Raftilose®, Actilight® en Neosugar® zijn geregistreerde merknamen van respectievelijk de Tiense 30 Suikerraffinaderij N.V., Eridania Béghin Say en van Meiji Seika Kaisha Ltd. Raftilose® bestaat in het algemeen uit ketenlengtes variërend van 2 tot 9, met een gemiddelde ketenlengte van ongeveer 4 of lager, waarbij in het merendeel der ketens geen eindstandige glucose-eenheid 1004464 - 9 - voorkomt; Actilight® en Neosugar® hebben zelfs nog kortere ketens, in hoofdzaak met eindstandig glucosyl, met een lengte variërend van 3 tot 5, met een gemiddelde ketenlengte van ongeveer 3,5.

5 In dit verband zij opgemerkt, dat bijvoorbeeld

Neosugar® in de Japanse markt wordt toegepast in frisdranken, doch dat de betreffende frisdranken terwille van de eigenschappen van Neosugar® , een pH in het gebied van 5 tot 7 hebben.

10 De fructanen die in de frisdranken, concentraten en siropen volgens de uitvinding kunnen worden toegepast, zijn alle (inuline-achtige) fructanen waarbij de fructosyl-eenheden in hoofdzaak via een β-2,1-binding gekoppeld zijn, en waarbij de ketenlengte van het fructaan 15 ligt in het gebied van 3 tot 100 eenheden en zowel de modale als de gemiddelde ketenlengte elk ten minste 4,75 bedragen.

De uitvinding kan in een relatief breed gebied van pH -waarden worden toegepast, doch de pH mag niet meer 20 dan 4,0 (omdat de zoetkracht van de frisdrank, het concentraat of de siroop dan onvoldoende op peil blijft als gevolg van een te geringe geleidelijke omzetting van het fructaan) en niet minder dan 2,5 bedragen (omdat de dipeptide-zoetstof dan te snel ontleedt).

25 Bij voorkeur bedraagt het ketenlengtebereik (d.w.z. het lengteverschil tussen de langste en de kortste ketens aanwezig) in het fructaan ten minste 10. Daardoor wordt een betere, meer gelijkmatige, spreiding van de afbraakreakties aan het fructaan bereikt, zodat minder 30 kans bestaat op fluctuaties in het zoetheidsniveau van de frisdrank, het concentraat of de siroop.

Bij voorkeur heeft daarbij ten minste 90% van de bindingen in het fructaan β-2,1-karakter, en ligt de ketenlengte van het fructaan in het gebied van 3 tot 60 1004464 - 10 - eenheden.

Bijzonder goede resultaten worden verkregen, wanneer in ten minste 80% van de ketens van het fructaan een eindstandige glucose-eenheid voorkomt.

5 Meer in het bijzonder worden goede resultaten verkregen wanneer de vertakkingsgraad van de ketens in het fructaan lager is dan 10% van het aantal fructose-eenheden in de hoofdketen, d.w.z. dat de DB < 0,1 is. De beste resultaten tot nu toe zijn verkregen wanneer het fructaan 10 inuline is, in het bijzonder wanneer het fructaan inuline uit cichorei is. Dergelijke produkten zijn commercieel verkrijgbaar, bijvoorbeeld Frutafit® of Raftiline®, of kunnen, volgens aan de vakman bekende methodes, worden gewonnen uit een groot aantal plantensoorten. Inuline 15 wordt ook op de markt gebracht onder de merknaam Fibruline® van Cosucra.

Tot nu toe zijn slechts summiere gegevens over hydrolyse van inuline gepubliceerd. In H.C.I. Baal, "Functional properties and applications of inulin in 20 food", dat als hoofdstuk is opgenomen in de "Proceedings of the Fourth Seminar on Inulin" (NRLO-report nr. 04/4; editor A. Fuchs), Wageningen, Nederland, 26 oktober 1993, pagina 56-66, vindt men op pag. 64 in tabel 6 enige informatie over zure hydrolyse van Fibruline® bij 85 °C en 25 een pH van 3,3, resp. 3,7 (te weten 3,5% en 10% in 2 uur). Hieruit is evenwel geen praktische aanbeveling af te leiden om inuline in frisdranken toe te passen. In tegendeel wordt uit toepassing van bijvoorbeeld Neosugar® bij frisdranken e.d. met een pH om en nabij de neutrale 30 waarde, veeleer de indruk gewekt dat fructanen ongeschikt zijn bij toepassing bij lagere pH's in verdund waterig milieu. Uit experimenten en sensorische tests van aanvraagsters is thans gebleken dat het verlies aan zoetkracht van dipeptide-zoetstoffen in frisdranken, bij 1004464 - 11 - een opslagtermijn van minstens drie tot zes maanden gecompenseerd kan worden door toepassing van een geschikte hoeveeldheid van een inuline-achtig fructaan in de frisdranksamenstelling, zonder dat nadelige effecten 5 optreden wat betreft bij- of nasmaken van de frisdrank. Opgemerkt zij overigens nog, dat in EP-A-0524484 poedermengsels en concentraten beschreven zijn op basis van inuline voor toepassing in zogenaamde calorie-arme "instant drinks" (instant poederdranken). Dit 10 octrooischrift geeft echter geen aanwijzingen over het gebruik van dipeptide-zoetstoffen zoals aspartaam; bovendien is het kenmerkend voor "instant drinks" dat ze niet hoeven te voldoen aan eisen van opslagstabiliteit omdat ze geacht worden vrijwel onmiddellijk na bereiding 15 te worden geconsumeerd.

Inuline wordt voorts al enige tijd aanbevolen als een uniek en veelzijdig voedingsingrediënt, o.a. ter verlening van een gewenste textuur of mondgevoel, ter vervanging van vet of van suiker in combinatie met intense 20 zoetstoffen, als bifidogeen ingrediënt (d.w.z. met een stimulerende werking op de Bifidus-flora die van nature aanwezig is in de menselijke dikke darm), of als vezelsupplement. Er zijn, ook al wordt smaakverbetering als een van de voordelen genoemd van toepassing van 25 inuline in frisdranken, evenwel geen aanwijzingen voor het gebruik van inuline naast aspartaam en de gunstige werking daarvan in het kader van de huidige uitvinding. Het spreekt vanzelf, dat elk of ten minste een aantal van de hierboven genoemde extra voordelen van toepassing van 30 inuline ook tot uitdrukking zal komen wanneer de combinatie dipeptide-zoetstof met inuline in frisdranken, concentraten en siropen volgens de uitvinding wordt toegepast.

De dipeptide-zoetstof in de frisdrank, het 1004464 - 12 - concentraat of de siroop is bij voorkeur aspartaam, omdat daarmee een optimale smaakkwaliteit wordt bereikt.

De concentratie van de dipeptide-zoetstof in een frisdrank, concentraat of siroop zal in het algemeen 5 zodanig gekozen zijn dat de concentratie in de frisdrank (resp. in de uit de concentraten of siropen te bereiden eindprodukten voor de consumentenmarkt) zal liggen in het gebied van 50-800 ppm, in het bijzonder in het gebied van 100-600 ppm, berekend als gew.% t.o.v. de ready-to-drink 10 frisdrank. De gewichtsverhouding tussen de dipeptide- zoetstof en het fructaan in de frisdranken, concentraten en siropen volgens de uitvinding, is in het algemeen gelegen in het gebied van ongeveer 1:20 tot ongeveer 1:300. Deze verhouding is niet bijzonder kritisch, 15 alhoewel de sweetness shelf-life van de frisdranken, concentraten en siropen langer zal zijn naarmate de relatieve hoeveelheid van het fructaan hoger is. Bij de relatief hogere hoeveelheden fructaan is het denkbaar, dat de zoetheid van de frisdrank e.d. tijdens de opslag eerst 20 zelfs nog gedurende enkele maanden geleidelijk , in geringe mate, oploopt, zonder daarbij overigens een onaanvaardbaar hoge zoetheid te bereiken, alvorens opnieuw tot het oorspronkelijke niveau van zoetheid te dalen en dat niveau geleidelijk te passeren.

25 Meer in het bijzonder is de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen in het gebied van ongeveer 1:30 tot ongeveer 1:150. Met de meeste voorkeur is deze gewichtsverhouding gelegen in het gebied van ongeveer 1:40 tot ongeveer 1:100. Via 30 eenvoudige proefnemingen conform de leer van deze octrooiaanvrage kan de vakman, voor elke door hem te bereiden frisdrank enz., vaststellen welke verhouding tussen dipeptide-zoetstof en fructaan (naar gelang de gekozen zoetstof en het gebruikte fructaan) de beste 1004464 - 13 - resultaten geeft wat betreft sweetness shelf-life. Daarbij is enerzijds te bedenken, dat het verlies aan zoetheid van alitaam iets langzamer zal verlopen dan dat van aspartaam, zodat bij keuze van alitaam enigszins andere 5 gewichtsverhoudingen zullen worden toegepast dan bij keuze van aspartaam. Anderzijds zij ook opgemerkt, dat men naarmate de opslagtemperatuur van de frisdrank, het concentraat of de siroop hoger gekozen wordt, in de regel met een iets lagere hoeveelheid fructaan t.o.v. de 10 dipeptide-zoetstof zal kunnen volstaan, doch daarbij uiteraard een verkorting van de sweetness shelf-life zal moeten aanvaarden.

De uitvinding betreft tevens werkwijzen om de zoetkracht van met een dipeptide-zoetstof gezoete 15 frisdranken, concentraten of siropen tijdens opslag op peil te houden. Volgens die werkwijzen voegt men aan de met een dipeptide-zoetstof gezoete frisdranken, concentraten of siropen, alvorens die produkten op te slaan, een fructosyl-saccharide toe dat een fructaan is 20 waarvan (1) de fructosyl-eenheden in hoofdzaak via een β-2,1-binding gekoppeld zijn; (2) de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 100 eenheden; en 25 (3) de modale en de gemiddelde ketenlengte elk ten minste 4,75 bedragen; en stelt men zo nodig de pH van de frisdrank, het concentraat of de siroop in op een waarde die gelegen is in het gebied van ongeveer 2,5 tot ongeveer 4,0.

30 Bij voorkeur bedraagt het ketenlengtebereik in het fructaan ten minste 10. Het verdient daarbij ook voorkeur dat ten minste 90% van de bindingen in het fructaan β-2 ,1-karakter heeft en dat de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 60 eenheden.

1004464 - 14 -

Bijzonder goede resultaten worden bereikt, wanneer in ten minste 80% van de ketens van het fructaan een eindstandige glucose-eenheid voorkomt. Meer in het bijzonder worden goede resultaten verkregen, wanneer de vertakkingsgraad 5 van de ketens in het fructaan lager is dan 10% van het aantal fructose-eenheden in de hoofdketen. De beste resultaten tot nog toe zijn verkregen wanneer het fructaan inuline is, in het bijzonder wanneer het fructaan inuline uit cichorei is. De dipeptide-zoetstof in deze werkwijzen 10 is bij voorkeur aspartaam. Men voegt bij voorkeur zo veel fructaan toe, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:20 tot ongeveer 1:300, met meer voorkeur in het gebied van ongeveer 1:30 tot ongeveer 15 1:150, en met de meeste voorkeur in het gebied van ongeveer 1:40 tot ongeveer 1:100.

De uitvinding zal hierna worden toegelicht aan de hand van een testprogramma en vergelijkend testprogramma, uitgevoerd met een limonade en enkele 20 vergelijkingslimonades. Bij deze tests werd gebruik gemaakt van een getraind smaakpanel van 12 personen ter bepaling van de zoetheid van de limonade en vergelijkingslimonades, uitgedrukt in zoetheidsequivalenten (ES) telkens bepaald bij een 25 beoordelingstemperatuur van de dranken van 20 °C, op diverse tijdstippen over een periode van opslag bij 20 en 30 °C. De waarden voor ES komen overeen met de waarde voor het gewichtspercentage suiker in een oplossing die door het smaakpanel als even zoet als de testoplossing wordt 30 beoordeeld.

De bepaling van de zoetheid geschiedde via zogenaamde rangordeningstests, waarbij elk te beoordelen monster gerangschikt wordt ten opzichte van een standaardreeks van drie saccharoselimonades met bekende 1004464 - 15 - zoetheid (resp. 7,2; 8,0 en 8,8 ES). De gevonden ES-waarden volgens de rangordeningstests kunnen als significant worden beschouwd. Bij de smaakbeoordeling werd tevens, via driehoekstesten en paarsgewijze 5 vergelijkingen, gelet op mondgevoel, alsmede op eventuele bij- en/of nasmaken. Daarbij werden de bewaartestdranken telkens ook vergeleken met een "vers" bereide vergelijkingslimonade met alleen APM en geen fructaan volgens de uitvinding. In een driehoekstest worden drie 10 monsters aangeboden waarvan er twee gelijk zijn en een afwijkt; in een paarsgewijze vergelijking worden twee monsters met elkaar vergeleken op een of meer smaakeigenschappen.

Tevens werden bij de een fructaan volgens de 15 uitvinding, in casu inuline, bevattende limonades, alsmede bij de vergelijkingslimonades, op diverse tijdstippen via hogedruk vloeistofchromatografie (hplc) bepalingen gedaan wat betreft het verloop van gehaltes aan zoetende afbraakprodukten, alsmede wat betreft het gehalte aan APM. 20 Deze waarden kunnen goed worden vergeleken met eveneens uitgevoerde stabiliteits-testen aan inuline, waarbij ook met behulp van hplc bepalingen werden gedaan aan gehaltes afbraakprodukten, i.h.b. fructose, glucose en disaccharides. Ook bij deze stabiliteitstests werden 25 beoordelingen gegeven voor het aantal zoetheidsequivalenten. De bij wijze van vergelijkingsvoorbeelden (met fructanen die in het kader van de onderhavige uitvinding ongeschikt zijn) uitgevoerde stabiliteitstests werden gedaan met Actilight® 950P, 30 Raftilose® L95 en een uit Bacillus subtilis gewonnen levaan subtilis (dat hierna gemakshalve zal worden aangeduid als Levaan subtilis).

1 0 0 4 A 6 A

- 16 -

Bereiding van de limonade en veraeliikinaslimonades; bevaartests en sensorische / analytische bepalingen.

Standaard limonadesiropen A, B en C werden bereid met de volgende samenstelling:

5 Sir.A Sir.B Sir .C

of A ' aspartaam (% gew.) 0,312 0,338 citroen flavour (% gew.) 0,65 0,65 0,65 natriumbenzoaat, 20 %-ig 10 (% gew.) 0,65 0,65 0,65 citroenzuur / natriumcitraat (buffer) (% gew.) 1,67 1,67 1,67 fructaan (% gew.) 0 of - 16,25 16,25 15 demiwater: telkens tot 100 % gew.

Het gebruikte fructosyl-saccharide werd daarbij, ter verkrijging van het gehalte van 16,25 gew.%, telkens aan de limonadesiroop toegevoegd als 10%-ige oplossing in 20 water alvorens de verdunning tot limonade of vergelijkingslimonade werd uitgevoerd.

Als fructosyl-saccharide werd bij de limonades (volgens de uitvinding) en bij de vergelijkingslimonades resp. gebruik gemaakt van: 25 * Frutafit HD® van Sensus (in Sir.A1 en, ter vergelijking, in Sir.C),

* Actilight® 950P

* Raftilose® L95 en van * Levaan subtil is 30 (laatstgenoemde drie alle telkens in Sir.C)

Deze produkten onderscheiden zich (volgens analyses van de aanvraagsters) als volgt: * Frutafit HD® is een fructaan (inuline) waarbij de fructosyl-eenheden voor ongeveer 98% via een β-2,1- 1004464 - 17 - binding gekoppeld zijn, de ketenlengte ligt tussen ongeveer 3 en ongeveer 60, met een modale ketenlengte van 7 en een gemiddelde ketenlengte van 16, waarbij in meer dan 90% van de ketens een eindstandige glucose-eenheid 5 voorkomt. De vertakkingsgraad is ongeveer 2%; * Actilight® 950P is een fructo-oligosaccharide (via een enzymatisch proces verkregen) waarbij de fructosyl-eenheden voor meer dan 90% via een β-2,1-binding gekoppeld zijn, de ketenlengte ligt tussen ongeveer 3 en 10 ongeveer 5, met een modale ketenlengte van 4 en een gemiddelde ketenlengte van 3,6. In meer dan 90% van de ketens komt een eindstandige glucose-eenheid voor; * Raftilose® L95 is een fructaan (afgeleid van inuline)waarbij de fructosyl-eenheden voor meer dan 90% 15 via een β-2,1-binding gekoppeld zijn, de ketenlengte ligt tussen ongeveer 2-3 en ongeveer 9, met een modale ketenlengte van ongeveer 4,5 en een gemiddelde ketenlengte van 4. In 20-40% van de ketens komt een eindstandige glucose-eenheid voor, en de vertakkingsgraad is ongeveer 20 2%; * Levaan subtilis is een levaan waarbij de fructosyleenheden (94,6 gew.%) en glucose-eenheden (4,2 gew.%) in hoofdzaak via β-2,6-bindingen gekoppeld zijn, en in meer dan 95% van de ketens eindstandig glucose 25 voorkomt.De ketenlengte strekt zich uit van ongeveer 3 tot hoger dan 100, met een gemiddelde ketenlengte van ongeveer 23 en een iets lagere modale ketenlengte. De vertakkingsgraad bedraagt ongeveer 3% (via β-2,1-bindingen).

30 Uit de bovengenoemde limonadesiropen werden

onmiddellijk limonades en vergelijkingslimonades met een ES-waarde van ongeveer 8 bereid door verdunnen van 1 deel van de siroop met 5,5 delen demi-water. Zo nodig werd de pH vervolgens nog bijgesteld op 3,2. Het gehalte aan APM

1004464 - 18 - van de uit Sir.A verkregen drank bedroeg aldus 0,048 % gew. (resp. 0,052 % gew. uit Sir.B). Het gehalte aan inuline van de uit Sir.A' verkregen drank bedroeg aldus 2,5 % gew. (evenals bij de uit Sir.C verkregen drank).

5 Aldus werden de volgende limonades (volgens de uitvinding) en vergelijkingslimonades verkregen en bij de genoemde temperaturen bij bewaartests ingezet:

Limonade 1 (uit Sir.A'): 20°C

Limonade 2 (uit Sir.A'): 30°C

10 alsmede

Vgl.limonade D (uit Sir.A): 20°C

Vgl.limonade D' (uit Sir.A): 30°C

Vgl.limonade E (uit Sir.B): 20°C

Vgl.limonade E' (uit Sir.B): 30°C

15 Vgl.limonade F (uit Sir.C): 20°C

Vgl.limonade F' (uit Sir.C): 30°C

Vgl.limonade G' (uit Sir.C met Actilight): 30°C

Vgl.limonade H' (uit Sir.C met Raftilose): 30°C

Vgl.limonade I' (uit Sir.C met Levaan Subt.): 30°C

20

De belangrijkste resultaten zijn samengevat in tabellen I en II.

1 0 0 4-4 64

Tabel I

- 19 - T = 20°C zoetheid gehalte via analyse drank tijd (in ES APM Fructose Disacch.

weken) (% gew. ) (% gew. ) (% gew.)

Lim. 1 0 8,4 0,048 0,06 0,12 4 8,4 0,046 0,16 0,16 8 8,3 0,044 0,28 0,19 12 8,4 0,041 0,39 0,23 16 — 0,038 0,53 0,26 20 8,2 0,037 0,66 0,29 24 8,5 0,034 0,79 0,31 5 Vgl.L. D 0 8,0 0,048 ----- ----- 4 7,7 0,046 8 7,5 0,044 12 6,9 0,041 24 6,2 0,033

Vgl.L. E 0 8,3 0,052 ----- ----- 4 - 0,049 8 - 0,047 12 7,3 0,044 24 6,2 0,034

Vgl.L. F 0 0,2 0,06 0,12 4 - 0,17 0,17 8 - 0,30 0,21 12 - 0,45 0,25 24 ca. 2 0,92 0,33

1 0 0 4 4 6 A

Tabel II

- 20 - T = 30°C zoetheid gehalte via analyse drank tijd (in ES APM Fructose Disacch.

weken) (% gew.) (% gew. ) (% gew. )

Lim. 2 0 8,2 0,048 0,06 0,12 4 8,6 0,040 0,54 0,24 5 Vgl.L. 0 8,0 0,048 ----- ----- D' 4 7,2 0,040

Vgl.L. 0 8,3 0,052 ----- ----- E' 4 7,4 0,042

Vgl.L. 0 ----- 0,06 0,12 10 F' 4 0,68 0,27

Vgl.L. 0 ----- 0,04 0,05 G' 2 0,660,69 4 1,060,86

Vgl.L. 0 ----- 0,01 0,15 K' 2 0,69 0,49 4 1,06 0,55 15 Vgl.L. 0 ----- 0,03 0,03 I' 2 0,77 0,27 4 1,50 0,31

Hieruit blijkt duidelijk, dat de sweetness shelf-life van de dranken aanzienlijk en significant verlengd is t.o.v.

20 dranken (bijvoorbeeld frisdranken, concentraten en siropen) waarin alleen een dipeptide-zoetstof aanwezig is. Van nadelige effekten op mondgevoel, of van het optreden "004464 - 21 - van ongewenste bij- of nasmaken is niets gebleken.

Stabiliteitstesten aan 5¾ aew. inuline bii pH = 3,2 (en ter vergelijking aan 5% aew. Actiliaht® 950P. Raftilose® 5 L95 en Levaan subtilise

Bij verschillende temperaturen (20 - 30 - 40 °C), werden, uitgaande van een 5% gew. oplossing van inuline (Frutafit HD®) in demiwater, gebufferd met 0,175% gew. citroenzuuranhydride / natrium-citraat, pH = 3,2, in 10 aanwezigheid van 200 ppm natriumbenzoaat als conserveermiddel stabiliteitstesten uitgevoerd over een periode van 24 weken. De vergelijkende tests met Actilight® 950P, Raftilose® L95 en Levaan subtilis werden, gedurende een kortere periode, uitsluitend uitgevoerd bij 15 30 °C. De resultaten zijn, samen met beoordelingen van ES, in onderstaande tabellen III (inuline) en IV (overige) weergegeven. Daarin betekent "fruct." fructose, "glue." glucose, "disacc." het totaal aan disaccharides, en "> DP3" het totaal aan saccharides met een ketenlengte van 3 20 of meer, waarbij al deze gehaltes zijn uitgedrukt in gewichtsprocenten.

1004464

Tabel III

- 22 - wk. O wk. 2 wk. 4 wk. 8 wk.16 wk.24

Temp. = 20°C

wt. % fruct. 0,3 0,4 0,4 0,6 1,0 1,3 5 wt.% gluc. O O O 0,1 0,2 0,2 wt.% disacc. 0,4 0,4 0,4 0,5 0,6 0,6 ES 0,7 1,0 1,0 1,2 1,9 2,4

Temp. = 3 0°C

10 wt.% fruct. 0,3 0,6 1,0 1,8 3,2 4,0 wt.% gluc. O 0,1 0,1 0,2 0,4 0,5 wt.% disacc. 0,4 0,4 0,4 0,6 0,7 0,6 ES 0,7 1,3 1,8 2,9 5,0 6,2

15 Temp. = 40°C

wt.% fruct. 0,3 2,4 3,9 4,4 4,4 4,5 wt.% gluc. O 0,2 0,4 0,5 0,6 0,6 wt.% disacc. 0,4 0,6 0,6 0,4 0,4 0,3 ES 0,7 3,9 5,9 6,5 6,5 6,5 20 1004464

Tabel IV

- 23 - wk. O wk. 2 wk. 4

Actilight wt.% fruct. 0,04 0,66 1,06 wt.% gluc. 0,02 0,08 0,18 5 wt.% disacc. 0,05 0,69 0,86 wt.% > DP3 2,39 1,08 0,47

Raftilose wt.% fruct. 0,01 0,69 1,06 wt.% gluc. <0,01 <0,03 0,06 wt.% disacc. 0,15 0,49 0,55 10 wt.% > DP3 2,37 1,38 1,0

Levaan subt wt.% fruct. 0,03 0,77 1,5 wt.% gluc. 0,02 0,04 0,05 wt.% disacc. 0,03 0,27 0,31 wt.% > DP3 2,35 1,53 0,75 15

Uit de hierna tot slot toegevoegde tabel V blijkt dat inuline (en daarmee ieder fructaan zoals geschikt in het kader van de uitvinding) een geleidelijke ontleding te 20 zien geeft van de hogere saccharides. De overeenkomstige ontleding bij de andere, in het kader van de uitvinding ongeschikte fructanen, verloopt te snel, zodat de zoetheid van de met een dipeptide-zoetstof gezoete frisdranken, concentraten en siropen ontoelaatbaar sterk toeneemt 25 tijdens opslag en derhalve geen goede sweetness shelf-life kan worden bereikt.

In tabel V zijn daartoe de gehaltes aan mono- plus 1 0 0 4 4 6 4 - 24 - disaccharides vermeld ("mono + di"), alsmede het totaal aan saccharides, inclusief "mono + di" ("totaal sacch."), telkens uitgedrukt in gewichtsprocenten. Tevens is de verhouding van "mono + di" ten opzichte van het totaal aan 5 saccharides uitgedrukt als (m + d/tot.)-ratio.

Tabel V

wk. wk. wk .

0 2 4

Actilight mono + di wt.% 0,11 1,43 2,10 10 totaal sacch. wt.% 2,50 2,51 2,57 ratio m+d/tot. 0,04 0,57 0,82

Raftilose mono + di wt.% 0,17 1,21 1,67 totaal sacch. wt.% 2,53 2,59 2,67 15 ratio m+d/tot. 0,07 0,47 0,63

Levaan subt. mono + di wt.% 0,08 1,08 1,86 totaal sacch. wt.% 2,41 2,61 2,61 ratio m+d/tot. 0,03 0,41 0,71 20

Xnuline mono + di wt.% 0,19 - 0,97 totaal sacch. wt.% 2,47 - 2,47 ratio m+d/tot. 0,08 - 0,39 1004464 - 25 -

Statistische toetsing van de resultaten heeft uitgewezen dat limonades volgens de uitvinding en vergelijkingslimonades, hoewel ze bij het begin van de testen niet significant van elkaar te onderscheiden zijn, 5 al na vier weken significant van elkaar verschillen wat betreft hun zoetheid, terwijl de zoetheid van de limonades volgens de uitvinding stabiel op peil blijft, ook gedurende langere tijd. Bij de limonades volgens de uitvinding valt gedurende de bewaartijd geen wezenlijke of 10 significante verandering, en zeker geen verslechtering, van de smaak te constateren bij beoordeling op de criteria (1) zuur, (2) fris/lemon, (3) wrang, (4) droog mondgevoel en (5) bittere nasmaak.

1 Q 0 4 4 6 4

Claims

1. Met een dipeptide-zoetstof, bijvoorbeeld aspartaam, gezoete en een fructosyl-saccharide bevattende 5 frisdranken, concentraten en siropen, met het kenmerk dat (a) het fructosyl-saccharide een fructaan is waarbij (1) de fructosyl-eenheden in hoofdzaak via een β-2,1-binding gekoppeld zijn; 10 (2) de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 100 eenheden; en (3) de modale en de gemiddelde ketenlengte elk ten minste 4,75 bedragen; en (b) de pH van de frisdrank, het concentraat of de 15 siroop gelegen is in het gebied van ongeveer 2,5 tot ongeveer 4,0.

2. Frisdranken, concentraten en siropen volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het ketenlengtebereik in het fructaan ten minste 10 20 bedraagt.

3. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1 of 2, met het kenmerk, dat het ten minste 90% van de bindingen in het fructaan β-2,1-karakter heeft en de ketenlengte van het fructaan 25 ligt in het gebied van 3 tot 60 eenheden.

4. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1-3, met het kenmerk, dat in ten minste 80% van de ketens van het fructaan een eindstandige glucose-eenheid voorkomt.

5. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat de vertakkingsgraad van de ketens in het fructaan lager is dan 10% van het aantal fructose-eenheden in de hoofdketen. 1004464 - 27 -

6. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1-5, met het kenmerk, dat het fructaan inuline is.

7. Frisdranken, concentraten en siropen volgens 5 conclusie 6, met het kenmerk, dat het fructaan inuline uit cichorei is.

8. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1-7, met het kenmerk, dat de dipeptide-zoetstof aspartaam is.

9. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 1-8, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:20 tot ongeveer 1:300.

10. Frisdranken, concentraten en siropen volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:30 tot ongeveer 1:150.

11. Frisdranken, concentraten en siropen volgens een der conclusies 9 of 10, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:40 tot ongeveer 1:100.

12. Werkwijze om de zoetkracht van met een dipeptide- zoetstof gezoete frisdranken, concentraten of siropen tijdens opslag op peil te houden, met het kenmerk, dat men aan de met een dipeptide-zoetstof gezoete frisdranken, concentraten of siropen, 30 alvorens die produkten op te slaan (a) een fructosylsaccharide toevoegt dat een fructaan is waarvan (1) de fructosyl-eenheden in hoofdzaak via een β-2,1-binding gekoppeld zijn; 1004464 - 28 - (2) de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 100 eenheden; en (3) de modale en de gemiddelde ketenlengte elk ten minste 4,75 bedragen; en zo nodig 5 (b) de pH van de frisdrank, het concentraat of de siroop instelt op een waarde die gelegen is in het gebied van ongeveer 2,5 tot ongeveer 4,0.

13. Werkwijze volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat het ketenlengtebereik in het fructaan ten minste 10 10 bedraagt.

14. Werkwijze volgens een der conclusies 12 of 13, met het kenmerk, dat ten minste 90% van de bindingen in het fructaan β-2,1-karakter heeft en de ketenlengte van het fructaan ligt in het gebied van 3 tot 60 15 eenheden.

15. Werkwijze volgens een der conclusies 12-14, met het kenmerk, dat in ten minste 80% van de ketens van het fructaan een eindstandige glucose-eenheid voorkomt.

16. Werkwijze volgens een der conclusies 12-15, met het 20 kenmerk, dat de vertakkingsgraad van de ketens in het fructaan lager is dan 10% van het aantal fructose-eenheden in de hoofdketen.

17. Werkwijze volgens een der conclusies 12-16, met het kenmerk, dat het fructaan inuline is.

18. Werkwijze volgens conclusie 17, met het kenmerk, dat het fructaan inuline uit cichorei is.

19. Werkwijze volgens een der conclusies 12-18, met het kenmerk, dat de dipeptide-zoetstof aspartaam is.

20. Werkwijze volgens een der conclusies 12-19, met het 30 kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:20 tot ongeveer 1:300.

21. Werkwijze volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de dipeptide-zoetstof 1004464 - 29 - en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:30 tot ongeveer 1:150.

22. Werkwijze volgens een der conclusies 20 of 21, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding tussen de 5 dipeptide-zoetstof en het fructaan gelegen is in het gebied van ongeveer 1:40 tot ongeveer 1:100.

23. Frisdranken, concentraten en siropen zoals in hoofdzaak beschreven in de beschrijving en voorbeelden, alsmede werkwijzen om de zoetkracht van 10 met een dipeptide-zoetstof gezoete frisdranken, concentraten of siropen tijdens opslag op peil te houden zoals in hoofdzaak beschreven in de beschrijving en voorbeelden. 1004464