NL1002604C2 - Werkwijze voor het vormen van een mof aan een buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride. - Google Patents

Description

Korte aanduiding: Werkwijze voor het vormen van een mof aan een buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het vormen van een mof aan een buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride volgens de aanhef van conclusie 1.

Een dergelijke werkwijze is bekend uit NL-A-9400894.

5 Hierbij wordt uitgegaan van een reeds eerder vervaardigde buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride, welke buis bijvoorbeeld met de werkwijzen zoals beschreven in WO 95/25627, WO 95/25628 en WO 95/30533 kan zijn vervaardigd.

Bij de uit NL-A-9400894 bekende werkwijze wordt een 10 einddeel van de buis waaraan de mof moet worden gevormd op een in de buis passend steundeel van een doorn gestoken. Vervolgens wordt het inwendig gesteunde einddeel verwarmd en aansluitend wordt een op het steundeel aansluitend mofvormend deel van de doorn, dat een vorm heeft die in hoofdzaak overeenkomt met de 15 beoogde vorm van de mof en zich eerst nog buiten de buis bevond, in het verwarmde einddeel van de buis gedrukt. Tenslotte wordt het nog door de doorn gesteunde einddeel van de buis af gekoeld.

Gebleken is dat bij buizen waaraan met de bekende werkwijze moffen waren gevormd in een groot aantal gevallen 20 scheurvorming optrad in het mofgedeelte van de buizen. Deze scheuren ontstonden soms al tijdens het vormen van de moffen maar ook wanneer de moffen later aan een stootbelasting werden onderworpen.

De onderhavige uitvinding heeft tot doel een werkwijze 25 te verschaffen, die moffen met een betere kwaliteit oplevert.

De onderhavige uitvinding verschaft een werkwijze volgens de aanhef van conclusie 1, die is gekenmerkt doordat voor het verwarmen van het inwendig gesteunde einddeel van de buis, dit einddeel eerst wordt verwarmd totdat dit einddeel in hoofdzaak 30 homogeen de glasovergangstemperatuur van polyvinylchloride heeft bereikt, en vervolgens verder wordt verwarmd totdat het einddeel in hoofdzaak homogeen een temperatuur nabij , bij voorkeur juist boven, de verstrekkingstemperatuur van polyvinylchloride heeft bereikt.

1 0 0 2 60 A

- 2 -

Met andere woorden gesteld, stelt de uitvinding dus voor het betreffende inwendig gesteunde einddeel van de buis in ten minste twee stappen te verwarmen: eerst tot ongeveer de glasovergangstemperatuur van PVC, die bij 80 - 85 °C ligt, 5 welke verwarming lang genoeg wordt gehandhaafd om te waarborgen dat het einddeel over de wanddikte gezien nagenoeg uniform deze temperatuur heeft, en in één of meer volgende stappen tot een hogere temperatuur die in de buurt ligt van de verstrekkingstemperatuur, die ongeveer 110 *C bedraagt, en bij 10 voorkeur tot enigzins boven de verstrekkingstemperatuur, bijvoorbeeld tot ongeveer 120 "C.

Bij voorkeur omvat het verwarmen van de buis in het gebied van het einddeel het vanaf de buitenzijde verwarmen van de buis en/of het verwarmen van de steun.

15 De verwarmingsmiddelen kunnen een verwarmingsring, bijvoorbeeld met een infraroodstraler, omvatten, die om het steundeel van de doorn heen ligt als deze als eerste in de buis is gestoken. De warmte-afgifte van een dergelijke verwarmingsring aan de buis kan eenvoudig en nauwkeurig worden geregeld.

20 De uitvinding zal hierna nader worden toegelicht aan de hand van de tekening. Daarbij toont: fig. 1 een schematische langsdoorsnede van een uitvoeringsvoorbeeld van een inrichting volgens de uitvinding voor het vormen van een mof aan een biaxiaal georiënteerde buis 25 tijdens de aanvangsfase van de werkwijze volgens de uitvinding, fig. 2 een aanzicht overeenkomstig fig. 1 tijdens de eindfase van de werkwijze volgens de uitvinding, en fig. 3 het verloop van de temperatuur van het inwendig gesteunde einddeel van de buis tijdens het verwarmen op de wijze 30 volgens de uitvinding.

In de navolgende beschrijving wordt uitgegaan van een reeds eerder vervaardigde buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride met een gladde cilindrische wand, die moet worden voorzien van een mof.

35 De in de figuren 1 en 2 getoonde inrichting 10 maakt het mogelijk een mof aan een biaxiaal georiënteerde buis 11 te vormen, waarbij de mof direct wordt voorzien van een 1 0 0 2 6 0 * - 3 - elastische afdichtring 12.

De inrichting 10 omvat een holle en aan een uiteinde open cilindrische doorn 13. De doorn 13 heeft een steundeel 14, een overgangsdeel 15 en een mofvormend deel 16. Het 5 mofvormend deel 16 is voorzien van een omtreksgroef 17 aan de buitenzijde. Verder omvat de inrichting 10 een steunring 18, die verschuifbaar is over het mofvormend deel 16. Voor het verwannen en later weer afkoelen van het einddeel van de te bewerken buis 11 omvat de inrichting een verwarmingsinrichting 10 20 en een koelinrichting 22.

Bij het vervaardigen van een mof met afdichtring met de in de figuren 1 en 2 getoonde inrichting wordt als volgt te werk gegaan. Eerst wordt de afdichtring 12 over de doorn 13 geschoven totdat deze in de relatief ondiepe groef 17 ligt. 15 Hierbij ligt de steunring 18 tegen de van de insteekzijde van de doorn 13 afgekeerde zijde van de afdichtring 12. Vervolgens wordt het steundeel 14 met behulp van niet weergegeven middelen, bijvoorbeeld een dubbelwerkende hydraulische cilinder, in het einddeel van de buis 11 gestoken.

20 Wanneer het einddeel van de buis 11 inwendig wordt gesteund door het steundeel 14 van de doorn 13 wordt dit einddeel verwarmd door middel van de inrichting 20. Eventueel kan via het steundeel 14 van de doorn 13 een inwendige verwarming van het einddeel van de buis 11 worden gerealiseerd. De inwendige 25 ondersteuning door het steundeel 14 voorkomt dat de buis 11, waarvan het kunststofmateriaal onder invloed van de verwarming wil terugkeren naar de toestand die het kunststofmateriaal had voordat het biaxiaal werd georiënteerd, in radiale richting kan krimpen. Wel treedt enige krimp in axiale richting op in 30 het verwarmde einddeel. Deze axiale krimp van het einddeel is echter voordelig omdat daarmee het dunner worden van de wand ter plaatse van de mof tengevolge van de nog te realiseren radiale expansie kan worden gecompenseerd.

Als het einddeel van de buis 11 geschikt is verwarmd, 35 wordt de doorn 13 verder in de buis 11 gedrukt. Op het moment dat de afdichtring 12 tegen de buis 11 komt, zal de buis 11 door de afdichtring 12 verder worden geëxpandeerd. De afdichtring 1002604 - 4 - 12 wordt hierbij gesteund door de met de doorn 13 meebewegende steunring 18. Hierdoor schuift de buis 11 over de afdichtring 12 en vervolgens over de daarachter liggende steunring 18. Zodra de beoogde stand van het mofvormend deel 16 in de buis 11 is 5 bereikt, wordt de steunring 18 door eveneens niet getoonde middelen naar achteren uit de buis 11 getrokken naar de in fig.

2 getoonde stand. Doordat de biaxiaal georiënteerde buis nog steeds warm is en daardoor de neiging heeft in radiale richting te krimpen, komt de buis 11 vanzelf in de in fig. 2 getoonde 10 toestand tegen het mofvormend deel 16 te liggen en sluit dan de afdichtring 12 in. Vervolgens kan het nog steeds inwendig gesteunde einddeel van de buis 11 worden gekoeld met de koelinrichting 22 en/of door het koelen van de doorn 13. Tenslotte kan de doorn 13 in zijn geheel uit de buis ll worden 15 getrokken, waarbij de afdichtring 12 ontkoppelt uit de ondiepe groef 17 van de doorn 13 en in de gevormde mof achterblijft.

De onderhavige uitvinding voorziet in een speciale wijze van verwarmen van het door het steundeel 14 inwendig gesteunde einddeel van de buis 11. Het daarbij bij voorkeur beoogde 20 temperatuursverloop van het einddeel van de buis 11 is in figuur 3 getoond. In eerste instantie wordt de verwarmingsinrichting 20 ingesteld op het bereiken van een temperatuur van het einddeel die ongeveer overeenkomt met de glasovergangstemperatuur van polyvinylchloride (ongeveer 80-85 *C) . Deze instelling van de 25 verwarmingsinrichting 20 wordt enige tijd gehandhaafd om te waarborgen dat het einddeel van de buis 11 zich zo uniform mogelijk op deze temperatuur bevindt. Pas wanneer aangenomen mag worden dat dit het geval is, wordt de verwarmingsinrchting 20 ingesteld op het tot een hogere temperatuur verwarmen van 30 het einddeel van de buis 11. De uiteindelijk te bereiken temperatuur van het einddeel van de buis 11 komt volgens de uitvinding bij voorkeur ongeveer overeen met de verstrekkingstemperatuur van polyvinylchloride (ongeveer 110 •C), bij voorkeur iets daar boven, bijvoorbeeld 120 *C.

35 Overigens is het, nadat het einddeel van de buis 11 eenmaal uniform tot de glasovergangstemperatuur is verwarmd, bij het tot een hogere temperatuur verwarmen van het einddeel, 1002604 - 5 - belangrijk dat de temperatuursverschillen in de wand van het einddeel van de buis 11 beperkt worden gehouden. Dit kan geschieden door het einddeel in stappen te verwarmen, zodat het einddeel eerst uniform een bepaalde temperatuur heeft bereikt 5 en dan pas weer verder wordt verwarmd. Het deze wijze is het zelfs mogelijk het einddeel tot een hogere temperatuur te verwarmen dan volgens de uitvinding de voorkeur heeft, bijvoorbeeld tot ongeveer 135 - 140 *C. Indien men het einddeel vanaf de glasovergangstemperatuur in één stap tot een dergelijk 10 hoge temperatuur zou verwarmen, is de kans op scheurvorming groot.

Alhoewel het optredende mechanisme niet volledig duidelijk is, blijkt de hierboven beschreven wijze van verwarmen het ontstaan van ongewenste en tot scheurvorming leidende spanningen 15 in de mof te vermijden.

Het is duidelijk dat bij het vormen van de mof op de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding ook andere doornconstructies kunnen worden toegepast. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een expandeerbare doorn.

1 n 0 ’ 6 0 4

Claims (4)

1. Werkwijze voor het vormen van een mof aan een buis van biaxiaal georiënteerd polyvinylchloride, omvattende de achtereenvolgende stappen van: - het plaatsen van een steun in een einddeel van de buis, 5. het verwarmen van de buis in het gebied van het einddeel, het vervormen van de buis tot een mof in het gebied van het verwarmde einddeel, waarbij tijdens het vormen van de mof het verwarmde einddeel inwendig wordt gesteund, het afkoelen van de buis in het gebied van het einddeel, 10 waarbij tijdens het afkoelen het einddeel inwendig wordt gesteund, en het wegnemen van de steun uit de buis, met het kenmerk, dat: voor het verwarmen van het inwendig gesteunde einddeel 15 van de buis, dit einddeel eerst wordt verwarmd totdat dit einddeel in hoofdzaak homogeen de glasovergangstemperatuur van polyvinylchloride heeft bereikt, en vervolgens verder wordt verwarmd totdat het einddeel in hoofdzaak homogeen een temperatuur nabij, bij voorkeur juist boven, de 20 verstrekkingstemperatuur van polyvinylchloride heeft bereikt.

2. Werkwijze volgens 1, waarbij het plaatsen van een steun in het einddeel van de buis het in het eindeel steken van een steundeel van een starre doorn omvat, en 25. het vervormen van de buis tot een mof in het gebied van het einddeel het in de buis drukken van een op het steundeel aansluitend mofvormend deel van de starre doorn omvat.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, waarbij het verwarmen 30 van de buis in het gebied van het einddeel het vanaf de buitenzijde verwarmen van de buis en/of het verwarmen van de steun omvat.

4. Werkwijze volgens een of meer van de voorgaande 35 conclusies, waarbij het af koelen van de buis in het gebied van 1002604 - 7 - het einddeel het vanaf de buitenzijde koelen van de buis en/of het koelen van steun omvat. 1002604