TARIFNAME BIR KONTROL SISTEMI TEKNIK ALAN Bulus, belirli olarak satin alinan koltuklarda oturan yolcularin seyahati süresince yolcularin otobüs içerisinde bulunup bulunmadigini anlamayi kolaylastirmayi ve yolcularin inecegi yer konusunda olusabilecek sorunlari ortadan kaldirmayi saglayan TEKNIGIN BILINEN DURUMU Sehirlerarasi yolculuklarda otobüsler il/ilçe terminallerinde konakladiginda sürekli olarak yolcularin inip binmekte ve kimi zaman bu durum kargasaya yol açmaktadir. Bunun yani sira otobüsler yolculuk sirasinda planli ve/veya plansiz olarak mola vermektedir. Söz konusu durumlar sonrasinda otobüslerin tekrar harekete geçmesi için öncelikli olarak otobüs içerisindeki yolcu sayisinin tam olmasi ve buna müteakiben yolcularinin bilet alan kisi ile ayni kisi olmasi gerekmektedir. Bahsedilen durumlar bilinen teknikte, otobüs içerisinde görevli olan yetkilinin her bir yolcuyu ayri ayri teyit etmesi, kontrol etmesi ve inecegi yer hakkinda bilgi edinmesiyle saglanmaktadir. Ancak mevcut olarak kullanilan durum önüne alindiginda çalisan yetkilinin dikkatsizliginden kaynakli olarak yanlis sonuç eldesi ve zaman kaybi gibi bir takim eksiklikler oldugu anlasilmaktadir. Önceki kullanimlarin dezavantaji, otobüsün hareketi öncesinde son kontrolleri saglayan yetkilinin sayimi yanlis yapmasina bagli olarak yolculardan biri veya bir kaçi disarida kalabilir buna bagli olarak otobüs firmasi yaptirimlara maruz kalmaktadir. Önceki kullanimlarin dezavantaji, yolcularin inecegi duraklarin yanlis olarak not edilmesi durumunda yolcu inecegi yeri kaçirabilir böylece hem firma hem de yolcu magdur olmaktadir. Önceki kullanimlarin dezavantaji, yetkilinin yolcularin inecegi duraklari not almamasi ve/veya yanlis not aldigini fark etmesi durumunda sürekli olarak yolculari rahatsiz etmektedir. Seyahat esnasinda yolcularin sürekli olarak rahatsiz edilmesi istenmeyen durumlarin ortaya çikmasina neden olmaktadir. Önceki kullanimlarin dezavantaji, yolcularin binecegi otobüsü karistirmasi ve bunun farkina varilmamasi durumunda hem yolcu hem de otobüs firmasi magdur olmaktadir. Önceki kullanimlarin dezavantaji, yolcularin yolculuk esnasinda kimi zaman bos oldugunu düsündügü koltuga oturmasi durumunda, söz konusu koltugun ise baska bir sahibi olmasi durumunda yetkililerin yolcunun otobüse bindigi düsünüp hareket etmesi ve buna bagli olarak yolcunun magduriyet yasamasidir. Bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek için ortaya konmustur. BULUSUN AMACI Bulusun amaci, otobüsün hareketinden önce yolcularin kendi yerlerinde oldugunu anlamayi kolaylastirmaktir. Bulusun amaci, otobüs içerisinde bulunan yolcu sayisinin ve yolcularinin kimliginin dogrulugunu saglamaktir. Bulusun amaci, yolcular ile yetkililerin temasini azaltarak, yolcularin rahat etmesinin saglamaktir. Bulusun amaci, seyahat esnasinda uyuyan yolcularin inecegi duragi kaçirmasinin önüne geçmektir. Bulusun amaci, yolcularin baska bir yolcunun koltugunu kullanmasinin önüne geçerek her yolcunun yalnizca kendi aldigi bilete göre koltuguna oturmasi saglanarak otobüs içerisinde karisikliklarin ve olasi tartismalarin önüne geçmeyi saglamaktir. Sonuç olarak yukarida bahsedilen tüm sorunlara üretilen alternatif çözümler ile birlikte ilgili teknik alanda yenilik yapilmasinin uygun oldugu anlasilmistir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Bulus, insanlarin seyahat öncesinde dogru araca binip binmedigini anlamasini saglamak, bileti olmayan insanlarin yolculuk yapmasini önlemek ve insanlarin seyahat esnasinda inecekleri duragi kaçirmasini önlemek üzere ortaya konan bir kontrol sistemidir. Bulusun mümkün olan bir uygulamasinda insanlarin koltuga oturduguna dair bilgi vermesinin saglamak ve yolcu bilgisayarini açmak üzere baslatma butonu bulunmaktadir. Bulusun mümkün olan bir diger uygulamasinda insanlarin kimlik dogrulamalarini yapmak ve inecegi yeri seçmesini saglamak üzere yolcu bilgisayari bulunmaktadir. Bulusun mümkün olan bir diger uygulamasinda bahsedilen yolcu bilgisayarinda bulunan harita üzerinde isaretleme yapilmasina müteakiben yetkilinin görmesinin saglamak üzere gösterge ekrani bulunmaktadir. Bulusun mümkün olan bir diger uygulamasinda insanlarin yolculugunun bitmesine müteakiben kendi bilgilerinden çikis yapmasini saglamak ve sistemi kapatmak üzere bitirme butonu bulunmaktadir. Bulusun mümkün olan bir diger uygulamasinda yolcularin, yolcu bilgisayari üzerinde yaptigi kimlik dogrulamasina göre haber veren sensör bulunmaktadir. Bulusun alternatif bir uygulamasi bahsedilen yolcu bilgisayarini disaridan gelebilecek etkilerden korumak üzere bilgisayar koruma kilifi içermektedir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasi bahsedilen gösterge ekraninin muhafaza edilmesini saglamak üzere ekran yuvasi içermektedir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasi insanlarin bahsedilen yolcu bilgisayarina istenilen bilgileri dogru olarak girmesi durumunda yesil; yanlis olarak girmeleri durumunda kirmizi olarak isik yakan sensör içermektedir. Bulus, belirli olarak satin alinan koltuklarda oturan yolculari tasiyan toplu tasima araçlarinda seyahat etmekte olan yolcularin dogru araca binip binmedigini anlamayi saglayan, bileti olmayan insanlarin yolculuk yapmasini önleyen ve insanlarin seyahat esnasinda inecekleri duragi kaçirmasini önlemek üzere bilgilendirme yöntemidir. Bulusun tercih edilen bir uygulamasinda baslatma butonu vasitasiyla yolcunun araç içerisinde oldugunu belirtmekte ve yolcu bilgisayarini aktif hale getirmektedir. Bulusun tercih edilen bir diger uygulamasinda yolcu bilgisayari araciligi ile yolcular gerekli bilgi girislerini yaparak güvenlik asamalarini tamamlamaktadir. Bulusun tercih edilen bir diger uygulamasinda yolcu bilgisayarinda bulunan harita üzerinde yolcular inecegi konumu isaretlemektedir. Bulusun tercih edilen bir diger uygulamasinda bitirme butonu araciligi ile yolcu seyahatinin sonlanmasina müteakiben kendi bilgilerinden çikis yapmaktadir. Bulusun muhtemel bir uygulamasi bahsedilen güvenlik asamasinin yolcularin farkli otobüslere binmesini ve/veya yolcularin biletsiz olarak seyahat etmesini engellemek üzere vatandaslik numarasi, pasaport numarasi veya iletisim numarasi dogrulamasi içermektedir. SEKILLERIN AÇIKLAMASI Sekil 1'de bulusun genel görünümü verilmistir. Sekil 2'de gösterge ekraninin detayli görünümü verilmistir. SEKILLERDEKI REFERANSLARIN AÇIKLAMASI . Baslatma butonu 2. Bitirme butonu 3. Yolcu bilgisayari 31. Bilgisayar koruma kilifi 4. Ekran yuvasi . Sensör 6. Gösterge ekrani Y. Yatay eksen çizgisi X. Dikey eksen çizgisi BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu, sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Asagida ayrintilari ile detayli anlatilan bulus, insanlarin yolculuk yaptiklari esnada yolcu güvenligini saglamak, karsilasilan karisikliklari önlemek ve seyahat esnasinda araç içerisinde biletsiz yolcu bulunmasini ve yolcularin inecegi duragi kaçirmasini önlemek üzere ortaya konmustur. Bulus asagida belirtilen unsurlari içermesi ile ortaya konmaktadir: o Yolcunun koltuguna oturmasina müteakiben araç içerisinde oldugunu belirtmek ve muavinin araç içerisindeki yolcu sayisinin ögrenmesini saglamak üzere baslatma butonu (1). o Yolcularin inecegi duragi seçmesini saglayan, böylelikle yolcularin yanlis durakta inmesini engellemek üzere araç içerisinde ki yetkili kisiyi bilgilendirmeye yarayan, satin aldigi koltugunda seyahat etmesini saglamak ve yolcularin dogrulugunu teyit ederek, yolcularin farkli otobüslere binmesini ve/veya yolcularin biletsiz olarak seyahat etmesini engellemek üzere yolcu bilgisayari o Yolcu bilgisayarini (3) çarpma ve sivi dökülmesi gibi dis etkenlerden korumaya yardimci olan bilgisayar koruma kilifi (31). o Insanlarin yolcu bilgisayarina (3) istenilen bilgi girislerini yapmasina müteakiben mevcut bilgilerin yansitildigi gösterge ekrani (6). o Yolcularin, yolcu bilgisayarina (3) istenilen bilgileri girmesine müteakiben dogru ve/veya yanlis bilgi girisi yaptiginda renkli olarak ikazda bulunan sensör (5). o Gösterge ekraninin (6) kullanilmadigi durumlarda zarar görmesini engellemek üzere esya yerlestirme rafinin altinda gömmeli olarak bulunmasini saglayan ekran yuvasi (4). o Seyahatin bitmesine müteakiben yolcunun, yolcu bilgisayarini (3) kapatarak sistemi sonlandirmaya yarayan bitirme butonu (2). Yukarida bulusu olusturan unsurlar ve görevleri verilmistir. Bulusun çalismasini saglamak üzere görevlendirmeleri anlatilan unsurlarin birbiri ile olan yapilanmalari ve detayli çalisma prensibi ise asagida verilmistir. Sekil 1'den anlasilacagi üzere bulus yolcu koltugunun arkasina irtibatlandirilan yolcu bilgisayari (3) içermektedir. Bahsedilen yolcu bilgisayarinin (3) zarar görmesini engellemek üzere yan ve ön taraflarini kapatan su geçirmez özellige haiz bilgisayar koruma kilifi (31) ile sarilmistir. Bahsedilen yolcu bilgisayari (3) ile gösterge ekraninin (6) irtibatlanmasi wifi agi ile saglanmistir. Bu sayede insanlarin yolcu televizyonlarina (3) girmis oldugu veriler gösterge ekranina (6) yansiyacaktir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasinda yolcu bilgisayari (3) ile gösterge ekrani (6) kablolu baglanti ile irtibatlandirilmaktadir. Bahsedilen yolcu bilgisayari (3) dokunmatik ekran kullanimina haizdir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasinda yolcu bilgisayarina (3) istenilen verilerin girisi ve kontrolünü saglamak üzere bilgisayara irtibatla klavye ve fare bulunmaktadir. Yukarida bahsedilen yolcu bilgisayarinin (3) çalismasini saglamak için yolcu öncelikle yolcu bilgisayarin (3) hemen altina irtibatli olarak bulunan baslatma butonuna (1) basarak koltuguna oturdugunu sisteme bildirecek ve kendisine ait olan yolcu bilgisayarini (3) aktif hale getirecektir. Akabinde yolcu, dogru otobüste dogru koltuga oturdugunu teyit etmek üzere vatandaslik numarasini girecektir. Yabanci uyruklu insanlarin seyahat etmesi durumunda bilet alirken bildirmis oldugu pasaport numaralarinin girisinin yapacaklardir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasinda yolcunun kimlik bilgilerinin teyidi bilet alirken bildirmis olduklari iletisim numaralari ile de saglanmaktadir. Bulusun alternatif bir diger uygulamasinda tek buton kullanilacak olup, bahsedilen buton sistemi hem açma hem de kapama görevi görecektir. Yolcu kendisinden istenilen veri girisini yapmasinin ardindan dogru veri girisi yaptigi takdirde mavi, yanlis giris yaptiginda kirmizi renk ile kullaniciyi ve yetkiliyi bilgilendiren sensör (5) bulunmaktadir. Bulusun alternatif bir uygulamasinda bahsedilen sensör (5) sesli olarakta ikazda bulunmaktadir. Sekil 2'den anlasilacagi üzere insanlarin seyahate baslamadan önce inecegi yeri belirttigi bilgilerin gösterilecegi gösterge ekrani (6) bulunmaktadir. Bahsedilen gösterge ekrani (6) yolcunun oturdugu koltugun üzerinde bulunan esya koyma yerine irtibatli olarak bulunmaktadir. Yolcunun bahsedilen baslatma butonuna (1) basmasi ve açilan yolcu bilgisayarina (3) istenilen bilgi girislerini yapmasinin ardindan gösterge ekrani (6) içerisine gömülü halde bulundugu ekran yuvasindan (4) ayrilarak yatay eksen çizgisi (Y) ve dikey eksen çizgisi (X) boyunca konumlanacaktir. Bahsedilen ekran yuvasi (4) bahsedilen gösterge ekraninin (6) kullanilmadigi durumlarda disaridan gelebilecek olumsuz ektilerden korumak üzere olusturulmustur. Bulusun alternatif bir diger uygulamasinda bahsedilen gösterge ekrani (6) kullanilmamakta olup, yolcularin yolcu bilgisayari (3) üzerinden yaptigi bilgi girisleri yetkilinin bilgisayarina ve/veya tabletine iletilmektedir. Sistemin çalisma prensibi asagida anlatildigi gibidir: 0 Yolcu biletinde belirtilen koltuga yerlestikten sonra öncelikli olarak baslatma butonuna (1) basarak koltuga yerlestigine dair sinyali ana bilgisayara ileterek kendisine ait olan yolcu bilgisayarini (3) aktif hale getirecektir. o Yolcu bilgisayarinin (3) aktif hale gelmesinden sonra, yolcu ekrana bilet alirken sisteme girmis oldugu vatandaslik numarasini girecektir. Böylelikle yolcunun kimlik dogrulmasi tamamlanmis olacaktir. 0 Yolcunun gerekli bilgileri dogru girmesine müteakiben sensör (5) yesil isik yakarak islemlere devam edecektir. Yanlis bilgi girisi olmasi durumunda sensör (5) kirmizi isik yakarak kullaniciyi ve yetkiliyi bilgilendirecektir. o Yolcunun vatandaslik numarasini dogru bir biçimde girmesinin ardindan gösterge ekrani (6) ekran yuvasindaki (4) yerinden ayrilarak dikey eken çizgisi (X) ve yatay eksen çizgisi (Y) boyunca açilacaktir. o Yolcu, yolcu bilgisayari (3) üzerindeki haritadan inecegi yeri seçecek ve seyahat için hazir hale gelecektir. o Yolcunun seçimiyle birlikte belirttigi konum gösterge ekranina (6) yansiyacaktir. o Yolcu seyahatinin tamamlanmasinin ardindan bitirme butonuna (2) basarak kendi bilgilerinden çikis yapacaktir. Böylece sistem siradaki yolcu için hazir hale gelecektir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup, kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlar ile sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar esliginde benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi asikardir. TR TR TR TR TR TR