TR2022009195T2 - Senteti̇k i̇pli̇ği̇ i̇zlemek i̇çi̇n yöntem ve terti̇bat - Google Patents

Abstract

SENTETİK İPLİĞİ İZLEMEK İÇİN YÖNTEM VE TERTİBAT. Buluş, eriyikten lif çekme prosesinde sentetik ipliği izlemek için bir yönteme ve bu yöntemi uygulamak için bir tertibata ilişkindir. Bu eriyikten lif çekme prosesinde iplik birçok elyaf demetinin ekstrüzyonu yoluyla oluşturulur, elyaf demetlerini bir arada tutmak üzere iplik bir akışkan ile ıslatılır ve ıslatılan iplik en az bir tahrikli makara vasıtasıyla kılavuzlanır. Bu yöntemde, tahrikli makaranın en az bir tahrik parametresi ölçülür ve tahrik parametresinin ölçüm değerlerini değerlendirme yoluyla ipliğin ıslatılma durumu belirlenir. Tertibat tahrikli makaranın (6) bir tahrik parametresini algılamak için bir sensor araç (6.2) içerir, bu sensor araç (6.2) ipliğin (5) ıslatılma durumunu belirlemek için bir değerlendirme modülüne (7) bağlıdır.

Description

TARIFNAME SENTETIK IPLIGI IZLEMEK IÇIN YÖNTEM VE TERTIBAT Bu bulus bir eriyikten lif çekme prosesinde sentetik ipligi izlemek için istem 1'in giris kismina uygun bir yönteme ve bu yöntemi uygulamak için istem 11'in giris kismina uygun bir tertibata iliskindir. Bilhassa tekstil uygulamalari için sentetik ipliklerin üretimi sirasinda, hem iplik içindeki birçok ince elyafi birlestirmek üzere ve hem de, ipligin elyaf terkibini kilavuz elemanlar ve galetler araciligiyla güvenilir sekilde kilavuzlayabilmek için anti statik bir ortam olusturmak üzere çok elyafli ipliklerin eriyikten lif çekme ve sogutma islemlerinden sonra islatilmasi genel olarak bilinir. Bu nedenle genellikle elyaf demetlerinin birinci bir sogutma isleminin hemen ardindan iplik bir akiskanla islatilir. Kullanilan akiskan tercihen bir yag-su emülsiyonu veya saf bir yagdir. Ancak, ipligin sürekli ve kesintisiz bir sekilde yeknesak olarak islatilmasi gerekir. Örnegin, yetersiz islatilmis veya hiç islatilmamis iplik kisimlari, nihai ürünün olusumuna kadar olan diger iplik muamelelerinde dogrudan kusurlara ve arizalara yol açar. Dolayisiyla, örnegin, yetersiz islatilmis ipligin müteakip bir boyama islemi sirasinda dokuma kumasta renk kusurlarina yol açtigi tespit edilmistir. Bu nedenle eriyikten lif çekme prosesinde ipligin islatilmasinda saglanan yeknesaklik ipligin kalitesi adina kritik önemdedir. türe uygun bir yöntem ve genel bir tertibat açiklanir, burada isIatiIan iplik bir sensor cihazinin elektrik alani içinden kilavuzlanir. Bu durumda, ipligin islatilma durumunu algilamak üzere sensor cihazinin bir kondansatöründeki siga degisimi kullanilir. Ancak, bu amaçla sensor cihazini tercihen tamamen kapali bir ortamda tutmak gerekir, böylece eriyikten lif çekme prosesinde mutat olan çevresel gerilimlerden kaçinilir. Bu türde çevresel etkiler elektrik alanini olumsuz etkileyebilir ve hatali ölçümlere ve hatali yorumlara yol açabilir. EP 0.918.217 Bf'de ipligi izlemek için baska bir yöntem ve tertibat açiklanir, burada bir sensor cihazi içinde birçok elektrik alani üretilir ve iplik bunlarin içinden kilavuzlanir. Bu durum gerçekten de daha dogru ölçüm sonuçlari elde etmeyi mümkün kilar, ancak bu durumda da çevresel etkileri hesaba katmak gerekir. IpIigin islatilma durumunu dogrudan iplikten algilamak ayrica, iplik akisina dâhil edilmesi gereken ve ek kurulum alani gerektiren ilave sensor cihazlari gerektirir. Bu durumda bulusun bir hedefi, eriyikten lif çekme prosesinde sentetik ipligi izlemek için türe uygun bir yöntem ve bu yöntemi uygulamak için bir tertibat saglamaktir, bu yöntem ve tertibat ipligin islatilma durumunu sürekli olarak, dogrudan eriyikten lif çekme prosesi dâhilinde izlemekte kullanilabilir. Bulusun baska bir amaci, ipligin islatilma durumunu çevrim içi izlemek için bir yöntem ve bir tertibat saglamak olup, bu yöntem ve tertibat proseste hizli ve dogrudan degisiklikler yapmaya imkân verir. Bulusa uygun olarak, bu hedefe istem 1'e uygun özelliklere sahip bir yöntem ve istem 11'e uygun özelliklere sahip bir tertibat ile ulasilir. Bulusun elverisli gelistirmeleri ilgili bagimli istemlerdeki özellikler ve özelliklerin kombinasyonlariyla tanimlanir. Bulus, ipligin yüzey niteliklerinin, ipligin hareketli bir karsit yüzey üzerinde kilavuzlanmasi üzerinde dogrudan etkileri oldugu bulgusuna dayanir. Bulus sahibi böylelikle bir makaranin tahrikli makara dis yüzeyi ile iplik arasindaki iliskinin ipligin yüzey niteliklerine bagli olarak degistirilmesi gerektigini bulmustur. Dolayisiyla tahrikli makaranin en az bir tahrik parametresi öIçüIür, böylece tahrik parametresinin ölçüm degerini degerlendirme yoluyla bu parametre ipligin islatilma durumunu belirlemekte temel olarak kullanilir. Böylece, bir sensor araç tahrikli makaranin tahrik parametresini kaydetmek üzere atanir ve ipligin islanma durumunu belirlemek için bir degerlendirme modülüne baglanir. Ipligin islanma durumu iplik yüzeyi ile makara dis yüzeyi arasindaki iliskiden esas itibariyle etkilendigi için, gelistirilen yöntemdeki uygulamada tahrikli makaranin tahrik parametresi olarak tercihen makaranin makara motorunun bir motor akimi ve/veya motor torku ölçülür. Örnegin, islatilmis bir ipligi kilavuzlamak için gereken torka nispeten kuru bir ipligi kilavuzlamak için gereken makara motorunun motor torku çok farklidir. Dolayisiyla ipligin islatilma durumu, dogrudan motor torkunu ölçme yoluyla veya dolayli olarak motor akimini ölçme yoluyla sürekli sekilde izlenebilir. Ipligin islanmamasi veya yetersiz islanmasi için birçok neden olabilecegi için, tahrik parametresinin ölçüm degerlerini degerlendirme isleminin bir makine ögrenimi birimindeki bir degerlendirme algoritmasi araciligiyla gerçeklestirildigi yöntem varyanti bilhassa elverislidir, buradaki makine ögrenimi biriminin egitilmesi, ipligin islatilma derecesi ile iliskili tahrik parametresinin birçok degerier saglanir. Bu sekilde ipligin yetersiz derecede isIatiImasina dair olasi nedenleri hizli bir sekilde tespit etmek ve göstermek üzere elverisli olarak bir yapay zekâ kullanilabilir. Ancak, ipligin yetersiz islatilmasina dair nedenleri bulmak için, ipligin islatilma durumu belirlemek üzere, ipligi islatmak için akiskani tasiyan islatma düzenegine ait tahrikli bir dozaj pompasinin baska bir tahrik parametresini ölçmek bilhassa elverislidir. Dolayisiyla, iplige akiskan verilmesi sirasinda, sadece borularda qusan hava kabarciklari veya hazirlama memelerinin kirlenmesinin bile yetersiz islatmaya dair ciddi nedenler olabilecegi bilinir. Bu sekilde, bilhassa nedenleri bulma itibariyle ipligin izlenmesi kayda deger ölçüde iyilestirilir. Dozaj pompasinin tahrik parametresi olarak tercihen pompa hizi ve/veya pompa motorunun motor akimi öIçüIür. Eriyikten lif çekme prosesinde iplik, tahrikli galetler vasitasiyla isiyla muamele ediliyor, gerdiriliyor ve çekiliyorsa, ipligin islatilma durumunu belirlemek üzere ilave olarak tahrikli bir galetin diger bir tahrik parametresini kullanmak mümkün olur. Bu itibarla, ipligin islatilma durumunun teshisine iliskin güvenilirlik böylece daha fazla arttirilabilir. Tahrikli galetin tahrik parametresi olarak galetin galet motorunun motor akimi ve/veya motor torku ve/veya motor hizi öIçüIür. Eriyikten lif çekme prosesinde ipligin sürekli izlenmesini saglamak üzere, tercihen, tüm tahrik parametrelerinin ölçüm degerlerinin bir veri akisi olarak birlestirildigi ve bunun makine ögrenimi birimine sürekli olarak beslendigi bir yöntem varyanti uygulanir. Bilhassa, hâlihazirda, olasi yetersiz islatma durumlarina dair, üretimi iyilestirmekte kullanilabilecek erken tahminler olusturmak mümkündür. Ürün degisiklikleri ve proses degisiklikleri durumunda makine ögrenimi biriminin sürekli olarak gelismesini saglamak üzere, tahrik parametrelerinin geçmis degerleri için bir veri tabanina veri akisi saglanan yöntem varyanti kullanilir, bu veri tabani ipligin islatilma derecesine iliskin tahrik parametrelerinin birçok degerini içerir ve makine ögrenimi birimine baglidir. Böylece veri akisini analiz etmek için degerlendirme algoritmasini sürekli olarak egitmek ve iyilestirmek mümkün olur. Bir operatörün veri akisinin sürekli degerlendirme sonuçlarini kullanarak prosesi iyilestirmek için olabildigince hizli sekilde harekete geçebilmesi için, ipligin islatilma durumunu ve/veya proses taIimatIarini gösteren bir kullanici arayüzü biriminin makine ögrenim birimine bagli oldugu yöntem varyanti bilhassa ererisIidir. Bu durum proses degisikliklerinin hizli ve dogrudan uygulanabilmesi anlamina gelir. Bulusa uygun tertibat, yöntemi uygulamak üzere, tahrikli makaranin bir tahrik parametresini kaydetmek için en az bir sensor araç içerir, bu sensor araç ipligin islatilma durumunu belirlemek üzere bir degerlendirme modülüne baglidir. IpIigin yetersiz isIatiImasina dair hata kaynaklari ile hata belirtileri sayica yüksek oldugundan, ipligin islatilma durumunu belirlemek için degerlendirme modülü bir degerlendirme algoritmasi bulunan bir makine ögrenimi birimi içerir. Böylece, sensor sinyalleri degerlendirilirken hizli ve hassas sonuçlar elde etmek üzere çok miktarlarda veri kullanilabilir. Izleme islemine bir ipligin islatilmasindaki ciddi bir ariza kaynagini dâhil etmek üzere, islatma düzeneginde bir pompa motoruyla tahrik edilen bir dozaj pompasinin tahrik parametreleri degerlendirme modülüne bagli bir sensor araçla kaydedilir. Böylece ipligin islatilma durumunu izlemek üzere daha fazla verinin iliskilendirilmesi saglanir. Bulusa uygun tertibatin, ipligi çekmek için bir galet motoruyla tahrik edilen bir galet içeren en az bir galet düzeneginin öngörüldügü ve tahrikli galetin bir tahrik parametresini kaydetmek için bir diger sensor aracin bir degerlendirme modülüne bagli oldugu bir gelistirmesiyle izleme islemi daha fazla iyilestirilebilir. Eriyikten lif çekme prosesinin karmasikligi nedeniyle, bulusa uygun tertibatin, sensor sinyallerinin sürekli bir veri akisini olusturabilen ve degerlendirme modülüne bagli bir kontrol düzenegine bagli sensor araçlar içeren gelistirilmesinin bilhassa elverisli oldugu bulunmustur. Bu sekilde tahrik parametrelerine ait olan ve gerçek zamanli olarak kaydedilen tüm sensor sinyalleri degerlendirme ve analiz islemleri için dogrudan beslenebilir. Makine ögrenimi biriminin egitilmesinde sürekli gelisme temin etmek üzere, ayrica tahrik parametrelerinin geçmis degerleri için bir veri tabani saglanir, bu, degerlendirme modülüne ve kontrol düzenegine baglidir. Dolayisiyla proses degisiklikleri durumunda egitilmesi iyilestirilmis bir makine ögrenimi birimine basvurabilmek üzere veri tabani çevrim disi veriler ile çevrim içi verilerin bir kombinasyonunu içerebilir. Proseste pratik uygulama için, bulusa uygun tertibatin, ipligin islatilma durumlarini ve/veya proses talimatlarini görüntülemek için degerlendirme modülüne bagli olan bir kullanici arayüzü cihazinin yer aldigi gelistirmesi bilhassa elverislidir . Böylece, prosesin sonunda yüksek iplik kalitesi temin etmek üzere bir operatör proseste sürekli iyilestirmeler yapabilir. Sentetik ipligi izlemek için bulusa uygun yöntem, bu yöntemi uygulamak için bulusa uygun tertibatin bazi örnek düzenlemeleri temel alinarak ekli sekillere atifla asagida daha ayrintili olarak açiklanir: Sekillerde sunlar gösterilir: Sekil 1"de sematik olarak sentetik ipligi izlemek için bulusa uygun yöntemi uygulamak üzere bulusa uygun tertibatin birinci bir örnek düzenlemesi; Sekil 2.1 ilâ Sekil 2.3'te, sematik olarak, Sekil 1'deki örnek düzenlemenin tahrikli makarasinin bir tahrik parametresinin birçok zaman egrisi; Sekil 3'te sematik olarak, sentetik ipligi izlemek için bulusa uygun yöntemi uygulamak üzere bulusa uygun tertibatin diger bir örnek düzenlemesi; Sekil 4'te, sematik olarak, Sekil 3'teki örnek düzenlemenin bir dozaj pompasinin bir tahrik parametresinin bir zaman egrisi; Sekil 5 ile Sekil 6'da, sematik olarak, Sekil 3'teki örnek düzenlemenin bir galetinin bir tahrik parametresinin bir zaman egrisi. Sekil 1'de, bir eriyikten lif çekme prosesinde sentetik bir ipligi izlemek için bulusa uygun yöntemi uygulamak üzere bulusa uygun tertibatin birinci bir örnek düzenlemesi görülür. Örnek düzenlemede bir eriyikten lif çekme düzenegi (1) görülür, bu, birekstrüder (1.1) ve bir eriyik hatti (1.6) üzerinden ekstrüdere (1.1) bagli en az bir egirme kafasi (1.2) içerir. Egirme kafasi (1.2), (burada görülmeyen) bir egirme pompasi ve egirme kafasinin (1.2) alt tarafinda yer alan bir egirme memesi (1.3) içerir. Ekstrüderin (1.1) erittigi polimer eriyigi ince elyaflar hâlinde ekstrüde etmek üzere egirme memesi (1.3) birçok ince meme açikligi içerir. Egirme memesinden (1.3) çikan elyaf demetleri (2) bir sogutma kanalindan (1.4) geçerler, bu sogutma kanali (1.4) bir hava haznesi (1.5) içinde yer alir ve sogutucu hava girisi için hiç degilse kismen geçirimli bir çeperi vardir. Eriyikten lif çekme düzeneginin (1) asagisinda, islatilacak iplik kilavuzu (4.1) içeren bir islatma düzenegi (4) yer alir. lslatilacak iplik kilavuzu (4.1) kesintisiz olarak beslenen bir akiskani elyaf demetlerine (2) uygulamak üzere bir dozaj pompasina (4.2) baglidir. Dozaj pompasi (4.2) islatilacak iplik kilavuzuna (4.1) kesintisiz olarak asgari bir miktarda akiskan beslenebilecek sekilde bir pompa motoruyla (4.3) tahrik edilir. Bu durumda, bir iplik (5) olusturmak üzere elyaf demetleri (2) bir araya getirilir. Iplik akisinda islatma düzeneginin (4) asagisinda tahrikli bir makara (6) yer alir. Bu durumda, iplik (5) makaranin (6) çevresine kismen sarma yoluyla kilavuzlanir. Makara (6) bir makara motoruyla (6.1) tahrik edilir. Bir tahrik parametresini kaydetmek için makara motoruna (6.1) bir sensor araç (6.2) atanmistir. Sensor araç (6.2) bir degerlendirme modülüne (7) baglidir. Degerlendirme modülünde (7) bir makine ögrenimi birimi (7.1) vardir, bu, ipligin (5) islatilma durumunu belirlemek üzere sensor sinyallerinin bir degerlendirmesini analiz eder. Makine ögrenimi biriminin (7.1) analiz sonucu bir kullanici arayüzü cihazina (8) beslenir. Bir operatör, sensor sinyallerinin degerlendirme sonuçlari bu operatöre dogrudan görseIIestiriImis bir biçimde gösteriIebiIecek sekilde kullanici arayüzü cihazini (8) kullanabilir. Çalisma sirasinda, elyaf demetlerinin (2) ekstrüzyonu kesintisiz sekilde gerçeklestirilir, böylece bunlar islatma düzenegi (4) vasitasiyla bir akiskanla, tercihen bir yag-su emülsiyonu veya saf bir yag ile kesintisiz olarak islatilir. Bu durumda, ipligin (5) kalitesi için akiskanin kesintisiz ve yeknesak sekilde uygulanmasi gerekir. Ancak, proses sirasinda, islatilacak iplik kilavuzunun (4.1) besleme hatlarinda hava kabarciklari veya islatilacak iplik kilavuzundaki (4.1) kirlenme veya dozaj pompasinin (4.2) tahrikindeki düzensizlikler biçiminde arizalar meydana gelebilir, bunlar da iplik (5) üzerinde istenmeyen islatma kusurlarina neden olurlar. Ancak, ipligin (5) islatilmasindaki bu gibi kusurlar bilhassa ileri muamele proseslerinde iplik kalitesini çok olumsuz etkilerler. Ipligin (5) islatilma durumunu kaydetmek üzere, iplik (5) tahrikli makaranin (6) çevresi üzerinde kilavuzlanir. Ipligin (5) makara (6) dis yüzeyi ile iliskili yüzey nitelikleri, makaranin (6), bilhassa makara motorunun (6.1) en az bir tahrik parametresini ölçme yoluyla sensor araçla (6.2) belirlenebilir. Bu durumda tahrik parametresi olarak makara motorunun (6.1) motor akimi bilhassa uygundur ve sensor araç (6.2) vasitasiyla sürekli olarak kaydedilir. Sekil 2.1 ilâ Sekil 2.3'te, makara motorunun (6.1 ) bir tahrik parametresinin, bu durumda motor akiminin farkli çalisma durumlarindaki bazi zaman egrileri görülür. Makara motorunun (6.1) motor akiminin bu egrileri, önceden tanimlanmis bir ölçüm süresi dâhilindeki birçok ölçüm noktasina dayanir. Bu durumda Sekil 2.1 ilâ Sekil 2.3'teki belirgin egri profillerini elde etmek üzere birçok ölçüm noktasini düzlemek için matematiksel bir yöntem kullanilir. Bu amaçla, farkli çalisma durumlarinda makara motorunun (6.1 ) motor akimini ölçmek üzere sensor araç (6.2) kullanilir. Birinci bir çalisma durumu, motor akiminin normal bir zaman egrisini temsil eder. Buna karsit olarak, bir islatma kusuru olustugu bilinen bir çalisma durumu seçilir. Yetersiz islatma olan motor akiminin zaman egrisi, ilgili kesikli çizgili bir egri olarak gösterilir. Böylece, Sekil 2.1'de, makara motorunun (6.1) motor akiminin normal bir durumdaki ve islatilacak iplik kilavuzunun (4.1) besleme hattindaki hava kabarciklarinin olusturdugu islatma kusuru olan bir durumdaki zaman egrileri karsilastirilir. Bu durumda, makara motorunun (6.1) motor akiminda kayda deger ölçüde farkli egri profilleri görülebilir. Ipligin (5) islatilmis iplik yüzeyleri ile kuru iplik yüzeyleri, makaranin (6) tahrik torku ve dolayisiyla motor akimi üzerinde dogrudan bir etkiye sahiptir. Sekil 2.2'deki islatma kusuru islatilacak iplik kilavuzunun (4.1) kirlenmesi yüzünden meydana gelmistir. Yine burada da normal bir proseste ve yetersiz islatma olan bir proseste motor akiminin egri profilleri karsilastirilir ve bunlar arasinda kayda deger farklar vardir. Sekil 2.3'te yetersiz islatmanin islatma islemindeki zamansal gecikmelerden kaynaklandigi durum görülür. Bu gibi gecikmeler, örnegin kusurlu bir dozaj pompasi (4.2) sonucu olabilir. Yine burada da makara motorunun (6.1) motor akiminin egri profilleri çok farklidir. Sekil 2.1 ilâ Sekil 2.3'te yetersiz islatmaya dair sadece bazi örnek düzenlemeler görülür. Ilke açisindan ipligin yetersiz islatilmasina iliskin olarak, bir tahrik parametresini sürekli ölçme yoluyla tespit edilebilen birçok neden vardir. Tahrik parametresi olarak, makara motorunun (6.1) motor akimi, motor hizi veya motor torku sensor araç (6.2) vasitasiyla münferit olarak ölçülüp izlenebilir. Ancak, tercihen, makaranin (6) tahriki sirasinda makara motorundan (6.1) edinilebilen tahrik parametrelerinin tamami kaydedilir ve analiz edilir. Sekil 2.1 ilâ Sekil 2.3'te örnek olarak gösterilen motor akimi egrileri makine ögrenimi biriminin (7.1) degerlendirme algoritmasini egitmekte kullanilir. Degerlendirme algoritmasi yardimiyla etkili proses izleme gerçeklestirebilmek üzere makine ögrenimi birimine (7.1) ipligin islatilma derecesi ile iliskili birçok tahrik parametresi degeri beslenir. Bu islem, yetersiz iplik islatma durumlarini yüksek olasilikla tespit edebilmeyi saglar. Sentetik bir ipligi izlemek için bulusa uygun yöntemi uygulamak üzere bulusa uygun tertibatin Sekil 1'de görülen örnek düzenlemesinde, eriyikten lif çekme prosesinin sadece bulusu uygulamak adina zaruri elemanlari gösterilir. lslatmanin ardindan, iplik genellikle bir yönlendirme, dolastirma ve hatta kivirma islemi yoluyla muamele edilir, böylece tahrikli makara (6) tercihen muamele silsilesinin sonunda yer alir. Bir eriyikten lif çekme prosesinde iplik, sonuçta bir bobin olusturulacak sekilde sarildigi için, tahrikli makaranin (6) yerlesimi tercihen bir bobin sarma makinesinin sarma pozisyonunun hemen öncesindedir. Ek olarak, islatma durumunu tespit etmek üzere sentetik ipligi izleme isleminin, prosese dâhil olan diger tahrikli birimlerin olabildigince çok sayida tahrik parametresini ölçme ve bunlari degerlendirme için kullanma yoluyla hâlâ kayda deger ölçüde iyilestirilebilecegi tespit edilmistir. Bu amaçla, Sekil 3'te sentetik bir ipligi izlemek için bulusa uygun yöntemi uygulamak üzere bulusa uygun tertibatin baska bir örnek düzenlemesi gösterilir. Sekil 3'te görülen örnek düzenleme Sekil 1'deki örnek düzenlemeye esas itibariyle özdestir ve dolayisiyla bu noktada sadece farkliliklar açiklanacaktir. Sekil 3'te görülen örnek düzenlemede, islatma düzenegi (4) ile tahrikli makara (6) arasinda, birçok galet (9.1 ile 9.2) içeren bir galet düzenegi (9) yer alir. Bu durumda iplik (5), galetlerin ile 9.4) vasitasiyla önceden belirlenmis bir çevresel hizda tahrik edilir. Galet (9.1) esas itibariyle ipligi (5) eriyikten lif çekme düzeneginden (1) almak üzere kullanilir. Ipligi (5) germek üzere galetin (9.2) çevresel hizi galetin (9.1) çevresel hizina göre farkli olabilir. Sentetik ipligi (5) izlemek üzere, galet motorlarina (9.3 ile 9.4) ilgili birer sensor araç (9.5 ile 9.6) atanir. Galet düzeneginin (9) sensor araçlari (9.5 ile 9.6) ve makaranin (6) sensor araci (6.2) bir kontrol düzenegine (10) baglidir. Benzer sekilde, islatma düzenegine (4) de bir sensor araç (4.4) atanir, bu, örnegin, bir hiz sensoru biçiminde olup pompa motorunun (4.3) motor hizini kaydeder. Sensor araç (4.4) benzer sekilde kontrol düzenegine (10) baglidir. Eriyikten lif çekme prosesini kontrol etmek üzere, kontrol düzenegi (10) tahriklere ve (burada görülmeyen) tahrik düzeneklerine paralel olarak baglidir. Kontrol düzeneginde (10), sensor araçlarinin (4.4, 6.2, 9.5 ile 9.6) ürettikleri ölçüm sinyalleri ile ilgili tahrik parametrelerinin ölçüm degerleri bir veri akisi olarak bir araya getirilir. Kontrol düzenegi (10) sensor sinyallerinin veri akisini makine ögrenimi birimi (7.1) ile degerlendirme modülüne (7) besler. Paralel olarak, kontrol düzenegindeki (10) veri akisi, birçok geçmis tahrik parametresi degerinin depolandigi bir veri tabanina (1 1) yönlendirilir. Degerlendirme modülünde (7), sensor sinyallerinin veri akisi hazirlanir ve analiz için makine ögrenimi birimine (7.1) beslenir. Makine ögrenimi biriminde (7.1), ipligin islatilma durumunu ve ipligin islatilma durumundaki bir degisikligi algilayabilmek üzere sensor sinyalleri egitilmis degerlendirme algoritmasi vasitasiyla analiz edilir ve degerlendirilir. Ipligin ilgili islatilma durumunu veya dogrudan bir proses talimatini bir operatöre göstermek üzere sonuçlar kullanici arayüzü cihazina (8) iletilir. Bilhassa proses degisiklikleri veya ürün degisiklikleri durumunda makine ögrenimi birimine (7.1) daha fazla egitim saglamak üzere degerlendirme modülü (7) veri tabanina (11) baglidir. Böylece hatasiz veya kusurlu proseslerdeki tahrik parametrelerinin geçmis degerleri sensor sinyallerinin veri akisi ile desteklenebilir ve makine ögrenimi birimini daha fazla egitmek için kullanilabilir. Sekil 3'te görülen örnek düzenlemede, degerlendirme algoritmasini içeren makine ögrenimi birimi ilk olarak, analiz için islatma düzeneginin (4) ve galet düzeneginin (9) tahrik parametrelerini kullanabilecek sekilde egitilir. Sekil 4'te, islatma düzeneginin (4) pompa motorunun (4.3) hatasiz, normal bir prosesteki ve islatma kusuru olan kusurlu bir prosesteki egri profili sematik olarak karsilastirilir. Bu durumda, kusurlu proses islatma düzenegindeki (4) hava kabarciklarindan kaynaklanir. Pompa motorunun (4.3) motor akiminin kusurlu prosesteki egri profili kesikli çizgili bir egri olarak gösterilir. Yine burada da normal bir proses ile ipligi islatma kusuru olan bir proses arasindaki kayda deger farklar tanimlanabilir. Pompa motorunun (4.3) motor akiminin ipligin yetersiz islatildigi durumdaki egri profili kesikli çizgili biçimde gösterilir. Sekil 5 ile Sekil 6'da, galet motorlarinin (9.3 ile 9.4) motor akiminin iplikte islatma kusuru olan bir proses ile normal bir prosesteki egri profilleri karsilastirilir. Yine burada da kusurlu prosesin egri profili kesikli çizgili biçimde gösterilir. Hem Sekil 5'teki galetin (9.1) hem de Sekil 6'daki galetin (9.2) motor akiminin egri profillerini karsilastirmak hava kabarciklari nedeniyle bozulan proses ile normal bir proses arasindaki farklari belirlemeyi mümkün kilar. Sekil 4 ilâ Sekil 6'da görülen, pompa motorlarinin (4.3) ve galet motorlarinin (9.3 ile 9.4) motor akimlarinin egri profilleri örnek niteligindedir. Ilke olarak, kusurlu bir proses ile hatasiz bir proses arasindaki bu gibi farklar, ilgili tahriklerin motor torklarinin veya motor hizlarinin egri profilleri araciligiyla belirlenebilir. Bu durumda, tahrik parametrelerinin ölçüm noktalarini kaydetmek için zaman araliklari <1OO msn civarindadir. Tahrik parametrelerinin bu sekilde olusturulan ölçüm degerleri, Sekil 3'teki örnek düzenlemenin sensor sinyallerinin veri akisindan ipligin ilgili islatilma durumunun bir analizini elde etmek üzere makine ögrenimi birimini (7.1) ve degerlendirme algoritmasini egitmekte kullanilir. lslatma düzenegi (4), galet düzenegi (9) ve makara kaynakli birçok tahrik parametresi, ipligin islatilma durumunu dogrudan çevrim içi bir proseste mümkün olan en yüksek olasilikla belirlemeye imkân verir. Bu sekilde, yetersiz kalitede iplik üretilen nispeten uzun süre alan durumlar olabildigince asgariye indirilebilir veya önlenebilir. Kullanici arayüzü Cihazi (8) böylece dogrudan bilgi alisverisine ve bir operatörün prosese dogrudan müdahale etmesine imkân saglar. Ancak, bulusa uygun yöntem ve bulusa uygun tertibat sadece iplik üzerindeki muhtemel yanlis islatmayi belirlemekle sinirli degildir. Ilke olarak, ipligin islatilmasinin yeknesakligini da izlemek mümkündür, bu yeknesaklik sicaklik, nem, hava akisi vb. gibi diger parametrelerden de etkilenebilir. TR TR TR