TARIFNAME TAM OTOMATIK DÖKÜM MAKINESI Teknolojik Alan: Bu bulus, metal dökümün teknik alaniyla, özellikle bir sivi metal tasima ve döküm islemlerinde kullanilan tam otomatik döküm makinesi ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu: Döküm, metal veya alasimlarin ergitilerek önceden hazirlanmis bir kalip bosluguna doldurulmasi ile parça imalatini kapsamaktadir. Basit veya karmasik sekilli parçalar ergitilebilen herhangi bir malzemeden tek adimda üretilebilir. Günümüzde sivi metalin ergitme sisteminden kaliplara dökümü, manuel olarak veya tek eksende hareket eden yari otomatik veya tam otomatik kepçe ile saglanmaktadir. Manuel döküm isleminde sivi metal ile dolu olan kepçe, insan gücüyle veya insan gücüyle hareket ettirilen küçük manuel vinç benzeri bir mekanizma ile kaliba tasinmaktadir. Tek eksenli lineer çalisan yari otomatik veya tam otomatik kepçede ise yalnizca tek eksen dogrultusunda hareket mevcuttur. Manuel olarak sivi metalin ergitme sisteminden kaliplara tasinmasi ve dökümü çok riskli bir istir. Ani bir hareketle siçramasi operatöre zarar verebilir, ayrica sivi metalin parlakligi operatörün gözünde hasara yol açabilmektedir. Sivi metalin kepçe içerisinde hareketinden dolayi gaz kapma riski yüksektir. Bu durum dökülen parçada porozite ve inklüzyonlarin olusmasina neden olmaktadir. Bu sebeplerden dolayi is yavaslamakta, kalite düsmekte, verim azalmakta, maliyet artmakta ve fazlasiyla is gücü gerekmektedir. CN214720516U numarali faydali model basvurusunda "Sivi metal döküm cihazi" anlatilmaktadir. Bulus, döküm alaniyla ilgili olan bir sivi metal döküm cihazini açiklar. Yatay ve sabit olarak düzenlenmis bir çelik kiris, çelik kiris üzerinde düzenlenmis çelik kiris boyunca hareket edebilen bir araba, arabanin altina sabit bir sekilde yerlestirilmis bir manson ve bir mansonun yatagina baglanan bir yag silindiri içerir. Mansonun altinda düzenlenmistir. Yag silindirinin bir piston kolu asagi dogru dikey olarak düzenlenmistir, piston çubugunun ucu kovan ile sabit bir sekilde baglanmistir, kovanin bir yatagina bagli dönen bir mil kovanin içinde yatay olarak düzenlenmistir, bir redüksiyon disli kutusu sabit olarak düzenlenmistir. Mansonun sag ucu, dönen milin sag ucu, redüksiyon disli kutusunun bir çikis miline baglanir, redüksiyon disli kutusunun giris ucunda bir el çarki düzenlenir ve döner milin sol ucu sabit olarak baglanir. Sivi metal döküm cihazi, mevcut bir sivi metal döküm cihazinin döküm potasinin yatay dönüsümün sinirli olmasi ve büyük potansiyel güvenlik tehlikelerinin olusmaya meyilli olmasi problemlerini çözebilir. CN105478739A numarali patent basvurusunda "Metal sivi dökme cihazi" anlatilmaktadir. Bulus, bir metal sivi dökme cihazini açiklar. Metal sivi dökme cihazi, metal siviyi depolamak için bir kepçe, kepçeyi kaldirmak için bir kepçe çerçevesi ve kepçenin egimini kontrol etmek için bir kontrol mekanizmasi içerir. Pota çerçevesi, potanin iki tarafinda hareketli bir sekilde düzenlenmis alt uçlari olan çerçeve çubuklarini içerir ve iki çerçeve çubugunun üst uçlarina sabitlenmis çerçeve sepetleri; çerçeve halka parçalari çerçeve sepetlerine sabitlenir. Kontrol mekanizmasi bir direksiyon simidi, direksiyon simidi ile bütünlesik olarak kaliplanmis bir orta mil ve orta mil ile bütünlesik olarak kaliplanmis bir tahrik plakasi içerir; tahrik plakasi, potanin yan yüzeyine sabitlenmistir ve orta saft bir çerçeve çubugunun içinden geçer. CN211101571U numarali faydali model basvurusunda "Erimis metal döküm mekanizmasi" anlatilmaktadir. Bulus, bir erimis metal döküm mekanizmasini açiklar. Kepçe, bir muhafaza, bir birinci tahrik kaynagi ve bir kepçe gövdesi içerir. Bir zincir çark seti ve bir zincir kabukta düzenlenir, zincir çark seti zincirle iç içe geçer, zincir çark seti bir birinci zincir çark ve bir ikinci zincir çark, birinci tahrik kaynagi birinci zincir çarki döndürmek için tahrik eder, ikinci zincir çark üzerinde bir birinci montaj mili düzenlenir ve birinci montaj mili kepçe gövdesine sabitlenir. Kepçe 360 derece dönebilir, stabilite iyidir ve yapi kompakttir. CN211651235U numarali faydali model basvurusunda "Tamamen elektrikli erimis metal potadan potaya cihaz" anlatilmaktadir. Bulus, tamamen elektrikli bir erimis metal potadan pota cihazini açiklar. Burada döküm kepçesi, devrilebilen bir çerçeve vasitasiyla rafin alt kisminda düzenlenir ve döküm kepçesinin tahriki altinda önceden belirlenmis bir açi araliginda ileri ve geri dönebilir. Tahrik mekanizmasi rafin üst kismina monte edilmistir ve döküm kepçesini hareket etmeye yönlendirir. Tahrik mekanizmasi bir çelik tel halat sarma tamburu ve sabit bir makara içerir ve çelik tel halat sarma tamburu üzerindeki bir çelik tel halatin bir ucu sabit makaradan geçtikten sonra devrilen çerçeveye baglanir. Faydali modele göre pota, motor tarafindan dökülmek üzere tahrik edilir ve bir tasima silindiri yolu ve bir transfer arabasi gibi döküm pota tasima ekipmani ile sikica baglanabilir, böylece insansiz tüm döküm pota transferi ve dökme isleminin amaci yerine getirilir. CN109304458A numarali patent basvurusunda "Erimis metal tasima dökme cihazi" anlatilmaktadir. Bulus, bir erimis metal tasima dökme aygitina iliskindir. Dökme cihazi, bir AGV tasima arabasi, bir kaldirma mekanizmasi ve bir dökme makinesi içerir. Kaldirma mekanizmasi AGV tasima arabasina monte edilmistir ve dökme makinesi bir taban, bir döner braket ve bir döküm kepçesi içerir ve taban, kaldirma mekanizmasinin AGV tasima arabasindan uzak ucunda düzenlenir. Döner braket taban üzerinde hareketli bir sekilde düzenlenir. Döküm kepçesi döner brakete döner sekilde monte edilmis, tabanda bir iç makara yatagi bulunur ve iç makara yatagi, döküm kepçesinin tasinmasi için kullanilir. Erimis metal dökme cihazinin tasinmasi, akilli otomatik dökme islemini gerçeklestirebilir ve erimis metal tasima dökme cihazinin döküm kalibi boyutuna ve döküm ürünlerinin çesitliligine uyarlanabilir olmaktadir. Yukarda bahsedilen sistemlerde kepçelerin hareket kabiliyeti kisitlidir. Tek veya iki eksende hareket edebilmektedir. Bu da bazi durumlarda sorun teskil etmektedir. Çoklu kalip uygulamalarinda bir veya iki eksen yetersiz kalabilinektedir. Eksenin yetersiz oldugu dummlarda kaliplarin degistirilmesi veya döküm mekanizmasinin yeni kaliplara uygun ayarlanmasi islem süresini uzatmaktadir. Isleyis aksayabilmekte, seri üretim mümkün olmamaktadir. Bu durumlar için insan gücüne basvurulur ve is kazalari olma ihtimali yükselmektedir. Ayrica sivi metal içerisine kaçabilecek toz veya hava ürün kalitesini düsürinektedir. Sonuç olarak yukarida bahsedilen dezavantajlarin üstesinden gelebilen yeni bir teknolojiye ihtiyaç duyulmaktadir. Bulusun Tanimi: Bu bulus, yukarida bahsedilen dezavantajlarin üstesinden gelebilen tam otomatik döküm makinesi olup, özelligi; 5 eksende hareket edebilmesi, tam otomatik sistem olmasi nedeniyle kolay, hizli ve verimli ürünler elde edilmesi, hareket kabiliyeti sayesinde farkli sirali kaliplarin seri dökümünün yapilabilmesi, insan gücüne ihtiyaç duyulmamasi nedeniyle is kazalarinin en aza indirmesi, maliyeti düsürüp verimi arttirmasidir. Bulus, is gücünden bagimsiz olarak tam otomatik olarak 5 eksende hareket ile islevini yerine getirmektedir. Ayni zamanda bulus, farkli boyutlardaki isletme ve kalip yerlesim pozisyonlarina entegre edilebilir. Bulusun hareket sistemi hiz ve pozisyon kontrolüne olanak saglamaktadir. Böylelikle sistemde seçilen kaliplara ayni kalitede dökümün gerçeklestirilmesi saglanmaktadir. Kepçe sisteminin hareket kontrolü PLC ile 5 eksende saglanmakta, gelistirilen yazilim ile kepçenin ergitme sisteminden hassas miktarda sivi metal alarak istenen döküm kalibina istenen miktarda malzeme dökümü saglanabilmektedir. Tam otomatik ve hiz kontrollü hareketi sayesinde bulus, süre kayiplarini ortadan kaldirarak isletme verimliligini arttirmakta, maliyeti azaltmaktadir. Bulus, sivi metalin kaliplara tasinmasi ve dökümü esnasinda hiz kontrollü hareketi nedeniyle ürün yapisinda porozite veya inklüzyon olusturacak ürün kalitesini olumsuz etkileyen unsurlari ortadan kaldirmaktadir. Bulus ile mevcut sistemlere göre daha seri bir üretim saglanarak üretim verimliligi arttirilmaktadir. Sistemin çalismasi sirasinda islemlere etki eden bir operatöre ihtiyaç duyulmadigi için is kazalarinin önüne geçilmektedir. Bulusu olusturan parçalarin birbirine kolay bir sekilde sabitlenmesi sayesinde kolay kurulmakta, montaj süresinin kisa olmasi sayesinde maliyetlerde düsük olmaktadir. Ayrica bulus, saglam bir yapiya sahiptir. Sekillerin Açiklanmasi: Bulus, ilisikteki sekillere atifta bulunularak anlatilacaktir, böylece bulusun Özellikleri daha açikça anlasilacak ve takdir edilecektir, fakat bunun amaci bulusu bu belli düzenlemeler ile sinirlamak degildir. Tam tersine, bulusun ilisikteki istemler tarafindan tanimlandigi alani içine dahil edilebilecek bütün alternatifleri, degisiklikleri ve denkliklerinin kapsanmasi amaçlanmistir. Gösterilen ayrintilar, sadece mevcut bulusun tercih edilen düzenlemelerinin anlatimi amaciyla gösterildigi ve hem yöntemlerin sekillendirilmesinin hem de bulusun kurallari ve kavramsal özelliklerinin en kullanisli ve kolay anlasilir tanimini saglamak amaciyla sunulduklari anlasilmalidir. Bu çizimlerde; Sekil 1 Sistemin perspektif görünümüdür. Sekil 2 Döküm kepçesinin ayrintili perspektif görünümüdür. Sekil 3 Hareketli ray profilin ayrintili perspektif görünümüdür. Sekil 4 K"nin ayrintili perspektif görünümüdür. Bu bulusun anlasilmasina yardimci olacak sekiller ekli resimde belirtildigi gibi numaralandirilmis olup isimleri ile beraber asagida verilmistir. Referanslarin Açiklanmasi: l. Tasiyici Karkas Sistem 2. Kontrol Ünitesi 3. Döküm Kepçesi 4. Kepçe Tutucu Karkas . Seviye Elektrotu 6. l. Tahrik Sistemi 7. 2. Tahrik Sistemi 8. Dikey Tahrik Sistemi 9. Ray Yaglama Ünitesi . l. Servo Motor 1 1. 2. Servo Motor 12. Ray Profil 13. Hareketli Ray Profil Bulusun Açiklanmasi: Bulus, makine parçalarini üzerinde barindirarak iskelet görevi gören tasiyici karkas sistem (1), mekanizmanin hiz, pozisyon ve hareketlerinin kontrol edildigi kontrol ünitesi (2), ergimis metalin tasindigi ve kaliplara döküldügü döküm kepçesi (3), döküm kepçesinin (3) üst kismina monteli sekilde dikey konumda uzanan bir kepçe tutucu karkas (4), döküm kepçesinin (3) ergimis metali istenilen agirlikta almasini saglayan seviye elektrotu (5), hareketli ray profilin (13) iki ucunda bulunan ve bu profilin x ekseninde hareketini saglayan en az 2 adet 1. tahrik sistemi (6), kepçe tutucu karkasin (4), hareketli ray profil (13) üzerinde y ekseninde hareketini saglayan 2. tahrik sistemi (7), kepçe tutucu karkasin (4) üzerine monte edilen ve döküm kepçesinin (3) z ekseninde hareketini saglayan dikey tahrik sistemi (8), ray profilleri (12) sürtünme sonucu olusacak asinmadan korumak amaciyla yaglama görevi gören ray yaglama ünitesi (9), l. tahrik sistemine (6) güç saglayan l. servo motor (10), dikey tahrik sistemine (8) güç saglayan 2. servo motor (11), kepçe ünitesi ve bu üniteye bagli olan mekanizmalarin hareketi için ray görevi gören, tasiyici karkas sisteminin (l) belirli kisimlarina yerlestirilen ray profiller (12) ve döküm kepçesi (3) ve buna bagli parçalari üzerinde barindiran ayrica X ekseni üzerinde hareket edebilen hareketli ray profile (13) sahip olmaktadir. Bulusun Detayli Açiklanmasi: Bulusu olusturan parçalar temel olarak; tasiyici karkas sistem (1), kontrol ünitesi (2), döküm kepçesi (3), kepçe tutucu karkas (4), seviye elektrotu (5), 1. tahrik sistemi (6), 2. tahrik sistemi (7), dikey tahrik sistemi (8), ray yaglama ünitesi (9), l. servo motor (10), 2. servo motor (11), ray profil (12) ve hareketli ray profil (13) olmaktadir. Bulusun iskeletini tasiyici karkas sistem (1) olusturmaktadir. Tasiyici karkas sistem (1) sayesinde saglam bir yapiya sahip olmaktadir. Tasiyici karkas sistemin (1) üzerine, döküm kepçesi (3) ve ona bagli parçalarin hareket kabiliyeti kazanmasi için ray profiller (12) yerlestirilmistir. Hareketli parçalar bu ray profillerin (12) üzerinde kolayca hareket etmektedir. Tasiyici karkas sistemin (1) bir kenarina monte edilen bir kontrol ünitesi (2) bulunmaktadir. Sistemin tam otomatik çalismasi için hiz, pozisyon, hareket, tasinacak sivi metal miktari vb. bu ünite ve gelistirilen yazilim tarafindan kontrol edilmektedir. Döküm kepçesi (3), dik pozisyonda duran bir kepçe tutucu karkas (4) alt kismina monte edilmektedir. Kepçe tutucu karkasin (4) üzerine dikey tahrik sistemi (8) entegre edilmistir. Dikey tahrik sistemi (8), döküm kepçesinin (3) z ekseninde hareket etmesini saglamaktadir. Dikey tahrik sistemine (8) güç veren bir 2. servo motor (11) bulunmaktadir. Kepçe tutucu karkas (4), 2. tahrik sistemine (7) bagli bulunmaktadir. 2. tahrik sistemi (7) sayesinde, döküm kepçesinin (3) y ekseninde hareket etmesi saglanmaktadir. 2. tahrik sistemi (7) bir hareketli ray profile (13) monte edilmistir. Bu sayede döküm kepçesi (3) ve ona bagli mekanizmanin y eksenindeki hareketi, hareketli ray profil (13) üzerinde gerçeklesmektedir. Hareketli ray profil (13), iki ucunda 1. tahrik sistemi (6) bulunmakta ve bu 1. tahrik sistemleri (6) vasitasiyla ray profillere (12) baglanmaktadir. Hareketli ray profil (13), 2 adet 1. tahrik sistemi (6) sayesinde ray profiller (12) üzerinde X ekseninde hareket etmektedir. 1. tahrik sistemi (6) gücünü 1. servo motordan (10) almaktadir. Sistemin bir tarafinda bulunan sivi metal ocaklarindan döküm kepçesi (3) ile istenilen miktarda sivi metal alinmaktadir. Bu miktar, seviye elektrotu (5) vasitasiyla kontrol ünitesinden (2) kontrol edilerek belirlenmektedir. Seviye elektrotu (5), döküm kepçesine (3) alinacak sivi metal miktarini kontrol ederek sistemin verimliligini arttirarak isleyisin aksamamasini saglamaktadir. Döküm kepçesi (3) ile alinan sivi metal, kontrol ünitesinin (2) sisteme ilettigi komutlar yardimi ile ray profiller (12) ve hareketli ray profil (13) vasitasiyla kaliplarin bulundugu noktaya yönlendirilir. Kaliplarin yüksekligine göre döküm kepçesi (3), sivi metalin bosaltilmasi gereken yükseklige dikey tahrik sistemi (8) ve onun bagli oldugu aparatlar yardimiyla ulasir. Dikey tahrik sistemi (8) ve kepçe tutucu karkas (4) yardimi ile döküm kepçesi (3) açilarak uygun sekilde kaliba döküm gerçeklesir. Eger varsa birden fazla kalip için uygun hareketleri gerçeklestirir. Hareketli ray profil (13) ve diger hareketli parçalarin birbiriyle sürtünmesi sonucu asinmamasi için ray yaglama ünitesi (9) bulunmaktadir. Ray yaglama ünitesi (9) ray profilleri (12) ve hareketli ray profili (13) çalisma esnasinda yaglayarak sistemdeki parçalarin ömrünü uzatmakta, verimliligi arttirmaktadir. TR TR TR