TARIFNAME BIR VOLAN VE ILGILI ÜRETIM YÖNTEMI TEKNIK ALAN Bulus, bir içten yanmali motor, özellikle bir motorlu tasit için bir volan ve bu volanin üretim yöntemi ile ilgilidir. ÖNCEKI TEKNIK Içten yanmali motorlardaki volanlar, pistonlarin atesleme darbeleri ile olusturulan enerjiyi depolar ve bir sonraki piston vurusunda düzgün bir sekilde dönmeye devam etmesi için safta iletir. Biri çift kütleli digeri tek kütleli olmak üzere iki adet volan tipi mevcuttur. Tek kütleli volanlar daha hizli motor devrine izin verip ve sik motor hizi ve vites degistirme kosullari için uygunken, çift kütleli volanlar motor titresiminin neden oldugu hasar verici dinamik pik torklarini sönümlemekte daha basarilidir. Motorun pistonlarinin motor blogu üzerindeki konumunu belirlemek için volan üzerinde çok sayida indikatör bulunur. indikatörler, araçlarin elektronik kontrol ünitesine veri saglayan bir sensör tarafindan algilanir. Elektronik kontrol ünitesinde sensör tarafindan saglanan veriler, pistonlarin konumu ile iliskilendirilir. Genellikle söz konusu indikatörler, azdirma makineleri ile volan üzerindeki dis çevresel yüzeyde dis seklinde olusturulur. EP183411181'da çarkin çevresel yüzeyinde dis formuna sahip oldugu görülebilir. Böyle bir islemde azdirma isleminin birkaç dezavantaji vardir. Azdirma makineleri pahali araçlardir, bu nedenle böyle bir islemin ilk yatirimi çok yüksektir. Bunun yani sira, daha uzun algilama süresi saglamak için bazi dislerin digerlerinden daha genis olmasi gerekebilir. Böyle bir formlandirma için, azdirma makineleri sadece es disler formlandigirabildiginden volanin ikinci bir isleme ihtiyaci Bilinen baska bir indikatör tipi, yay kapaklarinin veya volanin radyal olarak uzanan kisimlarinin uzatilmis bir ucunda olusturulur. Bu tipte kapaklar normalden daha büyük olusturulur ve açikliklar, yay kapaginin dis çapina damgalanma islemiyle olusturulurlar. Bundan sonra, açikliklar arasindaki bölüm volan üzerinde çevresel dis yüzeye dogru bükülür. Bu tür volanlar, çok karmasik damgalama ve bükme islemleri gerektirir. W09636803A1 bir içten yanmali motorun silindir fazinin belirlenmesi için açiklanan bir yöntemdir. Bu yöntemde dislerin çevresel dis yüzeyini olusturmak yerine volana sabit ve es eksenli bir çember disli monte edilir. Dislinin dislerini algilamak için bir sensör konumlandirilmistir. Disli seklindeki parçalarin üretimi, sac malzeme kesildikten sonra olusan kullanilamaz parçalar nedeniyle yüksek maliyete neden olur. Ayrica volanin ortasindan geçen saft nedeniyle volanin üst ve alt yüzeyindeki parçalarin birlestirilmesi çok zor bir islemdir. Sonuç olarak yukarida bahsedilen tüm problemler, ilgili alanda bir iyilestirme yapilmasini gerekli kilmistir. BULUSUN AMACI Bu bulus, yukarida bahsedilen sorunlari ortadan kaldirmayi ve ilgili alanda teknik bir iyilestirme saglamayi amaçlamaktadir. Bulusun temel amaci, daha uygulanabilir ve daha kolay üretilir ve monte edilir indikatörlere sahip bir volan saglamaktir. Bulusun diger bir amaci, volan üzerinde kendiliginden merkezlenebilen bir zamanlama halkasi saglamaktir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, bir dönme eksenine haiz, bir içten yanmali motorun krank milinin ucuna irtibatlanabilen ve dönüste atalet saglamasi için en azindan bir dairesel kütleye haiz bir atalet volanidir. Buna göre mevcut bulus, volanin ve içten yanmali motorun pistonunun birbirlerine göre pozisyonlarini belirlemek için indikatörlere haiz bir zamanlama halkasiyla ve bahsedilen zamanlama halkasinin serit formunda olmasi ve dairesel kütlenin çevresel dis yüzeyine pozisyonlanacak sekilde kivrilmis olmasiyla karakterize edilmektedir. Böylece, saglanan zamanlama halkasi çok daha ucuza ve kolaylikla üretilebilmektedir. Buna ek olarak, söz konusu zamanlama halkasi, volanin eksenel uzunlugunu degistirmemekte ve çapta önemli bir artisa neden olmamaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, zamanlama halkasinin uçlari sabit sekilde birbirlerine baglantilidir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, zamanlama halkasinin uçlari birbirlerine kaynaklidir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi en az bir kilitleme elemani ve bir kilitleme girintisi içerir ve bunlardan birisinin zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir ve burada kilitleme girintisi, serit seklindeki zamanlama halkasinin açilmasini engellemek üzere içine kilitleme elemanin yerlestirilecegi sekilde saglanir. Böylece, zamanlama halkasinin uçlarindaki baglanti ihtiyaci ortadan kaldirilir. Ayrica, montaj ve demontajda büyük kolaylik ve kendi kendini merkezleyebilen bir zamanlama halkasi saglanmistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun bir alternatif yapilanmasinda, kilitleme girintisi zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun bir alternatif yapilanmasinda, kilitleme elemani ve girintisinin ikisi de zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme elemani veya iki kilitleme girintisi içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme elemani içerir. Bulusun alternatif bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme girintisi içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, en azindan iki kilitleme elemani bir kilitleme girintisine pozisyonlanacak sekilde yapilandirilir. Böylece. kilitleme girintisi sayisi gereksinimi azaltilir ve buna göre kilitleme girintileri için sekillendirme islemi büyük ölçüde kisalir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani bir çikintidir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, çikinti zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, çikinti radyal olarak uzanmaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, çikinti eksenel olarak uzanmaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani kivrilmis kisim içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kivrimli kisim damgalama veya bükme ile formlandirilmistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani ve kilitleme girintisinden biri dairesel kütle üzerinde formlandirilir veya kilitleme girintisi dairesel kütlede çevresel olarak saglanmis volan dislisi üzerinde formlandirilir ve digeri zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme girintisi dairesel kütle üzerinde formlandirilir. Bulusun alternatif bir yapilanmasinda, kilitleme elemani dairesel kütle üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme girintisi dairesel kütlede çevresel olarak saglanmis volan dislisi üzerinde formlandirilir. Bulusun alternatif bir yapilanmasinda, kilitleme elemani dairesel kütlede çevresel olarak saglanmis volan dislisi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, birbirlerine esnek sekilde sönümleme elemanlari ile baglanmis iki dairesel kütle ve dairesel kütleler arasindan uzanan, radyal olarak uzanan plaka içerir ve burada kilitleme elemani ve kilitleme girintisinden birisi bahsedilen radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirilir ve radyal olarak uzanan plaka sönümleme elemani kapaginin çevresel kismindadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme girintisi radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirilir. Bulusun alternatif bir yapilanmasinda, kilitleme elemani radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin yerlesmesi için en azindan bir eksenel olarak uzanan çevresel halka yuvasi içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, çevresel halka yuvasi dairesel kütle üzerinde veya dairesel kütlede çevresel olarak saglanmis volan dislisi üzerinde ve/veya bir radyal plaka olan ve dairesel kütleler arasindan uzanan kapagin çevresel kismi üzerinde veya en az ikisi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, indikatörler açikliklardir ve/veya serit seklindeki zamanlama halkasi üzerinde açikliklar arasinda formlandirilmis kisimlardir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, açikliklardan birisi digerlerinde daha genistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, zamanlama halkasi sac metalden mamuldür. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, atalet volanin ve içten yanmali motorun pistonunun birbirlerine göre pozisyonlarini belirlemek için bir sistemdir. Buna göre mevcut bulus, istemlerden veya detayli açiklamadaki yapilanmalardan herhangi birine uygun bir atalet volani; indikatörlerin ve pistonlarin pozisyonu ile eslestirilmis bir dataya sahip bir elektronik kontrol ünitesi; indikatörleri tespit etmek üzere bir sensör içerir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, bir içten yanmali motorun krank milinin ucuna irtibatlanabilen bir atalet volaninin üretim yöntemidir. Buna göre mevcut bulus, bir levha materyalin seritler seklinde kesilmesi ve zamanlama halkasinin formanlandirilmasi için seritler üzerinde indikatörlerin formlandirilmasi; zamanlama halkasinin dairesel kütlenin çevresel dis yüzeyine pozisyonlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinin birbirlerine sabit sekilde irtibatlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, zamanlama halkasinin uçlarinin birbirlerine kaynaklanmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, en azindan bir kilitleme elemani ve bir kilitleme girintisinin zamanlama halkasi üzerinde formlandirilmasi; zamanlama halkasinin açilmasini engellemek üzere en azindan bir kilitleme elemaninin bir kilitleme girintisine pozisyonlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun bir alternatif yapilanmasinda, kilitleme girintisi zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun bir alternatif yapilanmasinda, kilitleme elemani ve girintisinin ikisi de zamanlama halkasi üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme elemani veya iki kilitleme girintisi içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme elemani içerir. Bulusun alternatif bir yapilanmasi zamanlama halkasinin uçlarinda saglanmis en az iki kilitleme girintisi içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, kilitleme elemani zamanlama halkasinin uçlarinda formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, en azindan iki kilitleme elemani bir kilitleme girintisine pozisyonlandirilir Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi bir diger kilitleme elemani ve bir diger kilitleme girintisinin formlandirilmasi ve bahsedilen kilitleme elemaninin bahsedilen kilitleme girintisine pozisyonlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi bir çikinti seklindeki kilitleme elemaninin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasi üzerinde bir çikinti seklindeki kilitleme elemaninin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi eksenel yönde uzanan bir çikintinin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi kilitleme elemani üzerinde bir kivrimli kismin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi dairesel kütle üzerinde bir kilitleme girintisinin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi dairesel kütle üzerinde çevresel olarak saglanmis bir volan dislisinin saglanmasi ve volan dislisi üzerinde kilitleme girintisinin formlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun alternatif bir yapilanmasi dairesel kütle üzerinde çevresel olarak saglanmis bir volan dislisinin saglanmasi ve volan dislisi üzerinde kilitleme elemaninin formlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi birbirlerine esnek sekilde sönümleme elemanlari ile baglanmis iki dairesel kütle saglanmasi ve dairesel kütleler arasindan radyal olarak uzanan bir plaka saglanmasi ve kilitleme girintisinin radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirlmasi adimlarini içerir ve burada radyal olarak uzanan plaka sönümleme elemani kapaginin çevresel kismindadir. Bulusun alternatif bir yapilanmasi birbirlerine esnek sekilde sönümleme elemanlari ile baglanmis iki dairesel kütle saglanmasi ve dairesel kütleler arasindan radyal olarak uzanan bir plaka saglanmasi ve kilitleme girintisinin radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirilmasi adimlarini içerir ve burada radyal olarak uzanan plaka sönümleme elemani kapaginin çevresel kismindadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi zamanlama halkasinin yerlesmesi için eksenel olarak uzanan en az bir çevresel halka yuvasinin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, çevresel halka yuvasi dairesel kütle üzerinde formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi dairesel kütle üzerinde çevresel olarak saglanmis bir volan dislisinin saglanmasi ve çevresel halka yuvasinin volan dislisi üzerinde formlandirilmasi adimlarini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi birbirlerine esnek sekilde sönümleme elemanlari ile baglanmis iki dairesel kütle saglanmasi ve dairesel kütleler arasindan radyal olarak uzanan bir plaka saglanmasi çevresel halka yuvasinin radyal olarak uzanan plaka üzerinde formlandirlmasi adimlarini içerir ve burada radyal olarak uzanan plaka sönümleme elemani kapaginin çevresel kismindadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, indikatörler açiklik ve/veya serit seklindeki zamanlama halkasi üzerindeki açiklarin arasindaki kisimlar olarak formlandirilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi indikatörlerin kesim ile formlandirilmasi adimini Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi digerlerinden daha genis bir açikligin formlandirilmasi adimini içerir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda zamanlama halkasi sac materyalden mamuldür. SEKILLERIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1, mevcut bulusun tek kütleli bir volani olarak düzenlenen bir uygulamanin izometrik bir görünümünü göstermektedir. Sekil 1.A, Sekil 1'in üstten görünüsünü gösterir Sekil 1.8, Sekil 1'in kesit görünümünü göstermektedir. Sekil 2, mevcut bulusun çift kütleli bir volani olarak düzenlenen bir yapilanmasinin üstten görünüsünü gösterir. Sekil 2.A, Sekil 2'nin kesit görünümünü gösterir. Sekil 3, zamanlama halkasinin bir yapilanmasinin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4, bir kilitleme düzenlemesine sahip bir yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4.A, Sekil 4'teki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 4.8, Sekil 4'teki kilitleme düzenlemesinin alternatif bir yapilanmasinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 4.C, alternatif kilitleme düzenlemesine sahip bir yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4.D, Sekil 4.C'deki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 4.E, zamanlama halkasinin tercih edilen bir yapilanmasinin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4.F, zamanlama halkasinin alternatif bir yapilanmasinin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4.6), baska bir alternatif kilitleme düzenlemesi ile olusan yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 4.H, Sekil 4.G'deki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 5, baska bir alternatif kilitleme düzenlemesi ile olusan yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 5.A, Sekil 5'teki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 5.8, Sekil 5'teki zamanlama halkasinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 6, baska bir alternatif kilitleme düzenlemesi ile olusan yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 6A, Sekil 6'daki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 6.8, Sekil 6'daki zamanlama halkasinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 7, baska bir alternatif kilitleme düzenlemesi ile olusan yapilanmanin izometrik bir görünümünü gösterir. Sekil 7.A, Sekil 7'deki kilitleme düzenlemesinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 7.8, Sekil 7'deki zamanlama halkasinin ayrintili bir görünümünü gösterir. Sekil 8, bir atalet volaninin ve pistonun birbirine göre konumunu belirlemeye yönelik bir sistemin sematik görünümünü gösterir. Eslik eden çizimler, sadece, önceki teknige göre avantajlari yukarida ana hatlari ile verilen ve buradan sonra kisaca açiklanacak olan bir volan ve ilgili bir üretim yöntemini örneklemek amaciyla verilmistir. Çizimler, istemlerde tanimlanan koruma kapsamini sinirlandirmayi amaçlamaz ve söz konusu istemlerde tanimlanan kapsami, mevcut bulusun açiklamasindaki teknik açiklamaya basvurulmadan yorumlamak için tek baslarina refere edilmemelidirler. SEKILLERIN REFERANS NUMARALARI 1. Volan 2. Dairesel kütle 3. Volan dislisi 4. Göbek . Flans 6. Çevresel dis yüzey 7. Çevresel halka yuvasi 8. Kapak . Zamanlama halkasi 11. Indikatör 12. Uçlar . Kilitleme elemani 21. Yan yüzey 22. Ön yüzey 23. Uç yüzey 24. Kivrimli kisim . Kilitleme girintisi 100. Sistem C. Krank mili D. Sönümleme elemani P. Piston S. Sensör R. Eksen BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada, bulusun konusunu daha detayli açiklamak için bir volan (1) ve bulusa konu olan ilgili bir üretim yöntemi sinirlayici olmayan örneklerle gösterilmektedir. Bulus, bir içten yanmali motor (E) için bir volan (1), özellikle bir motorlu tasit ve volanin (1) üretim yöntemi ile ilgilidir. Spesifik olarak, içten yanmali motorun (E) volan (1) ve pistonunun (P) konumunu belirlemek için bir indikatüre (11) sahip olan bir zamanlama halkasina sahip volandir (1). Bulus konusu olan zamanlama halkasi (10) hem tek kütleli hem de çift kütleli volan (1) için uygulanabilir. Her iki uygulamada da zamanlama halkasi (10), halka seklindeki kütlenin (2) çevresel dis yüzeyi (6) üzerinde konumlandirilir. Bu basvurudaki tüm düzenlemeler, aksi özellikle belirtilmedigi sürece, her iki tip için de geçerli olarak yorumlanmalidir. Volan (1) en az bir dairesel kütle (2) içermektedir. Ayrica, dairesel kütle (2) üzerinde çevresel olarak saglanmis bir volan dislisi (3) ve/veya sönümleme elemanlari (D) için bir kapak (8) içerebilmektedir. Sekil 1 ve 1.A'ya atfen volan (1), bir göbegi (4) merkezleyen eksen (R) etrafinda dönme yönünde dönecek sekilde yapilandirilmistir. Volan (1) dairesel formdadir. Volanin (1) dis çevresinde bir volan dislisi (3) monte edilmistir. Sekil 1-1.B'deki volan tek kütleli tiptedir ve bir dairesel kütle (2) içerir. Sekil 2 ve 2.A'ya atfen, volan (1) çift kütleli tipte olabilir. Çift kütleli volan (1 ), dönme yönü (RD) yönünde bir göbegi (4) ortalayan dönüs ekseni (R) etrafinda dönebilecek sekilde yapilandirilmistir. Çift kütleli volan (1) dairesel formdadir. Volanin (1) dis çevresinde bir volan dislisi (3) monte edilmistir. Çift kütleli volan (1), birincil ve ikincil dairesel kütleler (2) olan iki dairesel kütleden (2) olusmaktadir. Sekil 2.A'ya atfen göre birincil dairesel kütle (2), ikincil dairesel kütle (2) üzerinde bulunandir ve ikincil dairesel kütle (2) ise dairesel kütle üzerinde bulunandiri Dairesel kütleler (2), sönümleme elemanlari (D) ile birbirine esnek bir sekilde baglanmistir. Sönümleme elemanlari (D), dairesel kütleler (2) arasinda çevresel olarak konumlandirilan yay olabilir. Dairesel kütleler (2) es eksenli olarak düzenlenmistir. Radyal olarak uzanan bir flans (5) dairesel kütleli volanlar (2) arasinda konumlandirilmis ve bunlardan birine perçinlenmistir. Flans (5) disk seklindedir. Flans (5) üzerinde çevresel bir sekilde düzenlenmis dis benzeri bir kisim, sönümleme elemanlari (60) arasinda uzanmaktadir. Çift kütleli volan (1) üzerinde bir kapak (8) düzenlenmistir. Kapak (8) radyal olarak uzanan plakadir ve kapak (8) ile dairesel kütleden (2) biri sönümleme elemani (D) için yuva olusturmaktadir. Kapagin (8) ucu, sönümleme elemanlari (D) için kavisli bir sekilde saglanabilir. Sekil 3'te görülebilecegi üzere zamanlama halkasi (10), volanin (1) çevresel dis yüzeyi (6) üzerinde konumlandirilmis ve serit seklindedir. Sekil 3'e atfen zamanlama halkasi (10) tercihen tek parçadir. Ayrica, zamanlama halkasi (10), tek parçali yapi olusturmak için birbirine baglanan çok sayida serit parçasi içerebilir. Zamanlama halkasi (10) serit seklindeki sac materyalin bükülmesi ile formlandirilir. Bükülme, zamanlama halkasinin (10) volan (1) üzerine konumlandirilmasindan önce veya sonra saglanabilir. Tercihen, zamanlama halkasi (10) metalden yapilmistir. Bununla birlikte, plastiklerden, metal alasimlarindan veya benzeri uygun malzemelerden yapilabilecegi açiktir. indikatörler (11) zamanlama halkasi (10) üzerinde formlandirilmistir. Söz konusu indikatörler (1) tercihen deliklerdir veya delikler arasindaki kisimlardir. Indikatörlerin (11) bir sensör (8) tarafindan algilanmasi amaçlanmistir, dolayisiyla, hem delikler hem de delikler kisimlar sensör (8) tarafindan indikatör (11) olarak yorumlanabilir. Ayrica indikatörler (11) girinti veya çikinti seklinde veya varlik veya yakinlik algilayici sensörler (8) gibi sensörler (8) tarafindan algilanabilen herhangi bir geometrik sekil olarak olusturulabilirler. Bulusun alternatif bir yapilanmasinda indikatörlerden (11) biri veya birden fazlasi sensör (8) tarafindan digerlerinden daha uzun algilanacak sekilde yapilandirilmistir. Örnegin indikatörler (11) delikler ise, biri digerinden daha genis halde olusturulur. Serit seklindeki zamanlama halkasinin (10) uçlari birbirine irtibatlandirilmaktadir. Örnegin uçlar (12) birbirine kaynaklanabilir. Uçlar (12), zamanlama halkasinin (10) volan (1) üzerine konumlandirilmasindan önce veya sonra birbirine sabit bir sekilde irtibatlanabilir. Tercih edilen bir yapilanma, bir kilitleme elemani (20) ve kilitleme elemani (20) serit seklindeki zamanlama halkasinin (10) açilmasini önlemek içine pozisyonlanacak sekilde saglanmis bir kilitleme girintisi (30) içermektedir. Tercih edilen bir yapilanmada, volan (1) bir kilitleme girintisi (30) ve zamanlama halkasi (10), kilitleme girintisi (30) içerisinde konumlandirilacak bir kilitleme elemani (20) içermektedir. Alternatif olarak, kilitleme girintisi (30) zamanlama halkasi (10) üzerinde ve kilitleme elemani (20) volan (1) üzerinde formlandirilabilir. Kilitleme elemani ve girintisi (20, 30), volanin uçlari (12) birbirine sabit bir sekilde baglanmis olsa bile kullanilabilir. Bununla birlikte, kilitleme elemaninin ve girintinin (20, 30) ana islevi, zamanlama halkasinin (10) uçlari (12) için böyle bir baglanti gerekliligini ortadan kaldirmaktir. Serit seklindeki zamanlama halkasi (10) açilma egilimindedir. Daha açik bir ifadeyle, uçlar (12) birbirine sabit bir sekilde baglanmazsa büküldükten sonra ilk serit haline dönme egilimindedir. Bu egilimi önlemek için kilitleme elemani (20) kilitleme girintisinde (30) konumlandirilir, böylece kilitleme girintisinin (30) kilitleme elemaninin (20) ve dolayisiyla zamanlama halkasinin (10) hareketini sinirlar veya tamamen bloke eder. Bunun yani sira kilitleme elemaninin ve girintisinin (20, 30) ve zamanlama halkasinin (10) açilma egilimi, zamanlama halkasinin (10) kendi kendine merkezlenmesini saglar. Zamanlama halkasi (10) en az bir, tercihen en az iki kilitleme elemani veya girintisi (20, ) içerir. Her bir kilitleme elemani (20), bir kilitleme girintisine (30) yerlestirilecek sekilde yapilandirilabilir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, en az iki, tercihen iki kilitleme elemani bir kilitleme girintisine konumlanacak sekilde yapilandirilir. Böylece, zamanlama halkasinin (10) kilitleme halkasi sadece bir kilitleme girintisiyle saglanir ve böylece volan (1) üretim yöntemi kolaylasir ve girinti formlanmasi önlenir. Bahsedilen kilitleme elemani veya girintileri (20, 30) zamanlama halkalarinin (10) ucunda (12) formlandirilabilir. Dahasi, kilitleme elemani veya girintileri (20, 30) uçlardan (12) uzakta veya indikatörlerin (11) veya delik seklindeki indikatörlerin (11) üzerinde formlandirilabilir. Tercihen, kilitleme girintisi (30) dairesel kütle (2) ve/veya volan dislisi (3) üzerinde formlandirilmistir. Eger volan (1) çift kütleli tipteyse, kilitleme girintisi (30) sönümleme elemaninin (D) kapaginda formanlandirilabilir ama bu çift kütleli volanin (1) kilitleme girintisinin (30) sadece kapak (8) üzerinde saglanacagi anlamina gelmemektedir.10 Kilitleme girintisinin (30) çift kütleli volaninin (1) dairesel kütlesinde (2) ve/veya volan dislisinde (3) formlandirilmasi mümkündür. Sekil 4 ve 4.A'ya atfen, kilitleme girintisi (30) volanin (1) dairesel kütlesi (2) üzerinde formlandirilmis ve zamanlama halkasi (10) serit seklindeki zamanlama halkasi (10) halka seklinde büküldügünde, ayni kilitleme girintisine (30) konumlanan iki kilitleme elemani (30) içermektedir. Bu yapilanmada, kilitleme elemanlari (20) zamanlama halkasinin (10) uç kisimlarinda (12) formlandirilmistir. Kilitleme girintisi (30) radyal olarak uzanacak sekilde formlandirilmistir. Dahasi, kilitleme girintisi (30), kilitleme elemanina (20) bir yuva olusturan bir delik olarak formlandirilabilir. Sekil 4.B"de görülebilecegi üzere, kilitleme girintisi (30) dairesel kütle üzerinde çevresel olarak saglanmis volan dislisinde (30) formlandirilir. Bu fark disinda yapilanmanin geri kalani Sekil 4.A"da gösterilen yapilanma ile aynidir. Sekil 4.C ve 4.D'ye atfen; Volan (1) özellikle çift kütleli tipte olup, birbirlerine sönümleme elemanlari ile irtibatli iki dairesel kütle (2) içerir. Kapak (8) radyal olarak uzanacak sekilde dairesel kütlelerin (2) arasinda uzanir. Kilitleme girintisi (30) kapagin (8) radyal olarak uzanan kismi üzerinde formlandirilir. Sekil 4'te zamanlama halkasinin tercih edilen yapilanmalarindan bir gösterilmistir. Bu yapilanmada, zamanlama halkasinin (10) kilitleme elemani (20) bir çikinti, tercihen radyal olarak uzanan bir çikinti seklindedir. Sekil 4.H ve 5.B'de görülebilecegi üzere, çikinti seklindeki kilitleme elemani (20) ayrica eksenel veya hem radyal hem de eksenel sekilde uzanacak sekilde formlandirilabilir. Sekil 4.F'ye atfen, kilitleme girintisi (30) zamanlama halkasi (10) üzerinde formlandirilir. Uygun kilitleme elemani (20) dairesel kütle (2) ve/veya volan dislisi (3) üzerinde formlandirilabilir. Eger volan (1) çift kütleli tipteyse, kilitleme girintisi (20) sönümleme elemani (D) için olan kapagin (8) üzerinde formlandirilabilir ama bu çift kütleli volanin (1) kilitleme girintisinin (30) sadece kapak (8) üzerinde formlandirilabilecegi anlamina gelmemektedir. Sekil 4.F"teki form yerine, zamanlama halkasi (10) üzerinde kilitleme girintisi (30) kilitleme elemani (20) için bir radyal yönde hareketi kisitlayabilen yuva formunda da olabilir.10 Alternatif olarak, zamanlama halkasi (10) kilitleme elemani ve girintisinin (20, 30) ikisini de içerebilir. Buna uygun olarak, ayrica dairesel kütle (2), volan dislisi (3) veya kapak (8) kilitleme elemani ve girintisinin (20, 30) ikisini de içerebilir. Bunun yaninda, dairesel kütle (2), volan dislisi (3) veya kapaktan (8) biri kilitleme elemani (20) digeri ise kilitleme girintisi (30) içerir. Sekil 4.G ve 4.H'a atfen, bulus bir diger kilitleme elemani (20) ve bahsedilen kilitleme elemani (20) için bir diger kilitleme girintisi (30) içerebilir. Bu kilitleme elemani ve girintisi (20, 30) Sekil 1-4.F ve Sekil 5-7'de gösterilenlere ek olarak formlandirilmistir. Ek kilitleme elemani (20) zamanlama halkasi (10) üzerinde, kilitleme girintisi (30) volan (1) üzerinde veya tersi sekilde formlandirilabilir. Tercihen, bahsedilen ek kilitleme elemani (20) eksenel ve/veya radyal olarak uzanmaktadir. Kilitleme girintisi (30) kapak (8) üzerinde formlandirilmistir. Ayrica, dairesel kütle (2) veya volan dislisi (3) üzerinde formlandirilmasi mümkündür. Sekil 5-5.B,ye atfen; volan (1) iki kilitleme girintisi (30) ve bahsedilen kilitleme girintileri (30) için iki kilitleme elemani (20) içerir. Kilitleme girintisi (30) dairesel kütle (2) üzerinde formlandirilir ve kilitleme elemanlari (20) zamanlama halkasinin (10) uçlarindan (12) uzakta formlandirilir. Buna ek olarak, kilitleme elemani (20) delik seklindeki indikatörlerin (11) üzerinde formlandirilabilir. Sekil 5.B'te kilitleme elemani (20) çikintilar olup bir kivrimli kisim (24) içerir. Kivrimli kisim (24) çikintiyi kilitleme girintisine uzandiracak sekilde yapilandirilabilir. Kivrimli kisim (24) diger tüm yapilanmalarda da saglanabilir. Çikintilar radyal olarak uzanir ve kivrimli kisim (24) uzanma yönünü eksenel yönde degistirmektedir. Ön yüzler (22) radyal yöne bakmaktadir. Sekil 8-6.B'ye atfen; volan (1) iki kilitleme girintisi (30) ve bahsedilen kilitleme girintisi (30) için bir kilitleme elemani içerir. Kilitleme girintisi (30) volan dislisi üzerinde formlandirilir ve kilitleme elemani (20) zamanlama halkasinin (10) uçlarindan (12) birisinde formlandirilir. Sekil 6.B'de kilitleme elemanlari (20) kivrimli kisimlara (24) sahip bir çikintidir ve çikintinin yan yüzeyleri (22) birbirlerine temas etmektedir. Çikintilar eksenel uzanmakta ve kivrimli kisim (24) uzanma yönünü radyan yönde degistirmektedir. Sekil 7-7.B'ye atfen, volan (1) iki kilitleme girintisi (30) ve bahsedilen kilitleme girintisi (30) için bir kilitleme elemani (20) içerir. Kilitleme girintisi (30) dairesel kütle (2) üzerinde ve kilitleme elemani (20) zamanlama halkasinin (10) uçlarinda formlandirilir. Kilitleme elemanlari (20) kivrimli kisma (24) haiz çikintilardir ve çikintilari yan yüzeyleri (21) birbirlerine temas etmektedir. Çikintilar radyal olarak uzanmakta ve kivrimli kisim (24) uzanma yönünü eksenel yöne degistirmektedir. Sekil 1.8 ve 2.A'ya atfen, volan (1) en azindan bir çevresel halka yuvasi (7) içerir. Çevresel halka yuvasi (7) zamanlama halkasinin (10) yerlestirilmesi için yapilandirilmistir. Çevresel halka yuvasi (7) halka seklinde bir kanaldir ve eksenel olarak uzanir. Çevresel halka yuvasi (7) dairesel kütle (2) ve volan dislisi (3) veya kapak (8) veya ikisi üzerinde de formlandirilabilir. Çevresel halka yuvasi (7) zamanlama halkasinin (10) hem eksenel ve radyal hareketlerini Iimitlendirir. Yukarida bahsedilen zamanlama halkasina (10) sahip volan (1), atalet volanin (1) ve içten yanmali motorun (E) pistonunun (P) birbirlerine göre pozisyonlarini belirlemek için bir sistemde (100) kullanilmak üzere yapilandirilmistir. Sekil 8'e atfen, içten yanmali motor (E) yakit ateslendiginde hareket eden pistonlari (P) içerir. Pistonun (P) pozisyonu, zamanlama halkasinin (10) indikatörleri (11), sensör (S) ve elektronik kontrol ünitesinin (ECU) birbiriyle iliskilerine göre belirlenir. Pistonunun (P) hareketi krank milinin (C) dönüs ekseninde (R) dönmesini saglayacak sekilde tahrik eder. Volan (1) es eksenli olarak krank miline (C) irtibatlidir. Sensör (S) direkt olarak volanin (1) zamanlama halkasini (10) görecek sekilde pozisyonladir. Sensör (S) zamanlama halkasinin (10) indikatörlerini (11) algilayacak sekilde yapilandirilmistir. Ayrica. sensör (S) indikatörlerden (11) algiladigi veriyi yollamak üzere elektornik kontrol ünitesine (ECU) iletisim kurabilme yetenegine sahiptir. Sensör (S) varlik veya yakinlik tipinde olabilir. Elektronik kontrol ünitesi (ECU), sensörden (S) saglanan veriye göre, indikatörlerin (11) ve içten yanmali motorun (E) her bir pistonlarinin (P) pozisyonu ile eslestirilmis bir veriye sahiptir. Yukarida bahsedilen zamanlama halkasina (10) sahip volanin (1) üretim yöntemi; - sac mateiyalin saglanmasi; - en azindan bir dairesel kütle (2) ve/veya volan dislisi (3) ve/veya kapagin (8) saglanmasi adimlarini içerir. Sac materyal tercihen metaldir. Bununla birlikte, metal eki olan veya olmayan plastiklerden, metal alasimlarindan veya benzer uygun malzemelerden yapilabilecegi açiktir. Sac serit seklinde kesilir. Sac malzemeden serit kesmek, atik ve kullanilmayan parça olusturmaz, bu nedenle sac malzeme kullanimi en üst düzeye çikarilir ve disli sekilli zamanlama araçlari gibi alternatiflerine göre zamanlama halkasinin maliyeti azalir. Seritlerin formlandirilmasindan sonra, indikatörler (11) seritler üzerinde formlandirilir. Azdirma isleminde farkli olarak bu metotta, indikatörlerin (11) olusturulmasi daha kolay ve hizlidir. indikatörler (11) açiklik seklinde formlandirilabilir. Dahasi, indikatörler (11) girinti veya çikinti veya varlik veya yakinlik tipi sensörleri tarafindan algilanabiliecek herhangi bir geometrik sekil formda olabilir. indikatörlerin (11) formlandirilmasi ardindan zamanlama halkasinin (10) uçlari (12) birbirleri sabit sekilde irtibatlandirilir. Tercihen, baglanti kaynak prosesi saglanir. Sonrasinda, zamanlama halkasi (10) volanin (1) çevresel dis yüzeyine (6) pozisyonlandirilir. Bükme ve baglanti adimlari zamanlama halkasi (10) volanin (1) çevresel dis yüzeyine (6) pozisyonlandirilmasi öncesi veya sonrasinda saglanabilir. Avantajli bir yapilanmada, bir kilitleme elemani (20) zamanlama halkasi (10) üzerinde formlandirilir ve kilitleme girintisi (30) dairesel kütle (2), volan dislisi (3) ve kapagin (8) en azindan birisi üzerinde formlandirilir. Kilitleme elemani (20) kilitleme girintisine (30) serit seklindeki zamanlama halkasinin (10) açilmasini engellemek üzere pozisyonlandirilmaktadir. Bir alternatif yapilanmada, birbirlerine esnek sekilde sönümleme elemanlari (D) ile baglanmis iki dairesel kütle (2) ve dairesel kütleler (2) arasindan uzanan kapak (8) saglanmasi ve de bahsedilen kapagin (8) uzatilmis kisminda kilitleme girintisi (30) formlandirilmasi adimlarini içerir. Bir diger alternatif yapilanmada, kilitleme elemani (20) dairesel kütle (2), volan dislisi (3) ve kapagin (8) en azindan birisi üzerinde formlandirilir ve kilitleme girintisi (30) zamanlama halkasi (10) üzerinde formlandirilir. Dahasi, birden fazla kilitleme elemani (20) ve bahsedilen her bir kilitleme elemani (20) kilitleme girintileri formlandirilabilir. Bir diger avantajli yapilanmada, birden fazla kilitleme elemani (20) zamanlama halkasi (10) üzerinde formlandirilir ve bahsedilen kilitleme elemanlari (20) bir adet kilitleme girintisinin (30) içine pozisyonlandirilir. Tercihen, kilitleme elemani (20) direkt olarak bükme prosesiyle formlandirilir veya kilitleme elemaninda (20) hatlarin kesilmesi ardindan bükme prosesiyle formlandirilir. Bir alternatif yapilanmada, kilitleme elemanlari (20) çikintilar olarak formlandirilmaktadir. Çikintilar radyal, eksenel veya her iki yönde de uzanacak sekilde formlandirilir. Hem eksenel hem de radyal uzanan çikintilar saglamak için çikinti üzerinde damgalama veya bükme prosesi ile kivrimli kisimlar (24) formlandirilir. Tercihen, kilitleme girintisi (30) kesme veya delme veya zimbalama ile formlandirilir. Yöntemin bir diger avantajli yapilanmasinda, en azindan bir çevresel halka yuvasi (7) formlandirilir. Çevresel halka yuvasi (7) zamanlama halkasinin (7) yerlestirilmesi için yapilandirilmistir. Çevresel halka yuvasi (7) halka seklinde bir kanaldir ve eksenel olarak uzanir. Çevresel halka yuvasi (7) dairesel kütle (2) ve volan dislisi (3) veya kapak (8) veya ikisi üzerinde de formlandirilabilir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. TR TR TR