TR201617546A2 - Bi̇r ji̇roskopi̇k araç koltuğu yapisi - Google Patents

Abstract

Buluş, bir jiroskop uygulamasının araç koltuğuna (2) entegre edilmesiyle oluşturulan ve jiroskopun çalışmasıyla, yoldan gelen titreşimlerden, yalpalama ve yunuslama hareketlerinden araç koltuğunda (2) oturan sürücünün/yolcunun etkilenmemesini sağlayan, sürüş konforunu arttıran, bir jiroskopik araç koltuğu yapısı (1) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME BIR JIROSKOPIK ARAÇ KOLTUGU YAPISI Teknik Alan Bulus, bir jiroskop uygulamasinin araç koltuguna entegre edilmesiyle olusturulan ve jiroskopun çalismasiyla, yoldan gelen titresimlerden, yalpalama ve yunuslama hareketlerinden araç koltugunda oturan sürücünün/yolcunun etkilenmemesini saglayan bir jiroskopik araç koltugu yapisi ile ilgilidir. Önceki Teknik Teknigin bilinen durumunda yer alan araç koltuklari, aracin seyir ettigi yoldaki engebelere bagli olarak olusan titresimlerin ya dogrudan kullaniciya iletilmesine/hissettirilmesine neden olur ya da koltuk üzerinde klasik bir sönümleyici kullanilmis ise belirli düzeye kadar sönümleme saglamaktadir. Öte yandan, mevcuttaki bu koltuk sistemleri özellikle yalpalama hareketinin sönümlenmesinde sikinti yasanmakta ve diger yönlerdeki titresimler direkt olarak yolcuya sirayet edip basta bel agrilarina neden olup sürüs konforunu azaltmaktadir.

Mevcut durumda araç koltuklarindaki bu titresim sönümlenmesi sorununa çözüm olarak havali ya da yayli sistemler kullanilmaktadir. Ancak bu sistemler de titresimi belirli ölçülerde engelleyebilmektedir. Bu uygulamalara alternatif olarak teknigin bilinen durumunda ayrica elektromanyetik motor kullanimi sayesinde özellikle yatay ve dikey salinimlarin engellenmesi önemli Ölçüde saglanmakta ancak bu sistemler fiyat açisindan maliyetli (yaklasik 6000$) uygulamalardir.

Teknikte bilinen uygulamalardan CN204355217 sayili Çin faydali model dokümaninda, iki tekerlekli ve ön ve arka tekerlekleri üzerinde kendi kendine dengede durabilen bir elektrikli araç ve bunu saglayan bir jiroskopik dengeleyici sistemden bahsedilmektedir. Bulus konusu kendi kendine dengede durabilen elektrikli aracin sahip oldugu tek eksenli jiro-dengeleyici; ayri ayri 3 çift jiroskop içermektedir. Bunlar; bir jiroskop tabani, bir rotor motoru, yalpalama motoru, rotor, rotor tabani, rotor kepi/kapagi, sabit bilyali rulman, silindirsel bilyali rulman ve contadan olusmaktadir.

Teknikte bilinen uygulamalardan DE4115639 sayili Alman patent dokümaninda, yatay pozisyonun korunmasi için sensörler ile iliskilendirilmis jiroskoptan aldigi verilere göre motorlar ile sürekli olarak ayarlanan pozisyon dengesine sahip sedye destek platformlu ambulanstan bahsedilmektedir. Platform, merkez ünite içerisine yerlestirilmis bir çift elektrikli motora sahiptir. Motorlarin çalismasi için komutlar, duragan (stable) bir jiroskopa göre çerçeve/sasinin hareketlerinin karsiligi üzerinden sensörler tarafindan elde edilen salt açi ölçümlerine dayanmaktadir.

Teknikte bilinen uygulamalardan JPHO747876 sayili Japon patent dokümaninda, sürücü koltugunun dengede kalmasini saglayan bir cihazdan bahsedilmektedir.

Keskin bir dönüs sirasinda, merkezkaç kuvveti olusursa bir sensör tarafindan algilanmakta ve bir kontrol elemani tarafindan yürütücü sinyal bir elektrik motoruna iletilmektedir. Araç merkezkaç kuvvetinin etkisi ile egilmis ise sürücü koltugu, bunun tersi yönünde ve ayni egimde egilerek, yere paralel hale getirilmektedir.

Teknikte bilinen uygulamalardan TR 2008/07879 sayili Türk patent dokümaninda, egime göre ayarlanabilen sürücü koltuguna sahip araçtan bahsedilmektedir. Bir sasi ve iki adet yay seklinde tasarlanmis ray boyunca sasinin egimine göre ayarlanabilen bir sürücü koltugundan meydana gelen bir araç, özellikle de elektrikli bir tekerlekli sandalye olup, özelligi, sürücü koltugunun oturma yüzeyinin yatay düzleme kiyasla sahip oldugu açiyi tespit eden bir egim sensörü, sasi ve sürücü koltugu ile baglantili bir kontrol aygiti ve egim sensörü ve kontrol aygiti ile karsilikli etkilesim halinde bulunan ve sürücü koltugunun bir kontrol aygiti yardimiyla, oturma yüzeyi genel itibariyla daima yatay düzleme paralel olacak sekilde ayarlanmasini saglayan bir kontrol ve ayar düzenegine sahip olmasidir.

Bulusun Kisa Açiklamasi Bulusun amaci, araç koltugunun altina entegre edilen bir jiroskop uygulamasi ile yoldan gelen yalpalama ve yunuslama hareketlerinden yolcunun etkilenmemesini saglayan, sürüs konforunu arttiran, bir jiroskopik araç koltugu yapisi gerçeklestirmektir.

Bulusun diger amaci, bir elektrikli motor ile dönen jiroskop kütlesinin dengelemesi sayesinde üzerine konumlandirilan araç koltugunun sürekli dengede tutulmasini saglayan bir jiroskopik araç koltugu yapisi gerçeklestirmektir.

Bulusun bir diger amaci, kullanicinin istegi dogrultusunda jiroskop sisteminin devre disi birakilmasi ile normal sürücü koltugu olarak kullanilabilen bir jiroskopik araç koltugu yapisi gerçeklestirmektir.

Bulusun bir diger amaci, aracin seyrettigi yoldaki egimlerin sensörler tarafindan algilanmasi ile aktif hale gelebilen bir jiroskopik araç koltugu yapisi gerçeklestirmektir.

Bulusun Ayrintili Açiklamasi Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen “Bir Jiroskopik Araç Koltugu Yapisi” ekli sekillerde gösterilmis olup; bu sekillerden: Sekil 1- Önceki teknik uygulamalarinda araç koltugu yapisinin yandan gösterimidir.

Sekil 2 - Bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinin yandan gösterimidir.

Jiroskop sisteminin üstten gösterimidir @iroskop kütlesinin havza içerisinde olmadigi).

Bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinin düz yoldaki durumunun yandan kesitinin gösterimidir (jiroskop kütlesinin havza içerisinde olmadigi).

Sekil 4ldeki B bölümünün (a) bir uygulamadaki halinin ve (b) tercih edilen uygulamasindaki halinin yakin gösterimidir.

Bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinin düz yoldaki durumunun yandan kesitinin gösterimidir. (jiroskop kütlesinin havza içerisinde oldugu) Bulus kapsamindaki jiroskop sisteminin iç yapisinin kismi kesit gösterimidir.

Jiroskop kütlesinin üstten gösterimidir.

Aracin yokus asagi seyri sirasinda bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinin aktif olmadigi durumunun yandan kesit gösterimidir.

Sekil 10 -Aracin yokus asagi seyri sirasinda bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinin aktif oldugu durumunun yandan kesit gösterimidir.

Sekillerdeki parçalar numaralandirilmis olup karsiliklari asagida verilmistir. 1. J iroskopik araç koltugu yapisi 2. Araç koltugu 2.1. Oturak kismi 2.2. Sirt kismi 3. Koltuk alt çerçevesi 4. J iroskop sistemi 4.1. J iroskop kütlesi 4.2. J iroskop yuvasi 4.3. J iroskop baglanti noktasi . Temas mili .1. Temas bilyasi 6 Sinirlayici çerçeve 7. Sinirlayici uzanti 8 Kilit pimi 9 J iroskop tekerlegi . J iroskop ray kanali ll. J iroskop baglanti ucu T. Araç tabani OT. Önceki teknik Jiroskop uygulamasinin entegre edilmesiyle, yoldan gelen titresimlerden, yalpalama ve yunuslama hareketlerinden sürücünün/yolcunun etkilenmemesini saglayan bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisi (1), - sürücünün/yolcunun üzerine oturdugu bir oturak kismi (2.1) ve sirtini yasladigi bir sirt kismindan (2.2) olusan en az bir araç koltugu (2), - araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile üzerine konumlandirildigi araç tabani (T) arasinda yer alip araç tabanina (T) sabitlenen, yaklasik araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile ayni genislikte bir kesit alana sahip olan ve içerisinde araç koltugunun (2) araç tabanina (T) baglantisini saglayan mekanik aksamlari ve koltuk tipine göre havali veya yayli sistemleri barindiran bir iç hacme sahip kutu formunda olan en az bir koltuk alt çerçevesi (3), - araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile koltuk alt çerçevesi (3) arasinda yer alan ve oturak kismina (2.1) yakin bir konumda yer alan ve, o jiroskop uygulamasinda kullanilmak üzere agir bir materyalden (metalden) imal edilen ve dairesel bir plaka formunda olup bagli oldugu bir motorun çalismasi ile dairenin merkezinden geçen bir eksen etrafinda dönebilen ve oturak kisminin (2.1) tabanina paralel olarak konumlandirilan en az bir jiroskop kütlesi (4.1) o jiroskop kütlesinin (4.1) içerisinde konumlandirildigi ve cidarlarina degmeden serbestçe dönebildigi bir iç hacme sahip en az bir jiroskop yuvasi (4.2), 0 jiroskop yuvasinin (4.2), oturak kisminin (2.1) tabanina temas ederek hem aradaki mesafenin korunmasini hem de oturak kisminin (2.1) egimini jiroskop yuvasinin (4.2) egimi ile ayni tutulmasini saglayan ve jiroskop yuvasinin (4.2) oturak kismina (2.1) karsilik gelen yüzeyi üzerinde yer alan delikler içerisine dönebilir sekilde yerlestirilen bilyalari bulunan en az bir jiroskop baglanti noktasi (4.3) içeren jiroskop kütlesinin (4.1) sürekli hizli dönüsü ile açisal dengeleme yapilmasini ve hem jiroskop kütlesinin (4.1) hem de iliskilendirildigi araç koltugunun (2) aracin seyir ettigi yolun egiminden bagimsiz olarak dengede kalmasini saglayan en az bir jiroskop sistemi (4), bir ucundan koltuk alt çerçevesinin (3) araç tabaninina (T) karsilik gelen yüzeyine iç hacminden sabitlenen, diger ucundan jiroskop kütlesinin (4.1) dönme ekseninin geçtigi noktaya dogru uzanan ve jiroskop kütlesinin (4.1) dönmesini engellemeden araç tabanindan (T) belirli bir mesafe uzaklikta tutmak amaciyla, jiroskop kütlesine (4.1) temas ettigi yerde yer alan serbestçe dönebilen bir temas bilyasina (5.1) sahip olan en az bir temas koltuk alt çerçevesinin (3) içerisinden tabanina sabitlenen ve araç tabanindan (T) oturak kismina (2.1) dogru, jiroskop sistemi (4) içerisinde kalacak sekilde uzanan ve oturak kismina (2.1) yakin olan ucu, olusturdugu açiklik iç hacme bakan bir L seklinde olan bir kesite sahip en az bir sinirlayici çerçeve (6), araç koltugunun (2) oturak kismindan (2.1) sinirlayici çerçeveye (6) dogru uzanan, sinirlayici çerçevenin (6) L seklinde ucuna yakin ve temas etmeyecek sekilde konumlandirilan ve araç koltugunun (2) jiroskop sisteminin (4) etkisi ile dengeleme yapmasi sirasindaki saliniminda sinirlayici çerçevenin (6) L seklindeki ucunun dikey ve yatay yüzeylerine temas ederek sinirlama saglayan en az bir sinirlayici uzanti (7) içermektedir.

Bulusun bir uygulamasinda jiroskop kütlesi (4.1), gereksinim dogrultusunda farkli agriliklara uyarlanabilmesi için ayrilabilir olan iki veya daha fazla sayida dairesel plakadan olusmaktadir.

Bulusun farkli bir uygulamasinda jiroskop sisteminde (4), jiroskop yuvasi (4.2) ve jiroskop baglanti noktalari (4.3) kullanilmamakta, bunlarin yerine jiroskop kütlesinin (4.1) araç koltugunun (2) oturak kismina (2.1) karsilik gelen yüzeyinde yer alan ve en az bir noktasindan oturak kismina (2.1) temas eden jiroskop tekerlekleri (9) ve oturak kisminin (2.1) jiroskop kütlesine (4.1) karsilik gelen tabaninda yer alan ve jiroskop tekerleklerinin (9) içerisindeki bosluga girip ilerleyebilecegi rotayi belirleyen en az bir jiroskop ray kanali (10) bulunmaktadir.

Bulusun tercih edilen uygulamasinda en az bir kilit pimi (8), jiroskop sisteminin (4) kullanici tarafindan devre disi birakilmasinin istenmesi durumunda, sinirlayici çerçeveden (6) sinirlayici uzantiya (7) dogru uzanarak, sinirlayici uzantinin (7) ve dolayisiyla bagli oldugu araç koltugunun (2) sinirlayici çerçeveye (6) ve araç tabanina (T) sabitlenmesini saglamaktadir. Burada ifade edilen tutunma isleminin gerçeklestirilmesi amaciyla söz konusu kilit pimi (8), sinirlayici uzantinin (7) üzerinde yer alan bir açikliga girerek (Sekil 5 (a)) hareket etmesinin engellenmesini veya sahip oldugu kiskaç sayesinde sinirlayici uzantinin (7) kavranarak sikistirilmasini saglamaktadir. Kilitleme sonrasinda, araç koltugu (2) klasik koltuk kullanimina geçilmesi temin edilmektedir. Bulusun tercih edilen uygulamasinda, sinirlayici çerçevenin (6) sinirlayici uzantiya (7) yakin yüzeyi üzerindeki bir yuva içerisinde konumlandirilan kilit pimi (8), sinirlayici uzantiya (7) yakin ucu C seklinde bir kesite sahip olup, kullanici tarafindan araçtaki bir dügme üzerinden aktif hale getirilmesi ile (tercihen kilit piminin (8) yuva içerisine karsilik gelen ucu ile yuva arasindaki yaylar ile irilmesi ile) sinirlayici uzantiya (7) dogru uzanmakta ve sinirlayici uzanti (7) üzerindeki bir çikintinin C kesitli ucunun bosluguna girmesi ile çikintiyi kavrayarak sinirlayici uzantinin (7) tutulmasini saglamaktadir (Sekil 5 (b)).

Bulusun tercih edilen uygulamasinda sinirlayici uzanti (7), kauçuk, plastik, manyetik veya muadili bir materyalden imal edilmektedir.

Teknikte mevcut uygulamalarda koltuk, araç tabanina (T) entegreli olup aracin seyir ettigi yoldaki etkilere bagli olusan sarsilma ve titresimleri dogrudan koltukta oturan kisiye iletmekte, hissettirmektedir (Sekil 1). Bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisinda (1) ise, araç koltugu (2) dogrudan araç tabani (T) ile degil bir jiroskop sistemi (4) üzerinden araç tabani (T) ile iliskilendirilmektedir. Jiroskop sistemi (4), jiroskopun çalisma mantigina uygun olarak sahip oldugu jiroskop kütlesinin (4.1) yüksek hizda dönmesi ile açisal momentumun korunmasi ilkesine dayali olarak yer çekimi eksenine dik olarak dengede durabilmektedir. Jiroskop kütlesinin (4.1) bu sekilde dengede durmasi, araç koltuguna (2) iliskilendirilmektedir. Jiroskop kütlesinin (4.1) araç koltugu (2) ile iliskilendirilmesi; jiroskop kütlesini (4.1) içerisinde barindiran bir jiroskop yuvasi (4.2) kullanilmasi durumunda jiroskop yuvasi (4.2) üzerindeki delikler içerisinde serbestçe dönen bilyalar seklinde olan jiroskop baglanti noktalari (4.3) üzerinden veya jiroskop yuvasi (4.2) kullanilmamasi durumunda ise jiroskop kütlesi (4.1) üzerinde yer alan jiroskop tekerlekleri (9) üzerinden temas etmesi ile saglanmaktadir.

Jiroskop sisteminin (4) araç koltugunun (2) dengesini saglamasi için egimlenmenin tersi yönünde bir etki saglamasi (araç koltugunun (2) araç tabanina (T) kuvvet uygulamasi) sebebiyle bulunduklari konum önem arz etmektedir. Bu kuvvetler altinda koltuk baglantilarinda kalici sekil degisimlerinin (plastic strain) olmamasi için jiroskop sisteminin (4) koltuk iskeletine baglandigi ve yeterli dayanikliliga sahip kuvvetli bölgelere, jiroskop sistemi (4) ana baglantilarinin (jiroskop baglanti ucu (11), jiroskop yuvasi (4.2)) takilmasi gerekir. Bu baglantilarin jiroskop kütlesinin (4.1) dönüsü ve araç koltuguna (4.1) tepki ilettigi zamanlarda yeterli dayanimda olabilmesi önemli olmaktadir.

Bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisi (1), mevcut koltuk tasarimi ile jiroskop sisteminin (4) birlesiminden meydana gelmis olup koltuktaki her türlü titresimin alinmasina ve yalpalama hareketlerinden koltugun bagimsiz tutulmasini saglamayi hedeflemektedir. Araç koltuklarinin (2) araç tabani (T) ile arasindaki bölümde. araç koltugunun (2) araç tabanina (T) baglantisini saglayan metal aksamlari (koltuk tipine göre havali veya yayli sistemleri de) barindiran bir yapi olan koltuk alt çerçevesi (3) yer almaktadir. Koltuk tipine göre havali veya yayli sistemleri, mevcut uygulamalarda bulunan ve bulus kapsamindaki araç koltuguna (2) destek saglayan koltuk alt çerçevesi (3) iç hacminde yer almaktadir. Ayni zamanda koltuk alt çerçevesi (3), bulus kapsamindaki bütün aksamlarin ve mekanizmalarin destegini saglamakta ve bunlara yuva/mahfaza görevi görmektedir. Bu koltuk alt çerçevesi (3) içerisinde yer alan bir jiroskop sistemi (4) bulus kapsaminda gerçeklestirilmek istenen araç koltugunun (2) yoldaki egimler yüzünden olusan titresimler, yalpalamalar ve yunuslama hareketlerinin kullaniciya yansitilmamasini saglamaktadir. Bulus konusunun dayandirildigi mantik olan, jiroskopun açisal momentumun korunumu ilkesinden faydalanilarak aracin seyir ettigi yolun engebelerine bagli olarak olusan titresimler sönümlenmekte ve araç koltugu (2) dengede tutulabilmektedir. Jiroskopun çalisma mantiginda, merkezinden geçen bir mil ekseninde jiroskop agirliginin dönüsünün yüksek hizli olmasina bagli olarak, bu agirlik dengeli olarak düsmeden yer çekimi eksenine dik durabilmekte ve hizli dönüs devam ettirildigi sürece bu durum korunmaktadir.

Bulus kapsaminda, benzer sekilde jiroskop uygulamasinin saglanmasi için araç koltugu (2) oturak kisminin (2.1) altina denk gelecek sekilde, oturak kismina (2.1) paralel olarak konumlandirilan agir bir metalden imal edilen dairesel plakalar jiroskop kütleleri (4.1) olarak kullanilmaktadir. Jiroskop kütleleri (4.1), tek veya çok sayida plakadan olusan bir bütün olabilmekte ve hem saat yönünde hem de saatin tersi yönde dönebilmektedir. J iroskop yuvasinin (4.2) koltuk alt çerçevesine (3) tutunmasi amaciyla en az iki adet jiroskop baglanti ucu (11), jiroskop yuvasindan (4.2) koltuk alt çerçevesine (3) dogru uzanmaktadir. Jiroskop baglanti ucunun (l 1) koltuk alt çerçevesine (3) dogru uzanan ucu, koltuk alt çerçevesi (3) bölgesinin bir parçasi olan noktaya (5) bagli olup kendi ekseni etrafinda hareket edebilir sekildedir. Jiroskop yuvasinin (4.2) koltuk oturak kismi (2.1) ile baglantisi kaynak veya Civata ile saglanmaktadir. Sürüs konforunun arttirilmasini (titresimlerin azaltilmasi ve araç koltugunun (2) düz/dengeli bir konumda kalabilmesini) saglayan bulus konusu jiroskopik araç koltugu yapisi (1), kullanicinin rahatsiz olmamasi için, belirli bir açi araliginda çalismaktadir. Hem bu amaç için hem de aracin ani ivmelenmelerinde devreye girmesi için bulus kapsaminda Sinirlayici elemanlar (sinirlayici çerçeve (6) ve Sinirlayici uzanti (7)) kullanilmaktadir. Araç tabanindan (T) araç koltuguna (2) dogru uzanan Sinirlayici çerçevenin (6) iç yüzeyine yakin bir mesafede duran Sinirlayici uzanti (7), bagli Oldugu araç koltugunun (2) jiroskop sistemiyle (4) salinim hareketini belirli bir aralikta tutulmasini saglamaktadir. Böylelikle yolun egimine bagli olarak jiroskop sisteminin (4) ve jiroskop sistemi (4) ile iliskilendirilen araç koltugunun (2) dengelenmesi (salinimin sönümlenmesi) için gerekli olan hareket payinin yaratilmasi saglanmaktadir. Sinirlayici uzanti (7), koltuk salinim hareketinin daha yumusak bir geçis ile sonlandirilmasini saglamak amaciyla ve ses olusumunun önüne geçilmesi amaciyla, kauçuk, plastik, yay, süspansiyon, manyetik veya muadili bir materyalden/sistemden imal edilmektedir. Sinirlayici çerçeveden (6) Sinirlayici uzantiya (7) dogru uzanan bir kilit pimi (8), Sinirlayici uzantiyi (7) ve araç koltugunu (2) sabitleyerek belirli jiroskop sisteminin (4) dengeleyiei etkisinin araç koltuguna (2) etkimesi önlenmektedir. Kullanici, araç içerisinde (gösterge panelinde, koltugun altinda gibi) konumlandirilan bir dügme ile kilit piminin (8) kilitlenmeyi saglamasina veya kilidin kaldirilmasina neden olmakta, böylelikle jiroskop sisteminin (4) aktif veya pasif duruma geçmesi kullanici kontrollü olarak saglanabilmektedir. Kullanicinin dügmeye basarak jiroskop sistemini (4) pasif hale getirmesi ile kilit pimi (8) Sinirlayici uzantiyi (7) sabitleyerek araç koltugunun (2) standart bir koltuk gibi is görmesini saglamaktadir.

Aracin seyrettigi yoldaki egim degisikliklerinin algilanmasini saglayan bir sensörden aldigi veriler dogrultusunda en az bir kontrol ünitesi, ihtiyaç olusmasi halinde jiroskop kütlesinin (4.1) dönmesini saglayan elektrik motorunun çalistirilmasini jiroskop sisteminin (4) devreye sokulmasini saglamaktadir. Sensör sayesinde X ve Y eksenindeki (yatay) düzlemindeki degisime bagli olarak jiroskop sistemi (4) devreye girerek koltugun yatayda kalmasini saglanmaktadir.

Araç uzunlamasina X yönü ve yanlamasina Y yönü diye tariIlersek (Sekil-6,de yön gösterimi yapilmistir) araç koltugu (2) özellikle X ve Y eksenleri etrafinda yalpalama ve yunuslama hareketleri yapacaktir. Jiroskopun sisteminin (4) ana görevlerinden biri bu hareketleri ortadan kaldirmaktir.

Farkli yönlerde dönen jiroskop kütleleri (4.1) sayesinde Z (dikey) ekseninde koltugun dönmesi de engellenmis olunacaktir. Jiroskop kütlesi (4.1) eger tek bir noktaya dogru dönerse bir moment kuvveti doguracaktir. Eger jiroskop kütlesi (4.1) es merkezli iki parçadan olusur ve bunlar zit yöne dogru dönerlerse herhangi bir moment olusturmamis olacak; her bir parçanin olusturdugu zit yöndeki momentler bir birlerini sönümleyecektir. J iroskop sisteminin (4) aktif oldugu süre boyunca farkli bir titresim sönümleyici maksatli mekanizmaya gereksinim duyulmamakta ve jiroskop sisteminin (4) çalismasi ile elde edilen denge durumu her zaman yeterli olmaktadir. Jiroskop sisteminin (4) devre disi oldugu bir durumda -ki kullanici bu duruma bir dügmeye basarak geçis yapabilmektedir-, sensörler dengenin bozulma miktarini tespit ederek jiroskop sistemini (4) devreye sokabilmekte ve dengenin o an için saglanmasini temin edebilmektedir. Jiroskop kütlesinin (4.1) dönmesi bir elektrik motoru sayesinde gerçeklestirilmekte olup istenildigi elektrik motorunun durdurulmasi ile jiroskop sistemi (4) devre disi birakilabilmekte ve bu sayede araç koltugu (2) normal koltuk davranisina geçis yapabilmektedir.

Claims (2)

ISTEMLER

1. Jiroskop uygulamasinin entegre edilmesiyle, yoldan gelen titresimlerden, yalpalama ve yunuslama hareketlerinden sürücünün/yolcunun etkilenmemesini saglamakta olup, sürücünün/yolcunun üzerine oturdugu bir oturak kismi (2.1) ve sirtini yasladigi bir sirt kismindan (2.2) olusan en az bir araç koltugu (2), araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile üzerine konumlandirildigi araç tabani (T) arasinda yer alip araç tabanina (T) sabitlenen, yaklasik araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile ayni genislikte bir kesit alana sahip olan ve içerisinde araç koltugunun (2) araç tabanina (T) baglantisini saglayan mekanik aksamlari ve koltuk tipine göre havali veya yayli sistemleri barindiran bir iç hacme sahip kutu formunda olan en az bir koltuk alt çerçevesi (3) içeren ve, araç koltugunun (2) oturak kismi (2.1) ile koltuk alt çerçevesi (3) arasinda ve oturak kismina (2.1) yakin bir konumda yer alan ve, o jiroskop uygulamasinda kullanilinak üzere agir bir materyalden iinal edilen dairesel bir plaka formunda olup bagli oldugu bir motorun çalismasi ile dairenin merkezinden geçen bir eksen etrafinda dönebilen ve oturak kisminin (2.1) tabanina paralel olarak konumlandirilan en az bir jiroskop kütlesi (4.1) içeren ve jiroskop kütlesinin (4.1) sürekli hizli dönüsü ile açisal dengeleme yapilmasini ve hem jiroskop kütlesinin (4.1) hem de iliskilendirildigi araç koltugunun (2) aracin seyir ettigi yolun egiminden bagimsiz olarak dengede kalmasini saglayan en az bir jiroskop sistemi bir ucundan koltuk alt çerçevesinin (3) araç tabanina (T) karsilik gelen yüzeyine iç hacminden sabitlenen, diger ucundan jiroskop kütlesinin (4.1) dönme ekseninin geçtigi noktaya dogru uzanan ve jiroskop kütlesinin (4.1) dönmesini engellemeden araç tabanindan (T) belirli bir mesafe uzaklikta tutmak amaciyla, jiroskop kütlesine (4.1) temas ettigi yerde yer alan serbestçe dönebilen bir temas bilyasina (5.1) sahip olan en az bir temas mili (5), - koltuk alt çerçevesinin (3) içerisinden tabanina sabitlenen ve araç tabanindan (T) oturak kismina (2.1) dogru, jiroskop sistemi (4) içerisinde kalacak sekilde uzanan ve oturak kismina (2.1) yakin olan ucu, olusturdugu açiklik iç hacme bakan bir L seklinde olan bir kesite sahip en az bir sinirlayici çerçeve (6), - araç koltugunun (2) oturak kismindan (2.1) sinirlayici çerçeveye (6) dogru uzanan, sinirlayici çerçevenin (6) L seklinde ucuna yakin ve temas etmeyecek sekilde konumlandirilan ve araç koltugunun (2) jiroskop sisteminin (4) etkisi ile dengeleme yapmasi sirasindaki saliniminda sinirlayici çerçevenin (6) L seklindeki ucunun dikey ve yatay yüzeylerine temas ederek sinirlama saglayan en az bir sinirlayici uzanti (7) ile karakterize edilen bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1).

2. Gereksinim dogrultusunda farkli agriliklara uyarlanabilmesi için ayrilabilir olan iki veya daha fazla sayida dairesel plakadan olusan jiroskop kütlesi (4.1) ile karakterize edilen istem 1”deki gibi bir jiroskopik araç koltugu . Jiroskop kütlesinin (4.1) içerisinde konumlandirildigi ve cidarlarina degmeden serbestçe dönebildigi bir iç hacme sahip en az bir jiroskop yuvasi (4.2) içeren jiroskop sistemi (4) ile karakterize edilen istem 1 veya 2”deki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). . Jiroskop yuvasinin (4.2), oturak kisminin (2.1) tabanina temas ederek hem aradaki mesafenin korunmasini hem de oturak kisminin (2.1) egimini jiroskop yuvasinin (4.2) egimi ile ayni tutulmasini saglayan ve jiroskop yuvasinin (4.2) oturak kismina (2.1) karsilik gelen yüzeyi üzerinde yer alan delikler içerisine dönebilir sekilde yerlestirilen bilyalari bulunan en az bir jiroskop baglanti noktasi (4.3) içeren jiroskop sistemi (4) ile karakterize edilen istem 33deki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). . J iroskop kütlesinin (4.1) araç koltugunun (2) oturak kismina (2.1) karsilik gelen yüzeyinde yer alan ve en az bir noktasindan oturak kismina (2.1) temas eden jiroskop tekerlekleri (9) ve oturak kisminin (2.1) jiroskop kütlesine (4.1) karsilik gelen tabaninda yer alan ve jiroskop tekerleklerinin (9) içerisindeki bosluga girip ilerleyebilecegi rotayi belirleyen en az bir jiroskop ray kanali (10) içeren jiroskop sistemi (4) ile karakterize edilen istem 1 veya 2”deki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). . Jiroskop sisteminin (4) devre disi birakilmasi amaciyla, sinirlayici çerçeveden (6) sinirlayici uzantiya (7) dogru uzanarak sinirlayici uzantinin (7) ve dolayisiyla bagli oldugu araç koltugunun (2) sinirlayici çerçeveye (6) ve araç tabanina (T) sabitlenmesini saglayan en az bir kilit pimi (8) ile karakterize edilen istem lideki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1 ), . Sinirlayici uzantinin (7) üzerinde yer alan bir açikliga girerek hareket etmesinin engellenmesini saglayan kilit pimi (8) ile karakterize edilen istem 6”daki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). . Sahip oldugu kiskaç sayesinde sinirlayici uzantinin (7) kavranarak sikistirilmasini saglayan kilit pimi (8) ile karakterize edilen istem 6`daki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). . Sinirlayici çerçevenin (6) sinirlayici uzantiya (7) yakin yüzeyi üzerindeki bir yuva içerisinde konumlandirilan, sinirlayici uzantiya (7) yakin ucu C seklinde bir kesite sahip olan ve kullanici tarafindan araçtaki bir dügme üzerinden aktif hale getirilmesi ile sinirlayici uzantiya (7) dogru uzanip, sinirlayici uzanti (7) üzerindeki bir çikintinin C kesitli ucunun bosluguna girmesi ile çikintiyi kavrayarak tutulmasini saglayan kilit pimi (8) ile karakterize edilen istem Sadeki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1). Kauçuk, plastik, manyetik veya muadili bir materyalden imal edilen sinirlayici uzanti (7) ile karakterize edilen istem 1 ”deki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (1 ). Aracin seyrettigi yoldaki egim degisikliklerinin algilanmasini saglayan bir sensörden aldigi veriler dogrultusunda, ihtiyaç olusmasi halinde jiroskop kütlesinin (4.1) dönmesini saglayan elektrik motorunun çalistirilmasiyla jiroskop sisteminin (4) devreye sokulmasini saglayan en az bir kontrol ünitesi ile karakterize edilen istem l'deki gibi bir jiroskopik araç koltugu yapisi (l).