TR201602435A2 - Besleyicide yenilik. - Google Patents

Abstract

Buluş: döküm sektöründe, kum kalıp (B) vasıtasıyla gerçekleştirilen döküm işleminin tamamlanmasından sonra başlayan soğuma ve katılaşma sürecinde sıcak haldeki dökülmüş metalde (C) oluşan hacim kaybının dengelenmesi ile ilgili olup, özelliği; döküm parça üretiminde kum kalıpta (B) ve gövdesinin (1) alt kısmında bulunan hazneye (1.2) giren dökülmüş metalin (C) soğuması esnasında ergiyik metalin (C) hacim kaybına uğraması durumunu ortadan kaldıran, gövdenin (1) iç kısmına yay (4) ile birlikte konumlandırılan iç kapağın (3), yayın (4) itme gücüyle sıcak haldeki ergiyik metale (C) uyguladığı basınç sayesinde kum kalıba (B) içerden bölgesel basınç uygulamak suretiyle besleyen, metalürjik açıdan yüksek kalitede parça üretimini gerçekleştiren besleyici (A) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME BESLEYICIDE YENILIK TEKNIK ALAN Bulus, döküm sektöründe, kum kalip vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde dökülen ergiyik metalde olusan hacim kaybini karsilayan besleyici ile ilgilidir.

Bulus, döküm sektöründe, kum kalip vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde dökülen ergiyik metalde olusan hacim kaybini karsilayarak, döküm parçanin kalitesini artirmak üzere; - döküm parça üretiminde kum kalipta ve gövdesinin alt kisminda bulunan hazneye dolan ergiyik metalin sogumasi esnasinda dökülmüs metalin hacim kaybini karsilayan, gövdenin iç kismina yay ile birlikte konumlandirilan iç kapagin, yayin itme gücüyle sicak haldeki ergiyik metale uyguladigi basinç sayesinde kum kaliba içerden bölgesel basinç uygulamak suretiyle besleyen, metalürjik açidan yüksek kalitede parça üretimini gerçeklestiren basinçli besleyici ile ilgilidir. ÖNCEKI TEKNIK Günümüzde, otomotiv basta olmak üzere farkli sektörlerde içten ve distan çok karisik sekilli parçalarin üretim isleminde, döküm sektöründe kum kaliplar kullanilmaktadir.

Döküm sektöründe, kum kalip vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra` kalip içerisine dökülmüs ergiyik metal sogumaya ve katilasmaya baslamaktadir. Olusan hacim kaybini karsilamak üzere teknikte farkli yapilarda besleyiciler kullanilmaktadir. Üretilecek parçaya uygun olarak hazirlanan kum kaliptaki bosluk harici besleyiciye ait bosluga dolan ergimis metal, sogumakta ve katilasmakta iken yerçekimi vasitasiyla besleyicide bulunan metal bosluklara dolarak parçadaki hacim kaybini dengelemektedir.

Teknigin bilinen durumunda kum kaliplarda gerçeklestirilecek döküm isleminde parçanin hacim kaybini karsilamak üzere kullanilan besleyiciler, yerçekimi harici bir yardimci kuvvet olmaksizin besleyicideki ergiyik metalin kaliptaki ergiyigi beslemesi, böylelikle kaliptaki dökülmüs metalin katilasmasi sirasinda olusan çekintilerin_ karsilamasi beklenilmektedir.

Gerçeklestirilen bu uygulamada, kalibin geometrisine göre, ince/kalin kesitlerin farkli soguma hizlari sergilemesinden dolayi besleyici ile kaliptaki dökülmüs ergiyik metalin baglantisi olmasi gerekenden erken kesilebilmektedir. Bu durumda besleyici islevini gerçeklestiremediginden metalürjik açidan sorunlu parçalar üretimine neden olmaktadir. Dolayisiyla hurdaya ayrilan malzemeden dolayi, malzeme, isçilik, enerji ve buna bagli maliyet kayiplari durumu ortaya çikmaktadir.

Besleyici ve kalip modülleri hesaplanarak parçaya göre optimum hacimde besleyiciler kullanilmaktadir. Bu besleyicilerin etki alani, besleyicinin hacmiyle orantili sekilde artmakta, dolayisiyla belirtilen o oranda metal döndüsü ve besleyici maliyeti ortaya çikmaktadir.

Basinçsiz kalip döküm sistemlerde; sivi metalin kalip duvarlarina yaptigi baski sadece havsanin yüksekligi ve döküm hizi parametrelerine bagli olmaktadir. Çelik, dökme demir, alüminyum, bakir gibi çekinti oranlari yaklasik olarak %10 u bulan büyük kütleli parçalarin dökümünde kullanilan besleyiciler, yukarida belirtildigi üzere parçanin hacmiyle orantili olarak kullanildigindan büyük boyutta parçalarin üretiminde metal döndüsü miktarinin da artmasina, üretimde ve ürün temizlemede zorluklar yasanmasina ve maliyet kayiplarina sebebiyet vermektedir. döküm için besleyici eleman." Bulus baslikli Patent basvurusuna rastlanilmistir.

Ilgili basvurunun özet kisminda; “Bir metal prosesinde ergitilmis metal, döküm kalibina, bir ucu (42) kaliba bagli olan ve ikinci ucu (43), ergitilmis metal bosaltma çikisini içine alan bir besleme-doldurma agzindan (52) beslenir. Birinci uç ile ikinci uç, kademeli agiz duvarinin içerisinden uzanan bir delikle baglantilidir. Bu agiz, kullanim esnasinda kapanabilir ve böylece birinci ve ikinci uçlari arasindaki mesafeyi azaltabilir ifadeleri yer almaktadir. Belirtilen basvurunun özet kismi ve içerigi incelendiginde, üst kismi genis bir havsa, alt kismi kademeli yapida bir bosluk içeren besleyicinin koruma altina alindigi görülmektedir.

Sonuç olarak teknigin bilinen durumunda karsilasilan ve yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi ilgili teknik alanda gelistirme yapilmasi gerekliligi ortaya çikmaktadir.

BULUSUN AMACI Önceki teknikte var olan olumsuzluklardan dolayi bulus, anlatilan tüm olumsuzluklari çözmeyi amaçlamaktadir.

Bulusun amaci, döküm sektöründe, kum kalip vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde dökülen ergiyik metalde olusan hacim kaybini karsilayan besleyici olusturulmasinin saglanmasidir.

Bulusun diger bir amaci, döküm sektöründe, kum kalip vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde dökülen sicak metalde olusan hacim kaybini dengeleyerek, döküm parçanin kalitesini artirmak üzere; - döküm parça üretiminde kum kalipta ve gövdesinin alt kisminda bulunan hazneye giren ergiyik metalin sogumasi esnasinda metalin hacim kaybini dengeleyen, gövdenin iç kismina yay ile birlikte konumlandirilan iç kapagin, yayin itme gücüyle sicak haldeki dökülmüs metale uyguladigi basinç sayesinde kum kaliba içerden bölgesel basinç uygulamak suretiyle besleyen, metalürjik açidan yüksek kalitede parça üretimini gerçeklestiren besleyici olusturulmasinin saglanmasidir.

Bulusun diger bir amaci, metallerin soguma egrilerinden de bilindigine göre katilasmanin ikinci asamasinda baslayan fiziksel küçülme ve çekintilerin olustugu yani besleyiciye en fazla ihtiyaç duyuldugu zaman diliminde kismi basincin devreye girmesi ve bu mikro çekintilerin disaridan basinç ile minimuma indirgenmesinin saglanmasidir. Bu sayede besleyici alti çekinti probleminin ortadan kalkmasi, parçanin geometrisine bagli kesit kalinliklari farki, farkli soguma hizlari sebebiyle parça ve besleyici arasindaki baglantinin erken kesilmesi olumsuzluklari ortadan kaldirilmis olmaktadir.

Bulusun diger bir amaci, besleyicilerin hacimleri düsürülerek daha az sayida ve daha küçük boyutta besleyiciler kullanilmasinin saglanmasidir. Bu sayede, besleyici ile birlikte metal döndüsü miktari, buna bagli maliyetler de azalmis olacaktir.

Bulusun diger bir amaci, çelik, dökme demir, alüminyum, bakir gibi çekinti oranlari saglayacak yapida kismi basinçli döküm teknigine sahip besleyici olusturulmasinin saglanmasidir.

SEKILLERIN AÇIKLAMASI Sekil-1; Bulusa konu besleyicinin monte ve kesiti alinmis halde farkli bir açidan temsili perspektif görünümü, Sekil-2; Bulusa konu besleyicinin monte ve kesiti alinmis halde temsili yandan görünümü, Sekil-3; Bulusa konu besleyicinin çalisma seklinin temsili yandan kesit görünümleri bulunmaktadir.

REFERANS NUMARALARI A. Besleyici B. Kum kalip C. Ergiyik metal 1. Gövde 1.1.Sizdirmazlik maçasi 1.2.Hazne 2. Üst kapak 3. Iç kapak 3.1.Willeim maçasi 4. Yay . Yay tutucular 6. Tutucu BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Sekil 1 de döküm sektöründe, kum kalip (B) vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde hazne (1.2) içerisinde bulunan sicak haldeki ergiyik metalde (C) olusan hacim kaybini karsilayan bulusa konu besleyicinin (A) monte ve kesiti alinmis halde farkli bir açidan temsili perspektif görünümü bulunmaktadir.

Bulusa konu besleyici (A), gövde (1), üst kapak (2), iç kapak (3), yay (4), yay tutucu (5) ve tutucu (6) ana unsurlarindan olusmaktadir.

Besleyicinin (A) üretim asamasinda, öncelikle gövde (1) üretilmektedir. Gövdenin Iç kisminda sizdirmazlik maçasi (1 .1) ve hazne (1.2) olusturulmustur.

Sizdirmazlik maçasinin (1.1) alt kismina gelecek sekilde konumlandiriiacak olan alt kisminda çekintiyi yönlendirmeyi saglayan willeim maçasi (3.1) bulunan yalitkan yapida iç kapak (3) konumlandirilarak sizdirmazlik maçasina üst kisimdan dayanmaktadir. Iç kapagin (3) bu konumda kalmasini, ayni zamanda döküm asamasinda kismi basincin devreye girecegi zaman ayarini saglayan özel alasimli tutucular (6) haznenin (1.2) iç üst kismina irtibatlandirilmaktadir.

Gövdenin (1) iç kismina belirtildigi gibi irtibatlandirilan iç kapagin (3) üzerine yay tutucular (5) vasitasiyla gergin durumda olan yay (4) konumlandirilarak, yayin (4) merkezleme islemini gerçeklestiren üst kapak (2) gövdenin (1) üzerine irtibatlandirilarak besleyicinin (A) montaji sekil 1 ve 2 de görüldügü gibi tamamlanmaktadir.

Bulusa konu besleyicinin (A) kullanimi sekil 3 te temsili olarak gösterilmistir. Buna göre; besleyicinin (A) haznesi (1.2) kum kalipta (B) bulunan hazne (1.2) ile ayni konuma gelecek sekilde kum kalip (b) hazirlanmaktadir.

Döküm asamasinda, dökülen ergiyik metal (C) iç kapaga (3) baski yapmaktadir.

Bu esnada sizdirmazlik maçasi (1.1) sayesinde iç kapak (3) konumunu korumakta ve sivi haldeki dökülmüs metalin (C) iç kapaktan (3) sizip yaya (4) ulasmasini engellemektedir.

Ayni zamanda iç kapagin (3) altinda sabit halde bulunan tutucular (6), yayi (4) gergin vaziyette tutan yay tutucularin (5) isiyla eriyerek kisa sürede serbest kalmasina karsin yayin (4) kuvvetini Iç kapak (3) yoluyla ergiyik metale (C) iletmesini engellemektedir.

Belirtilen tutucularin (6) bir özelligi de belirli sicaklikta belirli sürede erimeden durabilen özel alasim malzeme olmasidir. Bu sayede dökümde kullanilan ergiyik metalin (C) soguma egrisine göre özel olarak seçilerek besleme isleminde yüksek düzeyde performans saglamaktadir.

Belirli süre sonunda ergiyik metalde (C) katilasmanin basladigi süre zarfinda tutucular (6) tamamen erimektedir. Yayin (4) serbest kalmasiyla sikistirilmis haldeki yayin (4) kuvveti kadar bir kuvveti iç kapak (3) üzerinden kum kaliptaki (B) ergiyik metale (C) aktararak bölgesel olarak kaliba baski yapmaktadir. Üst kapak (2) ise yayi (4) merkezleyerek yay (4) kuvvetini ters yöne aktarilmasini engellemektedir.

Belirtilen sekilde kismi basinç gerçeklestiren bulusa konu besleyici (A); metallerin soguma egrilerinden de bilindigine göre katilasmanin ikinci asamasinda baslayan fiziksel küçülme ve çekintilerin olustugu yani besleyiciye (A) en fazla ihtiyaç duyuldugu zaman diliminde kismi basincin devreye girmekte ve bu mikro çekintilerin disaridan basinç ile minimuma indirgenmesini saglamaktadir. Bu sayede besleyici (A) alti çekinti probleminin ortadan kalkmasi, parçanin geometrisine bagli kesit kalinliklari farki, farkli soguma hizlari sebebiyle parça ve besleyici (A) arasindaki baglantinin erken kesilmesi olumsuzluklari ortadan kaldirilmis olmaktadir. teknigin bilinen durumunda kullanilan besleyicilere göre daha küçük hacimde ve sayida bulusa konu besleyici (A) kullanilmaktadir. Bu sayede, besleyici (A) ile birlikte besleyici haznesindeki metal döndüsü miktari, buna bagli maliyetler de azalmis olacaktir. çelik, dökme demir, alüminyum. bakir gibi çekinti oranlari %10 u bulan büyük kütleli agir sanayi döküm parçalarinin üretiminde kolaylik saglamakta, dolayisiyla kismi basinçli döküm teknigiyle yüksek kalitede döküm parçalar üretilmis olmaktadir.

YI//I/I//l/l//ß//l//l/iß'ii Vill/I/l/WÃ/f/IF//Ã

Claims (8)

ISTEMLER
1. . Bulus; döküm sektöründe, kum kalip (B) vasitasiyla gerçeklestirilen döküm isleminin tamamlanmasindan sonra baslayan soguma ve katilasma sürecinde yüksek sicakliktaki ergiyik metalde (C) olusan hacim kaybinin dengelenmesi ile ilgili olup, özelligi; - döküm parça üretiminde kum kalipta (B) ve gövdesinin (1) alt kisminda bulunan hazneye (1.2) giren ergiyik metalin (C) sogumasi esnasinda ergiyik metalin (C) hacim kaybina ugramasi durumunu ortadan kaldiran, gövdenin (1) iç kismina yay (4) ile birlikte konumlandirilan iç kapagin (3), yayin (4) itme gücüyle sicak haldeki ergiyik metale (C) uyguladigi basinç sayesinde kum kaliba (B) içerden bölgesel basinç uygulamak suretiyle besleyen, metalürjik açidan yüksek kalitede parça üretimini gerçeklestiren besleyici (A) ile karakterize edilmektedir.
2. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), sizdirmazlik maçasi (1.1) ve haznesi (1.2) bulunan gövde (1) içermesidir.
3. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), gövde (1) üzerine kapatilarak yayin (4) merkezleme islemini gerçeklestiren üst kapak (2) içermesidir.
4. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), alt kismina willeim maçasi (3.1) bulunan iç kapak (3) içermesidir.
5. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), iç kapaga (3) itme kuweti uygulayan yay (4) içermesidir.
6. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), ilk asamada yayin (4) gergin durmasini, döküm asamasinda sicakliktan dolayi eriyerek yayin (4) serbest kalmasini saglayan yay tutucular (5) içermesidir.
7. . Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; besleyicinin (A), iç kapagin (3) gövdenin (1) iç kisminda sabit konumda kalmasini saglayan, döküm asamasinda eriyen, üretilecek parçaya göre seçilen özel alasim malzemeden mamul tutucu (6) içermesidir.
8. 8. Istem 1 e uygun besleyici (A) olup, özelligi; döküm isleminde kum kaliba (B) dökülen sicak haldeki ergiyik metale (C) kismi basinç uygulayan besleyici (A) içermesidir.