PL98264B1 - Srodek do regulacji wzrostu roslin - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek do regu¬ lacji wzrostu roslin zawierajacy obojetny rozcien¬ czalnik oraz jako substancje czynna nowa po¬ chodna karboksyfosfoniowa o wzorze Ib, w któ¬ rym X i Y oznaczaja atomy tlenu lub siarki, M oznacza atom wodoru sodu, litu, potasu, wapnia, magnezu, cynku, manganu, baru lub grupe o wzo¬ rze 2, w którym Rt oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydro- ksyalkilowa o 2—4 atomach wegla, R2 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach we¬ gla lub grupe hydroksyalkilowa o 2—4 atomach wegla, R8 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalki¬ lowa o 2—4 atomach wegla, R4 oznacza atom wo¬ doru lub grupe alkilowa o 1—12 atomach wegla, przy czym ogólna liczba atomów wegla w pod¬ stawnikach Rj R2, R3 i R4 jest nizsza od 16, R ma znaczenie podane powyzej dla symbolu M lub oznacza grupe alkilowa o 1—8..; atomach wegla, ewentualnie podstawiona, atomem chloru, bromu, fluoru lub jodu albo R oznacza grupe;alJkenylowa o 3—8 atomach wegla lub g[rupe o wzorze 3, w któ¬ rym A oznacza atom chloru lub grupe metylowa, B oznacza atom chloru lub grupe metylowa, n oznacza liczbe 0 lub 1, a m oznacza liczbe 0 lub 1, R5 ma znaczenie podane powyzej dla symbolu M lub oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach we¬ gla, grupe alkenylowa o 3—4 atomach wegla lub grupe benzylowa z tym, ze jezeli X oznacza atom siarki R nie oznacza atomu wodoru i R5 ma zna¬ czenie inne niz podano wyzej dla M, a jezeli R ma znaczenie podane dla M, R lub M ma znacze¬ nie inne niz atom wodoru, natomiast jezeli R5 ma znaczenie podane dla M, a X oznacza atom tle¬ nu, M ma znaczenie inne niz atom wodoru, cynku, manganu lub sodu.Znane jest zastosowanie wielu pochodnych kar- bamoilofosfoniowych dla regulacji wzrostu roslin.Na przyklad opisy patentowe Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3627 507 i nr 2040 367 dotycza zastosowania pochodnych karbamoilofosfoniowych dla regulacji wzrostu roslin. Jednakze zadna z tych publikacji nie sugeruje zastosowania pochodnych karboksyfosfoniowych. Berichte 57, 1023 (1924), opisuje karboksyfosfonian trójsodowy oraz cynku, manganu, miedzi, olowiu i srebra. Jednakze zadna z tych publikacji nie opisuje zastosowania tych soli.Opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 033 891 przedstawia sole i estry kwasu (alki- lotio) karbonylofosfoniowego, lecz nie sugeruje dzialania tych zwiazków jako regulatorów wzrostu roslin.Wzrost roslin moze byc regulowany przez stoso¬ wanie na rosliny zwiazków o wzorze la lub Ib, w którym M i R maja wyzej podane znaczenie, X oznacza atom tlenu lub siarki, Y oznacza atom tlenu lub siarki z tym zaistrzezeniem, ze jezeli X oznacza atom siarki, R ma znaczenie inne niz 98 2643 98 264 4 atom wodoru. Korzystnie stosuje sie zwiazki o wzorze la, w którym R oznacza grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub ma wyzej podane zna¬ czenie dla oznaczenia M, przy czym M oznacza atom sodu lub potasu. Korzystnymi zwiazkami o wzo¬ rze la sa karboksyfonian trójsodowy, etylokarbo- ksyfonian dwusodowy i metylokarboksyfonian dwu¬ sodowy.W opisie termin „stosowanie zwiazków na rosli¬ ny" dotyczy stosowania bezposrednio na rosliny badz tez do gleby, w której rosliny rosna.Opisane zwiazki o wzorach, w których M ozna¬ cza atom litu, potasu, wapnia, magnezu, baru lub grupe o wzorze 2, a R ma znaczenie podane wy¬ zej dla M lub oznacza grupe alkilowa o 1—8 ato¬ mach wegla ewentualnie podstawiona atomem chlo¬ ru, bromu, fluoru lub jodu, albo R oznacza grupe alkenylowa o 3—8 atomach wegla lub grupe o wzo¬ rze 3, w którym A oznacza atom chloru lub gru¬ pe metylowa, B oznacza atom chloru lub grupe metylowa, n oznacza liczbe 0 lub 1, a m oznacza liczbe 0 lub 1 sa zwiazkami nowymi.Korzystne zwiazki stosowane w srodku wedlug wynalazku obejmuje równiez wzór Ib, w którym R oznacza grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla, grupe benzylowa lub ma znaczenie podane dla M, a M oznacza atom wodoru, sodu, potasu lub grupe amoniowa, R5 oznacza grupe alkilowa o 1—3 ato¬ mach wegla, X oznacza atom tlenu lub siarki, przy czym jezeli X oznacza atom siarki R ma znacze¬ nie inne niz atom wodoru, a Y oznacza atom tle¬ nu.Najbardziej korzystnymi zwiazkami stosowanymi do otrzymania srodka wedlug wynalazku sa kwas metoksykarbonylofosfoniowy, metoksykarbo- nylofosfonian dwuamonowy, metoksykarbonylofos- fonian etylosodowy i metoksykarbonylofosfonian metylosodowy.Zwiazki o wzorze la wytwarza sie przez alka¬ liczna hydrolize odpowiednich podstawionych kar- boksyfosfonianów alkilowych. Hydrolize prowadzi sie przez ogrzewanie pod chlodnica zwrotna sub¬ stancji wyjsciowej w roztworze wodnym zawiera¬ jacym 2 lub 3 równowazniki wodorotlenku metalu alkalicznego. Metoda ta wytwarza sie pewne sole metali alkalicznych. Inne sole mozna otrzymac przez reakcje z solami metali innych kwasów lub przez znana wymiane jonowa. Nalezy zauwazyc, ze aktywnosc zwiazków stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku zalezy od anionu karboksyfosfoniowego. Maly wplyw na aktywnosc tych zwiazków wywiera ich kation.Zwiazki o wzorze Ib, w którym R i M oznacza¬ ja atomy wodoru to jest kwasy alkoksykarbonylo- fosfoniowe oraz (alkilotio)karbonylofosfoniowe wy¬ twarza sie latwo przez wzajemne oddzialywanie estru dwualkilowego kwasu alkoksykarbonylofos- foniowego, lub (alkilotio)karbonylofosfoniowego i jo- dowodorku. Sole tych kwasów wytwarza sie przez reakcje kwasów z jednym lub dwoma równo¬ waznikami zasady zawierajacej odpowiedni kation.Estry dwualkilowe kwasu alkoksykarbonylofosfo- niowego i (alkilotio)karbony|oiQsfoniowego stoso¬ wane jako substraty, wytwarza ,si$ sposobami zna¬ nymi w literaturze i opisanymi np, pnzez Nylena w Chem. Ber. 57, 1023 (1924) oraz Reetz'a i innych, JAC S 77, 3813 (1955). Sposób ten polega na pod¬ daniu odpowiedniego trójalkilofosforynu dzialaniu chloromrówczanu lub tiochloromr^wczanu.Przyklady ilustruja sposób wyfwarzteia zwiaz¬ ków stanowiacych substancje czynna srodka we¬ dlug wynalazku.Przyklad I. Stosujac sposób opisany przez Nylen'a w Ber., 57 B^ 1023 (1924) roztwór 21 cze¬ sci estru trójetylowego kwasu karboksyfosfonio- wego w 60 czesciach wody zawierajacej 24, czesci 50% wodorotlenku sodu poddaje sie ogrzewaniu pod chlodnica zwrotna w ciagu 2 godzin. Roztwór pozostawia sie do ochlodzenia w Ciagu iiDcy. Po przesaczeniu mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie 4,7 czesci produktu stanowiacego szesciowodzian soli trójsodowej kwasu karboksyfosfoniowego o temperaturze topnienia 250°v KBr=1560, 1530 cm"1.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej i stosujac wodorotlenek odpowiedniego metalu wytwarza sie zwiazki o wzorze 4 (R=M), w którym M oznacza atom Li, K, Ca, Mg, Zn, Mn i Ba.Trójamonowe sole nie otrzymuje sie przez hy¬ drolize estrów trójalkilowych. Sole te wytwarza sie przez przejscie roztworu zawierajacego sól trój- sodowa kwasu karboksyfosfoniowego przez kolum¬ ne wymieniacza jonowego uprzednio potraktowana odpowiednim kationem amonowym. W ten sposób wytwarza sie zwiazki o wzorze 4, w którym M oznacza grupe NH4, (CH3)NH3, (C4H9)NH3i, (Cl2H25)NHa, (CH3)2NH2, (C^NH^C^) (CH*)3NH, (CWaNH, (CH,)^, (CH3)*N(C4H9) 40 (CHg^NjsPzs), (C2H4OH)NH3, (HOCH2CH2 CH^CH2) NHj, (CH3)NH2(CH2CH2OH) i (CH3)N(CH2CH2OH).Przyklad II. Roztwór 15,5 czesci soli etylo- aimonowej kwasu karbamoiloifosfoniowego i 16 cze¬ sci 50% wodorotlenku sodu w 50 czesciach wody ogrzewa sie pod chlodnica zwrotna w ciagu 2 go¬ dzin. Roztwór chlodzi sie i odparowuje do sucha pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac sól ety- lodwusodowa kwasu karboksyfosfoniowego o tem¬ peraturze topnienia 300° vneat =1580(C=0),1080 50 (P—0-), 1040(P^OCH2CH8)cm-i.Przyklad III. Do roztworu 8,5 czesci estru trójmetylowego kwasu karboksyfosfoniowego w 50 czesciach wody dodaje sie powoli 8,0 czesci 50°/o 55 wodorotlenku sodu. Roztwór ogrzewa sie pod chlod¬ nica zwrotna w ciagu 1 godziny, nastepnie chlodzi i wydziela rozpuszczalnik pod zmniejszonym cis¬ nieniem, otrzymujac 10,6 czesci soli metylodwuso- dowej kwasu karboksyfosfoniowego o temperatu- M rze topnienia 250o,vneat = 11580, 1080(P — 0~), 1050(P —OCH^cm-1.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego ponizej i stosujac wodorotlenek odpowiedniego metalu i ester fosfoniowy otrzymuje sie zwiazki m o wzorze la przedstawione w tablicy 1.'98 264 6 Tab] Lica 3L Zwiazki o wzorze la R CH2= CHCH2 CH^CHjCHjjCHj C^H^CH^ CHajCHaCHaCH^CHzCHa Cxi£=CHCxi£ CHgjCI^CI^CH^CHfcGHt wzór 5 CICH2CH2 wzór 6 CHa=CHCH£CH2 I CHgPI^CI^CHj BrCH2CHt- 1 FCH2CH2- ICHaCH,- wzór 7 wzór 8 wzór 9 CHBJCH2CH2CH2CH2- -CH=CH-CH£- M Na Na Na Li K Ca Mg Zn Mn Ba Na Na Na Na Na K Na tem¬ pera¬ tura top¬ nie¬ nia 300° 300° 300° .Vneat(P-0") 1100 cm-1 1105 cm-1 1100 cm-1 Przez przepuszczenie roztworu odpowiedniej soli alkilodwusodowej lprzez kolumne wymieniacza jo¬ nowego uprzednio potraktowana odpowiednim ka¬ tionem amonowym wytwarza sie zwiazki o wzo¬ rze la przedstawione w tablicy 2. dodaje sie 30 czesci bezwodniku jodowodorku. Na¬ stepnie mieszanine reakcyjna pozostawia sie do ogrzania do temperatury pokojowej, podczas mie¬ szania w ciagu nocy. Wytworzona warstwe dolna * oddziela sie i odparowuje pod zmniejszonym ci¬ snieniem, otrzymujac 6,7 czesci kwasu metoksykar- bonylofosfoniowego. Widmo NMR (DMSO — d6) nie wykazalo dubletu P-O-CHj lecz wykazalo sy¬ gnaly przy COOCHfj. Badanie IR (podczerwone) w wykazalo OC — OCH, przy 1700 cm"1 i P-O przy 1100 cm-1.Przez zastapienie estru dwumetylowego kwasu metoksykarbonylofosfoniowego odpowiednim estrem dwumetylowym kwasu alkoksykarbonylo- lub (al- kilotio)karbonylofosfoniowego wytwarza sie w spo¬ sób analogiczny do opisanego powyzej zwiazki o wzorze U, w którym R5 oznacza grupe CIV3 CHOHjCHs, CH2=CHClH2, CH,GH2, (CHjaCHCHs, CH^CHaCHiCHaCHaCHa, C*H,CH* i CHaPH^CH2 CH2.Przyklad V. Do 50 czesci wodorotlenku amo¬ nu zawierajacego 5 czesci lodu dodaje sie podczas mieszania 3 czesci kwasu metoksykarbonylofosfonio¬ wego, produktu z przykladu I. Zimny roztwór 21 miesza sie w ciagu 15 minut, a nastepnie odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac za¬ dana sól dwuamonowa kwasu metoksykarbonylo¬ fosfoniowego o temperaturze topnienia 157° z roz¬ kladem.Postepujac w sposób analogiczny i stosujac za¬ miast wodorotlenku amonu jeden lub dwa równo¬ wazniki odpowiedniej zasady lub przepuszczajac przez wymieniacz kationowy otrzymuje sie zwiaz¬ ki o wzorze 12, przedstawione w tablicy 3 31 1S Tablica 2 R CH* CHaPH2- CHgjCHfCI^CHa CH CHgjCH.2 wzór 5 CICHYCH, wzór 10 CHa C H^-j^ClH^GI^Cj^ CHjjCHg CHgjCxi2 CIl2=CHCH2CH2 CHgCJH^CI^CHjCI^CHj CHI3CH2CH2CH2CH2CH2 ICH2CH2 M NH4 NH4 (CH^NH* (C4Hfl)NH3, (CtfH^NH, (CH^aNHg (CH^NHzCCI^CHaOH) (C4H9)2NH2 (CH^H (C^H^aiNH (HOCH2CH2CHaCH2)* NH (CH^N (CEiWWC^Ha) NH4 (CH^NK* 65 Przyklad IV. Do roztworu zawierajacego 14,8 czesci estru dwumetylowego kwasu metoksykarbo¬ nylofosfoniowego i 100 czesci chlorku metylenu, pod¬ czas mieszania w temperaturze od —5 do +5°C, Tablica 3 Zwiazki 0 wzorze 12 R* CHj CH8 CH, CllgCIIg CH^CH^ CHa CIl^Cxlg^Xl2 C6H5CH2 CH, CH3 OH« . CH, CHa CHj^CHCI^ CH^CH, R Na Na NH4 Ca Li 1/2 Mn 1/2 Zn 1/2 Ba 1/2 Mg (CH2CH2OH)3NH (CH^zNA (CijHj^NHa (CH3)3N(Ci2H25) Na M H Na H Ca Li 1/2 Mn 1/2 Zn a/2 Ba 1/2 Mfe H (CHJaNHj H H Na 61 Przyklad VI. Mieszanine 15,0 czesci jodku sodu i 8,4 czesci estru dwumetylowego kwasu me¬ toksykarbonylofosfoniowego w 20 czesciach 2-bu- tanonu ogrzewa sie do temperatury 60°C w cia¬ gu 1 godziny. Mieszanine chlodzi sie i saczy otrzy-98 264 7 8 mujac sól metylosodowa kwasu metoksykarbonylo¬ fosfoniowego o temperaturze topnienia 183° z roz¬ kladem.Przyklad VII. Roztwór 5,9 czesci estru dwu- etylowego kwasu metoksykarbonylofosfoniowego i 4,5 czesci jodku sodu miesza sie w temperatu¬ rze pokojowej w 50 czesciach czterowodorofuranu w ciagu 60 godzin. Otrzymana mieszanine saczy sie uzyskujac 3,5 czesci zadanej soli etylosodowej kwasu metoksykarbonylofosfoniowego o tempera¬ turze topnienia 123° z rozkladem.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej z estru dwualkilowego kwasu alkoksykar- bonylofosfoniowego wytwarza sie zwiazki o wzo¬ rze 12, (przedstawione w tablicy 4.Przyklad VIII. Przepuszczajac roztwór wod¬ ny soli etylosodowej kwasu metoksykarbonylofos¬ foniowego przez kolumne wymieniacza jonowego odpowiedniego kwasu otrzymuje sie etylowodorek kwasu metoksykarbonylofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej wytwarza sie z odpowiednich soli wodor¬ ki kwasu fosfoniowego o wzorze 14, przedstawione w talblicy 5.Przyklad IX. Przez zobojetnienie roztworu wodnego metylowodorku kwasu metoksykarbony¬ lofosfoniowego jednym równowaznikiem wodoro¬ tlenku amonu otrzymuje sie Sól metyloamonowa kwasu metoksykarbonylofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej z odpowiedniego wodorku fosfoniowego * i zasady wytwarza sie sole fosfoniowe o wzorze 12, przedstawione w tablicy 6.Tablica 4 Zwiazki o wzorze 12 R CgHgfCHg CH2^CHsCH;2 CHgCHgCH^OH^ CH3CH21CH21CH2 CHS CHj CH3CH2 CliCHgiCiHg wzóir 13 wzór 6 CH,$CHg;CH2CH2CH2CH2 FCH2CH2- ICH21CH2- RnCHzCH2- R5 CH3- CH,- CHgCHg CH3CH2JCH2CH2CH2JCH2 CHgiCH^I^CI^CH^I^ (CHg)jjCHiCI^ iC6H5iCH2 GHS- CHgCI^ CH3- CH3CH2 CH3- CH3- CH2- M Na :Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na tempe/raitura topnienia, °C 198—204 300 248 d Wax 73—8 154—6 300 blica 4 i 0 wzorze 12 R5 ^2CH2|CH2CH2 i2CH2CH2CH2 :h2 M Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na Na tempeoraitura topnienia, °C 198—204 300 248 d Wax 73—8 154—6 300 4fc 50 55 Tablica 5 Zwiazki o wzorze 14 R CH^ wzór 7 CH3- CHgGr^CH^CHj wzór 6 CH3- CH2^iCHCH2 GICH2CH2 CH3CH2 wzór 10 CH2CH2CHiCH2CH2CH2 CH^CH^ CHa- CH3- R5 CHS- CH,3iCH2 CHsOH2 CH31CH2 CHS- C6H5CH2 CH^CHg GH^CHg CH2=CHCH2CH2 CH,- CHg- iCgH5|Crl2 CHgiCI^CIigCI^CIIgCrM- -CH2-iCH'^|CH2 198 264 Tablica 6 Zfwiazki o wzorze 12 R CHg;CH2 wzór 5 (CH3)2CHCH2 ! CH,- ..CICH2CH2 CHaOHaCH2CH2CH2CH2 CHS- CHsCHsCHg CH2^CH-'CH2 1 __ iR6 CHS- CHj- CH3- CH3CH2CH2CH2 CH3ICH2CH2 CH2=CHCH2 CgHgCHg CH3- CH3- M K Na Li 1/2 Ba NH4 (HOCHaCH2)3NH (CHJNH, K Na Ewentualnie sole wymienione w tablicy 6 mo¬ zna otrzymac metoda wymiany jonowej.Przyklad X. Postepujac w sposób analogicz¬ ny do opisanego w opisie patentowym Stanów Zje¬ dnoczonych Ameryki nr 3033891 wytwarza sie so¬ le sodowe o wzorze 15, przedstawione w tablicy 7. rotlenku potasu otrzymuje sie sól metylopotasowa kwasu (benzylotio)karbonylofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej z odpowiedniego wodorku kwasu fosfo- niowego i odpowiedniej zasady wytwarza sie so¬ le o wzorze 15, przedstawione w tablicy 9.Tablica 7 Zwiazki 0 wzorze 15 R CH£^CHCH2 CH3CH2CH2CH2 C6H5CH2 CH,3CH2!CH2CH2CH2CH2 CH3- CHjCHj (CH3)2CHCH2 Rs CH3- CH3- CH3CH2 CH3- CH2CgH5 CH^=CHCH 2 CH3CH2CH2CH2CH2CH2 M Na Na Na Na Na Na Na temperatura topnienia, °C 157° d Wax ¦ ' ¦ ' ' Przyklad XI. Przez przeprowadzenie roztwo¬ ru wodnego soli etylosodowej kwasu (metylotió)kar- bonylofosfoniowego, otrzymywanego sposobem opi¬ sanym w opisie patentowym Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3033891 — przez zywice wy- s* mieniacza jonowego odpowiedniego kwasu otrzy-" muje sie etylowodorek kwasu (metylotio)karbony- lofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej z odpowiednich soli wytwarza sie wó- ' dorki o wzorze 16, przedstawione w tablicy 8.Przyklad XII. Przez zobojetnienie roztworu wodnego metylowodorku kwasu (benzylotio)karbo- nylofosfoniowego jednym równowaznikiem wodo- & Tabl Lica 8 Zwiazki 0 wzorze 16 R CH3- CH3CH2CH2CH2 CH2^^CHCH2 | CHflCH^CHCH2 1 CH2^CH-CH2CH2 CH3CH2 C6H5CH2 C1CH2CH2 R5 CH3CH2CH2CH2 CH(3CH2 CH3jCH2CHgCH2CH2CH2 CH,,- CHgCH2 CH2=CHCH2 CH3- 1 CH,3CH211 98 264 Tablica 9 12 Zwiazki o wzorze 15 R CA- 1 011,310x12 (CH^zCHC^ CgHgCH2 CICHzCHg CHj^CH2CHaCH^OH2CH2 CI^^CHCHg R5 CHS- CH2^CHCHj CH,,- CHjCH2 CKr CHjCH2 CHa- M - K '¦ NH4 (HOCHaCHz^H 1/2 Mn , Li 1 1/2 Ba (CHs)3NH Ewentualnie zwiazki te mozna otrzymac metoda wymiany jonowej z soli sodowych.Przyklad XIII. Do roztworu 2,3 czesci estru dwuetylowego kwasu (metylotio)tiokarbonylofosfo- niowego w 50 czesciach czterowodorofuranu doda¬ je sie 1,5 czesci jodku sodu. Roztwór miesza sie w ciagu 18 godzin w temperaturze pokojowej, na¬ stepnie ogrzewa sie na lazni parowej w ciagu pól godziny. Zadana sól etylosodowa kwasu (metylotio) tiokarbonylofosfoniowego barwy pomaranczowej odsacza sie. Otrzymany produkt ma temperature topnienia 268° Przyklad XIV. Przez przeprowadzenie roz¬ tworu wodnego soli etylosodowej przez kolumne wymieniacza jonowego odpowiedniego kwasu otrzy¬ muje sie etylowodorek kwasu (metylotio)tiokarbo- nylofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej i stosujac odpowiednia sól fosfoniowa otrzymuje sie zwiazki o wzorze 17, przedstawione w tablicy 10.Przyklad XV. Przez zobojetnienie roztworu metylowodorku kwasu (metylotio)tiokaribonylofos- foniowego polowa równowaznika weglanu baru otrzymuje sie sól metylobarowa kwasu (metylotio) tiokarbonylofosfoniowego.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej i stosujac odpowiedni wodorek fosfonio- wy i odpowiednia zasade otrzymuje sie sole kwa¬ su fosfoniowego o wzorze 18, .przedstawione w ta¬ blicy li. 40 Tablica 10 Zwiazki < : R CH3- civ CHaPHa CHaCH2 CH^ Oxil3jOxi2!Oxi2!Oxi2 OH2^CHCrl2 06H5OH2 ClCHjjOHg | wzór 6 ) wzorze 17 R5 CHr CfigjGI^OrigiCI^ CH2^0HCH2 O5H5OH2 wzór 110 OH*- CH3CH2 OH,- CH^CHgiCHg CH,- Ewentualnie sole te wytwarza sie z soli sodo¬ wych metoda wymiany jonowej.Otrzymane opisanymi powyzej sposobami zwiaz¬ ki maja wlasciwosci regulowania wzrostu roslin i stosuje sie je zwlaszcza do zapobiegania przed¬ wczesnemu kwitnieniu i opózniania wzrostu drzew.Zwiazki te moga byc stosowane do ziemi w celu regulowania wzrostu roslinnosci nliskb rosnacej i po¬ woli rosnacej przy drogach. Ponadto zwiazki te sa stosowane do zwalczania roslin nip. roslinnosci ni¬ sko rosnacej i powoli rosnacej przy drogach.Tablica 11 I Eiwiazki o wzorze 18 , R (CHa^CrlOHj CHa- CHg^iCHiCHgi CH»- 1 CHa- OHgOHg C6H5OH2 CHaCHaCHjjCHdCHzCHi R6 CHa- CrljjOxi2 OHa- OHgOHgOHzOHg {CHJzCHCHz O5H5OH2 CHg- OMgiCrig M NH4 K (C^agJNHa 1/2 Zn (HOCH2CH2)aNH 1/2 Mg Ld 0 K13 Oprócz tego jako opózniacze wzrostu roslin zwiazki te stosuje sie do regulowania kwitnienia, zawiazywania sie owoców i zabarwienia jablek i innych owoców. Mozna je takze stosowac do re¬ gulowania wzrostu i kwitnienia roslin ozdobnych, takich jak chryzantemy i azalie. Zwiazki te moz¬ na takze stosowac do przedluzania stanu spoczyn¬ ku roslin wieloletnich i dla zapobiezenia kielko¬ waniu przy przymrozkach. Wlasciwosc ta jest szczególnie wazna dla chronienia paków kwiato¬ wych, które moga wyrastac za wczesnie i moga byc uszkadzane przez niskie temperatury. Stoso¬ wanie na rosliny w odpowiednim stadium, na¬ stepnego roku kwitnienia zapoczatkowuje i rozwi¬ ja wykazujac opóznienie w kwitnieniu i bardzo zmniejszony wzrost.Ilustracja aktywnosci opózniania wzrostu zwiaz¬ ków stanowiacych substancje czynna srodka we¬ dlug wynalazku przedstawiono ponizej.Tablica 12 I Po wzejsciu roslin Zwia¬ zek 0 WZO rze 19 21 22 23 24 1 26 27 28 29 31 Ilosc kg/ha 2 2 9C 9D 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Fasola krze¬ wiasta 2C 10P 8G 8Q 2H 9G 3C 9D 7C 9G 6Y 8G 2H 6F 8G 1C 6Y 8G 51 6Y 9C 10D 9C 10D 2C 5D 3C 2C Ba¬ wel¬ na 9G 2H 8G 2H YC IG 1C 5G 8G 8G 2H 8G 2H 7G 8C 5G 8G 4G 4IG Szko¬ dnik bata- tów 7C 8G 2G 8C 4G 9C 8G 2C 8G 2H 8C 7G 2C 10C 0 4G Rze- pien 6G 2C 0 5G 2G 2G 7G 2C 6G 0 2G 0 2G 0 &G Cas- sia tora 1C 0 0 5G 0 6G 6G 3C 4G 3G 2G 0 0 0 cy- pe- rus ro- tun- dus 0 0 6G 0 0 0 0 0 0 0 2G 3G 0 Pa- lusz- nik krwa¬ wy 0 0 8G 3C 5G 2G 0 3G 0 4G 2G 0 0 0 Chwa sini¬ ca je- dno- stron- na 7G 3C 0 6G 2C 8C 2C 7G 7G 2C 7G 2C 4G 7G 2C 8G 0 0 0 Owies glu¬ chy 0 0 6G 1C 3G ?G 0 0 0 4G 2C 3G 0 0 0 Psze¬ nica 0 0 7G 1C 5G 2G 0 2G 0 4G 3G 6G 2C 6G 1C 0 Ku- ku- ry- dza 7G 5U 5G 1U 7G 1C 7G 1C 1C 7G 7G 2U 7G 1C 7G 2tJ 7G 1C 5G 1C 0 0 2G So¬ ja 9P 51 0 10P 6G 9P 6G 5G 1C 6G 3G 5G 0 0 G Ryz 0 2G 1C 5G 6G 0 0 0 0 0 0 0 0 Sor¬ go 7G 7G 2U 7G 1C 7G 7G 6G 1C 7G 2U 1C 6G 1C 5G 1C 0 0 0 264 li W jednym tescie badany zwiazek stosowano w rozpuszczalniku z substancja zwilzajaca. Otrzy¬ manym srodkiem zwilzano bawelne (w stadium -liscia) obejmujacym liscienie, fasola krzewiasta * (z trzecim wypuszczeniem lisci), szkodnik batatów (w stadium 3jliscia obejmujacym liscienie), rze- pien (Xanthium s«p. w stadium 4-liscia obejmuja¬ cym liscienie), Cassia tora (w stadium 3-liscia obej¬ mujacym liscienie), Cyperus roturidus (w stadium *• 3-liscia obejmujacym liscienie), palusznik krwawy (Digitaria sp., w stadium 2-liscia), chwastnice je¬ dnostronna (Echinochloa sp., w stadium 2-liscia), kukurydze (w stadium 3"-liscia), pszenice (w sta¬ dium 3-liscia), owies gluchy (Ayena fatua, w sta- W dium 3-liscia), soje 3-liscia) i sorgo ( w stadium 3-liscia).Rosliny poddane dzialaniu zwiazku i rosliny kontrolne przetrzymywano w szklarni w ciagu 60 dni, a nastepnie porównywano z roslinami kon- * trolnymi. Rosliny oceniano wizualnie.15 98 264 16 cd. tablicy 12 Po wzejsciu roslin Zwia¬ zek owzo ¦rze 32 33 . 34 Ilosc kg/ha 2 2 8G 4C 6Y Fasola krze¬ wiasta 5G IC 9D 9G Ba¬ wel¬ na 5G 5G IC 6C Szko¬ dnik bata- tów 3G 5G IH Rze- pien 0 0 0 Cas- sia tora 0 0 2G Cy- pe- rus ro- tun- dus 0 0 0 Pa- lusz- nik krwa¬ wy 0 0 2G Chwa strii- ca 3e- dnó- stron- na 0 2C 8C Owies glu¬ chy 0 0 IH Psze¬ nica 0 0 2G Ku- ku- ry- dza 5G IC 5G IC 8G IC . ' So¬ ja 0 0 9P Ryz 0 0 2G Sor¬ go ¦ 0 0 7G 1 2C 1 W innych testach badane zwiazki stosowano tygodniu i po czterech tygodniach. Wyniki przed- w analogicznych rozpuszczalnikach na doniczki za- stawiono w tablicy 13 Tablica 13 Zwiazek o wzorze wzór 35 Dawka kg/ha 2,2 0,6 Ligustr pospolity 1 ty¬ dzien 0 0 4 ty¬ godnie 5G 0 Wierzba 1 ty¬ dzien 0 0 4 ty¬ godnia 8G5X 5X Forsycja 1 ty¬ dzien 0 0 4 ty¬ godnie 10G 10G % Arbor 1 ty¬ dzien 0 0 4 ty¬ godnie 0 0 Jablon 1 ty¬ dzien 0 0 4 ty¬ godnie 6G 0 W testach stosowano zwiazki w analogicznych wierajace ligustra pospolitego (Ligustrum sp.)i rozpuszczalnikach na doniczki zawierajace fasole wierzby (Salix sp.), forsycji (Forsythia sp.), Arbora Phaseolus vulgaris cv), jablon (Malus s^.) i wie- (Thuja sp.) i jabloni (Malus sp.). Rosliny przecho- rzba (Salix sp.). Rosliny przechowywano w szklar- wywano w szklarni. Ocene prowadzono po jednym ni. Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 14.Tablica 14 Zwiazek o wzorze 1 36 37 38 39 40 41 42 Dawka kg/ha 2 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 Fasola 1 tydzien 3 9G 9G 2G 2X 10G 8G 10G 10P 2C 5G 10P 9G 10P 2G 8G 10P 9G 10P 8G 10P 6G 8G 10P 4 tygodnie 4 10C 10C 8G 8G 7G 18G 7G 3G 5C 4G 10G 10D 10G 8G 3X 10D Jablon 1 tydzien 0 0 0 0 6G 0 0 0 0 0 0 0 0 IH 4 tygodnie 6 6G3X 10G 0 0 2G 0 9G IC 10G 4G 6G 6G 10G 2C 0 10G 2H Wierzba 1 tydzien 7 7G 10G 3G 9G 5X 2G 8G 5X 6G 10G 0 9G 6G 10G 5G 9G 4 tygodnie 8 6G5X 9G5X 5G 3X 0 2G 2X 3G 5X 9G 5X 0 9G 3X 8G 5X 10G 9G 6G 5X 9G 3X98 264 17 Uzyte w powyzszych tablicach liczby i litery maja nizej podane znaczenie. Liczby od zera do dziesieciu wskazuja na aktywnosc dzialania — przy czym zero oznacza brak dzialania, a dziesiec — 100% aktywnosci dzialania. Litery wskazuja na rodzaj dzialania 18 C — chloroza — martwica D — utrata lisci G — opóznianie wzrostu H — deformacja U — niezwykle zabarwienie I — wzrost chlorofilu P — koncowe uszkodzenie paków 8Q* — wzrost objetosci owoców X — pachowe przyspieszenie kielkowania 6Y* — opadanie paków i kwiatów * Uwaga: liczby 8Q i 6Y nie oznaczaja tendencji wzrostu aktywnosci (kazdy procent wzro¬ stu obojetnosci owoców oznaczono ja¬ ko 8Q) Termin „opóznianie wzrostu roslin" w niniej¬ szym opisie oznacza, ze srodek, który wprowadzo¬ ny na rosliny lub ich otoczenie powoduje powol¬ ny wzrost roslin. Termin ten oznacza takze opóz¬ nianie zawiazywania sie paków lub przedluzenie stanu spoczynku.W celu opózniania wzrostu roslin lub zawiazy¬ wania sie kwiatów i owoców srodek wedlug wy¬ nalazku mozna stosowac do opryskiwania ulistnie- nia lub do ziemi.Korzystnie srodek wedlug wynalazku stosuje sie do opryskiwania ulistnienia lub drzew bedacych w stanie spoczynku w ilosci takiej, by ociekal chociaz i mniejsza ilosc moze byc takze skuteczna.Srodek wedlug wynalazku jest latwy do opyla¬ nia i moze byc stosowany w róznym okresie wzro¬ stu rosliny za pomoca znanych urzadzen. Na przy¬ klad w celu opózniania wzrostu moze byc sto¬ sowany na wiosne na krótko przed maksimum wzrostu roslin.W celu opózniania wzrostu stosuje sie takze pod¬ czas okresu wzrostu po usunieciu odrostów.Srodek wedlug wynalazku stosuje sie podczas ustania rocznego wzrostu rosliny (póznym latem, podczas opadania lisci lub zima) i skutkiem tego bedzie przedluzenie stanu spoczynku roslin na¬ stepnej wiosny, po czym rosliny poddane dziala¬ niu srodka beda kielkowaly i rosly. W celu po¬ lepszenia zawiazywania sie kwiatów i owoców sro¬ dek wedlug wynalazku stosuje sie przed, podczas lub krótko po kwitnieniu.Stwierdzono, ze dawka srodka zalezy od rodza¬ ju traktowanej nia rosliny i zadanych wyników.Ogólnie dawki wynosza od 0,25 do 20 kg/ha. Mo¬ zna stosowac nizsze lub wyzsze dawki.Srodek wedlug wynalazku wytwarza sie znany¬ mi sposobami w postaci pylu, granulek, pastylek, roztworów, zawiesin, emulsji, proszków zwilzal- nych, koncentratów tworzacych emulsje itp. Wie¬ le z tych srodków mozna stosowac bezposrednio.Srodek do rozpylania rozciencza sie i stosuje w kilkunastu litrach na hektar. Srodki bardzo ste- 40 50 55 zone rozciencza sie. Srodek wedlug wynalazku za¬ wiera korzystnie 1—99% wagowych skladnika czyn¬ nego i co najmniej 1—20% skladnika powierzchnio- wo-czynnegó oraz okolo 5—99% stalego lub cie¬ klego rozcienczalnika.Przyklady róznej zawartosci tych skladników przedstawiono w tablicy 15.Ta Postac srodka proszek zwilzalny oleista zawiesina lub emulsja roztwór wodny pyl granulki lub tabletki srodki stezone b 1 i c a 15 Procenty wagowe Sklad¬ nik czynny —90 —50 —50 1—25 1—95 90—99 Roz¬ cien¬ czalnik 0—74 40—95 50—90 70—99 —99 0—10 Sub¬ stancja powie¬ rzchnio¬ wo czyn¬ na 1—10 0—15 0—20 0—5 0—15 0—2 Nizsza lub wyzsza zawartosc skladnika czynnego zalezy cTd wlasciwosci fizycznych zwiazku. Ewen¬ tualnie stosuje sie wyzsza zawartosc substancji powierzchniowo-czynnej, gdy srodek wytwarza sie w zbiorniku z mikserem, zwlaszcza gdy wytwarza sie oleisty srodek.Typowe stale rozcienczalniki opisane sa przez Watkins'a i wspólpracowników w „Handbook of Insekticide Dust Diluents and Carriers", 2nd. Edn., Dorland Books, Caldwell, N.Y.W celu otrzymania zwilzalnych proszków lub pylów stosuje sie bardziej absorpcyjne rozcienczal¬ niki. Typowe ciekle rozcienczalniki i rozpuszczal¬ niki opisal Mardsen w „Solvents Guide" 2nd., Edn., Intersiciene, New York, 1950. Skladnik o rozpusz¬ czalnosci ponizej 1% stosuje sie korzystnie do wytwarzania stezonych zawiesin, koncentratów stabilnych, nie rozdzielajacych sie na fazy w tem¬ peraturze 0°C.Jako odpowiednie skladniki powierzchniowo- -czynne stosuje sie substancje opisane w „McCut- cheon's Detergents and Emulsifiers Annual", Al- lured Publ. Corp., Ridgewood, New Jersey, jak równiez przez Sisely i Wood'a w Encyclopedia of Surface Active Agents", Chemical Publ. Co., Inc., New York, 1964.Srodki wedlug wynalazku zawieraja takze do¬ datki zmniejszajace piane, ciastowatosc, korozje, wzrost mikroorganizmów itp.Sposoby wytwarzania srodka wedlug wynalazku sa znane. Roztwory wytwarza sie przez proste zmieszanie skladników. Stale srodki wytwarza sie przez dokladne mieszanie, mielenie w mlynku mlot¬ kowym lub fluidalnym. Zawiesiny wytwarza sie przez zwilzenie zmielonych skladników (patrz np.98 264 19 Littler, opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3.0«0.084). Granulki i pastylki wy¬ twarza sie przez rozpylenie skladnika czynnego na uprzednio wytworzonych granulkach lub przez zlepianie (patrz J. E. Browning „Agglomeration" Chemical Engineering, 4 grudzien 1967, pp, 147 ff oraz „Perrys Chemical Engineer's Handbook, 4 th, Edn., Mc Graw-Hill, N.Y, 1963 p.p. 8-59 ff).Dalsze informacje dotyczace wytwarzania srodka opisano np. przez: H. M. Loux'a w opisie patentowym Stanów Zje¬ dnoczonych Ameryki nr 3 235 361, 15 luty 1966, kolumna 6, wiersz 16 do kolumny 7 wiersz 19 i przyklady 10—411, W. P. Langsdorfa w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 627 507, 14 grudzien 1971, kolumna 8 wiersz 1 do kolumny 11 wiersz 12 i przyklady 60-^65, G. C. Klingman'a w „Weed Control as a Science" John Wiley and Sons, Inc., New York, 1961, str, 81—96, oraz J. D. Fryer'a i S. A. Evans'a w „Weed Con¬ tro! Handbook", 5 th, Edn. Backwell Scientific Publications, Oxford, 1968, str. 101—103.Przyklady ilustruja sposób wytwarzania srodka wedlug wynalazku.Przyklad XVI. Proszek zwilzalny wytwarza sie z 40% soli dwusodowej kwasu metylokarboksy- fosfoniowego, 1,5% soli dwuoktylosodowej kwasu sulfobursztynowego, 3% soli sodowej ligninosulfo- nianu, 1,5% metyloceliiiozy, o niskiej lepkosci, 54% atapulgitu. Skladniki miesza sie, przeprowadza przez mlyn powietrzny do otrzymania czastek o objetosci 15 mikronów, powtórnie miesza i prze¬ siewa przez sito o otworach 0,3 mm.Z wszystkich zwiazków stanowiacych skladnik czynny srodka wytwarza sie proszek w sposób analogiczny do opisanego powyzej. W rozpylaczu z mieszadlem miesza sie otrzymany proszek z 600 litrami wody.Otrzymana mieszanina spryskuje sie na wiosne, po rozwinieciu lisci, jeden hektar powierzchni zywoplotów. (Spryskiwanie mozna zastosowac wczesniej na rosliny lub do ziemi, w której rosna).Spryskiwanie to zmniejsza wzrost roslin rosnacych w zywoplocie lecz ich nie uszkadza. W ten spo¬ sób zywoplot utrzymuje dobry wyglad bez sto¬ sowania pracy na jego utrzymanie.Przyklad XVII. Rozpuszczalny w wodzie pro¬ szek wytwarza sie z 95,0% soli dwusodowej ety- lokarboksyfosfonianu, 0,5% soli dwuoktylosodowej kwasu sulfobursztynowego, 1% ligninosulfonianu sodu oraz 3,5% rozdrobnionej syntetycznej krze¬ mionki. Skladnik} miesza sie i rozdrabnia w mlyn¬ ku mlotkowym tak, ze tylko piec procent skladni¬ ków ma objetosc powyzej 250 mikronów. Nastepnie dodaje sie podczas mieszania wody i proszek wy¬ twarza zawiesine, a skladnik czynny rozpuszcza sie tak, ze podczas stosowania nie jest konieczne dalsze mieszanie.Otrzymany srodek w ilosci 1 kg rozpuszcza sie w 800 litrach wody zawierajacej 0,5% niefitotok- sycznego skladnika zwilzajacego. Otrzymanym srodkiem opryskuje sie z helikoptera jeden hektar powierzchni pod linia elektryczna, na której to powierzchni rosna zarosla i swiezo poobcinane drzewa. Srodek opóznia wzrost wierzby czarnej (Salix nigra) i czarnej wisni (Primus serotijia) oraz wielu innych roslin drzewiastych.Przyklad XVIII. Srodek,w postaci roztworu wytwarza sie z 12,5% soli trójsodowej kwasu kar- boksyfosfaniowego, 0,5% oktylafenoksypolietoksy- etanolu i 87,5% wody. Skladniki miesza sie doklad¬ nie i wytwarza roztwór, który stosuje sie bezpo- io sr#dnio lub po rozcienczeniu dodatkowa iloscia wody. Pietnascie litrów otrzymanego jroztworu miesza sie z. 200 litrami wody i opryskuje rosliny drzewiaste rosnace na powierzchni 1 ha póznym latem. Rosliny poddane dzialaniu srodka porównuje i< sie z roslinami nie poddanymi dzialaniu srodka.Nastepnego roku rosliny poddane dzialaniu srod¬ ka ^pozostaja dluzej w stanie spoczynku, przy czym zawiazuja kwiaty i rosna normalnie jak rosliny nie poddane dzialaniu srodka. W ten sposób zrnniejsza sie naklad pracy potrzebny do utrzy¬ mania odpowiedniego wzrostu roslin.Przyfclad XIX. Srodek w postaci oleistej za¬ wiesiny wytwarza sie z 25% soli trójsodowej kwa¬ su karboksyfosfbriiowego, 5% szescioleinianosorbi- ** tolu poliofksyetyienowego i 70% afliifaltycznegó ole¬ ju weglowodorowego. Skladniki miesza sie razem w mlynku piaskowym az do otrzymania czastek o wymiarach 5 mikronów. Otrzymana zawiesine stosuje sie bezposrednio lub po rozcienczeniu óle- jem lub emulsja w wodzie. Jedna czesc zawiesiny miesza sie z jedna czescia wody w zbiorniku z mieszadlem. Otrzymany srodek stosuje sie zima w celu przedluzenia stanu spoczynku roslin drze¬ wiastych rosnacych pod linia elektryczna. Rosli- ny podane dzialaniu srodka .pozostaja dluzej w sta¬ nie spoczynku i w ten sposób zmniejszaja wzrost a takze naklad pracy na obcinanie galezi.Przyklad XX. Srodek w postaci proszku roz¬ puszczalnego w wodzie wytwarza sie z 95,0% so- 40 li dwuamonowej kwasu metoksykarbonylofosfomo¬ wego, 0,5% soli dwuoktylosodowej kwasu sulfo¬ bursztynowego, 1,0% ligninosulfonianu sodu i 3,5% syntetycznej rozdrobnionej krzemionki. Skladniki miesza sie i rozdrabnia w mlynku mlotkowym tak, 45 ze tylko maly procent skladników ma wymiary powyzej 250 mikronów. Po dodaniu wody i wymie¬ szaniu, proszek tworzy dyspersje, a nastepnie skladnik czynny rozpuszcza sie tak, ze podczas stosowania niekonieczne jest dodattóowe mie- 50 szanie. Dziesiec kilogramów, proszku rozpuszcza sie w 800 litrach wody zawierajacej 0,5% niefitoto- ksycznego skladnika zwilzajacego. Otrzymanym srodkiem opryskuje sie z helikoptera jeden hektar powierzchni, pod linia elektryczna, na której ro- 55 sna swiezo poobcinane krzewy i drzewa. Srodek opóznia wzrosty wierzby czarnej (Salix nigra), wi¬ sni czarnej (Prunus serotina) i wielu innych ro¬ slin drzewiastych.W sposób analogiczny wytwarza sie i stosuje *° srodki zawierajace jako skladnik czynny sól etylo¬ sodowa kwasu metoksykarbonylofosfoniowego, sól metylosodowa kwasu metoksykarbonylofosfoniowe¬ go, sól metylosodowa kwasu etoksykarbonylofosfo- niowego, sól metylosodowa kwasu etoksykarbonylo- 65 fosfoniowego, sól etylosodowa kwasu (metylotio)98 264 21 22 karbonylofosfoniowego i sól metylosodowa kwasu (etylotio)karbonylofosfoniowego.Przyklad XXI. Srodek w postaci proszku wytwarza sie z 40% soli dwuamonowej kwasu metolesykarbonylofosfoniowego, 1,5% soli dwuokty- losodowej kwasu sulfobursztynowego, 3% lignino- sulfonianu sodu, 1,5% metylocelulozy o niskiej lep¬ kosci i 54% atapulgitu. Skladniki miesza sie, prze¬ prowadza przez mlynek powietrzny, otrzymujac czastki o wymiarach ponizej 15 mikronów. Na¬ stepnie skladniki miesza sie powtórnie i przesiewa przez sito o otworach 0,3 mm.Z wszystkich skladników czynnych w postaci stalej wytwarza sie srodek wedlug wynalazku w sposób analogiczny. Pietnascie kilogramów pro¬ szku miesza sie z 600 litrami wody i spryskuje za pomoca sipryskiwacza z mieszadlem. Mieszani¬ na spryskuje sie 1 hektar powierzchni swiezo scie¬ tego zywoplotu na wiosne ipo rozwinieciu lisci.(Srodek moze byc stosowany wczesniej na rosli¬ ny lub na powierzchnie, gdzie rosliny rosna).Srodek zmniejsza wzrost roslin lecz ich nie uszka¬ dza. W ten sposób utrzymuje sie zywoplot w do¬ brym stanie z minimum pracy na obcinanie.Przyklad XXII. Srodek w postaci roztworu wytwarza sie z 20% kwasu metoksykarbonylofosfo- niowego, 0,5% oktylofenoksypolietoksyetanolu i 79,5% wody. Skladniki laczy sie i miesza do otrzy¬ mania roztworu, który moze byc stosowany bezpo¬ srednio lub po rozcienczeniu woda. Z wszystkich rozpuszczalnych zwiazków mozna w sposób analo¬ giczny wytworzyc srodek w postaci roztworu. Piet- nscie litrów roztworu miesza sie z 200 litrami wo¬ dy i opryskuje póznym latem jeden hektar po¬ wierzchni pod linia elektryczna, na której to po¬ wierzchni rosna rosliny drzewiaste. Rosliny pod¬ dane dzialaniu srodka porównuje sie z roslinami kontrolnymi. Rosliny poddane dzialaniu srodka w ciagu nastepnego roku pozostaja dluzej w stanie spoczynku, natomiast rosliny kontrolne wykazuja normalny wzrost i zawiazywanie paków. W ten sposób zmniejsza sie naklad pracy wymagany do utrzymania roslin o odipowiedhio niskiej wielkosci. PL PL PL PL PL PL

Claims (4)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek do regulacji wzrostu roslin, znamienny tym, ze zawiera zasadniczo obojetny rozcienczalnik oraz jako substancje czynna nowa pochodna kar¬ boksyfosfonianowa o wzorze Ib, w którym Y ozna¬ cza atom tlenu lub siarki, X oznacza atom tlenu lub siarki, M oznacza atom wodoru, sodu, litu, potasu, wapnia, magnezu, baru lub grupe o wzo¬ rze 2, w którym RL oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydro¬ ksyalkilowa o 2—4 atomach wegla, R2 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach we¬ gla grupe hydroksyalkilowa o 2—4 atomach we¬ gla, Rs oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalkilo¬ wa o 2—4 atomach wegla, R4 oznacza atom wodo¬ ru lub grupe alkilowa o 1—12 atomach wegla, przy czym ogólna liczba atomów wegla w pod¬ stawnikach #!, Rfc R3 i R4 jest mniejsza od 16, R ma takie znaczenie jak M albo oznacza grupe u 20 alkilowa o 1—4 atomach wegla, podstawiona ato¬ mami chloru, bromu, fluoru lub jodu lub ozna¬ cza grupe alkilowa o 5—8- atomach wegla, ewen¬ tualnie podstawiona atomami chloru, bromu, flu- s oru lub jodu, albo oznacza grupe o wzorze 3, w którym A oznacza atom chloru lub grupe metylo¬ wa, B oznacza atom chloru lub grupe metylowa, n ma wartosc zero lub 1, m ma wartosc zero lub 1, a R5 ma takie znaczenie jak wyzej podano dla io M albo oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, grupe alkenylowa o 3—4 atomach wegla lub grupe benzylowa.

2. Srodek do regulacji wzrostu roslin, znamienny tym, ze zawiera zasadniczo obojetny rozcienczalnik oraz jako substancje czynna nowa pochodna kar- boksyfosfonianowa o wzorze Ib, w którym Y ozna¬ cza atom tlenu lub siarki, X oznacza atom tlenu lub siarki, (M oznacza atom manganu lub cynku, R ma takie znaczenie jak wyzej podano dla M lub oznacza grupe o wzorze 2, w którym Rt ozna¬ cza atom wodoru grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalkilowa o 2—4 atomach wegla, Ra oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalkilo¬ wa o 2—4 atomach wegla, R8 oznacza atom wodo¬ ru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub gru¬ pe hydroksyalkilowa o 2—4 atomach wegla, R4 oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa o 1—12 atomach wegla, przy czym ogólna liczba atomów wegla w podstawnikach R1} R^, R3 i R4 jest mniejsza od 16, albo oznacza grupe alkilowa o 1—8 atomach wegla ewentualnie podstawiona atomami chloru, bromu, fluoru lub jodu albo R oznacza 3. $ grupe alkenylowa o 3—8 atomach wegla lub gru¬ pe o wzorze 3, w którym A oznacza atom chlo¬ ru lub grupe metylowa, B oznacza atom chloru lub grupe metylowa n ma wartosc zero lub 1, m ma wartosc zero lub 1, a R5 ma takie znacze- ^ nie jak wyzej podano dla M albo oznacza gru¬ pe o wzorze 2 w którym Rlf R2, R3 i R4 maja wyzej podane znaczenie albo grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, grupe alkenylowa o 3—4 atomach wegla lub grupe benzylowa. 4»

3. Srodek do regulacji wzrostu roslin, znamienny tym, ze zawiera zasadniczo obojetny rozcienczal¬ nik oraz jako substancje czynna nowa pochodna karboksyfosfonianowa o wzorze Ib, w którym Y oznacza atom tlenu lub siarki, X oznacza atom so tlenu lub siarki, M oznacza grupe NH4, R ozna¬ cza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe alkenylowa o 3—4 atomach we¬ gla, a R5 oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, grupe alkenylowa o 3^4 atomach wegla 55 lub grupe benzylowa.

4. Srodek do regulacji wzrostu roslin, znamienny tym, ze zawiera zasadniczo obojetny rozcienczal¬ nik oraz jako substancje czynna nowa pochodna karboksyfosfonianowa o wzorze Ib, w którym Y 60 oznacza atom tlenu, X oznacza atom tlenu lub siarki, M oznacza atom wodoru, sodu, litu, pota¬ su, wapnia, magnezu, baru, lub grupe o wzorze\ w którym Rt oznacza atom wodoru, grupe alki¬ lowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksy- w alkilowa o 2—4 atomach wegla, R2 oznacza atom23 98 264 24 wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalkilowa o 2—4 atomach we¬ gla, Rj oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla lub grupe hydroksyalkilo¬ wa o 2—4 atomach wegla, R4 oznacza atom wo¬ doru lub grupe alkilowa o 1—12 atomach wegla, przy czym ogólna liczba atomów wegla w pod¬ stawnikach Ru R2, R$ i R4 jest mniejsza od 16, R oznacza grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla, a R5 oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach we¬ gla, grupe alkenylowa o 3—4 atomach wegla lub grupe benzylowa. ? 9 RO-PC-OM OM Wzór /a 0 l RO-P- j om Y u c- XRS Wzór 1b /«3 Rs R4 JNzÓr 2 CH B Wzór J m ?? MO-P-C-OM OM \Nzór 4 CH2=CHCH = CH3 INzór 5 GH3 CH2 CH- CH, CHCH Wzór 6 CHj i * CH, CH3- INzór 7 Cl-/OVCH8- Wzór 9 CH2-C CH2 CH, Wzór 10 0 0 I II H0P-C0R5 OH Wzór ii INzór 8 0 0 l li R0-P-C0~R5 OM Wzór 12 ciQ-ch2 CH3 Wzór M98 264 O O ROP-C-OR5 OH Wzór {4 R0-^-CS-R5 Wzór 15 9 o R0-p-c-s-r5 " Nzór IS ?? R0P-cs-rs OH Wzór "tf 0 S Ro-p-c-s-Re OM 00 H3C0PC0H iH 2N° Wzor 19 00 CH,CH,0PC0H .3^ri2 OH ZNQ+ Wzor 20 00 CHr CHCH20PCOH OH ^+ Wzor 2/ 00 C4Hg0PC0H OH Wzor 21 2Na' O 00 CH,0PC0H~ OH" 2Na+ 00 H3C0PC0CH3 OH Na+ mor 24 00 HOPCSCH3 0CH2CH3 mor 25 Na Wzór 18 Wzor 23 00 /o\-ch2opcoch3 + ^T k, Na IVzOr 2S Na+ 00 HOPCOCH3 0CH2CH = CH2 Wzór 27 Na+ 00 HOPCSCH3 0CH2CH=CH2 mor Z898 264 00 C4H90PC0CH2CH3 O" Ha+ Wzór 29 Na+ 00 H0ljC0C6H13 0C4H9 Wzór 30 Na+ 00 HOPCOCgH,, 0CH3 Wzór 31 00 !l II CH3 H3COPCOCH2CH OH CH3 Na+ Wzór 32 00 CH3CH20PC0CH3-(O} Ó Na+ Wzór 33 00 H3COPCOCH3 OH \ 00 C4H90^CSCH3 OH Na+ Wzór 34 0 0 II II H0-P-C-0H OH 3Na+ Wzór 35 00 H3COPCO" Na+ 3 i 0 " Na+ Wzór 3£ 00 HOPCOCH, i 3 OH Wzór 37 00 HOPCOCH, i J OH • Wzor 38 Na+ Wzor 39 OS HOPCSCH3 0CH2CH3 Na+ Wzor 40 00 H0PCSCH3 0CHzCH3 Na+ Wzór 41 2vNH4/ \ + 00 CH3CH20PC0CH3 OH Nq+ Wzór 42 UzGraf. Z-d Nr 2 — rm 90 egz. A4 Cena 45 zl PL PL PL PL PL PL