PL97390B1 - Srodek wybuchowy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest zageszczony i usie- ciowany, spieniony wodonosny srodek wybuchowy, zawierajacy jako skladnik uczulajacy rozpuszczalny w wodzie azotan organiczny, a zwlaszcza srodek w postaci szlamu, stosowany w ladunkach o ma- 5 lych srednicach i zawierajacy jako srodek ulat¬ wiajacy powstawanie dzialajacych uczulaj aco pe¬ cherzyków gazu mieszanine spieniajacego srodka powierzchniowo-czynnego ze stabilizujacym srod¬ kiem powierzchniowo-czynnym. io Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych A- meryki nr 3 653 992 znany jest srodek wybuchowy w postaci wodnego szlamu soli, zawierajacy jako sensybilizator rozpuszczalny w wodzie azotan or- 15 ganiczny, a mianowicie rozpuszczalny azotan alka- nolu. W kanadyjskim zgloszeniu patentowym nr seryjny 156 070 opisano grupe w zasadzie bezwod¬ nych zelatynowych i pólzelatynowych srodków wy¬ buchowych, w których stosuje sie ten sam sensybi- 20 lizator. Zarówno srodki opisane we wspomnianym opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki jak i w kanadyjskim zgloszeniu patentowym nr 156 070 maja te wade, ze w nabojach o malych srednicach brak im uczulenia na inicjacje. Rzeczy- 25 wiscie, wodne szlamy wedlug wspomnianego opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki sa czule na inicjacje nawet w duzych nabojach tylko wówczas, gdy w mieszaninie znajduja sie mikro- pecherzyki lub pecherzyki gazu i dobrze wiadomo, »° ze obecnosc porów w zzelowanych mieszaninach opartych na cieczach zwieksza czulosc srodka wy¬ buchowego.Przy wytwarzaniu nabojów o malych srednicach ze srodków wybuchowych zawierajacych wode, pozbawionych wszelkiego uczulenia na samowybuch, takich jak TNT, PETN i tp. problemem w skali przemyslowej jest utrzymanie odpowiedniej czu¬ losci w czasie przechowywania. (Jako naboje o ma¬ lych srednicach rozumie sie naboje o srednicy 5,08 cm). Bardzo wczesnie zauwazono, ze napowietrzanie zageszczonych lub zzelowanych materialów wybu¬ chowych zawierajacych wode, przez dodanie srod- ka spieniajacego, lub przez wtryskiwanie badz wmieszanie powietrza lub gazu, czy wreszcie ich chemiczne wytwarzanie in situ zapewnia znaczny wzrost czulosci na dobrze znanej zasadzie „gora-r cego miejsca". Stwierdzono jednak takze, ze po¬ wietrze lub gaz w zageszczonych materialach wy¬ buchowych zawierajacych wode ma tendencje do latwego rozpraszania sie i tym samym uzycie tych napowietrzanych srodków jest na ogól ograniczone do miejsca, w którym sporzadza sie srodek wybu¬ chowy i detonuje go wkrótce po zmieszaniu i za¬ ladowaniu do wywierconego otworu o duzej sred¬ nicy.W celu przezwyciezenia trudnosci zwiazanych z rozpraszaniem lub wyplukiwaniem powietrza su¬ gerowano stosowanie substancji stalych zawiera¬ jacych powietrze, takich jak mikrobaloniki z zy- 97 39097 390 3 4 wicy i szkla, a zwlaszcza korek lub scier drzewny, wermikulit i tp. Propozycje te jednak przyniosly umiarkowany sukces ze wzgledu na koszt doda¬ wanych skladników i trudnosci, zwiazane ze spo¬ rzadzaniem srodków, zawierajacych te napelniacze.W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 288 661 sugeruje sie, ze przy uzyciu srodków powierzchniowo-czynnych rozpuszczalnych w wodzie, do srodków wybuchowych zawierajacych wode mozna wprowadzic przez wtryskiwanie po¬ wietrze w duzej ilosci. Stwierdzono tez jednak, ze nawet ta duza ilosc wprowadzanego powietrza w nabojach o malych srednicach ulega czesto szyb¬ kiemu rozproszeniu, co powoduje powazne zmniej- • szenie czulosci. Stwierdzono takze, ze zastosowanie w srodkach wybuchowych, zawierajacych jako sen- : sybilizatory rozpuszczalne organiczne azotany takie jak hydroksyalkiloazotany, tych i innych srodków powierzchniowo-czynnych ma tylko ograniczona wartosc ze wzgledu na niemieszalnosc organicznych azotanów z wieloma srodkami powierzchniowo- czynnymi, co powoduje bardzo slabe powstawanie pecherzyków lub czulosc wywolana obecnoscia pe¬ cherzyków.Srodek wedlug wynalazku stanowi srodek wybu¬ chowy zawierajacy wode, uczulony rozpuszczalnym w wodzie organicznym azotanem, w którym wpro¬ wadzone powietrze zostaje zatrzymane w uzytecz¬ nej postaci dzieki obecnosci mieszaniny spienia¬ jacego srodka powierzchniowo-czynnego i srodka powierzchniowo-czynnego stabilizujacego powstala piane w odpowiednio dobranej ilosci. Doklad¬ niej, srodek wedlug wynalazku zawiera zasadniczo mieszanine co najmniej jednej soli nieorganicznej bedacej dostarczycielem tlenu, wody, rozpuszczal¬ nego w wodzie organicznego azotanu stanowiacego sensybilizator, substancji zageszczajacej, srodka sie¬ ciujacego substancje zageszczajaca i mieszaniny srodków powierzchniowo-czynnych: spieniajacego i stabilizujacego. Przykladowymi mieszaninami srodków powierzchniowo-czynnych, nadajacymi sie do zastosowania w srodku wedlug wynalazku sa: A. Stabilizujace srodki powierzchniowo-czynne z grupy alkoholi alifatycznych o 12—22 atomach wegla w lancuchu, w mieszaninie z dajacymi sie z nimi mieszac spieniajacymi srodkami powierzen- niowo-czynnymi takimi jak alkilosiarczany metali, sole siarczanowych alkoholi i ich etoksylowane po¬ chodne jak siarczan trójetyloaminolaurylowy, laury- losiarczan sodowy, etoksylowany siarczan laurylo- amonowy i tp., N-acylowane kwasy aminosulfonowe i ich sole takie jak N-metylo-N-kokosanoilotaury- - nian sodowy, N-metylo-N-palmitoilotaurynian so¬ dowy itp. oraz pochodne imidazoliny, takie jak 2- -kókosano- (etylo-|3-hydroksyetanokarboksylo)-irni- dazolina.' B. Stabilizujace srodki powierzchniowo-czynne z grupy amin alifatycznych zawierajacych 12—22 atomów wegla w lancuchu i ich sole w mieszani¬ nie z dajacymi sie z nimi mieszac spieniajacymi srodkami powierzchniowo-czynnymi takimi jak alki¬ losiarczany metali, sole etoksylowanych siarczanów alkoholi takie jak laurylosiarczan sodowy etoksylo¬ wany siarczan lauryloamonowy itp., N-acylowane kwasy aminosulfonowe i ich sole takie jak N-mety- lo-N-kokosanoilotaurynian sodowy,, N-metylo-N- -palmitoilotaurynian sodowy itp.C. Stabilizujacy srodek powierzchniowo-czynny w, postaci, jedno-estru gliceryny w mieszaninie ze spieniajacym srodkiem powierzchniowo-czynnym takim jak etoksylowany laurylosulfonian amonowy; i D. Stabilizujacy srodek powierzchniowo-czynny taki jak stearynian amonowy lub alkohol stearyno- nowy w mieszaninie ze spieniajacym srodkiem po¬ wierzchniowo-czynnym stanowiacym etoksylowana amine~o dlugim lancuchu.Rola spieniajacego srodka powierzchniowo-czyn¬ nego polega przede wszystkim na tym, ze jest on zdolny do spieniania wodnego roztworu zawiera¬ jacego organiczny azotan. Stabilizujacy srodek po¬ wierzchniowo-czynny nie moze spienic tego roz¬ tworu i jego aktywnosc powierzchniowa, gdy sto¬ suje sie go pojedynczo, jest zwykle nieznaczna ze wzgledu na zla rozpuszczalnosc w tym roztworze.Uwaza sie, ze po zmieszaniu ze spieniajacym srodkiem powierzchniowo-czynnym, dzialanie sta¬ bilizujacego srodka powierzchniowo-czynnego po¬ lega na gromadzeniu sie na powierzchni blonki pecherzyków i tworzeniu wspólnie ze spieniajacym srodkiem powierzchniowo-czynnym trwalej blonki.Korzystna mieszanine srodków powierzchniowo- -czynnych stabilizujacego i spieniajacego stanowi etoksylowany laurylosiarczan amonowy z alkoho¬ lem stearylowym, stearyloamina, behenyloamina, arachidyloamina lub ich mieszaninami. Mieszanina srodków powierzchniowo-czynnych zawiera 0,4—6,5 czesci wagowych aktywnego skladnika spieniaja¬ cego srodka powierzchniowo-czynnego na 1 czesc wagowa aktywnego skladnika stabilizujacego srod¬ ka powierzchniowo-czynnego. Korzystnie na kazda czesc aktywnego skladnika stabilizujacego srodka powierzchniowo-czynnego stosuje sie 4 czesci ak¬ tywnego skladnika spieniajacego srodka powierzch¬ niowo-czynnego.Na kazde 100 czesci srodka-wybuchowego wedlug wynalazku stosuje sie 0,1—10 czesci wagowych mie¬ szaniny srodków powierzchniowo-czynnych: spie¬ niajacego i stabilizujacego. Spieniony i napowiet¬ rzony srodek wybuchowy wedlug wynalazku od¬ znacza sie tym, ze zawiera zdyspergowane w nim pecherzyki gazu o malych rozmiarach, które zapo¬ biegaja migracji, koagulacji, pekaniu lub rozpra¬ szaniu nawet po okresie przechowywania i w na¬ bojach o malej srednicy.Stwierdzono, ze azotanami organicznymi rozpusz¬ czalnymi w wodzie, które nadaja sie szczególnie jako sensybilizatory srodka wybuchowego wedlug wynalazku, sa azotany hydroksyalkilowe takie jak jednoazotan glikolu etylenowego i tp. azotany al- kanoloamin takie jak azotan etanoloaminy i tp. oraz azotany alkiloamin takie jak azotan me- tyloaminy i tp. Odpowiednimi solami nieorganicz¬ nymi, bedacymi dostarczycielami tlenu, stosowa¬ nymi w srodku wedlug wynalazku, sa" azotan amo¬ nowy, azotan sodowy, azotan potasowy, azotan magnezowy, azotan wapniowy, azotan cynkowy i ich mieszaniny.Do odpowiednich substancji zageszczajacych, sto¬ sowanych w srodku wedlug wynalazku, naleza zna¬ ne zwiazki, zdolne do zageszczenia rozpuszczalnych 40 45 90 55 6097 390 w wodzie organicznych azotanów stosowanych jako sensybilizatory. Szczególnie korzystnie sa modyfir kowane zywice guarowe, takie jak zywica mody¬ fikowana grupami hydroksyetylowymi, np. produkt o nazwie handlowej „Gengel E9" i zywica guaro- wa modyfikowana grupami hydroksypropylowymi, np. produkt o nazwie handlowej „Jaguar'* HP-1.Do sieciowania substancji zageszczajacej w srodku wedlug wynalazku stosuje sie dowolne znane ukla¬ dy sieciujace, przy czym korzystny uklad sieciu¬ jacy stanowi mieszanina chromianu cynku i piro- antymonianu potasowego.W sklad srodka wybuchowego wedlug wynalazku wprowadza sie w miare potrzeby dodatkowe sub¬ stancje, zwlaszcza takie, które wywieraja dalszy korzystny wplyw na zwiekszenie albo jego czulosci, gestosci i stabilnosci albo mocy, a w przypadku wyrobów zawijanych w papier — substancji mo¬ dyfikujacych wlasciwosci reologiczne srodka we¬ dlug wynalazku i ulatwiajacych jego wytlaczanie.Typowymi substancjami, które wywieraja taki wplyw, sa np. nadchlorany amonu, sodu i potasu albo spalajace sie metale, takie jak glin, krzem i tp. znane w technice ciezsze metale i zageszcza¬ cze takie jak zelazokrzem, zelazofosfor, siarczek ze¬ lazawy i tp., srodki modyfikujace postac kryszta¬ lów takie jak kwasy alkiloacylosulfonowe i tp. oraz absorbenty lub substancje suszace i wypelniajace takie jak bawelna strzelnicza, scier drzewny i tp.Te dodatkowe substancje moga stanowic do 20% wagowych srodka wedlug wynalazku.Do wytwarzania srodka wedlug wynalazku sto¬ suje sie dowolny sposób, zapewniajacy dyspersje mieszaniny srodków powierzchniowo-czynnych spie¬ niajacego i stabilizujacego na poziomie molekular¬ nym. Poniewaz jakosc srodka wedlug wynalazku zalezy w duzej mierze od osiagniecia dokladnego zdyspergowania tych srodków powierzchniowo- -czynnych, korzystny sposób jego wytwarzania po¬ lega na wstepnym podgrzaniu razem srodków po¬ wierzchniowo-czynnych spieniajacego i stabilizuja¬ cego do utworzenia pasty i wprowadzenie tej pasty jako skladnika w sklad mieszaniny stanowiacej srodek wybuchowy wedlug wynalazku, zawiera¬ jacej nieograniczny srodek utleniajacy w ilosci do 75% wagowych, wode w ilosci do 20% wagowych, rozpuszczalny w wodzie sensybilizator w postaci organicznego azotanu w ilosci 5—25% wagowych, substancje zageszczajaca w ilosci 0,4—2% wagowych, rrodek sieciujacy substancje zageszczajaca w ilosci 0,02—2% wagowych i ewentualnie dodatki w ilosci 0—20% wagowych. Powietrze wprowadza sie do srodka wybuchowego przez mechaniczne mieszanie az do osiagniecia zadanej gestosci. Powietrze mozna równiez wprowadzac przez dodanie pewnej ilosci suchych skladników w ostatnim etapie procesu mieszania lub na drodze znanego w procesach che¬ micznych gazowania. Otrzymany srodek wybucho¬ wy wedlug wynalazku pakuje sie nastepnie przez wytlaczanie nabojów o malej srednicy w oslony z folii z tworzyw sztucznych lub z papieru.Przyklady I-VII. W celu przedstawienia sku¬ tecznosci dzialania róznych mieszanin srodków po¬ wierzchniowo-czynnych spieniajacych i stabilizu- jacyeh na utrzymanie piankowej struktury srodka wybuchowego wedlug wynalazku uczulanego azo¬ tanem organicznym, sporzadza sie szereg miesza¬ nin, dodajac do podstawowej receptury rózne mie- s szaniny srodków powierzchniowo-czynnych spienia¬ jacych i stabilizujacych. Tak przygotowane srodki; wybuchowe umieszcza sie w nabojach o srednicy 2,54 cm, przechowuje w ciagu 24 godzin w tem¬ peraturze 35,6°C i poddaje inicjacji za pomoca splo- io nek detonujacych o róznej mocy, przy czym lat¬ wosc inicjacji naboju jest wskaznikiem skutecznosci napowietrzenia. Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 1. Stosuje sie nastepujacy sklad podsta¬ wowy srodka wybuchowego: Azotan amonowy (1) do 56% wagowych •Azotan sodowy (1) 10—17 % —„— Piroantymonian potasu 0,03% —„— Modyfikowana zvwica guarowa 0,6 % —„— Azotan cynku 0,2 % —„— Chromian cynku 0,5 % —„— Gilsonite (1) do 2 % —„— Jednoazotan glikolu etyle¬ nowego(2) 18 % wagowych Woda 7,94% —„— Glikol etylenowy 1,6 % —„— Krzem metaliczny 5,0 % —„— (1) W celu utrzymania w koncowej mieszaninie za¬ wartosci tlenu z dokladnoscia —0,5, dokonuje sie niewielkich zmian ilosci azotanu amonowe¬ go, azotanu sodowego i gilsonitu. (2) Produkt techniczny, zawierajacy okolo 90% jed¬ noazotanu glikolu etylowego.Przyklad y VIII — XV. W celu przedstawienia roli stabilizujacego srodka powierzchniowo-czyn¬ nego w zachowaniu skutecznosci dzialania wprowa¬ dzonego powietrza, sporzadza sie szereg mieszanin jak w przykladach I — VII, zarówno dodajac do nich mieszaniny srodków powierzchniowo-czynnych spieniajacego i stabilizujacego jak i pomijajac sro¬ dek stabilizujacy. Brak czulosci na dzialanie splon¬ ki we wszystkich przypadkach gdy pominieto sta¬ bilizujacy srodek powierzchniowo-czynny wskazuje na jego waznosc w mieszaninie ze spieniajacym srodkiem powierzchniowo-czynnym i (na komplek- 45 sowe dzialanie obu tych srodków, powodujace u- trzymanie porwanego powietrza, wprowadzonego do mieszaniny, we wlasciwej postaci. Otrzymane wy¬ niki przedstawiono w tablicy 2. Podstawowy sklad srodka wybuchowego w przykladach VIII — XV jest nastepujacy: Azotan amonowy (1) do 58% wagowych Azotan sodowy 10% —„— Piroantymonian^potasowy 0,03% —„— Modyfikowana zywica guarowa 0,6% —„— Azotan cynku 0,2% —„— Chromian cynku 0,5% —„— Jednoazotan glikolu etylenowego 20% —"^- Woda 9,4% . —„— Glikol etylenowy 1,5% —„— Gilsonite (1) do 1,6% —"— (1) Ilosc azotanu amonowego i gilsonitu dopasowu¬ je sie tak, aby utrzymac ilosc tlenu z doklad- 65 noscia — 0,5. 40 50 55 60 »97 390 7 8 Tablica 1 Przyklady Srodki powierzchniowo-czynne* Spieniajacy Etoksylowany laurylosiarczan amo¬ nowy Siarczan lauryloamonowy N-metylo-N-kokosanoilotaurynian sodowy N-metylo-N-palmitoilotaurynian sodowy 2-kokosano-l-(etylo-|3-hydroksyeta- nokarboksylo) imidazolina 1 Stabilizujacy Alkohol stearylowy Mieszanina (50/50) arachidyloaminy i behenyloaminy Jednostearynian gliceryny Wlasciwosci Gestosc srodka Minimalna splonka w naboju o L srednicy 2,54 cm w temperaturze i 4,5°C 1 Wzgledna moc splonki j I 0,90 0,14 1,17 l1 splonka Nr 8 F/C 2,0 11 0,45 0,07 1,17 1 splonka Nr 7 F/C 1,5 III 0,45 0,07 1,16 1 splonka Nr 8 F/C 2,0 | IV 1,8 0,2 1,19 l2 splonka HS 3,6 V 2,0 0,2 1,23 1 splonka HS 3,6 | VI . 1,2 0,2 1,08 1 splonka Nr 7 F/C 1,6 VII — 0,35 1,18 1 splonka Nr 8 F/C 2,0 | 1 F/C — Wzorcowy detonator piorunianowo/chlora nowy 2 HS — Detonator handlowy o duzej mocy, ladunek podstawowy 12 granów (0,7776) PETN * — Podane ilosci odnosza sie do produktu handlowego zawierajacego skladnik ak¬ tywny i nieaktywny material nosnikowy Tablica 2 Przyklad VIII IX 1 X XI 1 XII XIII XIV 1 xv Srodek spieniajacy Etoksylowany laurylo- ' siarczan amonowy », N-metylo-N-kokosa- no-ilotaurynian so¬ dowy N-metylo-N-palmito- -ilotaurynian sodowy Laurylosiarczan trój- -etanoloaminy % wago¬ wy Produkt handlo¬ wy 0r9 0,9 2,0 2,0 1,2 1,2 0,68 0,68 Stabilizator Alkohol stearylowy brak Alkohol stearylowy i brak Alkohol stearylowy brak Alkohol stearylowy brak % wago¬ wy Produkt handlo¬ wy 0,14 0,2 0,25 0,07 Gestosc srodka zmie¬ szano 1,13 1,10 1,11 1,12 1,09 1,12 1,05 1,15 zbadano 1,17 1,11 1,14 1,16 1,10 1,18 1,06 ?1,50 Czulosc (nabój . o srednicy 2,54 cm w temp. 4,5°C) Detonuje splonka Nr 8 F/C Nie ulega zdetono- | waniu splonka HS o ladunku 0,7776g (12 granów) PETN Detonuje splonka Nr 8 F/C Nie ulega zdetono¬ waniu splonka HS Detonuje splonka Nr 8 F/C Nie ulega zdetono¬ waniu splonka HS . Detonowany splon¬ ka Nr 7 F/C Nie ulega zdetono¬ waniu detonatorem 2,5 g RDX «9 97 390 Przyklady XVI — XVIII. W celu przedsta¬ wienia wszechstronnosci dzialania mieszaniny srod¬ ków powierzchniowo-czynnych spieniajacego i sta¬ bilizujacego w odniesieniu do utrzymywania trwa¬ lej i uzytecznej struktury piankowej w przypadku stosowania jako sensybilizatorów róznych azotanów organicznych sporzadza sie szereg srodków wybu¬ chowych jak w poprzednich przykladach, stosujac jako sensybilizatory rózne azotany organiczne. We Tablica 3 Przyklad XVI XVII XVIII Rozpuszczalny w wo¬ dzie azotan organicz¬ ny Jednoazotan glikolu etylenowego Azotan etanoloaminy Azotan metyloaminy Gestosc 1,20 1,19 1,24 Minimalny detonator (nabój o srednicy 2,54 . cm, temperatura 4,5°C) po 24 godzinach 1 splonka Nr 4 F/C 1 splonka Nr 7 F/C 1 splonka Nr 6 F/C po 12 dniach w tempe¬ raturze 36, 5°C 1 splonka Nr 4 F/C 1 splonka Nr 8 B/C 1 splonka Nr 7 F/C Tablica 4 Przyklad Azotan amonowy Azotan sodowy Jednoazotan glikolu etylenowego Gilsonit Modyfikowana zywica guar Krzem Glin Nadchloran potasu Chromian cynku Piroantymonian potasowy Szesciochloroetan Zelazokrzem Glikol etylenowy Etoksylowany laurylosiarczan amonowy Mieszanina (50/50) arachidyloa- ' miny i behenyloaminy Woda Azotan cynku Minimalny detonator (srednica 2,54 cm, temperatura 4,5°C) Po 24 godzinach Po skladowaniu w ciagu 4 ty¬ godni lub dluzej w temperaturze 36,5°C XIX 57,7 ,0 18,0 0,55 0,6 3,0 0,5 0,03 1.8 0,45 0,07 6,8 0,4 1 splonka Nr 6 EB 1 splonka Nr 8 F/C XX 54,0 ,0 18,0. 0,09 0,6 0,5 0,03 ,0 1,8 0,45 0,07 6,8 0,2 1 splonka Nr 6 EB 1 splonka Nr 8 F/C XXI 49,7 16,4 18,0 0,6 ,0 0,5 0,03 0,3 1.8 0,45 0,07 6,8 0,2 1 splonka Nr 7 F/C 1 splonka Nr 7 F/C XXII 51,6 13,2 18,0 0,4 ,0 2,0 0,5 0,03 1.8 0,45 0,07 6,8 0,2 1 splonka Nr 4 F/C 1 splonka Nr 4 F/C XXIII 26,3 ,7 22,5 0,75 .0 2.0 0,63 0.04 2,3 0,56 0,09 11,7 0.2 1 splonka Nr 5 F/C 1 splonka Nr 5 F/C wszystkich trzech przykladach jako spieniajacy srodek powierzchniowo- czynny stosuje sie eto¬ ksylowany laurylosiarczan amonowy a jako sta¬ bilizujacy srodek powierzchniowo-czynny — mie- szanine arachidyloaminy i behenyloaminy w sto¬ sunku 1:1. Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 3. Stosuje sie nastepujacy podstawowy sklad srodka wybuchowego.11 97 390 12 Sensybilizator (azotan organiczny) Azotan sodowy Mieszanina 0,4 czesci han¬ dlowego srodka spienia¬ jacego i 1 czesci handlowego srodka stabilizujacego Modyfikowana zywica guar Chromian cynku Piroantymonian potasowy Nadchloran potasu Krzem metaliczny Woda Azotan amonowy (1) do Gilsonite (1) do 18% ^ % 0,53°/o 0,8°/o 0,2% 0,02% 2% % 8% 53% 0,45% wagowych »» »» »» —„— », —„— ,» »» —„— jj' —,— 10 (1) Ilosci azotanu amonowego i gilsonitu dopa¬ sowywano tak, aby utrzymac ilosc tlenu z dokladnoscia +0,25.Przyklady XIX — XXIII. W celu wykazania dlugotrwalej stabilnosci spienionej struktury srod¬ ka wybuchowego wedlug wynalazku sporzadza sie szereg srodków jak w poprzednich przykladach, stosujac mieszanine srodków powierzchniowo-czyn- nych jak w przykladach XVI — XVIII, nastepnie przechowuje sie je w ciagu 4 tygodni w temperatu¬ rze 35,6°C. Trwalosc struktury piankowej odzwier¬ ciedla zachowanie czulosci, przedstawionej w ta¬ blicy 4, w której ilosci wszystkich skladników po¬ dano w procentach wagowych.Przyklady XXIV — XXVIII. W celu przed¬ stawienia wszechstronnosci dzialania mieszanin srodków powierzchniowo-czynnych spieniajacych i stabilizujacych w srodkach wybuchowych o róz¬ nej zawartosci ^wody, sporzadza sie jak w poprzed¬ nich przykladach szereg srodków wybuchowych i bada sie ich czulosc. Srodki o skladach podanych w przykladzie XXVI i XXVII, które oprócz mie¬ szaniny spieniajacych i stabilizujacych srodków powierzchniowo-czynnych zawieraja skladniki mo¬ dyfikujace wlasciwosci reologiczne srodka wybu¬ chowego i substancje ulatwiajace jego wytlaczanie, pakuje sie do naboi zwijanych z papieru przy uzy¬ ciu znanych wytlaczarek slimakowych do zelatyny.Otrzymane wyniki podano w tablicy 5, w której ilosci wszystkich skladników podano w procentach wagowych. v Tablica5 Przyklady Woda Azotan amonowy Azotan sodowy Jednoazotan glikolu etylenowego Gilsonit Modyfikowana zywica guar Krzem Glin Nadchloran potasu Bawelna strzelnicza Scier Nr. 1 Scier Nr. 2 Chromian cynku Piroantymonian potasowy Glikol etylenowy Etoksylowany laurylosiarczan amonowy Mieszanina (50/50) arachidyloa- miny i behenyloaminy Alkohol stearylowy Azotan cynku Kreda Pomocnicze zageszczacze 1 Boraks Srednica Gestosc Minimalny cjetoriatór i w temperaturze 4,5°C XXIV 11,0 I 46,6 [ 15,0 17,4 0,15 0,4 ,0 2,0 0,2 0,02 1,5 0,45 0,07 0,2 2,54 cm 1,19 1 splonka Nr 5 F/C XXV ,0 51,9 | 15,0 17,3 0,82 0,4 ,0 2,0 0,2 0,02 1,6 0,45 0,07 0,2 2,54 cm | 143 | 1 splonka Nr 4 F/C XXVI ,2 | 58,3 14,0 13,0 0,73 4,0 1,0 1,5 0,10 1,3 0,42 0,08 0,3 0,07 0,04 ,08 cm | 1,20 | 1 splonka Nr 8 F/C XXVII ,7 58,0 1 14,0 12,5 0,56 3,5 1,8 1,5 0,03 0,10 1,3 0,50 0,3 0,07 0,04 3,81 cm 1,21 1 1 splonka Nr 8 F/C XXVIII 3,0 1 53,8 ,0 | 17,3 0,90 0,4 ,0 2,0 0,2 0,02 1,7 | 0,45 0,07 0,2 3,81 cm 1,09 1 1 splonka Nr 3 F/C13 97 390 14 Jak z tego widac, zzelowany srodek wybucho¬ wy wedlug wynalazku zawierajacy wode i uczu¬ lany przy pomocy rozpuszczalnych w wodzie azo¬ tanów organicznych odznacza sie wyjatkowa czu¬ loscia na inicjacje nawet w nabojach o malych srednicach i po dlugim okresie przechowywania.Na podstawie powyzszego opisu mozna dokony¬ wac drobnych zmian w skladzie srodka wybucho¬ wego i sposobie jego wytwarzania bez wyjscia poza zakres wynalazku. " PL PL

Claims (6)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek wybuchowy, zawierajacy wode, sole nieorganiczne bedace dostarczycielami tlenu, roz¬ puszczalny w wodzie azotan organiczny stanowiacy sensybilizator, substancje zageszczajaca, srodek sie¬ ciujacy substancje zageszczajaca, uwiezione peche¬ rzyki gazu, stabilizator pecherzyków gazu oraz ewentualnie inne znane dodatki, znamienny tym, ze jako stabilizator pecherzyków gazu zawiera miesza¬ nine spieniajacego srodka powierzchniowo-czynnego i stabilizujacego srodka powierzchniowo-czynnego, w ilosci 0,1—10% wagowych srodka wybuchowego, przy czym mieszanina ta zawiera (A) mieszanine stabilizujacego srodka powierzchniowo-czynnego z grupy alkoholi alifatycznych zawierajacych 12—22 atomów wegla w lancuchu z dajacymi sie z nimi mieszac spieniajacymi srodkami powierzchniowo- -czynnymi takimi jak alkilosiarczany metali, sole siarczanowanych alkoholi i ich pochodnych etoksy- lowych takich jak siarczan trójetanoloaminolaurylo- wy, laurylosiarczan sodowy, etoksylowany laurylo- siarczan amonowy, N-acylowane kwasy aminosulfo- nowe i ich sole takie jak N-metylo-N-kokosanoilo- taurynian sodowy, N-metylo-N-palmitoilolaurynian sodowy oraz pochodne imidazoliny takie jak 2- -kokoso-l-(etylo-p-hydroksyetanokarboksylo)imida- zolina; (B) mieszanine stabilizujacego srodka po¬ wierzchniowo-czynnego z grupy amin alifatycz¬ nych i ich soli z dajacym sie z nimi mieszac spienia¬ jacym srodkiem powierzchniowo-czynnym takim jak alkilosiarczany metali, sole etoksylowanych siarcza¬ nowanych alkoholi takich jak laurylosiarczan sodo¬ wy, etoksylowany laurylosiarczan amonowy, N- -acylowane kwasy aminosulfonowe i ich sole ta¬ kie jak, N-metylo-N-kokosanoilotaurynian , sodo¬ wy, N-metylo-N-palmitoilotaurynian sodowy, (C) mieszanine stabilizujacego srodka powierzchniowo- 5 czynnego w postaci jednoestru gliceryny z etoksy- lowanym laurylosiarczanem amonowym jako spie¬ niajacym srodkiem powierzchniowo-czynnym i (D) mieszanine stearynianu amonowego lub alko¬ holu stearylowego jako stabilizujacego srodka po- 10 wierzchniowo-czynnego z etoksylowana amina o dlugim lancuchu jako spieniajacym srodkiem po¬ wierzchniowo-czynnym.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako rozpuszczalny w wodzie azotan organiczny 15 spelniajacy role sensybilizatora zawiera azotany hydroksyloalkilowe ,azotany alkanoloamin i azotany alkiloamdn.

3. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako azotan hydroksyalkilowy zawiera jednoazotan 20 glikolu etylenowego,

4. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera do 75% wagowych nieorganicznej soli be¬ dacej dostarczycielem tlenu, do 20% wagowych wody, 5—25% wagowych rozpuszczalnego w wo- 25 dzie azotanu organicznego stanowiacego sensybi- lizator, 0,3—2% wagowych substancji zageszcza¬ jacej, 0,02—2% wagowych srodka sieciujacego sub¬ stancje zageszczajaca, gaz i 0,1—10% wagowych mieszaniny spieniajacego srodka powierzchniowo- 30 -czynnego ze stabilizujacym srodkiem powierzch¬ niowo-czynnym, w której na 1 czesc wagowa ak¬ tywnego skladnika stabilizujacego srodka po¬ wierzchniowo-czynnego przypada 0,4—6,5 czesci wagowych aktywnego skladnika spieniajacego S5 srodka powierzchniowo-czynnego.

5. Srodek wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zawiera do 20% wagowych ewentualnych dodat¬ ków takich jak skladniki palne, sensybilizatory, skladniki regulujace gestosc, srodki modyfikujace ^ postac krysztalów, modyfikatory wlasciwosci Teo¬ logicznych i srodki ulatwiajace wytlaczanie.

6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje zageszczajaca zawiera zywice gu- arowa modyfikowana grupami hydroksyetylowymi 45 lub zywice guarcwa modyfikowana grupami hydro- ksypropylowymi. PL PL