Przedmiotem wynalazku jest sposób i pluczka do usuwania dwutlenku siarki ze strurnienija zanieczy¬ szczonego gazu, a w szczególnosci zawarty w tej pluczce zespól dlawiacy, sluzacy do regulacji szybko¬ sci przeplywu przeznaczonych do oczyszczenia gazów poprzez dajace sie pojedynczo i oddzielnie wlaczac do dzialania loza kontaktowego.W zwiazku z wzrastajaca troska z powodu ilosci wprowadzonych przez kominy przemyslowe do at¬ mosfery ilosci tlenków wegla, a zwlaszcza dwutlen¬ ku, zesrodkowano uwage na mozliwosciach stworze¬ nia systemu urzadzen do kontroli zanieczyszczenia powietrza, zwlaszcza, pluczek, które by byly przy¬ datne do usuwania duzej czesci tlenku siarkli z ga¬ zów kominowych. Jednym z korzystnych typów ta¬ kich zaproponowanych rozwiazan okazala sie plu¬ czka, obejmujaca wieze pluczaca wypelniona lek¬ kimi kulkami, stanowiacymi jednolite zloze cyrku¬ lujacyeh kulek, stykajacych sie ze soba, lecz zacho¬ wujacych ograniczona swobode wzajemnego prze¬ mieszczania sie. Zloze to bylo przeznaczone, jako ca¬ losc, do cyrkulacji wewnatrz wiezy pluczacej. W ce¬ lu ulatwienia tej cyrkulacji, w górnej partii wllezy umieszczona jest krata lub plyta zaporowa, ustawio¬ na ukosnie i sluzaca jako prowadnica kulek. Ponie¬ waz to cyrkulacyjne zloze, podobnie do niektórych znanych wkladek filtracyjnych, zapewnia duza po¬ wierzchnie styku pomiedzy ciecza splywajaca w przestrzeni miedzy kulkami i gazami wznoszacymi sie w przeciwpradzie wzgledem tej cieczy, urzadze- nie to ma przewage nad innymi znanymi urzadze¬ niami.Jedna z jego zalet jest to, ze dzieki ruchowi obro¬ towemu kulek nie grozi w nim niebezpieczenstwo tworzenia sie pustych kanalów. Czasteczki cial sta¬ lych unoszone przez gazy lub ciecz nie osiadaja na kulkach, lecz przeciwnie, sa w wygodny sposób splu¬ kiwane. Ogranicza to zatykanie sie przelotu i nie zachodzi potrzeba okresowego wlaczania.w celu oczy¬ szczania wzglednie wymiany wkladu.W pluczkach tego typu, utrzymanie pozadanego ruchu elementów stykowych pod dzialaniem stru¬ mienia gazu zalezy od szybkosci przeplywajacych czynników, a zwlaszcza od szybkosci doplywu zanie¬ czyszczonego gazu. W przypadku malej szybkosci ga¬ zu, brak jest dostatecznie duzej sily, która by odry¬ wala elementy kontaktowe od dolnej podtrzymujacej kraty i zapewnila im pozadana cyrkulacje. Odnosi sie to zwlaszcza do przypadków, w których gestosc przeplywajacych czynników jest znaczna, a szybkosc przeplywu z góry na dól cieczy pluczacej tez stosun¬ kowo duza. Z drugiej strony, gdy szybkosc gazu jest zbyt wielka, powstaje mozliwosc oparcia sie pewnej czesci, lub nawet wszystkich elementów kontakto¬ wych o górne siatkiL ograniczajace. W praktyce, ko¬ rzystne szybkosci gazu i cieczy spotykane w plucz¬ kach cyrkulacyjnych rozpatrywanego typu zawieraja sie zwykle w granicach 150 do 500 m/min dla gazu i 4 do 30 litrów na dm2/min dla cieczy pluczacej. Wy¬ nikiem tych stosunkowo duzych szybkosci jest nie 94 77794 777 tylko znaczny wzrost przelotowosci czyli mocy prze¬ robowej urzadzenia, lecz równiez znaczna poprawa sprawnosci procesu pochlaniania zanieczyszczen. Po¬ lepszone zostaje równiez odzyskiwanie skladników gazu, co samo przez sie moze stac sie celem procesu.Stwierdzono przy wytwarzaniu niektórych typów pluczek, ze dla uzyskania optymalnego przeplukiwa¬ nia przemyslowych gazów kominowych przy szyb¬ kosci gazów przepuszczanych przez pluczke utrzy¬ mujacej sie na poziomie kilkuset metrów na minute, nalezy stosowac pluczki zaopatrzone w liczne loza kontaktowe o dzialaniu równoleglym, które to loza wylacza sie selektywnie z wspóldzialania ze strumie¬ niem gazu, lub tez wlacza do tego wspóldzialania w miare wystepowania zmian tego strumienia. W ten sposób szybkosc przeplywu gazu przez dana plu¬ czke utrzymywana jest na stalym poziomie.U podstaw wynalazku lezy zadanie stworzenia ze¬ spolu dlawiacego dla pluczki, odznaczajacego sie ni¬ skim kosztem i latwoscia wytworzenia oraz latwo¬ scia i szybkoscia obslugi. Stwierdzono przy tym, ze jest rzecza pozadana zastosowanie zespolów dlawia¬ cych równiez i w pluczkach majacych wieksza liczbe lóz kontaktowych dzialajacych równolegle i to w taki sposób, by kazde loze kontaktowe bylo zaopatrzone w indywidualny zespól dlawiacy, usytuowany na wlocie gazu kominowego do loza. Uznano tez, ze jest pozadane, by pluczka majaca uklad równoleglych lóz kontaktowych byla przystosowana do wylaczania z dzialania pojedynczych lóz bez wywolania uje¬ mnych skutków odnosnie wydajnosci dzialania plu- cztóu Zadaniem wynalazku jest proste rozwiazanie ze¬ spolów dlawiacych, jakie moga byc zastosowane w pluczkach. Istota wynalazku jest zespól dlawiacy, da¬ jacy sie zastosowac jako indywidualny element dla¬ wiacy, osadzony na wlocie gazu kominowego do loza kontaktowego bedacego jednym z lóz dzialajacych równolegle z licznymi podobnymi lozami kontakto¬ wymi jednej pluczki. Wynalazek obejmuje równiez pluczke zawierajaca wieksza liczbe lóz kontakto¬ wych, z których kazde pojedyncze loze mozna wla¬ czyc w razie spadku przeplywu gazu przez pluczke, dzieki czemu zapobiega sie spadkowi wydajnosci plu¬ czki. Cecha urzadzenia wedlug wynalazku, jest ele¬ ment pozwalajacy zapobiec skutkom przelewania sie roztworu pluczacego do pojedynczych, wylaczonych z dzialania lóz kontaktowych. Jest rzecza zrozumia¬ la, ze wynalazek nie jest ograniczony do pluczek ma¬ jacych zloze cyrkulacyjne, lecz moze znalezc zasto¬ sowanie równiez w innych typach pluczek, znanych ze stanu techniki, takich jak pluczki o zlozu plywa¬ jacym i pluczki majace szczelnie wypelnione zloze kontaktowe.W szczególnosci, sposób usuwania dwutlenku siar¬ ki ze strumienia zanieczyszczonego gazu doplywaja¬ cego ze swego zródla, wedlug wynalazku obejmuje takie etapy, jak przeprowadzenie tego strumienia, rozdzielonego na osobne strumienie, poprzez okreslo¬ na liczbe oddzielnych stref pojedynczych lóz kontak¬ towych, doprowadzanie roztworu pluczacego w prze- ciwpradzie do kazdej z tych stref lóz kontaktowych, dopasowanie przeplywu strumienia zanieczyszczone¬ go gazu do szybkosci jego doplywu ze zródla, droga doboru okreslonej liczby stref otwartych lóz kon¬ taktowych.Pluczka, wedlug wynalazku sklada sie z obudowy majacej wlot i wylot dla gazu, z umieszczonych we¬ wnatrz tej obudowy licznych lóz kontaktowych, z których kazde posiada wlot i wylot dla gazu, a wlot kazdego loza kontaktowego jest przelotowo dostepny od strony wlotu obudowy, oraz z zespolu dlawiace¬ go, usytuowanego miedzy wlotem obudowy i wlotem kazdego loza kontaktowego, przy czym wylot kazde¬ go loza kontaktowego jest przelotowo dostepny od strony wylotu obudowy, a kazdy z zespolów dlawia¬ cych jest osadzony obrotowo w obrebie przynale¬ znego don loza kontaktowego, w celu umozliwienia odciecia kazdego z osobna loza kontaktowego plu¬ czki od doplywu zanieczyszczonego gazu.Jest rzecza jasna, ze opis przykladów postaci wy¬ konania przedmiotu niniejszego wynalazku nie sta¬ nowi jego ograniczenia i ze fachowiec moze stwo¬ rzyc rozmaite modyfikacje takowego, po zapoznaniu sie z ponizszym opisem rozwiazania przykladowego.Ponizej zostanie opisany przyklad postaci wyko¬ nania przedmiotu wynalazku w oparciu o zalaczone rysunki, na których fig. 1 przedstawia pluczke we¬ dlug wynalazku w widoku perspektywicznym, z cze¬ sciowymi wyjeciami, fig. 2 zas — dwa loza kontak¬ towe pluczki wedlug wynalazku w czesciowym wi¬ doku perspektywicznym, w powiekszonej skali.Na fig. 1 pokazana jest postac pluczki wedlug wynalazku, zawierajaca obudowe 1 majaca otwór wlotowy 2 dla zanieczyszczonego wzglednie zuzytego gazu oraz otwór wylotowy 3, dla gazu oczyszczone¬ go. Wewnatrz obudowy 1 ulokowana jest znaczna liczba lóz kontaktowych 4, z których kazde ma wlot doplywowy 6 i wylot odplywowy 7, przy czym wlot doplywowy 6 jest odpowiednikiem otworu wlotowe¬ go 2 dla gazu zanieczyszczonego, wylot odplywowy 7 zas — otworu wylotowego 3, dla gazu czystego.W bezposrednim sasiedztwie wlotu doplywowego 6 kazdego z lóz kontaktowych usytuowany jest zespól dlawiacy 8, który to zespól jest osadzony wychylnie w sposób pozwalajacy na ustawieniu go w polozeniu calkowitego otwarcia, wzglednie, calkowitego zam¬ kniecia, a to w celu regulacji doplywu zanieczyszczo¬ nego gazu do loza kontaktowego 4. Ponad wylotem odplywowym 7 dla gazu i w bezposrednim sasiedz¬ twie tego wylotu usytuowana jest natryskowa rura rozgalezna 9, sluzaca do doprowadzenia cieczy prze¬ plukujacej do kazdego z lóz kontaktowych 4. Loze kontaktowe 4 jest ponadto wyposazone w krate 12, pokrywajaca caly wylot odplywowy 7 dla gazu i za¬ pobiegajaca porywaniu z loza elementów kontakto¬ wych 13 (fig. 2), ulozonych luzno na lozu kontakto¬ wym 4 w celu zapewnienia dobrego kontaktu miedzy poddawanym plukaniu zanieczyszczonym gazem a ciecza pluczaca, wtryskiwana do lóz kontaktowych poprzez liczne rurki rozpryskujace 11.Przeznaczony do plukania zanieczyszczony gaz zo¬ staje wprowadzony do dolnej partii obudowy 1 po¬ przez wlot 2 wykonany w scianie obudowy. Równo¬ czesnie z tym roztwór.pluczacy, zwykle w postaci roztworu zawierajacego substancje o odpowiedniej aktywnosci reagujaca z dwutlenkiem siarki, zostaje doprowadzony do lóz kontaktowych 4 poprzez po¬ jedyncze rury rozgalezcie 9, a najkorzystniej poprzez 40 45 50 55 60nm odpowiednio dobrane przewody rozpryskowe U, tak, ze liczne strumienie roztworu splywaja, "wzglednie zostaja wytrysniete do dolu na krate 12, a nastepnie na spoczywajace na lozach kontaktowych 4 elementy kontaktowe 13, zapewniajac w ten sposób równo- 5 mierne rozprowadzenie cieczy pluczacej po calej po¬ wierzchni toza. Roztwór pluczacy zostaje nastepnie odprowadzony z loza kontaktowego 4 poprzez wlot 6 zanieczyszczonego gazu, po czym zbiera sie na dnie obudowy 1, skad albo zostaje wprowadzony z powro- 10 tern do obiegu, co nie jest pokazane na rysunku, albo tez przepompowana do innych pomieszczen w celu przerobu i usuniecia dwutlenku siarki, odprowadzo¬ nego uprzednio ze strumienia gazu zanieczyszczone¬ go- 15 W korzystnej postaci pluczki, jaka zostala ujawnio¬ na w amerykanskim opisie patentowym nr. 3,810,348, w której to pluczce elementy kontaktowe oplywaja dookola przegród, opisane urzadzenie dlawiace oka¬ zalo sie korzystnym elementem regulacji doplywu 20 zanieczyszczonego gazu do pluczki. Okazalo sie jed¬ nak, ze jest ono przydatne równiez i w przypadku pluczek z lozem plywajacym.Na fig. 2 pokazano dwa loza kontaktowe 4. Loze kontaktowe 4 ma obudowe 21, zespól dlawiacy 8 i na- 25 stawna plyte przewalowa 22, która zostanie dokladnie opisana w dalszym ciagu opisu. Kazdy z zespolów dlawiacych 8 zawiera dwie plyty osadcze 23, po jed¬ nej na kazdym koncu, z których na rysunku poka¬ zano tylko po jednej plycie przedniej kazdego z ze- ^ spolów dlawiacych, które to plyty zamocowane sa do dwóch przeciwnych konców preta 27, lezacego wzdluz zespolu. Plyty 23 zaopatrzone sa na swych zewnetrznych koncach w lukowe obrzeza montazo- • we, o promieniu krzywizny w zasadzie takim samym 33 jak promien krzywizny plyty dlawiacej 26. Plyta ta jest zamocowana poprzecznie do wspomnianych obu plyt montazowych 23, rozciaga sie w zasadzie wzdluz calego wlotu 6 i jest na tyle szeroka, by w odpo¬ wiednim polozeniu calkowicie zamknac ten wlot. 40 Wzdluz calej plyty 26 biegnie ponadto element pod¬ trzymujacy 24, majacy na celu wzmocnienie plyty 28 i zapobieganie jej zapadnieciu sie. Plyty montazo¬ we 23, bedac zamocowane do preta 27 obracaja sie, przy obrocie tego ostatniego, okolo jego osi, co 4r umozliwia regulacje polozenia plyty dlawiacej 26 wzgledem wlotu 6.W przykladowym rozwiazaniu, zespól dlawiacy 8 ma przelot miedzy plyta dlawiaca 26 a pretem 27, tak, ze w polozeniu otwarcia strumien zanieczyszczo- 50 nego gazu wplywa tym przelotem do loza kontakto¬ wego 4 bez zadnej przeszkody. Wzdluz jednej z kra¬ wedzi wlotu 6 umieszczony jest odbój, który ma za zadanie ograniczenie ruchu zespolu dlawiacego 8 w jego polozeniu zamkniecia, przy czym o odbój ten 55 opiera sie przednia, w kierunku ruchu zamykania, krawedz 31 plyty dlawiacej 26.Jak pokazano na rysunku w przykladowym roz¬ wiazaniu, odbój stanowi ksztaltka 28 o profilu ko¬ rytkowym, rozciagajaca sie wzdluz wlotu 6. Po prze- ^ ciwnej stronie odboju 28 rozciaga sie wzdluz wlotu 6 pionowa nastawna plyta przewalowa 22. Dolna kra¬ wedz tej plyty przewalowej 22 sasiaduje w swym dolnym skrajnym polozeniu z tylna krawedzia plyty 26 na tyle blisko, ze gdy zespól dlawiacy 8 znajduje 65 f sie w polozeniu zamkniecia, bliskosc ta praktycznie zapewnia dostateczne uszczelnienie przeciw przeply¬ wowi cieczy. Nastawna plyta przewalowa 22 przy¬ stosowana jest do przemieszczania jej w kierunku pionowym, do odpowiednio dobranych polozen ponad zespolem dlawiacym 8, pozwalajac tym samym na dobór odpowiedniego odstepu miedzy tym zespolem a dolna krawedzia plyty przewalowej 22. Ta ostatnia plyta bywa wykorzystywana tylko wtedy, gdy zespól dlawiacy 8 jest w polozeniu zamkniecia i spelnia wtedy dwa zadania. Po pierwsze, podczas doprowa¬ dzania roztworu pluczacego do wybranego loza kon¬ taktowego pluczki w sposób pokazany na rysunku, niewielka ilosc tego roztworu zostaje minimalnie rozlana na loza odciete od przeplywu gazu. W takim przypadku konieczne jest usuniecie tego roztworu z nie uzywanego loza i zadanie to zostaje wykonane przez podniesienie plyty przewalowej 22 na odpo¬ wiednio dobrana wysokosc ponad zespól dlawiacy 8, tworzac tym sposobem otwór, poprzez który odply¬ wa z loza roztwór. Po drugie, obecnosc malej ilosci roztworu pluczacego na dnie loza odcietego od prze¬ plywu gazu jest pozadana, .gdyz roztwór ten odcina szczelnie wszelkie przecieki gazu okolo zespolu dla¬ wiacego wtedy gdy przecieki takie sa niepozadane.Podczas pracy pluczki wykonanej wedlug przykla¬ dowej postaci przedmiotu wynalazku, zanieczyszczo¬ ny gaz, wprowadzony do dolnej partii obudowy 1 poprzez otwór wlotowy 2, rozdziela sie na liczne stru¬ mienie, z których kazdy wplywa do jednego z wy¬ branych lóz kontaktowych 4 poprzez wybrane, otwarte zespoly dlawiace 8. Równoczesnie zostaja otwarte pojedyncze rozgalezne rury rozpryskowe 9, w celu doprowadzenia roztworu pluczacego do wy¬ branych lóz kontaktowych 4. Poniewaz wydajnosc tej operacji zalezy od wydajnosci dzialania poje¬ dynczych lóz kontaktowych 4, której warunkiem jest wlasciwy przeplyw gazu poprzez loza 4, to jest taki, przy którym elementy kontaktowe, stanowiace w po¬ kazanym przykladzie kulki 13, sa utrzymywane w okreslonym z góry ruchu cyrkulacyjnym, otwiera sie dla przeplywu gazu tylko taka liczbe lóz 4, jaka jest potrzebna do utrzymania tej cyrkulacji. W mia¬ re wiec zmian w szybkosci przeplywu calego strumie¬ niagazu poprzez urzadzenie, pojedyncze loza kontak¬ towe zostaja wlaczone do obiegu lub wylaczone z niego przez pelne otwieranie, wzglednie pelne zamykanie wybranych zespolów dlawiacych 8. PL