Przedmiotem wynalazku jest pojemnik zwlaszcza na plyny, skladajacy sie co najmniej z dwóch wspólosiowych czesci wykonanych z materialu syn¬ tetycznego i polaczonych wzajemnie krawedziami obrzeznymi.Znane sa pojemniki z materialów syntetycznych, skladajacych sie z dwóch przylegajacych do siebie i wzajemnie polaczonych czesci. Holenderskie zglo¬ szenie patentowe 6414980 opisuje pojemnik wyko¬ nany z tworzywa sztucznego i skonstruowany z dwóch stozkowych czesci o krawedziach konco¬ wych wygietych na zewnatrz i polaczonych wza¬ jemnie przez stopienie. Holenderskie zgloszenie patentowe 7 205 432 natomiast dotyczy pojemnika wykonanego z materialu syntetycznego i skladaja¬ cego sie co najmniej z dwóch czesci, które to czesci polaczone $a za pomoca wystepów zebatych wzdluz obwodu i wzajemnie zazebiajacych sie.Wada tak zbudowanych pojemników polega na powaznych trudnosciach takiego ich wykonania, by zarówno parametry wytrzymalosciowe jak i eko¬ nomiczne tych pojemników byly do przyjecia. Jesli chodzi bowiem o wytwarzanie pojemników z ma¬ terialów syntetycznych istnieje jedynie ograniczo¬ na ilosc technologii, które moga byc brane pod uwage. Technologia, która jest najczesciej i naj¬ bardziej uniwersalnie stosowana, jest wytlaczanie przez wydmuchiwanie, przy ktcrym wytlaczany waz wprowadzany jest do dzielonej matrycy, a na¬ stepnie po jej zamknieciu jest rozplaszczony za 2 pomoca sprezonego powietrza tak, ze waz który ciagle pozostaje gietki, oblega ksztalt matrycy.Sprezone powietrze dziala tu jako rdzen gniazda formy. Sposób ten umozliwia wytwarzanie jedno¬ czesciowych przedmiotów takich jak naczynia czy pojemniki. Technologia ta korzystna jest ze wzgledu na stosunkowo umiarkowany koszt matrycy, po¬ niewaz w przeciwienstwie do technologii wtrysko¬ wej, matryca do wydmuchiwania nie posiada rdze¬ nia i faktycznie sklada sie jedynie z formy ze¬ wnetrznej, która ponadto nie jest narazona na tak wysokie cisnienie jak przy formach wtryskowych.Wada natomiast tej metody jest ograniczenie ksztaltu wykanczanego wyrobu, który robi sie szczególnie porowaty na skutek ograniczonych mo¬ zliwosci ustalenia grubosci scianek oddzielnie dla poszczególnych miejsc.Wykonany tym sposobem pojemnik cylindrycz¬ ny posiada te wade, ze w punkcie styku scianki bocznej i dna lub wieka wytlaczany waz jest bar¬ dziej rozciagniety przez nadmuchanie w kierunku wysokosci pojemnika niz odpowiednio w czesci srodkowej powierzchni górnej czy dolnej. W prak¬ tyce miejsce to, a zatem miejsce, w którym scia¬ na boczna przechodzi w powierzchnie górna lub dolna sa najbardziej podatne na uszkodzenia, a wzmacnianie tych slabych punktów powoduje, ze zostaje usztywniony prawie caly pojemnik, co po¬ woduje pewna strate materialu.W celu unikniecia tego nadmiernego wydmucha- 93 79193 791 3 4 nia, dna pojemników dmuchanych sa konstruowa¬ ne zazwyczaj w taki sposób, ze ich srednica jest mniejsza ndz srednica scianki bocznej. Powierzch¬ nia, na której opiera sie on na ziemi jest wsku¬ tek tego zmniejszona, co oslabia stabilnosc pod- 5 czas transportu na przenosniku lub za pomoca in¬ nych srodków.Pojemniki wykonane z materialów syntetycznych w sposób konwencjonalny maja jeszcze i te wade, ze ulozone poziomo na ziemi maja sklonnosc do wyginania sie, przez co bardzo silnie wzrasta ksztaltowanie sie plaskiej czesci scianki bocznej w miejscu jej styku z ziemia lub podloga. Wada ta ujawnia sie podczas skladowania, poniewaz po uplywie cz£su pozostaje takie odksztalcenie, ze pojemnik moze byc przetaczany jedynie z duzym trudem. Jak widac wiec, mimo wzglednie niskich kosztów ,produkcji, pojemnik wykonany metoda wydmuchiwania posiada powazne wady.Stwierdzono natomiast, ze wad tych moga nie miec pojemniki formowane przez wtryskiwanie, gdyz mozna uzyskac ta droga ksztalty pierscieni, rur oraz den, które po zamontowaniu stanowic beda pojemnik, który w punktach najbardziej wrazliwych na uszkodzenie, w tym przypadku w miejscach gdzie scianka boczna przechodzi w gór¬ na i dolna plaszczyzne, posiada odpowiednie wzmocnienia.Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji pojemnika, którego wytwarzanie przez formowanie za pomoca wtryskiwania nie tylko byloby mozliwe, lecz równiez pozwolilo by na stosowanie prostych i tanich matryc, a poszczególne czesci pojemnika dalyby sie latwo montowac, przy czym polaczenia miedzy czesciami moglyby przenosic wieksze sily.Cel wynalazku osiagnieto przez to, ze kazda z czesci pojemnika posiada pierscien polaczony kon¬ centrycznie z krawedzia jej obwodu podczas gdy polaczone sa zarówno krawedzie koncowe jak i naprzeciwlegle krawedzie pierscieni obu zlaczo¬ nych wzajemnie czesci.Pierscien koncentryczny moze byc umieszczony na zewnatrz odpowiedniej czesci pojemnika. Wedlug wynalazku, z dwóch pierscieni koncentrycznych uzyskuje sie opaske wzmacniajaca. Wewnetrzny pierscien tworzy wlasciwy pojemnik, a zewnetrzny sluzy jako wzmocnienie zabezpieczajace pojemnik od uszkodzen czy zniszczenia na skutek przylozo¬ nego obciazenia podczas upadku, uderzenia o cos i tym podobnych. Przez miejscowe zwiekszenie grubosci materialu tej sciany podwójnej, odpornosc na obciazenie jak wyzej, moze byc dostosowana do wymagan przy uzyciu minimalnej ilosci do¬ datkowego materialu. Zeberka opaski moga byc uformowane w wypasce jako jedna czesc. Sa one umieszczone w regularnych odstepach na obwo¬ dzie, zwiekszajac dodatkowo stabilnosc dwuscien- nej opaski, a rozmieszczone sa w taki sposób, ze w przypadku obciazenia punktowego, sily przylo¬ zone do zewnetrznej sciany opaski sa amortyzo¬ wane i przenoszone sa w o wiele mniejszym stop¬ niu na wlasciwy pojemnik. Zwrócone do siebie krawedzie odpowiadajacych sobie zeberek moga byc wzajemnie laczone. Za pomoca pierscienia la¬ czacego moze byc równiez polaczony pierscien ze scianka pojemnika. Gdy pojemniki napelniane sa pod cisnieniem, lub kiedy cisnienie moze wzrosnac na przyklad na skutek wzrostu temperatury za¬ wartosci pojemnika, opaski wzmacniajace ograni¬ czaja odksztalcenie pojemnika tak, ze daje sie on w dalszym ciagu przetaczac.Pojemnik moze byc równiez skonstruowany w ten sposób, ze kazda jego czesc posiada na obu koncach pierscien wspólosiowy, a pojemnik skon¬ struowany z czesci wspólnie polaczonych zamknie¬ ty jest na obu koncach przez czesci nakrywajace wyposazone w odpowiednie pierscienie. Konstruk¬ cja moze byc taka, ze srednica wewnetrzna kazdej czesci wzrasta stopniowo od kranców do czesci srodkowej, a pojemnik sklada sie z licznych wspól¬ nie polaczonych czesci.Pierscienie wzmacniajace zastosowane wedlug wynalazku pozwalaja na toczenie pojemnika po belkach lub szynach prowadzacych jak to ma miej¬ sce zazwyczaj przy naczyniach metalowych. Wy¬ stajacy pierscien wzmacniajacy sluzy jako kolnierz oporowy pozwalajacy na prowadzenie pojemnika po belkach lub szynach prowadzacych. Poniewaz pojemnik posiada dolna i górna powierzchnie o srednicy co najmniej równej srednicy scianki bocz¬ nej, zostaje osiagnieta lepsza stabilnosc przy skla¬ dowaniu w stosach, niz jest to mozliwe w przy¬ padku pojemników wydmuchiwanych ze zmniejszo¬ nymi powierzchniami górna i dolna.Pojemnik moze równiez wytrzymac wieksze ob¬ ciazenie poosiowe przy tym samym uzyciu materia¬ lu niz w przypadkach pojemników nadmuchiwa¬ nych, co lezy w interesie zarówno odbiorców jak i przewozników.Przedmiot wynalazku zilustrowany jest w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 i fig. la przedstawiaja pojemnik skladajacy sie z dwóch czesci, w rzucie perspektywicznym, fig. 2 — pojemnik skonstruowany z dwóch czesci, stanowia¬ cych scianki boczne oraz dwóch pokryw, czescio¬ wo w rzucie i czesciowo w przekroju wzdluznym, fig. 3a — czesc pokrywowa w rzucie poziomym, fig. 3b — czesc pokrywowa w przekroju wzdluz¬ nym, fig. 3c — czesc pokrywowa pojemnika z fig. 2, w rzucie odwróconym, a fig. 4 — pojemnik skonstruowany z trzech czesci stanowiacych scian¬ ki boczne oraz trzech czesci pokrywowych, czes¬ ciowo w rzucie i czesciowo w przekroju wzdluz¬ nym.Pojemnik przedstawiony na fig. 1 i la sklada sie z czesci la i Ib wytworzonych z materialu synte¬ tycznego przez formowanie wtryskowe. Czesci te sa identyczne. Kazda z nich sklada sie z czesci stanowiacej scianke boczna odpowiednio 2a i 2b, która przez zeberka 3a laczy sie z krawedziami odpowiednio 4a i 4b.Wedlug wynalazku czesci te polaczone sa w spo¬ sób specjalny, na otwartym koncu kazdej z tych czesci odpowiednio la i Ib umieszczone sa, koncen¬ trycznie w stosunku do nich, pierscienie odpo¬ wiednio 5a i 5b, które przez oba pierscienie laczace odpowiednio 6a i 6b oraz liczne zeberka 7 pola¬ czone sa z wlasciwa im czescia — scian¬ ki bocznej. Obie czesci moga byc polaczo¬ ne wspólnie za pomoca dobrze znanej metody 40 45 50 55 6093 791 6 spawania lustrzanego. Czesci, które maja byc pola¬ czone, wygladzone sa przy pomocy frezu. Nastepnie krawedzie podgrzewane sa za pomoca zwierciadla spawajacego i po usunieciu zwierciadla zcisniete ze soba. Zapewnia to stopienie odpowiadajacych sobie naprzeciwleglych krawedzi zeberek 7 jed¬ nej i drugiej czesci pojemnika. Powstaje w ten sposób konstrukcja, która nie tylko daje korzysc w postaci uzyskania wlasciwego polaczenia obu czesci pojemnika, ale która ponadto na skutek krawedzi tocznych i ochronnych daje tym czesciom dodatkowe zabezpieczenie.Polaczone wzajemnie odpowiadajace sobie krawe¬ dzie zeberek 7 obu czesci, powoduja powstanie licznych komór powietrznych, które tlumia wstrza¬ sy oraz nagle obciazenia na krawedziach tocz¬ nych.Na fig. 2 pokazany zostal, czesciowo w rzucie, czesciowo w przekroju pojemnik skonstruowany z dwóch czesci stanowiacych scianki boczne oraz dwóch czesci pokrywowych. Czesci stanowiace scianki boczne lOa i lOb sa identyczne. W celu umozliwienia wyjecia ich z matrycy formy wtry¬ skowej srednice ich zmniejszaja sie nieznacznie od odpowiedniego kranca zewnetrznego do czesci srod¬ kowej. Przeciwlegle konce czesci stanowiacych scianki boczne lOa i lOb posiadaja koncentryczne w stosunku do nich krawedzie lla i llb i usytuo¬ wania w kierunku do wnetrza, podczas gdy krawe¬ dzie laczone sa poprzez pierscienie laczace 12a i 12b oraz zeberka /niewidoczne/ ze sciankami pojemni¬ ka przy zastosowaniu sposobu wedlug fig. 1 i la.Na oddalonych od siebie koncach znajduja sie pierscienie odpowiednio 13a i 13b umieszczone na zewnetrznej stronie czesci stanowiacych scianki boczne odpowiednio lOa i lOb. Polaczone sa one z odpowiednimi czesciami stanowiacymi scianki bocz¬ ne poprzez pierscienie laczace odpowiednio 14a i 14b oraz zeberka takie o jakich byla mowa po¬ przednio. Czesci pokrywowe 15a i 15b posiadaja na stronie zewnetrznej równiez pierscienie 16a i 16b, które poprzez pierscienie laczace 17a i 17b oraz zeberka laczone sa z cylindrycznymi czescia¬ mi pokrywowymi odpowiednio 18a i 18b.Na fig. 3a, 3b i 3c przedstawiony zostal czes¬ ciowo rzut poziomy, przekrój wzdluzny i odwró¬ cony rzut poziomy czesci pokrywowej takiej jaka jest czesc pokrywowa 15a. Czesc ta zawiera otwór wlewowy 20 i otwór wylewowy 21 uzywany w celu oczyszczenia naczynia oraz, jak przedstawiono na fig. 3c zeberka laczace 22. Zeberka te znajduja sie sie równiez na czesci pojemnikowej i za pomoca nich laczy sie do niej czesc pokrywowa. Na fig. 4 pokazano sposób w jaki mozna skonstruowac roz¬ maite naczynia rózniace sie wzajemnie pojemnoscia z ograniczonej ilosci czesci standartowych. Kazda z czesci 30, 31, i 32 posiada taki ksztalt, ze poczy¬ najac od kazdego konca do jej srodka srednica nieznacznie wzrasta w celu umozliwienia wyjecia pojemnika z matrycy. Na koncach tych czesci srednice sa identyczne. Pierscienie 33a, 33b, 34a, 34b, 35a i 35b umieszczone sa po zewnetrznej stro¬ nie pojemnika w sposób jaki zostal opisany po¬ przednio. Oba konce pokryw 36 i 37 sa uksztalto¬ wane w sposób jaki zostal wyjasniony odnosnie fig. 2a oraz 3a do 3c.Poprzez malowanie natryskowe czesci kompletne- gD pojemnika na rózne kolory, a nastepnie mon¬ towanie ich w calosc mozliwe jest produkowanie pojemników w dwóch i wiecej barwach. Stanowi t) potrzebe przy pojemnikach dla takich przedsie¬ biorstw, które pragna uzywac naczyn w „barwach przedsiebiorstwa" tak, aby wlasciciel zawartosci byl identyfikowany za pomoca kolorów lub ich kombinacji. PL