Przedmiotem wynalazku jest srodek chwasto¬ bójczy, który zawiera jako substancje czynna no¬ we cykliczne pochodne acetalowe, przedstawione dwoma; izomerycznymi wzorami 1 lub 2, w któ¬ rych Ri oznacza grupy: wodorotlenowa, grupe al- koksylowa zawierajaca 1—4 atomów wegla, zwlaszcza grupe etoksylowa lub grupe o wzorze -NHZ, w którym Z oznacza atom wodoru, grupe alkilowa zawierajaca 1—4 atomów wegla* grupe cykloheksylowa, grupe benzylowa, grupe fenylo- aminowa, fenylowa, lub fenyIowa podstawiona jed¬ nym lub wiecej atomami fluoru lub chloru, albo jedna lub wiecej grupa metylowa lub metoksylo- wa, Ra oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa zawierajaca 1—4 atomów wegla, R3 oznacza grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla, a R4 oznacza gru¬ pe benzylowa. Korzystna grupa pochodnych ace- talowych sa pochodne acetalowe o wzorze 1, w którym Rx oznacza grupe wodorotlenowa lub grupe etoksylowa lub grupe o wzorze -NHZ, w któ¬ rym Z oznacza atom wodoru lub grupe butylowa, cykloheksylowa, benzylowa, fenyloaminowa, feny¬ lowa, fluorofenylowa, chlorofenylowa, dwuchloro- fenylowa, tolilowa, dwumetylofenylowa lub meto- ksyfenylowa, R2 oznacza atom wodoru lub grupe metylowa, R8 oznacza grupe metylowa, etylowa lub propylowa, a R4 oznacza grupe benzylowa.Pochodne o wzorze 1 lub 2, w których R* ozna¬ cza grupe alkoksylowa, wytwarza sie sposobem, polegajacym na reakcji estru alkilowego kwasu a-ketokarboksylowego lub jego niecyklicznego ace¬ talu z odpowiednim podstawionym propanodiolem w obecnosci bezwodnego katalizatora kwasowego, na przyklad chlorowodoru lub trójfluorku boru.Pochodne, w których Rj oznacza grupe wodo¬ rotlenowa, wytwarza sie przez zmydlenie pochod¬ nej, w której Ri oznacza grupe alkoksylowa, sto^ sujac na przyklad silna zasade, taka jak wodoro¬ tlenek sodowy i uwalniajace kwas z otrzymanej w taki sposób soli przez dzialanie kwasem mine¬ ralnym, takim jak kwas solny.Zwiazki, w których Rt oznacza grupe o wzorze -NHZ, wytwarza sie przez reakcje odpowiedniego zwiazku, w którym Rj oznacza grupe alkoksylowa lub grupe acyloksylowa, na przyklad grupe alko- ksykarbanyloksylowa, ze zwiazkiem o wzorze NH2Z.Gdy Rt oznacza grupe aminowa podstawiona grupa fenylowa, to zwiazek wytwarza sie z lat¬ woscia przez reakcje odpowiedniego zwiazku, w którym Rj oznacza grupe wodorotlenowa, z fe- nylofosfazoanilidem.Cykliczne pochodne acetalowe stanowiace sub¬ stancje czynna maja znaczenie jako herbicydy o szerokim dzialaniu, w szczególnosci przeciw ga¬ tunkom chwastów trawiastych. Srodek wedlug wynalazku obok substancji czynnej dodatkowo zawiera nosnik lub srodek powierzchniowo czyn¬ ny, lub zarówno nosnik jak i srodek powierzchnio¬ wo czynny. 93 40393 403 Nazwa „nosnik", stosowana w opisie, oznacza substancje stala lub ciekla, która moze byc pocho¬ dzenia nieorganicznego lub organicznego, synte¬ tycznego lub naturalnego, z która miesza sie ak¬ tywny zwiazek lub sporzadza kompozycje w celu ulatwienia nanoszenia go na rosline, nasiona, gle¬ be lub inny obiekt, który ma byc poddawany dzia¬ laniu., Srodek powierzchniowo czynny moze byc srod^ kiem emulgujacym lub srodkiem dyspergujacym lub srodkiem zwilzajacym: moze on byc niejono¬ wy lub jonowy.IJoiwolnte substancje nosnikowe lub srodki po- wierzchniowo czynne, stosowane zwykle do spo¬ rzadzania kompozycji pestycydów, moga byc uzy¬ te do przygotowania kompozycji wedlug wynalaz¬ ku, a odpowiednie ich przyklady mozna znalezc iia przyklad w brytyjskim opisie patentowym nr 1232030.Srodek wedlug wynalazku moze byc przygoto¬ wany w postaci zwilzalnych proszków, pylów, granulek, roztworów, emulgowanych koncentrat tów, zawiesinowych i aerozoli. Zwilzalne proszki zwykle mieszane sa z innymi skladnikami tak, aby zawieraly 25, 50 lub 75% wagowych substan¬ cji czynnej, a ponadto zwykle, poza stalym nos¬ nikiem, 3—10% wagowych srodka dyspergujacego i w miare potrzeby, 0—-10% wagowych stabiliza¬ tora lub stabilizatorów i/lub innych dodatków, tar kich jak srodki zwilzajace i srodki sklejajace.Pyly sa zwykle przygotowywane w postaci koni- centratu pylowego, majacego sklad zblizony do skladu zwilzalnego proszku lecz bez dodatku srod¬ ka dyspergujacego i sa rozcienczane na polu dal¬ sza iloscia stalego nosnika, do uzyskania kompo¬ zycji zawierajacej zwykle 0,5—10% substancji czynnej. Granulki przygotowywane sa zwykle w taki sposób, aby wielkosc ich ziaren byla za¬ warta miedzy 10 a 100 RS mesh (1,676—0,152 mm) i moga byc otrzymywane metoda aglomeracji lub impregnacji.Zwykle granulki zawierajac 0,5—25% wagowych substancji czynnej i 0—10% wagowych dodatków, takich jak stabilizatory, modyfikatory zwalniajace dzialanie i srodki wiazace. Emulgowane koncen¬ traty zawieraja zwykle, poza rozpuszczalnikiem i w miare potrzeby, 10—15% wagowych na objetosc substancji czynnej, 2—20% wagowych na objetosc emulgatorów i 0—20% wagowych na objetosc od¬ powiednich dodatków, takich jak stabilizatory, srodki zwilzajace i inhibitory korozji, Koncentraty zawiesinowe sa przygotowane w ta¬ ki sposób, aby uzyskac trwaly, nie osadzajacy sie, plynny produkt i zawieraja zwykle 10—75% wa¬ gowych substancji czynnej, 0,5—15% wagowych srodków dyspergujacych, 0,1—10% wagowych sród-. ków ulatwiajacych powstawanie zawiesiny, takich jak koloidy ochronne i srodki tiksotropowe, 0—10% odpowiednich dodatków, takich jak srodki zapo¬ biegajace spienieniu, inhibitory korozji, stabiliza- ao tory, srodki zwilzajace i srodki sklejajace, oraz jako nosnik wode lub ciecz organiczna, w której substancja czynna jest w zasadzie nierozpuszczal¬ na; w nosniku moga byc rozpuszczone pewne or¬ ganiczne ciala stale lub sole nieorganiczne, które maja za zadanie zapobiegac osadzeniu sie lub dzialac jako srodki zapobiegajace zamarzaniu wody.Srodek wedlug wynalazku moze równiez wyste¬ powac w postaci zawiesiny i emulsji wodnej, na przyklad kompozycji uzyskanej przez rozciencze¬ nie zwilzaloego proszku lub koncentratu. Emulsje moga byc typu woda w oleju lub typu olej w woh dzie oraz moga miec gesta konsystencje majonezu.Srodek wedlug wynalazku moze zawierac takze 99 inne skladniki, na przyklad inne zwiazki majace wlasnosci pestycydowe, w szczególnosci wlasnosci insektycydowe, akarycydowe, herbicydowe lub fungicydowe.Jako substancje czynna w srodku wedlug wy- 40 nalazku stosuje sie zwiazki przedstawione w tab¬ licy I.Tablica I Zwiazek | 1 -benzyloksy-2,5-dwumetylo-l,3-dioksano- -2-(N-fenylokarbonamid) (mieszanina izomerów) -benzyloksy-2,5-dwumetylo-l,3-dioksano- -2-karboksylan etylu -benzyloksy-2,5-dwumetylo-l,3-dioksano- -2-karbonamid Temperatura topnienia lub temperatura wrzenia, C lub Rf (rozpuszczalnik) 2 temperatura topnienia 55—70°C temperatura wrzenia 138^ pod cisnieniem 0,2 mmHg temperatura topnienia 122—125°C Analiza 3 1 Obliczono dla C^H^J^: 70,40/0C; 4,1% N Znaleziono: 70,lo/o C; 7,1% H; 4,50/0 N Obliczono dla C16H2205: [ 62,30/o C; 7,5% H Znaleziono: [ 62,'e% C; 7,10/0 H Obliczono" dla .Ci4H19N04: 63,40/0 C; 7,20/0 H; 5,30/0 N Znaleziono: 84,1% C; 7,30/o H; 4,QO/0 N [93 403 c.d. tablicy I 2 ] kwas l-benzyloksy-2,5-dwumetylo- 1,3-dioksano-2-karboksyIowy N-[(4-benizyloksymetylo-2,4-dwumetylo- ^ -l,3^ioksolan-2-ylo)karbonylo]-N'- fenylohydrazyd 4-benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo- -l,3-dioksalano-2-(N-cykloheksylokar- bonamid) (mieszanina izomerów) 4^benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo- -l,3-dioksolano^2-[N-(2,4-dwuchlorofeny- lo)karbonamid] 4-benzyloksymetylo-2,4-dwiimetylo- -l,3-dioksokunb-2-[N-(2,4-dwumetylo^ fenylo)karbonamid] 4-benzyloksymetylo-4-etylo-2-metylo- -l,3-dioksolano-2-karboksylan 4-benzylaksymetylo-2,4-dwumetylo- j -l,3-dioksolano-2-(N-benzylokarbonamid) kwas 4-benzyloksymetylo-4-etylo-2- -1,3-dioksolano-2-karboksylowy metylo- 4-bonzyloksymetylo-4-etylo-2-metylo- • -1,3-dioksolano-2^(N-fenylokarbonamid) (izomer) 4-benzykfcsymetylo-4-etylo-2-metyIo- -l,3-dioksolano-2- (N-fenylokarboniamid) (izomer) 4-benzyloksymetylo-2-metylo-4-propylo- -l,3-dioksolano-2-karboksylan etylu kwas 4-benzyloksymetylo-2-metylo- -4-propylo-l,3-dioksolano-2-karboksylowy 4-benzyloksymetylo-2-metylo-4-pPopylo- -1,3-dioksolano-2-(N-fenylokarboaiamid) (izomer 1) 4-benzyloksymetylo-2-metylo-4-propylo- -l,3-dioksol)ano-2-(N-fenylokarbonamid) (izomer 2) Rf(2,5% eter CHC1,) 0,095 Rf(CHCl8) 0,36 temperatura topnienia 64-WC temperatura topnienia 104—109°C temperatura topnienia 64—69°C temperatura wrzenia 134°C pod cisnieniem 0,4 mmHg RftCHCl,) 0,53 temperatura wrzenia 156°C pod cisnieniem 0,2 mmHg temperatura topnienia 102—106°C temperatura topnienia 65—67°C temperatura wrzenia 132°C pod cisnieniem 0,1 mmHg Rf(2,5% eter)CHCl8 0,26 1 a,14 ) 2 * izomery temperatura topnienia 97—99°C temperatura topnienia 55—59°C Obliczono dla Ct4H1806: 63,1% C; 6,8% H Znaleziono; 63,3%';C; 7,0% H Obliczono dla C^H^NjO,: 67,4% C; 6,8% H; 7,9% N Znaleziono: 67,4% C; 7,00/o H; 7,0% N Obliczono dla C^H^SOA: 69,2% C; 8,4% H; 4,0% N Znaleziono: 69,5% G; 8,7% »; 3,9% N Obliczono dla CuHuNO^: 58,6«/o C; 5,1% H; 3,4% N Znaleziono: 59,0«/0 C; 5,40/o H; 2,4% N • Obliczono dla CttH^7N04: 71,5% C; 6,3% H; 3,8%~N Znaleziono: 71,6% G; 7,5% H; 3,9% N Obliczono dla O^H^Oj: 66,3% C; 7,8% H Znaleziono: 65,9% C; 8,00/o H Obliczono dla C^Hj^NO,: 71,00/o C; 7,00/0H;3^%N Znaleziono: 70,60/0 C; 7,l0/0 H; 4,00/0 N Obliczono dla ClsH«Og: 64,20/0 C; 7,20/0 H Znaleziono: 63,80/0 C; 7,10/0 H Obliczono dla C21H2sN04: 71,00/0 C; 7,10/0H; 3,9% N Znaleziono: 71,10/0 C; 7,lo/o H; 3,60/0 N Obliczono dla CflH25N04: 71,00/0 C; 7,10/0 H; 3,9% N Znaleziono: 71,20/0 C; 7,50/0 H; 3,9% N Obliczono dla C18H2805: 67,0% C; 8,1% H "n;l Znaleziono: 67,1% C; 8,l0/0 H Obliczono dla C16Ha05: 65,3% C; 7,70/o H Znaleziono: 64,30/0 C; 7,60/0 H Obliczono dla 0^27^4: 71,60/o C; 7,30/0 H; 3,80/0 N Znaleziono: 71,-0P/o C; 7,3% H;M% N- Obliczono dla C^H^O^ ^ 71,6% C; 7^% H r V Znaleziono: 71,40/0 C; 7,40/0 H rso-^93 403 7 8 c.d. tablicy I 1 4-benzyloksymetylo-2-metylo-4-propylo- -l,3-dioksolano-2-(N-benzylokarbanamid) 4-benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo- 1 -l,3-dioksolaino-2-[N-(chlorofenylo)kar- 1 bonamid] 1 4-beiizyloksymetyb)^2,4-dwiimetylo- 1 -l,3-dioksolano^2-[N-(4-fluOTofenylo)kar- 1 bonamid] (mieszanina izomerów) 1 4-benzylQksymetylo-^3,4-dwumetylo- 1 -l,3-dioksolajio-2^N-p-t^ilokarbonamid) 1 (izomer 1) 1 * 4-benzylGksymetylo-2,4-dwumetylo- -l,3-dioksolano^2-(N-p-tolilokarb(njamid) (izomer 2) 4-benzyloksymetylo^2,4-dwumetylo- | -l,3-dioksolano-[N-(4-metoksyfenylo)kar- bonamid] (izomer 1) 4-benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo^ -1,3-dioksolano-[N-(4-metoksyfenylo)kar- bonamid] (izomer 2) 4-benzyloksymetylo-2,4^dwumetylo- -l,3-dioksolano-2-(N-o^tolikarbonamid) 4-benzyloksyxnetylo-2,4-dwumetylo- -1,3-dioksolano-2-[N-(2-chlorofenylo)kar- boniamid] 9 \ 4-benzyloksymetylo^2,4-dwumetylo- -l,3-dioksolano^2-[N-(2-metoksyfenylo)kar- bomamid] 4-benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo- -l,3-dioksolano-2-[N-(3-metoksyfenylo)kar- bonamid] 4-bemzyloksymetyla-2,4-dwumetylo- -l,3-dioksoliano-2-(n-m-tolilokarbonamid) 4-benzyloksymetylo-2,4-dwumetylo- -1,3-dioksolano^2-[N-(3-chlorofenylo)kar- bonamid] 2 Rf(CHCl8) 0,55 temperatura topnienia 80—87°C temperatura topnienia 52—77°C i temperatura {topnienia 83—85°C temperatura^ topnienia 67—70°C temperatura topnienia 1 96—98°C temperatura topnienia 79—81°C Rf(CHCl8) 0,55 Rf(CHCl8) 0,61 Rf(€HCl8) 0,59 Rf(CHCl8) ' 0,58 Rf(CHCl8) 0,6 Rf(CHCl8) 0,6 3 ¦ * ' Obliczono dla C^H^NO^ 72,1% C; 7,6% H; 3,6% N Znaleziono: 71,9% C; 7,7% H; 3,6% N Obliczono dla Cttfld*OJR: 63,9% C; 5,9% H; 3,7% N Znaleziono: 64,2% C; 6,0% H; 3,9% N Obliczono dla C2eH22N04F 67,0% C; 6,1% H; 3,9% N Znaleziono: 67,3% C; 6,2% H; 3,4% N Obliczono dla C^H^NO^ 71,0% C; 7,0% H; 3,9% N Znaleziono: 67,3% C; 6,2% H; 3,4%^ Obliczono dla C21H25N04: 71,0% C; 7,0% H; 3,9% N Znaleziono: 1 71,50/c C; 7,1% H; 3,9% N Obliczono dla C21H25N05: 68,0% C; 6,7% H; 3,9% N Znaleziono: 68,0% C; 6,9% H; 3,6% N Obliczono dla C21H25N05: J '68,0% C; 6,7% H; 3,9% N I Znaleziono: I 67,8% C; 6,8% H; 3,6% N Obliczono dla C21H25N04: 71,0% C; 7,0% H; 3,9% N | Znaleziono: 71,3% C; f7,4% H; 3,6% N ] Obliczono dla C^H^O^l: 63,9% C; 5,9% H; 3,7% N 1 Znaleziono: f 63,8% C; 6,0% H; 3,4% N \ Obliczono dla C^H^NO*: 68,0% C; 6,7% H; 3,9% N Znaleziono: 67,8% C; 6,8% H; 3,9% N Obliczono dla C^H^NOg: 68,9% C; 6,7% H; 3,9% N Znaleziono: 67,7% C; 6,7% H; 3,9% N Obliczono dla C^H^NO^ 71,0% C; 7,0% H; 3,9% N Znaleziono: 71,0% C; 7,2% H; 3,8% N Obliczono dla C^H^NO^l: 63,9% C; 5,9% H; 3,7% N Znaleziono: 64,1% C; 6,1% H; 3,4% N | Ponizszy przyklad ilustruje wynalazek. przy uzyciu reprezentatywnej grupy roslin: kuku- Przyklad. Aktywnosc herbicydowa. rydza — Zea miays (Mz); ryz — Oryza satLva i(R); W celu oceny aktywnosci herbicydowej substan- proso japonskie — Echinochloa crusgalli (BG); cje czynne srodka wedlug wynalazku zbadano groch — Pisum sativum (P); len — Limum, usta-0 o o tsl ar 1 OJ8 dowa jcho Ti ó Próba pr, i powschodowa ro Prót ¦8 'ti ^ oprys ki lisci oprys eby bJO CU CO CO u N pq Sl J Ph 0 pq « N PQ co S ¦J PU. 0 PQ « N Ph CO s J PL, 0 PQ rt N 1 § ^ CO ^ CO Jd OJO Q JrJ azek '* N tf tf W 1 -s N l £ CD cg cg CM co cn CN CN i—' CM (M O) CO i-H CO i-H IO i-H 1-1 CO CN i-H 1—1 i-H OJ CO i co ^ co CN i-H 9 0 o 1 rf O O ^ o o o o co oj © t*- i-H i O OJ O OJ O 1-H O CO CN © O co o o CN O o co o TJH eo U eo ffi O u o l—1 o o ^H 0 o o o o TfH O CO O o o ^ o lO O co o ^ o lO O o o ^H O o _ . o o o o o o X o eo x u X o 1—1 o o co io D- CO co co OJ CA OJ CO CO lO i-i O C- "tf C- CO CO 00 CO £- co ~* t- CO 1 1 X o w x o x co K £ h-1 o o IO CO t* CN 00 D- OJ OJ lO O ^H C io o OJ O 00 i-H t- ^ t- H ^ o CN O o co 1—1 CN IO co co eo o eo ffi u . M x a I-H 93 403 o o o o «* o o o ^ o © o o o o o co o I O CN O co o i-H O ^H O o o o o o o o eo X o w' IO o o l-H o o IO O "«* O CN O OS "^ co co co co i-H O t o CO i-H i-H O io o o © ^H O o i_i eo x o . ** x o IO «o u w £ I-H I-H ^H O CO CN CO H ¦^ o OJ 00 OJ 00 00 iH o o o o co o o o o o © o o o o o o o co co «tf eo x o X u »o X o o h-1 w* O ^ o CN O o o t 1-t i-H O CO O ti u . w w u (M X £ h-1 lO O IO O CO O CO O OJ 00 CO O OJ O eo O OJ CN 00 i-H CN i-H t- O CN O co o o co o o t "^ co eo X u eo X u X o eo (CH X z H-1 o o co o o o o o OJ O o o o o TJ« i-H OJ CO 00 ^ co o co o CO O ^H O o o o o co o o eo X u X o ^ clohexyl (Cy ffi i-i CM O iO O IO O o o OJ tF co o ^H O CO O 00 i-H 00 O lO O t- o CN O CO i-H »—l i-H i-H o o - i-H i-O X u X u X u o I-H ,JH O ^1 1—1 CN O CN O OJ OJ OJ ^ OJ O CN ^H 00 -^ CO -n io o OJ rH IO O O ^H o CN 1—1 . o co t- 00 iS u X o to X eo o X ffi £ h-1 Tf O CO ^H tJh O CO O I CN Tl< i-H e* o lO O ¦* o CO O CN O "tf O T* O io o o ! :© ; © i i l © O © X u X u w o I-H11 93 403 12 lO^ iO^ OO CO IO OO OO i-i© ©O CM O© ©© co© io ro m cm t* co CO C- 00 CO ©O COC- Tf© C-^ 00 CO lO CN CO CO M O CO C-lO C-C- C-C- COCO co c- co ^« ©© coco io © c-co c-co co© oo 10.-H CO CM 00© 00 IO C-C- C- CC CO t* ©© OiCM *# *-< C-© O* CM i-H© Oi ©©©©00© C-CO 00'- C-.-" O) 9) O) O) O)© O) O) O) O) OS Ol OS Oi OG3 05 O) 9 OO) OO) O) O) Oi Oi OO^ Ol Tf ^ i—i CO N O) O) C- CM C- ^ O) O) 00 IO Ol CA O O) CA O) O) Oi Oi CO O) O) CA ca ^« oj h ©© ca c- c-co c-© ca co m^ ca ca co Tt< cm ca 10 o O) ca c- oo ^ ca r* — © CO© C^^-l IO© ^H© ©O ^h© I I i-H © COC* ^ i-H IO CO i-H© i-i© C-IO IO© C-© ^ CO IO© CO© CO© Cl© I I I 00© i-H© CO© IO ^H t* © COi-i c-co co© co© coc- co© co io co co c-io I I CO^4 CO IO C-IO C-IOC-lO IOt*< »-H © CO© »-l© 1< ^ i-H © CO i-H CO © .-H © I I IO© CO© CO i-H CO ^H ^ CM CO i-H O) CO 00 © 00 © I I coco coco c-co co© I I COCO C-CM t-CO COC- COC- C-CO C-Tl« IO© CO© CM © C-ii O© ©© CO© I I © i-H© i-H© IO© i-H© CM© OOC- t- © 00© OOC- CO© C-© CO CM CO© I I C-CO "<*© COi-H C-tJ< OOC- COr-« © o 00 CO CO i-H 00 S \S o 0* X o X o o? o ot ffi u ^1 w o w9 u »i ffi u W o w •u w u K O w o 09 w o . w W o 00 W o 00 w o oo w o w u w u o o o o o o o 8 o o o o o o o g d g w . fc - w 3 & 5 o o i-H u g ¦w S & S Mh «0 ffi u w a i i C0 •fH _? ««-H Mi TT ^ -H 3 CM ta c 7-K «H §•1 SI 5 (O 6 3 «n I I 2 $ CU B I 5 eN, cm, C co -^ 3 ffi jjj W g W g S! w a93 4 13 tissim (L); gorczyca — Sinapsis alba (M); i burak cukrowy — Beta vulgaris (SB).Badania dziela sie na dwie grupy: przedwscho- dowe i powschodowe. Badania przedwschodowe po¬ legaly na opryskiwaniu ciekla kompozycja zwiaz- 5 ku gleby, do której niedawno posiano wymienione wyzej gatunki roslin.Badania powschodowe obejmowaly dwa typy bcdan, a mianowicie próby zraszania gleby i pró- b. oprysku lisci. W próbach znaszania gleby, gle- 10 be, w której rosly sadzonki wyzej wymienionych gatunków roslin, zraszano ciekla kompozycja za^ wierajaca srodek wedlug wynalazku, a w próbach oprysku lisci opryskiwano sadzonki taka kompo¬ zycja.Gleba stosowana w tych badaniach byla stery¬ lizowana para mieszanina John Innes Compost, w której polowe torfu, na objetosc nasypowa, za¬ stapiono wermikulitem, Kompozycje stosowane w próbach otrzymano przez rozcienczienie woda i roztworami substancji czynnej srodka wedlug wynalazku w acetonie, za¬ wierajacych 0,4 wagowych kondensatu alkilófenon lu z tlenkiem etylenu, dostepnego w handlu pod 25 nazwa Triton X-155. W próbach oprysku gleby i oprysku lisci, roztwory acetonowe rozcienczano równa objetoscia wody i otrzymano kompozycje stosowano w dwu róznych dawkach, odpowiada¬ jacych 10 i 1 kg aktywnej substancji na hektar ^ odpowiednio w objetosci odpowiadajacej 400 ml na hektar. W próbach zraszania gleby jedna obje¬ tosc roztworu acetonowego rozcienczano do 155 objetosci woda* i otrzymana kompozycje stosowa¬ no bezposrednio w dawce odpowiadajacej 10 kg 35 substancji aktywnej na hektar w objetosci odpo^ wiadiajacej okolo 3000 1 na hektar.W próbach przedwschodowyeh .stosowano jako badania kontrolne glebe nie poddana dzialaniu kompozycji, a w próbach przedwschodowych — nie 44 poddana dzialaniu kompozycji glebe z sadzonkami.Dzialanie herbicydowe zwiazków oceniano wzro- kowo po uplywie 7 dni od oprysku lisci i zrasza¬ nia gleby i 11 dni po oprysku gleby i zapisywano w skali ocen od 0 do 9. Ocena 0 wskazuje na brak 45 dzialania na rosliny, ocena 2 oznacza zmniejszenie 14 swiezego ciezaru lodygi i lisci roslin o okolo 25%, ocenia 5 oznacza zmniejszenie o okolo 55%, ocena 9 oznacza zmniejszenie o 95%, itd.Wyniki badan zestawiono w tabeli II.Jak wykazuja powyzsze wyniki przeprowadzo¬ nych badan zastosowanie srodka wedlug wynalaz¬ ku niszczy chwasty zarówno przed wzejsciem ros¬ lin uprawnych, jak i po ich wykielkowaniu.Zwiazki stanowiace substancje czynna srodka wedlug wynalazku sa bardzo aktywne przeciwko chwastom trawiastym, a jednoczesnie nie dziala¬ ja na rosliny uprawne takie jak buraki cukrowe.Dlatego moga byc uzyte jako chwastobójcze srod¬ ki selektywne w stosunku do chwastów trawias¬ tych rosnacych w uprawach buraków cukrowych. PL PL