Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do ob¬ róbki produktów zywnosciowych o duzej zawar¬ tosci wilgoci, a zwlaszcza usuwania z niej wilgoci do atmosfery.Produkty zywnosciowe takie jak szynka, bekon, kielbasa itp. czesto sa nasycone ciecza dla ulatwie¬ nia parzenia oraz poprawienia smaku i wygladu.Czesc produktów zywnosciowych, zwlaszcza mieso, ryba itp. moze byc takze wedzona lub poddawana dzialaniu preparatu dymu, znanemu pod nazwa cieklego dymu tak, zeby nadac parzonemu pro¬ duktowi pozadany smak dymowy. Produkt zanu¬ rza sie w cieklym dymie lub ciekly dym natrys¬ kuje sie na produkt. Komora do obróbki produk¬ tów zywnosciowych zaopatrzona jest w oddzielne zródlo dymu, w którym dym powstaje albo przez zwykle spalanie drewna lub przez wytwarzanie dymu ze zwiazków pochodnych dymu dla bezpo¬ sredniego jego zetkniecia z produktem zywnoscio¬ wym podczas czesci cyklu parzenia.Jednakze niezaleznie od tego czy wedzenie sto¬ suje sie podczas czesci cyklu parzenia czy tez nie, to ciecz dodawana do produktu musi byc usunieta, a masa produktu zywnosciowego powinna byc w przyblizeniu równa poczatkowej masie zanim nada sie on do spozycia. Tak wiec jeden z najwiekszych problemów polega na sprawnym usuwaniu wilgoci z produktu zywnosciowego obrobionego w komorze obróbki.Prosta recyrkulacja wilgotnego wylotowego po¬ wietrza nie zdaje egzaminu ze wzgledu na stosun¬ kowo duza jego wilgotnosc i stad niemozliwosc absorpcji dodatkowej wilgoci z produktu zywnos- ciowego.Znane sa wiec odpowiednie urzadzenia, w któ¬ rych wylotowe powietrze z procesowej komory poddawane jest obróbce dla usuniecia z niego szkodliwych substancji, przed jego wydaleniem do atmosfery. Znane sa równiez urzadzenia dla dopro¬ wadzania swiezego, stosunkowo suchego powietrza do komory obróbki w celu zaabsorbowania wilgoci z produktu zywnosciowego. Powietrze wydobywa¬ jace sie do atmosfery z procesowej komory nie tyl- ko zawiera wilgoc, ale czesto zawiera tez nad¬ wyzki w stosunku do dopuszczalnych szkodliwych drobnoczasteczkowych substancji, takich jak tlusz¬ czowe aerozole i rózne smoly oraz inne organicz¬ ne substancje, które sa wydalane do atmosfery w czasie procesowego cyklu. Moga byc takze wyda¬ lane toksyczne gazy i opary, jak i te które nie uwaza sie za toksyczne, ale które niemniej sa jed¬ nak agresywne.Jeden ze znanych sposobów obróbki zanieczy- szczonego powietrza wydalanego z komory obróbki produktów zywnosciowych polega na bezposred¬ nim spopielaniu, które wymaga zastosowania od¬ dzielnego srodka energii do spalania takiego jak gaz ziemny lub olej opalowy. Jednakze takie pa- 39 liwa wymagaja zastosowania palników dopalaja- 916253 91625 4 cych lub odpowiednich urzadzen co wplywa na zwiekszenie kosztów calej instalacji oraz powoduja dalsze wydzielanie zanieczyszczen pochodzacych ze spalonego paliwa i w efekcie zamieniajac jeden rodzaj zanieczyszczenia na inny.Znane sa takze mokre skrubery sluzace do usu¬ wania rozpuszczalnych w wodzie oraz utleniaja¬ cych zanieczyszczajacych substancji z wydalone¬ go powietrza lecz aparaty te nie nadaja sie zwla¬ szcza do submikronowych czasteczek dymu. Znane sa takze elektrostatyczne odpylacze, ale przy sto¬ sunkowo wysokich kosztach istnieje ciagle pro¬ blem zbierania tluszczowych aerozoli oraz drobno- czasteczkowej szczególnej substancji, a takze apa¬ rat ten podczas pracy wymaga duzych kosztów wy¬ twarzania.Znane sa takie urzadzenia kotlowe do oddziel¬ nego spopielania, które stosowane sa do obróbki wylotowych gazów z komory obróbki lecz pociaga¬ ja one ze soba wysokie koszty utrzymania palni¬ ka i wszystkich laczacych przewodów, które mo¬ ga znajdowac sie w pewnej odleglosci od komory, a takze stwarzaja koniecznosc ciaglego i spraw¬ nego dzialania kotla podczas cyklu parzenia dla unikniecia wydalania nieobrobionego powietrza do atmosfery.Celem wynalazku jest rozwiazanie urzadzenia eliminujacego niedogodnosci znanych urzadzen, przez wprowadzenie do urzadzenia dla obróbki i usuwania wilgoci z produktów zywnosciowych zamknietego ukladu obiegu powietrza. W rozwia¬ zaniu wedlug wynalazku urzadzenie sklada sie z zamknietego ukladu obiegu powietrza, który jest niezalezny od temperatury i wilgotnosci zewnetrz¬ nego powietrza obejmujacego zespól wylotu do od¬ prowadzania wilgotnego powietrza z komory ob¬ róbki, posiadajacego polaczenie z zespolem klima¬ tyzujacym w postaci wiezy, który sklada sie z ze¬ spolu do ochladzania wylotowych gazów i kon- densowania zawartej w nich wilgoci, przy czym z zespolem klimatyzujacym polaczony jest zespól zawracajacy.W zespole klimatyzujacym nastepuje zawraca¬ nie klimatyzowanego powietrza do komory obrób¬ ki w celu ogrzania i zaabsorbowania dodatkowych ilosci wilgoci wydobywanych z produktu zywnos¬ ciowego. Urzadzenie wedlug wynalazku ma zespól do recyrkulacji powietrza zawierajacego dym w zamknietym ukladzie oziebiania i osuszania po¬ wietrza. Umozliwia to absorpcje dodatkowej wil¬ goci przez zawrócone powietrza i efektywne usu¬ wanie calej wilgoci z produktu zywnosciowego.Jednoczesnie wedlug wynalazku unika sie wydala¬ nia do atmosfery dymu, jak równiez szkodliwych drobnoczasteczkowych substancji, gazowych pro¬ duktów lub innych charakteryzujacych sie szko¬ dliwymi zapachami.Wynalazek wyklucza koniecznosc zuzywania nad¬ miernej ilosci energii lub specjalnego odpylajacego aparatu oraz urzadzen kotlowych bez wydalania zanieczyszczonego powietrza do atmosfery, a takze wyklucza koniecznosc doprowadzania swiezego do¬ datkowego suchego powietrza do ukladu dla usu¬ wania wilgoci z produktu zywnosciowego.Zamkniety uklad obróbki powietrza jest kon¬ strukcyjnie nieskomplikowany i zwlaszcza nadaje sie do stosowania w róznych istniejacych instala¬ cjach obrabiajacych produkty zywnosciowe w we¬ dzarniach, a takze przy budowie nodwych insta¬ lacji.Wynalazek rozwiazuje powazny problem za¬ nieczyszczania powietrza atmosferycznego do tego stopnia, ze kontrola zanieczyszczonego powietrza jest zbedna i wyklucza przedostania sie do atmos¬ fery jakichkolwiek zanieczyszczen.Produkty zywnosciowe poddane obróbce w urza¬ dzeniu wedlug wynalazku maja w efekcie wysoki stopien jednorodnosci oraz najwyzsza jakosc.Przedmiot wynalazku zostal uwidoczniony schema¬ tycznie na, rysunku w przykladzie wykonania.Urzadzenie posiada komore 10 do obróbki zyw¬ nosci wyposazona w zródlo ciepla 11 przeznaczone do prazenia produktów zywnosciowych wypelnia¬ jacych komore 10 takie jak szynka, kielbasa itp. a podpartych na ruchomych niepokazanych na rysunku wieszakach lub innych elementach. Pod¬ czas cyklu prazenia, który zalezy od wybranego produktu zywnosciowego, zamontowanych na ze¬ wnatrz komory 10, generator dymu 12 polaczony przewodem lub kanalem z komora 10, do której doprowadza dym dla bezposredniego kontaktu z umieszczanymi wewnatrz niej produktami zyw¬ nosciowymi i poddawanymi procesowi wedzenia.Sposób wytwarzania dymu i okres czasu wprowa¬ dzania dymu do komory wedzarni zaleza od ro¬ dzaju obrabianego produktu i nie stanowia czesci wynalazku.Produkt zywnosciowy nasyca sie cieklym dymem uzyskujac pozadany posmak dymu podczas pro¬ cesu prazenia, bez potrzeby wytwarzania dymu dla zetkniecia go z produktem. Sposób nadawania posmaku dymnego produktowi nie stanowi wy¬ nalazku.Korzystny ^posób nadawania posmaku dymowe¬ go produktowi zywnosciowemu polega na natrys¬ kiwaniu cieklego dymu na goraca plyte dla szyb¬ kiego tworzenia duzych ilosci gestego dymu, który skierowany jest do produktu zywnosciowego do¬ prowadzajac go do zetkniecia sie z nim. W ten sposób wytwarzany zageszczony dym jest daleko korzystniejszy od dymu powstalego przy trady¬ cyjnym spalaniu drewna.Produkt zywnosciowy poddaje sie obróbce w komorze 10 w z góry okreslonym cyklu, który trwa od okolo kilku godzin do okolo 12—14 godzin, zaleznie od rodzaju produktu. W przedstawionym przykladzie wykonania cykl prazenia produktu zywnosciowego obejmuje miedzy innymi jego ob¬ róbke przez wprowadzenie dymu za pomoca ge¬ neratora dymu 12. Wilgotne powietrze zawierajace rózne substancje zanieczyszczajace wyprowadzane jest z komory 10 wedzarni poprzez kanal 16 i wprowadzane jest w obieg za pomoca wentylatora 18 do kanalu 20 dla nastepnego absorbowania. W kanale 20 umieszczona jest zasuwa 21 dla modulo¬ wania przeplywu powietrza przeznaczonego do absorbowania, jak opisano wyzej.P,5 40 45 50 55 605 91625 6 Do absorbowania zanieczyszczonego powietrza sluzy absorpcyjna wieza 22, korzystnie w postaci pionej komory, przez która przepuszczane jest za¬ nieczyszczone powietrze. Wieza 22 zaopatrzona jest w wiele dysz 24 rozpryskujacych wode, które wsuniete sa do komory wiezy 22 i zamontowane sa w pionowym ukladzie, korzystnie wraz z nie¬ pokalanymi regulacyjnymi zaworami. Dysze 24 polaczone sa za pomoca odpowiednich przewodów 26, 28 z linia doprowadzajaca wode. W dolnej czesci wiezy 22 znajduje sie wodny zbiornik 30, z którego woda doprowadzana jest do przewodów 26, 28 a nastepnie do dysz 24 za pomoca odpo¬ wiedniej cyrkulacyjnej pompy 42, co opisano po¬ nizej.Niepokazane zródlo swiezej wody doprowadza wode poprzez zasilajaca rure 32 do znanego re¬ gulacyjnego zaworu 34, który polaczony jest z nie- pokazanym termostatycznym regulatorem, sluza¬ cym do regulacji doprowadzania swiezej wody, która moze miec na przyklad temperature 13°C, poprzez zasilajaca rure 36 do zbiornika 30 dla utrzymania korzystnej roboczej temperatury wo¬ dy. Poziom wody w zbiorniku utrzymywany jest na z góry okreslonym poziomie 40 za pomoca opi¬ sanego ponizej przelewowego urzadzenia.Woda ze zbiornika 30 zasysana jest za pomoca pompy 42 poprzez przewód 44 polaczony ze zbior¬ nikiem 30 i podawana jest dalej przewodami 26, 28 do rozpryskowych dysz 24 wewnatrz absorpcyj¬ nej wiezy 22. Dyszami 24 rozpryskiwana jest zim¬ na woda tworzac drobny prysznic, który pokazany zostal na rysunku za pomoca kreskowych linii, i zbierajac sie w polozonym ponizej zbiorniku 30.Zawór 34 jest tak ustawiony, zeby doprowadzic swieza wode w wystarczajacej ilosci dla utrzyma¬ nia korzystnej roboczej temperatury w zbiorniku , która na przyklad wynosi od okolo 27°C do okolo 32°C.Zanieczyszczone powietrze z kanalu 20 dopro¬ wadzane jest do wiezy 22 i przechodzi do góry poprzez wodny natrysk 25, podczas gdy woda ma mozliwosc sciekania do dolu do zbiornika 30. Dzie¬ ki odpowiedniemu wyregulowaniu pompy 42 dana objetosc wody zostaje zawrócona do ukladu i uzu¬ pelniona w miare potrzeby dla oziebienia cieplej¬ szego powietrza, które przechodzi przez wieze, do tego stopnia, ze usunieta zostaje z niego dana ilosc wilgoci oraz co najmniej czesc szkodliwej substancji.Na koniec pompa 42 polaczona jest z odpowied¬ nim termostatycznym regulatorem takim jak wil¬ gotny termostat 43, który reaguje na zmiany wil¬ gotnosci lub zawartosci wilgoci w powietrzu w procesowej komorze 10. Tak wiec efekt spryski¬ wania wody na cieple powietrze przechodzace przez wieze 22 moze byc zmieniany i regulowany w zaleznosci od z góry ustalonych zmian wilgot¬ nosci lub zawartosci wilgoci w powietrzu wewnatrz procesowej komory 10. Gdy wilgotnosc powietrza w procesowej komorze 10 przekroczy pozadana wartosc, mierzona na przyklad zmianami tempera¬ tury mokrego termometru dla powietrza, wówczas uruchamiana jest pompa 42 doprowadzajac zasila¬ jaca wode do absorpcyjnej wiezy 22 dla oziebienia zanieczyszczonego powietrza przeplywajacego przez wieze, zmniejszajac tym samym temperature tego powietrza i w konsekwencji zmniejszajac jego wil¬ gotnosc oraz usuwajac czesc szczególnej substancji.Nalezy rozumiec, ze wartosc temperatur i wil¬ gotnosci powietrza wewnatrz procesowej komory zaleza od wybranego rodzaju obrabianego pro¬ duktu zywnosciowego. Za pomoca ustalania tem¬ peratury regulatorem pompy 42 mozna na przy¬ klad uzyskac dana ilosc produktu rybnego po obróbce w urzadzeniu, który jest bardziej wysu¬ szony od szynki w takiej samej ilosci. Odpowied¬ nio pompa 42 przystosowana jest do pracy przy dowolnej wybranej wartosci wilgotnosci powietrza w komorze 10.Do wiezy 22 podlaczony jest powrotny kanal 50 dla zawrócenia do obiegu absorpcyjnego powietrza do procesowej komory 10 wedzarni. Stosujac nie- pokazana odpowiednia zasuwe mozna skierowac powietrze w dobrany sposób z powrotem do gene¬ ratora dymu 12 poprzez boczny kanal 52 polaczony z powrotem kanalem 50, podczas gdy innym razem calosc lub czesc absorpcyjnego powietrza kiero¬ wana jest z kanalu 50 poprzez inny boczny kanal 54 do wentylatora 56 oraz zasilajacego kanalu 58, który polaczony jest z procesowa komora 10.Nalezy zaznaczyc, ze cieplejsze powietrze prze¬ plywajace przez wieze 22 podnosi temperature wo¬ dy stosowanej do chlodzenia i stad regulacyjny zawór 34 zasilajacej wody musi byc czasami o- twarty dla przyjecia swiezej wody, na przyklad o temperaturze 13°C, do chlodzacego ukladu dla utrzymania temperatury wody w zbiorniku 30 w korzystnym zakresie od okolo 27CC do 32°C.Wodna wylotowa rura 46 polaczona jest ze zbior¬ nikiem 30 dla odplywu wody, zwlaszcza wówczas, gdy do zbiornika 30 doprowadzana jest swieza zimniej sza woda. Poziom 40 wody regulowany jest za pomoca niepokazanego odpowiedniego zaworu lub moze spadac do poziomu wylotowej rury 46 zaopatrzonej w wodne zamkniecie 48, które moze miec postac znanego syfonu w ksztalcie litery U i sluzy do uniemozliwienia wydostawania sie ga¬ zów z wiezy.Szkodliwa substancja, która jest usuwana z po¬ wietrza przechodzacego przez wieze 22, zbierana jest w wodnym zbiorniku 30 i jest bezpiecznie traktowana oraz odbierana znanymi metodami, takimi jak obróbka chemiczna, iAub za pomoca zbierajacych pojemników itp.Podczas pracy pompy 42 cieple powietrze prze¬ plywajace przez absorpcyjna wieze 22 jest ochla¬ dzana do temperatury ponizej jednego punktu rosy przez bezposredni kontakt z drobno rozpylona zim- N na woda, dzieki czemu wilgoc ulega kondensacji lub wydaleniu z powietrza. Nastepnie zawracane jest powietrze o nizszej temperaturze i o znacznie zmniejszonej zdolnosci do utrzymania wilgotnosci.Po zawróceniu do procesowej komory 10 stosunko¬ wo suche powietrze powtórnie jest podgrzewane i znowu zwieksza sie jego zdolnosc absorpcji do- 40 45 50 55 6091 625 9 10 wietrzu powracajacym do procesowej komory 10 stwierdzono, ze usunieto 0,181 kg wody na 1 kgv powietrza.Zimniejsze i stosunkowo bardziej suche powie¬ trze bylo znowu podgrzewane po powtórnym dojsciu do procesowej komory 10 oraz ze wzgledu na mala zawartosc w nim wilgoci powietrza absor¬ bowalo znaczna ilosc dodatkowej wilgoci odpedzo¬ nej z produktu zywnosciowego, który cno otacza.Podgrzane powietrze zawierajace dodatkowa wil¬ goc lub powietrze powtórnie nawilgocone odpro¬ wadzono wówczas do obróbkowego ukladu dla ponownego ochlodzenia i wykroplenia z niego wil¬ goci oraz dla recyrkulacji. Proces ten kontynuo¬ wano az do momentu, w którym zawrócone po¬ wietrze w ukladzie bylo zasadniczo pozbawione dymu. Po ukonczeniu cyklu prazenia procesowa komora 10 zostala bezpiecznie otwarta dla wyje¬ cia prazonej i wedzonej szynki bez wydalania szkodliwych zanieczyszczen do otoczenia.Przyklad II. W przykladzie tym zastosowana mniejsza wedzarnie do obróbki 40 boczków wie¬ przowych o sredniej masie okolo 4,45 kg. Badanie trwalo okolo 5,5 godz. 178 kg miesa po nasyceniu cieklymi dodatkami wazylo okolo 198 kg. Srednia masa nasyconego boczku wieprzowego wynosila wiec okolo 4,95 kg.Srednia masa boczku po zakonczeniu cyklu pra¬ zenia wynosila 5,02 kg a wzrost masy w stosunku do poczatkowego stanu wyniósl 103,Q%. Tak wiec podczas prazenia i wedzenia z jednego boczku wieprzowego usunieto okolo 0,36 kg dodanej wil¬ goci tak, ze pozostala srednia ilosc wilgoci wyno¬ szaca 0,14 kg byla na dopuszczalnym poziomie.Nastepnie chlodzenia prazonych boczków, co zwy¬ kle sie czyni, zmniejszylo srednia mase"boczku od okolo 5,02 kg do koncowej masy wynoszacej okolo 4,45 kg.W przykladzie tym stwierdzono, ze objetosc uzy¬ tej wody byla dosyc mala przy uwzglednieniu ilosci wilgoci usunietej z boczków wieprzowych, poniewaz dodano okolo 20 kg wilgoci, a usunieto jej okolo 13,6 kg.W szczególnosci uzyto okolo 568 1 wody podczas cyklu prazenia trwajacego 5,5 godz. w ilosci 1,39 l/min. PL