Przedmiotem wynalazku jest sposób i urzadze¬ nie do oczyszczania scieków metoda osadu czyn¬ nego przy napowietrzaniu powietrzem o zawar¬ tosci przynajmniej 50% tlenu.Znane sa sposoby i urzadzenia do oczyszczania scieków z patentów nr 3 547 813, 3 547 814 i 3 547 815 Stanów Zjednoczonych Ameryki, wedlug których stosuje sie ograniczone obszary pierscieniowe do przeplywu scieków, wymagajacych oczyszczania i w których wszystkie instalacje obudowane sa za pomoca scian tworzacych przeplywowe kanaly.Znane sa równiez sposoby i urzadzenia do oczysz¬ czania scieków, przy których stosuje sie rozgalezne kanaly przeznaczone do zmniejszania szybkosci strumienia, zmiany jego kierunku i wydluzenia drogi przeplywu scieków, umozliwiajacej bardziej dokladne wytracenie zanieczyszczen. Wiekszosc znanych sposobów, ze wzgledów finansowych, opie¬ ra sie ma oczyszczaniu scieków osadem czynnym, przy których scieki poddawane sa mieszaniu i na¬ powietrzaniu, w celu doprowadzenia do nich tlenu.W wyniku tego, zawarte w sciekach bakterie tle¬ nowe asymiluja biochemicznie tlenowe skladniki, zmieniajac przy tym ich sklad i przystosowujac ja do oddzielenia z oczyszczonej wody, w strefie o- czyszczania.Wada znanych sposobów i urzadzen do oczysz¬ czania scieków jest to, ze dlugosc kanalów do przeplywu cieczy winna byc w nich dokladnie okreslona, to jest taka, by nastepowalo w nich 2© 2 calkowite wytracenie zanieczyszczen, podczas prze¬ plywu scieków i ich osadzenie wzdluz utworzonej strefy. W przypadku gdy strefa osadzania jest krótsza w stosunku do wymagan technologicznych, to przeplywajace scieki zostaja oczyszczone tylko czesciowo, a obciazenie urzadzenia oczyszczajacego jest przy tym zbyt duze. Gdy strefa osadzania jest zbyt dluga w stosunku do potrzeb oczyszcza¬ nia, to stale czastki zostaja wytracone wczesniej i osadzone na dlugiej -przestrzeni kanalu, bo utrud¬ nia ich usuwanie z urzadzenia oczyszczajacego.Celem wynalazku jest zastosowanie sposobu i u- rzadzenia do biologicznej obróbki scieków, przy¬ stosowanych do przyspieszenia wytracania czastek stalych, przy stosunkowo wolnym przeplywie scie¬ ków w obwodowym ukladzie, który jest bardziej zwarty w stosunku do ukladów prostokatnych.Istota wynalazku polega na zastosowaniu sposobu oczyszczania scieków przez ich napowietrzenie po¬ wietrzem wzbogaconym w tlen przynajmniej do 50°/o, kitóry doprowadzony jest do scieków podda¬ wanych recyrkulacji przy równoczesnym ich mie¬ szaniu w pierwszej lukowej strefie napowietrzania, gdzie gazowy tlen zostaje czesciowo wyczerpany a scieki nasycane sa tlenem az do osiagniecia pierw¬ szeij koncowej strefy napowietrzania, po czym przy dalszym przeplywie, czesciowo utlenionych scie¬ ków przez druga strefe napowietrzania dokonywa¬ ne jest dalsze ich utlenianie w czesci przeplywu wokól lukowej oczyszczajacej strefy utwoirscnej 90 0643 90 064 4 w postaci kanalu o luku 90° do 330° i srednicy pozwalajacej na utrzymanie szybkosci i ilosci prze¬ plywu scieków w sposób taki, ze promieniowy sto¬ sunek szybkosci Ve scieków * wzdluz sciany zew¬ netrznej do szybkosci Vi scieków wzdluz sciany wewnetrznej, maja sie do siebie jak 0,1 ido 06, co moze byc ustalone za. pomoca nastepujacego wzo¬ ru: Vi \Q + R) \R2 j gdzie Ve = promieniowa szybkosc przeplywu scie¬ ków przy zewnetrznym wlotowym luku o zwiek¬ szonej srednicy, Vi — promieniowa szybkosc przeplywu scieków przy wewnetrznym wlotowym luku o zmniejszo¬ nej srednicy.Q — objetosciowa ilosc scieków odprowadzanych ze strefy oczyszczania, R — objetosciowa iloscia osadu czynnego, Ri — promien sciany wewnetrznej i R2 — promien sciany zewnetrznej.Oddzielanie oczyszczonych scieków od osadu czynnego nastepuje poczatkowo w pierwszej strefie (napowietrzania a nastepnie w drugiej strefie, po czym w trzeciej strefie, zwanej oczyszczajaca, na¬ stepuje calkowite oddzielanie oczyszczonych scie¬ ków od osadu czynnego przy czesciowym jego kie¬ rowaniu z powrotem do pierwszej strefy napo¬ wietrzania. Doprowadziany do scieków gazowy tlen poddawany jest ciaglemu mieszaniu.Urzadzenie do oczyszczania scieków, przy napo¬ wietrzaniu ich powietrzem wzbogaconym w tlen utworzone jest w postaci pierscieniowego zbiorni¬ ka zawierajacego wspólsrodkowa sciane zewnetrzna i wewnetrzna, których stosunek promienia Ri scia¬ ny wewnetrznej do promienia R2 sciany zewnetrz¬ nej utrzymywany jest w zakresie 0,25 do 0,70, a miedzy którymi utworzono pierwsza napowietrza¬ jaca strefe wyposazona w przewód doprowadzaja¬ cy scieki, przewód powietrzny i smiglowy wirnik, druga napowietrzajaca strefe- polaczona z pierwsza strefa przez otwór utworzony w wewnetrznej scia¬ nie i wyposazona w smiglowy wirnik oraz o- czyszczajaca strefe oddzielona od drugiej napo¬ wietrzajacej strefy wewnetrzna sciane i zaopat¬ rzona w rynne, odprowadzajaca oczyszczone scieki do przewodu, oraz w ssaco-rurowy przewód, u- mieszczony w dolnej czesci tej strefy i polaczony z pionowa rura przystosowana do polaczenia z pompa ssaca, przeznaczona do przepompowywania osadu czynnego.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat przeplywu scieków, fig. 2 — urzadzenie w widoku perspektywicznym przystosowane do oczyszczania scieków, fig. 3 — urzadzenie w widoku górnym przedstawione na fig. 2, z pierwsza i druga napowietrzajaca strefa, fig. 4 — urzadzenie w widoku górnym wedlug fig. 3 w którym przedstawiono kierunek przeplywu scieków, fig. 5 — widok w przekroju bocznym urzadzenia wykonanego wedlug fig. 3, wzdluz linii A-A, fig. 6 — widok w przekroju bocznym urza¬ dzenia wedlug fig. 3 wzdluz linii B—B, fig. 7 — widok w przekroju bocznym urzadzenia wedlug fig. 3 wzdluz linii C-C, -fig. 8 — urzadzenie w wi¬ doku górnym, które podobne jest do urzadzenia wedlug fig. 4 lecz z lukiem 295°, fig. 9 — urzadze- nie w widoku górnym utworzone z trzema luko¬ wymi strefami oczyszczania i jedna srodkowa strefa napowietrzania o luku 99°, fig. 10 — urza¬ dzenie, z dwoma lukowymi strefami napowietrza¬ jacymi i lukowa strefa chlorowania oraz strefami io srodkowymi o dlugosci 222°, fig. 11 — urzadzenie w widoku bocznym wedlug fig. 10 wzdluz linii przeciecia A-A, fig. 12 urzadzenie w widoku bocz¬ nym wedlug fig. 10 wzdluz linii przeciecia B-B, fig. 13 — urzadzenie w widoku bocznym wedlug !5 fig. 10 wzdluz linii przeciecia C-C, fig. 14 — wy¬ kres doplywu powietrza do oczyszczajacego urza¬ dzenia, którego diosc wynosi 2&0 rng/1 scieków, przy calkowitej koncentracji zawiesiny czastek stalych w ilosci 2200 mg/l, fig. 15 — wykres osiagnietego procesu oczyszczania w urzadzeniu przy zastoso¬ waniu tlenu w ilosci 250 mg/l w napowietrzajacej strefie przy koncentracji zawiesiny 5000 mg/l, fig. 16 — wykres osiagnietego procesu oczyszczania w urzadzeniu przy zastosowaniu tlenu w ilosci 666 mg/l w napowietrzajacej strefie przy koncentracji zawiesiny czastek 2200 mg/l, fig. 17 — wykres o- siagnietego oczyszczania w urzadzeniu przy za¬ stosowaniu tlenu w ilosci 686 mg/l, zapotrzebowa¬ nego w napowietrzajacej strefie przy calkowitej koncentracji zawiesiny czastek 6500 mg/l.Urzadzenie wedlug fig. 1 sklada sie z pierscie¬ niowego zbiornika utworzonego z dwóch wspól- srodkowych scian, zewnetrznej 20 i wewnetrznej 21. Pierwsza napowietrzajaca strefa 25 utwórzona w lukowym odcinku urzadzenia miedzy scianami i 21, zamknieta pomostem 29, wyposazona jest w otwór 24 doprowadzajacy zanieczyszczone scie¬ ki 23 laczace sie ze sciekami 22 znajdujacymi sie w strefie 25, do której doprowadza sie czesc osadu czynnego przez przewód 26. Strefa 25 polaczona jest z przewodem 27 wyposazonym w regulacyjny zawór 28 przeznaczony do regulacji doplywu masy powietrza zawierajacego przynajmniej 50% tlenu. 45 Przez pomost 29 przesuniety jest wal 32, po¬ laczony i napedzany silnikiem 33, na którym to wale w górnej czesci osadzono wirnik 30 przysto¬ sowany do rozrzutu lustra napowietrzanych scie¬ ków a w dolnej czesci smiglowy wirnik 31 do v mieszania wewnetrznej warstwy scieków. Regula¬ cyjny zawór 28, przystosowany do doprowadzania powietrza do mieszaniny scieków w ilosci 4 do 8 mg/l lub korzystniej 6 mg/l, regulowany jest w -sposób automatyczny za pomoca czujnika 34 55 i przekaznika 35. Scieki w pierwszej napowietrza¬ jacej strefie 25 poddawane sa w ustalonym czasie, zwykle okolo 45 min. ciaglemu mieszaniu, po czym utleniona mieszanina przetlaczana jest przez otwór 36, utworzony w wewnetrznej scianie 21 do dru- 60 giej napowietrzajacej strefy 37. Równoczesnie cze¬ sciowo wyjalowione z tlenu powietrze przetlacza¬ ne jest z pierwszej napowietrzajacej strefy 38 do drugiej napowietrzajacej strefy 37.Druga napowietrzajaca strefa 37 utworzona 65 wewnatrz obwodu sciany 21, zamknieta jest po-90 064 6 mostem 43, przez który przesunieto wal 41 nape¬ dzany silnikiem 42, na którym to wale w górnej czesci osadzono wirnik 40 przystosowany do roz¬ rzutu lustra scieków a w dolnej czesci smiglowy wirnik 39 do mieszania wewnetrznej warstwy scie¬ ków. Druga napowietrzajaca strefa 37 polaczona jest przez otwór 44 z oczyszczajaca strefa 45.Oczyszczajaca strefa 45, utworzona miedzy zew¬ netrzna sciana 20 i wewnetrzna sciana 21, od¬ dzielona jest od strefy 25 za pomoca promienio¬ wych scian 54 i 56. Wokól zewnetrznej sciany 20 w oczyszczajacej strefie 45 utworzona jest rynna 47, zaopatrzona w przegrody i przeznaczona do od¬ prowadzania oczyszczonych" scieków przez przewód 48. Urzadzenie przystosowane jest do wytracania i usuwania osadu czynnego z dolnej czesci oczysz¬ czajacej strefy 45 i czesciowego jego powrotu do pierwszej napowietrzajacej strefy 25 przez prze¬ wód 26, w ilosci zapewniajacej wymagany stopien zageszczania okolo 6000 mg/l lub utrzymania za¬ wieszenia czastek stalych w ilosci okolo 4500 mgA.Urzadzenie zaopatrzone jest w ssaco-rurowe za¬ konczenie 49, umieszczone w dolnej czesci oczysz¬ czajacej strefy 45 i polaczone z pionowa rura 50, zaopatrzona w koncowa czesc 51 przystosowana do polaczenia przewodem laczacym sie z pompa ssaca do przepompowywania osadu czynnego. Pionowa rura 50 umocowana jest do pomostu 52 ustawione¬ go nad oczyszczajaca strefa 45. Recyrkulacyjna strefa 53 polaczona jest z pierwsza napowietrzaja¬ ca strefa 25 i oddzielona od oczyszczajacej strefy 45 promieniowa sciana 5\ Scieki mieszane sa i przepompowywane za pomoca urzadzen umiesz¬ czonych w strefie 53, skad odprowadzone sa przez pompe 58, ustawiona na pomoscie 55.Zgodnie z fig. 3 urzadzenie podobne jest do u- rzadzenia przedstawionego na fig. 2, w którym utworzono pierwsza napowietrzajaca strefe 25, druga napowietrzajaca strefe 37, oczyszczajaca strefe 45 o luku 190° i strefe 53 mieszania i prze¬ pompowywania scieków. W ukladzie tym utworzo¬ no równiez strefe chlorujaca 61. Scieki doprowa¬ dzane sa do pierwszej napowietrzajacej strefy 25, przez przewód 24, wyposazony w zasuwe 62 i siatke 63. Tlen doprowadzany jest przewodem 27 a czynny osiad poddawany jest recyrkulacji przy przeplywie przez koncowa czesc 51 rury 50 odpro¬ wadzajacej go rynna wokól zewnetrznego obwodu sciany 21, na odcinku miedzy sciana 54 i sciana 56. Pod pokrywa pierwszej napowietrzajacej strefy utrzymywane jest nadcisnienie gazu przeznaczone do napowietrzania polaczonych stref 25 i 37. Stre¬ fy pierwsza i druga aaopatrzane sa w cisnieinio- wo regulacyjne zawory 64 i 65.Mechanizm do mieszania scieków i recyrkulacyj¬ ny uklad przystosowane sa do zasilania scieków tlenem w pierwszej strefie 25, w której biologicz¬ na masa pochlaniana jest i przetwarzana, w celu jej oddzielenia, przy równoczesnym wytwarzaniu C02, wody i mikroorganizmów. Tlen zostaje przy tym zuzyty, a gazowe zanieczyszczenia znajdujace sie w przestrzeni nad ciekla mieszanina usuniete.Czesc nasyconych tlenem scieków i powietrze ze zmniejszona iloscia tlenu przenoszone sa do dru¬ giej napowietrzajacej strefy 37, w celu dalszego ich mieszania i recyrkulacji.Powietrze po dalszym zmniejszeniu tlenu zostaje usuniete z drugiej sitrefy 37 przez przewód 45, a nasycone tlenem scieki przeplywaja na zew¬ natrz, wzdluz oczyszczajacej strefy 45. Osad czyn¬ ny zebrany na pomoscie 52 przesuwany jest wzdluz lukowej' przestrzeni miedzy pierwszym i drugim promieniowym odcinkiem scian 54 i 56 przy za¬ stosowaniu uniesionej do góry dmuchawy 66, po¬ laczonej z koncowa czescia 51 przewodu 50 przy¬ stosowanego do zasysania osadu z dolnej czesci ssaco-rurowego zakonczenia 49. Osad czynny od¬ prowadzany jest nastepnie do recyrkulacyjnej stre¬ fy 53, gdzie nastepuje jego mieszanie za pomoca urzadzenia podobnego do urzadzenia stosowanego w pierwszej i drugiej napowietrzajacej strefie.Mieszalniczo-recyrkulacyjna pompa 58 i napedowy silnik umieszczone sa na pomoscie 59, po którym moga byc w sposób ciagly przesuwane wzdluz pro¬ mieniowej sciany 57. Oczyszczone scieki przeply¬ waja do tamy 67 i koryta 68 umieszczonego wokól obwodu oczyszczajacej strefy 45.Z koryta 68 oczyszczone scieki odprowadzane sa do chloratora 61 a nastepnie do przewodu 69. Cza¬ stki trwale osadu czynnego 6dprowad#zane sa z pewna zawartoscia cieczy na zewnatrz strefy 53 gdzie stosownie do potrzeb kierowane sa przez destylujaca tame 70 do pierwszej napowietrzajacej strefy 25. Czastki trwale osadu czynnego usuwane sa równiez ze strefy 53 przez przewód 71.Zgodnie z fig. 4 przieds1* s. wiono sichemiat przeply¬ wu scieków z ich wew.^trzna cyrkulacja w u- rzadzeniu przystosowanym do oczyszczania scie¬ ków. Wedlug tego ukladu scieki przeplywaja przez pierwsza strefe 25 i druga strefe 37, skad kierowa¬ ne sa do strefy 45, gdzie utleniony roztwór podda¬ wany jest odzieleniu na czesc oczyszczonych scie¬ ków i czesc osadu czynnego. Oczyszczone scieki kierowane sa do chloratora 61 i odprowadzane do zbiornika. Czesc oddzielonego osadu czynnego w celu recyrkulacji doprowadza sie do pierwszej na¬ powietrzajacej strefy 25 nastepnie do strefy 53, w celu dalszego napowietrzania. Oczyszczone scieki moga byc równiez kierowane czesciowo do pierw¬ szej napowietrzajacej strefy przez destylujaca tame 70. Gazowy tlen doprowadzany jest poczatkowo do pierwszej napowietrzajacej strefy 25 gdzie ulega czesciowemu pochlanianiu, po czym wyjalowione czesciowo z tlenu powietrze odprowadzane jest przez powietrzna strefe 38 do drugiej napowietrza¬ jacej strefy 37, a nastepnie po zupelnym wyjalo¬ wieniu powietrze pozbawione tlenu odprowadzane jest przez wentylacyjny otwór 46.Zgodnie z fig. 5 sisaco-iruirowe zakonczenia 49a — 49d, polaczone sa z rurami 50a — 50d rozmiesz¬ czonymi wokól oczyszczajacej strefy 45, w po¬ blizu podlogi 72, które przystosowane sa do prze¬ plywu osadu czynnego, odprowadzanego przez o- twór 51 rury. Powietrzna dmuchawa 66, umieszczo¬ na na pomoscie 43, drugiej napowietrzajacej stre¬ fy, polaczona jest z rurami 73 i 74 doprowadzony¬ mi do rur 75a — 75d, które polaczone sa z piono¬ wymi rurami 50a — 50d, przeznaczonymi do ssania i odprowadzenia osadu czynnego. Silnik 76 powo- 40 45 50 55 607 90 064 8 duje naped urzadzenia 52 umieszczonego na po¬ moscie i przystosowanego do odprowadzania osadu czynnego. Osad czynny nasycony tlenem przeplywa ze strefy napowietrzajacej 37 do strefy oczyszcza¬ jacej 45 przez przepustowy otwór 44 wykonany miedzy pionowa sciana 21 i podloga 72. Przepu¬ stowy otwór 44 wykonany jest z pionowych prze¬ gród 77 wyprowadzanych od podlogi 72 do góry, po obu stronach sciany 21, zblizonej do podlogi i znajdujacej sie w pewnej od niej odleglosci.Zgodnie z fig. 6 wykonano w górnym odcinku wewnetrznej sciany 21 okragly otwór 38, ograni¬ czajacy przeplyw powietrza ze zmniejszona iloscia tlenu z pierwszej do drugiej napowietrzajacej strefy, podczas gdy prostokatny otwór 36 w dolnej czesci wewnetrznej sciany umozliwia przeplyw utle¬ nionej warstwy roztworu z pierwszej strefy do drugiej. Poziomy, prostokatny otwór 78, umieszczo¬ ny na wysokosci górnego poziomu scieków, przewi¬ dziany jest do odprowadzania piany z pierwszej strefy do drugiej.Zgodnie z.fig. 7 przedstawiono promieniowa prze¬ grode 56 oddzielajaca lukowy odcinek oczyszczaja¬ cej strefy 45 i chlorujacej strefy 61. W tym ukla¬ dzie poziom scieków w oczyszczajacej strefie 45 oznaczony jest przez dolna pozioma kreskowana li¬ nie. Oczyszczone scieki przeplywaja przez tame 67 do koryta 68-utworzonego wokól oczyszczajacej stre¬ fy 45 i do chlorujacej strefy 61. Zakonczenie 51 górnego konca rury umieszczone jest w poblizu sciany 21. Nasycony tlenem roztwór przeplywa ze strefy 37 przez otwór 44 utworzony miedzy dwo¬ ma ipionowymi oslonami 77 za sciane 21, do d- czyszczajacej strefy 45.Urzadzenie do oczyszczania scieków wedlug fig. 8 charakteryzuje sie tym, ze napowietrzajaca stre¬ fa 25 zawiera otwór pierwszego i drugiego lukowe¬ go odcinka 45 zaopatrzony w balansowy regulator do regulacji przeplywu masy scieków umieszczo¬ ny miedzy zewnetrzna sciana 20 i wewnetrzna scia¬ na 21. W urzadzeniu tym zastosowano tylko strefe napowietrzajaca i oczyszczajaca których dlugosc lukowa wynosi okolo 295°. Stosunek strefy oczysz¬ czajacej do napowietrzanej wynosi okolo 0,192 a stosunek promienia Ri sciany wewnetrznej do pro¬ mienia R2 sciany zewnetrznej wynosi okolo 0,382.Na fig. 9 przedstawiono urzadzenie, które przy¬ stosowane jest do oczyszczania scieków o wysokiej zawartosci biologicznych zanieczyszczen. W urza¬ dzeniu tym utworzono cztery napowietrzajace stre¬ fy, przystosowane do przeplywu scieków we wspól- pradzie ze strumieniem gazowego tlenu. Urzadze¬ nie to charakteryzuje sie tym, ze zawiera cztery na¬ powietrzajace strefy i jedna strefe biologiczna wy¬ posazona w odpowietrzenie.Zgodnie z fig. 9 pierwsza napowietrzajaca strefa oddzielona jest od oczyszczajacej strefy 45 scia¬ na 54 a od drugiej napowietrzajacej strefy 37 scia¬ na 57. Druga napowietrzajaca strefa 37 oddzielona jest od trzeciej napowietrzajacej strefy 78 sciana 79. Trzecia napowietrzajaca strefa 78 oddzielona jest od strefy 53 sciana 80, przy czym przeciwlegla strona strefy 53 oddzielona jest od strefy 45 scia¬ na 56. Czwarta napowietrzajaca strefa 81 umiesz¬ czona jest w srodku urzadzenia i oddzielona scia¬ na 21. Oczyszczajace urzadzenie zamkniete jest po¬ mostem z wyjatkiem strefy 45. Stosunek przekroju oczyszczajacej powierzchni do powierzchni napo¬ wietrzajacej wynosi okolo 0,0316 a stosunek pro- ' mienia Rt sciany wewnetrznej do promienia R2 wynosi okolo 0,467. Na fig. 10 przedstawiono urza¬ dzenie, w którym biologiczna strefa 53 umieszczo¬ na jest w srodkowej czesci urzadzenia, w obrebie wewnetrznej sciany 21. Pierwsza napowietrzajaca strefa 25 utworzona jest miedzy druga napowiet¬ rzajaca strefa 37, oddzielona sciana 85 i, chloruja¬ ca strefa 61, odzielona od strefy 25 sciana 86. Dru¬ ga napowietrzajaca strefa 37 oddzielona jest od oczyszczajacej strefy 45, sciana 54. Nasycony Ale¬ nem roztwór z drugiej napowietrzajacej strefy 37 przechodzi rynna 87 prowadzona wzdluz obwodu wewnetrznej sciany 21 wewnatrz oczyszczajacej strefy 45 przez otwór 88 do chlorujacej strefy 61 oddzielonej od oczyszczajacej strefy 45 sciana 56.Czastki osadu czynnego odprowadzane sa z oczysz¬ czajacej strefy 45 za pomoca zgarniacza umieszczo¬ nego na pomoscie 52 i przesuwajacego sie wzdluz rynien. Rynny nachylone sa w kierunku wew¬ netrznej sciany 21, z których czesc osadu czynnego kierowana jest przewodem 89, polaczonym z pom¬ pa 90 do napowietrzajacej strefy 25. Pewna ilosc osadu czynnego kierowana jest do srodkowej bio¬ logicznej strefy 53, podczas gdy pozostala ilosc usu¬ wa sie przewodem 71 umieszczonym w oczyszcza¬ jacej strefie 37.Na fig. 11 przedstawiono boczny widok urzadze¬ nia z fig. 10, przyjetego w przekroju wzdluz linii A—A, w którym zgarniacz 91 osadu czynnego usta¬ wiony jest nad podloga 72 i polaczony z pomostem 52 za pomoca ramion 92 miedzy zewnetrzna scia¬ na 20 i wewnetrzna sciana 21. Pomost 52 przesu¬ wany jest na rolkach 93 wzdluz lukowego oczysz¬ czajacego odcinka.Na fig. 12 przedstawiono urzadzenie, uwidocznio¬ ne na fig. 10 wzdluz przekroju linii B—B, w któ¬ rym czynny osad zbierany jest w rynnie 95 utwo¬ rzonej w dolnej czesci promieniowej sciany 54, skad przetlaczany jest za pomoca pompy 90 pola¬ czonej z pionowa rura 89. Czesc czynnego • osadu w celu dalszego jej napowietrzania kierowana jest przez mrowy przewód 96 do oczyszczajacej sitirefy 53. Na fig. 13 przedstawiono widok boczny urza¬ dzenia z fig. 10, przyjetego w przekroju linii C—C, w którym przewód 71 doprowadzony jest przez sciane 21, nad podloga 72, przez strefe 37 do srod¬ ka biologicznej strefy 53 i wysuniety na zewnatrz przez sciane 20.Na fig. 14 do 17 przedstawiono wykresy prze¬ plywu scieków i stopien osadzania sie osadu czyn¬ nego przy równoczesnym doprowadzaniu wzboga¬ conego w tlen powietrza, recyrkulacji scieków i na¬ sycania ich tlenem. Dlugosc drogi sedymentacji okreslana jest wedlug wykresu uwidocznionego na fig. 14 do 17 i na podstawie zalozenia o jednoli¬ tym podziale czastek roztworu nad pionowa czes¬ cia przekroju przestrzeni przylegajacej do wew¬ netrznej oczyszczajacej sciany oraz jednolitego pro¬ mienia okreslajacego szybkosc przeplywu scieków.Krzywa A przedstawia dlugosc drogi osadzania sie osadu czynnego a krzywa B dlugosc drogi prze- 40 45 50 55 6090 064 plywu scieków. Na fig. 14 przedstawiono charak¬ terystyke oczyszczania scieków przy doprowadza¬ niu powietrza wzbogaconego w tlen w ilosci 250 mg/l i wytracaniu czastek stalych w ilosci 2200 mg/l. Xl 5 Na fig. 15 przedstawiono charakterystyke oczysz¬ czania scieków przy zastosowaniu dwuetapowego utleniania i przy doprowadzeniu tej samej ilosci 250 mg/l tlenu, lecz przy wytracaniu czastek sta¬ lych w ilosci 5000 mg/l. Z porównania tych wy- io kresów wynika, ze przy doprowadzaniu powietrza wzbogaconego w tlen wedlug fig. 14, dlugosc dro¬ gi przeplywu scieków zbliza tylko sedymentacje' przy calkowitym wydluzeniu oczyszczajacej drogi do 360° i przy powiekszonym promieniu. 15 Na fig. 16 i 17 przedstawiono charakterystyke oczyszczania scieków przy doprowadzaniu po¬ wietrza wzbogaconego w tlen w ilosci 686 mg/l i wytraceniu czastek stalych w ilosci 2200 mg/l (przy stosowaniu jednej strefy napowietrzania) 20 oraz 6500 mg/l (przy stosowaniu dwóch stref na¬ powietrzania). Jak wynika z fig. 14, stezenie za¬ nieczyszczen sciekowych jest mniejsze w stosunku do stezenia zanieczyszczenia uwidocznionego na fig. 16, przy wiekszym zapotrzebowaniu tlenu. Z fig. 25 17 wynika, ze calkowita dlugosc obwodowego lu¬ ku jest wieksza od 180°, co jest wystarczajace dla oddzielenia czastek stalych od przeplywajacych scieków. Oczyszczajacy luk w zakresie 90 do 330° lub korzystniej 180 do 300° stosuje sie przy ilosci 30 zanieczyszczen znajdujacych sie w sciekach mniej niz 300 mg/l, podczas gdy przy ilosci zanieczysz¬ czen w sciekach powyzej oOO mgA stosuje sie 0- czyszczajacy luk o dlugosci 90 do 240°.W tabeli I przedstawiono przebieg procesu o- 35 czyszczania scieków w urzadzeniach wykonanych wedlug niniejszego wynalazku — w porównaniu ze znanym urzadzeniem. 40 45 50 55 Ta Zmiana procesu Mieszanina roztworu poziom rnig/i Czas aeracji (godz.) Calkowita koncen¬ tracja mg/l Koncentracja czastek lotnych mig/l Bialoigiczine zapotrze¬ bowanie tlenu Ikg/dobe Calkowita- koncen¬ tracja kg Koncentracja osadu mig/l bela I Uklad tlenowy 4—8 1^3 4000—8000 3000—6000 0,27—0,72 15000—50000 Uklad powietrzny 1—2 3—8 1000^3000 900—2600 0,12^0,36 5000^15000 1 W przyjetym urzadzeniu wedlug niniejszego wy¬ nalazku, wspólczynnik wielkosci oczyszczajacego luku o przyjetym przekroju w stosunku do calko¬ witej masy napowietrzanej strefy moze byc odnie¬ siony do dolnego i górnego biologicznego zapo¬ trzebowania tlenu doprowadzanego do scieków.Dla oczyszczenia scieków biologiczne zapotrzebowa¬ nie tlenu przy koncentracji zanieczyszczen mniej¬ szej niz 300 mg/l, oczyszczajacy luk w strefie napo¬ wietrzajacej, jest w zakresie miedzy 0,03 m"1 i 0,075 nr1, podczas gdy porównawczy luk przy do¬ prowadzaniu powietrza jest w zakresie 0,006 m_1 do 0,03 nr1.Do przeplywu i oczyszczania scieków biologiczne zapotrzebowanie tlenu przy koncentracji zanie¬ czyszczen powyzej 300 mg/l, oczyszczajacy luk w strefie napowietrzajacej jest w zakresie 0,0015 nr1 do 0,033 m_1 podczas gdy porównawczy luk przy doprowadzaniu powietrza jest w zakresie 0 do 0,0012 nr1.Z powyzszego wynika, ze dla nizszych stezen oczyszczanych scieków pozadany jest luk o dluz¬ szym odcinku strefy oczyszczania, podczas gdy dla wyzszych stezen scieków stosuje sie luk o krót¬ szym odcinku strefy oczyszczania.W tabeli II przedstawiono porównanie strefy na¬ powietrzajacej dla przekroju i oczyszczajacego ob¬ szaru wymaganego przy nasycaniu scieków po¬ wietrza oraz urzadzeniu przy nasycaniu scieków tlenem, przez które to strefy przeplywaja scieki w ilosci 3,78-106 litrów/na dobe.Sposób napowie¬ trzania powietrze powietrze powietrze 02 o2 o2 o2 Ta Biolo¬ giczne zapo¬ trzebo¬ wanie tlenu mig/l 200 250 685 200 250 250 686 bela II Calko¬ wita koncen¬ tracja mg/l 2200 2200 2200 5000 5000 5500 6500 Obszar napo¬ wietrza¬ nia m2 2707 3485 9300 71)2 902 902 1909 Obszar oczysz¬ czania m2 1580 1580 1500 1297 1297 1126 1530 65 Z powyzszej tabeli wynika, ze urzadzenie z u- kladem tlenowym wymaga znacznie mniejszej ob¬ jetosci w stosunku do urzadzenia z ukladem po¬ wietrznym, przy jednakowych warunkach pracy.Na przyklad dla biologicznego zapotrzebowania tlenu 200 mg/l, obsziair napowietrzenia wynoisi oko¬ lo 25% w stosunku do obszaru ukladu powietrznego.Powyzsze wynika z tabeli I przedstawiajacej proces utleniania, gdzie, przy zastosowaniu po¬ wietrznego procesu osiaga sie poziom koncentracji zanieczyszczen, 900 do 2600 mg/l, na skutek czego musi byc doprowadzana bardzo duza ilosc powiet¬ rza, w celu wytracenia znajdujacych sie w scie¬ kach zanieczyszczen, podczas gdy przy zastosowa¬ niu procesu tlenowego wymaga sie znacznie mniej¬ szej napowietrzajacej przestrzeni. Oczyszczanie scieków przy zastosowaniu powietrza wzbogacone¬ go w tlen odbywa sie przy ustalaniu ilosci tlenu na 1 m3 scieków.Znane napowietrzajace uklady pracuja przy za¬ potrzebowaniu tlenu 14 do 28 kg na 28 m3 scieków na dobe, podczas gdy uklad tlenowy wykonany wedlug wynalazku pracuje przy zapotrzebowaniu tlenu 27 do 135 kg na 28 m3 scieków na dobe. Sto¬ sunek promienia Rj sciany wewnetrznej do pro¬ mienia R2 sciany zewnetrznej zawarty jest w gra¬ nicach 0,25 do 0,70, przy czym w przypadku gdy90 064 li 12 I X lO i—1 o 29.4 o 21.8 LO C0 CO 0.9 o s L o 450 o S 8 00 O co q i-H 00 3 x WD X °°« co" X S § lO r- co lO o o lO 00 co o o lO CD a eo O i-H X X o o csi s 05 lO CD CO <2 o o Tl< lO o o lO o £ cc I a o P.CO B X oo OS X 00" i-H O lO lO 00 00 CD 1—1 CO o ir- r^ § Q 3 CD O !-¦ V OJ co X o l-H ,? a o X co LO CD lO CD LO £- O C- i-H LO 00 ^ LO lO 00 1—1 o 1—1 CD lO CD CO en o o c- co o o lO <* csi CM <= s co o o o Qi LO to io -HH 00 CO CO O ,-H X '5? ca* .\ (U UJ * co co ^ LO i-H CM i-H CO i-H co LO CO co O O lO co i-H i-H o o LO csi co £ N & CU *^ -O » i-H CC 1 •O WD O s I s O) OJO O U hi cc I fcdO O CC £ o CC I • N B li g ^ OJD a -g CC •s 1 o cc W CC N cc "cC 2 o CU* ¦a a 0) C! CU £ o ^ PU hr1 CC ffi Jd . i &v .-i CD •53 £ Om C CU i* *B CC ^ •ra «H C 03 .-H fn ^"S £ ¦"¦ £?"• O 'O CC CC 'c? CV O CU - |S s 4? N CU c^ ? £. » CU N S a cu- ,p o T3 g . ecz CJ o a CC c CC « ^ -^ WJ CC lenow a masy c cU *Ph B CC CV O cC cC i i i i < pq U ^900< 13 Hi stosunek jest wiekszy od 0,70 to przeplyw R^ scieków odbywa sie w strefie zawezonej, w przy- Hi 5 padku gdy stosunek — jest mniejszy od 0,25 to R2 srodkowa strefa- przeplywu tworzy zbyt mala przestrzen przeplywu w porównaniu z calkowita przestrzenia urzadzenia. Najbardziej korzystna równowage przy przeplywie scieków zachowuje sie 10 Ri w przypadku gdy stosunek — utrzymywany jest R2 w zakresie 0,30 do 0,60.W tabeli III przedstawiono zestawienie wymia- 15 rów i pojemnosci urzadzenia przeznaczonego do o- czyszczania scie*ków w ilosci od 0.5 do 30X38X103 m8/dobe, przy zapotrzebowaniu tlenu 200 mg/l.Oczyszczanie scieków wedlug niniejszego wynalaz¬ ku odbywa sie przy zachowaniu wspólczynnika 20 Ve przeplywu jak 0,1 do 0,5.Vi Wspólczynnik ponizej 0,1 przyczynia sie do nad¬ miernej szybkosci V i wytworzenia burzliwego przeplywu scieków, utrudniajacego wytracanie 25 z nich czastek stalych. Wspólczynnik powyzej 0,5 nie powoduje zwiekszenia oddzielania czastek sta¬ lych od scieków.• Przyjmujac, zgodnie z przykladem, objetosciowa R 30 recyrkulacje w zakresie 0,3 gdzie = 0,3 i gdzie Q R jest objetosciowa iloscia osadu czynnego a Q objetosciowa iloscia scieków odprowadzanych z o- czyszczajacej strefy, w której—— wspólczynnika Vi przeplywu wedlug fig. 8 i 9 jest 0,294 i 0,359. PL PL PL PL PL PL PL PL PL PL PL