Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie cieglo¬ we i dzwigowe z lina metalowa przechodzaca w linii prostej przez dwa zaciski poruszajace sie ruchem posuwistym w kierunkach przeciwnych.Znane sa urzadzenia cieglowe z lina metalowa naciagana lub zwalniana przez dwa zaciski sa- mozaciskaijace, poruszajace sie ruchem prostolinio¬ wym przemiennym w kierunkach przeciwnych, to znaczy, ze zacisk, poruszajacy sie w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu, który nalezy nadac linie, zaciska sie na niej i przemieszcza sie z nia razem podczas gdy drugi zacisk przemieszcza sie wzdluz liny w kierunku przeciwnym i w pozycji zluzowanej. W znanych urzadzeniach tego typu kazdy zacisk zawiera zwykle dwie szczeki, po¬ miedzy którymi przesuwa sie lina, a które sa Polaczone miedzy soba zespolem równoleglych dzwigni zaciskowych, nadajacych szczekom ruchy postepowe, zblizajace je w pozycji zacisniecia lub oddalajace je w pozycji zluzowanej. Konce dzwig¬ ni zaciskowych znajdujace sie po jednej stronie liny, sa polaczone z dwiema dzwigniami sterow¬ niczymi poruszajacymi sie w kierunkach przeciw¬ nych, pod wplywem dzialania dzwigni napedowej zwanej dzwignia ruchu do przodu, znajdujacej sie na koncu urzadzenia, przeciwleglym do wejscia czesci naprezonej liny, w celu zapewnienia jej nacisku podczas, gdy przeciwne konce dzwigni za¬ ciskowych sa polaczone z inna dzwignia napedowa, zwana dzwignia ruchu wstecznego, umozliwiajaca równiez przemienne przemieszczenie obu zacisków w kierunku przeciwnym, jednakze z odwrotna kolejnoscia zaciskania i luzowonia w celu umoz¬ liwienia zwolnienia liny, to znaczy w celu uzyska- nia jej kontrolowanego cofniecia sie pod wplywem dzialania obciazenia.W znanych urzadzeniach, szczeki sa poddawane zaciskaniu wstepnemu, które na skutek dzialania liny na zaciski, zapewnia automatyczne zaciskanie zacisku, który jest przesuwany w przód przez dzwignie ruchu do przodu, lub zacisku, który jest przesuwany w tyl przez dzwignie ruchu wstecz¬ nego.Urzadzenia te sa kotwione w jednym punkcie stalym na przyklad za pomoca haka umieszczone¬ go z przodu urzadzenia i umozliwiajacego nacis¬ kanie lub zwalnianie liny w zaleznosci od uru¬ chomionej dzwigni napedowej, podczas gdy do¬ datkowe urzadzenie wlaczajace umozliwia swo- bodny przesuw liny, bez zaciskania wstepnego, w czasie jej wprowadzania lub wyjmowania z urza¬ dzenia cieglowego.W urzadzeniach opisanych powyzej lina prze¬ chodzi zwykle wzdluz urzadzenia w linii prostej, co zmusza do stosowania do napedu w przód me¬ chanizmów skladajacych sie z czesci kutych o skomplikowanych ksztaltach, umozliwiajacych przejscie w linii prostej nienaprezonego odcinka liny znajdujacego sie z przodu urzadzenia, oraz jej przesuniecia przez ucho trzonu haka zaczepo- 87 72587 725 wego. Z tego powodu urzadzenia tego rodzaju sa ciezkie, duze i stosunkowo drogie, co ogranicza zakres ich stosowania.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wyzej wymienionych wad przez opracowanie urzadzenia dzialajacego na zasadzie opisanej powyzej, lecz o wielkosci i ciezarze znacznie zmniejszonym utworzonego z minimalnej liczby plaskich, wygie¬ tych czesci metalowych, z wykluczeniem wszyst¬ kich czesci kutych lub lanych, ze zmniejszona gruboscia urzadzenia w kierunku prostopadlym do liny ciagnacej i do wspólnej plaszczyzny symetrii obu zacisków i mechanizmem urzadzenia dzialaja¬ cym na obudowe z bardzo mala sila, co umozli¬ wia zastosowanie obudowy plaskiej bardzo lekkiej.Istota urzadzeniach cieglowego i dzwigowego z l«*a metalowa przechodzaca w prostej linii przez * wa zacisk? o pr! nych, z których \ zwalniajacy,^przy eciwstawnych ruchach wzdluz- eden jest sciskajacy, . a drugi bzym kazdy zacisk zawiera na¬ klaniajace sj£ ^pomoca*dwóclf"par dzwigni zaciskowych z tym, ze dzwignie zaciskowe przylaczone do jednego za¬ cisku lacza sie przegubowo w ich dolnej czesci z para pierwszych dzwigni sterujacych, urucha¬ mianych za pomoca dzwigni ruchu do przodu, a dzwignie zaciskowe polaczone z drugim zaciskiem, lacza sie przegubowo w ich dolnej czesci z druga dzwignia sterujaca uruchamiana za pomoca dzwig¬ ni ruchu do przodu, polega na tym, ze dzwignia ruchu do przodu polaczona jest w osi z pierwszy¬ mi dzwigniami sterujacymi i w osi z nastepna dzwignia sterujaca i polaczona jest przegubowo w osi poprzecznej, umieszczonej miedzy wymie¬ nionymi osiami oraz z ciegnem podwójnym pola¬ czonym przegubowo z hakiem zaczepowym wy¬ chodzacym poza korytka obudowy przez wyciecia w niej, oraz na tym, ze jedna z dzwigni steruja¬ cych ma miedzy najdluzszym zaciskiem i jego dzwignia ruchu do przodu scianke wklesla kie¬ runkujaca boczne wyjscie liny przez szczeline wzdluzna w korytkach obudowy. Ciezar liny umoz¬ liwia jej wyjscie z boku urzadzenia o malych wymiarach jeszcze przed jej przejsciem w linii' prostej przez oba zaciski. Jest rzecza zrozumiala, ze wyjscie liny z boku urzadzenia pozostawia do dyspozycji cala grubosc mechanizmu w przedniej czesci urzadzenia do umieszczenia tam dzwigni sterujacych i dzwigni napedowej. Poza tym, pro¬ wadzenie dzwigni jednej przez druga praktycznie wyklucza jakiekolwiek dzialanie sily skierowanej na obudowe, podczas gdy bezposrednie polaczenie dzwigni sterujacej z hakiem zaczepowym wylacza obudowe z dzialania na nia sil rozciagajacych, umozliwiajac zastosowanie obudowy lekkiej i o bardzo malej grubosci.Przedmiot wynalazku jest pokazany w przykla¬ dzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie w widoku z boku, ze zdjeta jedna polowa obudowy i jedna polowa dzwigni sterujacej celem lepszego uwidocznienia mechanizmu, fig. 2 — szczegól urzadzenia, w prze¬ kroju wedlug linii II—II oznaczonej na fig. 1.Elementy urzadzenia znajduja sie wewnatrz plaskiej obudowy utworzonej przez dwa wydluzo¬ ne korytka 1, 2 praktycznie symetryczne i sto¬ sunkowo plytkie, polaczone za pomoca srub lub« wkretów przechodzacych przez otwory 3 rozmiesz¬ czone w poblizu obwodu korytek. Lina robocza 4 wchodzi swoja czescia naprezona do obudowy w^ miejscu oznaczonym przez 5 na jednym jej koncu,, który dla ulatwienia bedzie nazywany w dalszym ciagu opisu koncem tylnym, podczas gdy jej czesó nie naprezona wychodzi z boku obudowy w miej- io scu oznaczonym przez 6 przez szczeline wzdluzna 7, wykonana na polowie wysokosci korytka 2 (nie uwidocznionego na fig. 1). Z przedniego konca obudowy, przez wyciecia w obu korytkach 1, 2r wychodzi hak zaczepowy 8 zaczepiony przegubowo dookola osi poprzecznej 9 na koncu podwójnego ciegna 10, którego drugi koniec jest zamocowanym przegubowo dookola osi poprzecznej 11 dzwigni napedowej zwanej dzwignia ruchu do przodu 12, przeznaczonej do przemieszczania liny od tylu da przodu, ciagnac lub podnoszac ciezar polaczony z lina. Dzwignia 12 dziala na dzwignie-sterujace ruchów wzdluznych wstecznych za pomoca dwóch osi 13 i 14, umieszczonych symetrycznie po obu stronach osi 11. Na osi 13 sa zamocowane prze- gubowo dwie tarcze równolegle, odsuniete od sie¬ bie, tworzace dzwignie sterujaca 15 zacisku tyl¬ nego, podczas gdy na osi 14 jest zamocowany przegubowo jeden koniec podwójnej dzwigni wzdluznej 16, której drugi koniec jest zamocowa¬ ny przegubowo na czesci srodkowej 17, tworzacej dzwignie sterujaca zacisku przedniego. Oba za¬ ciski sa takie same, a kazdy z nich zawiera szcze¬ ke górna 18 z rowkiem dolnym o przekroju lu¬ kowym oraz szczeke dolna 19 z rowkiem górnym równiez o przekroju lukowym. Obie szczeki 18, 19 kazdego zacisku maja kazda dwie osie poprzecz¬ ne oznaczone odpowiednio 20, 21, na których sa umieszczone przegubowo dwie pary dzwigni za¬ ciskowych oznaczonych 22, 24 dla zacisku tylnega oraz 23, 25 dla zacisku przedniego, przy czym dzwignie kazdej pary znajduja sie po obu stro¬ nach odpowiednich szczek 18, 19, oraz sa przedlu¬ zone w kierunku dolnym celem przegubowego za¬ czepienia na osiach 26 dzwigni 15 dla zacisku tylnego, oraz na osiach 27 dzwigni 17 dla zacisku, przedniego.Dzwignie zaciskowe tylne zacisku przedniego 25 sa polaczone przegubowo ponad szczeka górna. 18 na osi 28 z koncem dzwigni ruchu wstecznego 29„ podczas gdy dzwignie zaciskowe tylne zacisku tylnego 24 sa polaczone przegubowo na osi 30 z koncem dzwigni 31, której drugi koniec jest pola¬ czony przegubowo z dzwignia 29 za pomoca osi 32- Dwie dzwignie sterujace 15, 17 sa prowadzone 55 jedna przez druga, wykonujac ruchy posuwista zwrotne przez rozpórke 41, polaczona w sposób trwaly z dzwignia 15 przesunieta przez rolke 42 toczaca sie w otworze wzdluznym 43 do przodu dzwigni 17 podczas, gdy drugi koniec dzwigni 17 60 jest przedluzony przez odpowiednia prowadnice 44r przechodzaca pomiedzy kolkiem 45 polaczonym w~ sposób trwaly z dzwignia 15 i osiami 26.Dzwignia 15 ma, w swojej czesci przedniej i na poziomie liny 4 scianke wklesla 46 (fig. 2) pro- 65 wadzaca line poprzecznie az do wyjscia przez wy- 40 4587 72 ciecie 47 w jednej z plyt bocznych dzwigni 15 oraz przez otwór wzdluzny 7 odpowiedniej po¬ lówki obudowy 2.Poruszanie dzwignia ruchu do przodu powoduje przemieszczanie zacisków w kierunkach przeciw- 5 nych i zacisk, który jest pociagany w przód przez swoja szczeke dolna, zostaje zacisniety, poniewaz obrót dzwigni zaciskowych 22, 24 lub 23, 25 obu zacisków w kierunku ruchu wskazówek zegara, dookola ich osi 26, 27 zwieksza sile zacisku. Po- 10 niewaz zacisk, który jest odpychany do tylu, jest rozluzniony pod wplywem swoich dzwigni zacisko¬ wych, których linia osi 20, 21 ustawia sie prosto¬ padle do liny, rozchylajac szczeki 18, 19, to jest rzecza oczywista, ze czynnosc ta spowoduje prze- 15 suniecie w przód liny 4 oraz ciezaru z nia pola¬ czonego.Przesuwanie dzwigni ruchu wstecznego 29, po¬ woduje ruch przeciwny obu zacisków, przy czym przemieszczany w przód zostaje rozchylony pod- 2o czas, gdy drugi zacisk zostaje zacisniety, co umoz¬ liwia kontrolowane cofanie sie ciezaru przez wy¬ suwanie naprezonego odcinka liny 4 przez otwór 5.Dzwignie sterujace i inne sa wycinane z blachy^ stalowej. Grubosc obudowy jest równa sumie gru- 25 bosci obu plyt dzwigni 15, obu plyt dzwigni 16 i dzwigni 12 lub dzwigni 17, przy czym te dwie ostatnie czesci sa umieszczone w srodku pomie¬ dzy dwiema plytami dzwigni X6, co powoduje, ze obudowa jest bardzo plaska. Poniewaz jest ona 30 poddawana tylko dzialaniu sil stosunkowo sla¬ bych, wywieranych przez sprezyny zaciskania wstepnego, moze ona miec scianki cienkie oraz niewielki ciezar. W szczególnosci dwa korytka 1, 2 moga byc wykonane z tworzywa sztucznego, ich 35 srodkowa plaszczyzna polaczenia znajduje sie w srodkowej plaszczyznie wzdluznej, zas dzwignie napedowe 17, 29, 38 wychodza z obudowy przez otwory obwodowe, wykonane jako wyciecia na styku korytek 1, 2. Urzadzenie wylaczajace jest 40 szczególnie proste i bardzo latwe w uzyciu.W rozwiazaniu wedlug wynalazku mozna po¬ minac kolek prowadzacy 45 nadajac koncowi pro¬ wadnicy 44 i dzwigni 17 taki ksztalt, który umoz¬ liwi jej uderzanie z pewnym luzem o dolna scian- 45 ke dolnej szczeki zacisku tylnego. 6 PL