Uprawniony z patentu: Eli Lilly and Company, Indianapolis (Stany Zjed¬ noczone Ameryki Sposób wytwarzania sulfotlenków penicyliny Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia sulfotlenków penicylinowych, polegajacy na utlenianiu atomu siarki pierscienia tiazolidynowego czasteczki penicyliny za pomoca ozonu.Znana jest chemiczna przemiana antybiotyków penicylinowych w antybiotyki cefalosporynowe (R. B. Morin i wspólpracownicy, J. Am. Chem. Soc. 85, 1896 (1963), opis patentowy Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3 275 626).Zgodnie ze znanym postepowaniem sulfotlenek estru kwasu 6-acylaminopenicylanowego lub sul¬ fotlenek estru kwasu 2-acyloksymetylo-2-metylo-6- acylaminopenicylanowego ogrzewa sie w srodowi¬ sku kwasnym, aby ulatwic przemiane w polaczenie cefalosporynowe.Produkty wyjsciowe w reakcjach przemiany, sul- fotlenki penicyliny otrzymuje sie stosujac rózne srodki utleniajace. Na przyklad uzywa sie orga¬ niczne nadtlenokwasy: kwas nadtlenooctowy, kwas nadtlenobenzoesowy i kwas m-chloronadtlenoben- zoesowy oraz utleniacze nieorganiczne: nadtlenek wodoru i nadjodan sodowy otrzymujac rózny sto¬ pien przemiany.Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób wy¬ twarzania sulfotlenków penicyliny, który prowadzi do pozadanych sulfotlenków penicyliny z dobrymi wydajnosciami zasadniczo wolnych od produktów dalszego utleniania.Wytwarzane sposobem wedlug wynalazku sulfo- tlenki penicyliny maja wzór 1, w którym R ozna- 10 15 20 30 2 cza atom wodoru, grupe o jednostkowym ladunku ujemnym lub nie ulegajaca utlenieniu grupe estro¬ wa, R2 oznacza grupe metylowa lub grupe alkano- iloksymetylowa o 2—5 atomach wegla, Rx oznacza grup NH8, zabezpieczona grupa aminowa, ftalimi- dowa lulb acyloamidowa o wzorze 2, w którym X oznacza atom wodoru, grupe metylowa lub etylowa, Y oznacza atom wodoru, grupe metylowa, hydro¬ ksylowa, NH,"f lub zabezpieczona grupe aminowa, P oznacza ewentualnie" podstawiony rodnik fenylo- wy lub girupe alkilowa o 1—5 atomach wegla, n równa sJie 0 lub 1; w pmzypadlku, gdy n równa sie 1, P oznacza ewentualnie podstawiony rodnik fe- nylowy, a Y oznacza atom wodoru lub grupe me¬ tylowa, w przypadku, gdy n równa sie zero, a Y jest atomem wodoru, grupa hydroksylowa, NH + o lub zabezpieczona grupa aminowa, X oznacza atom wodoru z zastrzezeniem, ze kiedy podstawnik Rj nie oznacza grupy NH , wtedy R oznacza atom wodoru lub nieutleniajaca sie grupe estrowa, która utlenia sie za pomoca ozonu w obojetnym roz¬ puszczalniku w temperaturze pomiedzy —10 i 35°C do zwiazku penicylinowego o wzorze 3, w którym R, Rx i R3 maja wyzej podane znaczenie.Nomenklatura stosowana w opisie dla penicylin opiera sie na systemie penam opisanym przez Sheehana, Henery-Logana i Johnsona, J. Am. Chem.Soc, 75, 3293, uwaga 2 (1953). Zgodnie z tym sy¬ stemem nomenklatury, „penam" odnosi sie do 8179281792 3 4 struktury o wzorze 4, a „kwas penicylanowy" odno¬ si sie do kwasu 2,2-dwumetylopenamo-3-karboksy- lowego o wzorze 5. Podobnie nomenklatura uzywa¬ na w opisie opiera sie na nomenklaturze cefam, zgodnie z która „Cefam" odnosi sie do struktury o wzorze 6.Zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku kwas penicylanowy lub jego ester reaguja z ozonem w obojetnym rozpuszczalniku w granicach tempe¬ ratur od —10 do 35°C dajac sulfotlenek odpowied¬ niego kwasu penicylanowego lub estru. Sposób ten jest korzystny do otrzymywania róznych sulfotlen¬ ków penicyliny. Na przyklad kwas 6-aminopenicy- lanowy, kwasy 6-acyloamidopenicylanowe, kwasy 2-alkano'ksymetylo-2-metylo-6-acylamido-penamo- -3-karboksylowe i ich estry utworzone z grupami nieutleniajacymi sie, rtakimi jak estry: benzylowy, p-tnitrobenzylowy, Illnrzed.^butylowy i trójchloro- etylowy reaguja z ozonem dajac odpowiednie sul- fotlenki kwasów lub estrów.Odpowiedni kwas penicylanowy lub ester roz¬ puszcza sie lub zawiesza w obojetnym rozpuszczal¬ niku lub w mieszaninie rozpuszczalników, takich jak woda i aceton i roztwór ozonizuje sie w tem¬ peraturze pomiedzy okolo —10 a 35°C, najlepiej w granicach od —5 do 5°C. Ozon otrzymuje sie za pomoca wyladowan elektrycznych w strumieniu tlenu zgodnie ze znanymi metodami. Sulfotlenek penicyliny wyodrebnia sie z mieszaniny reakcyjnej przez odparowanie rozpuszczalnika organicznego lub za pomoca liofilizacji w przypadku uzycia wody jako obojetnego rozpuszczalnika.Otrzymane w ten sposób sulfotlenki penicyliny oczyszcza sie za pomoca krystalizacji lub chroma¬ tografii adsorpcyjnej na odpowiednim adsorbencie, na przyklad zelu krzemionkowym.Sposób wedlug wynalazku pozwala na otrzymanie sulfotlenków penicyliny z dobra wydajnoscia i za¬ sadniczo czystych, wolnych od produktów dalszego utlenienia takich jak sulfony.Sulfotlenki penicyliny otrzymane sposobem we¬ dlug wynalazku stosuje sie do otrzymywania an¬ tybiotyków cefalosporynowych za pomoca znanych metod.Sposób wedlug wynalazku obejmuje utlenianie za pomoca ozonu kwasu 6-aminopenicylanowego, kwasów 6-acylamidopenicylanowych, kwasów 2-al- kanoiloksymetylo-2-metylo-6-acylamido-penamo-3- karboksylowych i estrów tych kwasów utworzonych z nieutleniajacymi sie grupami. Reakcje te ilustru¬ je schemat przedstawiony na rysunku.Okreslenie „nieutleniajaca" sie grupa estrowa od¬ nosi sie do grup tworzacych estry, które zazwyczaj uzywa sie do zabezpieczenia kwasów karboksylo- wych i które nie ulegaja reakcji z ozonem w wa¬ runkach opisanych wyzej. Przykladami takich grup sa: grupa benzylowa, benzhydrylowa, 2,2,2-trójchlo- roetylowa, Ill-rzed.-butylowa, metylowa i podobne.Wyrazenie „zabezpieczona grupa aminowa" odno¬ si sie do podstawionej grupy aminowej, w której podstawnik jest jedna z grup stosowanych zwykle do zabezpieczenia funkcji zasadowych grup amino¬ wych, takich jak te grupy, które tworza uretany z zabezpieczona grupa aminowa. Ilustracja takich grup sa: benzyloksykarbonylowa, p-nitrobenzylo- ksykarbonylowa, p-metoksybenzylokarbonylowa, Ill^rzed.-butyloksykarbonylowa, III-rzed. amylo- ksykarbonylowa, 2-p-dwufenylo-izopropyloksykairbo- nylowa, adamantyloksykarbonylowa i podobne. Ter¬ min ten odnosi sie takze do innych grup zabezpie¬ czajacych grupe aminowa, takich jak grupy acety- lowa, benzoilowa i podobne.Wyrazenie „grupa alkilowa o 1—5 atomach we¬ gla" odnosi sie do grup alkilowych, prostych lub rozgalezionych lancuchowych weglowodorów alifa¬ tycznych, takich jak grupa metylowa, etylowa, n- propylowa, izopropylowa, n-butylowa, izobutylowa, n-amylowa, izoamylowa i podobne. Podstawiony rodnik fenylowy odnosi sie do jedno- dwu- lub trójpodstawionego pierscienia fenylowego o wzorze 7, w którym R8 oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, alkoksylowy o 1—4 atomach wegla, halogen, grupe hydroksylowa, nitrowa, NH+ lub zabezpieczona grupa aminowa, a m wynosi 1 lub 2.Wyrazenie „grupa alkilowa o 1—4 atomach we¬ gla" odnosi sie do grupy metylowej, etylowej, n- propylowej, n-butylowej, izo-butylowej i podob¬ nych, a termin „grupa alkoksylowa o 1—4 atomach wegla" odnosi sie do grupy metoksylowej, etoksylo- wej, n-propoksylowej, izopropoksylowej, n-butoksy- lowej, Il-rzed.-butoksylowej i podobnych. Halogen odnosi sie do fluoru, chloru, i bromu.Wyrazenie „grupa alkanoiloksymetylowa o 2—5 atomach wegla" odnosi sie do grup acetoksyme ty¬ lowej, propionyloksymetylowej, n-butyryloksymety¬ lowej, izobutyryloksymetylowej, n-waleryloksyme- tylowej i podobnych.Przykladami grup przedstawionych symbolem RL, w przypadku gdy Rx oznacza grupe acyloamidowa sa nastepujace grupy: propionamidowa, butyrylo- amidowa, fenyloacetamidowa, a-metylofenoksyace- tamidowa, a,a-dwumetylofenoksyacetamidowa, 4-ni- trofenyloacetamidowa, 3,4-dwuchlorofenyloacetami- dowa, 3-hydroksyfenyloacetamidowa, 4-etylofenylo- acetamidowa, 4-III^rzed,-butyloksykarbamidofenylo- acetamidowa, a-benzyloksykarbomidofenyloacetami- dowa, 4-metoksyfenyloksyacetamidowa, a-hydroksy- fenyloacetamidowa, 4-chlorofenoksyacetamidowa, 2- bromofenoksyacetamidowa, 4-izopropoksyfenyloace- tamidowa, a-etylo-a-metylofenoksyacetamidowa, 3,4- dwumetylofenoksyacetamidowa, 4-fluorofenyloaceta- midowa, i podobne.Zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku kwas penicylanowy lub jego ester o wzorze 3 rozpuszcza sie lub zawiesza w obojetnym rozpuszczalniku i przez otrzymany roztwór lub zawiesine przepusz¬ cza sie ozon. Temperature mieszaniny reakcyjnej utrzymuje sie w granicach okolo —10 i 35°C, korzy¬ stnie pomiedzy okolo ^5 do 10°C. Chlodzenie do pozadanej temperatury odbywa sie na lazni zlozonej z odpowiedniego medium chlodzacego, takiego jak mieszanina lód—woda lub lód—sól. Za rozpuszczal¬ niki obojetne uwaza sie takie, które nie reaguja z ozonem i materialem wyjsciowym. Przykladami rozpuszczalników, które moga byc stosowane w spo¬ sobie wedlug wynalazku sa woda, woda w pola¬ czeniu ze zwiazkami organicznymi o niskich cieza¬ rach czasteczkowych, takimi jak ketony: aceton, alkohole: metanol i etanol, chlorowane weglowo¬ dory: chlorek metylenu, chlorek etylenu i chloro- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6081792 5 form oraz estry: octan etylowy i octan izopropylo¬ wy. Korzystnym rozpuszczalnikiem jest mieszanina aceton—woda w stosunku 1:1. Pozadanym obojet¬ nym rozpuszczalnikiem lub mieszanina obojetnych rozpuszczalników jest uklad, w którym kwas peni- cylanowy lub jego ester co najmniej czesciowo roz¬ puszcza sie w podanych wyzej granicach tempera¬ tur. Mozna równiez stosowac inne obojetne roz¬ puszczalniki i ich mieszaniny.Ozon latwo utrzymuje sie w generatorze ozonu typu stosowanego zazwyczaj w chemicznej pracy syntetycznej i analitycznej za pomoca elektrycznych wyladowan w tlenie. Ozon generuje sie w strumie¬ niu .tlenu i nastepnie wprowadza sie go bezpo¬ srednio do naczynia reakcyjnego. Procent powsta¬ jacego w generatorze ozonu jest zmienny i zalezy od szybkosci przeplywu tlenu, a takze od inten¬ sywnosci wyladowania elektrycznego. Dla udogod¬ nienia procent generowanego ozonu przy danym przeplywie tlenu mozna okreslic jodometrycznie przez miareczkowanie tiosiarczanem sodowym jodu wydzielonego ze standartowego roztworu jodku po¬ tasowego, na skutek dzialania ozonu z generatora.W ten sposób mozna wyliczyc ilosc ozonu przeply¬ wajaca przez mieszanine reakcyjna w czasie.Jedna z korzystnych cech sposobu wedlug wy¬ nalazku jest mozliwosc stosowania ozonu w nad¬ miarze bez otrzymywania produktów dalszego utle¬ nienia. Tym samym ilosc ozonu nie jest istotna pod warunkiem dostarczenia wystarczajacej ilosci do mieszaniny reakcyjnej celem zapewnienia calkowi¬ tego utlenienia penicyliny do sulfotlenku penicy¬ liny. Zasadniczo zawsze przez schlodzona mieszani¬ ne reakcyjna przepuszcza sie nadmiar ozonu w celu zapewnienia calkowitego przebiegu reakcji utlenie¬ nia. Czas potrzebny do calkowitego utlenienia zmie¬ nia sie z procentowa zawartoscia generowanego ozo¬ nu w strumieniu tlenu.Produkty reakcji-sulfotlenki penicyliny wydziela sie z mieszaniny reakcyjnej przez odparowanie roz¬ puszczalnika i oczyszcza sie przez krystalizacje otrzymanych stalych produktów. Jedna z cech spo¬ sobu wedlug wynalazku jest otrzymywanie zasad¬ niczo czystych sulfotlenków penicyliny, co pozwala na ominiecie zwielokrotnionej krystalizacji wyma¬ ganej przy stosowaniu innych metod utleniania, w których produkty reakcji zawieraja zanieczysz¬ czenia w postaci produktów nieutlenionych lub utlenionych dalej.Stwierdzono, ze mozliwe sa dwa izometryczne sulfotlenki penicyliny o wzorach 8 (a-sulfotlenek) i 9 (/?-sulfotlenek), w których R oznacza wodór lub grupe tworzaca ester.Zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku utlenia¬ nie za pomoca ozonu zwiazku o wzorze 3, w któ¬ rym R4 oznacza grupe acyloamidowa lub NH3+, daje mieszanine izomerycznych sulfotlenków kwa¬ su 6-acylamidopenicylanowego i kwasu 6-aminope- nicylanowego. Na przyklad kwas 6-fenoksyaceta- minopenicylanowy daje a- i fi-sulfotlenki w przy¬ blizeniu w stosunku 1:1.Kiedy we wzorze 3 Rj oznacza grupe ftalimido- wa utlenienie za pomoca ozonu zgodnie ze sposo¬ bem wedlug wynalazku daje jako glówny produkt a-sulfotlenek kwasu 6-ftalimidopenicylanowego, 6 Ilosci kazdego izomerycznego sulfotlenku penicy¬ linowego obecnego w wyizolowanym produkcie mo¬ zna okreslic na podstawie analizy produktu za po¬ moca magnetycznego rezonansu jadrowego. 5 W korzystnym wykonaniu sposobu wedlug wy¬ nalazku kwas 6-fenoksyacetamidopenicylanowy (fenoksymetylopenicylina) rozpuszcza sie w miesza¬ ninie woda-aceton (stosunki objetosciowe 1 :1) i roztwór ochladza sie za pomoca mieszaniny lód- -sól do temperatury od okolo 06C do 5°C. Przez zimny roztwór przepuszcza sie strumien ozonu za¬ wierajacego tlen, az do przepuszczenia nadmiaru ozonu. Wtedy w celu usuniecia acentonu mieszani¬ ne reakcyjna odparowuje sie, a bialy staly osad od¬ sacza sie i otrzymuje sie ^-sulfotlenek kwasu 6-fe- noksyacetamidopenicylanowego. Przesacz wodny lio¬ filizuje sie i otrzymuje a-sulfotlenek kwasu 6-fe- noksyacetamidopenicylanowego. 20 Przy innym wykonaniu sposobu papke kwasu 6- -aminopenicylanowego (6-APA) w wodzie utrzy¬ muje sie w temperaturze okolo 5°C w czasie prze¬ plywu strumienia ozonu zawierajacego tlen. Przez zawiesine przepuszcza sie nadmiar ozonu. Otrzy- 25 muje sie klarowny bezbarwny roztwór, który po liofilizacji daje w przyblizeniu ilosciowa wydajnosc 6-APA sulfotlenku.Wczesniej znane metody utleniania 6-APA do 6-APA sulfotlenku dawaly niskie wydajnosci pro- 30 duktu. Na przyklad utlenianie 6-APA za pomoca nadjodanu sodowego dawalo tylko 8% 6-APA sulfor tlenku, J. Org. Chem., 30, (12), 4388-9 (1965).Sposobem wedlug wynalazku mozna przykladowo otrzymac nastepujace zwiazki: a-sulfotlenek kwasu 35 6-amiriopenicylanowego, a-sulfotlenek 6-aminopehi- cylanianu p-nitrobenzylu, a-sulfotlenek kwasu 6-fta- limidopenicylanowego, a-sulfotlenek 6-ftalimidope- nicylanianu p-nitrobenzylu, a-sulfotlenek kwasii 6- -acetamidopenicylanowego, ^-sulfotlenek 6-acetami- 40 dopenicylanianu 2,2,2-trójchlooretylu, 0-sulfotienek 6-acetamidopenicylanianu p-nitrobenzylu, a- i ^-sul¬ fotlenki kwasu 6-fenyloacetamidopenicylanowego, a- i -^-sulfotlenki 6-fenyloacetamidopenicylanianu p-nitrobenzylu, a- i ^-sulfotlenki kwasu 6-fenofcsy- 45 aeetamidopenicylanowego, a- i ^-sulfotlenki 6-ifeno- ksyacetamidopenicylanianu benzylu* a- i ^-sulfo- tlenki 6-fenoksyacetamidopenicylanitanu p-nitro¬ benzylu, a- i ^-sulfotlenki 6-fenoksyacetamidopeni- cylanianu 2,2,2-trójchloroetylu, a-i ^-sulfotlenki 50 kwasu 6-2'-(4-netrofenylo-acetamido)-penicylanowe- go, a-sulfotlenek kwasu 2-^-acetoksymetylo-2-a-me- tylo-6-ftalimidopenicylanowego, a-sulfotlenek kwa¬ su 2-^-propionoksymetylo-2-a-metylo-6-ftalimidope- nicylanowego, a- i ^-sulfotlenki kwasu 6-2',2'-dwuT 55 metylo-2'-fenoksyacetamido)-penicylanowego, ^-sul- fotlenek kwasu 2-^-acetoksymetylo-2-a-metylo-6- -acetamidopenicylanowego, ^-suifotlenek kwasu 2- -^-butyryloksy-2-a-metylo-6-acetomidopenicylano- wegp, a- i ^-sulfotlenki 2-£-acetoksymetylo-2-a- 60 -metylo-6-fenoksyacetamidopenicylanianu 2,2,2-trój¬ chloroetylu, a- i ^-sulfotlenki 6-fenoksyacetamido- penicylanianu benzhydrylu, a- i ^-sulfotlenki kwasu 6-(2'-hydroksy-2'-fenyloacetamido)-penicylanowego, a- i /7-sulfotlenki kwasu 6-(2,6-dwumetoksyfenylo- 65 acetamidopenicylanowego, a- i ^-sulfotlenki kwasu81792 7 6-(4-metylofenoksyacetamido)-penicylanowego, a- i /ff-sulfotlenki kwasu 6-(3-chlorofenyloacetamino)- -penicylanowego, a- i ^-sulfotlenki kwasu 6-(2'-hy- droksy-2'-m-hydroksyfenyloacetamido)-penicylano- wego, a- i /7-sulfotlenki kwasu 6-(2'-amino-2'-fe- nyloacetamido)-penicylanowego, /?-sulfotlenek kwa¬ su 6-n-heksanoiloaminopenicylanpwego, a- i /?-sul- (otlenki kwasu 6-(3,4-dwuchlorofenyloacetamido)- -penicylanowego i sulfotlenki innych podobnych kwasów penicylanowych, Sulfotlenki kwasu 6-acyloamidopenicylanowego wytwarzane sposobem wedlug wynalazku stosuje sie do otrzymywania antybiotyków klasy cefalospo- ryn wedlug metody opisanej w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 275 626. Sto¬ sownie do tego kwas 6-acylamidopenicylanowy, na przyklad 6-fenoksy-acetamidopenicylanowy utlenia sie do sulfotlenku za pomoca ozonu zgodnie ze spo¬ sobem wedlug wynalazku i estryfikuje sie odpo¬ wiednimi do tworzenia estrów zwiazkami, na przy¬ klad, 2,2,2-trójchloroetanol. Ester poddaje sie reak¬ cji w warunkach opisanych w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 275 626 otrzy¬ mujac ester kwasu 3-metylo-7-acyloamino-A8-cefe- mo-4-karboksylowego, na przyklad ester 2,2,2-trój- chloroetylowy kwasu 3-metylo-7-fenoksyacetamido- -A8-cefemo-4-karboksylowego. Podobnie kwas 2-al- kanoiloksymetylo-2-metylo-6-acylaminoperiicylano- wy, a dokladnie kwas 2-alkanoiloksymetylo-2-mety- lo-6-ftalimidopenicylanowy, na przyklad kwas 2- --acetoksymetylo-2-metylo-6-ftalimidopenicylanowy przeprowadza sie w odpowiedni sulfotlenek za po¬ moca utleniania ozonem, otrzymany sulfotlenek estryfikuje sie, a sulfotlenek estru poddaje sie re¬ akcji w warunkach opisanych w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 275 626 otrzy¬ mujac ester kwasu 3-alkanoiloksymetylo-7-acyla- mino-As-cefemo-4-karboksylowego, na przyklad ester p-nitrobenzylowy kwasu 3-acetoksymetylo-7- -ftalimido-A8-cefemo-4-karboksylowego.Natomiast ester kwasu 6-acylamidopenicylanowego lub kwasu 2-alkanoiloksymetylo-2-metylo-6-acyla- midopenicylanowego, w którym grupa estrowa utworzona jest ze skladnika nte ulegajacego utle¬ nieniu, na przyklad z grupy p-nitrobenzylowej lub benzylowej, utlenia sie za pomoca ozonu zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku, a otrzymany w ten sposób sulfotlenek estru przeprowadza sie odpo¬ wiednio w ester kwasu 3-metylo-7-acylamino-A8- -cefemo-4-karboksylowego lub kwasu 3-alkanoilo- ksymetylo^A8-cefemo^4-karbolksylow€gO'.Sulfotlenek kwasu 6-aminopenicylanowego otrzy¬ many przez utlenianie ozonem jest jak to opisano wyzej takze przydatny do otrzymywania antybioty¬ ków klasy cefalosporyn. Na przyklad sulfotlenek kwasu 6-aminopenicylanowego poddaje sie acylo- waniu zgodnie ze znanymi metodami, co daje sul¬ fotlenek kwasu 6-acylaminopenicylanowego, który po estryfikacji daje odpowiedni sulfotlenek estru kwasu 6-acylaminopenicylanowego. Ten ostatni na¬ stepnie przeprowadza sie w zwiazek z grupy anty¬ biotyków cefalosporynowych jak to omówiono wy¬ zej.Produkty wyjsciowe uzywane w sposobie wedlug wynalazku sa znane i opisane/w literaturze i mo- 8 zna je otrzymac wedlug znanych metod. Na przy¬ klad kwas 6-ftalimidopenicylanowy otrzymuje sie wedlug metody Sheehana i wspólpracowników, J.Am. Chem. Soc, 84, 2983 (1962). 5 Kwasy 6-acylamidopenicylanowe otrzymuje sie poprzez acylowanie 6-APA halogenkiem acylu w obecnosci weglanu sodowego wedlug znanych me¬ tod. Mozna je takze otrzymac za pomoca znanych metod stosujacych mieszane bezwodniki. 2-Alkano- 10 iloksymetylopenicyliny otrzymuje sie wedlug opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 275 626.Sposobem wedlug wynalazku otrzymuje sie bar¬ dzo czyste sulfotlenki penicyliny z dobra wydajno- 15 scia. Sposób wedlug wynalazku ilustruja nastepu¬ jace przyklady.Przyklad I. Zawiesine 2,16 g kwasu 6-amino¬ penicylanowego w 200 ml wcdy oz;ebia sie w lazni z lodu i przez schlodzona zawiesine przepuszcza s^e 20 w ciagu 3 godzin strumien tlenu zawierajacy ozon.Ozon generuje sie w ozonizatorze Wellsbacha z szybkoscia 3,4 g/godzine. Calkowite rozpuszczenie otrzymuje sie po okolo 2,5-godzinnym przeplywie gazu. Bezbarwny roztwór liofilizuje sie i otrzymuje 25 sie 2,26 g sulfotlenku kwasu 6-aminopenicylanowego w postaci jasnozóltego ciala stalego.Analiza elementarna: Obliczono: C 41,38 H 5,21 N 12.07 Znaleziono: C 41,10 H 5,34 N 12.27 30 Magnetyczny rezonans jadrowy (D20) 1,32 (S, 3, a-metyl) 1,70 (S, 3, /?-metyl) 4,53 S, 1, H8) 35 5,25 (d,J = 4,l)/ /H5 i H6 5,40 (d, J = 4,l)/ Widma absorpcyjne w podczerwieni: 1787 cm—1 (/Makitam) (w zawiesinie) 1025, 1007 (sulfotlenek). 40 Przyklad II. Roztwór 3,5 g kwasu 6-fenoksy- acetamidopenicylanowego w 50 ml acetonu i 50 ml wody oziebia sie w mieszaninie sól-lód do tempe- raturzy 0°C i roztwór mieszajac ozonizuje sie w ciagu 2,5 godziny. W tym czasie przez zimny roz- 45 twór przepuszcza sie duzy nadmiar ozonu. Nastep¬ nie rotzwór po reakcji w celu usuniecia acetonu odparowuje sie pod obnizonym cisnieniem w tem¬ peraturze 45°G. Bialy staly osad utworzony po usu¬ nieciu acetonu odsacza sie i suszy pod obnizonym 50 cisnieniem w temperaturze 30°C, w ciagu 24 godzin otrzymujac 1,8 g ^-sulfotlenku kwasu 6-fenoksyace- tamidopenicylanowego. Wodny przesacz liofilizuje sie i otrzymuje sie jasnozólty staly produkt, który po 24 godzinach suszenia w temperaturze 30°C daje 55 1,8 g /^-sulfotlenku kwasu 6-fenoksyacetamidopeni- cylanowego.Analiza elementarna: ^-sulfotlenek Obliczono: C 52,46 H 4,95 N 7,65 Znaleziono: C 52,30 H 5,02 N 7,64 60 a-sulfotlenek Obliczono: C 52,46 H 4,95 N 7,65 Znaleziono: C 52,25 H 5,02 N 7,48 Widma absorpcyjne w podczerwieni (CHC13) cm—1 /^-sulfotlenek: 1020, 1035, 1065, 1080 (sulfotlenek) 1800 (/Maktam) i 1690 (amid) 65 a-sulfotlenek; 1796, 1730, 1700. 1080, 1065 i 1040.81792 9 Widma magnetycznego rezonansu jadrowego: <5 (DMSO D6) /?-sulfotlenek 1,22 (S, 3, a-metyl) 1,62 (S, 3, 0-metyl) 4,45 (S, 1, H3) 4,65 (S, 2, —CH2—O—fenyl) 5,95 (q J = 4, J = 10, H6) 7,12 (M-aromatyczne) 8.27 (d J = 10, 1, NH) a-sulfotlenek 1,25 (S, 3, a-metyl) 1,62 (S, 3, /?-metyl) 4,35 (S, 1, H3) 4,67 (S, 2, —CH20—fenyl) 4,77 (d J = 4, 1, H5) 5,50 (q J = 4, J = 8, 1, Hfl) 7,15 (M-aromatyczne) 9.28 (d, J = 8, 1, NH) Przyklad III. Roztwór 186 mg kwasu 6-ftali- midopenicylanowego w 50 ml wody i 5 ml acetonu oziebia sie w mieszaninie lód-sól do temperatury 0°C. Nastepnie zimny roztwór traktuje sie nadmia¬ rem ozonu w ciagu 1 godziny. Z mieszaniny reak¬ cyjnej odparowuje sie aceton, a metna wodna po¬ zostalosc liofilizuje i otrzymuje 195 mg a-sulfotlen- ku kwasu 6-ftalimidopenicylanowego w postaci bia¬ lych krysztalów.Analiza elementarna: Obliczono: C 53,04 H 3,90 N 7,73 Znaleziono C 52,77 H 4,13 JST 7,73 Widmo magnetycznego rezonansu jadrowego: <5 (DMSO D6) 1,25 (S, 3, a-metyl) 1,68 (S, 3, /?-metyl) 4,45 (S, 1, H3) 4,90 (d J = 4, 1, H5) 6,08 (d, J = 4, 1, H6) 7,97 (S, 4, aromatyczne) Przyklad IV. Roztwór 1 g kwasu 6-2',2'-dwu- metylo-2'-fenoksyacetamidopenicylanowego w 50 ml acetonu i 50 ml wody oziebia sie do temperatury —50°C w mieszaninie lód-sól. Zimny roztwór ozo- nizuje sie w ciagu 1 godziny i 15 minut i w tym czasie przez roztwór przepuszcza sie nadmiar ozo¬ nu. Mieszanine reakcyjna liofilizuje sie i otrzymuje sie 1,04 g bezbarwnego ciala stalego. W oparciu o widma MRJ pozostalosc jest mieszanina /ff-sulfo- tlenku i a-sulfotlenku w stosunku 1,4 :1. Widma absorpcyjne produktu w podczerwieni wykonane w zawiesinie oleju mineralnego wykazuja nastepujace podstawowe pasma absorpcyjne: 1796, 1445, 1689, 1655, 1070, 1038 i 1020 cm-1.Przyklad V. Kwas 6-(2'-etylo-2'-fenoksyace- tamidopenicylanowy) ozonizuje sie jak w przykla¬ dzie IV, otrzymujac mieszanine fi- i a-sulfotlenków jak to stwierdzono na podstawie analizy widm MRJ wysuszonego produktu reakcji.Przyklad VI. Roztwór 4 g 2-^-acetoksyme- tylo-2-a-metylo-6-fenoksyacetamidopenicylanianu 2,2,2-trójchloroetylowego w 80 ml acetonu i 45 ml wody oziebia sie do temperatury —10°C. Zimny roz¬ twór mieszajac ozonizuje sie do momentu, kiedy przepusci sie nadmiar ozonu. Mieszanine reakcyjna odparowuje sie do sucha pod obnizonym cisnieniem, a pozostale cialo stalo chromatografuje sie na ko¬ lumnie wypelnionej zelem krzemionkowym. Kolum- 10 ne eluuje sie za pomoca ukladu benzen-octan ety¬ lowy.Frakcje eluatu zawierajace ten sam produkt, co stwierdza sie na podstawie wyników chromatogra- 5 fii cienkowarstwowej, laczy sie razem i odparo¬ wuje do sucha otrzymujac 430 mg a- i /ff-sulfotlen- ku 2-/?-acetoksymetylo-2-a-metyio-6-fenoksyacetami- dopenicylanianu 2,2,2-trójchloroetylowego.Przyklad VII. Roztwór 16 g 2-/?-acetoksyme- io tylo-2-a-metylo-6-acetamidopenicylanianu metylo¬ wego w 25 ml acetonu i 25 ml wody oziebia sie w mieszaninie lód-sól do temperatury —30°C i ozoni¬ zuje sie w ciagu 15 minut z szybkoscia 1,18 mm Os na minute. Bezbarwny roztwór odparowuje sie pod is obnizonym cisnieniem w temperaturze 50°C i otrzy¬ muje sie 169 g bialej piany. Produkt reakcji chro¬ matografuje sie na zelu krzemionkowym stosujac jako rozpuszczalnik o wzrastajacym stezeniu mie¬ szanine octan etylu-benzen i otrzymuje sie 30 mg 20 jff-sulfotlenku estru metylowego kwasu 2-^-aceto- ksymetylp-2-a-metylo-6-acetamidopenicylanowego i 39 g a-sulfotlenku. PL PL PL