Urzadzenie do elektrozuzlowego przetapiania Metali zwlaszcza stali Przedmiotem wynalazku jest urzadzanie do elek¬ trozuzlowego przetapiania metali, zwlaszcza stali, zawierajace elektrode glówna z metalu podlegaja¬ cego przetapianiu, kokile oraz elektrode pomocni¬ cza, doprowadzajaca prad w czasie wymiany elek¬ trody glównej, sluzaca do utrzymywania cieklego metalu w odpowiedniej temperaturze.W znanych urzadzeniach tego rodzaju kokila ochladzana za pomoca cieczy, elektroda glówna oraz elektroda pomocnicza sa przymocowane do wózków podnosnych, mogacych przesuwac sie po slupie w kierunku pionowym, przewaznie za pomoca na¬ pedów linowych. Gdy w czasie procesu przetapia¬ nia elektroda glówna stopi sie na skutek ciepla wytwarzanego przez przeplywajacy przez nia prad elektryczny tak, ze pozostanie z niej krótka resztka, to resztka ta musi byc wyciagnieta z kokili przez podniesienie do góry wózka podnosnego elektrody glównej i wymieniona na nowa elektrode glówna.Ta nowa elektroda glówna zostaje potem wprowa¬ dzona do kokili przez opuszczenie wózka podnos¬ nego i podlega przetapianiu. Aby w czasie trwania powyzej opisanego przebiegu wymiany elektrody, znajdujacy sie w kokili ciekly metal nie ochlodzil sie i nie zakrzepl, w ciagu tej fazy procesu prze¬ puszcza sie prad elektryczny przez elektrode po¬ mocnicza! Znane elektrody pomocnicze otaczaja zawsze zamontowana elektrode glówna i sa na przyklad zwijane na ksztalt linii srubowej lub uksztaltowane w rury. Jezeli znane urzadzenia do 10 15 20 25 30 2 elektrozuzlowego przetapiania metali wykona siei w duzych rozmiarach, to okaze sie, ze posiadaja one wade polegajaca na tym, ze elektroda pomoc¬ nicza otaczajaca elektrode glówna przeszkadza przy usuwaniu resztki stopniowej elektrody glównej i przy wprowadzaniu nowej elektrody glównej, przez co wymiana elektrody glównej jest znacznie utrud¬ niona.Celem wynalazku jest unikniecie tej wady i stwo¬ rzenie takiego urzadzenia, które jest dostosowane do kazdorazowych warunków przestrzennych tak, ze wymiana elektrody glównej jak równiez i wy¬ miana elektrody pomocniczej jest latwe.Zadanie zostalo rozwiazane zgodnie z wynalaz¬ kiem w ten sposób, ze elektroda pomocnicza i/lub kokila oraz elektroda glówna sa umieszczone w spo¬ sób umozliwiajacy ruch na urzadzeniach transpor¬ towych, wzajemnie od siebie niezaleznych. Ponadto w wielu przypadkach osiaga sie ten cel wówczas, gdy elektrode glówna mozna poruszac za pomoca przewidzianego dla niej urzadzenia transportowego nie tylko, jak zwykle, w kierunku pionowym, lecz równiez i poziomo. Staje sie przez to mozliwe nie tylko odlozenie resztki stopionej elektrody glównej na miejsce polozone na zewnatrz elektrody pomoc¬ niczej otaczajacej zawsze stopiona elektrode glów¬ na, lecz takze przymocowanie do wyzej wspomnia¬ nego urzadzenia transportowego nowej elektrody glównej, przygotowanej w polozeniu pionowym równiez na zewnatrz elektrody pomocniczej, oraz 79 4283 wprowadzenie jej nastepnie do przestrzeni otoczo¬ nej przez elektrode pomocnicza i kokile.W pewnej korzystnej postaci wykonania urzadze¬ nia wedlug wynalazku urzadzenie transportowe elektrody glównej i/lub urzadzenie transportowe elektrody pomocniczej i/lub kokili ma wspólny slup wzglednie oddzielne slupy zawieszone na ruchomym moscie suwnicy lub podobnym urzadzeniu, wzdluz którego elektroda glówna wraz ze swoim uchwyt tern, wzglednie kokila z wózkiem podnosnym, wzglednie elektroda pomocnicza wraz ze swoim uchwytem moga byc przesuwane, korzystnie za po¬ moca napedów linowych.Jezeli jednak rozporzadza sie tylko mala prze¬ strzenia, do. umieszczenia urzadzenia wedlug wy¬ nalazku, to celowym jest wyposazenie kazdego z obu wzajemnie od giebie oddzielonych urzadzen transportpyych w slup, umieszczony zazwyczaj pio¬ nowo, przy czym elektroda pomocnicza wraz ze swoim uchwytem i kokila wraz z wózkiem pod¬ nosnym moga obracac sie dokola osi swego slupa i ponadto mozna je przesuwac w kierunku piono¬ wym przewaznie za pomoca napedów linowych, a ponadto elektroda glówna wraz ze swoim uchwy¬ tem moze sie obracac dokola osi odpowiedniego slupa przy czym mozna ja równiez po nim prze¬ suwac przewaznie, za pomoca napedu linowego.Przedmiot wynalazku jest dokladniej wyjasniony na podstawie przykladów wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie do elek- trozuzlowego przetapiania stali w widoku z przodu, fig. 2 przedstawia to urzadzenie w widoku z góry, fig. 3 przedstawia odmiane urzadzenia do elektro- zuzlowego przetapiania stali, fig. 4 przedstawia to urzadzenie w widoku z góry, a fig. 5 — przedsta¬ wia czesc tego urzadzenia w widoku wzdluz linii A-B zaznaczonej na fig. 4 (widok w kierunku strzalki C).W urzadzeniu przedstawionym na fig. 1 i 2 ko¬ kila 10 posiadajaca plaszcz wewnetrzny 11 w ksztal¬ cie walca, spoczywa swoimi lapami 14 i 17 na dwóch uksztaltowanych w formie widel ramionach 21 i 23 podnosnego wózka 20 kokili. Wózek ten jest prze- suwalny po stalym, ustawionym pionowo slupie 30 o przekroju kwadratowym i jest podtrzymywany przez stalowa line 40 nawijana na linowy beben 41.Przeznaczona do przetopienia walcowa elektroda glówna 50, majaca w górnym koncu przedluzajacy pret 51, jest zawieszona na uchwycie 60 elektrody glównej, przewidzianym na ruchomym slupie 70 o przekroju równiez kwadratowym. Ramie 61 uchwytu elektrody glównej ma na koncu bardziej oddalonym od slupa 70 podluzna szczeline 62, w która jest wsuwany przedluzajacy pret 51. Pret ten w górnym swym koncu zaopatrzony jest w kra¬ zek 52, który lezy na ramieniu 61, wskutek czego zapobiega sie opadaniu elektrody glównej 50. Po¬ nadto z kazdej strony szczeliny 62 do ramienia 61 przymocowana jest plytka przytrzymujaca 63, ma¬ jaca wyciecie 63' o ksztalcie prawie pólkola. Krazek 52 przedluzajacego preta 51 jest zawieszony pomie¬ dzy tymi dwoma wycieciami 63', przez co osiaga sie to, ze przedluzajacy pret 51 nie moze wysunac sie ze szczeliny 62. Ruchomy slup 70 jest mocno zwiazany z obu ceownikami 82 mostu 80 suwnicy 4 i zwisa z tego mostu swobodnie w dól. Uchwyt 60 glównej elektrody jest podtrzymywany przez dwie stalowe liny 90, umieszczone po obu jego bokach, nawijane — kazda osobno — na bebny linowe 91. 5 Kazda z tych lin biegnie po linowym kólku 64, przymocowanym do uchwytu 60 elektrody glównej w sposób pozwalajacy na obracanie sie. Jeden ko¬ niec kazdej z stalowych lin 90 jest przymocowany do dzwigara 82 mostu 80 suwnicy za pomoca za- io mocowania 83, a drugi koniec — do odpowiedniego linowego bebna 91. Oba linowe bebny 91 sa osa¬ dzone na czopach 93 koncowych walu mechanizmu samohamownego 92 umieszczonego na moscie 80 suwnicy. Uchwyt 60 elektrody glównej i zawieszona 15 na nim glówna elektrode 50 mozna ustawiac na róznej wysokosci za pomoca znajdujacego sie rów¬ niez na moscie 80 suwnicy elektrycznego silnika 96, który poprzez sprzeglo elastyczne 95 powiazany jest z napedowym walem 94 mechanizmu 92. Aby uzy- 20 skac latwosc przesuwania uchwytu 60 elektrody glównej po ruchomym slupie 70 w kierunku pio¬ nowym, przewidziano na kazdej z czterech scian wewnetrznych tego uchwytu po cztery krazki 66, zamocowane na zebrach 65 w sposób pozwalajacy 23 na obracanie sie; krazki te przylegaja do bocznych powierzchni 71, slupa 70, majacego przekrój kwa¬ dratowy. Most 80 suwnicy spoczywa czterema ko¬ lami 84 i 86 na dwóch jezdnych szynach 101, przy¬ mocowanych do ulozonych poziomo dwuteowników 30 100. Oba kola 84 sa umieszczone w sposób pozwa¬ lajacy na obracanie sie na czopach 85 przymoco¬ wanych do ramy 81 mostu 80 suwnicy, podczas gdy inne dwa kola 86 sa umocowane na wale 87. Wal ten jest napedzany za pomoca umieszczonego na 35 ramie 81 elektrycznego przekladniowego silnika 89 przez przystawke lancuchowa 88. Wskutek tego most 80 suwnicy moze byc za pomoca elektrycznego przekladniowego silnika 89 przesuwany w kierunku poziomym. 40 A zatem elektryczny przekladniowy silnik 89, przystawka lancuchowa 88, wal 87 i kola 86 two¬ rza mechanizm jazdy mostu 80 suwnicy natomiast elektryczny silnik 96, sprzeglo elastyczne 95, me¬ chanizm 93 i oba linowe bebny 91 tworza mecha- 45 nizm podnoszenia tego mostu. Przynalezna do przedstawionego urzadzenia pomocnicza elektroda 110 jest utworzona z.szesciu pretów 111 umieszczo¬ nych w podtrzymujacym pierscieniu 112 równole¬ gle do glównej elektrody 50; prety te sa wykonane 50 albo z materialu majacego wyzszy punkt topnienia niz glówna elektroda 50 (jak grafit, wolfram lub molibden) lub tez z tego samego materialu (stal) co elektroda glówna. Prety 111 sa zamocowane w sposób umozliwiajacy wymiane uchwytów 113 55 przewidzianych na górnej stronie podtrzymujacego pierscienia 112 za pomoca srub 114. Pierscien pod¬ trzymujacy 112 stanowi czesc uchwytu elektrody pomocniczej 115. Uchwyt ten, podobnie jak i znaj¬ dujacy sie pod nim wózek podnosny 20 kokili, mo- 60 zna przesuwac wzdluz stalego slupa 30; jest on pod¬ trzymywany równiez przez stalowa line 120 nawi¬ jana na beben linowy 121.Poziome polozenie wózka podnosnego 20 kokili i znajdujacej sie na nim kokili 10, jak równiez 65 uchwytu pomocniczej elektrody 115 i wiszacych na5 7M26 6 nim pretów elektrody pomocnicze} 111 mozna prze¬ stawiac za pomoca umieszczonych w górne] eze&i slupa 39 dwóch elektrycznych silników przeklad¬ niowych 42 i 122. Na ich czopach kolcowych wa¬ lów 43 i 123 sa zamocowane linowe bebny 41 i 121.W czasie przebiegu procesu stapiania glównej elektrody 50 poziomy polozenia pretów 111 i kokili 10 sa ustawione tak, zeby elektroda glówna 60 za¬ nurzala sie w plywajacej po roztopionym metalu warstwie zuzlu 54 (sluzacej do rafinacji i oslania¬ nia stopionej stali) i aby przy tym jej koniec za¬ chowywal pozadany odstep od lustra stopionego metalu, oraz zeby polozenie tego lustra pozostawalo bez zmiany w stosunku do kokili 10. Od jednego bieguna zastosowanego (nieuwidocznionego na ry¬ sunku) zródla pradu (ogólnie biorac od uzwojenia wtórnego transformatora) biegnie elektryczny prze¬ wód 130 do przelacznika 131, skad rozgaleziajace sie elektryczne przewody 132 wzglednie 133 pro¬ wadza do preta przedluzajacego 51 glównej elek¬ trody 50 badz do pierscienia podtrzymujacego 112 pomocniczej elektrody 110, drugi natomiast biegun zródla pradu jest polaczony poprzez przewód elek¬ tryczny 134 z wykonana przewaznie z miedzi pod¬ stawowa plyta 135, na której spoczywa stalowy blok 53 wytworzony w procesie przetapiania.Podstawowa plyta 135 odizolowana jest od podlo- gi pod wzgledem elektrycznym za pomoca posred¬ niej plyty 136. Dopóki elektroda glówna 50 jest zanurzona w warstwie zuzla 54, przelacznik 131 jest w takim polozeniu, ze prad plynie przez elek¬ tryczny przewód 132 do glównej elektrody 50, któ¬ ra wskutek tego stapia sie. Jezeli zachodzi potrze¬ ba wyjecia pozostalej resztki glównej elektrody 50 z kokili 10 w celu dokonania wymiany elektrody, przelacznik 131 zostaje — przewaznie automatycz¬ nie — przelaczony i zajmuje polozenie oznaczone linia przerywana. Jednoczesnie uchwyt 115 elek¬ trody pomocniczej zostaje przesuniety w dól tak daleko by prety 111 tworzace pomocnicza elektro¬ de 110 zanurzyly sie w warstwie zuzlu 54 i aby ich dolne konce zachowaly pozadany odstep od lustra stopionego metalu. Teraz nastepuje przeplyw pradu przez przewód elektryczny 133 do pretów 111 po¬ mocniczej elektrody 110. W nastepstwie tego po¬ mocnicza elektroda 110 utrzymuje stopiony metal w odpowiedniej temperaturze, przy czym prety 111 stapiaja sie, jezeli sa wykonane z tego samego ma¬ terialu co glówna elektroda 50.Skoro tylko resztka stopionej glównej elektrody 50 zostala za pomoca mechanizmu podnoszenia mo¬ stu 80 suwnicy wyciagnieta z kokili 10 i znajduje sie powyzej pierscienia podtrzymujacego 112 elek¬ trody pomocniczej 110, zostaje uruchomiony me¬ chanizm jazdy mostu 80 suwnicy i resztka glównej elektrody 50 zostaje zawieziona na miejsce polozo¬ ne z dala od kokili 10, w którym mozna w latwy sposób wyjac te resztke z uchwytu 00 elektrody glównej i polozyc na podlodze. Nastepnie zawiesza sie na ramieniu 61 uchwytu elektrody glównej no¬ wa glówna elektrode 50, przygotowana z dala od kokili 10 i od pomocniczej elektrody 110, oraz ustawiona poziomo. Nowa elektroda glówna 50 zo¬ staje potem za pomoca mechanizmu jazdy i me¬ chanizmu podnoszenia mosti^ 8Q suwnicy wprowa¬ dzona do kokili 19. Elektroda pomocnicza 110 gfr* staje znowu wyciagnieta z kokili, a przelacznik 1» zostaje znowu, przewaznie automatycznie4, przesta^ wiony w swoje pierwotne polozenie, po czym po¬ wtarza sie wyzej opisany przebieg procesu.Dla uzyskania kompletnosci opisu nalezy jesBez# dodac, ze kokila 10 jest chlodzona za pomoca wo¬ dy. Woda plynie przez waz gumowy MO, rafowy przewód 141 i znajdujace sie w ramieniu 21 pod- nosnego wózka. 2t kokili, jak równiez w lapie 14 kokili 10, kanaly 22 i 15 do pustej przestrzeni l*f znajdujacej sie Miedzy plaszczem zewnetrznym I* kokili 10, a jej wewnetrznym plaszczem li Skord tylko woda chlodzaca przeplynie ptttez te pusta przestrzen 13 od góry do dolu, zostaje ona odpro¬ wadzona przez znajdujace sie w zewnetrznym pla¬ szczu 12 kokili 10 i w jej lapie 1T Jak równiez w ramieniu 23 pednosnego wózka 2t kanaly 16, It i 24, oraz przez rurowy przewód 14fc i gumowy waz 143.Nalezy dalej zwrócic uwage na ta, ze równiez i wózek podnosny 20 oraz uchwyt pomocniczej elektrody 115 moga byc wyposazone, w analogiczny sposób jak uchwyt 60 elektrody glównej, na kazde} ze swych czterech scian wewnetrznych w cztery krazki (nieuwidocznione na rysunku) zamocowane na zebrach w sposób pozwalajacy na obracanie sie, aby przez to uzyskac latwosc przesuwania w kie¬ runku pionowym podnosnego wózka 20 kokilt oittz uchwytu elektrody pomocniczej 110 po przynalez¬ nym do nich slupie 30.W urzadzeniu przedstawionym na fig. $—5 kokila 200, majaca wewnetrzny plaszcz 2*1 w ksztalcie walca, spoczywa swoimi lapami 204 i 20T na dwóch ramionach 211 i 213 podnosnego wózka 210 kokili Ten ostatni jest przesuwalny po dajacym sie obra* cac, ustawionym pionowo slupie 220 ó przekroju prostokatnym i jest podtrzymywany przez stalowa line 230 nawijana na linowy beben 231. Ta sama lina opasuje linowy krazek 215, umieszczony na podnosnym wózku 210 kokili w sposób dopuszcza* ,;acy obracanie sie.Jeden koniec liny stalowej 230 jest przymocowa¬ ny za pomoca zamocowania 222 do nakladki 221 umieszczonej w górnym koncu slupa 220, a drugi jej koniec — do linowego bebna 231. Przeznaczona do przetopienia glówna elektroda 240 o ksztalcie walca, majaca w górnym koncu przedluzajacy pt$t 241, jest zawieszona na uchwycie glównej elektrody 250, przewidzianym na drugim, ruchomym slupie 260 o przekroju równiez prostokatnym. R&mie 251 uchwytu elektrody glównej ma na koncu lzacym dalej od slupa 260 podluzna szczeline 252, w która wsuwany jest przedluzajacy pret 241. Pret ten w górnym swym koncu jest zaopatrzony w krazek 242, który lezy na ramieniu 251, wskutek czego zapobiega sie spadaniu glównej elekttody MO.Uchwyt elektrody glównej 250 jest podtrzyihyWiifiy przez dwie stalowe liny 270, umieszczone po obu jego bokach, nawijane ••*— kazda osobno — da liftOr- we bebny 271.Kazda z tych lin biegnie po linowym kólku 154, przymocowanym do uchwytu glównej elektrody Z50 w sposób dopuszczajacy obracanie sie. Jeden koniec kazdej ze stalowych lin 270 jest ptzytftOcowany za u 15 20 *5 * 35 10 45 W 55 0079428 7 S pomoca zamocowania 262 do nakladki 261 umie¬ szczonej w górnym koncu slupa 260, a drugi ko¬ niec — do odpowiedniego bebna linowego 271. Oba bebny linowe sa osadzone na czopach koncowych walu 273 samohamownego mechanizmu umieszczo¬ nego na nakladce 261. Uchwyt glównej elektrody 250 i zawieszona na nim elektrode glówna 240 mo¬ zna ustawiac na róznej wysokosci dzieki silnikowi elektrycznemu 274 polaczonemu za pomoca kolnie¬ rzy z mechanizmem 272. Przynalezna do tego urza¬ dzenia walcowa j^omocnicza elektroda 280, majaca w górnym swoim koncu przedluzajacy pret 281, jest wykonana albo z materialu majacego wyzszy punkt topnienia niz glówna elektroda 240 (jak grafit, wolfram lub molibden), lub tez z tego sa¬ mego materialu (stal) co glówna elektroda 240.Elektroda pomocnicza 280 jest zawieszona na uchwycie 290 elektrody pomocniczej przewidzianym przy slupie 220.Elektroda pomocnicza 280 jest zamocowana w taki sam sposób jak elektroda glówna 240. Ramie 291 uchwytu 290 elektrody pomocniczej ma podluzna szczeline 292, a przedluzajacy pret 281 ma krazek 282, który jest zawieszony pomiedzy wycieciami 293' o ksztalcie prawie pólkola wykonanymi w dwóch plytkach przytrzymujacych 293 przymocowanych do ramienia 291. Uchwyt 290 elektrody pomocniczej, podobnie jak umieszczony pod nim podnosny wózek 210 kokili, jest przesuwalny po slupie 220 i jest podtrzymywany przez stalowa line 300 nawijana na linowy beben 301. Ta sama lina opasuje linowy krazek 294, umieszczony na prowadzacym elemencie 296 uchwytu 290 elektrody pomocniczej w sposób dopuszczajacy obracanie sie. Jeden koniec liny 300 jest przymocowany za pomoca zamocowania 223 do nakladki 221 umieszczonej w górnym koncu slupa 220, a drugi jej koniec — do linowego bebna 301.Poziomy polozenia wózka podnosnego 210 kokili i znajdujacej sie na nim kokili 200, jak równiez uchwytu 290 elektrody pomocniczej i wiszacej na nim elektrody pomocniczej 280 mozna przestawiac za pomoca zamocowanych do nakladki 221 dwóch elektrycznych przekladniowych silników 232 i 302 przy czym na koncowych czopach 233 i 303 walów sa zamocowane linowe bebny 231 i 301. Oba slupy 220 i 260 maja na swoich górnych i dolnych kon¬ cach lozyskowe czopy 224 i 225 wzglednie 263 i 264 o ksztalcie walcy, prowadzone w lozyskach 310 i 320 wzglednie 330 i 340.Dolne, umocowane bezposrednio na podlodze lo¬ zyska 320 i 340 pracuja zarówno w kierunku Osio¬ wym jak i promieniowym, podczas gdy umieszczo¬ ne na ramach 311 i 331 górne lozyska 310 i 330 sa wylacznie lozyskami promieniowymi. Do górnej cze¬ sci kazdego z dolnych lozysk 320 i 340 jest przy¬ mocowane zebate kolo 321 wzglednie 341, z którym zazebia sie mniejsze zebate kólko 226 wzglednie 265.Kólko to jest zaklinowane na koncowym czopie 228 lub 267 walu elektrycznego przekladniowego silnika 227 lub 266, przymocowanego za pomoca srub do slupa 220 lub 260. Za pomoca tych elektrycznych silników przekladniowych 227 i 266 mozna obracac slupy 220 i 260. Nalezy wspomniec, ze uchwyt 290 elektrody pomocniczej sklada sie z prowadzacego elementu 296, dajacego sie przesuwac po slupie 220 w kierunku pionowym, oraz z ramienia 291, które mozna obracac po elemencie prowadzacym.Na górnej krawedzi ramienia 291 jest zamoco¬ wane zebate kolo 295, z którym zazebia sie mniej¬ sze kólko zebate 350. To ostatnie jest zaklinowane na czopie koncowym walu 352 elektrycznego silni¬ ka 351, przymocowanego za pomoca srub do pro¬ wadzacego elementu 296. W ten sposób za pomoca tego elektrycznego przekladniowego silnika 351 mo¬ zna obracac ramie 291 wraz z zawieszona na nim pomocnicza elektroda 280 dokola osi podluznej slu¬ pa 220.W czasie przebiegu procesu stapiania elektrody glównej 240 poziomy polozenia tej elektrody i ko¬ kili 200 sa ustawione tak, by elektroda glówna 240 zanurzala sie w plywajacej po roztopionym metalu warstwie zuzlu 244 (sluzacej do rafinacji i osla¬ niania stopionej stali) i by przy tym jej dolny ko¬ niec zachowywal pozadany odstep od lustra sto¬ pionego metalu, oraz by polozenie tego lustra po¬ zostawalo bez zmiany w stosunku do kokili 200.Od jednego bieguna zastosowanego (nieuwidocz- nionego na rysunku) zródla pradu (ogólnie biorac od uzwojenia wtórnego transformatora) biegnie elek¬ tryczny przewód 360 do przelacznika 361, skad roz¬ galeziajace sie elektryczne przewody 362 wzgled¬ nie 363 prowadza do przedluzajacego preta 241 elektrody glównej 240 badz do przedluzajacego pre¬ ta 281 elektrody pomocniczej 280, drugi natomiast biegun zródla pradu jest polaczony elektrycznym przewodem 364 z podstawowa plyta 365, na której spoczywa stalowy blok 243 wytworzony w procesie przetapiania. Pod ta plyta podstawowa 365, wyko¬ nana korzystnie z miedzi, znajduje sie odizolowuja- ca elektrycznie posrednia $lyta 366, która spoczy¬ wa na cokole 371.Dopóki elektroda glówna 240 jest zanurzona w warstwie zuzla 244, przelacznik 361 znajduje sie w takim polozeniu, ze prad plynie przez elektrycz¬ ny przewód 362 do elektrody glównej 240. Jezeli zachodzi potrzeba wyjecia pozostalej resztki elek¬ trody glównej 240 z kokili 200 w celu dokonania wymiany elektrody, przelacznik 361 zostaje — ko¬ rzystnie automatycznie — przelaczony i zajmuje po¬ lozenie oznaczone linia przerywana. Jednoczesnie uchwyt 250 elektrody glównej zostaje podniesiony do góry tak wysoko, zeby dolny koniec resztki glównej elektrody 240 mógl znalezc sie ponad gór¬ nym obrzezem kokili. Nastepnie slup 260 oraz ramie 291 uchwytu 290 elektrody pomocniczej zostaja ob¬ rócone w tym samym kierunku o kat okolo 90°, przy czym sam slup 220 nie zostaje poruszony.Oba te ruchy obrotowe powoduja, ze resztka elektrody glównej 240 zostaje wychylona poza ko- kile 200, a elektroda pomocnicza 280 dociera do przestrzeni znajdujacej sie ponad kokila 200. Uch¬ wyt 290 elektrody pomocniczej jest przesuwany do dolu, az elektroda pomocnicza 280 zanurzy sie w warstwe zuzlu 244, a jej dolny koniec zachowa pozadany odstep od lustra stopionego metalu. Na¬ stepuje potem przeplyw pradu przez elektryczny przewód 363 do pomocniczej elektrody 280. W na¬ stepstwie tego elektroda pomocnicza 280 utrzymuje stopiony metal w stanie cieplym, przy czym sta- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 609 pia sie ona jezeli jest wykonana z tego samego materialu co elektroda glówna 240.Jednoczesnie z opuszczeniem uchwytu 290 elek¬ trody pomocniczej zostaje przesuniety ku dolowi uchwyt 250 elektrody glównej i nastepnie nad po¬ mostem 370 resztka elektrody glównej 240 zostaje wyjeta z uchwytu 250 elektrody glównej. W urza¬ dzeniu 380 doprowadzajacym elektrody glówne znajduje sie juz przygotowana w tym czasie nowa elektroda glówna 240. Urzadzenie 380 doprowadza¬ jace elektrody glówne stanowi zgieta pod katem dzwignia wychylna 381, która u wierzcholka kata osadzona jest — w sposób dopuszczajacy obraca¬ nie — w lozyskowym kozle 386 umocowanym do podlogi.Do górnej czesci krótszego, nieznacznie tylko od¬ chylonego od poziomu ramienia 383 wychylnej dzwigni 381 przymocowana jest plytka 384, na któ¬ rej spoczywa przygotowana nowa elektroda glówna 240. Natomiast dluzsze, nieznacznie tylko od pionu odchylone ramie 382 wychylnej dzwigni 381 posia¬ da w swych obu koncowych odcinkach po jednym pierscieniu 385, obejmujacym przygotowana elektro¬ de glówna 240. Skoro tylko resztka elektrody glów¬ nej 240 zostanie wyjeta z uchwytu 250 elektrody glównej, dzwignia 381 zostaje wychylona za pomoca tloka 387 napedzanego pneumatycznie w cylindrze 389, dzieki czemu przedluzajacy pret 241 elektrody glównej 240 wciska sie w szczeline 252 przewidziana w uchwycie 250 elektrody glównej i elektroda glów¬ na 240 zajmuje polozenie pionowe. Odnosnie tloka 387 napedzanego pneumatycznie w cylindrze 389 nalezy jeszcze wspomniec, ze tlokowy drag 388 jest w swoim bardziej oddalonym od tloka koncu polaczony przegubowo z dluzszym ramieniem 382 dzwigni, a cylinder 389 jest polaczony przegubowo z boczna sciana 371 (pionowe polozenie elektrody glównej 240 zostalo pokazane na fig. 5 linia prze¬ rywana).Nastepna operacja polega na tym, ze nie tylko uchwyt 250 elektrody glównej i zamocowana na nim elektroda glówna 240, lecz takze uchwyt 281 elektrody pomocniczej i zawieszona na nim pomoc¬ nicza elektroda 280 zostaja podniesione do góry tak dalece, ze dolne konce obu elektrod znajduja sie ponad górnym obrzezem kokili 200. Przy tym ru¬ chu do góry uchwytu 250 elektrody glównej krazen 242, znajdujacy sie na górnym koncu przedluzaja¬ cego preta 241, zostaje zawieszony miedzy wycie¬ ciami 253 przytrzymujacych plytek 253 przymoco¬ wanych do ramienia 251 (podniesiona do góry elek¬ troda glówna 240 zostala pokazana na fig. 3 linia przerywana). Nastepnie slup 260 oraz ramie 291 uchwytu 281 elektrody pomocniczej zostaja znowu skrecone z powrotem do poprzednich polozen, a uchwyt 250 elektrody jest przesuwany w dól, a elektroda glówna 240 zanurzy sie w warstwe zuzla 244, a jej dolny koniec zachowa pozadany odstep od lustra stopionego metalu.Podczas ruchu w dól elektrody glównej 240 przelacznik 361 zostaje znowu, korzystnie automa¬ tycznie, przestawiony w swoje pierwotne polozenie.Potem powtarza sie wyzej opisany przebieg pro¬ cesu. Nowa elektroda glówna 240 zostaje wstawio¬ na do góry w urzadzenie 380 doprowadzajace elek- 79428 10 trody glówne za pomoca nieuwidocznionej na ry¬ sunku suwnicy. Aby elektroda glówna 240 przy opuszczaniu w dól mogla byc latwo wprowadzo¬ na do obu pierscieni 385 przewidzianych na dzwig- 5 ni 380, otwory tych pierscieni sa od góry rozsze¬ rzone stozkowo. Skoro tylko nowa elektroda glów¬ na 240 znajdzie sie w urzadzeniu 380 doprowadza¬ jacym elektrody glówne, dzwignia 381 zostaje za pomoca tloka 387 napedzanego pneumatycznie w cy- 10 lindrze 389 obrócona z powrotem do pierwotnego polozenia o kat y, którego wielkosc wynosi prze¬ waznie okolo 15°. Nalezy ponadto wspomniec, ze kat a, tworzony w czasie przebiegu procesu stapia¬ nia elektrody glównej 240 przez linie polaczen mie- 15 dzy srodkiem kokili 200 a srodkami obu slupów 220 i 260, jak równiez kat obrotu /? uchwytu 250 elektrody glównej oraz ramienia 291 uchwytu 290 elektrody pomocniczej wynosza przewaznie okolo 90°. 20 w przypadku gdy elektroda pomocnicza 280 jest wykonana z tego samego materialu co elektroda glówna 240, zaleca sie stosowac urzadzenie dopro¬ wadzajace elektrody pomocnicze (nie pokazane na rysunku), wykonane w taki sam sposób jak powy- 25 zej opisane urzadzenie 380 doprowadzajace elek¬ trody glówne.Dla kompletnosci opisu nalezy jeszcze dodac, ze kokila 200 jest chlodzona za pomoca wody. Woda plynie przez waz gumowy 390 i znajdujace sie 30 w ramieniu 211 podnosnego wózka 210 kokili jak równiez w lapie 204 kokili 200 kanaly 212 i 205 do pustej przestrzeni 203, znajdujacej sie miedzy zewnetrznym plaszczem 202 kokili 200 i jej wew¬ netrznym plaszczem 201. Skoro tylko woda chlodza- 35 ca przeplynie przez te pusta przestrzen od góry do dolu, zostaje ona odprowadzona przez znajduja¬ ce sie w zewnetrznym plaszczu 202 kokili 200 i w jej lapie 207 jak równiez w ramieniu 213 wóz¬ ka podnosnego 210 kokili kanaly 206, 208 i 214, 40 oraz przez waz gumowy 391.Przedstawione na fig. 1 do 5 uchwyty 60 i 250 elektrody glównej jak równiez uchwyty 115 i 290 elektrody pomocniczej sa wózkami podnosnymi, które mozna za pomoca napedów linowych przesu- 45 wac w kierunku pionowym po slupach 70 i 260 wzglednie 30 i 220.W obu wymienionych powyzej przykladach wy¬ konania wspomniano o kokilach 10 i 200 w postaci walcy. Urzadzenie odpowiadajace wynalazkowi mo- 50 ze byc jednak wyposazone równiez w inne kokile, na przyklad o przekroju prostokatnym lub kwadra¬ towym.W stosunku do znanych urzadzen do elektrozuzlo- wego przetapiania metali urzadzenie odpowiadaja- 55 ce wynalazkowi wykazuje te zalete, ze przepro¬ wadzenie wymiany elektrody glównej i w razie potrzeby równiez elektrody pomocniczej jest w nim bardzo proste, równiez i wówczas, gdy odpowiada¬ jace wynalazkowi urzadzenie jest wykonane w 60 szczególnie duzych rozmiarach. Dalsza zaleta urza¬ dzenia wedlug wynalazku polega na tym, ze zaw¬ sze istnieje mozliwosc dostosowania urzadzenia do aktualnych warunków przestrzennych. Jezeli elek¬ trody glówne musza byc dostarczane do kokili W z wiekszych odleglosci i jezeli dysponuje sie od-u powiednio duza przestrzenia, szczególnie korzystna okazuje sie forma wykonania urzadzenia wedlug wynalazku przedstawiona na fig. 1 i 2. Natomiast forma wykonania pokazana na fig. 3 do 5 jest przewidziana dla tych przypadków, gdy urzadze¬ nie powinno byc umieszczone na szczególnie ma¬ lym obszarze. PL PL PL PL PL PL