Piec do elektrozuzlowego przetapiania metalu przeznaczonego na wlewki Przedmiotem wynalazku jest piec do elektro¬ zuzlowego przetapiania metalu przeznaczonego na wlewki, w szczególnosci stali, skladajacy sie z co najmniej dwóch uchwytów elektrodowych prze¬ suwnych w kierunku pionowym i przylaczonych do wspólnego transformatora wzglednie przyla¬ czanych do niego na zmiane oraz z umieszczo¬ nej w zasiegu kazdego z tych uchwytów elektro¬ dowych chlodzonej kokili metalowej i z równiez chlodzonej spodniej plyty tej kokili.Piece do elektrozuzlowego przetapiania metali skladaja sie zwykle tylko z transformatora, z elek¬ trody topliwej, z przesuwaiacego sie po slupie wysiegnika z uchwytem elektrodowym, z chlo¬ dzonej kokili metalowej, z chlodzonej plyty spod¬ niej tej kokili, z przewodów zasilajacych laczacych transformator z elektroda topliwa i z plyta spod¬ nia kokili. Na poczatku ptrocesu przetapiania wy¬ twarza sie luk miedzy elektroda topliwa a spodnia plyta kokili wykonana z odpowiedniego materia¬ lu i dodaje sie granulowany wstepnie stopiony zu- cel tak, ze tworzy sie kapiel zuzlowa.Podczas topienia zuzla nastepuje tez stapianie elektrody. Szczególnie w przypadku kokili o wiek¬ szych srednicach zachodzi z tego powodu silne zanieczyszczenie przez nie stopiony zuzel, przy czym znaczna jego czesc nie nadaje sie do dal¬ szej przeróbki.Znane jest, ze w celu zmniejszenia wymienio¬ nego niedostatku stosuje sie wstepne topienie zu- 15 26 30 zla w osobnym piecu, a ciekly zuzel wlewa sie do kokjli badz od góry, badz, jak to wystepuje w przypadku stopu odlewniczego, od dolu przez ka¬ naly w plycie spodniej i dopiero wtedy podej¬ muje sie proces przetapiania. Taki sposób ma te zasadnicza wade, ze do jego realizacji niezbedny jest wlasnie osobny piec do topienia zuzla.Projektowano juz topienie wstepne zuzla w sa¬ mym elektrycznym piecu zuzlowym do przeta¬ piania wyzej opisanego rodzaju przy zastosowaniu niezuzywalnej elektrody, po czym podwozi sie ko- kile pod elektrode topliwa i podejmuje proces przetapiania. Taki proces prowadzony jest w urza¬ dzeniu majacym dwa slupy, z których kazdy za¬ opatrzony jest w wysiegnik i uchwyt elektrodo¬ wy, przy czym na jednym wysiegniku zawieszona jest elektroda niezuzywalna, a na drugim elektro¬ da topliwa. Obie elektrody przylaczone sa do transformatora zasilajacego piec. Kokila umiesz¬ czona jest przy tym na wózku, dzieki czemu mo¬ ze byc przewozona od jednej elektrody do dru¬ giej. Do tego procesu moze byc tez zastosowane urzadzenie wyposazone w jeden slup z jednym wysiegnikiem elektrodowym, z tym, ze obie elek¬ trody zawieszone sa na tym samym wysiegniku obok siebie. Takze i tu kokile umieszcza sie naj¬ pierw do topienia zuzla pod elektroda niezuzy¬ walna, po czym przesuwa sie ja pod elektrode topliwa.Taki sposób pozwala wiec uniknac osobnego pde- 8183581835 ¦ - ¦-¦ - '•¦¦¦- 3 • -" ¦ -¦* ca do topienia zuzla, ma jednak te wade, ze to¬ pienie zuzla trwa bardzo dlugo i nie mozna do¬ prowadzic do pelnego jjego stopienia, jesli kokila ma duze wymiary lub ttez zastosowane sa stosun¬ kowo cienkie elektrody niezuzywalne.Dzieki wynalazkowi zmniejsza sie te wady zna¬ nych sposobów wzglednie urzadzen. Uzyskuje sie to w elektrycznym piecu zuzlowym do przetapiania opisanego na wstepie Rodzaju, który wedilug wy¬ nalazku ma jeden tygiel do topienia zuzla z chlo¬ dzonymi sciankami metalowymi umieszczony w zasiegu co najmniej jednego uchwytu elektrodo¬ wego o powierzchni przekroju mniejszej od po¬ wierzchni kokili, oraz [urzadzenie do przelewania cieklego zuzla z wymienionego tygla do topienia do kokili. Aby moznia ^bylo korzystnie wytwarzac ptzy uzyciu jednego Mgla do topienia rózne ilosci zuzla, w dalszym rozwinieciu wynalazku jego chlo¬ dzone sciany metalowe nie sa pionowe, leciz stoz¬ kowate, przez co tygiel ma wiekszy przekrój w górnej niz w dolnej czesci.W celu zmniejszenia strat przez promieniowa¬ nie przy topieniu zuzla korzystne jest wyposazyc omówiony tygiel w pokrywe z ogniotrwalego ma¬ terialu ceramicznego z jednym otworem na elek¬ trode.Dno lub trzon tygla do topienia zuzla moga byc utworzone z weglowej masy wykladzinowej.Aby jednak zwiekszyc trwalosc takiego dna, sta¬ nowi go chlodzona plyta metalowa z nalozona war¬ stwa weglowej masy wykladzinowej, przy ozym spód chlodzonych scian metalowych spoczywa cze¬ sciowo na zewnetrznej krawedzi warstwy weglo¬ wej masy wykladzinowej.Urzadzenie do przelewania cieklego zuzla z tygla do topienia do kokili sklada sie w najlepszym razie z wózka do tygla, którym mozna podjechac blisko kokili i z zespolu do przechylania tygla z roztopionym zuzlem.Piec wedlug wynalazku przedstawiony jest w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia ogólny widok pieca z boku, a fig. 2 — widok z góry.Elektryczny piec zuzlowy do przetapiania za¬ wiera dwa pionowe slupy 1, 1', na które nasadzo¬ ne sa po jednym prowadniku 2, 2', mogacym prze¬ suwac sie w kierunku pionowym. Na kazdym z tych prowadników osadzony jest wysiegnik 3, 3' w itaki sposób, ze moze obracac sie wokól pro¬ wadnika w plaszczyznie poziomej. Na wolnych kon¬ cach wysiegników 3, 3' zamocowane sa uchwyty 4, 4' elektrodowe ze szczekami zaciskowymi elek¬ trod 5, 5'. Oba uchwyty 4, 4' elektrodowe moga sie wiec przemieszczac po luku okregu wokól utrzy¬ mujacych je slupów, przy czym chlodzona kokila 6 ze spodnia plyta 7 umieszczona jest pod punk¬ tem przeciecia obu tych luków. Za pomoca wy¬ mienionych uchwytów obie elektrody topliwe mo¬ ga byc na zmiane przetapiane w kokili. Poniewaz kokila moze byc unoszona pionowo przez wysieg¬ nik 8 przesuwny wzdluz slupa 1', mozliwe staje sie wytwarzanie z kilku elektrod topliwych jed¬ nego bloku znacznie" dluzszego od samej kokili.W zasiegu uchwytu elektrody 4 w odpowiedniej odleglosci od kokili 6 umieszczony jest tygiel do 4 topienia zuzla z chlodzonymi j scianami metalpwyr mi w rozwiazaniu podobnym jak w zuzlowym pie¬ cu do wytapiania. Skladki sie on z ogniotrwalej po¬ krywy 9, pierscienia 10 posredniego przechodza- 5 cego z jednej strony w[ lej spustowy oraz z roz¬ szerzajacych sie ku gcfrze chlodzonych scian 12 metalowych i z dna utworzonego przez chlodzona plyte 13 metalowa z wjiarstwa 14 weglowej masy wykladzinowej. Spód sjcian 12 'metalowych spo- 10 czywa przy tym czesciowo na zewnetrznej kra- wedzi warstwy 14 weglowej masy wykladzinowej.^ Omówiony tygiel do topienia zuzla stoi na wózku z nabudowa 16, która podtrzymuje lej 17 spustowy !* i lozysko 19, wokól któfego przechyla sie' caly ty- * 15 giel 12 do topienia zuzia przy uzyciu napedu od * cylindra 18 hydraulicznego. ' Dzialanie .pokazanego pieca1 wedlug wynalazku jest nastepujace. Po usunieciu bloku wytworzo¬ nego w poprzednimi procesie przetapiania oraz 20 przygotowaniu kokili 6 i spodniej plyty 7 do na¬ stepnego procesu przetapiania nastepuje topienie zuzla niezbednego do tego nastepnego przetopu.W tym celu tygiel- do topienia zuzla i uchwyt 4 elektrody musza sie znalezc w polozeniu pokaza- 25 nym na fig. 1. W uchwycie 4 elektrodowym mu¬ si byc zawieszona nietopliwa elektroda 5, na przy¬ klad grafitowa, wykonane nie pokazane na ry¬ sunku polaczenie miedzy zaciskami przylaczenio¬ wymi transformatora 1-fazowego i uchwytem 4 ao elektrodowym oraz plyta 13, po czym przez opusz¬ czenie elektrody 5 musi byc zapalony luk miedzy ta elektroda i plyta denna tygla i dodane sklad¬ niki zuzla. Poniewaz tygiel do topienia zuzla jest stosunkowo waski, a do topienia zuzla mozna wy- 35 korzystac calkowita moc transformatora, proces ten nastepuje bardzo szyfoko. Grdf tylko zuzel jest roztopiony i dostatecznie przegrzany, elektroda 5 zostaje wysoko uniesiona, polaczenie elektryczne z transformatorem rozlaczone, a tygiel z roztopio- 40 nym zuzlem na wózku 15 oprózniony do kokili 6.Nastepnie wózek 15 zostaje odciagniety i opusz¬ czona elektroda 5' topliwa az do zetkniecia z ka¬ piela zuzlowa i w ten sposób podjety zostaje pro¬ ces przetapiania tej elektrody. 45 Elektroda 5 nietopliwa jest wtedy zastepowana przez elektrode topliwa odpowiadajaca elektrodzie 5'. Kiedy elektroda 5' topliwa zostaje juz w pro¬ cesie przetapiania zuzyta, unosi sie uchwyt 4' elektrodowy i obraca, oraz wymienia sie zuzyta 50 elektrode na nowa elektrode topliwa ustawiajac uchwyt w poprzednie polozenie, co umozliwia prze¬ tapianie praktycznie w sposób ciagly.Wynalazek nie ogranicza sie oczywiscie do po¬ danego przykladu wykonania. Jego zalety moga 55 byc wykorzystane we wszystkich elektrycznych pie¬ cach zuzlowych, które zawieraja co najmniej dwa uchwyty elektrodowe przylaczone lub przylaczane na zmiane do tego samego transformatora. Oba te uchwyty moga byc zamocowane do jednego wspól- go nego' wysiegnika, a tygiel do topienia zuzla zna}* chije sie wtedy w polozeniu roboczym pod tyni uchwytem ^elektrodowym;r w którym' zawieszona jestt nietopliwa elektroda, podczas gdy drugi uchwyt z elektroda tópliwia znajduje sig nad/kokila. Jesli es w ogólnosci w"3danym--przypadku-wysiegnik elefe81835 tradowy nie moze byc obracany lub przesuwany tak, aby oba uchwyty mogly byc ustawione nad kokila, to w itakim piecu moze byc przetapiana w blok tylko jedna elektroda lub tez musi istniec mozliwosc dostatecznie szybkiego przemieszczania kokili pod drugi uchwyt elektrodowy.Wynalazek stosuje sie wiec w szczególnosci do pieców do przetapiania wyposazonych w dwa od¬ dzielne slupy do przetapiania na zmiane to jednej to znów drugiej elektrody niezaleznie od tego, czy na slupach tych zamocowane sa obrotowe wy¬ siegniki wzglednie uchwyty elektrodowe, czy tez slupy zamieszczone sa na podnosnikach, które umo¬ zliwiaja przemieszczanie ich w dowolne polozenie w okreslonym obszarze.Wynalazek moze znalezc tez zastosowanie w pie¬ cach przystosowanych dzieki wyposazeniu ich w cztery slupy lub uchwyty elektrodowe do przeta¬ piania w sposób ciagly czterech elektrod. Takze w tym przypadku itygiel do topienia zuzla umiesz¬ czony jest obok kokili, a topienie zuzla nastepuje za pomoca jednej lub dwóch nietopliwych elektrod zawieszonych w jednym lub dwóch z czterech uchwytów elektrodowych. Po przeprowadzeniu zu¬ zla z tygla do topienia do kokili, przetapia¬ nie zapoczatkowuje sie wtedy przy uzyciu jed¬ nej lub dwóch toipliwych elektrod, a prowadzi sie je przy uzyciu czterech elektrod po wymianie elektrod nietopliwych na topliwe. Dla fachowca jest oczywiste, ze moga tu byc zastosowane wszy¬ stkie znane uklady polaczen wiekszej liczby elek¬ trod, a to polaczenie równolegle i szeregowe z przy¬ laczeniem spodniej plyty kokili wzglednie dna tygla do topienia zuzla.We wszystkich omówionych przypadkach docho¬ dza do znaczenia zalety wynalazku, to znaczy od poczatku kazdego procesu przetapiania pozostaje do dyspozycji przegrzany ciekly zuzel i nie ma potrzeby stosowania do przygotowania zuzla osob- 10 15 nego pieca do topienia zuzla, a wystarcza uzyc tygiel, gdyz do topienia zuzla wykorzystuje sie transformator stosowany i bez tego w podstawo¬ wym procesie przetapiania. PL PL PL PL