Przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób wznoszenia budynków, których konstrukcja nos¬ na zawiera rzedy slupów pionowych podtrzymu¬ jacych stropy lub plyty betonowe. W sposobie wedlug wynalazku najpierw ustawia sie slupy, po czym unosi sie na odpowiednia wysokosc stro¬ py, na ogól prefabrykowane i mocuje do slupów.Znany jest sposób wznoszenia budynków me¬ toda kolejnego formowania slupów i stropów be¬ tonowych na miejscu budowy, polegajacy na wstepnym ustawianiu slupów i nastepnie moco¬ waniu do nich plyt betonowych, zwany sposobem podnoszonych plyt. Wedlug tego sposobu odpo¬ wiednie urzadzenia dzwigowe, na ogól dzwigniki hydrauliczne, zamontowane na wierzcholkach slu¬ pów podnosza plyty betonowe na odpowiednia wysokosc montazu. Jednak, by sposób ten byl ekonomiczny i dostatecznie elastyczny, wielkosc kazdej plyty musi byc taka, zeby pokrywala dwa lub wiecej slupów. Wymaga to wzajemnej syn¬ chronizacji urzadzen dzwigowych, uzywanych do podnoszenia kazdej poszczególnej plyty tak, by plyty stropowe nie byly podnoszone ukosnie.Gdyby mialo miejsce skosne podnoszenie, wów¬ czas slupy bylyby narazone na sily boczne o ta¬ kiej wielkosci, ze istnieje znaczne ryzyko ich zgiecia lub wyboczenia. W celu bezpiecznego sto¬ sowania sposobu podnoszonych plyt, koniecznym jest wykonanie slupów o duzych wymiarach by mogly oprzec sie silom przenoszonym przez urza- 10 15 25 dzenia dzwigowe. Niezbednym jest tez stosowa¬ nie skomplikowanej, a tym samym bardzo kosz¬ townej aparatury, a mianowicie zsynchronizowa¬ nych dzwigników hydraulicznych.Celem niniejszego wynalazku jest opracowanie sposobu wznoszenia budynków, który nie ma wad wystepujacych w sposobach stosowanych dotych¬ czas 1 pozwala na stosowanie smuklych slupów i montaz stropów betonowych przy uzyciu urza¬ dzen dzwigowych, dostepnych ogólnie na placu budowy, jak na przyklad zurawie.Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze ustawia sie slupy, podnosi plyty stropowe, któ¬ rych wymiar wzdluz jednego boku konstrukcji slupowej równy jest odleglosci miedzy slupami a wymiar wzdluz drugiego boku konstrukcji jest rózny od odleglosci miedzy slupami za pomoca urzadzen dzwigowych, mocuje plyty do slupów wewnatrz konstrukcji slupowej oraz laczy plyty miedzy soba, tak ze kazdy slup podpiera nie wie¬ cej niz dwie plyty stropowe a laczenia miedzy plytami sa przesuniete poprzecznie wzgledem rzedów slupów. W sposobie wedlug wynalazku plyty sa podnoszone, ustawiane i mocowane w ta¬ ki sposób, ze wiekszosc slupów nie podtrzymuje wiecej niz dwu plyt tak, ze w miejscach ich po¬ laczen równoleglych lecz oddzielonych od urojo¬ nej linii prostej laczacej przylegly rzad slupów, plyty te po jednej stronie spoiny wykorzystywane 79 24979 241 3 4 sa do podpierania plyt po jej drugiej stronie spoiny.Sposób wedlug wynalazku przedstawia, poza ko¬ rzysciami, wymienionymi powyzej, kilka innych mozliwosci i funkcji. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na ry¬ sunku na którym fig. 1 przedstawia konstrukcje nosna wedlug wynalazku w widoku perspekty¬ wicznym, fig. 2 — konstrukcje z fig. 1, w widoku z boku, fig. 3 — konstrukcje w widoku z góry z uwzglednieniem wzajemnego ksztaltu i poloze¬ nia plyt betonowych, fig. 4 — fragment konstruk¬ cji w widoku z góry z uwzglednieniem sposobu fig. 4A — przekrój "spoiny wzdluz linii A—A na fig. 4 i fig. 4B — przekrój spoiny wzdluz linii B—B na fig. 4.Stosowanie sposobu wedlug wynalazku nie za¬ wiera ograniczenia w odniesieniu do posadowie¬ nia, gdyz montaz mtfze byc przeprowadzony w do¬ wolny znany lub dogodny sposób, taki jak sto¬ sowanie plyt fundamentowych na twardym grun¬ cie lub slupów czy cokolów wpuszczonych w glab ziemi az do twardej skaly lub gruntu. Wedlug korzystnego wykonania wedliig wynalazku przed¬ stawiono na rysunkach posadowienie na cokolach.Nalezy jednak zaznaczyc, ze wlasciwy sposób za¬ lezy, jak zwykle, jedynie od rodzaju podloza i nie dotyczy samego wynalazku. .Do cokolów 1 przymocowane sa przez, zalanie betonem slupy 2 ustawione w taki sposób, ze bez jakichkolwiek podpór zewnetrznych moga opierac sie obciazeniem wiatru, zanim nie zostana usta- tecznione przez stropy. Slupy zaopatrzone sa na¬ stepnie przy kazdym pietrze w odpowiednie wspor¬ niki 2a (fig. 1 i 4a) dla podparcia stropów. Slupy moga byc bardzo smukle. Chociaz mozliwe jest zastosowanie slupów betonowych, stosuje sie zwyk¬ le chetniej slupy stalowe. Mozna stosowac dla nich przekroje poprzeczne o dowolnej postaci lecz okazalo sie,, ze szczególnie ekonomiczne jest wy¬ korzystywanie slupów rurowych o prostokatnym przekroju poprzecznym.Stropy zbudowane sa korzystnie z zelbetu o wy¬ sokiej jakosci. Sposób wedlug wynalazku stosuje sie przede wszystkim przy wznoszeniu budynków zawierajacych wielka ilosc podobnych do siebie, glównie prostokatnych jednostek przestrzennych, przy czym kazde mieszkanie lub odpowiednia ca¬ losc rozciaga sie w poprzek korpusu budowli po¬ miedzy dwoma jego bokami. Oznacza to, ze scia¬ ny oddzielajace mieszkania sa równolegle do szczytów. W tych warunkach okazalo sie mozliwe i celowe stosowanie stropów tylko w dwóch znor¬ malizowanych wielkosciach. Jednak w ramach wynalazku pozostaje wybór dowolnej liczby wiel¬ kosci plyt.Jak widac wyraznie z fig. 1, 2 i 3, konstrukcja nosna ma zasadniczo tylko dwa typy stropów, mianowicie kwadratowe plyty 3, ulozone wzdluz podluznych boków budynku, oraz wieksze prosto¬ katne plyty 4 ulozone w srodkowym rzedzie po¬ miedzy dwoma zewnetrznymi rzedami kwadra¬ towych plyt 3. Fig. 2, przedstawia szkielet bu¬ dynku w widoku bocznym, a fig. 3 przedstawia uklad plyt w odniesieniu do slupów 2, Zgodnie z wynalazkiem slupy nie sa umiesz¬ czone w skrzyzowaniach wzdluznych i poprzecz¬ nych spoin plyt, podczas gdy kazdy poprzeczny rzad slupów pokrywa sie ze spoina boczna. Ozna¬ cza to, ze w zadnym punkcie szkieletu nie spoty¬ kaja sie cztery plyty przy jednym slupie. Za¬ miast tego kazdy slup podpiera tylko dwie plyty — za wyjatkiem slupów naroznych 2, z których kazdy podpiera tylko jedna plyte, oraz jednego slupa 2, który podpiera trzy plyty (fig. 3).Jak juz zaznaczono, wiekszosc plyt jest dwóch róznych wielkosci. Jednak z przyczyn architek¬ tonicznych i praktycznych celowe jest modyfiko¬ wanie niektórych plyt. Fig. 3 przedstawia szkielet budynku skladajacy sie z dwóch korpusów do¬ mów w ukladzie wzajemnym z równoleglym prze¬ sunieciem i polaczonych przy pomocy korpusu posredniego, zawierajacego klatke schodowa 5.Z rysunku widac, ze plyty stropowe otaczajace klatke schodowa maja ksztalt-odbiegajacy od-in¬ nych i ze w jednym miejscu budynku jeden slup 2 podpiera w rzeczywistosci trzy plyty stropowe.Fig. 1, 2, 3 pokazuja równiez, ze kazda z wiek¬ szych stropowych plyt 4 podparta jest bezposred¬ nio przez cztery slupy 2, podczas gdy kazda z mniejszych plyt 3 jest w taki sposób podparta bezposrednio tylko przez dwa slupy, mianowicie te, które umieszczone sa przy wzdluznych bokach budynku. Boczna krawedz kazdej poszczególnej plyty 3 znajdujaca sie po przeciwnej stronie w odniesieniu do krawedzi bocznej przy fasadzie, jest podparta przez przylegla krawedz wiekszej plyty 4 tak, ze opiera sie ona na slupach tylko w sposób posredni. W tym celu kazda z plyt 4 zaopatrzona zostala w odpowiednie srodki pod¬ pierajace, takie jak wystajaca krawedz.Fig. 4 i 4B pokazuja wyraznie jeden sposób wykonania spoin pomiedzy plytami 3 i 4. Z kazdej z plyt 3 i 4 wystaja jej górne zbrojenia 6 i 7 prostopadle do kierunku spoiny tak, ze tworza petle 8. Przez te petle, które moga miec ksztalt liter U lub I, przechodza w odpowiedni znany sposób, wzdluzne prety 9 zbrojenia. Po zakoncze¬ niu tej czynnosci spoina zostaje wypelniona w zwykly sposób drobnoziarnistym betonem.Spoiny 10 przebiegaja w kierunku wzdluznym budynku. Poprzeczne spoiny 11 wykonane sa jed¬ nak w nieco inny sposób. Nalezy tu wspomniec, ze wedlug innej cechy wynalazku plyty sa w miejscach spoin ulozone w pewnej odleglosci od siebie, powiedzmy 4—12 cm. W ten prosty sposób powstaje kanal, który moze byc uzyty do umiesz¬ czenia rur, przewodów, rur klimatyzacyjnych i tym podobnych. W pewnych przypadkach loko¬ wanie takiego wyposazenia instalacyjnego moze byc ulatwione przez stosowanie plyt, których kra¬ wedziom zwróconym do spoiny nadany zostal spe¬ cjalny profil. Dla przykladu przekrój poprzeczny spoiny moze odpowiadac prostej lub odwróconej literze V, albo szerokosc jej moze byc wieksza posrodku spoiny niz na krawedzi górnej i dolnej plyt. Wypelnianie betonem spoin 11 nie jest nie¬ zbedne, gdyz moga one byc wypelnione po prostu piaskiem po wlasciwym uszczelnieniu ich spo¬ dów. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6079 249 Fig. 4A ukazuje zamocowanie kazdej pary przy¬ legajacych plyt 3 i 4 do slupów 2. W tym celu plyty zostaly zaopatrzone w otwory wlewne 12, przez które beton jest tloczony pod cisnieniem.Wspomniano powyzej, ze w porównaniu z po¬ przednimi metodami technologii wznoszenia kon¬ strukcji nosnych budynków typu plytowego wy¬ nalazek umozliwia z jednej strony stosowanie bardzo smuklych slupów, które sa odpowiednio tanie, latwe do transportu i obchodzenia sie z ni¬ mi i nie zajmuja wiele przestrzeni w budynku.Dla przykladu przekrój poprzeczny slupów móglby wynosic 10 X 15 cm. Z drugiej strony zezwala na wyeliminowanie potrzeby specjalnych i skompli¬ kowanych urzadzen dzwigowych. Sposób wedlug wynalazku zawiera jednak ponadto dodatkowe korzysci.Dzieki okolicznosci, ze podczas czynnosci mon¬ tazu, w przeciwienstwie do tego, co sie dzieje przy stosowaniu sposobu plyt podnoszonych, slu¬ py nie sa obciazone silami dzialajacymi na ich szczytach i ulatwione jest uzyskanie odpowiedniej statecznosci bocznej. Poniewaz konstrukcja spoin 10 nie pozwala na obciazenie ich znaczniejszymi silami scinajacymi niezbedne jest z reguly usta¬ wianie przynajmniej czesci scian szczytowych, by uzyskac statecznosc wzdluzna. Z drugiej strony zapewnia to zupelnie wystarczajaca ochrone. Sta¬ tecznosc boczna mozna osiagnac stosujac zwykle urzadzenia wsporcze. Ponadto plyty sa ze soba sztywno polaczone przy kazdym slupie. Poniewaz sa one calkowicie podparte przez slupy, a nie przewidziano podpór na elewacjach uzyskano od¬ powiednia swobode wyboru w odniesieniu do konstrukcji fasad. Szczególnie korzystna jest oko- 10 15 20 25 30 35 licznosc ze mozna je wykonywac z bardzo lek¬ kiego materialu, zwlaszcza elementów prefabry¬ kowanych, które sa montowane kondygnacjami.Mozna stwierdzic, ze rózne czesci' skladowe szkie¬ letu budynku i pozostalych jego czesci moga byc zmieniane w zakresie waznosci wynalazku. Z tego powodu wynalazek bedzie obejmowal wszelki spo¬ sób wznoszenia konstrukcji nosnych budynków typu plytowego, w których stosowane sa smukle slupy i plyty sa doprowadzane montazu bez pomocy urzadzen dzwigowych za¬ mocowanych na slupach tak, ze co najmniej jed¬ na spoina pomiedzy równoleglymi rzadami plyt jest oddzielona od przyleglego rz^du slupów. PL PL