PL79233B1 - - Google Patents

Description

Sposób enzymatycznego odwlaszania skór zwierzecych Wynalazek dotyczy sposobu enzymatycznego od¬ wlaszania skór zwierzecych, w którym skóry pod¬ daje sie kontaktowi z enzymami odwlaszaja- cymi.W znanych sposobach odwlaszania, skóry zwie¬ rzece poddaje sie dzialaniu kapieli lub pasty alka¬ licznej, skladajacej sie zazwyczaj z wapna i siar¬ czku sodu. W sposobach tych nie usuwa sie jed¬ nak siersci przez zniszczenie jej wiezów z tkanka skórna, lecz przez rozpuszczenie jej w kapieli, któ¬ ra nalezy wymieniac po kazdym procesie, a wode mocno nasycona zwiazkami siarki i produktami organicznymi nalezy usunac, przy czym odcieki te wymagaja duzego nakladu srodków w celu ich oczyszczania, aby nie powodowac zanieczyszczania srodkowiska.Odwlaszanie za pomoca enzymów atakujacych czesc naskórka wiazacego siersc ze skóra stalo sie punktem zwrotnym w tym zakresie. Stosowane zwiazki czynne sa enzymami i nie zanieczyszczaja srodowiska w taki sposób jak wapno lub siarczki, a ponadto niszcza tkanki wiazace siersc ze skóra nie niszczac samej siersci, która mozna odzyskac przez zwykle odfiltrowanie kapieli odwlaszajacej.Ten sposób odwlaszania jest znany z procesów odwlaszania skór baranich, w których wyma¬ gane jest odzyskanie welny, a nie skóry.Odwlaszanie enzymatyczne dotychczas stosowa¬ ne, powoduje jednak znaczne zniszczenie naskórka, a nawet glebszych warstw skóry poddanej obróbce, 2 w wyniku czego uzyskuje sie skóry niskiej jakosci lub calkowicie nie przydatne. Dotychczas nie sa zna¬ ne enzymy o dzialaniu selektywnym zróznicowa¬ nym pod wzgledem dzialania na skóre i na siersc. 5 W obecnych warunkach stosowane enzymy dziala¬ ja w podobny sposób równiez na proteiny glebo¬ kich warstw skóry, co powoduje, ze po obróbce otrzymuje sie skóre niskiej jakosci.Stwierdzono, ze mozna tych niedogodnosci unik- 10 nac, przez opracowanie sposobu, w którym dzia¬ lanie enzymów jest ograniczone do protein po¬ wierzchniowych, zwlaszcza do protein laczacych siersc z naskórkiem, co umozliwia uzyskanie od- wloszonych skór o wymaganej jakosci jako surow- 15 ca do przetwarzania go na wartosciowe produkty skórzane.Sposób wedlug wynalazku enzymatycznego od¬ wlaszania skór zwierzecych, w którym skóry pod¬ daje sie kontaktowaniu z enzymami odwlaszaja- 20 cymi, polega na tym, ze proces odwlaszania pro¬ wadzi sie za pomoca enzymów umiejscowionych na nierozpuszczalnym nosniku w postaci proszku lub zelu zawieszonych w wodzie.W dalszej czesci opisu pod okresleniem „nieroz- 25 puszczalny nosnik" nalezy rozumiec, ze dotyczy to nierozpuszczalnosci w wodzie.Zadaniem nosnika w sposobie wedlug wynalaz¬ ku jest unieruchomienie enzymu na powierzchni skóry i uniemozliwienie w ten sposób ich pene- 30 tracji w glab skóry, a tym samym niszczenia gleb- 79 23379 233 3 4 szych warstw, przy jednoczesnym maksymalnym dzialaniu odwlaszajacym.Wprowadzenie enzymów do nierozpuszczalnego nosnika jest metoda znana i moze byc dokonane róznymi sposobami, np. — przez absorpcje fizyczna na obojetnym nos¬ niku, takim jak kulki szklane, glinki, ewentualnie palone, wegiel lub celuloza a takze wymieniacze jonowe; — przez zwiazanie enzymu wiazaniem kowalen¬ cyjnym z odpowiednim nosnikiem; — przez wprowadzenie enzymu do wnetrza struk¬ tury zelu, którego pory sa dostatecznie male aby uniemozliwic ubytek enzymu; — przez usieciowalnie enzymu z polimerem wie¬ lofunkcyjnym.Stosowanie produktów uzyskanych takimi spo¬ sobami jest znane z licznych publikacji, zwlaszcza w odniesieniu do syntez biochemicznych, syntez produktów farmaceutycznych i w procesach pro¬ dukcji srodków spozywczych, np. piwa. Mozna jed¬ nak stwierdzic, ze we wszystkich przypadkach sto¬ sowanie enzymu umiejscowionego na nosniku ma na celu zwiekszenie jego stabilnosci, oraz uzyska¬ nie enzymu w postaci ziarnistej, latwej do od¬ dzielenia.Nierozpuszczalny nosnik odpowiednio dobrany zwieksza stabilnosc termiczna enzymów i ulatwia oddzielanie skladników mieszaniny poreakcyjnej, to jest katalizatora, surowców i produktów reak¬ cji. Na przyklad klarowanie enzymatyczne piwa bylo niemozliwe dopóki nie znano sposobów usu¬ wania enzymów z produktu koncowego. Obecnie proces klarowania prowadzi sie przez przepusz¬ czenie piwa przez stale zloze zawierajace enzymy.Tak wiec wzmozona stalosc ukladu enzymatycz¬ nego na nosniku stalym i ulatwione rozdzielenie stanowia wlasciwosci korzystne do stosowania w enzymatycznym odwlaszaniu skór zwierzecych, lecz istotna wlasciwoscia takiego ukladu enzymatyczne¬ go, dotychczas nie wykorzystana w dziedzinie od- wlaszania skór, jest uniemozliwienie penetracji en¬ zymów w glab warstwy skóry. Ograniczenie dzia¬ lania ukladu enzymatycznego tylko do powierzchni naskórka powoduje, jak objasniono wyzej, niszcze¬ nie jedynie protein naskórka, zwlaszcza protein wiezi laczacej siersc ze skóra, szczególnie podat¬ nych na dzialanie enzymu.Zgodnie z wynalazkiem mozna wprowadzic do nosnika liczne rodzaje znanych enzymów, zwlasz¬ cza z grupy hydrolaz, korzystnie proteazy hydroli- zujace proteiny.Enzymy zgodnie z wynalazkiem umiejscawia sie na nierozpuszczalnym nosniku zgodnie z czterema wyzej wymienionymi sposobami, przy czym enzy¬ my osadzone na nosniku powinny miec postac ulat¬ wiajaca latwe jego rozprowadzenie na powierzchni skóry. W tym celu enzymy umieszcza sie na nos¬ nikach sproszkowanych lub w postaci zelu, które zawieszone w wodzie mozna rozprowadzic na po¬ wierzchnie skór w postaci powloki.•Ponizej wymienia sie kilka, nie ograniczajacych zakresu wynalazku, sposobów umiejscowienia en¬ zymów na nosniku.Enzymy ulegaja absorpcji w zadawalajacy spo¬ sób przez liczne nosniki organiczne lub nieorga¬ niczne, takie jak polimery naturalne, np. celuloza lub polimery syntetyczne, np. kopolimery polia- krylowe z akryloamidem, porowate produkty nie¬ organiczne, takie jak porowate kulki szklane, czast¬ ki kwarcu lub wegla, lub glinki porowate. Jednak¬ ze ten sposób wprowadzania enzymów do podloza, chociaz latwy do wykonania, wykazuje te niedo¬ godnosc, ze nie jest oparty na trwalym zwiazaniu z podlozem, gdyz latwej absorpcji odpowiada zwyk¬ le latwa dysorpcja. Wiadomo, ze niedogodnosci wy¬ nikajacej z absorpcji fizycznej mozna zapobiec przez nadanie nosnikowi innych wlasciwosci wia¬ zania sie z substancja czynna, niz na drodze ab¬ sorpcji fizycznej. W tym celu nosnik poddaje sie reakcji z reagentem o reaktywnosci dwufunkcyj- nej, którego jedno polozenie czynne zostaje zwia¬ zane z nosnikiem, a drugie z enzymem. Uzyskuje sie w ten sposób trwaly uklad polaczenia enzymu z nosnikiem wiazaniami kowalencyjnymi, które od¬ powiednio utrwalaja zwiazanie enzymu z nosni¬ kiem.Jako reagenty szczególnie przydatne do reakcji z nosnikiem, stanowiacym glinki, ewentualnie pa¬ lone, wymienia sie halogenek cyjanurowy lub cy- janowy lub halogenek sulfurylu lub tionylu. W tym celu glinke zawiesza sie w roztworze reagenta dwu- lub wielofunkcyjnego, nastepnie po reakcji oddziela sie i przemywa rozpuszczalnikiem, po czym suszy pod zmniejszonym cisnieniem. Glinke oraz rea¬ gent stosuje sie w róznych proporcjach, np. propor¬ cja wagowa reagenta do glinki w przypadku uzy¬ cia halogenku cyjanurowego moze wynosic 0,05 — 10, stosujac jako rozpuszczalnik chloroform, czte¬ rochlorek wegla, ketony lub dwuoksan.Enzymy mozna umiejscowic na sproszkowanym lub zzelowanym polimerze nierozpuszczalnym w wodzie. W takim przypadku jak nalezy przypusz¬ czac, przylaczenie enzymu nastepuje badz przez zwiazanie wiazaniem kowalencyjnym enzymu z grupami aktywnymi polimeru, badz przez wpro¬ wadzenie enzymów do wnetrza mikrostruktury po¬ limeru. Jako kopolimery nadajace sie do zwiazania enzymów stosuje sie zwlaszcza kopolimery, kwasu metakrylowego lub akrylowego z acyloamidem, ety¬ lenu z bezwodnikiem maleinowym lub kwasu me¬ takrylowego z fluoro-3-dwunitro-4,6-anilidem kwa¬ su metaksylowego.Zwiazanie enzymu z nosnikiem moze byc doko¬ nane przed, lub podczas procesu obróbki skóry, przy czym enzym moze byc umiejscowiony na nosniku podczas obróbki przed wlasciwym odwla- szaniem. Na ogól bez wzgledu na to, czy nosnik zo¬ stal poddany modyfikacji, czy nie, enzymy moz¬ na wprowadzic do nosnika przez zmieszanie wol¬ nego enzymu z nosnikiem w postaci sproszkowa¬ nych skladników, bez uzycia wody, lub w srodo¬ wisku cieklym przez wprowadzenie nosnika w po¬ staci sproszkowanej lub w postaci nierozpuszczal¬ nego zelu do roztworu enzymu, ewentualnie zawie¬ rajacego sole buforowe. Otrzymany nierozpuszczal¬ ny preparat mozna stosowac w tej postaci bez dal¬ szej obróbki, lub po odfiltrowaniu i przemyciu w celu usuniecia ewentualnego nadmiaru enzymów.Enzym i nosnik stosuje sie w róznych propor- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6079 233 ejach w zaleznosci od rodzaju nosnika, przy czym proporcje te moga sie wahac w szerokich grani¬ cach, zwlaszcza w przypadku umiejscowienia enzy¬ mu przez absorpcje fizyczna lub wprowadzenie do zelu. W celu chemicznego zwiazania enzymu korzystnie jest aby ilosc miejsc aktywnych w en¬ zymie i w nosniku byla w przyblizeniu sobie rów¬ na, to jest aby stosunek miejsc aktywnych enzymu do nosnika wynosil okolo 1. W przypadku, gdy po umiejscowieniu enzymu na nosniku nastepuje prze¬ mycie, stosunek ten moze byc wyzszy od 1 gdyz niezwiazane enzymy beda usuniete, natomiast w przypadku wiazania enzymów z nosnikiem in situ podczas odwlaszania, stosunek ten korzystnie po¬ winien wynosic ponizej 1, np. gdy enzym wiazany jest ze sproszkowana glinka palona uprzednio pod¬ dana obróbce chlorkiem sulfurylu i zawierajaca 800 ppm chloru, stosunek wagowy enzym/nosnik korzystnie wynosi 0,1 — 0,5, zwlaszcza okolo 0,25.Sposób odwlaszania wedlug wynalazku moze byc stosowany do odwlaszania róznych skór zwierze¬ cych, jednak stwierdzono, ze najlepsze wyniki uzys¬ kuje sie w zastosowaniu do skór bydla rogatego.W sposobie wedlug wynalazku mozna stosowac rózne metody postepowania, przy czym korzystnie jest, aby skóry byly uprzednio oczyszczone. Na ogól enzymy umieszczone na nosniku w sposób jak opi¬ sano wyzej, poddaje sie kontaktowi ze skóra pod¬ dawana odwlaszaniu w kadzi do odwlaszania, za¬ wierajacej wode w proporcji 0,5 — 100°/o, korzyst¬ nie 10 — 20%, w stosunku do wagi skóry, przy czym czas trwania procesu, temperatura oraz war¬ tosc pH zawiesiny i stosunek ilosciowy skladni¬ ków mieszaniny do skóry nie stanowia krytycz¬ nych ograniczen i zaleza od wlasciwosci reaktyw¬ nych stosowanych enzymów oraz nosników. Pro¬ ces moze przebiegac w temperaturze 0,5 — 50°C, korzystnie 20 — 40°C, w ciagu 3 — 24 godzin, za¬ zwyczaj 5 — 7 godzin przy wartosci pH 6 — 12, korzystnie 7,5 — 9.Enzymy stosuje sie w ilosci 0,5 — 1,5 czesci wagowych na 100 czesci wagowych skór, przy czym optymalne ilosci ustala sie doswiadczalnie, w zaleznosci od warunków procesu.Jako kadz do odwlaszania mozna stosowac do¬ wolny pojemnik, korzystnie wyposazony w mie¬ szadlo ulatwiajace rozmieszczenie reagentów na powierzchni skóry, przy czym stwierdzono, ze okresy mieszania w ciagu 10 sekund co 15 minut zapewniaja zadawalajace wyniki.W celu calkowitego usuniecia siersci ze skóry, dzialanie enzymów nalezy uzupelnic mechanicznym usuwaniem siersci, prowadzonym w znany sposób, np. przez wzajemne pocieranie skór podczas mie¬ szania, ewentualnie wzmagajac te czynnosc przez krótkie, okresowe bardziej intensywne mieszanie, a takze przez przepuszczenie skór po obróbce spo¬ sobem wedlug wynalazku, przez maszyne do od- wlosiania, co umozliwia odzyskanie wlosia nieu¬ szkodzonego i niesfilcowanego.W korzystnym wykonaniu sposobu wedlug wy¬ nalazku wiazanie enzymu z nosnikiem prowadzi sie w trakcie samego odwlaszania. W tym celu wol¬ ny enzym rozpuszcza sie w wodzie, w której za¬ nurzona jest skóra, po czym po kilku minutach 10 15 20 25 30 35 45 55 65 mieszania, niezbednego do uzyskania prawidlowe¬ go rozmieszczania enzymów na powierzchni skóry, wprowadza sie do kadzi subtelnie rozdrobniony nosnik. Wiazanie sie enzymów z nosnikiem naste¬ puje o wiele szybciej niz reakcja protein z en¬ zymami, wskutek czego jest zbyt malo czasu aby enzymy mogly uszkodzic skóre. Taki sposób po¬ stepowania jest szczególnie korzystny, gdyz nie wymaga zadnej uprzedniej manipulacji w celu przygotowania zwiazanego enzymu.Przed i/lub po procesie obróbki wedlug wyna¬ lazku mozna prowadzic szereg innych operacji, przy czym jest wskazane oczyszczanie skór przed procesem odwlaszania. Oczyszczanie takie pro¬ wadzi sie przez przemywanie woda i wygniatanie w urzadzeniu do folowania, w celu usuniecia ze skóry soli uzytych do ich impregnowania w celu konserwowania. Po przemyciu, skóry korzystnie odtluszcza sie za pomoca znanych rozpuszczalni¬ ków aromatycznych, lub chlorowanych, lub deter¬ gentów w roztworze wodnym, przy czym w tym etapie usuwa sie równiez wiele zanieczyszczen or¬ ganicznych, takich jak tluszcze oraz zwiazki nie^ organiczne, które zanieczyszczaja skóre i zatyka¬ ja jej pory. Po odtluszczeniu nalezy skóry ponow¬ nie przemyc woda w celu uzyskania skóry pozba¬ wionej zanieczyszczen oraz produktów oczyszcza¬ jacych.Po przygotowawczej obróbce skór wskazane jest lekkie wstepne ich zgarbowanie wzmacniajace naV skórek przed dzialaniem enzymu na tkanki pod¬ skórne, nie dopuszczajac jednak do zbytniego utr¬ walenia siersci. W tym celu stosuje sie mono-lub dwualdehydy szczególnie formaline.Po odwloszeniu skóry przemywa sie i pozostawia do obciekniecia, przy czym wody z przemycia za¬ wieraja nieuszkodzona siersc oraz enzym osadzony na nosniku, które oddziela sie w znany sposoby taki jak dekantowanie i filtrowanie.Na ogól skóry wprowadza sie do wapnicy w celu hydrolizy zanieczyszczen bialkowych, przy czym; wapnica ta moze byc powtórnie uzyta, gdyz wpro¬ wadzone skóry sa prawie czyste i jej nie zanie¬ czyszczaja.Po kapieli w wapnicy stwierdzono, ze lico nie jest uszkodzone i dokladnie przylega do skóry, podczas gdy skóry odwlaszane za pomoca wolnych enzymów maja lico uszkodzone, sliskie w dotyku i miejscami odlaczone od podloza, które równiez bywa uszkodzone.W sposobie odwlaszania wedlug wynalazku, znacznie zmniejszono ilosc odpadowych zanieczysz¬ czen, zwlaszcza wyeliminowano siarczki, oraz roz¬ puszczona siersc, podczas gdy w sposobach odwla¬ szania przez rozpuszczanie siersci, powyzsze odpady wystepuja w duzych ilosciach. Ponadto w sposo¬ bie wedlug wynalazku enzym moze byc odzyskany przez odfiltrowanie i nie jest usuwany ze scie¬ kami.Sposób odwlaszania wedlug wynalazku umozli¬ wia wszystkie dalsze znane procesy garbowania, takie jak odwapnianie, piklowanie, garbowanie chromowe, szpaltowanie, wtórne garbowanie i inne sposoby obróbki uszlachetniajace skóre.Otrzymane gotowe skóry, nawet boki, maja bar-79 233 8 dzo dobra ziarnistosc i wyzsza jakosc w porów¬ naniu ze skórami otrzymanymi sposobem obróbki za pomoca wapna i siarczków, poza tym wykazuja jednorodnosc i dokladne przyleganie lica.Nizej podane przyklady objasniaja wynalazek nie ograniczajac jego zakresu, przy czym, w celu porównawczym, w przykladzie I opisano trzy spo¬ soby odwlaszania, natomiast w dalszych przykla¬ dach rózne metody stosowania sposobu wedlug wynalazku.Przyklad I. Przygotowano dwie skóry z ja¬ lówek, z których dwie prawe polówki przeznaczo¬ no do obróbki sposobem wedlug wynalazku róz¬ nymi metodami, oraz dwie lewe polówki, z któ¬ rych jedna poddano odwlaszaniu w kapieli wapna z siarczkiem sodu, a druga w kapieli z wolnymi enzymami.Wszystkie polówki poddano procesowi odsolenia w tych samych warunkach. Pierwsze przemycie w urzadzeniu do folowania prowadzono w ciagu 30 minut, stosujac 300% wagowych wody w sto¬ sunku do solonych skór, po czym zmieniono kapiel i ponownie zanurzono skóry w kapieli folujacej, w ilosci trzykrotnej w stosunku do jej wagi, w ciagu 24 godzin, z jednoczesnym okresowym mie¬ szaniem.Skóry przeznaczone do odwlaszania enzymatycz¬ nego poddano odtluszczaniu w mieszaninie deter¬ gentu znanego pod nazwa „Soprosoie", skladaja¬ cej sie w stosunku do wagi skóry ze 100% wody, 2% detergentu, rozpuszczalnika aromatycznego i srodka emulgujacego. Po 30 minutach mieszania ciecz usunieto i zastapiono woda w proporcji wa¬ gowej 300% w stosunku do skór. Po 15 minutach bebnowania skóry wyplukano woda biezaca w cia¬ gu 15 minut, a nastepnie rozwieszono do obcieka- nia w ciagu dalszych 30 minut.Przygotowane w ten sposób prawe polówki skór poddano odwlaszaniu sposobem wedlug wynalaz¬ ku. W tym celu przygotowano glinke palona sub- 10 15 20 25 30 35 teinie rozdrobniona i przesiana przez sito nr 200, która uprzednio poddano dzialaniu chlorku sul- furylu w proporcji 50 g/kg glinki w temperaturze 40°C w ciagu 4 godzin, a nastepnie przemyciu i wysuszeniu. Tak zmodyfikowana glinka zawie¬ rala 800 ppm chloru. 5 czesci wagowych zmodyfikowanej glinki o za¬ wartosci 800 ppm chloru i stanowiacej nosnik zmieszano z jedna czescia wagowa enzymu Rapide- pilase nr 7, znanej pod nazwa Rapidase Protease du Bacillus Subtilis i 25 czesci wagowych wody.Po uplywie 24 godzin mieszania, produkt staly oddzielono przez dekantacje i pozostalosc przemyto dwukrotnie 25 czesciami solanki o stezeniu 300 g/l, nastepnie wysuszono pod zmniejszonym cisnie¬ niem w temperaturze 20°C. 1,5 kg otrzymanego produktu uzyto w sposobie wedlug wynalazku ja¬ ko preparat enzym/nosnik. Preparat ten wprowa¬ dzono do pojemnika zawierajacego prawe polówki skór poddane wyzej opisanej obróce, o wadze 25 kg oraz dodano 2,5 1 wody. Proces bebnowania pro¬ wadzono w ciagu 5 godzin, stosujac jeden obrót bebna co 15 minut, a nastepnie skóry wyjeto z kapieli i poddano obróbce w urzadzeniu do usu¬ wania siersci.Jedna lewa polówke skóry poddano jednoczesnie odwlaszaniu w tych samych warunkach, stosujac wolny enzym Rapidepilase nr 7, bez nosnika.Druga lewa polówke skóry poddano odwlaszaniu w kapieli zawierajacej 30 g/l wapna i 25 gA siarcz¬ ku sodu.Po zakonczeniu procesu odwlaszania wszystkie cztery polówki skór zanurzono w kapieli uzytej w ilosci 300% wagowych w stosunku do skóry, za¬ wierajacej wode i wapno w ilosci 10 g/l i utrzy¬ mywano skóry w tej mieszaninie w ciagu 36 godzin, po czym skóry poddano mizdrowaniu, oczyszczaniu i plukaniu, a nastepnie garbowaniu w znany sposób stosowany w technice wytwarza¬ nia skór chromowych. Otrzymane wyniki podano w tablicy.Tablica Charakterystyka skóry garbowanej Wyglad lica: -mieszki wlosia -powierzchnia Dotyk Gietkosc Zwartosc boków Przyleganie lica Wytrzymalosc na rozciaganie (kG/mm2) Sposób odwlaszania wapno i siarczek prawie nie wystepuja lekko uszkodzona miekki dobra slaba zle na bokach 1,4 enzym z nosni¬ kiem calkowicie usuniete jednolita jedrny dobra dobra bardzo dobre w kazdej czesci 1,5 1 enzym z nosnikiem calkowicie usuniete jednolita jedrny dobra dobra bardzo dobre w kazdej czesci 1,5 wolny enzym niecalkowicie usuniete znacznie usz¬ kodzona jedrny dobra srednia zle na bokach 1,5 .79 233 10 Tablica c.d.Charakterystyka skóry garbowanej Wydluzenie przy zerwaniu (°/o) Dlugosc pekniecia pod napieciem (mm) Sposób odwlaszania wapno i siarczek 59 7,2 enzym z nosnikiem 65 7,4 enzym z nosnikiem 62 7,5 wolny enzym 66 7,5 Dlugosc pekniecia mierzona na lastometrze okresla wytrzymalosc skóry na zginanie pod na¬ pieciem.Stwierdzono, ze naskórek odwlaszanych skór przy uzyciu wolnych enzymów zostal prawie cal¬ kowicie zniszczony oraz, ze mieszki siersci sa bardzo zapadniete.Naskórek skór poddanych obróbce przy uzyciu wapna i siarczku sodu jest wzglednie zniszczony, natomiast skóry uzyskane po obróbce sposobem wedlug wynalazku wykazuja niezniszczony na¬ skórek oraz mieszki siersci bardzo widoczne i do¬ skonale oczyszczone. ¦iPray-k-la d ^IL~ Powtórzono proces odwlasza- nik ^sjióWberh * wecfeug wynalazku opisany w przykladzie I, stosujac dwie prawe polówki skór z fjalówek z ta róijnifca, ze uzyto enzymy osadzo¬ ne na glince ftez s^skenia pod zmniejszonym cis¬ nieniem w temperaturze 20°C, a tylko po przemy¬ ciu odwirowano. Otrzymano wyniki identyczne jak w przykladzie I.Przyklad III. Skóre jalówki poddano od- wlaszaniu w sposób jak opisano w przykladzie I z ta róznica, ze skóre po obcieknieciu i oczysz¬ czeniu wprowadzono do bebna zawierajacego 1% wolnego enzymu Rapidepilase nr 7 znanego pod nazwa Rapidase i 10*/o wody, w stosunku do wagi skóry i mieszano w ciagu 3 minut, po czym dodano sproszkowana glinke palona zawie¬ rajaca po aktywowaniu chlorkiem sulfurylu 500 ppm chloru, w ilosci 5°/o wagowych w stosunku do skóry i mieszano w sposób ciagly 5 minut, a nastepnie w sposób przerywany, w ciagu 5 godzin, w temperaturze 30°C, po czym skóre pod¬ dano przemyciu i obcieknieciu, nastepnie usunie¬ to siersc przez przepuszczenie w urzadzeniu jak w przykladzie I. Otrzymano skóre o wygladzie identycznym jak w przykladzie I.Przyklad IV. Przygotowano enzym osadzo¬ ny na nosniku stosujac dwie czesci wagowe en¬ zymu Rapidepilase nr 7 oraz 5 czesci rozdrob¬ nionej glinki palonej, przesianej przez sito nr 200, w postaci zawiesiny w 100 czesciach wody.Zawiesine mieszano w temperaturze 20°C w cia¬ gu 12 godzin, po czym odsaczono i przemyto trzy¬ krotnie stosujac za kazdym razem 25 czesci so¬ lanki zawierajacej 300 g/l chlorku sodu, po czym odsaczono. Osad wprowadzono do bebna w ilo¬ sci 8°/o wagowych w stosunku do skór odwlasza¬ nych i prowadzono proces odwlaszania w ciagu 15 godzin w warunkach jak w przykladzie II.Otrzymano skóre o wygladzie i jakosci jak w przy¬ kladzie I. 15 20 25 30 40 45 50 55 60 65 Przyklad V. Przygotowano 3 preparaty do odwlaszania, umozliwiajace stosowanie sposobu wedlug wynalazku, stosujac kazdorazowo jedna czesc wagowa enzymu Rapidepilase nr 7 oraz odpowiednio: 5 czesci wagowych glinki w pierw¬ szym preparacie, 1 czesc wagowa bentonitu typu Rylor C w drugim preparacie i dwie czesci krze¬ mionki typu Zeolex w trzecim preparacie. Nos¬ nik wprowadzono kazdorazowo do roztworu en¬ zymu, po czym otrzymana mieszanine odsaczono i osad w otrzymanej postaci, stosowano w ilosci 1 czesci wagowej enzymu na 100 czesci skór z jalówek zanurzonych w 10 czesciach wody. Po uplywie 12 godzin usunieto siersc. Otrzymano skóre o wygladzie i jakosci jak w przykladzie I.Przyklad VI. W znany sposób spolimeryzo- wano w srodowisku wodnym, w obecnosci ukla¬ du redoksy nadsiarczan — dwusiarczyn sodu, mieszanine 30 czesci wagowych kwasu akrylowe¬ go i 70 czesci akryloamidu, po czym otrzymany polimer poddano usieciowaniu, z 0,5 mola for¬ maldehydu na 1 mol akrylamidu, przy wartosci pH 2, w temperaturze otoczenia w ciagu 8 godzin.Wytracony osad oddzielono, wysuszono i sprosz¬ kowano, po czym poddano specznieniu w wodzie o temperaturze 20°C, w ciagu 24 godzin i doda¬ na enzym Rapidepilase nr 7 w ilosci 40 czesci wagowych na 1 czesc polimeru, w przeliczeniu na sucha substancje. Po uplywie 24 godzin wy¬ tracony osad przemyto trzykrotnie stosujac za kazdym razem 500°/o wagowych roztworu chlor¬ ku sodu, w celu usuniecia niezwiazanego enzymu.Odwlaszanie skór z jalówek prowadzono otrzy¬ manym preparatem uzytym w ilosci 1 czesci wa¬ gowej w przeliczeniu na sucha substancje otrzy¬ manego preparatu, w stosunku do skór zanurzo¬ nych w wodzie, uzytej w ilosci lOtyo wagowych.Otrzymano skóry o takich samych wlasciwosciach jak w przykladzie I.Przyklad VII. Odwloszono skóry baranie, stosujac jednak znaczne ilosci wody, wskutek trudnosci doprowadzania preparatu enzymowego do korzeni welny, stanowiacej trudniejsza przesz¬ kode niz siersc.Skóry baranie moczono w wodzie w ciagu 48 godzin, nastepnie 100 czesci wagowych tych skór zanurzono w 30 czesciach wagowych wody za¬ wierajacej 6 czesci wagowych enzymu osadzone¬ go na glince otrzymanego z 5 czesci chlorowanej glinki palonej i 2 czesci enzymu Rapidepilase nr 7, w sposób jak opisano w przykladzie II. Otrzy¬ mano skóry o takiej samej jakosci jak skóry79233 11 IZ otrzymane z bydla rogatego, poddane obróbce w przykladach poprzednich.Przyklad VIII. Obróbke skór kozich prowa¬ dzono w sposób jak w przykladzie VII, przy czym stosowano wode w ilosci 10 czesci wago¬ wych na 100 czesci wagowych skór. Otrzymano wyniki jak w przykladach poprzednich. PL PL

Claims (6)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób enzymatycznego odwlaszania skór zwierzecych, w którym skóry poddaje sie kontak¬ towaniu z enzymami odwlaszajacymi, znamienny tym, ze proces odwlaszania prowadzi sie za po¬ moca enzymów umiejscowionych na nierozpusz¬ czalnym nosniku w postaci proszku lub zelu za¬ wieszonych w wodzie.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie enzym umiejscowiony na nosniku przez absorpcje fizyczna i/lub zwiazanie wiaza¬ lo 15 niem kowalencyjnym przez wprowadzenie do wnetrza struktury zelu, lub przez usieciowanie z polimerem wielofunkcyjnym.

3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie enzym zwiazany przez absorpcje fi¬ zyczna i wiazanie kowalencyjne z glinka, mody¬ fikowana przez obróbke za pomoca halogenku cyjanurylu, cyjanu, sulfurylu lub tionylu.

4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie enzym zwiazany przez absorpcje fi¬ zyczna i/lub wiazanie kowalencyjne z polimerem i/lub przez wprowadzenie do zzelowanego poli¬ meru.

5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podczas procesu odwlaszania wprowadza sie ko¬ lejno wolny enzym i nosnik.

6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przed procesem odwlaszania skóry podaje sie oczyszczeniu za pomoca mieszaniny rozpuszczal¬ ników organicznych i detergentów. CititLNIA Urzedu Potantowego Mat) feef*r<;» if tam) W.D.Kart. C/996/75, 115+15, A4 Cena 10 zl PL PL