Uprawniony z patentu: VEB Nahmaschinenwerk Wittenberge, Altenburg (Niemiecka Republika Demokratyczna) Uklad elektroniczny urzadzenia wylaczajacego dla maszyny do szycia sterowany czujnikiem nitkowym Przedmiotem wynalazku jest uklad elektroniczny urzadzenia wylaczajacego dla maszyny do szycia, sterowany czujnikiem nitkowym, który porównuje ilosci impulsów nadajników impulsów zsynchro¬ nizowanych z walem maszyny do szycia z iloscia impulsów jednego lub wielu czujników nitkowych.Znane jest zastosowanie w maszynie do szycia sterowanych w rytmie ruchów nici urzadzen sty¬ kowych do otwierania i zamykania obwodu pra¬ dowego, przy czym regulowane elementy elektrycz¬ ne takie jak kondensator i opornik regulowany ja¬ ko czlony zalezne poprzez odpowiednie czlony la¬ czace podaja impulsy z urzadzen stykowych na kondensator stale rozladowujacy sie poprzez regu¬ lowany opornik, az do momentu, gdy na skutek zerwania sie nitki, ustana dalsze impulsy a kon¬ densator rozladuje sie, na skutek czego czlony la¬ czace unieruchomia naped maszyny. iW szybkich przemyslowych maszynach do szycia, kt6re pracuja ze zmiennymi ilosciami obrotów wzglednie ilosciami ukluc, nastawianymi i wy¬ bieranymi przy pomocy pedalu, okazalo sie w przeciwienstwie do maszyn pracujacych ze stala iloscia obrotów na przyklad maszyn do obszywa- nia dziurek, ze wystepuja niekorzystne nadzwyczaj dlugie czasy rozladowania kondensatora, tak ze przy mniejszych znacznie ilosciach obrotów maszy¬ ny do szycia i odpowiednio wiekszych odstepach impulsów nie moze nastapic krótkotrwale wyla¬ czenie maszyny gdyz kondensator posiada stale 20 25 30 parametry. Ponadto opóznienie czasowe powoduje, ze dopiero po wielu obrotach nastepuje rozpocze¬ cie procesu wylaczenia, to jest zattrzymanie maszy¬ ny do szycia.Celem wynalazku jest usuniecie tych wad, to jest znaczne skrócenie, po zerwaniu sie nitki, czasu niezbednego do rozpoczecia procesu wylaczania i nastepnie zatrzymania maszyny.'Zadaniem wynalazku jest opracowanie ukladu urzadzenia wylaczajacego maszyne do szycia nie¬ zaleznego od zuzycia nitki i ilosci obrotów czulego na zerwania nitki, przy ozym zuzycie nitki oraz ilosc obrotów a przez to równiez i ilosc impulsów nadajnika impulsów powinny znajdowac sie stale w pewnym okreslonym stosunku wzgledem siebie.Zadanie to rozwiazane zostalo dzieki tomu, ze uklad urzadzenia wylaczajacego posiadajacy co najmniej dwa stopnie liczace polaczony jest z je¬ dnej strony z przerzutnikiem i podlporzadkowany- mi mu nadajnikami nadzorujacymi nitke (laczni¬ kami), które w zaleznosci od przemieszczania sie nitki do szycia lacza sie naprzemian poprzez baze jednego z dwu tranzystorów pfzerzutaiika .kazdo¬ razowo poprzez diody z pierwszym stopniem li¬ czacym i/lub poprzez diody i zacisk drugiego sto¬ pnia liczacego z wejsciami powrotnymi stopni li¬ czacych, z drugiej strony to urzadzenie liczace po¬ laczone jest poprzez diody z wyjsciem negatora, który w zaleznosci od ilosci obrotów walu maszy¬ ny daje impulsy na urzadzenie liczace wzglednie 717903 stopnie liczace a ponadto urzadzenie polaczone jeslt ze wzmacniaczem laczacym.Zgodnie z korzystna cecha wynalazku, w prze¬ ciagu czasu odpowiadajacego trzeim---Qbroiojm_nar dajnika impulsów, poprzez tranzystor i elektro- 5 magnesy podawany jeslt na urzadzenie wylacza¬ jace powstajacy w obwodzie wzmacniacza lacza¬ cego sygnal „1", a poprzez odcinek baza-kolektor tranzystora wzmacniacze laczacego zalaczany jest na wejscie przerzutnika wybierania wstepnego, po- io wstajacy równoczesnie na diodzie sygnal „O".Dzieki tym zastosowanym srodkom osiagnieto to, ze natychmiast po zerwaniu sie nitki nastepuje zatrzymanie sie maszyny.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy- 15 kladzie wykonania na rysunku, który przedstawia schemat ukladu elektronicznego urzadzenia wyla¬ czajacego dla maszyny do szycia sterowanego czujnikiem nitkowym.Z napedem maszyny do szycia polaczony jest 20 znany uklad elektroniczny czesci sterujacej, skla¬ dajacy sie z synchronizowanego z walem maszyny nadajnika impulsów II, przerzutnika wybierania wstepnego V i dalszego przerzutnika M, którego wyjscia poprzez zaciski PI oraz P2 polaczone sa 25 z urzadzeniem nadzorujacym nitke, któremu przy¬ porzadkowane jest zródlo napiecia stalego Q. Na zacisku PI przy kazdym obrocie nadajnika im¬ pulsów II wystepuje prostokatny ujemny impuls zastosowany do przelaczania pierwszego stopnia 30 liczacego Zl.. Z wyjscia pierwszego stopnia licza¬ cego Zl stanowiacego zacisk P3 impuls jest po¬ dawany na wejscie drugiego stopnia liczacego Z2, przy czym tranzystor Tl pierwszego stopnia li¬ czacego Zl i tranzystor T3 drugiego stopnia li- 35 czacego Z2 sa przewodzace wtedy gdy nie ma impulsu, co odlpowiada stanowi zero. Na wyjsciu Pil pierwszego stopnia liczacego panuje male napiecie ujemne wzgledem masy odpowiadajace stanowi „0", które poprzez dzielnik napiecia R5, 40 R6 powoduje, ze baza drugiego tranzystora Z2 jest w stosunku do masy dodaltnia przez co tranzystor ten jest nieprzewodzacy zatkany). Odpowiednio na wyjsciu PI pierwszego stopnia liczacego Zl panuje wysokie napiecie ujemne, które odpowiada stano- 45 wi „1". Jezeli poprzez zacisk PI do wejscia pierw¬ szego stopnia liczacego Zl przylozony zostanie im¬ puls wejsciowy, to jest sygnal „1" wówczas kon¬ densator Cl naladowany zostanie przez opornik R7 i znajdujacy sie w stanie przewodzacym tranzy- 50 stor Tl. Przy zmianie stanu „1" na stan „0" kon¬ densator Cl zositanie rozladowany przez diode Dl i baza tranzystora Tl stanie sie dodaltnia wzgle¬ dem masy, a wiec tranzysltor Tl zostanie zatkany, na skutek czego wyjscie Pil na którym poprzed- 55 nio panowal stan „0" otrzyma potencjal ujemny, a wiec sygnal „1". Na skujtek tego baza tranzy¬ stora T2 zostanie ujemnie wysterowana i tranzystor T2 stanie sie przewodzacym, 00 oznacza, ze oba tranzystory Tl, T2 zmienia swoje stany i zmienia 60 sie sygnaly na wyjsciach PI, PHI przez co sto¬ pien liczacy Zl przerzuci sie do innego stanu za¬ laczajac tym samym poprzez zacisk P3 wejscie drugiego stopnia liczacego Z2. Sygnal L przy na¬ stepnym przejsciu „1" — „0" i rozladowujacym sie 65 4 przy tym kondensatorze C3, przerzuci drugi stopien liczacy Z2 do innego stanu a proces ten przebiega w taki sam sposób jak poprzednio w pierwszym ^stopniu. _Jezeli_ na..„wejscie pierwszego stopnia li¬ czacego Zl dotrze drugi impuls wejsciowy, to zna¬ czy sygnal „1", wówczas poprzez opornik R8 i tran¬ zystor T2 naladowany zostanie kondensator C2.Przy dalszym nastepnym przejsciu ,4" — „0" po¬ nownie tranzystor T2 zositanie zatkany a tranzy¬ stor Tl stanie sie przewodzacym, na skutek cze¬ go stopien liczacy Zl powróci do stanu poprzed¬ niego.Równoczesnie przy tym, przy przejsciu „1"—„0" na wyjsciu Pil, przerzuci sie drugi stopien liczacy Z2, przez co tranzystor T3 zostanie zatkany a tran¬ zystor T4 przewodzacy. Przy trzecim impulsie wej¬ sciowym przerzuci sie tylko sam pierwszy stopien liczacy Zl, natomiast przy czwartym impulsie wej sciowym stan obu stopni liczacych Zl, Z2 odpo¬ wiadac bedzie temu stanowi jaki byl na poczatku procesu liczenia. Przy wszystkich nastepnych im¬ pulsach wejsciowych proces ten powtarza sie w takiej samej kolejnosci, przy czym czestotliwosc powtarzania impulsów wejsciowych jest nieistotna, a przez wstawienie stopni ksztaltujacych impulsy unika sie napiec zaklócajacych.Jezeli przy kazdym obrocie nadajnika impulsów II docierac bedzie przez zacisk PI na wejsciu, stopnia liczacego Zl impuls prostokatny, wówczas po kazdym drugim impulsie wejsciowym pierwszy stopien liczacy Tl doprowadzony zostanie do swego stanu wyjsciowego, poniewaz jednak kazdy drugi proces przerzuftnikowy pierwszego stopnia liczace¬ go Zl powoduje tylko jeden przerzut drugiego stopnia liczacego Z2 moze on przyjmowac poloze¬ nie wyjsciowe dopiero po kazdym czwartym im¬ pulsie wejsciowym.) Jezeli oprócz drugiego bylby jeszcze trzeci sto¬ pien liczacy, wówczas móglby on przyjmowac swoje polozenie wyjsciowe dopiero po kazdym ósmym impulsie wejsciowym. Widoczne to jest w oparciu o ponizszy schemat który pokazuje im¬ pulsy, jakie wystepuja na wyjsciach PI do PIV pierwszego i drugiego stopnia liczacego Zl oraz Z2 po kazdym impulsie wejsciowych az do trze¬ ciego imlpulsu wejsciowego.Polozenie wyjsciowe: PI 1 0 1 0 Pil 0 1 0 1 Po czwartym impulsie wejsciowym polozenie wyjsciowe zostaje ponownie osiagniete. Przy prze¬ sunieciu sie nitki zaleznie od tego, które z wyjsc PI — PIV obciazone zostanie przez diody D3, D4 na zacisku P4 w obwodzie pradowym wzmacniacza laczacego A uzyskuje sie sygnal L. Wzmacniacz ten przesterowuje tranzystor TO, który stanie sie przewodzacy i wówczas zamkniety zostaje Obwód pradowy elektromagnesu M4. Rozpoczynajacy sie ruch rdzenia elektromagnesu przerywa polaczenie mechaniczne miedzy pedalem nosnym i silnikiem5 71 790 6 maszyny przez co zosltaje rozpoczety normalny pro¬ ces hamowania. W tym przypadku diody D3, D4 sa tak podlaczone, ze po trzecim obrocie nadajnika impulsów Tl liczac od wartosci czasowej t0 az do wartosci czasowej tj na zacisku P4 panuje sygnal L, który bedzie wygaszony po czwartym obrocie nadajnika impulsów II. Dzialajacy jako element pamieciowy wzmacniacz laczacy A pozostaje przy tym w swoim zajetym polozeniu. Równoczesnie, to znaczy w momencie tv powstajacy na zacisku P5 sygnal „0" zostanie poprzez diode D5 podany na wejscie przerzutnika wybierania wstepnego V, wskutek czego zostanie wstepnie wybrane górne polozenie igielnicy. W momencie t2 proces wyla¬ czania zostanie zakonczony i równoczesnie sygnal „0" powstajacy na zacisku P2 poprzez diody Dl, DI2 przywraca pierwotny stan na wzmacniaczu laczacym A, jak równiez przerwane zostaje wzbu¬ dzenie elektromagnesu M4. Poza tym sygnal 0 zmienia napiecie na dzielniku napiecia Rl, R2 tak, ze zacisk P6 przez diode D6 otrzymuje napiecie do¬ datnie, które doprowadza pierwszy i drugi stopien liczacy Zl, Z2 do polozenia wyjsciowego jakie istnialo w momencie t0, w polozeniu tym stopnie liczace Zl, Z2 pozostaja tak dlugo, az przy po¬ nownym rozpoczeciu procesu szycia do zacisku P2 przylozony zostanie poprzez przerzutnik sygnal L.Jezeli nie nastepuje przerwanie procesu szycia, wywolane zerwaniem sie "nitki, wówczas w gra¬ nicach czasu od lt0 do tj laczniki nadzorujace nici przedstawiono na schemacie jako nadajniki Gl, G2, otwieraja sie lub zamykaja w zaleznosci od prze¬ mieszczania sie nadzorowanej nici wytwarzajac impuls nastawiajacy z powrotem oba stopnie li¬ czace Zl, Z2 w polozenie wyjsciowe zajmowane w momencie t0. W 'polozeniu zamkniecia jednego z tych nadzorujacych niltke nadajników Gl lub G2, na baze jednego z obu tranzystorów przerzut¬ nika R podawany jest impuls dodaJtni. Jezeli wy¬ tworzone w taki sposób impulsy doprowadzane be¬ da napirzemian do wejsc przerzutnika E wówczas bedzie sie on przerzucal z jednego polozenia w drugie. Jezeli impulsy wystepowac beda tylko na jednym z obu wejsc przerzutnika Z, to oznacza to, ze nasta'pilo przerwanie nitkfi, przerzutnik po¬ zostaje wówczas w stalym polozeniu. Przy kazdym procesie przerzucania przerzutnika Z na jednym z dwóch zacisków P7, P8 wystepuje impuls do¬ datni, kftóry poprzez diody D7, D8 lub D9, D10 doprowadzany jest do wejsc nastawienia powrot¬ nego obu stopni liczacych Zl, Z2.Jezeli nadzorujacy nitke nadajnik Gl znajduje sie w stanie zamknietym i na zacisk P7 podany jesft impuls, wówczas oba stopnie liczace Zl, Z2 zostaja doprowadzone do polozenia zajmowanego w momencie t0. Jezeli zamkniety jest nadajnik G2 nadzorujacy niltke i imlpuls przylozony jest do za¬ cisku P8, wówczas tak jak i poprzednio oba stop¬ nie liczace Zl, Z2 zositaja doprowadzone do poloze¬ nia zajmowanego w momencie t0.Jezeli jednak w okresie czasu t0—it przykladane sa regularnie impulsy nastawiania powrotnego, wówczas na zacisku P4 nie moze wystepowac sy¬ gnal „1", poniewaz na zaciskach Pil, PIV nie s panuje jednoczesnie sygnal „1". Jezeli jednak w okresie czasu od tQ do t± przerzultnik E nie prze¬ rzuca sie, swiadczy to, ze nastalpilo przerwanie nitki. Okres czasowy od t0 do t± powinien byc tak wybrany, aby przy niezaklóconym szyciu, to io znaczy przebiegajacym bez zerwania nitki pro¬ cesie szycia nadajniki Gl oraz G2 nadzorujace nit¬ ki powodowaly w tym czasie proces przerzutni- kowy przerzuitriika E, na skultek czego kazdy do¬ datni impuls szpilkowy wystepujacy na zaciskach 15 P7 i P8 w trakcie przebiegu procesu szycia, bedzie kolejno z powrotem nastawial stopnie liczace Zl i Z2 w ich polozenia wyjsciowe z predkoscia pro¬ porcjonalna do ilosci obroitów maszyny do szycia. 20 PL PL