Sposób wytwarzania nowych l,3,4,10a-czterowodoro-2H-[l]-ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyny i Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych pochodnych 1,3,4, lOa-czterowodoro- -2H[l]benzotiopirano[2,3-c]-pirydyny o wzorze ogól¬ nym 1, w którym Rj oznacza atom wodoru, nizsza grupe alkilowa, alkenylowa lub alkinylowa, grupe cykloalkilowa, cykloalkenylowa, nizsza grupe cy- kloalkiloalkilowa lub nizsza grupe cykloalkenylo- alkilowa, przy czym reszta cykloalkilowa zawiera 3—6 czlonów w pierscieniu, a reszta cykloalkeny¬ lowa zawiera 4—6 czlonów w pierscieniu, a R2 i R3 oznaczaja atomy wodoru, chlorowca, grupy hydroksylowe, nizsze grupy alkilowe lub alkoksy- lowe, ewentualnie w postaci soli tych zwiazków, lub antypodów optycznych.Wedlug wynalazku nowe zwiazki o wzorze ogól¬ nym 1, ich sole oraz antypody optyczne wytwarza sie stosujac racemiczne lub optycznie czynne pro¬ dukty wyjsciowe, przy czym od zwiazków hydro¬ ksylowych o wzorze ogólnym 2, w którym Rl5 R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, odszczepia sie woda albo w przypadku wytwarzania zwiazków o wzorze ogólnym la, w którym R*x oznacza niz¬ sza grupe alkilowa, alkenylowa lub alkinylowa, grupe cykloalkilowa, cykloalkenylowa, nizsza gru¬ pe cykloalkiloalkilowa lub nizsza grupe cykloalke- nyloalkilowa, przy czym reszta cykloalkilowa za¬ wiera 3—6 czlonów w pierscieniu, a reszta cyklo¬ alkenylowa zawiera 4—6 czlonów w pierscieniu, a R2 i H3 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji zwiazki o wzorze ogólnym Ib, w któ- rym R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, ze zwiazkami o wzorze ogólnym 3, w którym RJi ma wyzej podane znaczenie, a X oznacza reszte kwa¬ sowa reaktywnego estru, w obecnosci zasadowego .srodka kondensujacego i w obojetnym w warun¬ kach reakcji rozpuszczalniku i przeprowadza ewen¬ tualnie obecne nizsze grupy alkoksylowe w grupy hydroksylowe i/lub rozdziela zwiazki racemiczne na ich optyczne antypody i/lub tak wytworzone zwiazki ewentualnie przeprowadza w sole addy¬ cyjne z kwasami.Reakcje odszczepiania wody prowadzi sie na przyklad w ten sposób, ze na zwiazek hydroksy¬ lowy o wzorze ogólnym 2, w postaci wolnej za¬ sady lub w postaci soli addycyjnej z kwasem, na przyklad chlorowodorku, dziala sie srodkami od- szczepiajacymi wode w ciagu okolo Va—24 godzin w temperaturze od temperatury pokojowej do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej. Nas¬ tepnie odparowuje sie mieszanine reakcyjna do sucha i otrzymane sole addycyjne z kwasami zwiazków o wzorze ogólnym 1 ewentualnie oczy¬ szcza sie znanymi metodami, na przyklad za po¬ moca krystalizacji z odpowiednich rozpuszczalni¬ ków, takich jak metanol, etanol, izopropanol, mie¬ szanina etanolu i eteru, woda, rozcienczony wod¬ ny roztwór kwasu solnego i inne. Do odszcze¬ piania wody stosuje sie korzystnie mocne kwasy, takie jak kwasy mineralne, na przyklad w roz- 69 67969 679 7 dorku glinowolitowego, jako rozpuszczalnik sto¬ suje sie korzystnie etery o lancuchu otwartym lub etery cykliczne, na przyklad czterowodorofuran lub dioksan. W tym sposobie ulegaja redukcji ewentualnie obecne grupy alkenylowe, alkinylowe lub cykloalkenylowe do odpowiednich grup alki¬ lowych lub cykloalkilowych.W zwiazkach stosowanych w reakcji wedlug punktu c) X oznacza zwlaszcza atom chloru, bro¬ mu, jodu lub grupe kwasu metano-, benzeno- lub p-toluenosulfonowego. Jako zasadowe srodki kon- densujace wymienic nalezy na przyklad weglany metali alkalicznych, takie jak weglan sodowy lub weglan potasowy lub trzeciorzedowe zasady or¬ ganiczne, jak trójetyloamina, jako rozpuszczalniki obojetne w warunkach reakcji wymienia sie na przyklad nizsze alkanole, jak etanol, chlorowane weglowodory, jak chloroform lub aromatyczne we¬ glowodory, jak ksylen lub nizsze dwualkiloamidy kwasowe, jak dwumetyloformamid. Kondensacje prowadzi sie korzystnie w temperaturze wrzenia roztworu w ciagu okolo 15—25 godzin.W reakcji wedlug punktu d) grupy N-alkoksy- karbonylowe zostaja zredukowane do grup mety¬ lowych, a w zwiazkach o wzorze ogólnym 6 jed¬ noczesnie przebiega redukcja grupy ketonowej lub w zwiazkach o wzorze ogólnym 7 rozszczepienie ewentualnie obecnych grup O-alkoksykarbonylo- wych. Redukcje te prowadzi sie korzystnie sto¬ sujac wodorek glinowolitowy, przy czym jako rozpuszczalnik stosuje sie eter o lancuchu otwar¬ tym lub eter cykliczny, taki jak czterowodorofu¬ ran lub dioksan.W reakcji wedlug punktu e) redukuje sie ewen¬ tualnie obecne grupy karbonylowe, jak równiez grupy alkenylowe, alkinylowe lub cykloalkenylo¬ we, a w zwiazkach o wzorze ogólnym 9 nastepuje ponadto rozszczepienie ewentualnie obecnych grup O-acylowych. Redukcje prowadzi sie analogicznie do sposobu opisanego w punkcie d). Jezeli w wa¬ riancie opisanym w punkcie e) stosuje sie zwiazki o wzorze ogólnym 8 lub 9, w których podstawnik R6 oznacza nienasycona grupe, wówczas odpo¬ wiednio dobiera sie ilosc stosowanego srodka re¬ dukujacego. To samo dotyczy równiez wariantu opisanego w punkcie bl.W reakcji wedlug punktu f) redukcji ulegaja nizsze grupy alkenylowe lub alkinylowe lub tez cykloalkenylowe do odpowiednich grup alkilowych lub cykloalkilowych. Jako katalizator stosuje sie korzystnie pallad, a jako rozpuszczalnik nizsze alkanole, takie jak na przyklad etanol.W reakcji wedlug punktu g), w której nastepuje jednoczesnie redukcja grupy ketonowej i odszcze- pienia grupy benzylowej, stosuje sie korzystnie katalizatory palladowe, ewentualnie osadzone na nosniku, takim jak wegiel aktywny, pod cisnie¬ niem powyzej okolo 10 atm i w temperaturze po¬ wyzej okolo 50°C.W reakcji wedlug punktu h) jako zasady sto¬ suje sie na przyklad wodorotlenki metali alkalicz¬ nych, alkoholany metali alkalicznych, amidki me¬ tali alkalicznych lub tez pirydyne i chinoline. Ja¬ ko rozpuszczalniki obojetne w warunkach reakcji 8 mozna wymienic na przyklad eter lub nizsze alko¬ hole.W reakcji wedlug punktu i) jako zasady sto¬ suje sie korzystnie wodorotlenki metali alkalicz- nych, na przyklad wodorotlenek sodowy lub wo¬ dorotlenek potasowy, które równoczesnie takze odszczepiaja grupe ochronna R10. Jako grupe; ochronna R10 stosuje sie korzystnie grupy acylo- we, takie jak grupa acetylowa lub benzoilowa. io Jako rozpuszczalniki obojetne w warunkach reak¬ cji stosuje sie na przyklad nizsze alkanole, takie jak n-butanol. Reakcje prowadzi sie korzystnie w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika.W reakcji wedlug punktu j) jako katalizator stosuje sie korzystnie pallad osadzony na nosniku, takim jak wegiel aktywny, a jako rozpuszczalnik stosuje sie nizsze alkohole.Ewentualnie obecne nizsze grupy alkoksylowe przeprowadza sie w grupy hydroksylowe tak, jak przy wytwarzaniu zwiazków o wzorze ogólnym 1, lecz reagenty i/lub warunki reakcji dobiera sie w taki sposób, aby nie nastapilo odszczepienie wody.Korzystne jest wiec stosowanie trójbromku boru.Zwiazki o wzorze ogólnym 2, wytworzone we- dlug wariantów opisanych w punktach a)—j) mozna wyizolowac w postaci wolnych zasad lub w postaci soli i oczyszczac w znany sposób, na przyklad za pomoca krystalizacji z odpowiednich rozpuszczalników, takich jak etanol, izopropanol,. aceton, heksan itp, jak równiez mozna je ewentu¬ alnie rozszczepiac na optyczne antypody, jak to opisano dla produktów koncowych.Substancje wyjsciowe o wzorach ogólnych 2b i 2f stosowane w wariantach opisanych w punk- tach c) i f) sa szczególnymi przypadkami zwiaz¬ ków o wzorze ogólnym 2 i mozna je wytwarzac za pomoca wariantów opisanych w punkcie a) lub w punkcie b) dla zwiazku o wzorze ogólnym 2b, albo wariantem opisanym w punktach a) lub c) 40 dla zwiazku o wzorze ogólnym 2f. Produkty wyjs¬ ciowe stosowane w wariantach opisanych w punk¬ tach i) i j) mozna na przyklad wytworzyc w na¬ stepujacy sposób: przez redukcje odpowiednich- N-metylo- lub N-benzylo-ketonów wedlug warian- 45 tów opisanych w punktach a) lub b) otrzymuje- sie odpowiednie zwiazki hydroksylowe, które na¬ stepnie, jak to opisano w wariancie b) przepro¬ wadza sie w uretany o wzorze ogólnym 2i lub 2j,. przy czym przy wytwarzaniu zwiazku o wzorze 2i 50 trzeba jeszcze dodatkowo wprowadzic grupe ochronna R10.Na przyklad ketony o wzorze ogólnym 4, w któ¬ rym R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, a Kiv oznacza atom wodoru, nizsza grupe alkilowa, al- 55 kenylowa lub alkinylowa, grupe cykloalkilowa,, cykloalkenylowa, nizsza grupe cykloalkiloalkilowa,- nizsza grupe cykloalkenylpalkilowa lub grupe ben¬ zylowa, przy czym reszta cykloalkilowa zawiera. 3—6 czlonów w pierscieniu, a reszta cykloalkeny- 60 Iowa zawiera 4—6 czlonów w pierscieniu, wytwa¬ rza sie w nastepujacy sposób: a) poddaje sie cykli- zacji zwiazki o wzorze ogólnym 10, w którym RiVI1 oznacza nizsza grupe alkilowa, alkenylowa lub alkinylowa, grupe cykloalkilowa, cykloalkeny- 65 Iowa, nizsza grupe cykloalkiloalkilowa lub nizsza.9 grupe cykloalkenyloalkilowa lub grupe benzylowa, przy czym reszta cykloalkilowa zawiera 3—6 czlo¬ nów w pierscieniu, a reszta cykloalkenylowa za¬ wiera 4—6 czlonów w pierscieniu, R21 i R31 ozna¬ czaja atomy wodoru, chlorowca, nizsze grupy al- 5 kilowe lub alkoksylowe, a R8 oznacza nizsza gru¬ pe alkilowa, przy czym otrzymuje sie zwiazki o wzorze ogólnym 4c, w którym Rivn, R2J i R31 posiadaja wyzej podane znaczenie,, albo b) cd zwiazków o wzorze ogólnym 4d, w którym R2 10 i R3 maja wyzej podane znaczenie, a R^111 ozna¬ cza grupe metylowa lub benzylowa, odszczepia sie grupe RiVI11 otrzymujac zwiazki o wzorze ogólnym 4e w którym R2 i R31 maja wyzej podane zna¬ czenie, albo c) zwiazki o wzorze ogólnym 4e pod- 15 daje sie kondensacji ze zwiazkami o wzorze ogól¬ nym 5, w którym R^11 i X posiadaja wyzej po¬ dane znaczenie, w obecnosci zasadowego srodka kondensujacego w rozpuszczalniku obojetnym w warunkach reakcji, albo d) zwiazki o wzorze ogól- 20 nym 4f, w którym R2, R3, Rn i Rix posiadaja wy¬ zej podane znaczenie, przez traktowanie zasadami w rozpuszczalniku obojetnym w warunkach re¬ akcji, przeprowadza sie w zwiazki o wzorze ogól¬ nym 4g, w którym RXXI, R2, R3 i Rn1 posiadaja 25 wyzej podane znaczenie i ewentualnie obecne niz¬ sze grupy alkoksylowe przeprowadza sie w grupy hydroksylowe w dowolnym etapie po zbudowa¬ niu szkieletu ,[l]benzotiopirano[2,3-c]-pirydyno¬ wego. ^ 30 Reakcje wedlug punktu a') mozna na przyklad prowadzic tak, ze zwiazki o wzorze ogólnym 10 ewentualnie w rozpuszczalniku obojetnym w wa¬ runkach reakcji i/lub ogrzewajac traktuje sie czynnikiem cyklizujacym. Jako rozpuszczalniki 35 stosuje sie zwlaszcza benzen, toluen lub tetrali- ne, a jako czynnik cyklizujacy stosuje sie korzyst¬ nie kwas poliofosforowy, fosforowy lub siarkowy.Mozna równiez postepowac tak, ze estry o wzo¬ rze ogólnym 10 hydrolizuje sie do kwasów o wzorze ogólnym 11, w którym RiVH, R2* i R31 maja wyzej podane znaczenie, kwasy prze¬ prowadza w zwiazki o wzorze ogólnym 12, w któ¬ rym RiVn, R2T i R31 maja wyzej podane znacze¬ nie, a Y oznacza atom chloru lub bromu i zwiazki o wzorze ogólnym 12 poddaje cyklizacji. Hydro- lize estrów o wzorze ogólnym 10 prowadzi sie znanym sposobem przez ogrzewanie w obecnosci kwasów lub zasad. Kwasy o wzorze ogólnym 11 poddaje sie reakcji z srodkami chlorujacymi lub bromujacymi, takimi jak chlorek tionylu, trójchlo¬ rek fosforu, pieciochlorek fosforu lub chlorek dwumetyloformaminiowy, uzyskujac halogenki kwasowe o wzorze ogólnym 12, które poddaje sie cyklizacji za pomoca katalizatorów Friedel- -Craftsa, takich jak bezwodny chlorek glinu, bromek glinu lub czterochlorek cyny lub chlorek acetylu, w obecnosci kwasu siarkowego, korzyst¬ nie ogrzewajac, i otrzymuje zwiazki o wzorze ogólnym 4c. Ten wariant sposobu opisanego w 60 punkcie a', jest korzystny zwlaszcza wtedy, gdy we wzorze 10 R2J i/lub R31 oznaczaja grupy alko¬ ksylowe.Reakcje wedlug punktu b') mozna prowadzic poddajac reakcji zwiazki o wzorze ogólnym 4d 65 z estrem kwasu chloromrówkowego o wzorze ogól¬ nym 13, w którym R9 oznacza nizsza grupe alki¬ lowa, grupe fenylowa lub benzylowa, po czym od tak wytworzonych uretanów o wzorze ogólnym 14, w którym R2, R3 i R9 maja wyzej podane znacze¬ nie, odszczepia sie grupe —COOR9.Uretany o wzorze ogólnym 14 mozna wytwo¬ rzyc na przyklad w taki sposób, ze poddaje sie reakcji zwiazki o wzorze ogólnym 4d w rozpusz¬ czalniku obojetnym w warunkach reakcji, takim jak bezwodny benzen, z estrem kwasu chloro¬ mrówkowego o wzorze ogólnym 13, korzystnie w temperaturze wrzenia roztworu. Tak otrzymane uretany o wzorze ogólnym 14 mozna albo oczys¬ cic znanymi metodami, albo tez uzyc bezposred¬ nio do reakcji rozszczepienia uretanu. Odszczepie- nie grupy —COOR9 od uretanów o wzorze ogól¬ nym 14 mozna przeprowadzic za pomoca kwasów, takich jak kwasy mineralne, na przyklad kwas solny lub za pomoca zasad, takich jak wodoro¬ tlenki metali alkalicznych, na przyklad wodorotle¬ nek sodowy lub potasowy, w rozpuszczalniku obo¬ jetnym w warunkach reakcji, takim jak nizsze alkanole, na przyklad n-butanol, korzystnie w temperaturze wrzenia roztworu.Uretany o wzorze ogólnym 14, w którym R9 oznacza grupe benzylowa, mozna równiez roz¬ szczepic za pomca uwodorniania katalitycznego, w którym katalizator i warunki reakcji dobiera sie tak, aby reakcja przebiegala selektywnie w stosunku do grupy uretanowej. Korzystnie stosuje sie katalizatory palladowe, takie jak pallad osa¬ dzony na weglu aktywnym i stosuje lagodne wa¬ runki reakcji, takie jak temperatura pokojowa i cisnienie normalne.Innym wariantem sposobu opisanego w punk¬ cie b') jest reakcja odszczepiania od zwiazków o wzorze ogólnym 4d grupy Rivm, przez reakcje zwiazku o wzorze ogólnym 4d z bromocyjanem i traktowania tak otrzymanych cyjanamidów kwa¬ sami. Reakcje te prowadzi sie korzystnie tak, ze poddaje sie reakcji zwiazki o wzorze ogólnym 4d w podwyzszonej temperaturze, ewentualnie w roz¬ puszczalniku obojetnym w warunkach reakcji, z bromocyjanem, oczyszcza tak wytworzony cyja¬ namid w razie koniecznosci w znany sposób i przeprowadza przez ogrzewanie z rozcienczonymi kwasami mineralnymi w zwiazki o wzorze ogól¬ nym 4e.Inny wariant sposobu opisanego w punkcie b') polega na tym, ze odszczepia sie od zwiazków o wzorze ogólnym 4b grupe benzylowa przez se¬ lektywne uwodornianie katalityczne w obecnosci palladu osadzonego na nosniku, takim jak wegiel aktywny, w temperaturze pokojowej i pod nor¬ malnym cisnieniem. Mozna przy tym stosowac rozpuszczalniki obojetne w warunkach reakcji, jak na przyklad nizsze alkohole.Sposób opisany w punkcie c'), mozna przepro¬ wadzic kondensujac zwiazki o wzorze ogólnym 4e w obecnosci zasadowych srodków kondensujacych, takich jak weglany metali alkalicznych, jak we¬ glan sodowy lub potasowy lub trzeciorzedowe za¬ sady organiczne, jak trójetyloamina lub pirydy¬ na, ewentualnie w rozpuszczalniku obojetnym w «f69 679 11 warunkach reakcji, ze zwiazkami o wzorze ogól¬ nym 5. Wedlug innego wariantu sposobu opisane¬ go w punkcie c') przeprowadza sie zwiazki o wzo¬ rze ogólnym 4e przez ogrzewanie na przyklad z amidkami metali alkalicznych w sole metali alkalicznych i poddaje je, ewentualnie ogrzewa¬ jac i/lub w rozpuszczalniku obojetnym w warun¬ kach reakcji, reakcji ze zwiazkami o wzorze ogól¬ nym 5. Korzystne znaczenie X odpowiada zna¬ czeniu podanemu w objasnieniach do sposobu opi¬ sanego w przypadku wytwarzania zwiazków o wzorze la.W sposobie opisanym w punkcie d') jako zasady stosuje sie na przyklad wodorotlenki metali al¬ kalicznych, alkoholany metali alkalicznych, amidki metali alkalicznych lub tez pirydyne lub chino¬ line, a jako rozpuszczalniki obojetne w warun¬ kach reakcji stosuje sie na przyklad eter lub niz¬ sze alkohole.Ewentualnie obecne grupy alkoksylowe prze¬ prowadza sie w razie potrzeby w grupy hydro¬ ksylowe znanymi sposobami, jak na przyklad przez dzialanie na odpowiedni zwiazek alkoksy- lowy trójbromkiem boru w rozpuszczalniku obo¬ jetnym w warunkach reakcji, takim jak chlorek metylenu, w niskiej temperaturze i nastepnie przez hydrolize wytworzonych estrów kwasu orto- borowego. Do innych odczynników, za pomoca których mozna przeprowadzic ewentualnie obecne grupy alkoksylowe w grupy hydroksylowe naleza na przyklad trójchlorek boru, jodowodór lub chlo¬ rek pirydyniowy. Zwiazki alkoksylowe mozna przeprowadzic w zwiazki hydroksylowe w warian¬ tach opisanych w punktach a'), b') c') i d'), w do¬ wolnych etapach syntezy po zamknieciu pierscie¬ nia.Zwiazki o wzorze ogólnym 10 stosowane jako substancje wyjsciowe do wytwarzania ketonów o wzorze ogólnym 4c (sposób a') mozna wytworzyc na przyklad w nastepujacy sposób: ester kwasu izonikotynowego o wzorze ogólnym 15, w którym R8 ma wyzej podane znaczenie, poddaje sie reak¬ cji ze zwiazkami o wzorze ogólnym 16, w któryrn R!vn i Y maja wyzej podane znaczenie, otrzy¬ mujac halogenki pirydyniowe o wzorze ogólnym 17, w którym Rivn, R8 i Y maja wyzej podane znaczenie. Reakcje prowadzi sie na przyklad przez wielogodzinne ogrzewanie reagentów w etanolu.Przez redukcje zwiazków o wzorze ogólnym 17 za pomoca borowodorku sodowego otrzymuje sie estry kwasu czterowodoroizonikotynowego o wzorze ogólnym 18, w którym RiVI1 i R8 maja wyzej po¬ dane znaczenie, które poddaje sie kondensacji z tiofenolami o wzorze ogólnym 19, w którym R2X i R31 maja wyzej podane znaczenie, otrzymujac zwiazki o wzorze ogólnym 10. Kondensacje te przeprowadza sie w obecnosci zasadowego katali¬ zatora, takiego jak piperydyna, trójetyloamina, wodorotlenek benzylotrójmetyloamoniowy i w roz¬ puszczalniku obojetnym w warunkach reakcji, ta¬ kim jak etanol, w atmosferze azotu, korzystnie w temperaturze wrzenia roztworu i ewentualnie w obecnosci niewielkiej ilosci hydrohinonu. Zwiazki o wzorze ogólnym 6 lub 7 mozna wytworzyc pod¬ dajac reakcji zwiazki o wzorze ogólnym 4e lub 2b 12 ze zwiazkami o wzorze ogólnym 20, w którym R* posiada wyzej podane znaczenie, w obecnosci zasadowego srodka kondensujacego, korzystnie trzeciorzedowej zasady organicznej, takiej jak trójetyloamina lub pirydyna i w rozpuszczalniku, obojetnym w warunkach reakcji.Zwiazki o wzorze ogólnym 8 lub 9 mozna wy¬ tworzyc, poddajac reakcji zwiazki o wzorze ogól¬ nym 4e lub 2b z bezwodnikami kwasowymi o wzorze ogólnym 21, w którym R6 ma wyzej po¬ dane znaczenie lub w obecnosci zasadowego srod¬ ka kondensujacego, na przyklad trzeciorzedowych zasad organicznych, takich jak trójetyloamina lub pirydyna, z chlorkami kwasowymi o wzorze ogól- nym 22, w którym R8 ma wyzej podane znaczenie, ewentualnie w rozpuszczalniku obojetnym w wa¬ runkach reakcji. Ze zwiazków o wzorze ogólnym 2b mozna w wyniku tych reakcji otrzymac mie¬ szaniny pochodnych N—COOR4 z pochodnymi 0,N(—COOR4) lub mieszaniny N—CO—R6 z po¬ chodnymi 0,N(—CO—R6). Ewentualnie obecne gru¬ py —O—COOR4 lub —O—COR6 mozna w razie potrzeby odszczepic hydrolitycznie, na przyklad przez ogrzewanie z roztworem wodorotlenku po- tasowego w nizszym alkoholu. Rozszczepienie to lub rozdzial otrzymanych mieszanin nie jest jed¬ nak konieczny, poniewaz podczas redukcji wedlug wariantów opisanych w punktach d) i e) naste¬ puje redukujace rozszczepienie tych grup.Zwiazki o wzorze 2h lub 4f stosowane jako pro¬ dukty wyjsciowe w wariantach opisanych w punk¬ tach h) lub d', mozna wytworzyc przez kondensa^- cje zwiazków o wzorze 2b lub 4e ze zwiazkami o wzorze ogólnym 23, w którym Rix i Ru maja wy- zej podane znaczenie, a A oznacza reszte kwasowa reaktywnego estru. Grupe A dobiera sie tak, aby" reagowala latwiej z atomem azotu w zwiazkach- o wzorze ogólnym 2b lub 4e, niz chlorowiec, wy¬ stepujacy w Rjx. Tak wiec A moze oznaczac na 40 przyklad atom bromu, gdy grupa Rxx zawiera atom chloru.Jezeli sposób wytwarzania stosowanych produltf- tów wyjsciowych nie jest opisany, wtedy albo sa one znane lub tez mozna je wytworzyc znanyfrif 45 sposobami lub tez w sposób analogiczny do spotfó^ bów podanych w niniejszym opisie, lub analo^- gicznie do znanych sposobów.Sposobem wedlug wynalazku korzystnie 2-me^ tylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro-5H - [1] benzotipjii- 5U rano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji szczepiania wody i otrzymuje 2-metylo-l,3,4,1W- -czterowodoro-2H-i[l] benzotiopirano[2,3-c] pirydyn^r l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l]benzotiopiran(K [2„3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepifr- nia wody i otrzymuje sie 1,3,4,lOa-czterowodoro- -2H-i[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyne; 2,7-dwumetylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro - 5H- -[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sia^ 60 reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 2,7-dwu- metylo-1,3,4,10a-czterowodoro-2H- {1] benzotiopirano* [2,3-c]pirydyne; 7 - chloro - 2 - metylo-l,2j,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]-benzotiopiranc,[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje 65 sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 7-chlo- 5569 679 13 14 xo-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [i] benzotio- pirano[2,3-c]pirydne; 8-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10-szesciowodoro-5H- -[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 8-chloro- 5 -2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopi- rano[2,3-c]pirydyne; 7 - bromo - 2 - metylo-l,2„3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-bro- 10 mo-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H-[l]benzotio- pirano[2,3-c]pirydyne: 7-metoksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- ro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-me- 15 toksy-2^metylo-l,3,4,,10a-czterowodoro-2H-[l]benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyne. 2-n-butylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 2-n-butylo-1,3,4, 2o 10a-czterowodoro-2H- [1] -benzotiopirano[2,3-c]piry¬ dyne. 2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- 5H-[1]- benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie re¬ akcji odszczepienia wody i otrzymuje 2-n-propylo- 25 -l,3,4,10a-czterowodoro-2H- {1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyne. 7,8-dwumetoksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol pod¬ daje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 30 7,8 - dwumetoksy - 2 - metylo-1,3,4,lOa-czterowodoro- -2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyne. 2-etylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji od¬ szczepienia wody i otrzymuje 2-etylo-l,3,4,10a-czte- 35 rowodoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyne. l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3- -c]-pirydyne poddaje sie reakcji kondensacji z bromkiem izopropylu i otrzymuje 2-izopropylo- -l,3,4,10a-czterowodoro-2H - [1] benzotiopirano[2,3-c] 40 pirydyne. l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3- -c]-pirydyne poddaje sie reakcji kondensacji z bromkiem allilu i otrzymuje 2-allilo-l,3,4,10a-czte- rowodoro-2H-[l]benzotiopirana[2„3-c]pirydyne. 45 l,3,4,10a-czterowodoro-2H-{l]benzotiopirano[2,3-c] pirydyne poddaje sie reakcji kondensacji z brom¬ kiem propargilu i otrzymuje 2i-propargilo-1,3,4,lOa- -czterowodoro-2H-i[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyne. 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro - 5H - [1] 50 benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie re¬ akcji odszczepienia wody i otrzymuje 2-izobutylo- -l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] -benzotiopirano 12,3- -c]pirydyne. 7-hydroksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- 55 -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 7-hy- droksy-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyne. 2-metylo-1,3,4,1 Oa-czterowodoro-2H-[ 1 ]benzotiopi- 60 rano[2,3-c] pirydyne rozdziela sie na antypody op¬ tyczne za pomoca kwasu dwubenzoilowinowego. 2-cyklopropylometylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodo- ro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 2-cy- 65 klopropylometylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H-[l]ben- zoticpirano[2,3-c]pirydyne. 2-cykloheksylometylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 2-cy- kloheksylometylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H [1] ben* zotiopirano[2,3-c]pirydyne. 7-chloro-2-cykloheksylometylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H- [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyii-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzy¬ muje 7-chloro-2;-cykloheksylometylo-l,3,4,,10a-czte- rowodoro-2H^[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyne. 9 - bromo - 2 - metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-i[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepienia wody i otrzymuje 9-bro- mo-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H - [1] - benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyne. 7-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzo- tiopirano[2,,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji od¬ szczepienia wody i otrzymuje 7-chloro-l,3,4,10a- -czterowodoro-2Hn[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyne. 7-chloro-2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-chlo- ro-2-n-propylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyne. 9-chloro- 2 -metylo - l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 9-chlo- .lo-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H - [1] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyne. 9-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji od¬ szczepiania wody i otrzymuje 9-chloro-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano[2,3-c] pirydyne. 7-fluoro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- -[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-fluoro- -2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopi- rano[2,3-c]pirydyne. 7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-fluoro-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyne; 6,9-dwuchloro-2-metylo-l,2i,3,4,4a,10a - szesciowo- doro-5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol pod¬ daje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 6,9-dwuchloro-2-metylo-l,3,4,10a - czterowodoro-2H- -[l]benzotiopirano[2i,3-c]pirydyne. 7,9-dwuchloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodo- ro-5H-,[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7,9- -dwuchloro-2-metylo-l,3,4,10a - czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyne. 7-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l]benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji od¬ szczepiania wody i otrzymuje 7-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyne. 7-metylo-2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodo- ro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie reakcji odszczepiania wody i otrzymuje 7-me- tylo-2-n-propylo-l,3,4,lOa-czterowodoro-2H- [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyne. 7-chloro-2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro- 2H - [1] benzotiopirano[2,3-c]pirydyne rozdziela sie na op-69 679 tyczne antypody za pomoca kwasu dwubenzoilo- winowego. 2-(2-butynylo)-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-![l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol poddaje sie re¬ akcji odszczepiania wody i otrzymuje 2-(2-buty- nylo) -l,2,4,10a-czterowodoro-2H- [1] -benzotiopirano [2,3-c]pirydyne.W ponizszych przykladach, które objasniaja bli¬ zej sposób wedlug wynalazku, nie ograniczajac go jednak w zadnym przypadku, wszystkie tempera¬ tury podano w stopniach Celsjusza i sa one nie- korygowane.Przyklad I. 2-metylo-l,3,4,10a-czterowodo- ro-2Hn[l]benzotiopirano[2,3-c]-pirydyna. 14 g 2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (izomer A, izo¬ mer B lub mieszanina izomerów) ogrzewa sie do wrzenia z 28 ml stezonego kwasu solnego i 56 ml wody w ciagu 30 minut. Nastepnie odparowuje sie mieszanine reakcyjna pod zmniejszonym cis¬ nieniem i trzykrotnie krystalizuje z etanolu pozo¬ staly chlorowodorek zwiazku podanego w tytule.Temperatura topnienia z rozkladem od 254°C. 2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzo- tiopirano-[2,3-c]pirydyn-5-ol, stosowany jako pro¬ dukt wyjsciowy wytwarza sie w nastepujacy spo¬ sób: a) Roztwór 284 g estru etylowego kwasu 1-mety¬ lo-1,2,5,6-czterowodoroizonikotynowego, 220 g tiofe- nylu i 20 ml piperydyny ogrzewa sie do wrzenia w 1,2 litra etanolu w atmosferze azotu w ciagu godzin. Po dodaniu dalszych 10 ml piperydyny miesza sie roztwór reakcyjny w ciagu 8 godzin w temperaturze wrzenia, nastepnie zageszcza pod zmniejszonym cisnieniem i ogrzewa pozostalosc w ciagu 1 godziny pod cisnieniem 12 mm Hg do temperatury 120—140°C, w celu usuniecia powsta¬ lego jako produkt uboczny dwusiarczku dwufeny¬ lu. Pozostalosc w kolbie destyluje sie w wysokiej prózni, przy czym ester etylowy kwasu 1-metylo- 3-fenylotioizonipekotynowego przechodzi w tempe¬ raturze okolo 148—155°C 0,1 mm Hg jako jasno zólty olej (mieszanina izomerów), temperatura topnienia chlorowodorku po krystalizacji z aceto¬ nu wynosi 175—178°C. b) Do 500 g kwasu polifosforowego dodaje sie w temperaturze 150°C w atmosferze azotu w ciagu 1,5 godziny 83,0 g estru etylowego kwasu 1-mety- lo-3-fenylotioizonipekotynowego (mieszanina izo¬ merów), ogrzewa mieszanine mieszajac w ciagu dalszych 30 minut do temperatury 150°C pozwala ciemnobrazowej mieszaninie ostygnac do tempe¬ ratury okolo 100°C i wylewa ja do 1,5 litra wody.Otrzymana zawiesine ekstrahuje sie dwukrotnie eterem, oziebia do temperatury 10°C i w tempe¬ raturze 10—15°C nasyca ostroznie silnie mieszajac stalym weglanem potasowym. Mieszanine ekstra¬ huje sie trzykrotnie chlorkiem metylenu, przemy¬ wa polaczone warstwy organiczne woda i suszy nad siarczanem sodowym. Po odparowaniu roz¬ puszczalnika destyluje sie pozostalosc w wysokiej prózni, przy czym destyluje 2-metylo-l,2,3,4a,10a- -szesciowodoro-5H-i[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-on w temperaturze 145—153°C/0,02 mm Hg.Zwiazek ten jest czerwonym, gestym olejem, który 16 szybko krystalizuje i jako produkt surowy jest wrazliwy na dzialanie tlenu. Zwiazek ten w po¬ staci zasady krystalizuje sie natychmiast z meta¬ nolu lub jako chlorowodorek z izopropanolu. Zwia¬ zek ten w stanie czystym jest trwaly. Wolna za¬ sada posiada temperature topnienia 95—96°C.Temperatura topnienia chlorowodorku wynosi 304—305°C. c) Do roztworu 20 g 2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro-5H-(l)benzotiopirano(2,3-c)pirydyn-5-onu w 150 ml etanolu wkrapla sie w temperaturze 30— 40°C roztwór 6,8 g borowodorku sodowego w 26 ml wody i 0,6 ml 40 procentowego roztworu lugu so¬ dowego, miesza roztwór reakcyjny w ciagu 1,5 go¬ dziny w temperaturze 40°C i nastepnie jeszcze przez 2 godziny w temperaturze 70°C, nastepnie dodaje sie 30 ml metanolu i miesza jeszcze w cia¬ gu 30 minut w temperaturze 70°. Po oziebieniu odparowuje sie mieszanine pod zmniejszonym cis¬ nieniem do sucha, wytrzasa pozostalosc z 1,5 litra chloroformu i 1,2 litra wody, oddziela warstwe wodna i ponownie wytrzasa z chloroformem. Po¬ laczone roztwory chloroformowe przemywa sie; woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odpa¬ rowuje. Jako pozostalosc otrzymuje sie 2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszanina izomerów). Po roz¬ puszczeniu w eterze i wytraceniu heksanem sub¬ stancja topnieje w temperaturze 150—175°C (nad- tapia sie w temperaturze od 127°C). Z tej miesza¬ niny mozna oddzielic izomer A za pomoca krysta¬ lizacji frakcjonowanej z izopropanolu; temperatu¬ ra topnienia wynosi 193—194°C. Izopropanolowe lugi pokrystalizacyjne odparowuje sie do sucha i pozostalosc przekrystalizowuje trzykrotnie z eteru,, otrzymujac w ten sposób izomer B o temperaturze topnienia 129—130°C.Przyklad II. l,3,4,10a-czterowodoro-2H-{lJ benzotiopirano-[2,3-c]pirydyna.Roztwór 13 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[lI benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (mieszanina izo¬ merów) w 26 ml stezonego kwasu solnego i 52 ml wody ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 30 minut.Po oziebieniu mieszaniny do temperatury 10°C od¬ sacza sie wydzielony chlorowodorek zwiazku wy¬ mienionego w tytule i zageszcza lugi pod zmniej¬ szonym cisnieniem do polowy objetosci pierwofc? nej. Otrzymuje sie w ten sposób drugi rzut powyz¬ szego- chlorowodorku, który mozna odsaczyc. Czy¬ sty produkt, po dwukrotnej krystalizacji z meta¬ nolu/etanolu topnieje w temperaturze 256—259^0.Stosowany jako produkt wyjsciowy l,2,3,4,4a,10A* -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-ol mozna wytworzyc nastepujaco: a) Do roztworu 20 g 2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn*B- -onu (sposób wytwarzania jak w przykladzie I punkt b) w 200 ml absolutnego benzenu, wkrapla sie w ciagu 30 minut w temperaturze 20—25°C roztwór 32 g chloromrówczanu etylu w 50 ml abso¬ lutnego benzenu. Otrzymany metny roztwór ogrze¬ wa sie do wrzenia w ciagu 3 godzin, nastepnie oziebia, przemywa kolejno rozcienczonym kwasem solnym, a nastepnie woda, suszy nad siarczanem magnezowym, a nastepnie odparowuje pod zmniej- 40 45 50 55 6069 679 17 18 •szonym cisnieniem. Pozostaly w postaci gestego zóltego oleju surowy 2-etoksykarbonylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-on suszy sie w ciagu 3 godzin w tempera¬ turze 100°C/12 mm Hg; n™ = 1,5693. Po krysta- 5 lizacji z etanolu zakrzepnieta substancja topnieje w temperaturze 95—96°C. b) 20 g surowego 2-etoksykarbonylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-onu ogrzewa sie z 500 ml 5 n kwasu solnego io w atmosferze azotu do wrzenia w ciagu 20 godzin.Po oziebieniu do temperatury 20°C dekantuje sie kwasny roztwór wodny. Nierozpuszczony osad za¬ daje sie nastepnie 500 ml 5 n kwasu solnego i ogrzewa do wrzenia w atmosferze azotu do zupel- 15 nego rozpuszczenia (20—30 godzin). Polaczone roz¬ twory w kwasie solnym zadaje sie niewielka ilos¬ cia wegla aktywnego, saczy i odparowuje do su¬ cha pod zmniejszonym cisnieniem. Po dwukrotnej krystalizacji pozostalosci z 1—1,5 litra metanolu 20 otrzymuje sie czysty chlorowodorek l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[I] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn- -5-onu o temperaturze topnienia 302—303°C. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 113 g l,2,3,4,4a,10a-szes- 25 ciowodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 150 ml etanolu i 4,6 g borowodorku sodowego w 14 ml wody i 0,4 ml 40 procentowego roztworu lugu sodowego l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] ~benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszanina izo- 30 merów) o temperaturze topnienia 158—164°C Przyklad III. 2,7-dwumetylo-l,3,4,10a-czte- rowodoro-2Hn[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I otrzy- 35 muje sie przez ogrzewanie 12 g 2,7-dwumetylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - ,[1] benzotiopirano 12,3-c]pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) w 24 ml stezonego kwasu solnego i 48 ml wody chlorowo¬ dorek zwiazku wymienionego w tytule o tempe- 4& raturze topnienia 246—249°C po krystalizacji z izo- propanolu.Stosowany jako produkt wyjsciowy 2,7-dwume- tylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopira- no[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w naste- 45 pujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(4-tolilotio)- -izonipekotynowego (mieszanina izomerów) otrzy¬ muje sie jak to opisano w przykladzie 1 punkt a), z 113,5 g estru etylowego kwasu 1-metylo-1,2,5,6- -czterowodoro-izonikotynowego, 100 g p-tiokrezolu i 17 ml piperydyny w 500 ml etanolu. Tempera¬ tura wrzenia tego zwiazku wynosi 158—164°C/ 0,01 mm Hg. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt b) otrzymuje sie z 50 g estru etylowego kwasu l-metylo-3-(4-tolilotio)-izonipekotynowego i 500 g kwasu polifosforowego przez dwugodzinne ogrzewanie w temperaturze 150°C 2,7-dwumetylo- 60 -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano I2,3-c]pirydyn-5-on o temperaturze wrzenia 175— 185°C/0,4 mm Hg. Produkt surowy jako wrazliwy na dzialanie tlenu krystalizuje sie natychmiast z estru i otrzymuje produkt o temperaturze topnie- 65 50 55 nia 139—144°C (Temperatura topnienia chlorowo¬ dorku 290—295°C po krystalizacji z metanolu), c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 15 g 2,7-dwumetylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-,[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-onu w 120 ml etanolu i 4,9 g borowo¬ dorku sodowego, 18 ml wody i 0,6 ml 40 pro¬ centowego roztworu lugu sodowego 2,7-dwumetylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izomerów o temperaturze topnienia 145—160°C (z eteru). Tem¬ peratura topnienia izomeru A 166—168°C (z izo- propanolu).Przyklad IV. 7-chloro-2-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-i[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I otrzy¬ muje sie z 8 g 7-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn - -5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 16 ml stezonego kwasu solnego i 32 ml wody chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o tem¬ peraturze topnienia 277—278°C (po krystalizacji z metanolu). Stosowany jako produkt wyjsciowy 7- -chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytwo¬ rzyc w nastepujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(4-chlorofeny- lotio)-izonipekotynowego otrzymuje sie sposobem opisanym w przykladzie I punkt a) ze 100 g estru etylowego kwasu l-metylo-l,2,5,6-czterowodoroizo- nikotynowego, 100 g p-chlorotiofenolu i 10 ml pi¬ perydyny w 600 ml etanolu z dodatkiem 0,5 g hydrochinonu; temperatura wrzenia produktu wy¬ nosi 195—205°C/0,5 mm Hg. Z otrzymanej mie¬ szaniny izomerów mozna wydzielic jeden ze sklad¬ ników w postaci czystej za pomoca krystalizacji z eteru naftowego. Temperatura topnienia 61— 62°C. b) 7-chloro-2-metylo - l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- -5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-on otrzymu¬ je sie sposobem opisanym w przykladzie I punkt b), dodajac w ciagu 2 godzin w temperaturze 120°C 80 g estru etylowego kwasu l-metylo-3-(4- -chlorofenylotio)-izonipekotynowego do 500 g kwa¬ su polifosforowego i kontynuujac mieszanie w ciagu 8 godzin w tej samej temperaturze. Otrzy¬ many produkt o temperaturze wrzenia 161—170°C/ 0,03 mm Hg jest mieszanina izomerów, z której jeden z obu skladników mozna latwo wydzielic w czystej postaci za pomoca krystalizacji z eteru (temperatura topnienia 149—150°C). c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 15 g 7-chloro-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano- [2,3-c]pirydyn-5-onu w 100 ml etanolu i 4,5 g bo¬ rowodorku sodowego w 17 ml wody i 0,4 ml 40 procentowego roztworu lugu sodowego 7-chloro-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H [l]-benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izome¬ rów o temperaturze topnienia 160—172°C (z ete¬ ru). Temperatura topnienia izomeru A po krysta¬ lizacji z izopropanolu wynosi 175—176°C.Przyklad V. 8- chloro - 2 - metylo-l,2,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie II69 679 19 20 otrzymuje sie z 12 g 8-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l]-benzotiopirano [2,3-c]piry- dyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 24 ml stezonego kwasu solnego i 48 ml wody chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o tem¬ peraturze topnienia 309—311°C (z rozkladem) po krystalizacji z metanolu. Stosowany jako produkt wyjsciowy 8-chloro-2-metylo- l,2,3,4,4a, lOa-szescio- wodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3 - c] pirydyn - 5 - ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(3-chlorofeny- lotio)-izonipekotynowego otrzymuje sie sposobem opisanym w przykladzie I punkt a) ze 100 g estru etylowego kwasu l-metylo-l,2r5,6-czterowodoroizo- nikotynowego, 100 g m-chlorotiofenolu i 10 ml pi- perydyny w 600 ml etanolu z dodatkiem 0,5 g hy¬ drochinonu. Temperatura wrzenia produktu wy¬ nosi 155—160°C/0,4 mm Hg. Z otrzymanej miesza¬ niny izomerów otrzymuje sie postac alfa jako chlorowodorek o temperaturze topnienia 112—115°C po krystalizacji z etanolu, a postac beta wydziela sie w postaci kwasnej soli kwasu fumarowego o temperaturze topnienia 110—112°C (z etanolu). b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt b) otrzymuje sie 8-chloro-2-metylo-l,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c] pi- rydyn-5-on z 50 g estru etylowego kwasu 1-mety- lo-3-(3-chlorofenylotio)-izonipekotynowego i 700 g kwasu polifosforowego stosujac 2-godzinne ogrze¬ wanie w temperaturze 150°C; temperatura wrze¬ nia produktu wynosi 145—155°C/0,02 mm Hg.Otrzymany produkt jest mieszanina izomerów, z której mozna wykrystalizowac jeden ze skladników w czystej postaci o temperaturze topnienia 111— 113°C z benzenu/eteru naftowego; temperatura topnienia chlorowodorku 305°C (z rozkladem po krystalizacji z metanolu). c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 15 g 8-chlorc-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-onu w 150 ml etanolu i 4,6 g bo¬ rowodorku sodowego w 18 ml wody i 0,8 ml 40 procentowego roztworu lugu sodowego 8-chloro- -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izo¬ merów o temperaturze topnienia 165—170°C (z izo- propanolu).Przyklad VI. 7-bromo-2-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie II otrzymuje sie 12 g 7-bromo-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 24 ml stezonego kwasu solnego i 48 ml wody chlo¬ rowodorek zwiazku podanego w tytule o tempera¬ turze topnienia 298—301°C (z rozkladem) po kry¬ stalizacji z metanolu. Temperatura topnienia za¬ sady wynosi 105—108°C po krystalizacji z eteru.Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-bromo-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzo- tiopirano[2,3-c]-pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(4-bromofeny- lotio)-izonipekotynowego otrzymuje sie sposobem opisanym w przykladzie I punkt a) z 134 g estru etylowego kwasu l-metylo-l,2,5,6-czterowodoroizo- nikotynowego, 191 g p-bromotiofenolu i 22 ml piperydyny w 850 ml etanolu z dodatkiem 0,8 g hydrohinonu; temperatura wrzenia 170—175°C/ 0,3 mm Hg.Z otrzymanej mieszaniny izomerów mozna wy¬ dzielic za pomoca krystalizacji z eteru naftowego jeden ze skladników w czystej postaci o tempe¬ raturze topnienia 53,5—54,5°C. b) 7-bromo - 2 - metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-on otrzymu¬ je sie wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt b) z 89 g estru etylowego kwasu 1-metylo- -3-(4-bromofenylotio)-izonipekotynowego i 750 g kwasu polifosforowego w temperaturze 120°C. Po dalszej obróbce krystalizuje sie pozostalosc bez po¬ przedzajacej destylacji z metanolu, przy czym otrzymuje sie czysta postac alfa o temperaturze topnienia 167—169°C. Z lugów mozna wykrystali- zowac mieszanine izomerów w postaci chlorowo¬ dorków o temperaturze topnienia 300—305°C (z roz¬ kladem). c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie 15 g 7-bromo-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2„ 3-c]pirydyn-5-onu w 200 ml etanolu i 3,9 g boro¬ wodorku sodowego w 15 ml wody i 0,5 ml 40 pro¬ centowego lugu sodowego 7-bromo-2-metylo-l,2,3, 4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c} pirydyn-5-ol jako mieszanine izomerów o tempe¬ raturze topnienia 190—194°C (z izopropanolu).Przyklad VII. 7-metoksy-2-metylo-l,3,4,10a- czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Roztwór 15 g 7-metoksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- szesciowodoro-5H-(l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5- -olu (mieszanina izomerów) w 50 ml stezonego kwasu solnego i 100 ml kwasu octowego lodowa¬ tego ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 1 godziny.Nastepnie odparowuje sie roztwór reakcyjny pod 40 zmniejszonym cisnieniem do sucha, zadaje pozo¬ stalosc 100 ml absolutnego etanolu, odbarwia otrzy¬ many roztwór za pomoca wegla aktywnego i od¬ parowuje pod cisnieniem 12 mm Hg. Wysuszona pozostalosc rozciera sie z acetonem, saczy i od- 45 saczony osad krystalizuje trzykrotnie z metanolu,- otrzymujac chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 220—224°C (z roz¬ kladem).Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-metoksy- 50 -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]'benzo- tiopirano{2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc vr nastepujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(4-metoksy- fenylotio)-izonipekotynowego (mieszanina izome- 55 rów) otrzymuje sie, jak to opisano w przykladzie I punkt a), z 134 g estru etylowego kwasu 1-rriety— lo-l,2,5,6-czterowodoroizonikotynowego, 134 g p-« -metoksytiofenolu, 13 ml piperydyny i 0,5 g hydro¬ chinonu w 530 ml etanolu. Temperatura wrzenia* 60 produktu wynosi 186—190°C/0,2 mm Hg. b) Roztwór 50 g estru etylowego kwasu 1-me- tylo-3 - (4-metoksyfenylotio) - izonipekotynowego w 100 ml wody i 130 ml stezonego kwasu solnego- ogrzewa sie do wrzenia w ciagu okolo 2 godzin: 65 w aparaturze destylacyjnej, az do osiagniecia oko—69 679 21 lo 70 ml pierwotnego roztworu. Nastepnie odpa¬ rowuje sie roztwór pod zmniejszonym cisnieniem do sucha, zadaje pozostalosc 200 ml absolutnego etanolu, odparowuje ponownie pod zmniejszonym cisnieniem i suszy pozostalosc.Otrzymany surowy chlorowodorek kwasu 1-me¬ tylo-3-(4-metoksyfenylotio)-izonipekotynowego za¬ daje sie w temperaturze 0—10°C ostroznie 300 ml absolutnego chlorku tionylu i miesza otrzymany zólty roztwór w ciagu okolo 10—15 godzin w tem¬ peraturze pokojowej. Nastepnie dodaje sie 750 ml czterochloroetanu i odparowuje otrzymany roz¬ twór pod zwyklym cisnieniem do polowy obje¬ tosci. Otrzymany roztwór wkrapla sie w tempe¬ raturze 20—30°C w ciagu 2 godzin przy energicz¬ nym mieszaniu do zawiesiny 45 g chlorku glino¬ wego w 100 ml czterochloroetanu, a nastepnie miesza jeszcze mieszanine reakcyjna w ciagu 1 go¬ dziny w temperaturze 40°C i 30 minut w tempe¬ raturze 60°C. Po oziebieniu wylewa sie miesza¬ nine reakcyjna do mieszaniny 120 ml stezonego kwasu solnego i 1,5 litra wody, miesza dobrze i ekstrahuje wodny roztwór trzykrotnie eterem.Wodny roztwór chlodzac zadaje sie 50 procento¬ wym roztworem lugu potasowego do silnie alka¬ licznej reakcji i ekstrahuje metna mieszanine kil¬ kakrotnie chlorkiem metylenu. Po osuszeniu po¬ laczonych warstw organicznych nad siarczanem so¬ dowym i odparowaniu rozpuszczalnika, krystalizu¬ je sie pozostalosc z metanolu, otrzymujac 7-meto- ksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-on o temperaturze top¬ nienia 106—110°C. Po kilkakrotnym przekrystali- zowaniu z metanolu temperatura topnienia pod¬ nosi sie do 115—116°C. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 15 g 7-metoksy-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-onu w 130 ml etanolu i 4,5 g bo¬ rowodorku sodowego w 13,5 ml wody i 0,4 ml 40 procentowego roztworu lugu sodowego 7-metoksy- -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszanina izomerów) o temperaturze topnienia 148—154°C (z izopropa- nolu). Temperatura topnienia izomeru A wynosi 154—155°C (z izopropanolu).Przyklad VIII. 2-n-butylo-l,3,4,10a-cztero- wodoro-2H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I otrzymuje sie z 10 g 2-n-butylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-{l] benzotiopirano[2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 20 ml stezonego kwasu solnego i 40 ml wody chlorowo¬ dorek zwiazku wymienionego w tytule o tempera¬ turze topnienia 235—237°C (z metanolu).Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-n-butylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol otrzymuje sie na przyklad na¬ stepujaco: a) Roztwór 15 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwa¬ rzania jak w przykladzie II punkt b) w 300 ml absolutnego ksylenu zadaje sie 16 g bezwodnego weglanu sodowego i 10,5 g bromku n-butylu. Mie¬ szanine reakcyjna ogrzewa sie do wrzenia w cia- 22 gu 20 godzin, nastepnie oziebia, przemywa trzy¬ krotnie woda i wytrzasa kilkakrotnie z 2n wod¬ nym roztworem kwasu winowego. Kwasne ekstrak¬ ty zadaje sie w temperaturze 15—20°C do silnie alkalicznego odczynu (pH = 14) stezonym lugiem sodowym i ekstrahuje otrzymana zawiesine kil¬ kakrotnie chlorkiem metylenu. Polaczone warstwy organiczne przemywa sie woda, suszy nad siar¬ czanem sodowym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Po kilkakrotnej krystalizacji pozosta¬ losci z eteru otrzymuje sie czysty 2-n-butylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-on o temperaturze topnienia 87—88°C.Ten sam zwiazek mozna otrzymac równiez w nastepujacy sposób: a') 7 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H-[l]benzotiopirano[2,Q-c]pirydyn-5-on i 1,3 g amidku sodowego miesza sie w 100 ml absolutne¬ go toluenu w ciagu 45 minut w temperaturze 120°C.Po oziebieniu wkrapla sie w temperaturze 50— 60°C roztwór 4,9 g bromku n-butylu w 30 ml ab¬ solutnego toluenu, ogrzewa mieszanine reakcyjna w ciagu 1 godziny do wrzenia i po oziebieniu prze¬ rabia, jak to opisano powyzej. Temperaturatopnie¬ nia produktu wynosi 87—88°C (z eteru), b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 12 g 2-n-butylo-1,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5Hn[l] benzotiopirano [2,3-c]pi- rydyn-5-onu w 85 ml etanolu i 3,2 g borowodorku sodowego w 13 ml wody i 0,3 ml 40 procentowego roztworu lugu sodowego 2-n-butylo-l,2,3,4,4a,10a- szesciowodoro-5H- [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-ol jako mieszanine izomerów o temperaturze topnienia 128—135°C (z eteru).Przyklad IX. 2-n-propylo-1,3,4,lOa-cztero- wodoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzieI otrzy¬ muje sie z 12 g 2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn - 5 - olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 25 ml stezonego kwasu solnego i 50 ml wody chlorowo¬ dorek zwiazku wymienionego w tytule o tempera¬ turze topnienia 227—228°C (z etanolu).Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-n-propylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepu¬ jacy sposób: a) Do roztworu 14,0 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-i[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwarzania jak w przykladzie II punkt b) i 6,8 g trójetyloaminy w 240 ml absolutnego benzenu wkrapla sie w temperaturze 20—25°C w ciagu 1 godziny roztwór 6,2 g chlorku propionylu w 30 ml absolutnego benzenu, miesza w ciagu 1 godziny otrzymany metny roztwór w temperaturze 20°C, w ciagu 2 godzin w temperaturze 50°C, a nastep¬ nie oziebia do temperatury 15°C. Odsacza sie wy¬ tracony chlorowodorek trójetyloaminy i przemywa kilkakrotnie benzenem. Polaczone przesacze prze¬ mywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezo¬ wym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem.Otrzymany jako pozostalosc 2-propionylo-1,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pi- rydyny-5-on krystalizuje sie z etanolu. Tempera¬ tura topnienia produktu wynosi 131—132°C. b) Roztwór 14 g produktu otrzymanego w sposób 40 45 50 55 6069 679 23 podany w punkcie a) w 80 ml absolutnego cztero- wodorofuranu wkrapla sie w ciagu 2 godzin w temperaturze otoczenia do zawiesiny 8,5 g wodor¬ ku glinowolitowego w 350 ml absolutnego cztero- wodorofuranu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie przez 12 godzin do wrzenia, oziebia do tempera¬ tury 0°C i zadaje w temperaturze 0—5°C kropla¬ mi 45 ml nasyconego wodnego roztworu siarczanu sodowego. Odsacza sie osad i ekstrahuje trzykrot¬ nie wrzacym czterowodorofuranem. Polaczone prze¬ sacze odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem i jako pozostalosc otrzymuje 2-n-propylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-i[l] -benzotiopirano[2,3-c] piry- dyn-5-ol (mieszanina izomerów).Temperatura topnienia produktu wynosi 120— 132°C (z metanolu). Temperatura topnienia izomeru A wynosi 136—138°C (z izopropanolu).Przyklad X. 7,8 dwumetoksy-2-metylo-l,3, 4,10a-czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry¬ dyna.Zawiesine 10 g 7,8-dwumetoksy-2-metylo-l,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l]benzotiopirano [2,3-c] pi- rydyn-5-olu (mieszanina izomerów) w 30 ml izo¬ propanolu ogrzewa sie do temperatury 50°C i za¬ daje 15 ml 4,7 n roztworu chlorowodoru w izo¬ propanolu. Produkt wyjsciowy rozpuszcza sie i wy- krystalizowuje powoli produkt koncowy w posta¬ ci chlorowodorku. Mieszanine miesza sie jeszcze w ciagu 5 minut w temperaturze 50°C, oziebia w laz¬ ni z lodem, odsacza wykrystalizowana substancje, przemywa acetonem i krystalizuje z metanolu otrzymujac chlorowodorek zwiazku wymienionego w tytule w postaci chlorowodorku o temperaturze topnienia 262—263°C (z rozkladem). Stosowany ja¬ ko produkt wyjsciowy 7,8-dwumetoksy-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) Ester etylowy kwasu 1-metylo-3-(3,4-dwumeto- ksyfenylotio)-izonipekotynowego (mieszanina izo¬ merów) otrzymuje sie jak opisano w przykladzie I punkt a) z 61 g estru etylowego kwasu 1-metylo- -1,2,5,6-czterowodoroizonikotynowego, 74,4 g 3,4- -dwumetoksytiofenolu, 11 ml piperydyny i 0,2 g hydrochinonu w 320 ml etanolu.Temperatura wrzenia tego zwiazku wynosi 171— 174°/0,2 mm Hg. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie VII punkt b) poddaje sie 28 g estru etylowego kwasu l-metylo-3-(3,4-dwumetoksyfenylotio) - izonipekoty- nowego hydrolizie w 50 ml wody i 65 ml stezone¬ go kwasu solnego, dzialaniem na otrzymany chlo¬ rowodorek kwasu l-metylo-3-(3,4-dwumetoksyfe- nylotio)-izonipekotynowego 150 ml chlorku tiony- lu otrzymuje odpowiedni chlorek kwasowy i w obecnosci 27 g chlorku glinowego w czterochloro- etanie poddaje go cyklizacji do 7,8-dwumetoksy-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-onu o temperaturze topnie¬ nia 127-^129°C (z metanolu). c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie I punkt c) otrzymuje sie z 20 g 7,8-dwumetoksy-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 160 ml etanolu i 5,4 g borowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,5 ml 24 40 procentowego roztworu lugu sodowego 7,8-dwu- metoksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - -[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszanina, izomerów) o temperaturze topnienia 155—161 °C z. metanolu. Temperatura topnienia izomeru A wy¬ nosi 186—187°C (z metanolu).Przyklad XI. 2-etylo-l,3,4,10a-czterowodo- ro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna. 19 g 2-etylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[ll benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (mieszanina izo¬ merów) ogrzewa sie do wrzenia w 40 ml stezonego kwasu solnego i 80 ml wody w ciagu 1 godziny.Goracy jeszcze roztwór reakcyjny dekantuje sie z nad niewielkiej ilosci czarnego osadu, odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem i otrzymany jako pozostalosc chlorowodorek zwiazku wymienio¬ nego w tytule krystalizuje trzykrotnie z izopropa¬ nolu. Temperatura topnienia tego zwiazku wy¬ nosi 184—185°C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-etylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c], pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepujacy sposób: a) Roztwór 14 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwa¬ rzania jak podano w przykladzie II punkt b) w 240 ml absolutnego benzenu, zadaje sie 6,8 g trójetyloaminy, a nastepnie w temperaturze 20— °C kroplami roztworem 5,4 g chlorku acetylu w 30 ml absolutnego benzenu. Otrzymany roztwór miesza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze po¬ kojowej i 2 godziny w temperaturze 50°C, a na¬ stepnie oziebia do temperatury 15°C. Odsacza sie wytracony chlorowodorek trójetyloaminy i przemy¬ wa kilkakrotnie benzenem. Polaczone przesacze przemywa sie nasyconym roztworem soli kuchen¬ nej, suszy nad siarczanem magnezowym i odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymany jako pozostalosc 2-acetylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- 5 -on po krystalizacji z benzenu posiada temperature top¬ nienia 182—183°C. b) Roztwór 15 g 2-acetylo-l2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 200 ml absolutnego czterowodorofuranu wkrapla sie w ciagu 2 godzin do zawiesiny 9,5 g wodorku glinowolitowego w 350 ml absolutnego czterowo¬ dorofuranu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie na¬ stepnie w ciagu 12 godzin do wrzenia, oziebia do temperatury 0°C i w temperaturze 0—5°C zadaje kroplami 51 ml nasyconego wodnego roztworu siar¬ czanu sodowego.Odsacza sie osad i ekstrahuje trzykrotnie wrza¬ cym czterowodorofuranem. Polaczone przesacze- odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, przy czym jako osad pozostaje 2-etylo-l,2,3,4,4a,10a- szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5- -ol (mieszanina izomerów). Temperatura topnienia, izomeru A 121—122°C (z izopropanolu).Przyklad XII. 2-izopropylo-l,3,4,10a-czte- rowodoro-2H-i[l]-benzotiopirano[2,3-c] pirydyna.Do zawiesiny 11,9 g chlorowodorku l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyny- (sposób wytwarzania jak podano w przykladzie II) i 10,6 g bezwodnego weglanu sodowego w 60 ml. dwuetyloformamidu wkrapla sie w ciagu 30 minut; 40 45 50 55 6069 679 26 roztwór 13,0 g bromku izopropylu w 20 ml dwu.- metyloformamidu w temperaturze 20—40°C. Miesza¬ nine reakcyjna miesza sie nastepnie w ciagu 14 godzin w temperaturze 100°C, oziebia do tempe¬ ratury 20°C i wylewa do 350 ml wody. Otrzymana 5 biala zawiesine ekstrahuje sie kilkakrotnie chlor¬ kiem metylenu, przemywa ekstrakty woda, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje rozpusz¬ czalnik pod zmniejszonym cisnieniem. Oleista po¬ zostalosc rozpuszcza sie w 40 ml etanolu i za po- io moca 7 n roztworu chlorowodoru w izopropanolu doprowadza wartosc pH do 2.Odsacza sie wykrystalizowany chlorowodorek zwiazku wymienionego w tytule. Zwiazek po kry¬ stalizacji z metanolu/etanolu wykazuje tempera- 15 ture topnienia 261—263°C.Przyklad XIII. 2-allilo-l,3,4,10a-czterowo- doro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Do zawiesiny 11,9 g chlorowodorku l,3,4,10a- czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyny 20 (sposób wytwarzania jak podano w przykladzie II) i 10,6 g bezwodnego weglanu sodowego w 70 ml dwumetyloformamidu wkrapla sie w ciagu 3 godzin w temperaturze 100°C roztwór 6,2 g bromku allilu w 15 ml dwumetyloformamidu. Mieszanine reaikcyj- 25 na miesza sie jeszcze w ciagu 1 godziny w tempe¬ raturze 100°C, oziebia do temperatury 15°C i wy¬ lewa do 300 ml lodowatego nasyconego roztworu chlorku sodowego. Otrzymany roztwór ekstrahuje sie chlorkiem metylenu, przemywa faze organiczna 30 nasyconym roztworem chlorku sodowego, suszy nad siarczanem magnezowym i oddestylowuje roz¬ puszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzy¬ many jako pozostalosc olej rozpuszcza sie w 40 ml etanolu, zadaje 7 n roztworem chlorowodoru w 35 izopropanolu do wartosci pH = 2, odsacza wykry¬ stalizowany chlorowodorek zwiazku podanego w tytule i krystalizuje z metanolu/izopropanolu. Tem¬ peratura topnienia tego zwiazku wynosi 232— 234°C. 40 Przyklad XIV. 2-propargilo-l,3,4,10a-cztero- wodoro-2H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XIII otrzymuje sie z 10 g chlorowodorku l,3,4,10a-czte- rowodoro-2H-[l]benzotiopiranc[2,3-c]pirydyny, 9,0 g 45 bezwodnego weglanu sodowego w 60 ml dwume¬ tyloformamidu i 5,2 g bromku propargilu w 15 ml dwumetyloformamidu wolna zasade zwiazku po¬ danego w tytule, o temperaturze topnienia 89— 90°C (zetanolu). 50 Przyklad XV. 2-izobutylo-l,3,4,10a-cztero- wodoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Roztwór 12 g 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu w 48 ml stezonego kwasu solnego i 100 ml wody 55 ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 1 godziny i ozie¬ bia mieszajac do temperatury 5°C.Odsaczony i przekrystalizowany dwukrotnie z etanolu chlorowodorek zwiazku podanego w tytu¬ le posiada temperature topnienia 247—249°C. 60 Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-izobuty- lo-l,2,3,4,4a,10a-szeseiowodoro-5H- [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol mozna otrzymac w nastepujacy sposób: a) 12,3 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l}benzo- 65 tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwarzania jak podano w przykladzie II, punkt b), 15,5 g bez¬ wodnego weglanu sodowego, 19 g bromku izobu- tylu i 100 ml dwumetyloformamidu miesza sie w ciagu 14 godzin w temperaturze 100°C. Po ozie¬ bieniu wlewa sie mieszanine reakcyjna do 400 ml wody, a nastepnie wytrzasa kilkakrotnie z eterem.Ekstrakty eterowe przemywa sie woda, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Otrzymany jako pozostalosc 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-on po krystalizacji z heksanu posiada temperature topnienia 79—81°C. b) Do roztworu 13,3 g 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-onu w 115 ml etanolu wkrapla sie w tempera¬ turze 30—40°C roztwór 3,9 g borowodorku sodo¬ wego w 12 ml wody i 0,5 ml stezonego lugu sodo¬ wego. Nastepnie miesza sie mieszanine reakcyjna w ciagu 1 godziny w temperaturze 40°C, i w ciagu 2 godzin w temperaturze 70°C, zadaje 20 ml me¬ tanolu i miesza jeszcze w ciagu 30 minut w tem¬ peraturze 70°C. Otrzymana zawiesine odparowuje sie do sucha pod zmniejszonym cisnieniem. Po¬ zostalosc rozdziela na warstwe wodna i warstwe chloroformu, oddziela warstwe chloroformowa i jeszcze raz wytrzasa roztwór wodny z chlorofor¬ mem. Polaczone roztwory organiczne suszy sie nad siarczanem sodowym i odparowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Jako oleista pozostalosc otrzy¬ muje sie 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszani¬ na izomerów), z którego przez krystalizacje z izo¬ propanolu otrzymuje sie izomer A o temperaturze topnienia 108—111°C. 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób; c) Do 50 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwarza¬ nia jak podano w przykladzie II punkt b) rozpusz¬ czonych w 320 ml etanolu wkrapla sie w tempe¬ raturze 35—40°C roztwór 14,7 g borowodorku so¬ dowego w 45 ml wody i 1,5 ml stezonego lugu so¬ dowego. Roztwór reakcyjny miesza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze 40°C i nastepnie w cia¬ gu 2 godzin w temperaturze 70°C, zadaje 35 ml metanolu i ogrzewa jeszcze w ciagu 30 minut do wrzenia. Nastepnie odparowuje sie pod zmniejszo¬ nym cisnieniem do sucha i pozostalosc rozdziela pomiedzy 1,5 litra chloroformu i 1,5 litra wody.Po oddzieleniu roztworu organicznego, wytrzasa sie jeszcze wodny roztwór trzykrotnie z chlorofor¬ mem.Polaczone roztwory chloroformowe przemywa sie woda, suszy nad siarczanem sodowym i odpa¬ rowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Jako gesta pozostalosc otrzymuje sie l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-ol (mie¬ szanina izomerów). Temperatura topnienia izome¬ ru A wynosi 165—167°C (z izopropanolu). d) 20 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu rozpuszcza sie przy podgrzewaniu w 350 ml chloroformu. Do oziebio¬ nego roztworu dodaje sie 33,5 g bezwodnego we-69 679 27 glanu sodowego i wkrapla mieszajac w tempe¬ raturze 20—25°C roztwór 25,5 g bromku izobuty- lu w 20 ml chloroformu. Nastepnie miesza sie mieszanine reakcyjna w ciagu 1 godziny w tem¬ peraturze pokojowej i w ciagu 20 godzin ogrzewa do wrzenia pod chlodnica zwrotna, zadaje 350 ml chloroformu i saczy na goraco. Pozostalosc na saczku przemywa sie chloroformem. Polaczone roz¬ twory chloroformowe, po przemyciu nasyconym roztworem chlorku sodowego, suszy sie nad siar¬ czanem sodowym i odparowuje pcd zmniejszonym cisnieniem. 2-izobutylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol pozostaje jako gesta ciecz, z której po krystalizacji z izopro- panolu otrzymuje sie izomer A o temperaturze topnienia 108—111°C.Przyklad XVI. 7-hydroksy-2-metylo-l,3,4, 10a-czterowodoro-2H-i[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydy- na.Zawiesine 5,0 g 5,7-dwuhydroksy-2-metylo-1,2,3, 4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyny w 20 ml izopropanolu zadaje sie 33 ml 26°/o roztworu chlorowodoru w izopropanolu i og¬ rzewa w ciagu 5 godzin mieszajac, do wrzenia. Po oziebieniu odsacza sie chlorowodorek zwiazku po¬ danego w tytule, który po krystalizacji z etanolu/ izopropanolu posiada temperature topnienia 247— 250°C (z rozkladem).Stosowana jako produkt wyjsciowy 5,7-dwuhy- droksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyne mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) Roztwór 13,5 g 7-metoksy-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu (sposób wytwarzania jak podano w przykladzie VII, punkt b) w 675 ml bezwodnego chlorku metylenu oziebia sie do temperatury —80°C i w tej temperaturze wkrapla roztwór 27 g trójbromku boru w 270 ml bezwodnego chlorku metylenu w ciagu 1 godziny. Miesza sie jeszcze w ciagu 30 minut w temperaturze —80°C, usuwa chlodzenie i mieszajac pozwala mieszaninie re¬ akcyjnej ogrzac sie do temperatury pokojowej. Po 16 godzinach pozostawia w temperaturze pokojo¬ wej wkrapla sie w temperaturze 2—5°C do mie¬ szaniny 300 ml wody, alkalizuje slabo amoniakiem, oddziela warstwe organiczna i ekstrahuje warstwe wodna jeszcze trzykrotnie chlorkiem metylenu. Po¬ laczone roztwory w chlorku metylenu przemywa sie woda i suszy nad siarczanem magnezowym, po czym odparowuje sie rozpuszczalnik pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Pozostalosc rozpuszcza sie w metanolu i zakwasza roztworem chlorowodorku w etanolu. Odsacza sie wykrystalizowany chlorowo¬ dorek 7-hydroksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H-,[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu, któ¬ ry po krystalizacji z metanolu posiada tempera¬ ture topnienia 260—261° (mieknie od temperatury 257°C). b) Do zawiesiny 8,1 g chlorowodorku 7-hydroksy- -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 60 ml etanolu wkrapla sie w temperaturze 25—40°C roztwór 3,2 g borowodorku sodowego w 10 ml wody i 0,5 ml stezonego lugu sodowego. Mieszanine reakcyjna 65 40 45 50 55 60 28 miesza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze 40°C i 2 gcdziny w temperaturze 70°C, zadaje 10 ml metanolu, nastepnie ogrzewa do wrzenia przez 30 minut i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem do sucha. Pozostalosc rozciera sie z 200 ml wody, saczy i przemywa woda do odczynu obojetnego.Po krystalizacji z izopropanolu otrzymana 5,7- -dwuhydroksy-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a - szesciowodo- ro-5H-[l]benzoticpirano[2,3-c]pirydyna wykazuje temperature topnienia 250—251°C.Przyklad XVII. (—)-2-metylo-l,3,4,10a-czte- rowcdoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna. 19 g zasady 2-metylo-l,3,4,10a-czterowodoro-2H- -i[l]benzotiopirano-[2,3-c]pirydyny (sposób wytwa¬ rzania jak podano w przykladzie I) w 20 ml eta¬ nolu zadaje sie 15,7 g kwasu (+) dwubenzoilo-L- -winowego i pozostawia do krystalizacji. Odsacza sie wykrystalizowana sól i wygotowuje z 400 ml chlorku metylenu. Odsacza nierozpuszczalna czesc, przesacz zageszcza do polowy i pozostawia w tem¬ peraturze pokojowej w ciagu 24 godzin. Z roztwo¬ ru odsacza sie niewielka ilosc wykrystalizowane¬ go produktu i przesacz odparowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem do sucha. Pozostalosc rozpusz¬ cza sie w 40 ml acetonu i pozostawia do krysta¬ lizacji. Nastepnie odsacza sie wykrystalizowany (+) -dwubenzoilowinian zwiazku podanego w ty¬ tule i przekrystalizowuje dwukrotnie z chlorku metylenu/acetonu. Nastepnie rozpuszcza sie tak otrzymany produkt w wodzie, dodaje eteru i alka¬ lizuje stezonym lugiem sodowym. Po oddzieleniu warstwy organicznej, ekstrahuje sie warstwe wod¬ na jeszcze dwukrotnie eterem, przemywa ekstrak¬ ty woda, suszy nad siarczanem sodowym i odpa¬ rowuje rozpuszczalnikiem pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Tak otrzymana zasade rozpuszcza sie w etanolu za pomoca 4 n roztworu chlorowodoru w etanolu zakwasza do wartosci pH = 3 i odsacza chlorowodorek zwiazku podanego w tytule, który posiada temperature topnienia 265—267°C (miek¬ nie w temperaturze 263°C) [a]£3 = —58,6°.Przyklad XVIII. (+) - 2-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzoticpirano [2,3-c] pirydyna. 19 g zasady 2-metylo-1,3,4,10a-czterowodoro-2H- -[1]benzotiopirano[2,3-c]pirydyny (sposób wytwa¬ rzania jak podano w przykladzie I) rozpuszcza sie w 40 ml etanolu, zadaje 15,7 g kwasu (—) dwuben- zoilo-D-winowego i pozostawia do krystalizacji.Po odsaczeniu i pieciokrotnej krystalizacji z me¬ tanolu/chlorku metylenu (9:1) otrzymuje sie czysty (—) dwubenzoilowinian. Z tej soli uwalnia sie za¬ sade i otrzymuje chlorowodorek zwiazku podane¬ go w tytule tak, jak w przykladzie VII. Zwiazek ten posiada temperature topnienia 267—268°C (miek¬ nie w temperaturze od 263°C) [a]r/= +58,6°.Przyklad XIX. 2-cyklopropylornetylo-1,3,4, 10a-czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry¬ dyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XI otrzymuje sie z 12 g 2-cyklopropylometylo-1,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pi- rydyn-5-olu (mieszanina izomerów), 30 ml stezo¬ nego kwasu solnego i 30 ml wody chlorowodorek zwiazku podanego w tytule, który po trzykrotnej krystalizacji z etanolu posiada temperature top-69 679 29 nienia 258—260°C. Stosowany jako produkt wyjs¬ ciowy 2 - cyklopropylometylo - l,2,3,4,4a,10a _ szescio- wcdoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wy¬ twarza sie w nastepujacy sposób: a) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XI, punkt a) otrzymuje sie z 19,2 g l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5- -onu, 9,4 g trójetyloaminy i 10,2 g chlorku kwasu cyklopropylokarboksylowego w 370 ml absolutne¬ go benzenu 2-cyklopropylokarbonylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-on o temperaturze topnienia 163—165°C (z eta¬ nolu). b) 15 g 2-cyklopropylokarbonylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu redukuje sie sposobem opisanym w przykladzie XI, punkt b) za pomoca 9 g wodorku litowoglinowego w 470 ml absolutnego czterowodorofuranu do 2-cy- klopropylometylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (mieszanina izo¬ merów). Temperatura topnienia izomeru A wy¬ nosi 122—124°C (z izopropanolu).Przyklad XX. 2-cykloheksylometylo-1,3,4, 10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3-c] piry¬ dyna. 17 g 2-cykloheksylcmetylo-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn - 5 - ol (mieszanina izomerów) ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 15 minut w 35 ml stezonego kwasu solnego i 35 ml wody. Roztwór odparowuje sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem, pozostalosc zadaje 200 ml wo¬ dy i alkalizuje otrzymany roztwór stezonym lu¬ giem sodowym.Wydzielona zasade ekstrahuje sie chlorkiem me¬ tylenu, ekstrakt przemywa woda, suszy nad siar¬ czanem magnezowym i oddestylowuje rozpuszczal¬ nik pod zmniejszonym cisnieniem. Oleista pozosta¬ losc rozpuszcza sie w 80 ml etanolu, zakwasza do wartosci pH = 3 za pomoca 4 n roztworu chloro¬ wodoru w etanolu, odsacza wydzielony chlorowo¬ dorek zwiazku -podanego w tytule i krystalizuje z etanolu. Po krystalizacji zwiazek posiada tempe¬ rature topnienia 231—232°C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-cyklohe- ksylometylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] ben¬ zotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w na¬ stepujacy sposób: a) Roztwór 15 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwa¬ rzania jak podano w przykladzie II, punkt b) w 260 ml absolutnego benzenu zadaje sie 7,4 g trójetyloaminy, a nastepnie wkrapla w tempera¬ turze 20—25°C roztwór 11,2 g chlorku kwasu cy¬ kloheksanokarboksylowego w 40 ml absolutnego benzenu. Roztwór reakcyjny miesza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze pokojowej, w ciagu 2 godzin w temperaturze 50°C, a nastepnie oziebia ponownie do temperatury 20°C. Metna mieszanine reakcyjna przemywa sie trzykrotnie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i oddestylowuje roz¬ puszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzy¬ many jako pozostalosc 2-cykloheksylokarbonylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-on po krystalizacji z benzenu/eter temperature topnienia 169— 40 45 50 60 65 naftowy wykazuje 170°C. b) Roztwór 19 g cykloheksylokarbonylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu w 100 ml absolutnego czterowodorofu¬ ranu redukuje sie wedlug sposobu opisanego w przykladzie IX punkt b) za pomoca 10 g wodorku glinowolitowego w 400 ml czterowodorofuranu.Otrzymany jako osad 2-cykloheksylometylo-l,2,3, 4,4a,10a-szesciowodcro-5H-[1] benzotiopirano-[2,3-c] pirydyn-5-ol (mieszanina izomerów) wykazuje po roztarciu z eterem naftowym temperature topnie¬ nia 157—159°C.Przyklad XXI. 7-chloro-2-cykloheksylome- tylo- l,3,4,10a - czterowodoro- 2H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XX otrzy¬ muje sle z 17 g 7-chloro-2-cykloheksylometylo-l,2,3, 4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrze¬ wanie w 40 ml stezonego kwasu solnego i 40 ml wody w ciagu 15 minut zasade zwiazku wymie¬ nionego w tytule, która po krystalizacji z etanolu wykazuje temperature topnienia 176—178°C. Sto¬ sowany jako produkt wyjsciowy 7-chloro-2-cyklo- heksylometylo-l,2-3,4,4a,10a-szesciowodoro- 5H - [1] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) Do roztworu 300 g 7-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-,[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu (sposób' wytwarzania jak podano w przykaldzie IV, punkt b) w 3 litrach benzenu wkrapla sie w ciagu 1 godziny w temperaturze —30°C roztwór 420 g chloromrówczanu etylowego w 375 ml absolutnego benzenu. Otrzymany metny roztwór ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 6Vs godzin, nastepnie oziebia do temperatury 20°C, przemywa rozcienczonym kwasem solnym, a nastepnie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Krystaliczna pozo¬ stalosc stanowiaca 2-etoksy-karbonylo-7-chloro-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-on po krystalizacji z benzenu/heksanu wykazuje temperature topnienia 95—06°C. b) 160 g 2-etoksykarbonylo-7-chloro-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-onu ogrzewa sie do wrzenia z 4,4 litra 5 n kwa¬ su solnego w ciagu 6 dni w atmosferze azotu.Otrzymany w postaci proszku chlorowodorek 7- -chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-onu odsacza sie po oziebie¬ niu i krystalizuje z metanolu/wody. Temperatura topnienia tego zwiazku wynosi powyzej 300°C z rozkladem. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XX, punkt a) otrzymuje sie z 15 g 7-chloro-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu i 6,4 g trójetyloaminy w 200 ml abso¬ lutnego benzenu i 9,7 g chlorku kwasu cyklohe- ksanokarboksylowego w 60 ml absolutnego benze¬ nu 7-chloro-2-cykloheksylokarbonylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-on o temperaturze topnienia 176—177°C po kry¬ stalizacji z benzenu/eteru naftowego. d) Przez redukcje 17 g 7-chloro-2-cykloheksylo-69 679 31 karbcnylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodorc-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 90 ml absolutnego czterowodorofuranu za pomoca 8,1 g wodorku gli- nowolitowego w 330 ml absolutnego czterowodoro- furanu (wedlug sposobu opisanego w przykladzie £ XX, punkt b) otrzymuje sie 7-chloro-2-cykloheksy- lometylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izo¬ merów o temperaturze topnienia 154—157°C, z któ¬ rej przez krystalizacje z acetonu otrzymuje sie 10 czysty izomer A o temperaturze topnienia 169— 170°C.Przyklad XXII. 9-bromo-2-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Roztwór 14 g 9-bromo-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- 15 -szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-olu (izomer A, izomer B lub mieszanina izome¬ rów) w 28 ml stezonego kwasu solnego i 28 ml wody ogrzewa sie w ciagu 10 minut do wrzenia, a nastepnie zageszcza pod zmniejszonym cisnie- 20 niem do polowy. Odsaczony po oziebieniu i prze- krystalizowany z etanolu chlorowodorek zwiazku podanego w tytule posiada temperature topnienia 260—262°C (temperatura topnienia zasady przekry- stalizowanej z acetonu wynosi 125—126°C). 25 Stosowany jako produkt wyjsciowy 9-bromo-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepu¬ jacy sposób: a) Roztwór 250 g estru etylowego kwasu 1-mety- 30 lo-l,2,5,6-czterowodoro-izonikotynowego, 356 g o- -bromotiofenolu i 30 ml piperydyny w 1,5 litra etanolu ogrzewa sie do wrzenia w atmosferze azo¬ tu w ciagu 10 godzin. Po dodaniu dalszych 10 ml piperydyny miesza sie mieszanine reakcyjna w 35 temperaturze wrzenia w ciagu 10 godzin, nastep¬ nie odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem i ogrzewa pozostalosc w ciagu 1 godziny pod cis¬ nieniem 12 mm Hg do temperatury 120—140°C w celu usuniecia utworzonego jako produkt 40 uboczny dwusiarczku o,o'-dwubromodwufenylowe- go. Osad pozostaly w kolbie destyluje sie w wy¬ sokiej prózni, przy czym w temperaturze okolo 185—195°C 0,1 mm Hg przechodzi jako olej ester etylowy kwasu l-metylo-3-(2-bromofenylo)-tioizo- 45 nipekotynowego (mieszanina izomerów), b) Do mieszaniny 1500 g kwasu polifosforowego i 300 ml mieszaniny ksylenów wkrapla sie w cia¬ gu 1 godziny w temperaturze 90—100°C w atmo¬ sferze azotu roztwór 157 g estru etylowego kwa- 50 su 1-metylo-3-(2-bromofenylo)tioizonipekotynowe¬ go w 150 ml mieszaniny ksylenów, ogrzewa mie¬ szanine mieszajac w ciagu dalszej godziny do tem¬ peratury 130°C, oziebia ciemnobrazowa zawiesine do temperatury okolo 90°C i wylewa do 5 litrów 55 wody. Po dodaniu 1 kg lodu i 2 litrów benzenu alkalizuje sie mieszanine, mieszajac, za pomoca 2,5 litra stezonego lugu sodowego, oddziela war¬ stwe organiczna i wytrzasa warstwe wodna jeszcze dwukrotnie z benzenem. Polaczone ekstrakty or- 60 ganiczne przemywa sie woda, suszy nad siarcza¬ nem magnezowym, saczy przez wegiel aktywny i odparowuje rozpuszczalnik pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Pozostalosc, po wysuszeniu w tempera¬ turze 120°C 12 mm Hg krystalizuje sie z acetonu 65 32 lub oczyszcza z metanolu jako chlorowodorek. Za¬ sada 9-bromo-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- -5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu posiada temperature topnienia 117—118°C. Temperatura topnienia chlorowodorku wynosi 302—304°C z roz¬ kladem. c) Do roztworu 15 g zasady 9-bromo-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-onu w 300 ml etanolu wkrapla sie w temperaturze 30—40°C roztwór 3,9 g borowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego, miesza w ciagu 1 godziny w tempera¬ turze 40°C, a nastepnie jeszcze 2 godziny w tem¬ peraturze 70°C, dodaje nastepnie 20 ml metanolu i miesza jeszcze 30 minut w temperaturze 70°C.Mieszanine reakcyjna odparowuje sie do sucha pod zmniejszonym cisnieniem, rozdziela pozosta¬ losc przez wytrzasanie pomiedzy 500 ml chloro¬ formu i 500 ml wody, oddziela warstwe wodna i ponownie wytrzasa z chloroformem. Polaczone roztwory chloroformowe przemywa sie woda, su¬ szy nad siarczanem sodowym i odparowuje. Pozo¬ stajacy jako krystaliczny osad 9-bromo-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-ol (mieszanina izomerów) posiada temperature topnienia 176—180°C. Z tej miesza¬ niny otrzymuje sie za pomoca krystalizacji z me¬ tanolu izomer A o temperaturze topnienia 185— 186°C.Przyklad XXIII. 7-chloro-l,3,4,10a-cztero- wodoro-2H-[l]-benzotiopirano-,[2',3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII otrzymuje sie z 12 g 7-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro-5H-[l]-benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- 5 -olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 24 ml stezonego kwasu solnego i 24 ml wody chlorowo¬ dorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia okolo 310°C z rozkladem po krystaliza¬ cji z wody. Temperatura topnienia soli kwasu jablkowego wynosi 189—190°C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-chloro-l,2, 3,4,4a,10-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy spo¬ sób: a) Do roztworu 300 g 7-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu (sposób wytwarzania jak opisano w przykladzie IV, punkt b) w 3 litrach benzenu wkrapla sie w ciagu 1 godziny w temperaturze —30°C roztwór 420 g chloromrówczanu etylu w 375 absolutnego benzenu. Otrzymany metny roz¬ twór ogrzewa sie przez 6V2 godziny do wrzenia, oziebia nastepnie do temperatury 20°C, przemywa rozcienczonym kwasem solnym, a nastepnie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Po przekrystalizo- waniu krystalicznej pozostalosci z benzenu/heksa¬ nu otrzymuje sie 2-etoksykarbonylo-7-chloro-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-on o temperaturze topnienia 95—96°C. b) 160 g 2-etoksykarbonylo-7-chloro-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-i[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyn- -5-onu ogrzewa sie do wrzenia w atmosferze azo¬ tu przez 6 dni z 4,4 litra 5 n kwasu solnego. Po odsaczeniu produktu w postaci proszku i przekry-69 679 33 stalizowaniu z metanolu/wody otrzymuje sie chlo¬ rowodorek 7-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- -[l]benzotiopiranc.[2,3-c]pirydyn-5-onu o tempera¬ turze topnienia od 300°C z rozkladem, c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII 5 punkt c) otrzymuje sie z 110 g 7-chlorc-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzoticpirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu w 1 litrze etanolu i 39,2 g borowodor¬ ku sodowego w 160 ml wody i 4 ml stezonego lu¬ gu sodowego 7-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro- 10 -5H-[l]benzotiopirano[23-c]pirydyn-5-ol (mieszanina izomerów) o temperaturze topnienia 178—183°C Przyklad XXIV. 7-chloro-2-n-propylo-l,3,4, 10a-czterowodoro-2H-[l]benzotiopiranc[2,3-c]pirydy- na. 15 18 g 7-chloro-2-n-propylo - l,2,3,4,4a,10a - szescio- wodoro-5 H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) zawiesza sie w 40 ml wody i zadaje 40 ml stezonego kwasu solnego. Substan¬ cja rozpuszcza sie przy samorzutnym ogrzaniu do 20 temperatury okolo 60°C. Roztwór miesza sie jesz¬ cze 20 minut w temperaturze 100°C, odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem i krystalizuje gesta pozostalosc z etanolu. Po przekrystalizowaniu z etanolu/eteru otrzymuje sie czysty chlorowodorek 25 zwiazku podanego w tytule o temperaturze top¬ nienia 208—2;11°C z rozkladem. Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-chloro-2-n-propylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: 30 a) 29 g 7-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wy¬ twarzania jak podano w przykladzie XXIII punkt c) rozpuszcza sie w 450 ml absolutnego benzenu w temperaturze 50°C. Po oziebieniu do tempera- 35 tury 20°C wkrapla sie do roztworu 12,6 g trójety- loaminy, a nastepnie roztwór 11,5 g chlorku pro- pionylu w 60 ml absolutnego benzenu. Po dodaniu dalszych 3 ml trójetyloaminy miesza sie miesza¬ nine reakcyjna w ciagu 1 godziny w temperaturze 40 pokojowej i 2 godziny w temperaturze 50°C, ozie¬ bia do temperatury 20°C i zadaje 100 ml wody.Oddziela sie roztwór benzenowy i warstwe wodna ekstrahuje jeszcze trzykrotnie chlorkiem metylenu.Polaczone ekstrakty organiczne przemywa sie wo- 45 da, suszy nad siarczanem magnezowym i oddesty- lowuje rozpuszczalnik pod zmniejszonym cisnie¬ niem. Po przekrystalizowaniu surowego produktu z etanolu otrzymuje sie 7-chloro-2-propionylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c] 50 pirydyn-5-on o temperaturze topnienia 131—132°C. b) Roztwór 36 g 7-chloro- 2 -propionylo - l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-,[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-cnu w 400 ml absolutnego czterowodorofu- ranu wkrapla sie w ciagu 2 godzin do zawiesiny 55 19,4 g wodorku glinowolitowego w 800 ml abso¬ lutnego czterowodorofuranu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie nastepnie w ciagu 12 godzin do wrze¬ nia, oziebia do temperatury 0°C i w temperaturze 60 0—5°C wkrapla 105 ml nasyconego roztworu siar¬ czanu sodowego. Miesza sie jeszcze 30 minut w temperaturze pokojowej, odsacza osad i wygoto¬ wuje go trzykrotnie z czterowodorofuranem. Po¬ laczone roztwory w czterowodorofuranie suszy sie 65 34 nad siarczanem magnezowym, odparowuje rozpusz¬ czalnik pod zmniejszonym cisnieniem i krystali¬ zuje z izopropanclu stala pozostalosc. Otrzymuje sie w ten sposób 7-chloro-2-n-propylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-ol (izomer A) o temperaturze topnienia 163—164°C. Po zageszczeniu lugów pokrystalicz- nych i zadaniu pozostalosci heksanu otrzymuje sie dalsza ilcsc tego zwiazku w postaci mieszaniny izc merów o temperaturze topnienia 140—148°C.Przyklad XXV. 9-chloro-2-metylo-l,3,4,10a- -czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII otrzymuje sie z 13 g 9-chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewa¬ nie w ciagu 5 minut z 30 ml stezonego kwasu sol¬ nego i 30 ml wody i oziebienie mieszaniny reak¬ cyjnej chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 258—259°C po krysta¬ lizacji z etanolu.Stosowany jako produkt wyjsciowy 9-chloro-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepu¬ jacy sposób: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(2-chlorofeny- lotio)-izonipekotynowego wytwarza sie wedlug spo¬ sobu opisanego w przykladzie XXII, punkt a) z 255 g estru etylowego kwasu l-metylo-1,2,5,6- -czterowodoroizonikotynowego, 260 g chlorotiofe- nolu i 20 ml piperydyny w 1,5 litra etanolu z do¬ datkiem 0,5 g hydrochinonu. Temperatura wrze¬ nia otrzymanego produktu wynosi 165—173°C/ 0,3 mm Hg (mieszanina izomerów). b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt b) wytwarza sie 9-chloro-2-metylo-l,2,3,4, 4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pi- rydyn-5-on z 130 g estru etylowego kwasu 1-me- tylo-3-(2-chlorofenylotio)izonipekotynowego (mie¬ szanina izomerów), 1,3 g kwasu polifosforowego i 390 ml mieszaniny ksylenów przez ogrzewanie w ciagu póltorej godziny do temperatury 130°C.Otrzymany produkt jest mieszanina izomerów, z której jeden ze skladników po krystalizacji z metanolu posiada temperature topnienia 124— 125 °C. Nastepnie roztwór metanolowy doprowadza sie za pomoca roztworu chlorowodoru w izopro- panolu do wartosci pH = 3, odsacza wytracony produkt i krystalizuje z etanolu. Otrzymuje sie w ten sposób dalsza ilosc chlorowodorku 9-chloro- -2-metylO-l,2,3,4,4a,10a-szesciowcdoro-5H-[l]-benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (mieszanina izome¬ rów) o temperaturze topnienia 297—300°C z roz¬ kladem. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) otrzymuje sie z 15 g 9-chlorc-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-onu (w czystej postaci) w 300 ml etanolu i 4,5 g borowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego 9-chloro- -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izome¬ rów o temperaturze topnienia 164—166°C. Za po¬ moca krystalizacji z acetonu mozna otrzymac w69 679 postaci czystej izomer A o temperaturze topnie¬ nia 170—171°C.Przyklad XXVI. 9-chloro-l,3,4,10a-czterowo- doro-2H-{l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII 5 otrzymuje sie z 14 g 9-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w ciagu minut w 35 ml stezonego kwasu solnego i 35 ml wody i nastepnym oziebieniu mieszaniny reakcyj- 10 nej chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia powyzej 300°C z rozkla¬ dem. Zawiesine 13 g tego chlorowodorku w 100 ml wody i 100 ml chloroformu alkalizuje sie za po¬ moca stezonego lugu sodowego, oddziela warstwe 15 chloroformowa i warstwe wodna wytrzasa ponow¬ nie z chloroformem. Polaczone roztwory organiczne przemywa sie woda, suszy nad siarczanem sodo¬ wym, odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc krystalizuje z acetonu/heksanu. Otrzy- 20 muje sie wolna zasade zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 93—95 °C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 9-chloro-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodorowy-5H- i[l] benzotiopirano 12, 3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepujacy spo- 25 sób: a) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt a) otrzymuje sie z 50 g 9-chloro-2-metylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-onu w 450 ml absolutnego benzenu i 30 71 g chloromrówczanu etylu w 100 ml absolutnego benzenu przez gotowanie w temperaturze wrzenia w ciagu 4 godzin 2-etoksy-karbonylo-9-chloro-,l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-on o temperaturze topnienia 99—101°C 35 po krystalizacji z etanolu. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt b) ogrzewa sie pod chlodnica zwrot¬ na w ciagu 6 dni 55 g 2-etoksykarbonylo-9-chloro- l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H~ [1] benzotiopirano [2, 40 3-c]pirydyn-5-on z 1,9 litra 5n kwasu solnego. Po krystalizacji z metanolu/wody otrzymuje sie chlo¬ rowodorek 9-chlorc-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu o temperatu¬ rze topnienia od 310°C z rozkladem. 45 c) 9-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodorc-5H - [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol otrzymuje sie we¬ dlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) z 14 g 9-chloro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 300 ml 50 etanolu i 4,5 g borowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego w postaci oleistej mieszaniny izomerów. Po krystalizacji z etanolu otrzymuje sie czysty izomer A o tempera¬ turze topnienia 198—199°C. 55 Przyklad XXVII. 7-fluoro-2-metylo-l,3,4, 10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3-c] piry¬ dyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII otrzymano z 16 g 7-fluoro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- 60 -szesciowodoro-5H-[l]-benzotiopiranoi[2,3-c]pirydyn- -5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w ciagu 30 minut w 40 ml stezonego kwasu solnego i w 40 ml wody i nastepnym oziebieniu mieszani¬ ny reakcyjnej chlorowodorku zwiazku podanego w 65 36 tytule, który po krystalizacji z metanolu/etanolu posiada temperature topnienia 277—278°C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-fluoro-2- -metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l] benzotio- pirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w sposób nastepujacy: a) Ester etylowy kwasu l-metylo-3-(4-fluorofeny- lotio(-izonipekotynowego wytwarza sie wedlug spo¬ sobu opisanego w przykladzie XXII, punkt a) z 240 g estru etylowego kwasu l-metylo-l,2,5,6-czte- rowodoroizonikotynowego, 200 g 4-fluorotiófenolu i 20 ml piperydyny w 1,5 litra etanolu z dadat- kiem 0,5 g hydrohinonu. Otrzymuje sie produkt o temperaturze wrzenia 132—136°C/0,05 mm HG (mieszanina izomerów). Temperatura topnienia izo¬ meru A: 72—73°C po krystalizacji heksanu. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt b) wytwarza sie z 100 g estru etylo¬ wego kwasu l-metylo-3-(4-fluorofenylotio)-izonipe- kotynowego (mieszanina izomerów), 1 kg kwasu polifosforowego i 400 ml mieszaniny ksylenów przez ogrzewanie w ciagu póltorej godziny do temperatury 130°C 7-fluoro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-,[l] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn- -5-on o temperaturze topnienia 122—123°C po kry¬ stalizacji z metanolu. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) otrzymuje sie z 15 g 7-fluoro-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5HH[l] benzotiopirano [2, 3-c]pirydyn-5-onu w 300 ml etanolu i 4,0 g bo¬ rowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,4 ml ste¬ zonego lugu sodowego 7-fluoro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-ol jako mieszanine izomerów o temperatu¬ rze topnienia 140—152°C, z której po krystaliza¬ cji z etanolu otrzymuje sie czysty izomer A o temperaturze topnienia 161—162°C.Przyklad XXVIII. 7-fluoro-l,3,4,10a-cztero- wcdoro-2H-[l]-benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII otrzymuje sie z 14 g 7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 40 ml stezonego kwasu solnego i 40 ml wody w ciagu minut i nastepnym oziebieniu mieszaniny reak¬ cyjnej chlorowodorek zwiazku, podanego w tytule, o temperaturze topnienia 256—258°C po krystali¬ zacji z metanolu/etanolu.Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-fluoro-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepujacy sposób: a) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt a) otrzymuje sie z 50 g 7-fluoro-2-metylo- -l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-onu w 450 ml absolutnego benze¬ nu i 70,5 g chloromrówczanu etylu w 100 ml abso¬ lutnego benzenu przez gotowanie w ciagu 3 go¬ dzin 2-etoksykarbonylo-7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-on o temperaturze topnienia 104—105°C po krystali¬ zacji z etanolu. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt b) ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna 55 g 2-etoksykarbonylo-7-fluoro-l,2,3,4,4a, 10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry-69 679 37 dyn-5-onu z 1 litrem stezonego kwasu solnego i 1 litrem wody w ciagu 4 dni. Otrzymuje sie w ten sposób chlorowodorek 7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a- szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5- -onu o temperaturze topnienia 332—335°C z roz- 5 kladem (krystalizacja z etanolu), c) 7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie we¬ dlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) z 19 g 7-fluoro-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- 10 -{l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 300 ml etanolu i 4,5 g borowodorku sodowego w 16 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego. Z otrzy¬ manej w postaci oleju mieszaniny izomerów otrzy¬ muje sie po krystalizacji z etanolu/eteru czysty 15 izomer A o temperaturze topnienia 159—160°C.Przyklad XXIX. 6,9-dwuchloro-2-metylo-l, 3,4,10a-czterowodoro-2H-[l]benzotiopirano [2,3-c] pi¬ rydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII 20 otrzymuje sie z 15 g 6,9-dwuchloro-2-metylo-1,2,3, 4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrze¬ wanie w ciagu 1 godziny w 40 ml stezonego kwa¬ su solnego i 40 ml wody i nastepnym oziebieniu 25 mieszaniny reakcyjnej chlorowodorek zwiazku po¬ danego w tytule o temperaturze topnienia 279— 281°C (po krystalizacji z etanolu).Stosowany jako produkt wyjsciowy 6,9-dwu- chloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H - [1] 30 benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepujacy sposób: a) Roztwór 90 g estru etylowego kwasu 1-metylo- -1,2,5,6-czterowodoroizonikotynowego i 112 g 2,5- -dwuchlorotiofenolu w 450 ml etanolu ogrzewa sie do wrzenia w atmosferze azotu w ciagu 24 godzin.Nastepnie oddestylowuje sie rozpuszczalnik przy 12 mm Hg i poddaje pozostalosc destylacji frak¬ cjonowanej w wysokiej prózni. Ester etylowy kwa¬ su l-metylo-3-(2,5-dwuchlorofenylotio)-izonipeko- tynowego destyluje sie w temperaturze 175—183°C/ 0,1—0,2 mm Hg w pcstaci oleistej mieszaniny izo¬ merów. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, 45 punkt b) z 90 g estru etylowego kwasu 1-metylo- -3-(2,5-dwuchlorofenylotio)-izonipekotynowego, 800 g kwasu polifosforowego i 160 ml mieszaniny ksyle¬ nów otrzymuje sie przez mieszanie w ciagu 3 godzin w temperaturze 110—120°C 6,9-dwuchloro- CA 50 -2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H -[1] benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-on o temperaturze top¬ nienia 133—134°C (krystalizacja z acetonitrylu). c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) z 15 g 6,9-dwuchloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, 55 -10a-szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano [2,3-c] piry- dyn-5-onu w 270 ml etanolu, 4,0 g borowodorku sodowego w 14 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego otrzymuje sie 6,9-dwuchloro-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- 60 -c]pirydyn-5-ol w postaci mieszaniny izomerów o temperaturze topnienia 175—187°C. Po krystaliza¬ cji z metanolu otrzymuje sie czysty izomer A o temperaturze topnienia 194—195°C.Przyklad XXX. 7,9-dwuchloro-2-metylo-l, 65 38 3,4,10a-czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pi¬ rydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII z 14 g 7,9-dwuchloro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szescio- wcdoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-olu (mieszanina izomerów) przez gotowanie w ciagu jednej godziny w 40 ml stezonego kwasu solnego i 40 ml wody i pózniejszym oziebieniu mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 271— 273°C (krystalizacja z etanolu).Stosowany jako produkt wyjsciowy 7,9-dwuchlo- ro-2-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- [1] ben- zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w na¬ stepujacy sposób: a) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIX, punkt a) otrzymuje sie z 60 g estru etylowego kwasu l-metylo-l,2,5,6-czterowodoroizonikotynowe- go i 77 g 2,4-dwuchlorotiofenolu w 310 ml etanolu ester etylowy kwasu l-metylo-3-(2,4-dwuchlorofe- nylotio)-izonipekotynowego w postaci mieszaniny izomerów o tempraturze wrzenia okolo 150—175°C/ 0,3 mm Hg. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt b) 35 g estru etylowego l-metylo-3-(2,4-dwu- chlorofenylotio)-izonipekotynowego, 300 g kwasu polifosforowego i 150 ml mieszaniny ksylenów miesza sie w ciagu 3 godzin w temperaturze 120— 125°C i otrzymuje sie 7,9-dwuchloro-2-metylo-l,2, 3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]-benzotiopirano[2,3-c] pirydyn-5-onu. Temperatura topnienia chlrowo- dorku po krystalizacji z metanolu/etanolu wynosi 275—277°C. c) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) z 15 g 7,9-dwuchloro-2-metylo-l,2,3,4,4a, lOa-szesciowodoro - 5H - [1] benzotiopirano [2,3-c] pi- rydyn-5-onu w 270 ml etanolu, 4,0 g borowodorku sodowego w 14 ml wody i 0,4 ml stezonego lugu sodowego otrzymuje sie 7,9-dwuchloro-2-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-i[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-ol jako mieszanine izomerów o tem¬ peraturze topnienia 170—178°C. Za pomoca kry¬ stalizacji z etanolu otrzymuje sie czysty izomer A o temperaturze topnienia 182—183°C.Przyklad XXXI. 7-metylo-l,3,4,10a-cztero- wodoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII z 13 g 7-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (mieszanina izo¬ merów) przez ogrzewanie w 28 ml stezonego kwa¬ su solnego i 28 ml wody w ciagu 5 minut otrzy¬ muje sie chlorowodorek zwiazku podanego w ty¬ tule o temperaturze topnienia po krystalizacji z etanolu 214—215°C.Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-metylo-l, 2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3- -c]pirydyn-5-ol wytwarza sie w nastepujacy spo¬ sób: a) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt a) z 50 g 2,7-dwumetylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu (sposób wytwarzania jak opisano w przykladzie III, punkt b) w 450 ml benzenu i 76 g chloro- mrówczanu etylu w 100 ml absolutnego benzenu przez gotowanie w ciagu 3 godzin otrzymuje sie69 679 39 2-etoksykarbonylo-7-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowo- doro-5H-[l]benzotiop:rano[2,3-c]pirydyn-5-on o tem¬ peraturze topnienia 79—81°C (krystalizacja z eta¬ nolu). b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIII, punkt b) ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 4 dni 55 g 2-etoksykarbonylo-7-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-cn z 2,0 litra 5 n kwasu solnego. Otrzymuje sie chlo-, rowodorek 7 - metylo - l,2,3,4y4a,10a - szesciowodoro- -5H-{l]benzotiopirano[2j3-c]pirydyn-5-onu o tempe¬ raturze topnienia od 320°C z rozkladem (krystali¬ zacja z metanolu/wody). c) 7-metylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-,[l]ben- zatiopirano[2y3-c]pirydyn-5-ol wytwarza sie wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII, punkt c) z 13 g 7-metylo-1,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-onu w 280 ml eta¬ nolu i 3,7 g borowodorku sodowego w 15 ml wo¬ dy i 0,3 ml stezonego lugu sodowego otrzymujac jako gesta ciecz mieszanine izomerów? która bez dalszego oczyszczania poddaje sie reakcji odszcze- piania wody.Przyklad XXXII. 7-metylo-2-n-propylo-l,3, 4,10a-czterowódoro-2H-[l] benzotiopirano [2,3-c]| pi¬ rydyna.Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXII z 22,4 g 7-metylo-2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a- -szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn- -5-olu (mieszanina izomerów) przez ogrzewanie w 45 ml stezonego kwasu solnego i 45 ml wody w ciagu 5 minut, odparowanie pod zmniejszonym cisnieniem i krystalizacje pozostalosci z izopropa- nolu/eteru otrzymuje sie chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 192— 194° (substancja mieknie cd temperatury 185°C).Stosowany jako produkt wyjsciowy 7-metylc-2- -n-propylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowcdoro-5H-[l]benzo- tiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w nastepujacy sposób: a) 30 g 7-metylo-l,23,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano[2,3-c]-pirydyn-5-onu (sposób wy¬ twarzania jak opisano w przykladzie XXXI, punkt b) rozpuszcza sie wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIV, punkt a) w 500 ml absolutnego benzenu, zadaje 14,5 g trójetyloaminy, a nastepnie 13 g chlorku propicnylu w 70 ml absolutnego ben¬ zenu. Po takiej samej przeróbce jak w podanym przykladzie i krystalizacji z etanolu/eteru otrzy¬ muje sie 7-metylo-2-propionylo-l,2,3,4,4a,10a-szes- ciowodoro-5H-i[l] benzotiopirano [2,3-c] pirydyn-5-cn o temperaturze topnienia 120—121°C. b) Wedlug sposobu opisanego w przykladzie XXIV, punkt b) redukuje sie 29,6 g 7-metylo-2-propiony- lo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- ,[1] benzotiopirano [2,3-c]pirydyn-5-onu w 180 ml absolutnego cztero- wodorofuranu za pomoca 17 g wodorku glinowoli- towego w 600 ml absolutnego czterowodorofuranu.Po krystalizacji z izopropanolu otrzymuje sie 7- metylo-2-n-propylo-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H- -i[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol jako miesza¬ nine izomerów o temperaturze topnienia 132— 147°C.Przyklad XXXIII. (—)-7-chloro-;2-metylo-l, 40 3,4,10a-czterowodoro-2H-[l] benzotiopirano {2 3-c] pi¬ rydyna. 36 g zasady 7-chloro-2-metylo-1,3,4,lOa - cztero- wodoro-2H-[l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyny (sposób wytwarzania podano w przykladzie IV) rozpuszcza sie w 300 ml etanolu w temperaturze 50°C i zada¬ je 26,6 g kwasu (+)-dwubenzoilo-L-winowego w 400 ml etanolu. Po pozostawieniu mieszaniny w ciagu 12 godzin w temperaturze pokojowej odsacza io sie krystaliczny produkt i krystalizuje go trzy¬ krotnie stosujac porcje po 1,5 litra 95% etanolu.Otrzymany (+)-dwubenzoilowinian przeprowadza sie w stan zawiesiny w 200 ml wody, zawiesine zadaje 200 ml chlorku metylenu i alkalizuje ste- zonym lugiem sodowym. Po oddzieleniu warstwy organicznej, ekstrahuje sie warstwe wodna jeszcze dwukrotnie chlorkiem metylenu, przemywa po¬ laczone ekstrakty woda, suszy nad weglanem po¬ tasowym i odparowuje rozpuszczalnik pod zmniej- szonym cisnieniem.Po krystalizacji pozostalosci z etanolu otrzymuje sie zasade zwiazku podanego w tytule, o tempe¬ raturze topnienia 95—97°C [a]^ = 43,6° (c = 1, w benzenie).Przyklad XXXIV. (+) -7-chloro-2-metylo- -l,3,4,10a-czterowodoro-2H- [1] benzotiopirano [2,3-c] pirydyna.Pierwszy etanolowy lug pokrystalizacyjny po (+)-dwubenzoilowinianie (jak opisano w przykla- dzie XXXIII) odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem do sucha. Pozostalosc zadaje sie 200 ml wody i 200 ml chlorku metylenu, calosc alkalizuje lugiem sodowym, oddziela warstwe organiczna i ekstrahuje warstwe wodna jeszcze raz chlorkiem metylenu. Po przemyciu ekstraktów woda, wysu¬ szeniu nad siarczanem sodowym i odparowaniu rozpuszczalnika, rozpuszcza sie pozostalosc (15 g) w 250 ml etanolu w temperaturze 50°C, zadaje roztwór roztworem 22 g kwasu (—)-dwubenzoilo- 40 -D-winowego w 100 ml etanolu i roztwór ten po¬ zostawia w ciagu 2 dni w temperaturze pokojowej.Nastepnie odsacza sie wykrystalizowany (—^dwu¬ benzoilowinian, przekrystalizowuje go dwukrotnie kazdorazowo z 1,5 litra 95°/o etanolu i przeprowa- 45 dza w wolna zasade sposobem opisanym w przy¬ kladzie XXXIII. Po krystalizacji z etanolu otrzy¬ muje sie zasade zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 96—97°C, [a]^ = +43,6° (c = 1, w benzenie). 50 Przyklad XXXV. 2-(2-butynylo)-l,3,4,10a- -czterowodoro - 2H - [1] - benzotiopirano [2,3-c] piry¬ dyna. 7 g 2-(2-butynylo) - l,2,3,4,4a,10a - szesciowodoro- -5H- [l]benzotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-olu (miesza- 55 nina izomerów) ogrzewa sie do wrzenia w ciagu minut w 100 ml 4 n kwasu solnego, oziebia roz¬ twór do temperatury 0°C i otrzymuje po krystali¬ zacji z etanolu chlorowodorek zwiazku podanego w tytule o temperaturze topnienia 178—179°C z 60 rozkladem.Stosowany jako produkt wyjsciowy 2-(2-buty- nylo)-l,2,3,4,4a,10a,-szesciowodoro-5H-[l]-benzotiopi- rano[2,3-c]pirydyn-5-ol mozna wytworzyc w na¬ stepujacy sposób: 65 a) Do mieszaniny 25 g l,2,3,4,4a,10a-szesciowodo-69 679 41 42 ro-5H-[l]benzotiopirana[2,3-c]pirydyn-5-olu (sposób wytwarzania opisano w przykladzie II, punkt c) i 27 g bezwodnego weglanu sodowego w 506 ml bezwodnego chloroformu wkrapla sie w tempera¬ turze pokojowej w ciagu 1 godziny roztwór 17,2 g 5 l,3-dwuchloro-2-butenu w 100 ml bezwodnego chloroformu.Zawiesine ogrzewa sie nastepnie do wrzenia w ciagu 18 godzin odsacza na goraco i osad prze¬ mywa chloroformem. 10 Polaczone ekstrakty przemywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Z pozostalosci po kry¬ stalizacji z izopropanolu otrzymuje sie 2-(2-chloro- -2-butenylo)-l,2,3,4,4a,10a-szesciowodoro-5H-[l]-ben- 15 zotiopirano[2,3-c]pirydyn-5-ol o temperaturze top¬ nienia 128—129°C. b) Do roztworu 6 g wodorotlenku potasowego w 55 ml n-butanolu dodaje sie w atmosferze azotu roztwór 9,0 g 2-(2-chloro-2-butenylo)-l,2,3,4,4a,10a- 2o szesciowodoro-5H-[l]benzotiopirano(2,3-c]pirydyn-5- -olu w 10 ml n-butanolu i calosc miesza w ciagu 24 godzin w temperaturze 115°C. Po oziebieniu zadaje sie mieszanine reakcyjna 200 ml benzenu, przemywa nasyconym roztworem soli kuchennej 25 do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem mag¬ nezowym i odparowuje pcd zmniejszonym cisnie¬ niem. Po krystalizacji pozostalosci z etanolu otrzy¬ muje sie jako pozostalosc 2-(2-butynylo)-l,2,3,44a, 16-szesciowodoro-5H-[l] benzotiopirano [2,3-c] piry- 30 dyn-5-ol (mieszanina izomerów) o temperaturze topnienia 153—155°C. Po krystalizacji z etanolu otrzymuje sie izomer A o temperaturze topnienia 155—156°C. PL