PL240127B1 - Układ chłodzący zamrażarki, zwłaszcza zamrażarki płytowej - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest układ chłodzący zamrażarki, zwłaszcza zamrażarki płytowej, mający w szczególności zastosowanie w procesie szybkiego mrożenia żywności. Dziedzinę techniki stanowią urządzenia chłodnicze i zamrażarki, wykorzystywane do zamrażania produktów, zwłaszcza produktów spożywczych.

W stanie techniki znanych jest wiele systemów chłodniczych i układów wykorzystywanych do zamrażania produktów.

Z polskiego opisu patentowego Pat. 189355 znane jest urządzenie do zamrażania produktów, zwłaszcza produktów żywnościowych, w których ciecz kriogeniczną rozpyla się na produkty podczas ich przenoszenia do izolowanej obudowy zamrażarki z mechanicznym przenośnikiem. Przedmiotem wynalazku jest urządzenie, zawierające izolowaną obudowę, środki utrzymujące wnętrze obudowy w temperaturze niższej niż otoczenie zawierające środki do powodowania obiegu powietrza wewnątrz obudowy i jego zetkniecie z produktami przenoszone mi przez obudowę, oraz wymiennik ciepła odbierający ciepło z powietrza krążącego wewnątrz obudowy i środki do przenoszenia produktów przez obudowę poprzez jej wlot i wylot, zmniejszające temperaturę produktu, osłonę wyznaczającą strefę rozpylania cieczy kriogenicznej znajdującą się przy wlocie obudowy, przy czym ma system umieszczony wewnątrz osłony do rozpylania na pro dukty nieszkodliwej dla układu oddechowego cieczy kriogenicznej, przy ich przenoszeniu poprzez strefę rozpylania i do obudowy i środki kierujące przynajmniej część cieczy kriogenicznej odparowanej po zetknięciu z produktami, do wprowadzenia jej do obudowy, charakteryzujące się tym, że zawiera czujnik wyznaczający temperaturę krążącego powietrza stykającego się z wymiennikiem ciepła i sterownik sterujący w zależności od wyznaczonej temperatury wentylatorem kierującym zmianą ilości odparowanej cieczy kriogenicznej wprowadzanej do obudowy.

W opisie PL312457A1 ujawniono urządzenie do zamrażania produktów żywnościowych, zawierające strefy zamrażania zanurzeniowego i atmosferycznego oraz przenośnik do transportowania zamrażanych produktów żywnościowych przez obie strefy, gdzie obie strefy pracują albo niezależnie, albo razem, a ponadto stosuje się środki optymalizacji wydajności urządzenia.

W opisie patentowym PL 179201B ujawniono sposób zamrażania stożkowych wyrobów z mięsa siekanego, zwłaszcza stożków mięsnych na kebaby oraz urządzenie do zamrażania stożkowych wyrobów z mięsa siekanego, zwłaszcza stożków mięsnych na kebaby. Sposób zamrażania stożkowych wyrobów z mięsa siekanego charakteryzuje się tym, że w osi wzdłużnej chłodzonego wyrobu z siekanego mięsa umieszcza się rurę ze stali stopowej, a następnie wyrób z siekanego mięsa wkłada się do komory zamrażającej wypełnionej częściowo medium chłodzącym, w której rurę łączy się z obiegiem medium chłodzącego, po czym zamraża się wyrób jednocześnie od wewnątrz i od zewnątrz, przy czym medium chłodzące kieruje się przez połączoną z komorą zamrażającą rurę ze stali stopowej, a niezanurzoną w medium chłodzącym część wyrobu z siekanego mięsa zrasza się medium chłodzącym. Urządzenie posiada izolowaną cieplnie komorę zamrażającą z dnem, czterema ściankami działowymi, zamykaną pokrywą jak również przewód doprowadzający medium chłodzące, a także przewód, odprowadzający to medium. Górny koniec rury ze stali stopowej jest połączony z urządzeniem do zraszania medium chłodzącym, a jej dolny koniec jest połączony poprzez złącze z przewodem, doprowadzającym medium chłodzące. Na początku zamrażania komora zamrażająca jest wypełniona medium chłodzącym mniej więcej do połowy wysokości zanurzenia wyrobu.

W polskim opisie patentowym Pat. 166640 ujawniono natomiast kontenerowy tunel zamrażalniczy, który charakteryzuje się tym, że kolektor cieczowy zasilania oziębiacza składa się z rury kwadratowej, podzielonej od góry wzdłużnie na trzy komory połączone przewodami z wężownicami oziębiacza, oraz komorę dolną. Komory górne są połączone, na końcu kolektora od kierunku zasilania, szczeliną z komorą dolną posiadającą przewód spustu oleju.

Z opisu patentowego PL168750B znany jest sposób i urządzenie do zamrażania produktu, zwłaszcza produktu spożywczego. Sposób polega na tym, że doprowadza się do zetknięcia produktu z warstwą ciekłego gazu, którego temperatura wrzenia jest niższa od -30°C, umieszczoną na powierzchni wibrującej podpory, i oddziela się co najmniej częściowo zamrożony produkt od warstewki ciekłego gazu. Urządzenie zawiera generator drgań połączony z podporą, na powierzchni której umieszczona jest warstewka ciekłego gazu, którego temperatura wrzenia jest niższa od -30°C.

Znane są również zamrażarki płytowe, spośród których wyróżnić można zamrażarki pionowe i zamrażarki poziome. W zamrażarkach poziomych, produkt przygotowany do zamrożenia układa

PL 240 127 B1 się w tackach, które umieszcza się pomiędzy płytami zamrażarki. W zamrażarkach pionowych, produkt układa się bezpośrednio pomiędzy płyty zamrażalnicze. Płyty dociska się hydraulicznie, tak aby stworzyć dobry kontakt z produktem w czasie, gdy w płytach zamrażalniczych odparowuje czynnik chłodniczy. Proces zamrażania kontaktowego z wykorzystaniem zamrażarek płytowych to jeden z bardziej ekonomicznych sposobów zamrażania, w związku z czym zamrażarki płytowe na szeroką skalę wykorzystywane są w procesach zamrażania m.in. mięsa, podrobów, ryb, owoców morza, warzyw czy soków.

Istotnym problemem i niedogodnością związaną z wykorzystaniem rozwiązań znanych ze stanu techniki, w tym w szczególności znanych zamrażarek płytowych jest fakt, iż na ogół czynnikiem chłodniczym jest freon (w postaci zalewowej lub bezpośrednio parującej) oraz amoniak, czyli związki charakteryzujące się znaczącym, negatywnym oddziaływaniem na środowisko (atmosferę i ludzi), zwłaszcza w przypadku rozszczelnienia instalacji i niekontrolowanych wycieków czynnika do środowiska. Ponadto są to czynniki, których cena istotnie wzrosła na przestrzeni ostatnich lat. Zastosowanie innych cieczy niskokrzepnących, np. glikoli, jest również problemowe z uwagi na znaczne zwiększenie gęstości (lepkości) w temperaturach ujemnych, co wymagałoby zastosowania pomp o zwiększonej wydajności i przyczyniałoby się tym samym do znacznego zwiększenia kosztów instalacji, przy założeniu, że wydajność chłodzenia i tak byłaby niewystarczająca do zamrożenia produktów.

Rozwiązanie według wynalazku eliminuje wady i niedogodności rozwiązań znanych ze stanu techniki.

Istota wynalazku, którym jest układ chłodzący zamrażarki, zwłaszcza zamrażarki płytowej, polega na tym, że obieg cieczy chłodzącej, korzystnie mrówczanu potasu, połączony jest poprzez wymiennik ciepła oraz wymiennik ciepła przegrzania z obiegiem czynnika chłodniczego, korzystnie freonu, przy czym obieg czynnika chłodniczego, korzystnie freonu, składa się ze zbiornika czynnika chłodniczego, połączonego poprzez zawór rozprężny z wymiennikiem ciepła, natomiast wymiennik ciepła połączony jest dalej z zespołem sprężarkowym, który to zespół sprężarkowy połączony jest ze skraplaczem poprzez wymiennik ciepła przegrzania a skraplacz dalej połączony jest ze zbiornikiem czynnika chłodniczego, natomiast obieg cieczy chłodzącej, korzystnie mrówczanu potasu, składa się ze zbiornika buforowego cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C oraz zbiornika buforowego cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, gdzie zbiornik buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C w pierwszym obiegu, w którym zamontowana jest pompa obiegowa pierwotna, połączony jest z wymiennikiem ciepła oraz w drugim obiegu, w którym zamontowana jest pompa obiegowa wtórna połączony, jest poprzez zawory trójdrożne z płytami mrożącymi zamrażarki płytowej, które to płyty mrożące zamrażarki płytowej połączone są przez zawory trójdrożne ze zbiornikiem buforowym cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, przy czym zbiornik buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest w obiegu zamkniętym z wymiennikiem ciepła przegrzania, w którym to obiegu zamontowana jest pompa obiegowa odzysku ciepła.

Szczególnie korzystnym jest, gdy zbiornik buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest z wymiennikiem ciepła przegrzania poprzez dodatkowy wymiennik ciepła, do którego to wymiennika ciepła doprowadzany jest czynnik chłodniczy, korzystnie glikol etylenowy, odbierający ciepło przegrzania z wymiennika ciepła przegrzania i przepompowywany w obiegu zamkniętym za pomocą pompy obiegowej.

Dodatkowo korzystnym jest, gdy zawór rozprężny jest zaworem sterowanym elektronicznie, jak również korzystnym jest, gdy pomiędzy zbiornikiem czynnika chłodniczego a zaworem rozprężnym zamontowany jest filtr.

Korzystnym także jest, gdy pomiędzy wymiennikiem ciepła a zespołem sprężarkowym zamontowany jest separator cieczy.

Również korzystnym jest, gdy wymiennikiem ciepła jest wymiennik płytowy.

Korzystnym także jest gdy układ grzejny cieczy chłodzącej stanowi zbiornik buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, zasilany cieczą przepływającą przez wymiennik ciepła przegrzania, przy czym szczególnie korzystnym jest, gdy układ grzejny zawiera wężownicę z podgrzaną cieczą chłodzącą, korzystnie mrówczanem potasu.

Ponadto korzystnym jest, gdy układ grzejny zawiera grzałkę elektryczną.

Dzięki zastosowaniu rozwiązania według wynalazku uzyskano następujące korzyści techniczno-użytkowe:

- zmniejszenie czasu odszraniania płyt mrożących zamrażarek płytowych,

- uproszczenie konstrukcji układu i poprawa efektywności procesu zamrażania w związku z możliwością jednoczesnej pracy dwóch zamrażarek, przy wykorzystaniu jednego agregatu zasilającego,

PL 240 127 B1 co w przypadku zastosowania freonu jest niemożliwe z uwagi na konieczność przemienności procesu celem odszronienia płyt mrożących zamrażarek płytowych (chłodzenie-grzanie),

- zminimalizowanie negatywnego oddziaływania instalacji na środowisko, na skutek ograniczenia zapotrzebowania na freon i wyeliminowania konieczności stosowania amoniaku, czyli produktów trujących dla atmosfery i/lub człowieka,

- ograniczenie skutków wycieku, bowiem mrówczan potasu to ciecz całkowicie biodegradowalna, - zminimalizowanie ryzyka niewykrycia wycieku w miejscach łączenia poszczególnych elementów układu (łatwiej zauważyć wyciekającą ciecz niż ulatniający się gaz),

- obniżenie ciśnienia medium chłodzącego w zamrażarce, bowiem w przypadku mrówczanu potasu ciśnienie równa się w przybliżeniu 3 bar, natomiast w przypadku innych czynników ciśnienie może sięgać 20 bar,

- obniżenie kosztów eksploatacji układu (związki freonu i amoniaku są zdecydowanie droższe od mrówczanu potasu),

- zmniejszenie energochłonności procesu.

Przedmiot wynalazku w przykładowym lecz nieograniczającym wykonaniu przedstawiono na rysunku, na którym schematycznie pokazano poszczególne elementy układu i ich wzajemne połączenie, przy czym na Fig. 1 przedstawiono rozwiązanie w pierwszej odmianie wykonania, natomiast na Fig. 2 przedstawiono drugą odmianę wykonania.

W przykładowym wykonaniu układ według wynalazku stanowi układ chłodniczy zamrażarki płytowej, w której obieg cieczy chłodzącej, mrówczanu potasu, połączony jest poprzez wymiennik ciepła 1 oraz wymiennik ciepła przegrzania 2 z obiegiem czynnika chłodniczego, którym jest freon R507. W układzie można zatem wyróżnić elementy stanowiące część freonową i część mrówczanową.

Obieg czynnika chłodniczego - freonu, składa się ze zbiornika 3 czynnika chłodniczego, połączony jest poprzez płytowy wymiennik ciepła 1 z zespołem sprężarkowym 5, gdzie zespół sprężarkowy 5 połączony jest ze skraplaczem 6 poprzez wymiennik ciepła przegrzania 2 a skraplacz 6 dalej połączony jest ze zbiornikiem 3 czynnika chłodniczego. W obiegu czynnika chłodniczego (freonu), na wyjściu ze zbiornika 3 czynnika chłodniczego a przed wymiennikiem ciepła 1, wbudowany jest filtr 15 i elektroniczny zawór 4 rozprężny AKV, natomiast po stronie ssawnej zespołu sprężarkowego 5 w obiegu czynnika chłodniczego zamontowany jest separator cieczy 16. Zastosowanie elektronicznego zaworu rozprężnego 4 daje większe możliwości kontrolowania i sterowania obiegiem, natomiast separator 16 cieczy zabezpiecza sprężarki przed zassaniem cieczy.

Działanie układu chłodniczego polega na zasadzie bezpośredniego odparowania czynnika chłodniczego - freonu, który krąży w obiegu zgodnie z zasadami termodynamiki.

Obieg cieczy chłodzącej - mrówczanu potasu, składa się natomiast ze zbiornika buforowego 7 cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C oraz zbiornika buforowego 8 cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, przy czym w pierwszym obiegu, w którym zamontowana jest pierwotna pompa obiegowa 9, zbiornik buforowy 7 cieczy chłodzące j o temperaturze mniejszej od 0°C połączony jest z wymiennikiem ciepła 1, natomiast w drugim obiegu, w którym zamontowana jest wtórna pompa obiegowa 10, zbiornik buforowy 7 cieczy chłodzącej o temperaturz e mniejszej od 0°C połączony jest poprzez zawory trójdrożne 11, 12 z płytami mrożącymi zamrażarki płytowej 13, które to płyty mrożące zamrażarki płytowej 13 połączone są przez zawory trójdrożne 11, 12 ze zbiornikiem buforowym 8 cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C. Zbiornik buforowy 8 cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest natomiast w obiegu zamkniętym z wymiennikiem ciepła przegrzania 2, w którym to obiegu zamontowana jest pompa obiegowa odzysku ciepła 14.

Układ grzejny cieczy chłodzącej stanowi zbiornik buforowy 8 cieczy o temperaturze większej lub równej 0°C z wężownicą, przez którą przepływa ciecz chłodząca (mrówczan potasu), podgrzana w wymienniku ciepła przegrzania 2. Z uwagi na konieczność utrzymania wydajności układu freonowego, układ przepływu czynnika chłodniczego przez wymiennik ciepła przegrzania 2, zbudowany jest na trójnikach, umożliwiających częściowy przepływ czynnika chłodniczego przez wymie nnik ciepła przegrzania 2, przy zachowaniu możliwości bezpośredniego przepływu czynnika chłodniczego z zespołu sprężarkowego 5 do skraplacza 6.

W drugiej odmianie wykonania zbiornik buforowy 8 cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest z wymiennikiem ciepła przegrzania 2 poprzez dodatkowy wymiennik ciepła 17, do którego to wymiennika ciepła 17 doprowadzany jest czynnik chłodniczy - glikol etylenowy,

PL 240 127 B1 odbierający ciepło przegrzania z wymiennika ciepła przegrzania 2 i przepompowywany w obiegu zamkniętym za pomocą pompy obiegowej 18.

Wymiennik ciepła przegrzania 2 spełnia taką samą rolę, jak w przypadku rozwiązania w pierwszej wersji wykonania, przy czym cieczą ogrzewaną po stronie wtórnej jest glikol etylenowy, co dodatkowo zabezpiecza układ i zwiększa niezawodność jego działania, dzięki ograniczeniu ryzyka degradacji płynu po przegrzaniu, bowiem w zależności od konstrukcji układu wymiany ciepła temperatura płynu może osiągnąć nawet 90°C. Ogrzany glikol etylenowy jest następnie transportowany za pomocą pompy obiegowej 18 do wymiennika ciepła 17, w którym następuje podgrzanie mrówczanu potasu, skąd trafia już do zbiornika buforowego 8 cieczy o temperaturze większej lub równej 0°C. Takie rozwiązanie umożliwia większą kontrolę temperatury mrówczanu potasu.

Trzecią odmianę wykonania układu, nieuwidocznioną na rysunku, stanowi rozwiązanie, w którym ciecz chłodząca (mrówczan potasu) przepompowywana jest bezpośrednio ze zbiornika buforowego 8 i podgrzewana jest w wymienniku ciepła przegrzania 2, z którego przepompowywana jest z powrotem do zbiornika buforowego 8.

W czwartej odmianie wykonania, układ grzejny dodatkowo wyposażony jest w grzałkę elektryczną (nieuwidocznioną na rysunku).

W części mrówczanowej zachodzą dwa procesy w jednym obiegu, tj. proces mrożenia i proces grzania płyt zamrażarki (odmrażania).

Mrówczan potasu za pomocą pierwotnej pompy obiegowej 9 przemieszczany jest ze zbiornika buforowego 7 cieczy chłodzącej do w wymiennika ciepła 1 (wymiennik ciepła - parownik: freon/mrówczan). W wymienniku ciepła 1, na skutek parowania czynnika chłodniczego (freonu), ciecz chłodząca (mrówczan potasu), ochładza się do temperatury równej w przybliżeniu -30°C. Ochłodzony mrówczan potasu, za pomocą wtórnej pompy obiegowej 10 przemieszczany jest następnie do płyt mrożących zamrażarki płytowej 13 celem wychłodzenia produktów umieszczonych w zamrażarce. Z uwagi na konieczność zapewnienia odpowiedniej ilość mrówczanu potasu niezbędnego dla przechłodzenia układu, jak również dla zabezpieczenia przed ciągłą pracą sprężarek stanowiących zespół sprężarkowy 5 znajdujący się w części freonowej, przechłodzony mrówczan potasu jest dodatkowo magazynowany w zbiorniku buforowym 7 cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C.

Ciepło potrzebne do części grzewczej, jest pobierane poprzez wymiennik ciepła 2, który zamienia ciepło skraplania freonu (tzw. ciepło odpadowe) w energię cieplną zmagazynowaną w drugim zbiorniku buforowym, tj. w zbiorniku buforowym 8 cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C, w którym magazynowany jest mrówczan potasu o temperaturze równej w przybliżeniu +55°C.

Gdy temperatura produktów umieszczonych w zamrażarce osiągnie odpowiedni poziom, za pomocą zaworów trójdrożnych 11 i 12 zamontowanych w obiegu wtórnym układu, ciepły mrówczan potasu przemieszczany jest w miejsce wymrożonego, celem odmrożenia płyt mrożących zamrażarki płytowej 13.

Wykaz oznaczeń

1. Wymiennik ciepła

2. Wymiennik ciepła przegrzania

3. Zbiornik czynnika chłodniczego

4. Zawór rozprężny

5. Zespół sprężarkowy

6. Skraplacz

7. Zbiornik buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze ujemnej

8. Zbiornika buforowy cieczy chłodzącej o temperaturze dodatniej

9. Pompa obiegowa pierwotna

10. Pompa obiegowa wtórna .Zawór trójdrożny

12. Zawór trój drożny

13. Płyty mrożące zamrażarki płytowej

14. Pompa obiegowa odzysku ciepła

15. Filtr

16. Osuszacz cieczy

17. Wymiennik ciepła

18. Pompa obiegowa glikolu etylenowego

Claims (9)

1. Układ chłodzący zamrażarki, zwłaszcza zamrażarki płytowej, zawierający co najmniej sprężarkę, parownik, zawór rozprężny i skraplacz, znamienny tym, że obieg cieczy chłodzącej, korzystnie mrówczanu potasu, połączony jest poprzez wymiennik ciepła ( 1 ) oraz wymiennik ciepła przegrzania (2) z obiegiem czynnika chłodniczego, korzystnie freonu, przy czym obieg czynnika chłodniczego, korzystnie freonu, składa się ze zbiornika (3) czynnika chłodniczego, połączonego poprzez zawór rozprężny (4) z wymiennikiem ciepła (1), natomiast wymiennik ciepła (1) połączony jest dalej z zespołem sprężarkowym (5), który to zespół sprężarkowy (5) połączony jest ze skraplaczem (6) poprzez wymiennik ciepła prze grzania (2) a skraplacz (6) dalej połączony jest ze zbiornikiem (3) czynnika chłodniczego, natomiast obieg cieczy chłodzącej, korzystnie mrówczanu potasu, składa się ze zbiornika buforowego (7) cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C oraz zbiornika buforowego (8) cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, gdzie zbiornik buforowy (7) cieczy chłodzącej o temperaturze mniejszej od 0°C w pierwszym obiegu, w którym zamontowana jest pompa obiegowa pierwotna (9), połączony jest z wymiennikiem ciepła (1) oraz w drugim obiegu, w którym zamontowana jest pompa obiegowa wtórna (10) połączony, jest poprzez zawory trójdrożne (11, 12) z płytami mrożącymi zamrażarki płytowej (13), które to płyty mrożące zamrażarki płytowej (13) połączone są przez zawory trójdrożne (11, 12) ze zbiornikiem buforowym (8) cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, przy czym zbiornik buforowy (8) cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest w obiegu zamkniętym z wymiennikiem ciepła przegrzania (2), w którym to obiegu zamontowana jest pompa obiegowa odzysku ciepła (14).

2. Układ według zastrz. 1 znamienny tym, że zbiornik buforowy (8) cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C połączony jest z wymiennikiem ciepła przegrzania (2) poprzez dodatkowy wymiennik ciepła (17), do którego to wymiennika ciepła (17) doprowadzany jest czynnik chłodniczy, korzystnie glikol etylenowy, odbierający ciepło przegrzania z wymiennika ciepła przegrzania (2) i przepompowywany w obiegu zamkniętym za pomocą pompy obiegowej (18).

3. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 2 znamienny tym, że zawór rozprężny (4) jest zaworem sterowanym elektronicznie.

4. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 2 znamienny tym, że pomiędzy zbiornikiem (3) czynnika chłodniczego a zaworem rozprężnym (4) zamontowany jest filtr (15).

5. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 2 znamienny tym, że wymiennikiem ciepła (1) jest wymiennik płytowy.

6. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 5 znamienny tym, że pomiędzy wymiennikiem ciepła (1) a zespołem sprężarkowym (5) zamontowany jest separator cieczy (16).

7. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 2 znamienny tym, że układ grzejny cieczy chłodzącej stanowi zbiornik buforowy (8) cieczy chłodzącej o temperaturze większej lub równej 0°C, zasilany cieczą przepływającą przez wymiennik ciepła przegrzania (2).

8. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 7 znamienny tym, że układ grzejny zawiera wężownicę z podgrzaną cieczą chłodzącą, korzystnie mrówczanem potasu.

9. Układ według zastrz. 1 albo zastrz. 7 znamienny tym, że układ grzejny zawiera grzałkę elektryczną.