PL234948B1

PL234948B1 - 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N- -(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamid i sposób jego wytwarzania

Info

Publication number: PL234948B1
Application number: PL410595A
Authority: PL
Inventors: Ewelina Ortyl; Ewel Ina Ortyl; Sonia Zielińska; Ińska Sonia Ziel
Original assignee: Politechnika Wroclawska
Priority date: 2014-12-19
Filing date: 2014-12-19
Publication date: 2020-05-18
Also published as: PL410595A1

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamid znajdujący zastosowanie w optyce nieliniowej, optoelektronice, jako materiały zmieniające właściwości pod wpływem światła oraz do otrzymywania monomerów, polimerów oraz materiałów hybrydowych o właściwościach fotochromowych, zmieniających właściwości pod wpływem światła, które mogą być stosowane w optycznym zapisie i przetwarzaniu informacji.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamidu.

Znany jest z polskiego opisu patentowego PL188699 sposób wytwarzania pochodnych 4-sulfonamido-4'-(N-metylo-N-alkilo)aminoazobenzenu, zawierających ugrupowania: izoksazolilowe lub tiazolilowe, lub pirymidynylowe oraz ugrupowania alkilowe od n-C10 do n-C18, który polega na tym, że N-podstawione ugrupowaniem heteroaromatycznym w grupie sulfonamidowej 4-aminobenzenosulfonamidy, z ugrupowaniem izoksazolilowym lub tiazolilowym. lub pirymidynylowym, poddaje się reakcji diazowania, korzystnie w środowisku stężonego kwasu octowego, po cz ym otrzymane sole diazoniowe poddaje się reakcji sprzęgania z N-metylo-N-alkiloanilinami zawierającymi od 10 do 18 atomów węgla w ugrupowaniu alkilowym, korzystnie w środowisku stężonego kwasu octowego lub mieszaniny stężonego kwasu octowego z 2-metoksy- lub 2-etoksyetanolem, w obecności octanu sodowego i w temperaturze od 0 do 5°C, a otrzymane pochodne 4-sulfonamido-4'-(N-metylo-N-alkilo)aminoazobenzenu z ugrupowaniem heteroaromatycznym oczyszcza się przez krystalizację z dioksanu lub mieszaniny wodno-dioksanowej. Barwniki azobenzenowe wytwarzane opisanym sposobem wykazują własności nieliniowo optyczne oraz zdolność do tworzenia monomolekularnych warstw Langmuira na powierzchni wody.

W polskim opisie patentowym PL214094 przedstawiono sposób otrzymywania pochodnych N-(3,4-dimetyloizoksazol-5-ilo)-4-[(E)-fenyloazo]benzenosulfonamidu, polegający na tym, że 4-amino-N-(3,4-dimetyloizoksazol-5-ilo)benzenosulfonamid poddaje się reakcji diazowania w mieszaninie kwasu solnego i lodowatego kwasu octowego azotanem III sodu w temperaturze od 0 do 5°C, a następnie powstałą sól diazoniową w postaci chlorku 4-[(3,4-dimetyloizoksazol-5-ilo)sulfamoilo]benzenodiazoniowego poddaje się reakcji sprzęgania z aniliną wybraną spośród: W-(2-hydroksy)etylo(W-metylo)aniliny, bis(W-(2-hydroksy)etylo)aniliny lub W-etylo(W-(2-hydroksy)etylo)aniliny.

Znane są także z polskiego opisu patentowego PL216934, znajdujące zastosowanie w syntezie materiałów użytecznych w optycznym magazynowaniu i przetwarzaniu informacji, fotochromowe pochodne N-(2,6-dimetoksypirymidyn-4-ylo)benzenosulfonamidu. Opisany przez autorów sposób syntezy tych pochodnych polega na poddaniu reakcji diazowania azotanem sodu (III) 4-amino-N-(2,6-dimetoksypirymidyn-4-ylo)benzenosulfonamidu w mieszaninie stężonego kwasu solnego, wody i lodowatego kwasu octowego, a następnie sprzęganiu powstałej soli diazoniowej z N-(2-hydroksyetylo)-N-metyloaniliną, N-etylo-N-(2-hydroksyetylo)aniliną lub bis(N-(2-hydroksyetylo))aniliną.

Dotychczas nie został opisany w literaturze związek będący przedmiotem zgłoszenia ani sposób jego wytwarzania.

Istotą rozwiązania według wynalazku jest 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamid o wzorze 1.

Istotą wynalazku jest również sposób wytwarzania 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamidu o wzorze 1 polegający na tym, że 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamid poddaje się reakcji diazowania azotanem (III) sodu w mieszaninie stężonego kwasu solnego, wody i lodowatego kwasu octowego zawierającej od 6 do 10% objętościowych stężonego kwasu solnego oraz od 50 do 60% lodowatego kwasu octowego, po czym powstałą sól diazoniową 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamidu w postaci chlorku sprzęga się z aniliną będącą N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo)-aniliną w stosunku od 1 : 1 do 1 : 1,3, a następnie otrzymany produkt zobojętnia się, suszy się i oczyszcza się.

Korzystnie w reakcji diazowania wykorzystuje się od 1,05 do 1,3 mola azotanu (III) sodu na 1 mol 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamidu.

Korzystnie mieszaninę po sprzęganiu zobojętnia się octanem sodu, octanem potasu lub węglanem sodu.

Korzystnie otrzymane produkty reakcji sprzęgania po wydzieleniu i wysuszeniu oczyszcza się przez krystalizację z mieszaniny wodno-N,N-dimetyloformamidowej.

Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykładach jego wykonania oraz określony wzorem 1.

PL 234 948 B1

Przykład 1

W zlewce umieszcza się 0,018 mola (5,0 g) 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamidu i 9,0 ml stężonego kwasu solnego, miesza się i ogrzewa do temperatury 50-60°C, następnie dodaje się 40 ml wody i 59 ml lodowatego kwasu octowego. Mieszaninę reakcyjną ochładza się następnie w łaźni lodowej do temperatury poniżej 5°C i wkrapla się małymi porcjami 0,02 mola (1,38 g) azotanu (III) sodu rozpuszczonego w 3,5 ml wody, mieszając zawartość zlewki i ochładzając mieszaninę, tak aby temperatura nie przekroczyła 5°C. Po zakończeniu wkraplania roztworu wodnego azotanu (III) sodu zawartość zlewki miesza się w temperaturze 0-5°C przez ok. 20 min, po tym czasie do mieszaniny dodaje się powoli ochłodzony do temperatury ok. 5°C roztwór N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo)aniliny w metanolu. Zawartość zlewki miesza się, zobojętnia przy pomocy węglanu sodu i pozostawia na ok. 24 h w chłodziarce. Po tym czasie zawartość zlewki rozcieńcza się kilkukrotnie wodą destylowaną, wytrącony barwny osad sączy się przemywając kilkukrotnie świeżymi porcjami wody. Suszy się w temperaturze 50-60°C. Wysuszony produkt oczyszcza się przez krystalizację z mieszaniny wodno-pirydynowej. Wydajność produktu otrzymanego tym sposobem wynosi 31%.

1HNMR (rozpuszczalnik: DMSO-d6, wzorzec: TMS): 2,39 (s, 6H -CH3 w pierścieniu pirymidynowym); 3,16 (s, 3H, CH3N-); 3,61 (t, 2H-CH2N-); 3,70-3,76 (m, 6H, -CH2O-); 6,65 (s, 1H, proton w pierścieniu pirymidyniowym); 6,81 (d, 2H, protony w pierścieniu fenylowym w pozycji orto do grupy aminowej); 7,87-7,92 (m, 4H, protony pierścienia fenylowego w pozycji meta do grupy aminowej i protony pierścienia fenylowego w pozycji orto do grupy -SO2-); 8,25 (d, 2H, protony pierścienia fenylowego w pozycji meta do grupy -SO2-).

Przykład 2

Sposób wytwarzania jak w przykładzie 1, przy czym proces zobojętniania przeprowadza się z użyciem octanu potasu.

Przykład 3

Sposób wytwarzania jak w przykładzie 1, przy czym proces zobojętniania przeprowadza się z użyciem węglanu sodu.

Claims

1. 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonoamid o wzorze 1.

2. Sposób wytwarzania 4-[(E)-[4-[N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo]-amino]fenylo]azo]-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfono-amidu o wzorze 1, znamienny tym, że 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamid poddaje się reakcji diazowania azotanem (III) sodu w mieszaninie stężonego kwasu solnego, wody i lodowatego kwasu octowego zawierającej od 6 do 10% objętościowych stężonego kwasu solnego oraz od 50 do 60% lodowatego kwasu octowego, po czym powstałą sól diazoniową 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo(benzenosulfonamidu w postaci chlorku sprzęga się z aniliną będącą N-metylo-N-[2-(etoksy)-etylo)-aniliną w stosunku od 1 : 1 do 1 : 1,3, a następnie otrzymany produkt zobojętnia się, suszy się i oczyszcza się.

3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że w reakcji diazowania wykorzystuje się od 1,05 do 1,3 mola azotanu (III) sodu na 1 mol 4-amino-N-(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)benzenosulfonamidu.

4. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że po sprzęganiu zobojętnia się octanem sodu, octanem potasu lub węglanem sodu.

5. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że produkt reakcji sprzęgania po wydzieleniu i wysuszeniu oczyszcza się przez krystalizację z mieszaniny wodno-N,N-dimetyloformamidowej.