PL216128B1 - Sposób wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło oraz forma do wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło oraz forma do wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło. Cechą charakterystyczną tego rodzaju tworzywa betonowego jest to, że przedmiot umieszczony pomiędzy jedną ścianą elementu betonowego, a źródłem światła, odrysowuje swój zarys na drugiej, przeciwległej ścianie elementu betonowego. Opisane elementy betonowe w przeważającej mierze pełnią rolę dekoracyjną, choć znaczna wytrzymałość na ściskanie umożliwia także użycie ich jako elementów konstrukcyjnych ścian obiektów budowlanych. Tego rodzaju elementy betonowe wykorzystuje się w tych elementach architektury budynku, które eksponują jego szczególne właściwości, takich jak podświetlane schody, podłogi, ścianki działowe, obudowy kabin prysznicowych lub elementy codziennego użytku jak lampy, meble oraz przedmioty artystyczne. W kombinacji z techniką LED możliwe jest osiągnięcie zaskakujących rezultatów.

Znanych jest szereg rozwiązań pozwalających uzyskać elementy betonowe transmitujące światło. W większości znanych rozwiązań, w bloku tworzywa betonowego rozciągnięte są włókna światłowodowe. Po przecięciu bloku tworzywa betonowego w poprzek przebiegu włókien uzyskuje się elementy betonowe transmitujące światło kanałami światłowodów. Efekt przezroczystości elementu betonowego jest proporcjonalny do gęstości włókien w bloku, z którego wycina się jednostkowe elementy betonowe konstrukcyjne lub dekoracyjne.

Znane rozwiązanie tego rodzaju przedstawiono w opisie patentowym japońskim nr JP 2006220981, którego przedmiotem jest sposób wytwarzania elementu transmitującego światło. Według tego znanego rozwiązania, w formie znajduje się, ustawiona poprzecznie, co najmniej jedna para przekładek dystansowych, w których znajdują się otwory, przez które przeprowadzone są włókna światłowodowe. Jeżeli jest więcej przekładek dystansowych, włókna światłowodowe przeprowadzone są przez odpowiadające sobie otwory wszystkich przekładek dystansowych. Po rozciągnięciu włókien światłowodowych poprzez otwory przekładek dystansowych, do formy, pomiędzy przekładki dystansowe, zadaje się beton o dużej ciekłości. Po stwardnieniu betonu, włókna światłowodowe przecina się w pobliżu przekładek dystansowych i wyjmuje się z formy elementy betonowe transmitujące światło. W tym opisie patentowym pokazano także odwijanie z bębna wielu włókien światłowodowych, przeprowadzanych potem przez otwory kolejnych przekładek dystansowych i dalej przestrzenie między przekładkami zalewane są mieszanką betonową.

W innym rozwiązaniu znanym z niemieckiego opisu wzoru użytkowego nr DE 20 2007 000 753 U1, przewidziano odwijanie z roli tkaniny, której wątek stanowią nitki światłowodowe. W miarę układania w formie kolejnych warstw tkaniny, zalewa się je masą betonową, układając jednocześnie kolejne warstwy tkaniny. Po utwardzeniu, otrzymany blok betonowy tnie się na plastry, stanowiące docelowe elementy betonowe konstrukcyjne lub dekoracyjne, transmitujące światło.

Kolejne znane rozwiązanie elementu betonowego transmitującego światło, zostało przedstawione w opisie patentowym amerykańskim nr US 2007/0074484, gdzie przedstawiono transmitujący światło materiał konstrukcyjny i sposób wytwarzania takiego materiału. Materiał transmitujący światło zawiera co najmniej układ transmitujący światło oraz środek betonowy. Układ transmitujący światło zawiera koniec wejściowy światła, koniec wyjściowy światła oraz poprzeczną przestrzeń między tymi dwoma końcami. Poprzeczna przestrzeń zespołu transmitującego światło jest połączona i otoczona środkiem betonowym. Koniec wejściowy światła i koniec wyjściowy światła zespołu transmitującego światło są widoczne na dwóch przeciwległych powierzchniach zespołu transmitującego światło. Sposób wytwarzania materiału konstrukcyjnego transmitującego światło zawiera jako kolejne etapy: umieszczenie co najmniej jednego zespołu transmitującego światło pomiędzy dwoma przeciwległymi płaszczyznami formy, zadanie do formy masy betonowej, pomiędzy te dwie strony formy oraz utwardzenie tej masy betonowej aż do uformowania materiału konstrukcyjnego transmitującego światło. Materiał transmitujący światło może mieć według tego znanego rozwiązania, postać bloczka betonowego z systemem światłowodów. Pokazano tu także możliwe kierunki cięcia bloku betonowego dla otrzymania mniejszych konstrukcyjnych elementów betonowych transmitujących światło. W tym znanym rozwiązaniu pokazano także przykładowe przebiegi włókien światłowodowych wewnątrz elementu betonowego.

Znane są formy do wytwarzania elementów betonowych, gdzie forma jest zestawiona z dna, ścian bocznych wzdłużnych oraz bocznych poprzecznych. W szeregu rozwiązaniach tego rodzaju form do odlewania elementów betonowych poszczególne elementy formy są oddzielane jedne od drugich, lub mocoPL 216 128 B1 wane na zawiasach. Formę tego rodzaju w zastosowaniu do wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło ujawniono w opisie patentowym amerykańskim nr US 2007/0074484. W krótszych ścianach bocznych tej formy wykonano system otworów przez które przeprowadzono włókna światłowodowe przed zalaniem formy mieszanką betonową.

Według wynalazku, sposób wytwarzania elementów betonowych transmitujących światło polega na tym, że poprzez formę do wylewania bloku betonowego, pomiędzy co najmniej dwoma jej przeciwległymi ścianami przeprowadza się i mocuje się włókna transmitujące światło. Następnie te włókna układa się wewnątrz formy, na przykład poprzez naprężenie lub innego rodzaju uporządkowanie. Formę zalewa się mieszanką betonową i całość pozostawia się do zastygnięcia.

Następnie blok betonowy wyjmuje sie z formy i przecina się ten blok na pojedyncze elementy betonowe w płaszczyznach poprzecznych do kierunku przebiegu włókien transmitujących światło.

Sposób według wynalazku charakteryzuje się tym, że jako włókna transmitujące światło stosuje sie włókna światłowodowe polimerowe, przy czym układ włókien w elementach betonowych tworzy siatkę punktów świetlnych z rozkładem punktów świetlnych na bazie wierzchołków rombów. W rozwiązaniu według wynalazku utrzymuje się symetryczny rozkład punktów świetlnych w osiach x i y.

W korzystnej wersji rozwiązania według wynalazku stosuje sie odległość od siebie wierzchołków rombów równą co najmniej trzem średnicom włókna światłowodowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskano zadowalającą wytrzymałość elementów betonowych.

W szeregu realizacjach według wynalazku stosuje się odległość od siebie wierzchołków rombów od 2 mm do 8 mm przy zakresie średnic włókna światłowodowego od 0,66 mm do 2,66 mm.

W większości praktycznych zastosowań przewiduje sie jednak zastosowanie włókna światłowodowego o średnicach od 0,7 mm do 1,2 mm.

Według wynalazku, stosuje sie zawartość włókien światłowodowych nie większą niż 4% powierzchni i/lub objętości elementu betonowego.

W szeregu zastosowaniach elementów betonowych według wynalazku przewiduje się zastosowanie barwnych włókien światłowodowych dla celów użytkowych lub dekoracyjnych. Dla tych samych celów, w rozwiązaniu według wynalazku możliwe jest zastosowanie barwnego betonu, tworzącego w szeregu zastosowaniach według wynalazku formy graficzne z barwnymi włóknami światłowodowymi.

Przy operacji podziału bloku betonowego na elementy betonowe, blok ten tnie się na elementy o grubości nie większej niż wynosi zdolność włókien polimerowych do przewodzenia dla światła widzialnego. Grubość ta jest także zależna od współczynnika kąta padania światła na czoło włókna światłowodowego.

W korzystnej wersji wynalazku stosuje się mieszankę betonową samozagęszczalną o uziarnieniu od 0,01 mm do 32 mm. Do zalania formy stosuje się beton lekki i/lub beton zwykły o gęstości od 22

900 kg/m² do 2600 kg/m². Po zalaniu formy mieszankę betonową poddaje się zagęszczaniu poprzez wibrowanie. Jednak nie jest to konieczne, zwłaszcza przy wykorzystaniu mieszanek betonowych samozagęszczalnych.

Według wynalazku, w szeregu zastosowaniach korzystne jest, gdy co najmniej zewnętrzną powierzchnię czołową elementu betonowego poddaje się transparentnej impregnacji.

Według wynalazku, forma do wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło zawiera dno oraz wzdłużne ściany boczne. Krawędzie jednej pary przeciwległych wzdłużnych ścian bocznych mocowane są do krawędzi bocznych dna odchylnie na zawiasach. Druga para przeciwległych ścian bocznych zawiera system otworów dla przeprowadzenia włókien światłowodowych.

Według wynalazku, forma charakteryzuje się tym, że w skrajnych częściach dna formy znajdują się co najmniej dwa kanały o szerokości odpowiadającej grubości siatek prowadzących włókno. W ścianach bocznych formy znajdują się również co najmniej dwa odpowiadające kanały rozstawione tak samo jak kanały w dnie formy.

Według wynalazku, górne krawędzie przeciwległych ścian bocznych połączone mogą być ze sobą co najmniej dwoma klamrami co pozwala usztywnić kształt całości formy. Klamry stanowią płaskowniki których krańcowe otwory osadzone są na sworzniach zamocowanych w górnych krawędziach przeciwległych ścian bocznych formy.

Według wynalazku przewidziano, że w dnie oraz w ścianach bocznych formy znajdują się dodatkowe kanały dla dodatkowych siatek prowadzących włókna światłowodowe. Tak więc wewnątrz formy mogą być ustabilizowane dwie skrajne siatki prowadzące włókno światłowodowe, zaś pomiędzy

PL 216 128 B1 nimi mogą być rozstawione kolejne siatki prowadzące włókno, co przyczynia się do utrzymania prostoliniowego przebiegu włókien na długości formy.

Dno formy według wynalazku może być wzdłużnie podzielone na dwie części, przy czym te obie części dna połączone mogą być ze sobą za pośrednictwem zawiasów. W połączeniu z zawiasowym zamocowaniem wzdłużnych ścian bocznych z dnem formy, pozwala to na łatwe rozformowanie bloku betonowego po jego utwardzeniu, bez uszkodzenia jego krawędzi.

W rozwiązaniu według wynalazku uzyskano element betonowy transparentny, gdzie kontur formy graficznej oświetlony światłem padającym na zewnętrzną powierzchnię czołową elementu betonowego, jest odwzorowany na przeciwległej wewnętrznej powierzchni czołowej tego elementu. W przypadku światła padającego na zewnętrzną powierzchnię, na wewnętrznej powierzchni widoczna jest mozaika punktów świetlnych.

Dotychczas stosowane technologie wytwarzania przedmiotowych elementów betonowych wymagają wykorzystania znacznej ilość włókien w matrycy betonowej. Stosowana zawartość procentowa włókien w całej masie elementu lub bloku betonowego do uzyskania efektu transparentności wynosi w znanych rozwiązaniach nawet do 7% objętości ogólnej elementu. W znanych rozwiązaniach włókna światłowodowe umieszczone są zwykle na siatkach, lub w jednej linii.

W przypadku rozmieszczenia włókien według wynalazku wystarczająca okazała się zawartość włókien w ilości 2,5% objętości ogólnej elementu betonowego aby uzyskać bardzo dobry efekt przewodzenia światła. Pozwala to znacznie zwiększyć wytrzymałość mechaniczną elementów betonowych według wynalazku. W tym wypadku bardzo dobrze widoczna jest na przykład kolorystyka przedmiotu umieszczonego za ścianą czołową zewnętrzną, co dla uzyskania ostatecznego efektu nie jest bez znaczenia.

Zastosowana w rozwiązaniu według wynalazku transparentna impregnacja zewnętrznej powierzchni czołowej elementu budowlanego pozwala zabezpieczyć tę powierzchnię przed korozyjnymi wpływami atmosferycznymi.

Konstrukcja formy uwzględniająca zawiasowe połączenie wzdłużnych ścian bocznych z dnem formy, pozwala na łatwe rozformowanie bloku betonowego po jego utwardzeniu, bez uszkodzenia jego krawędzi. Dodatkowym elementem ułatwiającym rozformowanie bloku betonowego bez uszkodzeń jest zawiasowo połączone dwudzielne dno zaproponowane w rozwiązaniu według wynalazku.

Przedmiot wynalazku pokazany został w przykładach wykonania na załączonym rysunku, na którym poszczególne figury obrazują kolejne etapy technologii według wynalazku.

Fig. 1 - zespół przegród w postaci siatek.

Fig. 2 - układ otworów w siatce.

Fig. 3 - wzajemna konfiguracja otworów.

Fig. 4 - przeprowadzanie włókien przez zespół siatek.

Fig. 5 - spęczanie końcówek włókien.

Fig. 6 - spęczone końcówki włókien.

Fig. 7 - rozstawianie siatek w formie.

Fig. 8 - zalewanie formy mieszanką betonową.

Fig. 9 - odcinanie elementów betonowych z bloku.

Fig. 10 - element betonowy.

Jak to pokazano na załączonych rysunkach, sposób wytwarzania elementów betonowych transmitujących światło polega na tym, że poprzez formę do wylewania bloku betonowego, pomiędzy co najmniej dwoma jej przeciwległymi ścianami przeprowadza się i mocuje się włókna transmitujące światło. Według wynalazku stosuje się włókna polimerowe. Na rysunku fig. 1 pokazano zespół siatek 1 prowadzących włókna, zsuniętych razem i przygotowanych do przeprowadzenia włókien przez otwory 2. Określenie siatka oznacza płytkę z systemem otworów 2. W każdej siatce 1 wykonano identyczny system otworów odwzorowujący projektowany przebieg włókien w elemencie betonowym.

Przykładowy rozkład otworów 2 w siatce 1 pokazano na rysunku fig. 2. Nie wyklucza to w innych przykładach wykonania, wykorzystania innych rozkładów otworów 2. Jak pokazano na rysunku fig. 2 otwory prowadzące włókna są uporządkowane wzdłuż osi x oraz wzdłuż osi y, jednak sąsiednie poziome rzędy otworów 2 są przesunięte względem siebie o połowę odległości między dwoma sąsiadującymi otworami 2. W utworzonej mozaice otworów, każde sąsiadujące cztery otwory 2 ułożone są na wierzchołkach rombu R. Pokazano to szczegółowo na rysunku fig. 3. Na tym rysunku oznaczono jako C odległość poziomych wierzchołków rombu i jako D odległość pionowych wierzchołków rombu. Odległości C oraz D w tym przykładzie wykonania stanowią równowartość trzykrotnej

PL 216 128 B1 średnicy włókna światłowodowego. W opisywanym przykładzie wykonania, włókno światłowodowe ma średnicę od 0,7 mm do 1,2 mm i otwory w siatkach mają odpowiadającą wielkość. Nie wyklucza się innych przykładów wykonania, gdzie odległości C oraz D mogą stanowić czterokrotną lub inną wartość średnicy włókna.

Na rysunku fig. 4 pokazano moment przeprowadzania dwóch włókien światłowodowych 3 przez otwory 2 w pakiecie siatek 1. Przez pozostałe otwory 2 przeprowadza się także kolejne włókna 3. Na rysunku fig. 5 pokazano schematycznie moment spęczenia końcówek 5 włókien 3 przez oddziaływanie płytą grzejną 4 na te końcówki 5 włókien 3 ucięte z naddatkiem poza powierzchnią skrajnej siatki 1. Spęczone końcówki 5 oraz skrajną siatkę 1 pokazano na załączonym rysunku fig. 6.

Na kolejnym rysunku fig. 7 pokazano moment rozsunięcia poszczególnych siatek 1 w pakiecie siatek pokazanym na rysunku fig. 1. Poszczególne siatki 1 odsuwa się jedną od drugiej, na odległości przewidziane w formie 6, w której ścianach uprzednio wykonano kanały 7 dla umiejscowienia kolejnych siatek 1. Kolejne siatki 1 umiejscawia się w kolejnych kanałach 7 uzyskując wymagany przestrzenny układ przebiegu włókien 3 wewnątrz formy 7.

Przestrzenny układ włókien 3 pokazano na kolejnym rysunku fig. 8, gdzie uwidoczniono przebieg przykładowych włókien 3 wewnątrz formy 6. Na tym rysunku pokazano też schematycznie lej 8 do zalewania formy 6 mieszanką betonową. Jak to pokazano na tym rysunku, lej 8 zawiera system przewodów 9, ustawionych przestrzennie pomiędzy poszczególnymi włóknami 3. Przez te przewody, po opuszczeniu leja 8, zadawana jest do formy 6 mieszanka betonowa. W innych przykładach wykonania przewiduje się zadawanie mieszanki betonowej bezpośrednio z leja 8, bez użycia systemu przewodów 9, na przykład zadając mieszankę betonową do formy 6 po bocznych ścianach formy, gdzie mieszanka następnie wypełnia także środkową strefę formy 6.

Na rysunku fig. 9 pokazano blok betonowy 10 po utwardzeniu mieszanki betonowej w formie 6 i wyjęciu go z formy. Blok w tym przykładzie wykonania zawiera na swojej długości poprzecznie ustawione siatki 1. W kolejnej czynności, pokazanej na rysunku fig. 9 odcina się kolejne elementy betonowe 11 od siatek 1. Do odcinania wykorzystano w tym przykładzie wykonania na przykład urządzenie tnące 12 z ogrzewanym elementem tnącym.

Na rysunku fig. 10 pokazano jednostkowy transparentny dla światła element betonowy 11.

W opisywanym przykładzie wykonania stosuje się mieszankę betonową samozagęszczalną o uziarnieniu od 0,01 mm do 32 mm. Do zalania formy stosuje się beton lekki i/lub beton zwykły 33 o gęstości od 900 kg/m³ do 2600 kg/m³. Po zalaniu formy mieszankę betonową poddaje się zagęszczaniu poprzez wibrowanie. Jednak nie jest to konieczne, zwłaszcza przy wykorzystaniu mieszanek betonowych samozagęszczalnych.

Przykładowo zastosowano mieszankę betonową o składzie jakościowym i ilościowym podanym poniżej w tabeli nr 1.

T a b e l a 1

Skład mieszanki betonowej [kg/m³].

Lp.	Nazwa składnika mieszanki	Na 1000I Na sucho [kg]
1	Kruszywo drobne 0-32 mm*)	1850-1950
2	Cement wg EN 197-1	400-550
3	Mikrokrzemionka (masa sucha)	7-15% m.C.
4	Superplastyfikator	1,5%-3,5% m.c.
5	Woda	175-195
6	Barwniki do betonu**)	7-15% m.c.

Jak to pokazano na załączonym rysunku fig. 7, forma 6 do wytwarzania elementów betonowych 11 przewodzących światło, zawiera dno 13 oraz wzdłużne ściany boczne 14. Krawędzie jednej pary przeciwległych wzdłużnych ścian bocznych 14 mocowane są do krawędzi bocznych dna 13 odchylnie na zawiasach 15. Na rysunku fig. 7 pokazano po dwa zawiasy 15 na każdej ścianie bocznej 14. W innym przykładzie wykonania, na rysunku fig. 8, każda ściana boczna 14 połączona jest z dnem 13 za pośrednictwem trzech zawiasów 15. Druga para przeciwległych

PL 216 128 B1 ścian bocznych ma postać siatek 1 i zawiera system otworów 2 dla przeprowadzenia włókien światłowodowych 3.

Na tym samym rysunku fig. 7 pokazano że w skrajnych częściach dna 13 formy 6 znajdują się co najmniej dwa kanały 7 o szerokości odpowiadającej grubości siatek 1 prowadzących włókno. W ścianach bocznych 14 formy 6 znajdują się również co najmniej dwa odpowiadające kanały 7 rozstawione tak samo jak kanały 7 w dnie 13 formy. Tak więc w pobliżu każdego z końców formy 6 znajduje się układ kanałów 7 pozwalający ustabilizować tam skrajną siatkę 1 z otworami prowadzącymi włókno światłowodowe.

Górne krawędzie pary przeciwległych wzdłużnych ścian bocznych 14 połączone mogą być ze sobą co najmniej dwoma klamrami 16 co pozwala usztywnić kształt całości formy 6. Klamry 16, jak to pokazano na rysunku fig. 7 stanowią płaskowniki których krańcowe otwory osadzone są na sworzniach 17 zamocowanych w górnych krawędziach pary przeciwległych ścian bocznych 14 formy 6.

W dnie 13 oraz we wzdłużnych ścianach bocznych 14 formy 6 znajdują się dodatkowe kanały 7 dla dodatkowych siatek 1 prowadzących włókna światłowodowe 3. Tak więc wewnątrz formy 6 mogą być ustabilizowane dwie skrajne siatki 1 prowadzące włókno światłowodowe 3, zaś pomiędzy nimi mogą być ustabilizowane kolejne siatki 1 prowadzące włókno 3, co przyczynia się do utrzymania prostoliniowego przebiegu włókien 3 na długości formy 6.

Dno 13 formy 6 według wynalazku może być wzdłużnie podzielone na dwie części 131,132, przy czym te obie części dna 13 połączone mogą być ze sobą za pośrednictwem zawiasów 18. W połączeniu z zawiasowym zamocowaniem pary wzdłużnych ścian bocznych 14 z dnem 13 formy 6, pozwala to na łatwe rozformowanie bloku betonowego 10 po jego utwardzeniu, bez uszkodzenia jego krawędzi. Po rozformowaniu bok betonowy 10, jak to pokazano w przykładzie wykonania na rysunku fig. 9, może być pocięty na elementy betonowe 11, których jeden w przykładzie wykonania pokazany został na rysunku fig. 10.

Według wynalazku, w szeregu zastosowaniach korzystne jest gdy co najmniej zewnętrzną powierzchnię czołową elementu betonowego 11 poddaje się transparentnej impregnacji przezroczystym środkiem powłokowym.

Claims (16)

1. Sposób wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło polegający na tym, że poprzez formę do wylewania bloku betonowego, pomiędzy co najmniej dwoma jej przeciwległymi ścianami przeprowadza się i mocuje się włókna transmitujące światło, po czym formę zalewa się mieszanką betonową i całość pozostawia się do zastygnięcia, po czym blok betonowy wyjmuje się z formy i przecina się ten blok na pojedyncze elementy betonowe w płaszczyznach poprzecznych do kierunku przebiegu włókien transmitujących światło, znamienny tym, że stosuje się włókna (3) światłowodowe polimerowe, przy czym układ włókien (3) w elementach betonowych (11) tworzy siatkę punktów świetlnych gdzie stosuje się rozkład punktów świetlnych na bazie wierzchołków rombów (R) i utrzymuje się symetryczny rozkład punktów świetlnych w osiach x i y.

2. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się odległość od siebie wierzchołków rombów (R) równą co najmniej trzem średnicom włókna (3) światłowodowego.

3. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że stosuje się odległość od siebie wierzchołków rombów od 2 mm do 8 mm.

4. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się włókna (3) światłowodowe o średnicach od 0,7 mm do 1,2 mm.

5. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się zawartość włókien (3) światłowodowych nie większą niż 4% powierzchni i/lub objętości elementu betonowego (11).

6. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się barwne włókna (3) światłowodowe.

7. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1 albo 6, znamienny tym, że stosuje się barwny beton, tworzący formy graficzne z barwnymi włóknami (3) światłowodowymi.

8. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się mieszankę betonową samozagęszczalną o uziarnieniu od 0,01 mm do 32 mm.

PL 216 128 B1

9. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1 albo 8, znamienny tym, że do zalania formy (6) stosuje się beton lekki i/lub beton zwykły o gęstości od 900 kg/m³ do 2600 kg/m³.

10. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1 albo 7, znamienny tym, że po zalaniu formy (6) mieszankę betonową poddaje się zagęszczaniu poprzez wibrowanie.

11. Sposób wytwarzania elementów betonowych według zastrz. 1, znamienny tym, że co najmniej zewnętrzną powierzchnię czołową elementu betonowego (11) powleka się powłoką transparentną.

12. Forma do wytwarzania elementów betonowych przewodzących światło, zawierająca dno oraz wzdłużne ściany boczne, przy czym krawędzie jednej pary przeciwległych wzdłużnych ścian bocznych mocowane są do krawędzi bocznych dna odchylnie na zawiasach, zaś druga para przeciwległych ścian bocznych zawiera system otworów dla przeprowadzenia włókien światłowodowych, znamienna tym, że w skrajnych częściach dna (13) formy (6) znajdują się co najmniej dwa kanały (7) o szerokości odpowiadającej grubości siatek (1) prowadzących włókno, natomiast we wzdłużnych ścianach bocznych (14) formy (6) znajdują się co najmniej dwa odpowiadające kanały (7) rozstawione tak samo jak kanały (7) w dnie (13) formy (6).

13. Forma według zastrz. 12, znamienna tym, że górne krawędzie ścian bocznych (14) połączone są ze sobą co najmniej dwoma klamrami (16).

14. Forma według zastrz. 13, znamienna tym, że klamry (16) stanowią płaskowniki których krańcowe otwory osadzone są na sworzniach (17) zamocowanych w górnych krawędziach ścian bocznych (14).

15. Forma według zastrz. 12, znamienna tym, że w dnie (13) oraz w ścianach bocznych (14) formy (6) znajdują się dodatkowe kanały (7) dla dodatkowych siatek (1) prowadzących włókna światłowodowe (3).

16. Forma według zastrz. 12, znamienna tym, że dno (13) jest wzdłużnie podzielone na dwie części (131, 132), przy czym te dwie części (131, 132) dna (13) połączone są ze sobą za pośrednictwem zawiasów (18).