PL203535B1 - Koniugaty przeciwcia lo-barwnik, srodki farmaceutyczne je zawieraj ace i zastosowanie - Google Patents

Koniugaty przeciwcia lo-barwnik, srodki farmaceutyczne je zawieraj ace i zastosowanie Download PDF

Info

Publication number
PL203535B1
PL203535B1 PL354027A PL35402700A PL203535B1 PL 203535 B1 PL203535 B1 PL 203535B1 PL 354027 A PL354027 A PL 354027A PL 35402700 A PL35402700 A PL 35402700A PL 203535 B1 PL203535 B1 PL 203535B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
antibody
dye
periphery
groups
disease
Prior art date
Application number
PL354027A
Other languages
English (en)
Other versions
PL354027A1 (pl
Inventor
Schirner Michael
Licha Kai
Dinkelborg Ludger
Original Assignee
Schering Aktiengesellschaft
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Priority claimed from DE19947559A external-priority patent/DE19947559A1/de
Application filed by Schering Aktiengesellschaft filed Critical Schering Aktiengesellschaft
Publication of PL354027A1 publication Critical patent/PL354027A1/pl
Publication of PL203535B1 publication Critical patent/PL203535B1/pl

Links

Classifications

    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • A61K49/0021Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules the fluorescent group being a small organic molecule
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • A61K49/0021Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules the fluorescent group being a small organic molecule
    • A61K49/0032Methine dyes, e.g. cyanine dyes
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • A61K49/0021Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules the fluorescent group being a small organic molecule
    • A61K49/0039Coumarin dyes
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • A61K49/0021Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules the fluorescent group being a small organic molecule
    • A61K49/0041Xanthene dyes, used in vivo, e.g. administered to a mice, e.g. rhodamines, rose Bengal
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/0019Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules
    • A61K49/0021Fluorescence in vivo characterised by the fluorescent group, e.g. oligomeric, polymeric or dendritic molecules the fluorescent group being a small organic molecule
    • A61K49/0041Xanthene dyes, used in vivo, e.g. administered to a mice, e.g. rhodamines, rose Bengal
    • A61K49/0043Fluorescein, used in vivo
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K49/00Preparations for testing in vivo
    • A61K49/001Preparation for luminescence or biological staining
    • A61K49/0013Luminescence
    • A61K49/0017Fluorescence in vivo
    • A61K49/005Fluorescence in vivo characterised by the carrier molecule carrying the fluorescent agent
    • A61K49/0058Antibodies

Description

Opis wynalazku Wynalazek dotyczy koniugatów przeciwcia lo-barwnik, które wykazuj a zdolno sc do wi azania si e ze strukturami nowo utworzonych naczy n, srodków farmaceutycznych zawieraj acych koniugaty oraz ich zastosowania do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania patologicznej angiogenezy. W dojrza lym organizmie, z ma lymi wyj atkami (np. w przypadku cyklu u kobiety zdolnej do ro- dzenia), nie obserwuje si e zjawiska tworzenia nowych naczy n. Tworzenie nowych naczy n obserwuje sie jednak w przypadku wielu schorze n. Proces tworzenia nowych naczy n okre sla si e mianem angio- genezy i wyst epuje on jako odpowied z na okre slone sygna ly. Angiogeneza jest procesem, który ma miejsce na obrze zach ogniska chorobowego. Z centrum ogniska chorobowego uwalniaj a si e czynniki, które dyfunduj a do obrze zy ogniska chorobowego. Czynniki te okre sla si e te z jako stymulatory angiogenezy. Gdy te stymulatory angiogenezy osi agn a zdrow a tkank e na obrze zach ogniska chorobowego, wówczas stymuluj a naczynia nie w laczone dotychczas do ogniska chorobowego do tworzenia nowych splotów naczy n. Naczynia wyrastaj ace z tych splotów naczy n tworz a now a sie c naczy n w losowatych na obrze zach ogniska chorobowego. W wyniku tego procesu mo ze zosta c zapewnione odpowiednie zaopatrzenie ogniska chorobowego w substancje od zywcze. Szczególnie wa zne okaza lo si e to dla nowotworów bo wzrost nowotworów i przerzuty nowotworu zale za od zdolno sci do wywo lywania an- giogenezy. Terapia chirurgiczna jest dzi s standardow a metod a leczenia zlokalizowanych ognisk chorobo- wych. Wielkie znaczenie uzyska la ona przy leczeniu nowotworów. Okaza lo si e jednak, ze pomimo ulepszonych technik chirurgicznych znaczna jest liczba miejscowych nawrotów, poniewa z warunki anatomiczne w organizmie ludzkim tylko z rzadka pozwalaj a na usuni ecie ca lego ogniska chorobowego. W wielu organach (np. w mózgu) nale zy zrezygnowa c z nadmiernego usuwania tkanki aby uzy- ska c tylko zdrow a tkank e. Ryzyko uszkodzenia zdrowych narz adów ro snie wraz z radykalno scia in- terwencji chirurgicznej. Badania histologiczne obszaru obrze za nowotworu po chirurgicznym usuni eciu nowotworu wy- kaza ly jednak, ze wielu nowotworów nie mo zna by lo w ca lo sci usun ac i pozosta lo sci nowotworu zo- stawa ly w organizmie. Z tych pozosta lo sci nowotworu mo ze nast api c dalszy wzrost nowotworu, a tak- ze przerzuty nowotworu. Sposób, który by wyra znie przedstawi l granic e procesu chorobowego wobec zdrowej tkanki podczas zabiegu chirurgicznego, pozwoli lby na ca lkowite usuni ecie ogniska chorobo- wego i znacz aco oszcz edzi c zdrow a tkank e. Barwniki do zaznaczania ognisk chorobowych s a ju z znane (Poon WS i inni, J Neurosurgery (1992) 76: 679-686, Haglund MM i inni, Neurosurgery (1996) 38: 308-317). S a one korzystnie bezpo- srednio pobierane przez komórki nowotworowe albo s a niespecyficznie wzbogacane w pozakomór- kowej przestrzeni nowotworów. Poniewa z mechanizm wzbogacania mo zna stwierdzi c tak ze w zdrowej tkance, specyficznosc i wra zliwo sc stosowanych substancji jest niska. Zwi azki, które mo zna by stosowa c do wewn atrzoperacyjnego odgraniczania ogniska chorobo- wego za pomoc a selektywnego przedstawiania obrze zy ogniska chorobowego, nie s a dotychczas znane. Angiogeneza wyst epuje w szczególno sci na obrze zach ognisk chorobowych. Dzi eki uwidocz- nieniu angiogenezy mo zna przedstawi c granic e wzgl edem zdrowej tkanki. Znane s a ju z przeciwcia la s lu zace do stwierdzenia angiogenezy w ognisku chorobowym i stosuje si e je do ujawnienia nowo utworzonych naczy n w histologicznym wycinku tkanki, w celu wykazania obecno sci ró znych bia lek w ognisku chorobowym albo jako cz asteczki no snikowe dla substancji terapeutycznych. Nie s a jednak znane przeciwcia la w kombinacji z barwnikami, tak zwane koniugaty przeciwcia- lo-barwnik, które mo zna stosowa c do wewn atrzoperacyjnego odgraniczania ogniska chorobowego przez selektywne przedstawianie obrze zy ogniska chorobowego. Zadaniem wynalazku by lo wi ec znalezienie koniugatów przeciwcia lo-barwnik do wewn atrzope- racyjnego przedstawiania obrze zy nowotworów. Przeciwcia la w koniugatach przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku s a ukierunkowane na struktury specyficzne dla procesu angiogenezy. Koniugaty przeciwcia lo-barwnik obejmuj a barwniki, które dzi eki ich wzbogaceniu umo zliwiaj a uwidocznienie ich optycznie. Poniewa z angiogeneza najsilniej wyst epuje na obrze zach ogniska cho- robowego, wyst epuje tu te z najwi ekszy sygna l optyczny. Koniugaty przeciwcia lo-barwnik wed lug wyna- lazku nadaj a si e w zwi azku z tym do przedstawiania granicy ogniska chorobowego, tak zwanego zakre-PL 203 535 B1 3 su obrze zy, wobec zdrowej tkanki drog a wewn atrzoperacyjnej diagnostyki optycznej. Dzi eki temu mo zli- we jest ca lkowite usuni ecie ogniska chorobowego przy daleko id acym oszcz edzaniu zdrowej tkanki. Znane s a przeciwcia la, które s a ukierunkowane przeciwko cz asteczkom, które s a silnie ekspo- nowane w tkance aktywnej angiogenetycznie, a w tkance przygranicznej tylko na bardzo niskim po- ziomie (WO 96/01653). Szczególnie interesuj ace w koniugatach przeciwcia lo-barwnik s a przeciwcia la, które s a ukierun- kowane do receptorów dla naczyniowych czynników wzrostu, receptorów na komórkach sródb lonka, z którymi wiaz a si e mediatory stanów zapalnych, receptorów na komórkach sródb lonka, z którymi wiaz a si e cz asteczki macierzy i bia lka macierzy, które s a specyficznie eksponowane podczas tworze- nia nowych naczy n (Brekken i inni, Cancer Res. (1998) 58: 1952-9 i Schold SC Jr i inni, Invest. Radiol. (1993) 28: 488-96). Korzystne s a przeciwcia la lub fragmenty przeciwcia l, które ukierunkowane sa przeciwko bia lku macierzowemu EDB-fibronektynie. EDB-fibronektyna (EDBFN), znana równie z jako fibronektyna on- kop lodowa, jest wariantem nak ladkowym fibronektyny, który tworzy si e specyficznie wokó l nowo utwo- rzonych naczy n krwiono snych w procesie angiogenezy. Szczególn a zalet a przeciwcia l przeciwko EDB-fibronektynie jest to, ze wskutek wewn atrzopera- cyjnego zranienia podczas usuwania ogniska chorobowego nie dochodzi do tworzenia nowej EDB- -fibronektyny w zdrowej tkance. Dzi eki temu utrzymuje si e specyficznosc podczas interwencji chirur- gicznej. Przeciwcia la przeciwko receptorom czynnika wzrostu albo mediatorom stanów zapalnych na komórce sródb lonka, które tak ze specyficznie s a eksponowane na obrze zach nowotworu, mog a jed- nak podczas interwencji chirurgicznej tworzy c si e na nowo równie z w zdrowej tkance w pobli zu ogni- ska chorobowego. Szczególnie korzystne w koniugacie przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku s a przeciwcia la L19 i E8 przeciwko EDB-fibronektynie (Viti F i inni, Cancer Res. (1999) 59: 347-352). Takie koniugaty przeciwcia lo-barwnik s a równie z przedmiotem wynalazku. Znane przeciwcia la laczy si e z barwnikami, których wzbogacenie w tkance mo zna wykry c optycz- nie i które umo zliwiaj a wewn atrzoperacyjne odgraniczenie zakresu obrze za ogniska chorobowego. Zalet a koniugatów przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku jest to, ze mo zna je stosowa c do se- lektywnego zabarwiania fluorescencyjnego tkanek w stadium neoangiogenetycznym. Zabarwianie fluorescencyjne jest specyficzne dla nowotworów i dostarcza sygna lu fluorescencyjnego, który mo zna wykry c przy wysokim stosunku sygna lu do pod lo za. Znane s a równie z koniugaty przeciwcia lo-barwnik dla odtwarzania obrazu fluorescencyjnego do celów przezskórnego, nie inwazyjnego przedstawiania nowotworów (Neri D i inni, Nature Biotechno- logy (1997) 15: 1271-1275). Nie s a jednak jeszcze znane koniugaty przeciwcia lo-barwnik, które ulegaj a wzbogaceniu, zw laszcza na obrze zu ogniska chorobowego. Znane s a te z koniugaty bia lko-barwnik do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania nowotworu. Wad a tych koniugatów jest to, ze koniugaty te s a pobierane zw laszcza przez niedotlenione, jak i przez metabolicznie niedostatecznie zaopatrzone komórki nowotworowe. Poniewa z jednak tkanka na obrze zu nowotworów jest dobrze unaczyniona i w zwi azku z tym komórki s a wystarczaj aco zaopatrzo- ne w tlen i substancje od zywcze, to w la snie wskutek tego nie udaje sie dostatecznie wzbogaci c zna- nych koniugatów bia lko-barwnik. Natomiast koniugaty przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku s a w du zym stopniu niezale zne od stanu metabolicznego ogniska chorobowego. Przedmiotem wynalazku jest koniugat przeciwcia lo-barwnik o wzorze I, B-(F) n , w którym B oznacza przeciwcia lo albo fragment przeciwciala o wysokim stopniu wi azania z EDB-fibro- nektyn a, a F oznacza barwnik cyjaninowy charakteryzuj acy si e tym, ze ulega wzbogaceniu, zw laszcza w zakresie obrze za tkanki komórkowej ogniska chorobowego i w zwi azku z tym optycznie uwidacznia zakres obrze za ogniska chorobowego, a barwnik cyjaninowy ma wzór IIPL 203 535 B1 4 w którym D oznacza grup e o wzorze III albo IV przy czym pozycja zaznaczona gwiazdk a oznacza miejsce wi azania z reszt a B, a B oznacza grup e o wzorze V, VI, VII, VIII albo IX w których to wzorach R 1 i R 2 oznaczaj a grup e C 1 -C 4 -sulfoalkilow a, nasycony albo nienasycony, rozga leziony albo prosty lancuch C 1 -C 50 -alkilowy, który mo ze by c ewentualnie podstawiony przez 1 do 15 atomów tlenu i/lub przez 1 do 3 grup karbonylowych, i/lub przez 1 do 5 grup hydroksylowych, R 3 oznacza grup e -COOE 1 , -CONE 1 E 2 , -NHCOE 1 , -NHCONHE 1 , -NE 1 E 2 , -OE 1 , -OSO 3 E 1 , -SO 3 E 1 , -SO 2 NHE 1 albo -E 1 , przy czym E 1 i E 2 niezale znie od siebie oznaczaj a atom wodoru, grup e C 1 -C 4 -sulfoalkilow a, nasycon a albo nienasycon a, rozga lezion a albo prost a grup e C 1 -C 50 -alkilow a, która mo ze by c ewentualnie przerwana przez 1 do 15 atomów tlenu i/lub 1 do 3 grup karbonylowych, i/lub podstawiona przez 1 do 5 grup hydroksylowych, R 4 oznacza atom wodoru albo atom fluoru, chloru, bromu albo jodu, b oznacza 2 albo 3, X oznacza atom tlenu, siarki albo grup e =C(CH 3 ) 2 lub (CH=CH)-, Y oznacza grup e =C(CH 3 ) 2 lub -(CH=CH)-, a L oznacza bezpo srednie wi azanie albo grup e wiazac a, która stanowi prosty lub rozga leziony lancuch w eglowy zawieraj acy 1 do 20 atomów w egla, który mo ze by c podstawiony przez jedn a lub wi ecej grup -OH, -COOH, -SO 3 , i/lub mo ze by c ewentualnie jedno- lub wielokrotnie przerwany przez ugrupowania -O-, -S-, -CO-, -CS-, -CONH-, -NHCO-, -NHCSNH-, -SO 2 -, PO 4 - albo -NH-, albo przez pier scie n arylowy, n oznacza 1 do 5. Koniugat przeciwcia lo-barwnik charakteryzuje si e tym, ze barwnik indukuje sygna l optyczny w widzialnym zakresie widma swietlnego. Korzystnie, barwnik indukuje sygna l fluorescencyjny dopiero przy zastosowaniu okre slonego zakresu d lugo sci fal swiat la widzialnego lub zbli zonego do podczerwieni. Srodek farmaceutyczny, wed lug wynalazku, zawiera jeden lub wi ecej koniugatów przeciwcia lo- barwnik do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska chorobowego, korzystnie w mieszaninie z odpowiednimi rozpuszczalnikami, buforami i/lub no snikami. Zastosowanie koniugatu przeciwcia lo-barwnik do wytwarzania srodka leczniczego do we- wn atrzoperacyjnego przedstawiania ognisk chorobowych i do wytwarzania srodka leczniczego do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska chorobowego. Zastosowanie koniugatu przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku do wytwarzania srodka leczni- czego do mikro- i makroskopowego, wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska chorobowego. Cho c optyczne wykrywanie granic ogniska chorobowego mo ze nast epowa c w ró zny sposób, to na ogó l korzystne jest uchwycenie specyficznego dla barwnika promieniowania fluorescencyjnego wywo lywanego przez odpowiednie swiat lo wzbudzaj ace. W zale zno sci od d lugo sci fali emisji mo znaPL 203 535 B1 5 przy tym fluorescencj e bezpo srednio wykrywa c wizualnie makroskopowo lub mikroskopowo i ewentu- alnie mo zna przy tym równocze snie wyrysowywa c cyfrowo za pomoc a tworz acych obraz systemów wykrywania i przedstawia c na ekranie. Wizualnie wykrywalne jest promieniowanie fluorescencyjne w zakresie widma 400-650 nm. Szczególnie korzystna jest d lugo sc fali 450-600 nm. Szczególn a zalet a stosowania widzialnego za- kresu swiat la jest to, ze wykrywanie fluorescencji mo zliwe jest przy niewielkich nak ladach technicz- nych. Swiat lo wzbudzaj ace wytwarzane przez odpowiednie lasery lub diody laserowe wprowadza si e do swiat lowodu i poprzez niego doprowadza do obszaru, który ma by c zdiagnozowany. Przeprowa- dzanie wewn atrzoperacyjnego rozpoznania obrze za nowotworu zachodzi drog a napromieniowania obszaru cia la na du zej powierzchni. Za pomoc a filtru (np. okularów z filtrem, które zak lada badaj aca osoba) blokuje si e odbicie swiat la wzbudzaj acego i obserwuje si e tylko fluorescencj e specyficzn a dla barwnika (obserwacja makroskopowa). Mo zna te z wychwyci c fluorescencj e za pomoc a mikroskopu operacyjnego (obserwacja mikroskopowa). Wskutek niewielkiej gleboko sci wnikania promieniowania VIS do tkanki (kilka milimetrów) mo z- na wykrywa c zlokalizowane na powierzchni nowo utworzone naczynia. Kolejna zaleta zakresu widma swiat la widzialnego polega na niewielkiej g leboko sci wnikania do tkanki i emisji z tkanki. Dzi eki temu wykrywalny sygna l nie jest fa lszowany przez sygna ly z glebszych cz esci tkanki i mo ze by c dok ladnie przyporz adkowany powierzchniowo widocznym strukturom tkanki. Przedmiotem wynalazku s a wi ec te z koniugaty przeciwcia lo-barwnik, których barwniki wzbudza- ja sygna l optyczny w widzialnym zakresie widma swietlnego. Zastosowanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik zawieraj acych barwniki, które poch laniaj a swia- t lo w zakresie widma zbli zonego do podczerwieni (NIR; 600-900 nm), umo zliwia natomiast wykrywanie nowo utworzonych naczy n w g lebszych warstwach tkanki (do 1 cm), poniewa z promieniowanie NIR jest s labiej absorbowane przez tkank e i w zwi azku z tym g lebiej wnika do tkanki. Obserwacja fluore- scencji nie jest mo zliwa wizualnie i mo ze nast epowa c przy u zyciu kamer CCD (charge coupled device - Kamera), które umieszcza si e nad badanym obszarem tkanki. Mo zna tu stosowa c zarówno wykry- wanie makroskopowe, jak i mikroskopowe. Korzysc stosowania w koniugatach przeciwcia lo-barwnik barwników, które poch laniaj a swiat lo i fluoryzuj a w zakresie widma NIR wyst epuje wtedy, gdy po zada- na jest ocena obszarów przykrytych (np. przez krew). Z fotofizycznego punktu widzenia dla koniugatów przeciwcia lo-barwnik nadaj a si e takie barwni- ki, które wykazuj a maksimum absorpcji w zakresie widma 400-800 nm i co najmniej maksimum fluore- scencji w zakresie 500-900 nm. Przedmiotem wynalazku s a równie z koniugaty przeciwcia lo-barwnik, które charakteryzuj a si e tym, ze barwnik indukuje sygna l fluorescencyjny dopiero przy zastosowaniu okre slonego zakresu d lu- go sci fali swiat la widzialnego lub zbli zonego do podczerwieni. Jako koniugaty przeciwcia lo-barwnik obejmuj ace barwniki o daj acej si e wizualnie wychwyci c fluorescencji wymienia si e na przyk lad barwniki z nast epuj acych klas: fluoresceina, izotiocyjanian flu- oresceiny, karboksyfluoresceina lub kalceina, tetrabromofluoresceina lub eozyna, tetrajodofluoresce- ina lub erytrozyna, difluorofluoresceina, jak np. Oregon Green™ 488, Oregon Green™ 500 lub Ore- gon Green™ 514, barwniki karboksyrodolowe (Rhodol Green™) (US 5 227 487; US 5 442 045), barw- niki karboksyrodaminowe (np. Rhodamine Green™ Dyes) (US 5 366 860), 4,4-difluoro-4-bora-3a,4a- -diaza-indaceny, jak np. Bodipy FL, Bodipy 493/503 lub Bodipy 530/550 oraz ich pochodne (US 4 774 339, US 5 187 288, US 5 248 782, US 5 433 896, US 5 451 663), barwniki cyjaninowe, zw lasz- cza karbocyjaniny i merocyjaniny, barwniki kumarynowe, takie jak np. 7-amino-4-metylokumaryna, zwi azki metalokompleksowe DTPA albo tetraazamakrocykli (cyklen, pyklen) z terbem lub europem albo barwniki tetrapirolowe, zw laszcza porfiryna. Jako koniugaty przeciwcia lo-barwnik obejmuj ace barwniki zbli zone do podczerwieni wymienia sie na przyk lad barwniki z nast epuj acych klas: barwniki polimetynowe, takie jak barwniki dikarbocyja- ninowe, trikarbocyjaninowe, merocyjaninowe i oksonolowe (WO 96/17628), barwniki rodaminowe, barwniki fenoksazynowe lub fenotiazynowe, barwniki tetrapirolowe, zw laszcza benzoporfiryn e, chory- n e i ftalocyjanin e. Korzystnymi barwnikami zbli zonymi do podczerwieni w koniugatach przeciwcia lo-barwnik s a barwniki cyjaninowe o maksimum absorpcji 700-800 nm, zw laszcza indodi- i indotrikarbocyjaniny. Generalnie korzystne w koniugatach przeciwcia lo-barwnik s a barwniki z wy zej wymienionych klas, które maj a jedn a lub wi ecej grup karboksylowych, które po chemicznym aktywowaniu ulegaj a sprz eganiu z grupami aminowymi przeciwcia l lub fragmentów przeciwcia l. Korzystne s a równie z takiePL 203 535 B1 6 pochodne, które zawieraj a reszty maleimidowe lub bromoalkilowe tak, ze zachodzi kowalencyjne sprz eganie z grup a sulfhydrylow a aminokwasu cysteiny. Ponadto korzystne s a barwniki zawieraj ace grupy izotiocyjanianowe, które równie z reaguj a z grupami aminowymi. Ponadto barwniki w koniugatach przeciwcia lo-barwnik musz a wykazywa c wysok a fotostabilno sc i nie mog a blakn ac przy napromieniowaniu swiat lem (Photobleaching), aby zapewnia c sta ly sygna l podczas bada n. Przedmiotem wynalazku s a wi ec koniugaty przeciwcia lo-barwnik, które korzystnie ulegaj a wzbogaceniu w zakresie obrze zy tkanki komórkowej ogniska chorobowego i w zwi azku z tym optycz- nie uwidoczniaj a zakres obrze za ogniska chorobowego. Koniugaty przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku mo zna stosowa c jako srodki lecznicze same albo w preparatach. W przypadku stosowania koniugatów przeciwcia lo-barwnik jako srodków leczniczych koniugaty te mo zna przeprowadza c w posta c preparatu farmaceutycznego, który obok koniugatu przeciwcia lo- -barwnik zawiera nadaj ace si e do podawania dojelitowego lub pozajelitowego oboj etne no sniki farma- ceutyczne, organiczne lub nieorganiczne, takie jak na przyk lad woda, zelatyna, guma arabska, cukier mlekowy, skrobia, stearynian magnezu, talk, oleje ro slinne, glikole polialkilenowe itp. Preparaty farmaceutyczne mog a wyst epowa c w postaci sta lej, na przyk lad jako tabletki, dra zet- ki, czopki, kapsu lki albo w postaci ciek lej, na przyk lad jako roztwory, zawiesiny lub emulsje. Preparaty te zawieraj a ewentualnie substancje pomocnicze, takie jak srodki konserwuj ace, srodki stabilizuj ace, srodki zwil zaj ace lub emulgatory, sole do zmiany ci snienia osmotycznego albo bufory. Do podawania pozajelitowego nadaj a si e roztwory lub zawiesiny do iniekcji, zw laszcza wodne roztwory koniugatów przeciwcia lo-barwnik. Jako uk lady no snikowe mo zna te z stosowa c substancje pomocnicze aktywne na granicy faz, takie jak sole kwasów zó lciowych albo zwierz ece lub ro slinne fosfolipidy, ale tak ze ich mieszaniny oraz liposomy lub ich sk ladniki. Do podawania doustnego stosuje si e w szczególno sci tabletki, dra zetki lub kapsu lki z dodat- kiem talku i/lub w eglowodorowych no sników albo srodków wi azacych, takich jak na przyk lad laktoza, skrobia kukurydziana lub ziemniaczana. Mo zna te z stosowa c podawanie w postaci ciek lej, jak na przyk lad w postaci soku, do którego dodaje si e ewentualnie substancj e s lodz ac a. Dawkowanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik mo ze si e zmienia c w zale zno sci od sposobu po- dawania, wieku i wagi pacjenta, rodzaju i stopnia traktowanego schorzenia i od podobnych czynników. Stosowana dawka koniugatów przeciwcia lo-barwnik do rozpoznawania zakresu granicznego wynosi 0,5-1000 mg, korzystnie 50-200 mg, przy czym dawk e mo zna podawa c w postaci jednorazowej dawki jednostkowej albo podzielon a na 2 lub wi ecej dawek w ci agu dnia. Wy zej opisane preparaty i postacie do podawania s a równie z przedmiotem wynalazku. Tak wi ec wynalazek obejmuje te z srodki farmaceutyczne zawieraj ace jeden lub wi ecej koniuga- tów przeciwcia lo-barwnik do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska choro- bowego, przy czym srodki farmaceutyczne stosuje si e same albo w mieszaninie z odpowiednimi roz- puszczalnikami, buforami i/lub no snikami. Koniugaty przeciwcia lo-barwnik wed lug wynalazku stosuje si e w przypadku chirurgicznego trak- towania uzale znionych od angiogenezy w schorzeniach, takich jak nowotwory z lo sliwe i ich przerzuty, nowotwory lagodne, przedrakowe zmiany tkanki, endometrioza, naczyniaki krwiono sne, ci aza poza- maciczna. Równie z przedmiotem wynalazku jest zastosowanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik i srodków do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania ognisk chorobowych, zw laszcza do mikro- i makroskopo- wego, wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresów obrze zy ogniska chorobowego, oraz zasto- sowanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik do wytwarzania srodka do chirurgicznego traktowania scho- rze n uzale znionych od angiogenezy, takich jak nowotwory z lo sliwe i ich przerzuty, nowotwory lagod- ne, przedrakowe zmiany tkanki, endometrioza, naczyniaki krwiono sne i ci aza pozamaciczna. Wytwarzanie barwników Barwniki wytwarza si e metodami znanymi z literatury. Barwnikami odpowiednimi do wytwarza- nia koniugatów przeciwcia lo-barwnik s a barwniki zawieraj ace grupy karboksylowe lub izotiocyjaniano- we do kowalencyjnego sprz egania z grupami aminowymi przeciwcia la. Szczególnie korzystne s a tuPL 203 535 B1 7 barwniki cyjaninowe (Mujumdar SR i inni (1996) 7: 356-362; Flanagan JH i inni (1997) 8: 751-756 i Licha K i inni (1996) Proc SPIE tom 2927, 192-198). Barwniki z grupami karboksylowymi aktywuje si e najpierw drog a przeprowadzania w reaktywny ester (np. ester N-hydroksysukcynimidowy) wed lug znanych metod. Barwniki z grupami izotiocyjania- nowymi mo zna stosowa c bezpo srednio. Reaktywne pochodne poddaje si e nast epnie w roztworze buforowym albo w mieszaninach roz- puszczalników organicznych (np. dimetyloformamidu (DMF) albo sulfotlenku dimetylowego (DMSO)) i roztworu buforowego reakcji z przeciwcia lem. Stosuje si e przy tym 3-100-krotny molowy nadmiar barwnika. Cz esc nie przereagowan a usuwa si e po zako nczeniu reakcji drog a ultrafiltracji i/lub chroma- tografii. W analogiczny sposób wytwarza si e te z nast epuj acy barwnik. P r z y k l a d w y t w a r z a n i a 1 Ester N-hydroksysukcynimidowy kwasu bis-1,1'-(4-sulfobutylo)-indokarbocyjanino-5-karboksy- lowego Kwas bis-1,1'-(4-sulfobutylo)-indokarbocyjanino-5-karboksylowy wytwarza si e, wychodz ac z 1-(4- -sulfobutylo)-2,3,3-trimetylo-3H-indoleniny i 1-(4-sulfobutylo)-2,3,3-trimetylo-5-karboksy-3H-indoleniny (Cytometry 10, 11-19, 1989, Talanta 39, 505-510, 1992) wed lug metod znanych z literatury. W celu przeprowadzenia w ester N-hydroksysukcynimidowy 0,1 mmola barwnika (67 mg w 10 ml DMF) trak- tuje si e ka zdorazowo po 0,5 mmola N-hydroksysukcynimidu i dicykloheksylokarbodiimidu (DCC) i mie- sza si e w ci agu 24 godzin w temperaturze pokojowej. Po dodaniu 50 ml eteru wytr acony osad ods a- cza si e, ponownie dwukrotnie rozpuszcza si e w niewielkiej ilo sci DDF i wytr aca eterem i na koniec suszy si e w pró zni (wydajno sc 89%). Wytwarzanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik Wytwarzanie koniugatu bis-1,1'-(4-sulfobutylo)-indokarbocyjaniny z przeciwcia lem L19 Przeciwcia lo L19 (1 mg w 1 ml buforu z octanu sodu 50 mM, pH 8,2) traktuje si e estrem N-hy- droksysukcynimidowym (75 µmoli roztworu 4 mg/ml w DMSO) i miesza si e w ci agu 2 godzin w tempe- raturze pokojowej. Oczyszczanie prowadzi si e za pomoc a filtracji zelowej na wk ladkach PD10 (Phar- macia) i zateza si e przy u zyciu probówek Centricon 10 (Amicon), otrzymuj ac roztwór zawieraj acy oko- lo 1 mg/ml przeciwcia la. Maksimum absorpcji: 555 nm Maksimum fluorescencji: 582 nm Nast epuj acy przyk lad wyja snia biologiczne zastosowanie koniugatów przeciwcia lo-barwnik we- d lug wynalazku. P r z y k l a d z a s t o s o w a n i a 1 Przekazywanie obrazu fluorescencyjnego in vivo u nagich myszy z nowotworem i mikroskopo- we badanie ex vivo tkanki nowotworowej W la sciwo sci przekazywania obrazu zwi azków wed lug wynalazku bada si e in vivo po wstrzyk- ni eciu tych zwi azków nagim myszom z nowotworem. W tym celu podaje si e do zylnie 0,1 µmola/kg do 2 µmoli/kg badanej substancji i obserwuje si e wzbogacanie w rejonie nowotworu w ci agu 0-48 godzin. Fluorescencj e substancji indukuje si e drog a napromieniowania zwierz at swiat lem o odpowiedniej d lu- go sci fali, które uzyskuje si e monochromatycznie za pomoc a lasera (laser diodowy, laser krystaliczny) albo przy u zyciu filtru z emisji polichromatycznej lampy Hg lub Xe. W przypadku zwi azku opisanego w przyk ladzie wytwarzania 1 do wzbudzania w celu na swie- tlenia zwierz ecia do swiadczalnego stosuje si e uzyskane z lasera Nd:YAG swiat lo o d lugo sci fali 540 nm i wykrywa si e promieniowanie fluorescencyjne przy d lugo sci fali 580 nm za pomoc a zinten- syfikowanej kamery CCD i otrzymuje sie zdj ecia fluorescencyjne ca lego cia la. Fluorescencj e okre sla si e równocze snie wizualnie i fotograficznie. Z materia lu nowotworowego sporz adza si e wycinki i bada mikroskopowo (mikroskop Zeiss Axiovert z filtrem Cy3). Po wstrzykni eciu 1 µmola/kg podanego w przyk ladzie wytwarzania koniugatu przeciwcia lo- barwnik nagim myszom z potworniakiem z lo sliwym F9 mo zna by lo po up lywie 4 godzin wykry c pod- wy zszony sygna l fluorescencyjny w porównaniu z normaln a tkank a na podstawie zdj ec fluorescencyj- nych ca lego cia la. Po wypreparowaniu skóry i najwy zszych warstw tkanki nowotworu mo zna fluorescencj e przy- porz adkowa c zakresom obrze za nowotworu. Ocena mikroskopowa wycinków nowotworu wykazuje podwy zszon a fluorescencj e, która jest skorelowana z naczyniami krwiono snymi z obszaru obrze za nowotworu.PL 203 535 B1 8 PL PL

Claims (8)

1. Zastrze zenia patentowe 1. Koniugat przeciwcia lo-barwnik o wzorze I B-(F) n (I) w którym B oznacza przeciwcia lo albo fragment przeciwcia la o wysokim stopniu wi azania z EDB-fi- bronektyn a, a F oznacza barwnik cyjaninowy, znamienny tym, ze ulega wzbogaceniu zw laszcza w zakresie obrze za tkanki komórkowej ogniska chorobowego i w zwi azku z tym optycznie uwidacznia zakres obrze za ogniska chorobowego, a barw- nik cyjaninowy ma wzór II w którym D oznacza grup e o wzorze III albo IV przy czym pozycja zaznaczona gwiazdk a oznacza miejsce wi azania z reszt a B, a B oznacza grup e o wzorze V, VI, VII, VIII albo IX w których to wzorach R 1 i R 2 oznaczaj a grup e C 1 -C 4 -sulfoalkilow a, nasycony albo nienasycony, rozga leziony albo prosty lancuch C 1 -C 50 -alkilowy, który mo ze by c ewentualnie podstawiony przez 1 do 15 atomów tlenu i/lub przez 1 do 3 grup karbonylowych, i/lub przez 1 do 5 grup hydroksylowych, R 3 oznacza grup e -COOE 1 , -CONE 1 E 2 , -NHCOE 1 , -NHCONHE 1 , -NE 1 E 2 , -OE 1 , -OSO 3 E 1 , -SO 3 E 1 , -SO 2 NHE 1 albo -E 1 , przy czym E 1 i E 2 niezale znie od siebie oznaczaj a atom wodoru, grup e C 1 -C 4 -sulfoalkilow a, nasycon a albo nienasycon a, rozga lezion a albo prost a grup e C 1 -C 50 -alkilow a, która mo ze by c ewentualnie przerwana przez 1 do 15 atomów tlenu i/lub 1 do 3 grup karbonylowych, i/lub podstawiona przez 1 do 5 grup hydroksylowych, R 4 oznacza atom wodoru albo atom fluoru, chloru, bromu albo jodu, b oznacza 2 albo 3, X oznacza atom tlenu, siarki albo grup e =C(CH 3 ) 2 lub (CH=CH)-, Y oznacza grup e =C(CH 3 ) 2 lub -(CH=CH)-, a L oznacza bezpo srednie wi azanie albo grup e wiazac a, która stanowi prosty lub rozga leziony lancuch w eglowy zawieraj acy 1 do 20 atomów w egla, który mo ze by c podstawiony przez jedn a lubPL 203 535 B1 9 wi ecej grup -OH, -COOH, -SO 3 , i/lub mo ze by c ewentualnie jedno- lub wielokrotnie przerwany przez ugrupowania -O-, -S-, -CO-, -CS-, -CONH-, -NHCO-, -NHCSNH-, -SO 2 -, PO 4 - albo -NH-, albo przez pier scie n arylowy, n oznacza 1 do 5.
2. Koniugat przeciwcia lo-barwnik wed lug zastrz. 1, znamienny tym, ze barwnik indukuje sygna l optyczny w widzialnym zakresie widma swietlnego.
3. Koniugat przeciwcia lo-barwnik wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze barwnik indukuje sygna l fluorescencyjny dopiero przy zastosowaniu okre slonego zakresu d lugo sci fal swiat la widzialne- go lub zbli zonego do podczerwieni.
4. Srodek farmaceutyczny, znamienny tym, ze zawiera jeden lub wi ecej koniugatów przeciw- cia lo-barwnik z zastrz. 1, do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska choro- bowego.
5. Srodek farmaceutyczny wed lug zastrz. 4, w mieszaninie z odpowiednimi rozpuszczalnikami, buforami i/lub no snikami.
6. Zastosowanie koniugatu przeciwcia lo-barwnik z zastrz.1, do wytwarzania srodka leczniczego do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania ognisk chorobowych.
7. Zastosowanie koniugatu przeciwcia lo-barwnik z zastrz. 1, do wytwarzania srodka leczniczego do wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska chorobowego.
8. Zastosowanie koniugatu przeciwcia lo-barwnik z zastrz. 1, do wytwarzania srodka leczniczego do mikro- i makroskopowego, wewn atrzoperacyjnego przedstawiania zakresu obrze zy ogniska choro- bowego.PL 203 535 B1 10 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 z l. PL PL
PL354027A 1999-09-24 2000-08-19 Koniugaty przeciwcia lo-barwnik, srodki farmaceutyczne je zawieraj ace i zastosowanie PL203535B1 (pl)

Applications Claiming Priority (3)

Application Number Priority Date Filing Date Title
DE19947559A DE19947559A1 (de) 1999-09-24 1999-09-24 Antikörper-Farbstoffkonjugate gegen Zielstrukturen der Angiogenese zur intraoperativen Tumorranddarstellung
DE19947559.8 1999-09-24
PCT/EP2000/008121 WO2001023005A1 (de) 1999-09-24 2000-08-19 Antikörper-farbstoffkonjugate gegen zielstrukturen der angiogenese zur intraoperativen tumorranddarstellung

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL354027A1 PL354027A1 (pl) 2003-12-15
PL203535B1 true PL203535B1 (pl) 2009-10-30

Family

ID=

Similar Documents

Publication Publication Date Title
DE60133626T2 (de) Hydrophile zyaninfarbstoffe
RU2350355C2 (ru) Флюоресцентный контрастирующий агент ближней инфракрасной области спектра и способ флуоресцентной томографии
ES2198446T3 (es) Procedimiento para el diagnostico in vivo mediante radiacion de nir utilizando colorantes de cianina.
ES2324198T3 (es) Metodo para medir una funcion fisiologica con un colorante como acido poliacrilico de fluoresceina.
US20070269373A1 (en) Hydrophilic light absorbing compositions for determination of physiological function in critically ill patients
AU2006340061A1 (en) Process for using optical agents
DE60106389T2 (de) Vielseitige hydrophile farbstoffe
NO328630B1 (no) Naer infrarodt, fluorescerende kontrastmiddel og fluorescensavbildning
US6447749B1 (en) Perfluoro-alkyl containing dye molecules and galencial formulations
AU779026B2 (en) Antibody dye conjugates for binding to target structures of angiogenesis in order to intraoperatively depict tumor peripheries
PL203535B1 (pl) Koniugaty przeciwcia lo-barwnik, srodki farmaceutyczne je zawieraj ace i zastosowanie
JP2007326789A (ja) 内視鏡用組織蛍光染色剤組成物
JP3507060B2 (ja) 近赤外蛍光造影剤及び蛍光イメージング
WO2005061456A1 (ja) 近赤外蛍光造影剤
TW202330498A (zh) 用於腫瘤偵測及手術指引之化合物及組合物
Fiedler The development of a far red to near infrared fluorescent probe for use in optical imaging
DE19948650A1 (de) Galenische Formulierungen