PL195353B1 - Zamek typu zasuwa - Google Patents

Abstract

1. Zamek typu zasuwa z zamkiem glównym i co najmniej jednym dodatkowym zamkiem ryglowym sprzezonym z zamkiem glównym poprzez co najmniej jeden drazek napedowy, przy czym dodatkowy zamek ryglowy ma obu- dowe, przechylny rygiel i suwak do laczenia z drazkiem napedowym, przy czym suwak ma wystajacy w kierunku przechylnego rygla czop prowadzacy, a przechylny rygiel jest wyposa- zony w prowadnice, która jest wykonana jako nieprzelotowy otwór, znamienny tym, ze obu- dowa (16) ma co najmniej jeden wystep prowa- dzacy (50), który prowadzi suwak (14) i prze- chylny rygiel (32), przy czym wystep prowadza- cy (50) wystaje tylko z jednej wewnetrznej scianki obudowy (16), a suwak (14) usytuowa- ny jest pomiedzy wystepem prowadzacym (50) a przeciwlegla scianka obudowy (16). PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zamek typu zasuwa z zamkiem głównym i co najmniej jednym dodatkowym zamkiem ryglowym połączonym z zamkiem głównym poprzez co najmniej jeden drążek napędowy, przy czym ten dodatkowy zamek ryglowy ma obudowę rygla, przechylny rygiel i suwak do łączenia z drążkiem napędowym, przy czym suwak ma wystający w kierunku przechylnego rygla czop prowadzący, a przechylny rygiel jest wyposażony w prowadnicę, która jest wykonana jako nieprzelotowy otwór.

Z opisu patentowego EP-A-0 578 004 znany jest zamek typu zasuwa z posiadającym dodatkowy rygiel dodatkowym zamkiem ryglowym usytuowanym w oddaleniu od skrzynki zamka głównego. Ten dodatkowy rygiel jest umieszczony w co najmniej jednej obudowie, złożonej z dwóch części i jest ułożyskowany obrotowo na nieruchomej w obudowie osi obrotu. Przechylanie rygla wokół tej osi przeprowadzane jest za pomocą pływającego sworznia, który jest wleczony przez oba suwaki służące do łączenia drążka napędowego. Zależnie od położenia rygla, pomiędzy osią obrotu rygla a pływającym sworzniem istnieje różnej długości ramię dźwigni. Zabezpieczenie przed powrotnym przechyleniem przez osobę niepowołaną wychylonego rygla zapewnione jest dzięki szczelinie w przechylnym ryglu i w obudowie. Obrócony z powrotem rygiel jest zabezpieczony przed niezamierzonym wychyleniem przez sprężynę ściskaną.

Z opisu patentowego EP-A-0 634 552 znany jest również zamek typu zasuwa ze skrzynką zamka głównego usytuowaną w oddaleniu od zamka z dodatkowym ryglem. Ten dodatkowy rygiel jest również umieszczony w obudowie złożonej z co najmniej dwóch części i ułożyskowany obrotowo na tej obudowie za pomocą osi obrotu. Ma on boczne wycięcie, w które wchodzi umieszczony na suwaku zabierak, a przechylny rygiel może być przechylany na zewnątrz lub do wewnątrz, przy ruchu drążka napędowego. Przy wychylaniu na zewnątrz pomiędzy osią obrotu rygla a zabierakiem działają ramiona dźwigni o różnych długościach. Przez kształt wycięcia i zabieraka rygiel jest zabezpieczony zarówno w położeniu wychylonym na zewnątrz, jak i w położeniu schowanym.

Z opisu patentowego DE-A-34 27 712 znany jest również zamek z drążkiem napędowym z dodatkowym zamkiem ryglowym z dodatkowym ryglem, który jednak ma stałe ramię dźwigni utworzonej pomiędzy osią obrotu a czopem sterującym, przez co uzyskuje się jednak niekorzystny przebieg momentu. Ponadto rygiel nie jest zabezpieczony w obu położeniach krańcowych. Ma on jednak blokadę przed wciśnięciem z powrotem.

Z opisu patentowego EP-A-0 891 465 znany jest dodatkowy zamek z ryglem hakowym, który jednak ma niekorzystną, malejącą długość dźwigni przy wychylaniu rygla. Ponadto przewidziano dwa suwaki do łączenia drążka napędowego, które działają na oś napędową. W jednoczęściową obudowę te części wsuwane są przez otwór od strony okucia.

Można ogólnie stwierdzić, że dodatkowe zamki ryglowe według stanu techniki albo mają kosztowną konstrukcję, albo nie spełniają obecnych wymagań dotyczących komfortu obsługi lub zabezpieczenia przeciwwłamaniowego.

Zadaniem wynalazku jest opracowanie dodatkowego zamka ryglowego, który ma tanią i prostą konstrukcję, to znaczy złożoną z niewielu części i można go łatwo wytwarzać, przy czym zapewnia on dobre zabezpieczenie przed włamaniem. Ponadto komfort obsługi, to znaczy przebieg siły w funkcji kąta obrotu przechylnego rygla powinien odpowiadać obecnym wymaganiom, a zamek powinien działać niezawodnie i być trwałym.

Zadanie to zostało rozwiązane przez zamek typu zasuwa z zamkiem głównym i co najmniej jednym dodatkowym zamkiem ryglowym sprzężonym z zamkiem głównym poprzez co najmniej jeden drążek napędowy, przy czym dodatkowy zamek ryglowy ma obudowę, przechylny rygiel i suwak do łączenia z drążkiem napędowym, przy czym suwak ma wystający w kierunku przechylnego rygla czop prowadzący, a przechylny rygiel jest wyposażony w prowadnicę, która jest wykonana jako nieprzelotowy otwór, przy czym zamek charakteryzuje się tym, że obudowa ma co najmniej jeden występ prowadzący, który prowadzi suwak i przechylny rygiel, przy czym występ prowadzący wystaje tylko z jednej wewnętrznej ścianki obudowy, a suwak usytuowany jest pomiędzy występem prowadzącym a przeciwległą ścianką obudowy.

Korzystnie obudowa jest wykonana jako jednoczęściowa, korzystniej obudowa jest ciśnieniowym odlewem z metalu, zwłaszcza ze stopów cynku lub kształtką wtryskową.

Korzystnie jest również, gdy występy prowadzące są wykonane jako prowadzące listwy, korzystniej listwy prowadzące przebiegają prostopadle do kierunku ruchu suwaka.

PL 195 353 B1

Korzystnie jest, gdy suwak jest oparty na tylnej stronie obudowy usytuowanej naprzeciw okucia.

Korzystnie przechylny rygiel posiada ogranicznik uniemożliwiający wychylenie rygla, wystający w kierunku do suwaka.

Prowadnica przechylnego rygla korzystnie przebiega zasadniczo w kierunku promieniowym w stosunku do osi obrotu przechylnego rygla, korzystniej prowadnica posiada pierwszy odcinek, który przy ryglu przechylonym do wnętrza obudowy usytuowany jest równolegle do kierunku ruchu suwaka oraz prostopadły do niego odcinek, drugi zaś najkorzystniej pomiędzy odcinkiem pierwszym a drugim usytuowany jest przebiegający ukośnie odcinek trzeci.

Przy przechyleniu rygla do wewnątrz, czop prowadzący suwaka jest korzystnie usytuowany w pierwszym odcinku.

Korzystnie przechylny rygiel jest wykonany jednoczęściowo z osią obrotu.

Przechylny rygiel ma korzystnie zamocowania dla osi obrotu i/lub ogranicznika.

Korzystnie jest, gdy suwak ma wycięcie na usytuowany na przechylnym ryglu ogranicznik.

Korzystnie czop prowadzący usytuowany na suwaku jest wytłoczony przez obróbkę plastyczną.

Czop prowadzący jest korzystnie wykonany jako oddzielny element umieszczony na suwaku.

Korzystnie wszystkie części zamka są zmontowane przez wsadzanie jedna w drugą.

Korzystnie występy obudowy są wykonane jako elementy ją usztywniające.

Dodatkowy zamek ryglowy według wynalazku jest wykonany tak, że jego części mogą być wsuwane w obudowę poprzez otwór od strony okucia. Ponadto potrzebny jest tylko pojedynczy suwak, który steruje przechylnym ryglem. Przy przesuwaniu suwaka czop prowadzący znajdujący się na suwaku wchodzi w prowadnicę przechylnego rygla, wychyla ten rygiel i tworzy przy wychylonym ryglu blokadę zabezpieczającą przed powrotnym przechyleniem rygla przez osobę niepowołaną. Wszystkie funkcje prowadzenia i łożyskowania wewnątrz obudowy przejmowane są przez występy prowadzące, które przede wszystkim utrzymują położenie suwaka i prowadzą go podczas przesuwania oraz utrzymują pomiędzy sobą przechylny rygiel.

Jak było powiedziane wyżej, obudowa rygla jest wykonana jako jednoczęściowa. Ma to tę istotną zaletę, że przy montażu nie potrzeba żadnego nitowania, sprasowywania, zatłaczania lub skręcania. Jak wspomniano, korzystnie obudowa rygla jest ciśnieniowym odlewem z metalu, zwłaszcza ze stopów cynku lub kształtką wtryskową. Ciśnieniowe odlewy z metalu mają bardzo dobrą wytrzymałość i są wytwarzane tanio. Kształtki wtryskowe są bardzo lekkie i mogą również mieć dużą wytrzymałość dzięki zastosowaniu wzmocnienia z włókien szklanych.

Wspomniano również, że korzystnie występy prowadzące są wykonane jako listwy prowadzące. Listwy te przebiegają zwłaszcza prostopadle do kierunku ruchu suwaka, to znaczy obudowę rygla wykonaną jako ciśnieniowy odlew lub przez wtrysk można łatwo wyjąć z formy. Listwy prowadzące są przy tym usytuowane tak, że suwak jest w każdym położeniu przesuwania prowadzony optymalnie. W szczególności wewnętrzna strona tylnej ścianki obudowy rygla jest również wyposażona w rowek prowadzący, w którym prowadzona jest zwrócona do tej tylnej ścianki krawędź suwaka.

Korzystnie występy prowadzące lub listwy prowadzące są usytuowane na jednej wewnętrznej stronie lub na obu wewnętrznych stronach obudowy rygla. Dalszą zaletą występów prowadzących lub listew prowadzących jest to, że dzięki małej powierzchni przylegania zmniejszają one do minimum tarcie pomiędzy obudową rygla a ruchomymi częściami w tej obudowie, mianowicie suwakiem i przechylnym ryglem. W dalszym rozwinięciu wynalazku przechylny rygiel jest wykonany jednoczęściowo z osią obrotu. Dzięki temu dodatkowo zmniejszono liczbę części. Ponadto jest on łatwy do wykonania.

Korzystnie przechylny rygiel jest w jednym przykładzie wykonania wyposażony w wystający w kierunku suwaka ogranicznik. Dzięki temu ogranicznikowi zapewniono, że niemożliwe jest niekontrolowane wychylenie przechylnego rygla, np. przy transporcie rygla, zamknięcia drzwi lub gotowych drzwi.

Jak wspomniano wyżej, prowadnica przechylnego rygla przebiega zasadniczo w kierunku promieniowym w stosunku do osi obrotu przechylnego rygla. Ma to tę istotną zaletę, że zwiększa się komfort obsługi, ponieważ zwiększa się siła w funkcji kąta obrotu przechylnego rygla, a zatem przy coraz bardziej wychylonym ryglu można przykładać większe siły do dociągania, np. wykrzywionych drzwi.

Jak wspomniano, w szczególnie korzystnym przykładzie wykonania prowadnica posiada odcinek pierwszy przebiegający przy ryglu schowanym do wnętrza obudowy, równolegle do kierunku ruchu suwaka oraz prostopadły do niego odcinek drugi. Pomiędzy odcinkiem pierwszym a drugim usytuowany jest przy tym przebiegający ukośnie odcinek trzeci. Przy ryglu przechylonym do wewnątrz czop prowadzący suwaka jest usytuowany w pierwszym odcinku. Oznacza to, że drugi odcinek prowadnicy tworzy swymi powierzchniami nośnymi zabezpieczenie przed wciśnięciem wychylonego rygla

PL 195 353 B1 z powrotem. Siły są przenoszone przez ten odcinek drugi na czop prowadzący suwaka, a z niego na tylną stronę obudowy rygla.

W innej postaci wykonania przechylny rygiel ma zamocowania osi obrotu i/lub ogranicznika. W alternatywnym przykładzie wykonania zamocowania te są przewidziane z reguły na stalowym ryglu, w którym jest luźno osadzona lub wtłoczona odpowiednio ukształtowana oś obrotu lub ogranicznik.

W jednym przykładzie wykonania suwak ma wycięcie na ogranicznik usytuowany na przechylnym ryglu. Takie wycięcie ma odsadzenie, które w przechylonym do wewnątrz położeniu przechylnego rygla podchwytuje ogranicznik, który wtedy uniemożliwia wychylenie przechylnego rygla. Dopiero po niewielkim przemieszczeniu suwaka, przy którym to odsadzenie jest wysuwane z obszaru przechylania tego ogranicznika, przechylny rygiel można wychylić.

Proste wytwarzanie i zmniejszenie liczby części osiągnięto ponadto przez to, że czop prowadzący usytuowany na suwaku jest wytłoczony przez obróbkę plastyczną. Obszar ten dodatkowo wzmacnia się zwłaszcza przez obróbkę plastyczną na zimno suwaka.

W innym przykładzie wykonania czop prowadzący może być również przyspawany na lub wspawany w suwak. Korzystnie wszystkie części są możliwe do wsadzania jedna w drugą tak, że nie potrzeba stosować żadnych połączeń gwintowanych, nitowanych lub wtłaczanych.

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania jest uwidoczniony na rysunku, na którym:

figura 1 przedstawia dodatkowy zamek ryglowy z przechylonym do wewnątrz ryglem w przekroju wzdłużnym, figura 2 - zamek ryglowy w przekroju wzdłuż linii II-II z fig. 1, figura 3 - zamek ryglowy w widoku w kierunku strzałki III z fig. 1, figura 4 - dodatkowy zamek ryglowy z fig. 1 w przekroju wzdłużnym z ryglem wychylonym na zewnątrz, figura 5 - suwak w widoku z boku, figura 6 - przechylny rygiel w widoku z boku, a figura 7 - obudowę suwaka w przekroju wzdłużnym.

Na figurze 1 pokazano dodatkowy zamek ryglowy 10 w przekroju wzdłużnym. Tego rodzaju dodatkowy zamek ryglowy 10 jest częścią zamka typu zasuwa i jest napędzany przez zamek główny za pomocą drążka napędowego. Nie pokazany drążek napędowy jest poprzez odpowiednie sprzęgła 12 sprzężony z suwakiem 14, który swą tylną krawędzią przylega do wewnętrznej strony tylnej ścianki 18 obudowy 16 i jest na niej wsparty przesuwnie. Korzystnie tylna ścianka 18 ma rowek prowadzący 20, w którym przesuwa się suwak 14. Mający zasadniczo kształt litery U suwak 14 posiada pomiędzy oboma sprzęgłami 12 jeszcze łeb płytkowy 22, na którym wykonany jest czop prowadzący 24. Korzystnie ten czop prowadzący 24 na skutek wytłoczenia wystaje z płaszczyzny suwaka 14. Pomiędzy łbem płytkowym 22 a sąsiednim sprzęgłem 12 usytuowane jest wycięcie 26, w które wystaje nieco odsadzenie 28. To odsadzenie 28 podchodzi, jak pokazano na fig. 1, pod wykonany na przechylnym ryglu 32 ogranicznik 30 uniemożliwiający wychylenie rygla 32.

Ten przechylny rygiel 32 posiada, jak pokazano na fig. 6, oś obrotu 34, która jest albo uformowana z nim jednoczęściowo i wstawiona w odpowiednie wybranie, albo wpasowana w rygiel. Oś obrotu34, która wystaje po obu stronach rygla 32, jest umieszczona w mających kształt litery U wybraniach 36 obudowy 16. Ponadto czop prowadzący 24 wchodzi w prowadnicę 38, znajdującą się na przechylnym ryglu 32. Ta prowadnica 38 jest wykonana jako nieprzelotowy otwór i ma odcinek pierwszy 40, który przebiega zasadniczo równolegle do kierunku ruchu 42 suwaka 14, odcinek trzeci 44, przebiegający względem odcinka pierwszego 40 ukośnie oraz odcinek drugi 46 prostopadły do odcinka pierwszego 40.

Na figurze 1 widać, że czop prowadzący 24 porusza się wewnątrz pierwszego odcinka 40 prowadnicy 38, dzięki przemieszczeniu suwaka 14, bez przechylania rygla 32. Jeżeli czop prowadzący 24 w położeniu przedstawionym na fig. 1 jest przez przemieszczenie suwaka 14 przesuwany w lewo, wówczas odsadzenie 28 również przemieszcza się w lewo i ogranicznik 30 zostaje zwolniony. Przy dalszym przesunięciu suwaka 14 w lewo czop prowadzący 7A przechodzi z pierwszego odcinka 40 do trzeciego odcinka 44i rygiel 32 zostaje przechylony wokół osi 34 i wychodzi stopniowo z obudowy 16. Czop prowadzący 24 oddala się przy tym coraz dalej od osi 34, przez co zwiększa się moment obrotowy potrzebny do przechylnego ruchu rygla 32. Drzwi, przykładowo wykrzywione, mogą wtedy zostać dociągnięte przez wykonane na wolnym końcu rygla 32 skośne powierzchnie 48.

Jeżeli rygiel 32 zostanie całkowicie wychylony z obudowy 16, jak to pokazano na fig. 4, wówczas czop prowadzący 24 znajduje się w drugim odcinku 46 prowadnicy 38. Jeżeli teraz sam rygiel 32

PL 195 353 B1 zostanie popchnięty z powrotem w kierunku przeciwnym do ruchu zegara wokół osi 34, wówczas ścianka odcinka drugiego 46 żłobka prowadnicy 38 uniemożliwia przemieszczenie czopa prowadzącego 24 i zabezpieczając przed takim wciśnięciem powrotnym.

Ogranicznik 30, w całkowicie wychylonym położeniu rygla 32, jest usytuowany w przewidzianym do tego celu wycięciu 26 suwaka 14.

Na figurach 3 i 7 widoczne są występy prowadzące 50, które są wykonane jako listwy prowadzące 52. Te listwy prowadzące 52 trzymają i prowadzą suwak 14 podczas jego ruchu pomiędzy położeniem otwartym a położeniem zamkniętym zamka ryglowego 10. Listwy prowadzące 52 są utworzone na wewnętrznej ściance obudowy; służą również do usztywnienia obudowy 16.

Na rysunku widać wyraźnie, że dodatkowy ryglowy zamek 10 złożony jest z obudowy 16, suwaka 14 i przechylnego rygla 32. Zarówno suwak 14, jak i przechylny rygiel 32 są wprowadzone przez otwór 54 (fig. 7) w obudowę 16 i są w niej utrzymywane razem przez prowadzące listwy 52. Prosta konstrukcja i mała liczba części umożliwiają tanie wykonanie i tani montaż takiego dodatkowego zamka ryglowego 10.

Claims (18)

1. Zamek typu zasuwa z zamkiem głównym i co najmniej jednym dodatkowym zamkiem ryglowym sprzężonym z zamkiem głównym poprzez co najmniej jeden drążek napędowy, przy czym dodatkowy zamek ryglowy ma obudowę, przechylny rygiel i suwak do łączenia z drążkiem napędowym, przy czym suwak ma wystający w kierunku przechylnego rygla czop prowadzący, a przechylny rygiel jest wyposażony w prowadnicę, która jest wykonana jako nieprzelotowy otwór, znamienny tym, że obudowa (16) ma co najmniej jeden występ prowadzący (50), który prowadzi suwak (14) i przechylny rygiel (32), przy czym występ prowadzący (50) wystaje tylko z jednej wewnętrznej ścianki obudowy (16), a suwak (14) usytuowany jest pomiędzy występem prowadzącym (50) a przeciwległą ścianką obudowy (16).

2. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że obudowa (16) jest wykonana jako jednoczęściowa.

3. Zamek według zastrz. 1albo 2, znamienny tym, że obudowa (16) jest ciśnieniowym odlewem z metalu, zwłaszcza ze stopów cynku lub kształtką wtryskową.

4. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że występy prowadzące (50) są wykonane jako prowadzące listwy (52).

5. Zamek według zastrz. 4, znamienny tym, że listwy prowadzące (52) przebiegają prostopadle do kierunku (42) ruchu suwaka (14).

6. Zamek według zastrz. 1albo 5, znamienny tym, że suwak (14) jest oparty na tylnej stronie obudowy (16) usytuowanej naprzeciw przykrywającego kształtownika.

7. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że przechylny rygiel (32) posiada ogranicznik (30) wystający w kierunku do suwaka (14).

8. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że prowadnica (38) przechylnego rygla (32) przebiega zasadniczo w kierunku promieniowym w stosunku do osi (34) obrotu przechylnego rygla (32).

9. Zamek według zastrz. 9, znamienny tym, że prowadnica (38) posiada pierwszy odcinek (40), który przy ryglu (32) przechylonym do wnętrza obudowy (16) usytuowany jest równolegle do kierunku (42) ruchu suwaka (14) oraz prostopadły do niego odcinek drugi (46).

10. Zamek według zastrz. 10, znamienny tym, że pomiędzy odcinkiem pierwszym a drugim (40, 46) usytuowany jest przebiegający ukośnie odcinek trzeci (44).

11. Zamek według zastrz. 10 albo 11, znamienny tym, że przy przechyleniu rygla (32) do wewnątrz, czop prowadzący (24) suwaka (14) jest usytuowany w pierwszym odcinku (40).

12. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że przechylny rygiel (32) jest wykonany jednoczęściowe z osią (34) obrotu.

13. Zamek według zastrz. 1albo 8, znamienny tym, że przechylny rygiel (32) ma zamocowania dla osi (34) obrotu i/lub ogranicznika (30).

14. Zamek według zastrz. 1albo 8, znamienny tym, że suwak (14) ma wycięcie (26) na usytuowany na przechylnym ryglu (32) ogranicznik (30).

15. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że czop prowadzący (24) usytuowany na suwaku (14) jest wytłoczony przez obróbkę plastyczną.

PL 195 353 B1

16. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że czop prowadzący (24) jest wykonany jako oddzielny element umieszczony na suwaku (14).

17. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że wszystkie części są zmontowane przez wsadzanie jedna w drugą.

18. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że występy (50) obudowy (16) są wykonane jako elementy ją usztywniające.