PL194336B1 - Złącze wtykowe - Google Patents

Abstract

1. Zlacze wtykowe zawierajace korpus podstawowy, pierscien uszczelniajacy, pierscien zaciskowy, oraz korpus pierscieniowy, polaczony z korpusem podstawowym, przy czym w osiowa szczeline istniejaca miedzy korpusem podstawowym i korpusem pierscieniowym wsuniete jest zakonczenie rury i zacisniete za pomoca pierscienia zaci- skowego, usytuowanego w tej szczelinie, przy czym pier- scien uszczelniajacy przylega szczelnie do powierzchni wewnetrznej wsunietego zakonczenia rury, a pierscien zaciskowy przylega z naprezeniem wstepnym do po- wierzchni zewnetrznej wsunietego zakonczenia rury, zna- mienne tym, ze korpus pierscieniowy (18), w obszarze, w którym znajduje sie powierzchnia czolowa wsunietego do konca, zakonczenia rury (4,5), zawiera okienko obserwa- cyjne (30), przy czym obszar ten, zawierajacy okienko obserwacyjne (30), usytuowany jest osiowo miedzy pier- scieniem uszczelniajacym (12) i pierwszym zebrem (14), korpusu podstawowego (6), skierowanym promieniowo na zewnatrz, do którego to zebra (14) przylega zakonczenie rury (4, 5), i tym ze pierscien uszczelniajacy (12) stanowi plaskie uszczelnienie i posiada pierwsza i druga warge uszczelniajaca (124, 96), szczelnie przylegajaca do po- wierzchni wewnetrznej (10, 11) wsunietego zakonczenia rury (4, 5), przy czym osiowa dlugosc (92), pierscienia uszczelniajacego (12) jest dluzsza o wstepnie zadany wspólczynnik od promieniowej grubosci pierwszej wargi uszczelniajacej (124). PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest złącze wtykowe, przeznaczone do stosowania głównie w instalacjach sanitarnych dla wody ciepłej i zimnej, wykonanych z różnych materiałów, zwłaszcza z tworzywa sztucznego lub metalu, lub struktur wielomateriałowych, to znaczy rur wielowarstwowych z tworzywa sztucznego z metalową warstwą pośrednią.

Z opisu DE-A-19654435 znana jest konstrukcja złącza wtykowego, wyposażonego w korpus podstawowy i korpus pierścieniowy, połączony z nim poprzez osiową szczelinę pierścieniową. Do szczeliny pierścieniowej wsunięte jest zakończenie rury, które zaciskane jest za pomocą pierścienia zaciskowego, usytuowanego w szczelinie pierścieniowej. Pierścień zaciskowy jest elementem jednolub wieloczęściowym, przy czym część pierścienia zaciskowego, położona promieniowo na zewnątrz przylega do zewnętrznej powierzchni wsuniętego zakończenia rury. Część pierścienia zaciskowego położona promieniowo wewnątrz jest usytuowana w pierścieniowym rowku korpusu podstawowego i przylega z naprężeniem do wewnętrznej powierzchni wsuniętego zakończenia rurowego. Korpus podstawowy zawiera dwa inne rowki pierścieniowe, w których umieszczone są dwa pierścienie uszczelniające, przylegające szczelnie do powierzchni wewnętrznej wsuniętego zakończenia rurowego. W związku z tymi trzema rowkami pierścieniowymi, korpus podstawowy posiada nieznaczną grubość mierzoną wzdłuż promienia. Ze względu na to, że zewnętrzna część pierścienia zaciskowego usytuowana jest w obszarze powierzchni czołowej wsuniętego zakończenia rury, problematyczne jest usytuowanie okienka obserwacyjnego, służącego do optycznej kontroli, stwierdzającej, czy zakończenie rury jest całkowicie wsunięte.

Poza tym z opisu DE-A-19524934 znana jest konstrukcja złącza wtykowego posiadającego dwa pierścienie uszczelniające, przylegające szczelnie do powierzchni zewnętrznej zakończenia rury. Między tymi obydwoma pierścieniami przewidziany jest osiowo usytuowany otwór przelotowy korpusu pierścieniowego, służący jako odpływ przecieku. Otwór przelotowy usytuowany jest w nieznacznej odległości od osiowej powierzchni czołowej zakończenia rury, co powoduje, że niemożliwa jest optyczna kontrola wskaźnikowa oceniająca całkowite wsunięcie zakończenia rury.

Opis DE-A-3518788 przedstawia konstrukcję złącza wtykowego, posiadającego króćce służące do umieszczania końcówek przewodów, względnie rur. W rozwiązaniu tym przewidziano zastosowanie jednego pierścienia uszczelniającego, przylegającego do powierzchni zewnętrznej zakończenia rury, ale nie występuje tu korpus podstawowy, służący do podparcia lub uszczelnienia powierzchni wewnętrznej zakończenia rury. Króciec złącza wtykowego, co najmniej w obszarze podstawy wybrania przewidzianego dla zakończenia tury, wykonany jest z przezroczystego materiału, co służy do przeprowadzania optycznej kontroli głębokości wsunięcia zakończenia rury, które następuje aż do zderzaka. Jak z powyższego widać, przedmiotowy dokument nie zawiera wskazówek, które mogłyby być pomocne dla specjalisty z tej dziedziny techniki, w stworzeniu rozwiązania konstrukcji złącza wtykowego, wyposażonego w korpus pierścieniowy i korpus podstawowy, w którym między tymi korpusami byłaby przewidziana szczelina pierścieniowa, zwłaszcza w przypadku takiego złącza wtykowego, w którym w obszarze wsuniętego zakończenia czołowego znajduje się zewnętrzny element pierścienia zaciskowego, który przesłaniałby widok.

Z europejskiego zgłoszenia patentowego EP 587 131 A1 znane jest tego rodzaju złącze wtykowe, które jest ukształtowane jako króciec dwukielichowy i zawiera korpus podstawowy oraz urządzenie mocujące lub urządzenie zaciskowe odpowiednio dla zakończeń łączonych ze sobą rur, wsuwanych w korpus kielicha. Urządzenie mocujące posiada pierścień zaciskowy, który od zewnątrz posiada stożek zaciskowy a wewnątrz co najmniej jedno żebro zaciskowe, które zazębia się z odpowiednim zakończeniem rury. Za pomocą nakrętki złączkowej, nakręcanej na korpus kielicha mocowany jest stożek współpracujący z wymienionym pierścieniem zaciskowym. Ponadto na wewnętrznej powierzchni korpusu kielicha znajduje się pierścień uszczelniający, przylegający szczelnie do zewnętrznej powierzchni wsuwanego zakończenia rury. Zakończenie rury musi charakteryzować się dostateczną sztywnością, aby pod wpływem promieniowych składowych siły zaciskowej, zakończenie rury nie odchylało się do wewnątrz, co uniemożliwiałoby osiowe unieruchomienie zakończenia rury w złączu wtykowym. Podczas tworzenia złącza wtykowego należy zwracać uwagę na to, aby zakończenie rury było wsunięte na odpowiednią głębokość do korpusu kielicha, dzięki czemu pierścień zaciskowy, jak i pierścień uszczelniający mogłyby spełniać swoje funkcje. W przypadku niepełnego wsunięcia zakończenia rury do złącza wtykowego istnieje niebezpieczeństwo, że nie powstanie złącze lub powstanie złącze wadliwe. Ponadto, zwłaszcza w przypadku przewodów ciśnieniowych powstaje proPL 194 336 B1 blem, polegający na tym, że wskutek przesunięć zakończenia rury względem złącza wtykowego, zakończenie rury może być częściowo wysunięte ze złącza wtykowego, wskutek czego nie uzyska się żądanej szczelności i/lub osiowego unieruchomienia.

Przedmiotem wynalazku jest złącze wtykowe, zawierające korpus podstawowy, pierścień uszczelniający, pierścień zaciskowy, oraz korpus pierścieniowy, połączony z korpusem podstawowym. W konstrukcji tej, w osiową szczelinę istniejącą między korpusem podstawowym i korpusem pierścieniowym wsunięte jest zakończenie rury i zaciśnięte za pomocą pierścienia zaciskowego, usytuowanego w tej szczelinie. Pierścień uszczelniający przylega szczelnie do powierzchni wewnętrznej wsuniętego zakończenia rury, a pierścień zaciskowy przylega z naprężeniem wstępnym do powierzchni zewnętrznej wsuniętego zakończenia rury.

Istota wynalazku polega na tym, że korpus pierścieniowy, w obszarze, w którym znajduje się powierzchnia czołowa wsuniętego do końca, zakończenia rury zawiera okienko obserwacyjne, przy czym obszar ten, zawierający okienko obserwacyjne usytuowany jest osiowo między pierścieniem uszczelniającym i pierwszym żebrem korpusu podstawowego, skierowanym promieniowo na zewnątrz, do którego to żebra przylega zakończenie rury. Poza tym, pierścień uszczelniający stanowi płaskie uszczelnienie i posiada pierwszą i drugą wargę uszczelniającą, przylegającą szczelnie do powierzchni wewnętrznej wsuniętego zakończenia rury. Osiowa długość pierścienia uszczelniającego jest dłuższa wstępnie zadany współczynnik od promieniowej grubości pierwszej wargi uszczelniającej.

Korzystnie, element złączny korpusu pierścieniowego zazębia się z pierwszym żebrem korpusu podstawowego, skierowanym promieniowo na zewnątrz, przy czym korpus pierścieniowy wystaje poza powierzchnię czołową zakończenia rury, zwłaszcza o element złączny.

Pierścień zaciskowy posiada pierwszy wewnętrzny pazur mocujący, wciśnięty w zewnętrzną powierzchnię zakończenia rury i/lub drugi, zewnętrzny pazur mocujący, zazębiający się z korzystnie stożkową powierzchnią zaciskową korpusu pierścieniowego.

Poza tym, pierścień ten posiada pierwszą, korzystnie cylindryczną część i drugą część, zwężającą się w kierunku obszaru końcowego korpusu podstawowego, przy czym powierzchnia zewnętrzna drugiej części przylega z naprężeniem do powierzchni zaciskowej.

Według wynalazku, powierzchnia zewnętrzna i powierzchnia wewnętrzna pierścienia zaciskowego korzystnie, jego drugiej części, jest usytuowana pod wstępnie zadanym kątem otwarcia. Pierwszy kąt otwarcia jest większy niż drugi kąt otwarcia zawarty między powierzchnią zaciskową korpusu pierścieniowego i powierzchnią zewnętrzną zakończenia rurowego.

Powierzchnie wewnętrznego pazura mocującego i /lub zewnętrznego pazura mocującego tworzą kąt ostry, a pazur ten jest usytuowany w obszarze, zasadniczo ukształtowanej cylindrycznie, powierzchni wewnętrznej pierścienia zaciskowego natomiast zewnętrzny pazur mocujący usytuowany jest przy przednim zakończeniu pierścienia zaciskowego w obszarze zwężającej się, korzystnie stożkowe, powierzchni zewnętrznej.

Okienko obserwacyjne złącza według wynalazku ukształtowane jest jako otwór albo jako przezroczysty obszar, i usytuowane jest osiowo przed pierwszym żebrem i znajduje się na zewnątrz wewnętrznego obszaru złącza wtykowego, uszczelnianego za pomocą pierścienia uszczelniającego.

Korpus podstawowy złącza posiada co najmniej jeden pierścień profilowy a pierścień uszczelniający posiada współpracujący i zazębiający się z pierścieniem profilowym, co najmniej jeden rowek pierścieniowy.

Pierścień uszczelniający wykorzystywany w tej konstrukcji posiada korzystnie pierścieniowy element mocujący z powierzchnią podporową, która jest pochylona pod wstępnie zadanym kątem względem osi wzdłużnej. Element mocujący, ukształtowany korzystnie w postaci haka jest zaczepiony o wolne zakończenie korpusu podstawowego i posiada korzystnie stożkową, nachyloną powierzchnię wewnętrzną i/lub tym, że element mocujący, powierzchnią przylegania przylega do wolnego zakończenia korpusu podstawowego.

Złącze według wynalazku wyposażone jest w pierścień uszczelniający posiadający powierzchnię zewnętrzną, nachyloną względem osi wzdłużnej a oprócz wargi uszczelniającej posiada co najmniej jedną komorę rezerwową.

Dzięki zaproponowaniu konstrukcji złącza wtykowego według wynalazku, przy wykorzystaniu niewielkich nakładów finansowych można uzyskać niezawodnie działające złącze, obejmujące co najmniej jedno zakończenie rury. Złącze wtykowe umożliwia łatwą manipulację podczas montażu a jednocześnie wykluczone jest niebezpieczeństwo błędów montażowych. Ponadto złącze wtykowe nawet w przypadku stosunkowo miękkich materiałów, przykładowo polietylenu, zachowuje trwałość

PL 194 336 B1 i może działać niezawodnie przez wiele lat. Ponadto złącze wtykowe według wynalazku niezawodnie kompensuje zmiany, spowodowane różnicą temperatur przepływającego czynnika, zwłaszcza w odniesieniu do wymiarów czy sztywności rur.

Korpus podstawowy, wchodzący częściowo do wnętrza zakończenia rury zapewnia promieniowe podparcie zakończenia rury, dzięki czemu nawet podczas zmieniających się warunków działania uzyskuje się niezawodne przyjmowanie i przenoszenie sił zaciskowych elementów mocujących. Z korpusem podstawowym jest połączony korpus pierścieniowy lub kołpak, który otacza zakończenie rury promieniowo od zewnątrz, przy czym zakończenie rury jest trwale zaciśnięte w przestrzeni pierścieniowej pomiędzy korpusem podstawowym a kołpakiem.

Kołpak posiada co najmniej jedną krzywkę, przyporządkowaną do pierścienia zaciskowego i elementu mocującego i jeden pierścieniowy kołnierz oporowy do podparcia elementu mocującego lub pierścienia zaciskowego. Element mocujący przylega do pierścieniowego kołnierza oporowego w ten sposób, że pierścień zaciskowy przylega korzystnie w warunkach osiowego wstępnego naprężenia do odpowiedniej powierzchni zaciskowej kołpaka. Podczas wsuwania zakończenia rury do złącza wtykowego, pierścień zaciskowy może ustępować korzystnie w kierunku osiowym wobec siły naprężającej elementu mocującego, przy czym opór wsuwania zostaje praktycznie nie zmieniony. Po całkowitym wsunięciu zakończenia rury, pierścień zaciskowy zostaje dociśnięty za pomocą elementów mocujących do zwłaszcza stożkowej powierzchni zaciskowej kołpaka lub korpusu pierścieniowego, co powoduje, że zakończenie rury zostaje ustalone szybko i niezawodnie w złączu wtykowym. Dzięki temu zostają wyrównane tolerancje wykonawcze złącza wtykowego, a zwłaszcza korpusu pierścieniowego i pierścienia zaciskowego, przykładowo tolerancje wykonawcze zakończenia rury a zwłaszcza jej średnicy zewnętrznej. Nie należy się już obawiać tego, że pierścień zaciskowy zamontowany w kołpaku jest tak dalece naprężony promieniowo, że zakończenie rury można wsunąć do złącza wtykowego jedynie po pokonaniu dużego oporu wsuwania. Celowo stosuje się szereg, korzystnie trzy tego rodzaju sprężyste elementy mocujące, które na jednej osiowej powierzchni czołowej pierścienia zaciskowego, poprzez skierowane zasadniczo osiowo krótkie żebra są połączone z pierścieniem zaciskowym i tworzą z nim jedną całość. Kołpak lub korpus pierścieniowy posiadają krzywki skierowane korzystnie promieniowo do wewnątrz, które zazębiają się z elementem mocującym, w celu wytworzenia promieniowego naprężenia i niezawodnego zazębienia i ustalenia rury, wsuniętej w złącze wtykowe.

Dzięki zastosowaniu okienka obserwacyjnego, można przeprowadzać kontrolę optyczną, czy zakończenie rury jest prawidłowo wsunięte do złącza wtykowego, zwłaszcza do zadanego ogranicznika ruchu. Tę kontrolę optyczną można przeprowadzać w prosty sposób zarówno podczas montażu, jak również później, nawet po długim czasie działania złącza, dzięki czemu można zawsze stwierdzić ewentualnie grożące niebezpieczeństwo rozłączenia połączenia i w odpowiedni sposób temu przeciwdziałać. Korzystnie cały kołpak jest wykonany z przezroczystego materiału, przy czym dzięki jego litej budowie unika się problemów z jego wytwarzaniem. Ponadto kołpak, w celu kontroli optycznej może posiadać co najmniej jedno przezroczyste okienko obserwacyjne. Przy tym celowo cały kołpak jest wykonany z przezroczystego materiału, który oprócz okienka lub okienek obserwacyjnych jest zabarwiony lub celowo jest zaopatrzony w barwną warstwę, umieszczoną od strony wewnętrznej. Dodatkowo lub alternatywnie, w ramach wynalazku kołpak może posiadać co najmniej jeden promieniowo przelotowy otwór lub przerwanie, dzięki czemu od zewnątrz widoczne jest zakończenie rury, wsunięte całkowicie i niezawodnie do złącza wtykowego. W przypadku błędnego montażu, obszar powierzchni czołowej zakończenia rury nie znajduje się promieniowo wewnątrz, w obszarze okienka obserwacyjnego lub wymienionego otworu i wadliwe połączenie zostaje natychmiast rozpoznane.

W dalszym korzystnym ukształtowaniu wynalazku, pierścień uszczelniający i korpus podstawowy posiadają odpowiadające sobie i wchodzące jeden w drugi i/lub przylegające do siebie elementy mocujące, rowki pierścieniowe lub tym podobne elementy, służące do osiowego unieruchamiania pierścienia uszczelniającego na korpusie podstawowym. Dzięki temu jest zapewnione to, że podczas wsuwania zakończenia rury do złącza wtykowego, pierścień uszczelniający pozostaje w swoim wstępnie zadanym położeniu i unika się niedopuszczalnego wsuwania pierścienia uszczelniającego do złącza wtykowego lub uszkodzenia pierścienia uszczelniającego. Celowo pierścień uszczelniający posiada co najmniej jedno zgrubienie uszczelniające lub wargę uszczelniającą, która przylega do powierzchni wewnętrznej przyporządkowanego zakończenia rury, przy czym również korpus podstawowy jest umieszczony wewnątrz zakończenia rury. Ponadto w ramach wynalazku pierścień uszczelniający może być tak umieszczony lub ukształtowany, że przylega on do powierzchni zewnętrznej zakończenia rury, przy czym korpus podstawowy otacza zakończenie rury promieniowo od zewnątrz

PL 194 336 B1 w rodzaju kielicha. Za pomocą odpowiednich elementów sprzęgających, przykładowo pierścieni zaciskowych lub pierścieni mocujących, które posiadają zwłaszcza pazury mocujące, przeprowadza się unieruchomienie zakończenia rury z zamknięciem siłowym i/lub kształtowym w złączu wtykowym. Celowo pierścień uszczelniający jest umieszczony w rowku pierścieniowym, znajdującym się w powierzchni zewnętrznej korpusu podstawowego. Pomiędzy rowkiem pierścieniowym a wolnym zakończeniem korpusu podstawowego znajduje się pierścień, za pomocą którego pierścień uszczelniający jest zabezpieczony przed wyciągnięciem lub wysunięciem podczas wsuwania zakończenia rury, co byłoby niekorzystne dla złącza wtykowego. Pierścień stanowi niezawodne zabezpieczenie przed wyciągnięciem dla pierścienia uszczelniającego, który podczas dalszego wsuwania zakończenia rury przylega szczelnie do jego powierzchni wewnętrznej. Celowo pierścień uszczelniający jest płaski, a więc jego promieniowa grubość jest zasadniczo mniejsza od promieniowej długości. Dzięki temu promieniowa grubość ścianki części korpusu podstawowego, leżącej wewnątrz zakończenia rury razem z wymienionym pierścieniem uszczelniającym, może być stosunkowo niewielka, dzięki czemu zapewniona jest optymalna średnica wewnętrzna korpusu podstawowego a zwężenie przekroju poprzecznego jest zredukowane do minimum.

Należy zauważyć, że złącze wtykowe według wynalazku może być częścią składową złączki rurowej, przeznaczonej do łączenia dwóch lub więcej rur, przykładowo w postaci złącza kątowego, tarczowego lub teowego, jak również częścią składową obudowy armatury, elementu przejściowego pomiędzy rurami z różnych materiałów lub tym podobnych elementów. W przypadku ukształtowania jako złączka rurowa lub podwójny kielich do łączenia dwóch lub więcej rur, ich osie mogą być ustawione pod dowolnym katem względem siebie. Należy również podkreślić, że złącze wtykowe może być stosowane, zwłaszcza do rur wykonanych z różnych materiałów i/lub materiałów posiadających różne właściwości.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia złącze wtykowe do łączenia dwóch zakończeń rur, w przekroju wzdłużnym, fig. 2 - w powiększeniu szczegół A według fig. 1, fig. 3 - dalszą postać wykonania złącza wtykowego, w przekroju wzdłużnym, fig. 4 - korpus pierścieniowy i pierścień zaciskowy w postaci wykonania, podobnej do postaci z fig. 3, w przekroju wzdłużnym, fig. 5 - dalszy przykład wykonania korpusu podstawowego w przekroju, fig. 6 -w powiększeniu szczegół VI według fig. 5, fig. 7 - widok teowego złącza wtykowego, fig. 8-część złącza wtykowego wraz z wsuniętym zakończeniem rury w przekroju, fig. 9 - dalszy przykład wykonania złącza wtykowego w przekroju wzdłużnym, fig. 10 - kolejny przykład wykonania złącza wtykowego w przekroju wzdłużnym, fig. 11 - pierścień zaciskowy według fig. 9 w przekroju, fig. 12 - pierścień zaciskowy w widoku perspektywicznym a fig. 13 - w powiększeniu, pierścień uszczelniający według fig. 9.

Złącze wtykowe według fig. 1 jest ukształtowane jako podwójny kielich i jest symetryczne względem płaszczyzny symetrii 2 oraz służy do łączenia dwóch zakończeń rur 4,5. Poniższe objaśnienia odnoszą się odpowiednio do dwóch symetrycznych względem siebie części złącza wtykowego. Posiada ono korpus podstawowy 6, który jest częściowo wsunięty odpowiednio w oba zakończenia rur 4, 5, przy czym wewnętrzne obszary końcowe 8 korpusu podstawowego 6, korzystnie są ukształtowane jako stożkowe rozszerzenia, skierowane promieniowo na zewnątrz do powierzchni wewnętrznych 10,11 odpowiedniego zakończenia rury 4,5. Ponadto odpowiednio do powierzchni wewnętrznej 10,11 przylega szczelnie pierścień uszczelniający 12, który jest umieszczony zwłaszcza w rowku pierścieniowym, wykonanym w powierzchni zewnętrznej korpusu podstawowego 6. Ponadto korpus podstawowy 6 posiada pierwsze, skierowane promieniowo na zewnątrz żebro 14 jako ogranicznik ruchu dla powierzchni czołowej zakończenia rury 4 lub 5, wsuwanej w złącze wtykowe. Korzystnie, żebro 14 jest ukształtowane jako obwodowy zamknięty pierścień, przy czym w odniesieniu do osi wzdłużnej 16, może on być również podzielony na szereg segmentów.

Ponadto złącze obejmuje kołpak lub korpus pierścieniowy 18, który otacza odpowiednie zakończenie rury 4,5 od zewnątrz. Korpus pierścieniowy 18 posiada wewnątrz korzystnie stożkową powierzchnię zaciskową 20, której średnica wewnętrzna zmniejsza się w kierunku od korpusu podstawowego lub do wolnego zakończenia 22 odpowiedniego korpusu pierścieniowego 18. Ponadto kołpak lub korpus pierścieniowy 18 posiada element złączny 24, który zazębia się z pierwszym żebrem 14. Tym samym żebro 14 spełnia podwójną funkcję, a mianowicie ogranicznika ruchu dla zakończenia rury i elementu mocującego korpusu pierścieniowego 16. Celowo element złączny 24 posiada rowek pierścieniowy 26, w który, leżącym promieniowo na zewnątrz brzegiem 28, wchodzi pierwsze żebro 14. Korpus pierścieniowy 18,a zwłaszcza jego element złączny 24, przechwytuje w kierunku osiowym od

PL 194 336 B1 strony wolnego zakończenia korpusu podstawowego 6, powierzchnię czołową wsuniętego zakończenia rury, a ponadto zwłaszcza przechwytuje pierścieniowo zewnętrzny brzeg pierwszego żebra 14, a poza tym korzystnie może być podzielony na szereg segmentów. Przynajmniej element złączny 24 daje się odkształcać elastycznie w ten sposób, że w celu montażu może on być przesunięty przez zewnętrzny brzeg pierwszego żebra 14, aby przyjąć, przedstawione na rysunku, zablokowane położenie względem korpusu podstawowego 6. Montaż lub wytwarzanie połączenia korpusu pierścieniowego 18 z korpusem podstawowym 6 przeprowadza się w warsztacie, dzięki czemu przed wsunięciem zakończenia rury między leżący wewnątrz korpus podstawowy 6 a leżący od zewnątrz korpus pierścieniowy 18 powstaje szczelina pierścieniowa 27, w którą jest wsuwane osiowo złącze wtykowe podczas wytwarzania połączenia między złączem wtykowym z zakończeniem rury 4,5.

W przedstawionej postaci wykonania korpus pierścieniowy 18 za pomocą elementów złącznych 24 jest połączony trwale i nierozłącznie z korpusem podstawowym 6. Alternatywnie w ramach wynalazku połączenie to może być wykonane jako rozłączne, przy czym elementy złączne posiadają zwłaszcza odpowiednio gwint wewnętrzny, który zazębia się z odpowiednim gwintem zewnętrznym korpusu podstawowego. Ponadto w ramach wynalazku możliwe jest uzyskanie również innych połączeń, przykładowo w rodzaju zamka bagnetowego.

Przynajmniej w obszarze żebra 14 lub ogranicznika ruchu dla zakończenia rury, korpus pierścieniowy 18 posiada okienko obserwacyjne 30 i/lub jest wykonany jako przezroczysty, dzięki czemu leżąca promieniowo wewnątrz powierzchnia czołowa lub przylegająca do niej część zakończenia rury 4,5 jest widoczna od zewnątrz. Wten sposób uzyskuje się kontrolę optyczną, dzięki czemu niecałkowite wsunięcie zakończenia rury podczas montażu lub ewentualnie późniejsze odłączenie się zakończenia rury może być natychmiast zauważone. Korzystnie, na obwodzie korpusu pierścieniowego 18 jest rozmieszczonych szereg tego rodzaju okienek obserwacyjnych, zwłaszcza w rodzaju pierścieniowych przerwań lub otworów, dzięki czemu kontrolę optyczną można przeprowadzić praktycznie z każdej strony. W alternatywnej postaci wykonania, kompletny korpus pierścieniowy 18 jest wykonany z przezroczystego materiału, przykładowo z tworzywa sztucznego. Według wynalazku okienko obserwacyjne 30 znajduje się poza wewnętrznym obszarem złącza wtykowego, uszczelnionego za pomocą pierścienia uszczelniającego. Według wynalazku, element złączny lub elementy złączne 24 korpusu pierścieniowego 18 z korpusem podstawowym 6, przylegają osiowo do okienka lub okienek obserwacyjnych 30, w oddaleniu od wolnego zakończenia korpusu podstawowego 6. Ponadto korpus podstawowy posiada, usytuowane w pewnej odległości mierzonej wzdłuż osi, od pierwszego żebra 14, drugie żebro 32, usytuowane w ten sposób, że korpus pierścieniowy 18 za pomocą nasadki 34 w postaci haka, skierowanej promieniowo do wewnątrz, wchodzi do komory pierścieniowej 35 między wymienionymi żebrami 14,32 w celu zablokowania korpusu pierścieniowego 18 na korpusie podstawowym. Drugie promieniowe żebro 32 służy do ograniczenia drogi wsuwania dla korpusu pierścieniowego 18 podczas montażu na korpusie podstawowym 6.W przedstawionej tutaj postaci wykonania złącza jako podwójnego kielicha, pomiędzy usytuowanymi w pewnej odległości mierzonej wzdłuż osi, drugimi żebrami 32 znajduje się rowek pierścieniowy 36 korpusu podstawowego 6. Rowek pierścieniowy 36 może być wykorzystany jako punkt przyłożenia, przykładowo jako gniazdo sześciokątne dla narzędzia podczas wytwarzania połączenia z korpusem pierścieniowym 18 lub z zakończeniem rury 4,5.

Jak jest to widoczne na rysunku, korpus pierścieniowy 18 posiada na wolnym zakończeniu 22 obszar 8, którego długość osiowa jest wstępnie podana i wewnątrz którego jest umieszczony pierścień uszczelniający 12. Tym obszarem 38 korpus pierścieniowy 18 przylega przynajmniej w przybliżeniu do powierzchni zewnętrznej odpowiedniego, wsuniętego zakończenia rury 4,5. W tym obszarze powierzchnia wewnętrzna korpusu pierścieniowego 18 jest cylindryczna i tym samym zapewnia niezawodne promieniowe podparcie zakończenia rury, a tym samym niezawodne uszczelnienie za pomocą leżącego promieniowo wewnątrz pierścienia uszczelniającego 12.

Jak to wynika z powiększonego widoku szczegółu według fig. 2, promieniowo między korpusem pierścieniowym 18, a zakończeniem rury 5 jest umieszczony pierścień zaciskowy 40. Pierścień zaciskowy 40 posiada celowo pierwszą część 42 i drugą, pierścieniową część 44. Pierwsza, cylindryczna część 42 znajduje się obok pierwszego żebra 14 i korzystnie posiada cylindryczną powierzchnię wewnętrzną i/lub cylindryczną powierzchnię zewnętrzną. W obszarze pierwszej części 42, wewnętrzna powierzchnia 46 korpusu pierścieniowego 18 jest korzystnie również cylindryczna. Ponadto korpus cylindryczny 10 posiada pierścieniowy kołnierz oporowy 48, naprzeciw którego jest usytuowana osiowa powierzchnia czołowa pierścienia zaciskowego 40 lub jego pierwszej części 42.

PL 194 336 B1

Druga część 44 jest ukształtowana według wynalazku w postaci klina o grubości zmniejszającej się w kierunku wolnego zakończenia złącza wtykowego. Jak to już objaśniono, powierzchnia zaciskowa 20 korpusu pierścieniowego korzystnie zwęża się stożkowo. Korzystnie druga część 44 posiada również stożkową powierzchnię zewnętrzną, która przylega do wymienionej powierzchni zaciskowej 20. Powierzchnia zewnętrzna drugiej części 44 pierścienia zaciskowego i jego powierzchnia wewnętrzna przecinają się pod pierwszym kątem otwarcia 52. Natomiast powierzchnia zaciskowa 20 przecina się z powierzchnią zewnętrzną wsuniętego zakończenia rury 5 pod drugim kątem otwarcia 54. Według wynalazku pierścień zaciskowy 40 posiada usytuowany promieniowo od wewnątrz pazur mocujący i tnący 56, który korzystnie ma postać pierścienia i jest wtłoczony w powierzchnię zewnętrzną zakończenia rury 4,5. Korzystnie pierścień zaciskowy 40 posiada ponadto co najmniej jeden leżący od zewnątrz, drugi pazur mocujący 58, który jest wciśnięty w powierzchnię zaciskową 20. Korzystnie, dzięki zasadniczo liniowemu zazębianiu się z powierzchnią zewnętrzną zakończenia rury 5 i/lub z wewnętrzną powierzchnią zaciskową korpusu pierścieniowego 18, pierścieniowy pazur mocujący lub pazury mocujące 56,58 zapewniają mocny docisk a zatem niezawodne zablokowanie wobec osiowych sił wywołujących wysuwanie się zakończenia rury 5 ze złącza wtykowego. Ponieważ zgodnie z wynalazkiem, wymieniony pierwszy kąt otwarcia 52 jest większy od wymienionego drugiego kąta otwarcia 44,to pazury mocujące 56,58 mają szczególnie skuteczne działanie. Za pomocą prostych operacji technologicznych wytworzono pazury mocujące 56,58, skierowane promieniowo do wewnątrz lub promieniowo na zewnątrz, które zapewniają duży docisk.

Na fig. 3 jest przedstawiona szczególna postać wykonania złącza wtykowego według wynalazku, które może być ukształtowane w postaci podwójnego kielicha, przy czym na rysunku jest przedstawiona tylko jedna połówka. Pierścień uszczelniający 12, przylegający do powierzchni wewnętrznej wsuwanego zakończenia rury, jest umieszczony w obszarze wolnego zakończenia 50 korpusu podstawowego 6. Korpus pierścieniowy 18 posiada krzywkę 62, która wraz z elementem mocującym pierścienia zaciskowego 40, który będzie jeszcze poniżej omówiony, zapewnia uzyskanie szybszego i/lub dodatkowego naprężenia lub zazębienia z leżącym wewnątrz zakończeniem rury. Ponadto powyższe objaśnienia, dotyczące pierwszej postaci wykonania złącza wtykowego, odnoszą się również odpowiednio do tej postaci wykonania.

Na fig. 4, w płaszczyźnie osiowej przedstawiona jest odmienna w porównaniu z fig. 3, postać wykonania korpusu pierścieniowego 18 i pierścienia zaciskowego 40. Korpus pierścieniowy 18 posiada skierowany do wewnątrz stopień lub pierścieniowy kołnierz oporowy 63, do którego przylegają sprężyste elementy mocujące 64, pierścienia zaciskowego 40. W ten sposób, za pomocą elementów mocujących 64, pierścień zaciskowy 40 jest dociskany z wstępnie zadanym naprężeniem, w kierunku strzałki 65, do powierzchni zaciskowej 20 korpusu pierścieniowego 18. Dzięki temu korzystnie wyrównane są tolerancje stosowane w procesie wytwarzania. W ramach wynalazku wstępne naprężenie jest tak dobrane, że zakończenie rury jest wsuwane do złącza wtykowego praktycznie bez zwiększenia oporu wsuwania. Bez zastosowania elementów mocujących 64 należałoby zachować wąskie tolerancje technologiczne, zarówno dla korpusu pierścieniowego i pierścienia zaciskowego, jak i dla wsuwanego zakończenia rury, a to w celu uniknięcia z jednej strony zbyt wysokiego oporu wsuwania zakończenia rury, w przypadku zbyt małej średnicy wewnętrznej pierwszego wewnętrznego pazura mocującego 56, a z drugiej strony uzyskania niezawodnego przylegania i natychmiastowego zazębienia pazura mocującego 56 z wsuniętym zakończeniem rury. Za pomocą krótkiego żebra 66, odpowiedni element mocujący 64, w obszarze osiowej powierzchni czołowej 68, jest połączony w jedną część z pierścieniem zaciskowym 40. Jak jest to widoczne, osiowa powierzchnia czołowa 68 jest umieszczona w zadanym odstępie 70 od pierścieniowego kołnierza oporowego 63, przy czym w zadanym obszarze osiowym 72 jest umieszczony element mocujący 64 lub są umieszczone elementy mocujące 64. Jak jest to widoczne, krzywki 62 rozmieszczone są zarówno w osiowym obszarze 72, jak również w przylegającym wewnętrznym obszarze 74 korpusu pierścieniowego 18, oddalonym od pierścienia zaciskowego. Wymieniony osiowy obszar 72 ma większą średnicę wewnętrzną od obszaru wewnętrznego 74 korpusu pierścieniowego 18, przylegającego poprzez stopień lub pierścieniowy kołnierz oporowy 63. Ponadto należy podkreślić, że sprężynujące elementy mocujące 64 są umieszczone po tej stronie pierścienia zaciskowego 40, która leży naprzeciw omówionej powyżej pierwszej i drugiej części pierścienia zaciskowego 40. Krzywki 62 znajdują się korzystnie w zadanej odległości 76 przed powierzchnią czołową 68, dzięki czemu jest zapewnione osiowe ułożenie pierścienia zaciskowego 40 i wykluczone jest przechylenie lub ukośne ustawienie pierścienia zaciskowego wewnątrz korpusu pierścieniowego 18. Podczas wsuwania zakończenia rury odległość 76 może wynosić zero, przy czym

PL 194 336 B1 zapewnione jest korzystne współosiowe ułożenie pierścienia zaciskowego 40 wewnątrz korpusu pierścieniowego 18.

Na fig. 5 jest przedstawiony dalszy przykład wykonania korpusu podstawowego 6, w przekroju, który ma postać teowej złączki rurowej do przyłączenia trzech rur. Przyporządkowane do odpowiedniej rury części korpusu podstawowego 6 są takie same, w związku z czym dalsze objaśnienia odnoszą się ogółem do trzech części złączki rurowej. Korpus podstawowy 5 posiada leżącą od zewnątrz komorę pierścieniową 35, która jest umieszczona celowo między obydwoma, rozstawionymi w pewnej odległości, promieniowymi żebrami albo pierścieniami 14,32. Żebra 14,32 mogą być ukształtowane jako pierścienie o zamkniętym obwodzie lub jako szereg segmentów, pomiędzy którymi istnieją wstępnie zadane odstępy w kierunku obwodowym. Komora pierścieniowa 35 jest przeznaczona do blokowania nie opisanego bliżej kołpaka, za pomocą którego zakończenie rury jest łączone z korpusem podstawowym 6 i który kończy się w obszarze żeber 14,32. Żebro 14, zwrócone do wolnego zakończenia 77 korpusu podstawowego 6, ma mniejszą średnicę zewnętrzną od drugiego żebra 32, umieszczonego w dalszym osiowym odstępie od wolnego zakończenia 77. Ponadto powierzchnia zewnętrzna 78 żebra 14, leżącego najbliżej wolnego zakończenia 77 jest nachylona lub spłaszczona w kierunku wolnego zakończenia 77, aby przez żebro 14 mogły być przesunięte środki złączne, elementy zatrzaskowe lub tym podobne części wymienionego kołpaka, zazębiające się z rowkiem pierścieniowym 26 w celu osiowego unieruchomienia kołpaka.

Na fig. 6 jest przedstawiony w powiększeniu szczegół V według fig. 5. Korpus złączki rurowej 6 posiada pierwszy rowek pierścieniowy 80 dla nie przedstawionego pierścienia uszczelniającego. Skierowany promieniowo na zewnątrz pierścień profilowy 82 jest umieszczony w dnie 84 rowka profilowego 80. Ten pierścień profilowy 82 korpusu podstawowego 6 wchodzi w odpowiedni rowek pierścieniowy płaskiego pierścienia uszczelniającego, dzięki czemu zapewnione jest niezawodne jego unieruchomienie na korpusie podstawowym 6. Pomiędzy rowkiem pierścieniowym 89 a wolnym zakończeniem 77, korpus podstawowy 6 posiada skierowany promieniowo na zewnątrz pierścień 86, za pomocą którego pierścień uszczelniający, podczas wsuwania zakończenia rury jest zabezpieczony przed przesuwaniem lub wysunięciem. W kierunku wolnego zakończenia 77 pierścień 86 posiada ukośną, nachyloną powierzchnię zewnętrzną 88, która służy celowo jako wspomaganie wsuwania i zapewnia osiowanie zakończenia rury w odniesieniu do korpusu podstawowego. Dzięki współdziałaniu z pierścieniem 86 według wynalazku, i pierścieniem profilowym 82 wykluczone jest niedopuszczalne przesunięcie płaskiego pierścienia uszczelniającego podczas wsuwania zakończenia rury do złącza wtykowego. Alternatywnie w złączu według wynalazku można umieścić dalsze odpowiednie pierścienie profilowe. Dno 84 rowka pierścieniowego 80 posiada korzystnie zadaną osiową długość 90 i korzystnie jest ukształtowane jako powierzchnia cylindryczna, współosiowa do osi wzdłużnej 16. Wymiar osiowej długości 90 rowka pierścieniowego 80 jest korzystnie znacznie większy od promieniowej głębokości.

Na fig. 7 przedstawione jest w widoku złącze wtykowe w postaci elementu teowego, z korpusem podstawowym 6 według fig. 5. Jak jest to widoczne, złącze wtykowe posiada trzy ucha lub korpusy pierścieniowe 18 na odpowiednim zakończeniu korpusu podstawowego 6. Korpusy pierścieniowe 18 posiadają opisane powyżej okienka obserwacyjne 30, korzystnie zastosowano tu cztery okienka rozmieszczone równomiernie na obwodzie. Okienka obserwacyjne 30 są ukształtowane jako promieniowe przerwania lub otwory i według wynalazku umożliwiają optyczną kontrolę odpowiedniego zakończenia rury, wsuniętego w szczelinę pierścieniową między korpusem pierścieniowym 18 a korpusem podstawowym 6.

Na fig. 8 przedstawiona jest w osiowym przekroju wzdłużnym część złącza wtykowego, przy czym zakończenie rury 5 jest wsunięte do osiowej szczeliny pierścieniowej 27, istniejącej między korpusem podstawowym 6a korpusem pierścieniowym 18. Pierścień uszczelniający 12 zawiera zgrubienie uszczelniające 124, skierowane promieniowo na zewnątrz, które dla ułatwienia jest przedstawione w stanie niesprężonym. W rzeczywistości zgrubienie uszczelniające 124, przylegające szczelnie do powierzchni wewnętrznej zakończenia rury 5, jest w taki sposób odkształcone i/lub sprężone, że znajduje się promieniowo wewnątrz rowka pierścieniowego 80. Pierścień uszczelniający 12 jest ukształtowany według wynalazku jako płaska uszczelka o osiowej długości 92, która jest większa o zadaną wielkość od promieniowej grubości zgrubienia uszczelniającego 124. Jak to będzie opisane poniżej, pierścień uszczelniający 12, obok zgrubienia uszczelniającego 124 posiada osiowo usytuowane komory rezerwowe, w które przynajmniej częściowo wtłoczone jest zgrubienie uszczelniające 124 podczas wsuwania zakończenia rury. W kierunku wolnego zakończenia 77 korpusu podstawowego 6,

PL 194 336 B1 pierścień uszczelniający 12 posiada drugie zgrubienie uszczelniające 96, które również przylega szczelnie do powierzchni wewnętrznej zakończenia rury 5. Drugie zgrubienie uszczelniające 96 ma korzystnie mniejszą średnicę zewnętrzną od pierwszego zgrubienia 124. Średnica zewnętrzna drugiego zgrubienia uszczelniającego 96, według wynalazku jest przynajmniej taka sama, a korzystnie o zadany wymiar większa od średnicy wewnętrznej zakończenia rury 5. Tym samym, za pomocą pierścienia uszczelniającego 13 jest zapewnione korzystnie podwójne uszczelnienie, przy czym dzięki zróżnicowanej i/lub stopniowanej średnicy obu zgrubień uszczelniających 96,124 powstaje jedynie nieznaczny opór wsuwania. Według wynalazku pierścień profilowy 82 leży, patrząc w kierunku wsuwania, przed zgrubieniem uszczelniającym 96 i/lub zgrubieniem uszczelniającym 124. Odległość pierścienia profilowego 82 od wolnego zakończenia 77 korpusu podstawowego 6 jest mniejsza od odległości zgrubienia uszczelniającego 96 i/lub zgrubienia uszczelniającego 124 od wolnego zakończenia 77. Podczas wsuwania zakończenia rury, jej krawędź czołowa przylega najpierw do zgrubienia uszczelniającego 96, leżącego najbliżej wolnego zakończenia 77, wskutek czego korzystnie uzyskuje się osiowe unieruchomienie pierścienia uszczelniającego 12 w rowku pierścieniowym 80 korpusu podstawowego 6. W przypadku dalszego wsuwania, a zwłaszcza po dosunięciu do zgrubienia uszczelniającego 124, unika się tym samym w sposób niezawodny wysunięcia pierścienia uszczelniającego 12 z rowka pierścieniowego 80.

Na fig. 9, 10 jest przedstawiona dalsza postać wykonania złącza wtykowego, które jest ukształtowane podobnie do postaci wykonania z fig. 1 jako podwójny kielich i posiada korpus podstawowy 6 oraz oba korpusy pierścieniowe albo kołpaki 18. Pierścienie zaciskowe 40 są ukształtowane zasadniczo podobnie do postaci wykonania według fig. 4, lecz nie posiadają opisanych elementów mocujących. Pierścień zaciskowy 40 posiada pierwszy wewnętrzny pazur mocujący 56 oraz drugi zewnętrzny pazur mocujący 58, który jest przyporządkowany do stożkowej powierzchni zaciskowej 20 lub 21 kołpaka 18 lub 19. Korpus podstawowy 6 przed wolnym zakończeniem 77 posiada zasadniczo cylindryczny obszar 112 albo rowek pierścieniowy do przyjmowania pierścienia uszczelniającego 114. Pierścień uszczelniający 114 posiada element mocujący 100. Element mocujący 100 jest ukształtowany w postaci haka i posiada skierowaną promieniowo do wewnątrz powierzchnię przylegania 102, która przylega do wolnego zakończenia 77. Dzięki temu, nawet w przypadku dużego tarcia uniemożliwione jest zabieranie pierścienia uszczelniającego 114 podczas montażu lub nasuwania zakończenia rury. Ze względu na kształt elementu mocującego 10 w postaci haka i/lub ukształtowanie powierzchni wewnętrznej 104 pierścienia uszczelniającego, rozszerzającej się stożkowo i skierowanej zwłaszcza od wolnego zakończenia korpusu podstawowego 6, uzyskuje się korzystne z punktu widzenia przepływu ukształtowanie obszaru wlotowego. Obszar 112 ma mniejszą średnicę zewnętrzną od dalszego obszaru 116, przylegającego do środka korpusu kielicha, przy czym pomiędzy wymienionymi kielichami znajduje się stopień 118. Na wolnym zakończeniu 77 korpus kielicha 66 posiada skierowaną promieniowo na zewnątrz część profilową 120, która wchodzi w odpowiedni rowek pierścieniowy 122 pierścienia uszczelniającego 114. W powiązaniu z częścią profilową 120, wchodzącą w rowek pierścieniowy 122 i z elementem mocującym 100 uzyskuje się funkcjonalne osiowe unieruchomienie pierścienia uszczelniającego 114. Ponadto pierścień uszczelniający 114 posiada odstające promieniowo na zewnątrz zgrubienie uszczelniające lub wargę uszczelniającą 124, która po wsunięciu zakończenia rury szczelnie przylega do jego powierzchni wewnętrznej. Kołpak 18 posiada co najmniej jedno okienko obserwacyjne 30, które korzystnie jest ukształtowane jako promieniowo przechodzący otwór. Dzięki temu podczas montażu można sprawdzić, czy zakończenie rury został całkowicie wsunięty do złącza wtykowego. Po przeprowadzonym montażu można również skontrolować, czy zakończenie rury jest całkowicie i prawidłowo unieruchomiony w złączu wtykowym.

Na fig. 11 jest przedstawiony w częściowym widoku i w powiększeniu pierścień zaciskowy 40 ze skierowanym promieniowo do wewnątrz pierwszym pazurem mocującym 56. Pierścień zaciskowy jest ukształtowany korzystnie jako profil walcowany, zwłaszcza ze stali sprężynowej. Ponadto w ramach wynalazku pierścień zaciskowy 40 jest wykonany z innego materiału, zwłaszcza z tworzywa sztucznego, który w porównaniu z materiałem wsuwanego zakończenia rury posiada wyższą twardość i/lub wytrzymałość. Wewnętrzny pazur mocujący 56 jest umieszczony przynajmniej w przybliżeniu w obszarze przejścia między pierwszą częścią 42 a drugą częścią 44 pierścienia zaciskowego 40, przy czym wymieniona pierwsza część 42 posiada zasadniczo cylindryczną powierzchnię zewnętrzną a druga część 44 posiada powierzchnię zewnętrzną, zwężającą się zasadniczo stożkowo w kierunku drugiego pazura mocującego 58. Pazur mocujący 56 posiada powierzchnię wewnętrzną 126, skierowaną do pierwszej części 42, która leży zasadniczo w płaszczyźnie promieniowej. Ponadto pazur mocujący 56

PL 194 336 B1 posiada drugą powierzchnię wewnętrzną 128, przyporządkowaną do drugiej części 44, przy czym obie wymienione powierzchnie wewnętrzne 126,128 są umieszczone wobec siebie pod kątem ostrym. W ten sposób zapewnione jest funkcjonalne unieruchomienie wsuniętego zakończenia rury, przy czym podczas wsuwania zakończenie rury może być łatwo przesuwany po drugiej nachylonej powierzchni wewnętrznej 128. Także powierzchnie drugiego zewnętrznego pazura mocującego 58 są umieszczone w ten sposób względem siebie, że tworzą kąt ostry w celu zapewnienia niezawodnego zaczepienia przyporządkowanej powierzchni zaciskowej kołpaka.

Na fig. 12 jest przedstawiony w widoku perspektywicznym pierścień zaciskowy 40, przy czym dobrze widoczne jest osiowe wybranie lub szczelina 130. Szczelina 130 umożliwia łatwy montaż pierścienia zaciskowego 40 w kołpaku.

Na fig. 13 jest przedstawiony w częściowym widoku i w powiększeniu pierścień uszczelniający 112 z opisanym rowkiem pierścieniowym 122, w który wchodzi opisany powyżej pierścień profilowy korpusu podstawowego. W tej szczególnej postaci wykonania pierścienia uszczelniającego 112, element mocujący 100 posiada zasadniczo cylindryczną powierzchnię wewnętrzną 132. Korzystnie średnica 134 powierzchni wewnętrznej 132 jest korzystnie o zadaną wielkość mniejsza od średnicy 136 pozostałej powierzchni wewnętrznej 138 pierścienia uszczelniającego. Zgrubienie uszczelniające lub warga uszczelniająca 124 ma zasadniczo przekrój poprzeczny w postaci trójkąta, przy czym leżący promieniowo na zewnątrz wierzchołek 140 jest zaokrąglony. Obok zgrubienia uszczelniającego 124 jest umieszczona komora zapasowa 142, w której obszarze pierścień uszczelniający posiada zmniejszoną grubość ścianki. Po drugiej stronie powierzchnia zewnętrzna 144 wargi uszczelniającej 124 jest korzystnie wklęsła. W ten sposób warga uszczelniająca 124 podczas wsuwania zakończenia rury może łatwo usunąć się, dzięki czemu opór wsuwania jest niewielki. Powierzchnia zewnętrzna 98 zwężą się w kierunku przedniego zakończenia 146 pierścienia uszczelniającego, zwłaszcza zwężą się stożkowo, dzięki czemu zakończenie rury może być bez problemu wsunięty do złącza wtykowego i jednocześnie może być osiowany.

Claims (10)

1. Złącze wtykowe zawierające korpus podstawowy, pierścień uszczelniający, pierścień zaciskowy, oraz korpus pierścieniowy, połączony z korpusem podstawowym, przy czym w osiową szczelinę istniejącą między korpusem podstawowym i korpusem pierścieniowym wsunięte jest zakończenie rury i zaciśnięte za pomocą pierścienia zaciskowego, usytuowanego w tej szczelinie, przy czym pierścień uszczelniający przylega szczelnie do powierzchni wewnętrznej wsuniętego zakończenia rury, a pierścień zaciskowy przylega z naprężeniem wstępnym do powierzchni zewnętrznej wsuniętego zakończenia rury, znamienne tym, że korpus pierścieniowy (18), w obszarze, w którym znajduje się powierzchnia czołowa wsuniętego do końca, zakończenia rury (4, 5), zawiera okienko obserwacyjne (30), przy czym obszar ten, zawierający okienko obserwacyjne (30), usytuowany jest osiowo między pierścieniem uszczelniającym (12) i pierwszym żebrem (14), korpusu podstawowego (6), skierowanym promieniowo na zewnątrz, do którego to żebra (14) przylega zakończenie rury (4, 5), i tym że pierścień uszczelniający (12) stanowi płaskie uszczelnienie i posiada pierwszą i drugą wargę uszczelniającą (124, 96), szczelnie przylegającą do powierzchni wewnętrznej (10, 11) wsuniętego zakończenia rury (4, 5), przy czym osiowa długość (92), pierścienia uszczelniającego (12) jest dłuższa o wstępnie zadany współczynnik od promieniowej grubości pierwszej wargi uszczelniającej (124).

2. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że element złączny (24, 25) korpusu pierścieniowego (18,19) zazębia się z pierwszym żebrem (14), korpusu podstawowego (6), skierowanym promieniowo na zewnątrz i/lub tym, że korpus pierścieniowy (18) wystaje poza powierzchnię czołową zakończenia rury (4,5), zwłaszcza o element złączny (24).

3. Złącze według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że w zewnętrzną powierzchnię zakończenia rury (4,5) wciśnięty jest pierwszy wewnętrzny pazur mocujący (56), pierścienia zaciskowego (40) i /lub drugi, zewnętrzny pazur mocujący (58), zazębiający się z korzystnie stożkową powierzchnią zaciskową (2) korpusu pierścieniowego (18).

4. Złącze według zastrz. 3, znamienne tym, że pierścień zaciskowy (40) posiada pierwszą, korzystnie cylindryczną część (42) i drugą część (44), zwężającą się w kierunku obszaru końcowego (8,9) korpusu podstawowego (6), przy czym powierzchnia zewnętrzna drugiej części (44) przylega z naprężeniem do powierzchni zaciskowej (20,21).

PL 194 336 B1

5. Złącze według zastrz. 4, znamienne tym, że powierzchnia zewnętrzna i powierzchnia wewnętrzna pierścienia zaciskowego (40) korzystnie, jego drugiej części (44), jest usytuowana pod wstępnie zadanym kątem otwarcia (52) i/lub tym że pierwszy kąt otwarcia (52) jest większy niż drugi kąt otwarcia zawarty między powierzchnią zaciskową (20) korpusu pierścieniowego (18) i powierzchnią zewnętrzną zakończenia rurowego (4,5).

6. Złącze według zastrz. 3, znamienne tym, że powierzchnie (126, 128) wewnętrznego pazura mocującego (56) i/lub zewnętrznego pazura mocującego (56) tworzą kąt ostry i/lub tym, że wewnętrzny pazur mocujący (56) jest usytuowany w obszarze, zasadniczo ukształtowanej cylindrycznie, powierzchni wewnętrznej pierścienia zaciskowego (40), i/lub tym, że zewnętrzny pazur mocujący (58) usytuowany jest przy przednim zakończeniu pierścienia zaciskowego (40) w obszarze, zwężającej się, korzystnie stożkowo, powierzchni zewnętrznej.

7. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że okienko obserwacyjne (30) ukształtowane jest jako otwór (36) albo jako przezroczysty obszar, i/lub tym, że okienko obserwacyjne usytuowane jest osiowo przed pierwszym żebrem (14) i/lub tym, że okienko obserwacyjne (30) znajduje się na zewnątrz wewnętrznego obszaru złącza wtykowego, uszczelnianego za pomocą pierścienia uszczelniającego (12).

8. Złącze według zastrz. 1albo 2, znamienne tym, że korpus podstawowy (6) posiada co najmniej jeden pierścień profilowy (82), a pierścień uszczelniający (12) posiada współpracujący i zazębiający się z pierścieniem profilowym (82), co najmniej jeden rowek pierścieniowy (122).

9. Złącze według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że pierścień uszczelniający (12) posiada korzystnie pierścieniowy element mocujący z powierzchnią podporową, która jest pochylona pod wstępnie zadanym kątem względem osi wzdłużnej (16) i/lub tym, że element mocujący (100), w postaci haka jest zaczepiony o wolne zakończenie (77) korpusu podstawowego (6), i/lub tym, że element mocujący (100) posiada korzystnie stożkową, nachyloną powierzchnię wewnętrzną i/lub tym, że element mocujący (100), powierzchnią przylegania (102) przylega do wolnego zakończenia (77) korpusu podstawowego (6).

10. Złącze według zastrz. 1albo 2, znamienne tym, że pierścień uszczelniający (12) posiada powierzchnię zewnętrzną (98), nachyloną względem osi wzdłużnej (16) i/lub tym, że oprócz wargi uszczelniającej (124) posiada co najmniej jedną komorę rezerwową (142).