PL193572B1 - Wiertło - Google Patents

Abstract

1. Wiertlo przystosowane do obrotu w ustalonym kie- runku i zawierajace czesc trzonowa umieszczana w uchwy- cie wiertla maszyny wiertniczej, przeciwlegla czesc z kon- cem tnacym tworzaca umieszczona wzdluz srednicy szcze- line lub szpare otwarta na wolny koniec czesci z koncem, posrednia czesc rowkowa tworzaca pare wspólwystepuja- cych spiralnych rowków lub kanalów, plytkowy czlon tnacy z twardego metalu, posiadajacy powierzchnie zewnetrzne- go wolnego konca, przeciwlegla powierzchnie wewnetrzne- go konca, pare przeciwleglych zwezonych powierzchni bocznych, pare poprzecznych, waskich powierzchni bocz- nych i umieszczony w szczelinie tak, aby wystawal osiowo ipromieniowo i przymocowany do czesci koncowej, po- wierzchnia zewnetrznego wolnego konca czlonu tnacego tworzy pare ulozonych wzdluz srednicy glównych krawedzi tnacych, zas kazda z waskich powierzchni bocznych tworzy pare umieszczonych osiowo bocznych krawedzi tnacych, znamienne tym, ze czesc prowadzaca, w stosunku do osi obrotu, kazdej ze zwezonych powierzchni bocznych (28), w poblizu bocznej krawedzi tnacej (29) tworzy zaglebienie (35) wystajace osiowo poza powierzchnie zewnetrznego wolnego konca (26) czlonu tnacego (18) i polaczone z sasiadujacym otwartym zaglebieniem (37) w jednym z rowków lub kanalów (16). PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest wiertło, typu uderzeniowego, jak na przykład do wiertarki udarowej. Wiertło takie składa się z części trzonowej, dostosowanej do umieszczania w uchwycie maszyny wiercącej, przeciwległej końcowej części tnącej, zawierającej człon tnący wykonany z twardego metalu, jak na przykład węgliki spiekane, pośredniej części rowkowej tworzącej co najmniej jeden spiralny rowek lub kanał. Człon tnący jest zazwyczaj członem płytkowym, umieszczanym w szczelinie wykonanej wzdłuż średnicy lub szparze w końcowej części tnącej i przylutowanym w odpowiednim położeniu. Podczas wiercenia wiertło obraca się i może być również osiowo wycofywane. Materiał lub urobek wiertniczy obluzowany przez człon z węglików spiekanych w wewnętrznym końcu wierconego otworu musi być transportowany na zewnątrz wierconego otworu poprzez rowki lub kanały. Dlatego też efektywna praca wiertła zależy od, na przykład, efektywności z jaką urobek wiertniczy lub pył z odwiertu jest transportowany na zewnątrz wierconego otworu.

Przykłady znanych wierteł przedstawione są w opisach patentowych: US 2,635,856, US 4,210,215, US 4,314,616, US 4,765,419, US 5,423,640, US 5,492,187, DE 297 24 063 U1, DE 39 08 674, EP 0352 215 oraz w Niemieckim Offenlegungsschrift nr 197 53 731.

Wiertło przystosowane do obrotu w ustalonym kierunku i zawierające część trzonową umieszczaną w uchwycie wiertła maszyny wiertniczej, przeciwległą część z końcem tnącym tworzącą umieszczoną wzdłuż średnicy szczelinę lub szparę otwartą na wolny koniec części z końcem, pośrednią część rowkową tworzącą parę współwystępujących spiralnych rowków lub kanałów, płytkowy człon tnący z twardego metalu, posiadający powierzchnię zewnętrznego wolnego końca, przeciwległą powierzchnię wewnętrznego końca, parę przeciwległych zwężonych powierzchni bocznych, parę poprzecznych, wąskich powierzchni bocznych i umieszczony w szczelinie tak, aby wystawał osiowo i promieniowo i przymocowany do części końcowej, powierzchnia zewnętrznego wolnego końca członu tnącego tworzy parę ułożonych wzdłuż średnicy głównych krawędzi tnących, zaś każda z wąskich powierzchni bocznych tworzy parę umieszczonych osiowo bocznych krawędzi tnących, według wynalazku charakteryzuje się tym, że część prowadząca, w stosunku do osi obrotu, każdej ze zwężonych powierzchni bocznych, w pobliżu bocznej krawędzi tnącej tworzy zagłębienie wystające osiowo poza powierzchnię zewnętrznego wolnego końca członu tnącego i połączone z sąsiadującym otwartym zagłębieniem w jednym z rowków lub kanałów.

Zagłębienie posiada wklęsły kształt przekroju, jest wykonane w członie tnącym i ciągnie się osiowo do wewnątrz części rowkowej wiertła, gdzie łączy się z sąsiadującym zagłębieniem, poszerzając go.

Skok spiralnych rowków lub kanałów w pobliżu tnącego końca wiertła zwiększa się w stosunku do jego pozostałych części.

Skok w pobliżu tnącego końca zwiększa się do dwukrotnie większego niż w części rowkowej w pobliżu części trzonowej.

Część powierzchni zewnętrznego wolnego końca usytuowana po stronie prowadzącej, w stosunku do kierunku obrotu, każdej z głównych krawędzi tnących jest zakrzywiona w sposób wklęsły i tworzy drogę dla urobku i pyłu wiertniczego przechodzącą w jedno z zagłębień.

Powierzchnia zewnętrznego wolnego końca członu tnącego tworzy ponadto wtórne krawędzie tnące umieszczone poprzecznie i przecinające główne krawędzie tnące w podłużnej, środkowej osi wiertła.

Powierzchnia zewnętrznego wolnego końca tworzy wierzchołek środkowy, będący przedłużeniem podłużnej osi wiertła.

Część prowadząca, w stosunku do kierunku obrotu, każdej z wąskich bocznych powierzchni posiada prostoliniowy kształt przekroju usytuowany pod kątem prostym do podłużnej osi wiertła, podczas kiedy część wleczona posiada kształt wklęsły.

Promień krzywizny wspomnianej części wleczonej jest mniejszy niż połowa odległości, wzdłuż średnicy, pomiędzy wspomnianą parą bocznych krawędzi tnących.

Powierzchnia wewnętrznego końca członu tnącego zawiera powierzchnię nachyloną sąsiadującą z każdą ze zwężonych powierzchni bocznych, powierzchnię dolną szczeliny lub szpary, stanowiącą całość z powierzchnią wewnętrznego końca członu tnącego.

Każdy rowek lub kanał pośredniej części rowkowej zawiera dolną powierzchnię i parę przeciwległych powierzchni bocznych, kształt przekroju co najmniej jednego rowka lub kanału wykonany pod kątem prostym do kierunku rowka lub kanału jest taki, że odległość od płaszczyzny odniesienia do

PL 193 572 B1 dolnej powierzchni rowka zmniejsza się od części środkowej powierzchni dolnej w stronę sąsiadujących powierzchni bocznych rowka, płaszczyzna odniesienia znajduje się promieniowo na zewnątrz powierzchni dolnej rowka i pod kątem prostym do linii osiowej przedłużającej podłużną oś wiertła i przechodzi przez środek szerokości dolnej powierzchni.

Odległość od płaszczyzny odniesienia zmniejsza się w sposób ciągły.

Kształt przekroju każdej części dna rowka pomiędzy częścią środkową i odpowiednią, sąsiadującą powierzchnią boczną jest wypukły lub wklęsły.

W innym wykonaniu kształt przekroju każdej części dna rowka pomiędzy częścią środkową i odpowiednią, sąsiadującą powierzchnią boczną jest prostoliniowy.

Każda z części dna tworzy z płaszczyzną równoległą do płaszczyzny odniesienia kąt w zakresie od 1do 15°.

Wspomniany kąt ma zakres od 4 do 8°, a najlepiej wynosi około 6°.

Kształt przekroju rowka lub kanału jest zmienny, przy czym szerokość zewnętrzna rowka zwiększa się w kierunku promieniowo na zewnątrz.

Co najmniej jedna z powierzchni bocznych rowka w kształcie przekroju tworzy z płaszczyzną prostopadłą do płaszczyzny odniesienia kąt (a) w zakresie od 1do 12°, a najlepiej od 2 do 10°.

Kąt (a) znajduje się w zakresie od 6 do 8°, a korzystnie wynosi około 7°.

Kształt przekroju rowka lub kanału jest symetryczny względem linii osiowej.

W środkowej części dolnej powierzchni rowka znajduje się spiralne wyżłobienie, które ma kształt przekroju tworzący kąt w zakresie od 80 do 110°, najlepiej od 85 do 100°, korzystnie 90°.

Zawiera ponadto część przewężoną umieszczoną osiowo pomiędzy częścią trzonową a częścią rowkową i posiada zmniejszoną średnicę zewnętrzną w stosunku do sąsiednich części.

Przedmiot wynalazku w przykładzie wykonania został przedstawiony na rysunku, na którym fig.1 przedstawia widok z boku wiertła udarowego stanowiącego przedmiot wynalazku, fig. 2 - powiększony przekrój wykonany wzdłuż linii II-II z fig. 1, fig. od 3 do 5 - widok z tyłu, z boku i z góry członu tnącego wiertła z fig. 1, ukazany w powiększeniu, fig. 6i 7 - widok w powiększeniu części końcowej wiertła z fig 1, odpowiednio z i bez zamontowanego członu tnącego, fig. 8 - widok z boku formy wyjściowej wiertła z częścią przewężoną o zmniejszonej średnicy, fig. 9 - widok z boku wiertła udarowego, stanowiącego przedmiot wynalazku, fig. 10 i 11 - widok z boku, w powiększeniu części końcowej wiertła z fig. 9 odpowiednio z i bez zamontowanego członu tnącego, fig. 12 - przekrój wykonany wzdłuż linii A-A z fig. 11.

Wiertło udarowe 10 z fig. 1 zawiera część trzonową 11 umieszczaną w uchwycie maszyny wiertniczej (niepokazanej), część rowkową 12, koniec tnący 13i część przewężoną 14 umieszczoną pomiędzy częścią trzonową 11, a częścią rowkową 12 i posiadającą zmniejszoną średnicę w stosunku do zewnętrznej średnicy części sąsiadujących 11i 12.

Część trzonowa 11 może posiadać konwencjonalne rowki blokujące (niepokazane) i kanały prowadzące 15. Część rowkową 12 tworzy para współwystępujących spiralnych rowków lub kanałów 16, rozdzielonych spiralnymi żebrami lub przestrzeniami pomiędzy rowkami 17. Koniec tnący 13 zawiera płytkowy człon tnący 18 umieszczany i przymocowywany do średnicowej szczeliny lub szpary wykonanej w końcu tnącym 13 w konwencjonalny sposób.

Figura 2 ukazuje przekrój jednego z rowków 13 wykonany pod kątem prostym do stycznego kierunku spirali rowka, oznaczony linią II-II z fig 1. Jak ukazuje fig. 2 każdy rowek lub kanał 13 jest tworzony przez powierzchnię dolną 19i parę przeciwległych powierzchni bocznych 20 tworzonych przez żebra lub przestrzenie między rowkami 17. Spiralny rowek 21 wykonany jest pośrodku części środkowej 22 powierzchni dolnej 19, rowek jest tworzony przez powierzchnie boczne tworzące kąt a, który może wynosić na przykład 90°. Powierzchnia dolna 19 ponadto zawiera parę nachylonych części dolnych, z których każda tworzy kąt b z linią równoległą do linii odniesienia, oznaczonej linią kreskowopunktową 24 z fig. 2. Linia odniesienia 24 oznacza przecięcia płaszczyzną odniesienia usytuowaną pod kątem prostym do linii osiowej 25 przedłużającej podłużną oś wiertła i przechodzącej pośrodku przekroju rowka 16. Kąt b może wynosić na przykład od 4 do 8°, a najlepiej 6°. Zewnętrzna szerokość kanału lub rowka 16 może zwiększać się w kierunku promieniowo na zewnątrz tak, aby każda z powierzchni bocznych 20 tworzyła kąt g z linią równoległą do linii osiowej 25. Przykładowo kąt g może wynosić od 6 do 8°, a najlepiej około 7°. Zrozumiałym jest, że ze względu na rozważane kąty a, b, g powierzchnia przekroju rowka lub kanału 16 zwiększa się bez wpływu na osłabienie wiertła. Zwiększona powierzchnia przekroju rowka 16 umożliwia bardziej efektywny transport urobku i pyłu wiertniczego z krawędzi tnącej 13na zewnątrz wierconego otworu.

PL 193 572 B1

Figury od 3 do 5 ukazują płytkowy człon tnący 18w sposób szczegółowy. Człon tnący posiada osiowo zewnętrzne i wewnętrzne części końcowe 26i 27, parę przeciwległych zwężonych powierzchni bocznych 28 i parę przeciwległych obrzeżnych powierzchni bocznych 29. Osiowo zewnętrzna powierzchnia końcowa 26 tworzy parę rozmieszczonych wzdłuż średnicy (w stosunku do wiertła, na którym jest zamontowane) głównych krawędzi tnących i parę wtórnych krawędzi tnących 31, poprzecznychw stosunku do głównych krawędzi tnących i przecinających je w punkcie przecięcia, który tworzy osiowo wydłużony wierzchołek 32 znajdujący się na centralnej podłużnej osi 33 wiertła, jak ukazują fig. 6-8. Jak najlepiej ukazują fig.3 i 4, krawędzie tnące 30 i 31 mają wklęsły kształt.

Każda z przeciwległych obrzeżnych powierzchni bocznych 29 członu tnącego 18 tworzy wzdłużną boczną krawędź tnącą 34 a promieniowa odległość pomiędzy podłużną osią 33 wiertła, a każdą z krawędzi tnących 34 określa promień wierconego otworu. Osiowo umieszczone zagłębienie35 wykonane jest w każdej ze zwężonych bocznych powierzchni 28 sąsiadujących z boczną krawędzią tnącą 34, a wiertło obraca się w kierunku oznaczonym strzałką 36z fig. 5. Oznacza to, że zagłębienia 35 są wykonane w częściach prowadzących powierzchni bocznych 28.

Dalsze zagłębienie 37 wykonane w krawędzi tnącej 13 wiertła tak, że kiedy człon tnący 18 jest zamontowany w promieniowej szczelinie lub szparze 38, ukazanej przez fig. 6, zagłębienie 35 w członie tnącym 18 łączy się z zagłębieniem 37. Jak najlepiej ukazują fig. 6 i 7 skok rowka lub kanału 16 zwiększa się w pobliżu końca tnącego 13 tak, że rowek 16 rozmieszczony jest w tym miejscu bardziej osiowo. Ponadto zagłębienia 35i 37są ukształtowane tak, aby łączyły się w sposób łagodny z sąsiadującym rowkiem lub kanałem 16. Co więcej część 39 powierzchni końcowej 26 członu tnącego jest wklęsła tworząc rodzaj przejścia, prowadzącego materiał lub pył wiertniczy obluzowany przez sąsiadującą główną krawędź tnącą 30 do zagłębienia 35.

Jak najlepiej ukazuje fig. 3, osiowo wewnętrzna powierzchnia końcowa 27 członu tnącego 18 posiada przeciwległe nachylone lub ukośne części 40 do łączenia z podobnie ukształtowaną częścią dolną szczeliny 38. Ponadto część wleczona 41 każdej z obrzeżnych powierzchni bocznych 29 jest wklęsła i posiada promień krzywizny mniejszy niż promień wiertła tak, aby otrzymać prześwit pomiędzy ścianką wierconego otworu, a wspomnianą częścią powierzchni.

Figura 8 ukazuje próbkę 10', z której może być wykonane wiertło stanowiące przedmiot wynalazku. Próbka 10' zawiera część trzonową 11', część przewężoną 14' o zmniejszonej średnicy i część 12', na której umieszczone zostaną spiralne rowki lub kanały oraz część z wolnym końcem 13^', która może posiadać szczelinę lub szparę do umieszczania członu tnącego 32, jak to opisano powyżej. Niezbędne kanały i rowki mogą być wykonane w części trzonowej 11^' przez frezowanie lub szlifowanie, a spiralne rowki lub kanały wykonane w części 12' przez szlifowanie lub toczenie w konwencjonalny sposób.

Wiertło udarowe 10 z fig. 1 zawiera część trzonową 11 umieszczaną w uchwycie maszyny wiertniczej (niepokazanej), część rowkową 12, koniec tnący 13 i część przewężoną 14 umieszczoną pomiędzy częścią trzonową 11, a częścią rowkową 12 i posiadającą zmniejszoną średnicę w stosunku do zewnętrznej średnicy części sąsiadujących 11i 12. Część trzonowa 11 może posiadać konwencjonalne rowki blokujące (niepokazane) i kanały prowadzące 15. Część rowkową 12 tworzy para współwystępujących spiralnych rowków lub kanałów 16, rozdzielonych spiralnymi żebrami lub przestrzeniami pomiędzy rowkami 17. Koniec tnący 13 zawiera płytkowy człon tnący 18 umieszczany i przymocowywany do średnicowej szczeliny lub szpary wykonanej w końcu tnącym 13 w konwencjonalny sposób.

Wiertło udarowe z fig. od 9 do 12 różni się od tego z fig. 1tym, że posiada inaczej ukształtowany koniec tnący 13. W końcu tnącym 13 wykonano zagłębienie 42 tak, że wraz z częścią 39 końcowej powierzchni 26członutnącego tworzy rodzaj przejścia prowadzącego materiał lub pył wiertniczy obluzowany przez sąsiadującą krawędź tnącą 30do kanału 16.

Można również wykonać kombinacje wierteł z fig. 1 i fig. 9 tak, że wiertło zawiera zarówno zagłębienie 37 (z fig. 6), jak i zagłębienie 42(z fig. 9).

Górną krawędź końca tnącego 13 i górną krawędź zwężonych powierzchni bocznych 28 oddzielaodległość D umożliwiająca lutowanie pomiędzy członem tnącym, a końcem tnącym.

Figury10 i 11 ukazują w powiększeniu i z boku część końcową wiertła z fig. 9 z i bez zamontowanego członu tnącego 18.

Figura 12 ukazuje przekrój wzdłuż linii A-A z fig. 11. Kąt k powinien wynosić 60°, kąt I 30°, zaś kąt m 20°.

Powinno być zrozumiałe, że różne zmiany i modyfikacje opisanego powyżej przykładu wykonania mogą być dokonane w zakresie przedmiotu wynalazku. Przykładowo wiertło nie musi posiadać

PL 193 572 B1 członu tnącego 18tak jak to opisano powyżej i również posiadać rowki lub kanały 16 ukształtowane zgodnie z przedmiotem wynalazku posiadające opisany powyżej kształt przekroju. Dlatego też wiertło posiadające rowki ukształtowane zgodnie z przedmiotem wynalazku może posiadać konwencjonalny człon tnący lub też wiertło z konwencjonalnymi rowkami lub kanałami może posiadać nowego typu człon tnący.

Claims (24)

1. Wiertło przystosowane do obrotu w ustalonym kierunku i zawierające część trzonową umieszczaną w uchwycie wiertła maszyny wiertniczej, przeciwległą część z końcem tnącym tworzącą umieszczoną wzdłuż średnicy szczelinę lub szparę otwartą na wolny koniec części z końcem, pośrednią część rowkową tworzącą parę współwystępujących spiralnych rowków lub kanałów, płytkowy człon tnący z twardego metalu, posiadający powierzchnię zewnętrznego wolnego końca, przeciwległą powierzchnię wewnętrznego końca, parę przeciwległych zwężonych powierzchni bocznych, parę poprzecznych, wąskich powierzchni bocznych i umieszczony w szczelinie tak, aby wystawał osiowo i promieniowo i przymocowany do części końcowej, powierzchnia zewnętrznego wolnego końca członu tnącego tworzy parę ułożonych wzdłuż średnicy głównych krawędzi tnących, zaś każda z wąskich powierzchni bocznych tworzy parę umieszczonych osiowo bocznych krawędzi tnących, znamienne tym, że część prowadząca, w stosunku do osi obrotu, każdej ze zwężonych powierzchni bocznych (28), w pobliżu bocznej krawędzi tnącej (29) tworzy zagłębienie (35) wystające osiowo poza powierzchnię zewnętrznego wolnego końca (26) członu tnącego (18) i połączone z sąsiadującym otwartym zagłębieniem (37) w jednym z rowków lub kanałów (16).

2. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że zagłębienie (35) posiada wklęsły kształt przekroju.

3. Wiertło według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że zagłębienie (35) wykonane w członie tnącym (18) ciągnie się osiowo do wewnątrz części rowkowej (12) wiertła (10) i łączy się z sąsiadującym zagłębieniem rowka (37), poszerzając go.

4. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że skok spiralnych rowków lub kanałów (16) w pobliżu tnącego końca (13) wiertła (10) zwiększa się w stosunku do jego pozostałych części.

5. Wiertło według zastrz. 4, znamienne tym, że skok w pobliżu tnącego końca (13) zwiększa się do dwukrotnie większego niż w części rowkowej w pobliżu części trzonowej (11).

6. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że część powierzchni zewnętrznego wolnego końca (26) usytuowana po stronie prowadzącej, w stosunku do kierunku obrotu, każdej z głównych krawędzi tnących (30) jest zakrzywiona w sposób wklęsły i tworzy drogę dla urobku i pyłu wiertniczego przechodzącą w jedno z zagłębień (35).

7. Wiertło według zastrz. 1 albo 6, znamienne tym, że powierzchnia zewnętrznego wolnego końca (26) członu tnącego (18) tworzy ponadto wtórne krawędzie tnące (31) umieszczone poprzecznie i przecinające główne krawędzie tnące (30) w podłużnej, środkowej osi (33) wiertła (10).

8. Wiertło według zastrz. 7, znamienne tym, że powierzchnia zewnętrznego wolnego końca (26) tworzy wierzchołek środkowy (32), będący przedłużeniem podłużnej osi (33) wiertła (10).

9. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że część prowadząca, w stosunku do wspomnianego kierunku obrotu, każdej z wąskich bocznych powierzchni (29) posiada prostoliniowy kształt przekroju usytuowany pod kątem prostym do podłużnej osi (33) wiertła (10), podczas kiedy część wleczona (41) posiada kształt wklęsły.

10. Wiertło według zastrz. 9, znamienne tym, że promień krzywizny wspomnianej części wleczonej (41) jest mniejszy niż połowa odległości, wzdłuż średnicy, pomiędzy parą bocznych krawędzi tnących (34).

11. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że powierzchnia wewnętrznego końca (27) członu tnącego (18) zawiera powierzchnię nachyloną (40) sąsiadującą z każdą ze zwężonych powierzchni bocznych (28), powierzchnię dolną szczeliny lub szpary, stanowiącą całość z powierzchnią wewnętrznego końca członu tnącego.

12. Wiertło według zastrz. 1, znamienne tym, że każdy rowek lub kanał (16) pośredniej części rowkowej (12) zawiera dolną powierzchnię (19) i parę przeciwległych powierzchni bocznych (20), kształt przekroju co najmniej jednego rowka lub kanału wykonany pod kątem prostym do kierunku rowka lub kanału jest taki, że odległość od płaszczyzny odniesienia (24) do dolnej powierzchni rowka (19) zmniejsza się od części środkowej powierzchni dolnej w stronę sąsiadujących powierzchni

PL 193 572 B1 bocznych rowka (20), płaszczyzna odniesienia znajduje się promieniowo na zewnątrz powierzchni dolnej rowka (19) i pod kątem prostym do linii osiowej przedłużającej podłużną oś wiertła i przechodzi przez środek szerokości dolnej powierzchni.

13. Wiertło według zastrz. 12, znamienne tym, że odległość od płaszczyzny odniesienia (24) zmniejsza się w sposób ciągły.

14. Wiertło według zastrz. 12, znamienne tym, że kształt przekroju każdej części (23) dna rowka pomiędzy częścią środkową i odpowiednią, sąsiadującą powierzchnią boczną (20) jest wypukły lub wklęsły.

15. Wiertło według zastrz. 12, znamienne tym, że kształt przekroju każdej części (23) dna rowka pomiędzy częścią środkową i odpowiednią, sąsiadującą powierzchnią boczną (20) jest prostoliniowy.

16. Wiertło według zastrz. 14 albo 15, znamienne tym, że każda z części dna tworzy z płaszczyzną równoległą do płaszczyzny odniesienia (24) kąt w zakresie od 1do 15°.

17. Wiertło według zastrz. 16, znamienne tym, że wspomniany kąt ma zakres od 4 do 8°, a najlepiej wynosi około 6°.

18. Wiertło według zastrz. 12, znamienne tym, że kształt przekroju rowka lub kanału (16) jest zmienny, przy czym szerokość zewnętrzna rowka zwiększa się w kierunku promieniowo na zewnątrz.

19. Wiertło według zastrz. 12 albo 15, znamienne tym, że co najmniej jedna z powierzchni bocznych rowka (20) w kształcie przekroju tworzy z płaszczyzną prostopadłą do płaszczyzny odniesienia (24) kąt (a) w zakresie od 1do 12°, a najlepiej od 2 do 10°.

20. Wiertło według zastrz. 19, znamienne tym, że kąt (a) znajduje się w zakresie od 6 do 8°, a korzystnie wynosi około 7°.

21. Wiertło według zastrz. 12 albo 18, znamienne tym, że kształt przekroju rowka lub kanału jest symetryczny względem wspomnianej linii osiowej.

22. Wiertło według zastrz. 12, znamienne tym, że w środkowej części dolnej powierzchni rowka (19) znajduje się spiralne wyżłobienie (21).

23. Wiertło według zastrz. 22, znamienne tym, że wyżłobienie (21) ma kształt przekroju tworzący kąt w zakresie od 80do 110°, najlepiej od 85 do 100°, na przykład 90°.

24. Wiertło według zastrz. 3, znamienne tym, że zawiera ponadto część przewężoną (14) umieszczoną osiowo pomiędzy częścią trzonową (11), a częścią rowkową (12) i posiadającą zmniejszoną średnicę zewnętrzną w stosunku do sąsiednich części.