PL181906B1 - Bebenek zamykajacy i sposób wytwarzania bebenka zamykajacego PL - Google Patents

Abstract

1 . Bebenek zamykajacy, obejmujacy obudowe bebenka z przy- najmniej jednym otworem, obejmujacym powierzchnie podporowa, oraz rdzen bebenka obracajacy sie wokól osi wewnatrz przynajmniej jednego otworu, a ponadto obejmujacy zastawki, przy czym zastaw- ki obejm uja grupe zastawek trzpieniowych, z których kazda zaopa- trzona jest w trzpien rdzenny, znajdujacy sie wewnatrz usytuowanego wewnatrz rdzenia bebenka, otworu, a ponadto zaopa trzona jest w trzpien obudowy, znajdujacy sie wewnatrz przeznaczo- nego dlan otworu, znajdujacego sie wewnatrz obudowy bebenka, przy czym trzpien obudowy podparty jest za pomoca sprezyny, zas kazdy trzpien rdzenny zaopatrzony jest na jednym koncu w powierz- chnie przylozenia, natomiast drugi koniec stanowi powierzchnia przylozenia trzpienia obudowy, przy czym powierzchnie przyloze- nia trzpieni obudowy na trzpieniach rdzennych znajduja sie wewnatrz odpowiednich otworów, natomiast powierzchnia przylozenia na przynajmmej jednym trzpieniu rdzennym, jest usytu- owana nizej niz powierzchnie przylozenia na innych trzpieniach rdzennych innych zastawek, znamienny tym, ze polozenie trzpienia rdzennego (30,32) ograniczone jest poprzez zakonczenie przynalezn y c h otworów (34,36). i tym ze otwór (36). w którym usytuowany jest trzpien rdzenny (32), posiadajacy powierzchnie przylozenia (48) jest krótszy od otworów (34) na inne trzpienie rdzenne (30), a ponadto dlugosc trzpienia rdzennego (30) zastawki (26), sasiedniej wzgle- dem trzpienia rdzennego (32). jest wieksza od odstepu miedzy po- wierzchnia przylozenia (48). a powierzchnia (16) podporowa rdzenia (18) F i g . 1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urzad Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest bębenek zamykający i sposób wytwarzania bębenka zamykającego. Bębenek może być stosowany jako element pojedynczy do zamykania drzwi szaf, lub jako podwójny do drzwi domów lub mieszkań, które można zamykać z obu stron.

Bębenek zamykający znany z niemieckiego opisu patentowego nr 15 53 535 zaopatrzony jest w trzpień blokujący biegnący wzdłuż osi rdzenia bębenka naciskający na trzpień rdzenny zastawki trzpieniowej, położonej najgłębiej w stosunku do kierunku wsuwania klucza. Trzpień blokujący naciska przy tym w wyniku działania siły napięcia sprężyny na stożkową powierzchnię przyłożenia klucza na tym trzpieniu rdzennym znajdującym się w obrębie położonej najbardziej w głębi zastawki trzpieniowej, w wyniku czego w przypadku niewsunięcia klucza do wnętrza rdzenia bębenka (położenie zamknięte) trzpień blokujący znajduje się w takim stanie, gdzie z jednej strony powierzchnia przyłożenia urządzenia sterującego na przynależnym trzpieniu rdzennym cofnięta jest w kierunku powierzchni podpierającej rdzeń, zaś z drugiej strony powierzchnia przyłożenia trzpienia obudowy na tym trzpieniu rdzennym wsuwa się do wnętrza otworu na trzpień obudowy znajdującego się w obrębie obudowy bębenka. Dzięki takiej konstrukcji bębenka zamykającego powinno być utrudnione jego otwieranie osobom do tego nieuprawnionym, przy czym wychodzi się z założenia, że ktoś nieupoważniony podchodząc do owego bębenka zamykającego z zamiarem wyznaczenia jego kształtu metodą stykową próbuje ustalić za pomocą odpowiedniego urządzenia pomocniczego kod zamykający zastawek, dzięki któremu mógłby dorobić klucz. Ustalenie wzorca dla pozycji sterowania dorobionego klucza, odpowiadającej trzpieniowi rdzennemu, który naciskany jest przez trzpień blokujący, jest utrudnione z tego powodu, że ów trzpień rdzenny w trakcie próby ustalenia jego kształtu metodą stykową znajduje się w sfałszowanej pozycji, dzięki zastosowaniu trzpienia blokującego.

Odnośnie terminu „wyznaczanie kształtu metodą stykową” odsyła się do niemieckiej normy DIN 18252 pt „Bębenek zamykający zamków do drzwi”, punkt 2.10- Pewność wyznaczania kształtu metodą stykową.

Inny często używany przez osoby nieupoważnione sposób otwierania bębenka zamykającego to tak zwany „picking” (otwieranie wytrychem). Sposób ten opisany zostanie dokładniej później przy okazji opisywania rysunków. Na razie wystarczyć powinna wskazówka, że osoba nieupoważniona wsuwa wytrych, na przykład igłę, do środka kanału klucza, po czym próbuje za pomocą promieniowego ruchu w taki sposób podziałać na trzpienie rdzenne, ażeby trzpienie obudowy powychodziły po kolei z otworów na trzpienie rdzenne, co z kolei umożliwiłoby przekręcenie rdzenia bębenka.

Sposób otwierania za pomocą wytrychu wiąże się ze szczególnym zagrożeniem, polegającym na tym, że korzystająca z niego wyszkolona osoba nieupoważniona, dysponująca często wysoce skomplikowanym sprzętem, może szybko doprowadzić do otwarcia bębenka zamykającego.

Przedmiotem wynalazku jest bębenek zamykający, obejmujący obudowę bębenka z przynajmniej jednym otworem, obejmującym powierzchnię podporową oraz rdzeń bębenka obracający się wokół osi wewnątrz przynajmniej jednego otworu. Zastawki bębenka obejmujągrupę zastawek trzpieniowych, z których każda zaopatrzona jest w trzpień rdzenny, znajdujący się wewnątrz usytuowanego wewnątrz rdzenia bębenka, otworu, a ponadto zaopatrzona jest w trzpień obudowy, znajdujący się wewnątrz przeznaczonego dlań otworu, znajdującego się wewnątrz obudowy bębenka. Trzpień obudowy podparty jest za pomocą sprężyny, zaś każdy

181 906 trzpień rdzenny zaopatrzony jest na jednym końcu w powierzchnię przyłożenia, natomiast drugi koniec stanowi powierzchnia przyłożenia trzpienia obudowy. Powierzchnie przyłożenia trzpieni obudowy na trzpieniach rdzennych znajdująsię wewnątrz odpowiednich otworów, natomiast powierzchnia przyłożenia na przynajmniej jednym trzpieniu rdzennym, jest usytuowana niżej niż powierzchnie przyłożenia na innych trzpieniach rdzennych innych zastawek.

Istota wynalazku polega na tym, że położenie trzpienia rdzennego ograniczone jest poprzez zakończenie przynależnych otworów. Poza tym otwór, w którym usytuowany jest trzpień rdzenny, posiadający powierzchnię przyłożenia jest krótszy od otworów na inne trzpienie rdzenne. Długość trzpienia rdzennego zastawki, sąsiedniej względem trzpienia rdzennego, jest większa od odstępu między powierzchnią przyłożenia a powierzchnią podporową rdzenia.

Korzystnie, trzpień rdzenny ma większy przekrój poprzeczny niż odpowiadający mu trzpień obudowy.

Bębenek zamykający według wynalazku zaopatrzony jest w przynajmniej trzy, a korzystnie przynajmniej pięć zastawek trzpieniowych, przy czym powierzchnie przyłożenia innych trzpieni rdzennych znajdują się na poziomie jednej prostej linii łączącej, zaś powierzchnia przyłożenia usytuowana jest poniżej tej linii, przy czym linia łącząca jest równoległa lub nachylona do osi rdzenia.

Zastawki trzpieniowe bębenka rozmieszczone są w rdzeniu, jedna za drugą wzdłuż osi rdzenia, a ponadto zastawka trzpieniowa, posiadająca powierzchnię przyłożenia, jest oddalona od powierzchni czołowej rdzenia, wyposażonego w kanał i znajduje się w tylnej części bębenka.

W bębenku według wynalazku, w różnych odstępach od powierzchni podporowej, rozmieszczone są wzdłuż linii sterującej, charakteryzującej się różnymi poziomami, znajdującej się na kluczu, pozycje sterowania, a odstęp w przypadku zastawki trzpieniowej o obniżonej powierzchni przyłożenia jest mniejszy od odstępu w przypadku zastawki trzpieniowej obejmującej trzpień rdzenny.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania bębenka zamykającego wraz z kluczem, w którym we wnętrzu rdzenia bębenka zamykającego wykonuje się najpierw otwory, z których przynajmniej jeden posiada powierzchnię nacisku na trzpień rdzenny, usytuowaną poniżej powierzchni nacisku na trzpienie rdzenne, znajdujące się w innych otworach, a następnie przynajmniej do jednego otworu na trzpień rdzenny, wsuwa się trzpień rdzenny, który to trzpień sytuuje się wraz z jego powierzchniąprzyłożenia trzpienia obudowy wewnątrz otworu na trzpień rdzenny. Równolegle przygotowuje się półfabrykat klucza o trzonku, którego przekrój poprzeczny dopasowuje się do kanału klucza w obrębie rdzenia bębenka, i z kolei w trzonku, w ramach pozycji sterujących wykonuje się nacięcia, a potem dla zastawki trzpieniowej, posiadającej powierzchnię przyłożenia, wykonuje się wycięcie o mniejszym odstępie od powierzchni podporowej, niż to jest w przypadku analogicznego odstępu dla przynajmniej jednej z pozostałych zastawek trzpieniowych.

Dzięki rozwiązaniu według wynalazku, rozmiar przekroju poprzecznego trzpienia rdzennego dostosowany jest do rozmiaru przekroju poprzecznego odpowiadającego mu otworu na trzpień obudowy w taki sposób, że w trakcie wsuwania się trzpienia rdzennego do wnętrza otworu możliwy jest luz obrotowy rdzenia bębenka wokół osi rdzennej. Przy przyłożeniu momentu obrotowego do rdzenia bębenka rozmiar ten ograniczony jest poprzez współdziałanie trzpienia rdzennego z przynależnym my otworem na trzpień obudowy w takim stopniu, że ograniczenie to uniemożliwia utknięcie w obrębie powierzchni podpierającej rdzeń, trzpienia obudowy zastawki trzpieniowej o cofniętej powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego. Trzpień ten wysunął się wcześniej z otworu na trzpień rdzenny, i teraz pod wpływem działania siły nacisku sprężyny powraca w kierunku rdzenia bębenka.

Zaproponowane rozwiązanie, utrudnia dostęp do trzpienia rdzennego o cofniętej powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego za pomocą wytrychu, mimo niezastosowania elementu sprężynowego, poruszającego się wokół osi trzpienia blokującego.

Przedmiot wynalazku został przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematyczny przekrój podłużny przez bębenek zamykający według wy

181 906 nalazku; fig. 2 przedstawia widok z boku klucza przystosowanego do manipulowania bębenkiem zamykającym według wynalazku.

Na fig. 1 pokazany został schematyczny osiowy przekrój poprzeczny przez bębenek zamykający 10 według wynalazku. Bębenek zamykający 10 przedstawiony jest przy tym jako pojedynczy bębenek zamykający, jakiego używać można przykładowo w przypadku drzwi szaf lub podobnych mebli. Możliwe jest jednak również zaprojektowanie podwójnego bębenka zamykającego, jaki znajduje przykładowo zastosowanie w przypadku drzwi do domu czy mieszkania, które można zamknąć z obu stron.

Bębenek zamykający 10 obejmuje obudowę bębenka 12 wraz z otworem na rdzeń 14. Otwór ten charakteryzuje się powierzchnią 16 podpierającą rdzeń; do jego wnętrza wsunięty jest rdzeń 18 bębenka spoczywający właśnie na powierzchni 16 podpierającej rdzeń.

Bębenek zamykający 10 zaopatrzony jest w pewną ilość trzpieniowych zastawek 20, 22, 24,26,28, uniemożliwiających w znany sposób w położeniu zamkniętym, pokazanym na fig. 1, obracanie się rdzenia 18 bębenka wokół osi rdzenia A wewnątrz obudowy 12 bębenka. Poprzez wsunięcie klucza do wnętrza kanału 31, znajdującego się wewnątrz rdzenia bębenka 18, przesuwane są zastawki trzpieniowe 20,22,24,26, 28 do położenia otwartego, dzięki czemu możliwe jest obracanie się rdzenia 18 bębenka wokół osi A.

Jako, że zastawki trzpieniowe 20,22,24,26,28 sąw głównych zarysach podobnie zaprojektowane, dla unaocznienia istotnych cech niniejszego wynalazku zostaną szczegółowo opisane jedynie zastawki trzpieniowe 26 i 28. Zastawki te posiadają trzpienie rdzenne 30,32, które wsuwane są do wnętrza odpowiednich otworów 34,36, znajdujących się w obrębie rdzenia 18 bębenka. Ponadto, zastawki te zaopatrzone są w trzpienie 3 8,40 obudowy wsuwane do środka otworów 42,44 obudowy, położonych w obrębie obudowy 12 bębenka. Każdy z trzpieni 30,32 rdzennych posiada powierzchnię przyłożenia urządzenia sterującego 46,48 na jednym końcu, zaś na przeciwległym końcu powierzchnię 50,52 przyłożenia trzpienia obudowy. W położeniu zamkniętym przedstawionym na fig. 1 każda z powierzchni 50, 52 przyłożenia trzpienia obudowy, należąca do poszczególnych trzpieni 30,32 rdzennych, znajduje się wewnątrz otworów 34, 36, w wyniku czego odpowiednie trzpienie 38,40 obudowy pod wpływem działania siły sprężyn 54, 56 znajdują się częściowo wewnątrz otworów 34, 36.

Jak wynika ponadto z fig. 1, głębokość BI otworu 36 na trzpień rdzenny w obrębie zastawki trzpieniowej 28 jest mniejsza od odpowiedniej długości B2 otworu na zastawkę trzpieniową26 i zastawki 20,22,24. Głębokość otworu określa tu długość odcinków cylindrycznych otworów, nie uwzględniając przy tym stożkowego odcinka na końcu każdego z nich. Głębokość otworu mogłaby również opisywać maksymalną głębokość poszczególnych otworów w obrębie trzpieni stożkowych.

Pociąga to za sobą fakt, że jak to zostało pokazane na fig. 1, powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia sterującego w obrębie zastawki trzpieniowej 28 jest cofnięta w stosunku do powierzchni przyłożenia 46 urządzenia sterującego należącej do zastawki trzpieniowej 26 oraz w stosunku do odpowiednich powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego odpowiadających poszczególnym zastawkom trzpieniowym 20, 22, 24 w kierunku powierzchni 16 podpierającej rdzeń w obrębie rdzenia 18 bębenka. Dlatego też głębokość BI względnie B2 otworów 36, 34 wyznacza pozycję przedstawionych na fig. 1 trzpieni rdzennych 32 względnie 30, jako że średnica otworów 36,34 dostosowana jest w kierunku prostopadłym do płaszczyzny rysunku do szerokości kanału 31 w taki sposób, że na wewnętrznych końcach otworów 36, 34 w obrębie rdzenia 18 bębenka utworzone są dzięki ich przecięciu ramiona stykowe 25. Przy próbie naciśnięcia zastawek rdzennych 20,22,24, 26,28 za pomocą przedstawionego schematycznie na fig. 1 wytrychu 56 w celu zmiany ich położenia umożliwiającego obrócenie rdzenia 18 bębenka, dostęp wytrychu 56 do powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego w obrębie zastawki trzpieniowej 28 jest utrudniony, co zostanie potem dokładnie wyjaśnione.

Wytrych 56 stanowić może przykładowo igła przesuwająca się zgodnie z kierunkiem strzałek PI i P2, uderzając przy tym w powierzchnię przyłożenia urządzenia sterującego należącą do trzpieni 30, 32 rdzennych w obrębie zastawek trzpieniowych. Uderzenia igły 56 mogą

181 906 być pojedyncze lub następować po sobie cyklicznie. W trakcie otwierania za pomocą wytrychu do rdzenia 18 bębenka przyłożony zostaje dodatkowo moment obrotowy wokół osi A rdzenia. Po naciśnięciu trzpieni rdzennych poszczególnych zastawek trzpieniowych impuls przekazywany jest trzpieniom obudowy, w wyniku czego wysuwają się one wbrew działaniu siły nacisku sprężyn (na przykład 54,56) z otworów 34, 36. W wyniku przyłożenia wokół osi rdzenia A momentu obrotowego w obrębie powierzchni 16 podpierającej rdzeń powstaje niewielkie przesunięcie między otworami 34,36 a otworami 42,44 obudowy, spowodowane nie dającąsię uniknąć niedokładnością konstrukcyjną powstałą w procesie wytwarzania. Przy poruszaniu się trzpieni 38, 40 obudowy, po ich uprzednim wynurzeniu się z otworów 34, 36, z powrotem w kierunku owych otworów, na ramieniu (powstałym w obrębie powierzchni podpierającej rdzeń w wyniku przesunięcia między otworami obudowy, utworzonym z zewnętrznej powierzchni obwodowej rdzenia 18 bębenka) utknie jedynie ten trzpień obudowy, który ze względu na tolerancję wykonawczą charakteryzuje się najmniejszym luzem. Powodowane to jest tym, że trzpień obudowy charakteryzujący się najmniejszym luzem wewnątrz otworu nie jest w stanie wyminąć ramienia, które stanowi zewnętrzna powierzchnia obudowy rdzenia, jednakże, jako że ów trzpień obudowy ze względu na niewielki luz uniemożliwił wcześniej w poważny sposób obracanie się rdzenia bębenka zgodnie z kierunkiem jego obwodu, nie mogąc przy tym wsunąć się z powrotem do wnętrza odpowiadającego mu otworu na trzpień rdzenny, rdzeń bębenka może się obracać nadal w nieznacznym stopniu ze względu na przyłożony do niego moment obrotowy. Przy dalszym powtarzaniu tej czynności poszczególne trzpienie obudowy zastawek trzpieniowych natrafiać będą sukcesywnie na ramiona utworzone w obrębie powierzchni obejmującej rdzeń bębenka. Po utknięciu wszystkich trzpieni obudowy rdzeń może się obracać bez przeszkód wewnątrz otworu na rdzeń.

Jak to zostało przedstawione na fig. 1, powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia sterującego na zastawce trzpieniowej jest jednak cofnięta w kierunku powierzchni 16 podpierającej rdzeń w stosunku do innych, leżących na tej samej wysokości powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego. W wyniku tego, w trakcie naciskania poszczególnych zastawek trzpieniowych za pomocą igły 56, igła ta dotrzeć może do powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego tylko wówczas, gdy igła ta przesunie uprzednio do tyłu trzpienie zastawek trzpieniowych 20,22,24,26 o odległość równąróżnicy między głębokościami otworów BI i B2. Dopiero wtedy igła 56 dotrze do powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego i nacisnąć będzie mogła na trzpień 32 rdzenny. Oznacza to jednak, że igła ta dokonać musi wewnątrz kanału 31 stosunkowo dużego przesunięcia. Jednakże, jako że kanał ten charakteryzuje się zazwyczaj nieregularnym, przykładowo krętym, przekrojem poprzecznym, trudne jest tak znaczące przesunięcie się tego rodzaju igły w obrębie omawianego kanału bez natknięcia się jej na występy w obrębie kanału. Tym samym, dzięki cofnięciu powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego na zastawce trzpieniowej 28 utrudnione jest opisane powyżej otwieranie bębenka zamykającego za pomocą wytrychu.

Figura 1 pokazuje również, że w położeniu zamkniętym długość trzpienia 30 rdzennego zastawki trzpieniowej 26 jest większa od odstępu między powierzchnią przyłożenia 48 urządzenia sterującego na zastawce trzpieniowej 28, apowierzchnią 16 podpierającą rdzeń. Pociąga to za sobą fakt, że po dokonaniu przez igłę 56 tak znaczącego przesunięcia, że może ona dosięgnąć trzpień 32 rdzenny, przy czym trzpień 30 rdzenny zastawki trzpieniowej 26 jest tak bardzo wysunięty w głąb ze swojego otworu na trzpień 34 rdzenny, że zagłębia się on częściowo wewnątrz otworu 42 na odpowiadający mu trzpień 38 obudowy. Oznacza to, że w momencie naciśnienia trzpienia 32 rdzennego i wysunięcia się przyporządkowanego mu trzpienia 40 obudowy z otworu 36 na trzpień rdzenny, trzpień 30 rdzenny zastawki trzpieniowej 26 zapobiega przyrostowemu dalszemu obracaniu się rdzenia 18 bębenka wewnątrz otworu 14 na rdzeń. Efekt ten da się dodatkowo wzmocnić poprzez zaprojektowanie większego rozmiaru przekroju poprzecznego, to jest średnicy, trzpienia 30 rdzennego zastawki trzpieniowej 26 w stosunku do rozmiaru przekroju poprzecznego odpowiadającego mu trzpienia 38 obudowy. Wówczas, gdy przy naciskaniu trzpienia 32 rdzennego zastawki trzpieniowej 28, trzpień 30 rdzenny zastawki trzpieniowej 26

181 906 wsunięty zostanie za pośrednictwem igły 56 do wnętrza otworu 42 na trzpień obudowy, dopuszczony przez trzpień 30 rdzenny i otwór 42 na trzpień obudowy luz obrotu dla rdzenia bębenka wokół osi rdzenia A jest mniejszy od luzu obrotu dopuszczonego przez odpowiedni trzpień 38 obudowy i otwór 42 na trzpień obudowy, względnie otwór 34 na trzpień rdzenny. Oznacza to, że trzpień 30 rdzenny jeszcze wydatniej ogranicza dalsze obracanie się rdzenia 18 bębenka niż robi to odpowiadający mu trzpień 38 obudowy. Ze względu na dalsze ograniczenie obracania się rdzenia 18 bębenka istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że trzpień 40 obudowy zastawki trzpieniowej 28, który w wyniku naciskania trzpienia 32 rdzennego wynurzył się z otworu 36 na trzpień rdzenny, przy powrotnym wnikaniu do wnętrza owego otworu utknie na ramieniu utworzonym na powierzchni obejmującej rdzenia 18 bębenka. Innymi słowy, przynajmniej w przypadku zastawki trzpieniowej 28 trudno byłoby zrealizować zamiar zatrzymania po kolei wszystkich trzpieni obudowy w obrębie powierzchni podpierającej 16 i uniemożliwić ich dostanie się do wnętrza odpowiadających im otworów. Tym samym istnieje duża pewność, że dzięki zastosowaniu bębenka zamykającego według wynalazku nie zostanie on otworzony za pomocą wytrychu.

Niezależnie od utrudnienia zatrzymywania trzpienia 40 obudowy powracającego w kierunku rdzenia 18 bębenka, które to utrudnienie spowodowane jest przez zwiększenie rozmiaru przekroju poprzecznego trzpienia 30 rdzennego, dzięki wskazówkom dotyczącym długości:

długość trzpienia 30 rdzennego jest większa od odstępuBl między powierzchniąprzyłożenia 48 urządzenia sterującego, a powierzchnią 16 podpierającą rdzeń w położeniu zamkniętym uzyskuje się dodatkowe zabezpieczenie przeciw włamaniom, zwłaszcza wówczas, gdy powyższe wskazówki dotyczące długości zostaną zastosowane odnośnie pewnej liczby lub wszystkich pozostałych zastawek trzpieniowych 20, 22, 24, 26.

Dla przykładowego wyjaśnienia przyjmuje się, że powyższe wskazówki dotyczące długości odnoszą się do wszystkich pozostałych zastawek trzpieniowych 20, 22, 24, 26. Pod uwagę bierze się najgorszy przypadek, zgodnie z którym dzięki zastosowaniu wytrychu przy naciskaniu zastawek trzpieniowych 20,22,24,26 udało się już przemieścić przynależne im trzpienie obudowy poniżej powierzchni 16 podpierającej rdzeń, a ponadto unieruchomiono trzpienie obudowy powyższych zastawek trzpieniowych w obrębie powierzchni 16 podpierającej rdzeń dzięki przyłożeniu momentu obrotowego do rdzenia 18 bębenka, przy czym zastawka trzpieniowa 28 znajduje się nadal w położeniu zamkniętym zgodnie z fig. 1. Włamywacz musiałby więc jeszcze tylko poprzez naciśnięcie trzpienia 32 rdzennego zastawki trzpieniowej 28 przesunąć odpowiadający mu trzpień 40 obudowy poniżej powierzchni 16 podpierającej rdzeń. Spotyka się on przy tym z jeszcze jednym utrudnieniem, jako że powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia sterującego jest wówczas nadal cofnięta w stosunku do powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego pozostałych zastawek trzpieniowych 20,22,24,26, mimo że one same są tak daleko cofnięte w stosunku do położenia przedstawionego na fig. 1, że należące do nich powierzchnie przyłożenia 50 trzpienia obudowy przylegają do powierzchni podpierającej rdzeń.

Niezależnie od stosowania powyższych wskazówek dotyczących długości, jeden z bębenków zamykających stosujący się do następującej wskazówki: - W położeniu zamkniętym powierzchnie 50, 52 przyłożenia trzpieni obudowy na trzpieniach rdzennych (zgodnie z korzystnym rozwiązaniem - na wszystkich trzpieniach rdzennych) położone są wewnątrz odpowiednich otworów, a ponadto w położeniu zamkniętym powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia sterującego przynajmniej na jednym, zaś zgodnie z korzystnym rozwiązaniem na tylko jednym, trzpieniu 32 rdzennym jest cofnięta w stosunku do powierzchni przyłożenia 46 urządzenia sterującego na innych trzpieniach 30 rdzennych w kierunku powierzchni 16 podpierającej rdzeń mógłby zostać ulepszony odnośnie prób otwarcia za pomocą wytrychu w taki sposób, że przynaj mniej jedna, a zgodnie z korzystnym rozwiązaniem więcej lub najlepiej wszystkie zastawki trzpieniowe 20-26, dopuszczałyby w położeniu zamkniętym zgodnie z fig. 1 większy luz obrotu przy przykładaniu momentu obrotowego do rdzenia 18 bębenka, niż czyniłaby to zastawka trzpieniowa 28. Wówczas zapewnione by było to, że trzpień 40 obudowy zastawki trzpieniowej 28 nigdy nie musiałby być wstrzymany jako ostatni w obrębie powierzchni 16 podpierającej (w trakcie powrotu z położenia wysunięcia z otworu 36 na trzpień rdzenny w kierunku rdzenia 18

181 906 bębenka), ale zawsze przynajmniej jeden z trzpieni obudowy pozostałych zastawek trzpieniowych 20-26 musiałby być zatrzymany jako ostatni. Wówczas w trakcie całego procesu odbywa się po kolei zatrzymywanie trzpieni obudowy, w wyniku czego powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia kierującego na zastawce trzpieniowej 28 cofnięta jest w stosunku do powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego na przynajmniej jednej z pozostałych zastawek trzpieniowych 20-26 w kierunku powierzchni 16 podpierającej rdzeń. Osiągnąć to można przykładowo w taki sposób, że jeden, zaś zgodnie z korzystnym rozwiązaniem więcej, a najlepiej wszystkie trzpienie obudowy zastawek trzpieniowych 20-26 zaprojektuje się z większym luzem przy poruszaniu się odnośnie przynależnych im otworów, niż to jest w przypadku zastawki trzpieniowej 28.

Figura 2 przedstawia schematyczny widok z boku klucza 60, który może być przykładowo zastosowany do manipulowania bębenkiem zamykającym 10 według wynalazku. Przekrój poprzeczny 61 tego klucza dostosowany jest do wspomnianego wyżej przekroju poprzecznego kanału 31.

Na fig. 2 widać szczególnie wyraźnie, że klucz 60 charakteryzuje się linią sterującą 62 o różnych poziomach i pozycjach sterowania 64, 66, 68, 70, 72 dla odpowiednich zastawek trzpieniowych 20,22,24,26, względnie 28. Pozycje te wykazująprzy tym rozmaite odstępy poziomów od przedstawionej schematycznie na fig. 2 powierzchni 16 podpierającej rdzeń, wówczas gdy klucz 60 zostanie wsunięty do kanału 30.

Figura 2 pokazuje, że odstęp poziomów Cl pozycji sterowania 72 zastawkątrzpieniową28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego jest mniejszy od odstępu poziomów C2 pozycji sterowania 70 zastawką trzpieniową 2 6 o trzpieniu 30 rdzennym. Jest to konsekwencjątego, że długość trzpienia 30 rdzennego jest większa od odstępu między powierzchnią przyłożenia 48 urządzenia sterującego na trzpieniu 32 rdzennym a powierzchnią podpierającą 16 w położeniu zamkniętym. Byłoby to prawdą nawet wtedy, gdyby trzpień rdzenny z fig. 1 bez dodatkowych zmian zostałby przedłużony ku dołowi, tak żeby jego powierzchnia przylegania 52 trzpienia obudowy leżałaby nieznacznie powyżej powierzchni 16 podpierającej rdzeń.

Chociaż bębenek zamykający przedstawiony jest na rysunkach w taki sposób, że zastawka trzpieniowa o cofniętej powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego oglądana z pozycji osoby wprowadzającej urządzenie sterujące do kanału położona jest najgłębiej z tyłu, możliwe jest, ażeby jedna z pozostałych zastawek trzpieniowych miała cofniętą powierzchnię przyłożenia urządzenia sterującego. Jednakże zgodnie z korzystnym rozwiązaniem zastawka trzpieniowa położona najbardziej z przodu (zastawka 20 na fig. 1) nie ma cofniętej powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego, jako że doprowadziłoby to do tego, że z pozycji wprowadzającego urządzenie sterujące można by było rozpoznać, że właśnie ta, najbliższa przodu zastawka charakteryzuje się cofniętą powierzchnią przyłożenia urządzenia sterującego.

Możliwe jest ponadto, ażeby otwory innych zastawek trzpieniowych (zastawki 22-26 na fig. 1) charakteryzowały się różnymi głębokościami. Dla uzyskania pewnego zabezpieczenia konieczne jest jedynie cofnięcie powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego na przynajmniej jednej zastawce trzpieniowej w kierunku powierzchni podpierającej rdzeń w stosunku do powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego na przynajmniej jednej z pozostałych zastawek trzpieniowych.

Niniejszy wynalazek może zostać bardzo prosto zrealizowany w taki sposób, żeby otwór 36 na trzpień 32 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego był krótszy od otworów 34 na inne trzpienie 30 rdzenne. W taki oto prosty i niedrogi sposób poprzez zróżnicowane wykonanie otworów wyprodukować można bębenek zamykający według wynalazku. Cofnięcie trzpienia rdzennego osiągnąć można również poprzez wsunięcie elementu trzpieniowego do wnętrza odpowiedniego otworu przecinającego stosowny otwór na trzpień rdzenny.

Dodatkowącechą wspomagającązabezpieczenie jest to, że zastawka trzpieniowa 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego dostosowana jest do innych zastawek 20, 22, 24,26 w taki sposób, że po wynurzeniu się z wnętrza otworu 36 na trzpień rdzenny trzpienia 40 obudowy, który odpowiada zastawce trzpieniowej 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego, które to wynurzenie się nastąpiło wskutek naciśnięcia powierzchni przyłożenia 48

181 906 urządzenia sterującego, ów trzpień 40 obudowy powrócić może pod wpływem działania siły nacisku sprężyny do wnętrza otworu 36 na trzpień rdzenny, wówczas gdy do rdzenia 18 bębenka przyłożony jest moment obrotowy. Ponadto, możliwe jest również przykładowo, ażeby długość przynajmniej jednego z pozostałych trzpieni 30 rdzennych, nazywanego dalej trzpieniem rdzennym, była większa od długości odstępu między powierzchnią przyłożenia 48 urządzenia sterującego a powierzchnią 16 podpierającą rdzeń w położeniu zamkniętym. Możliwe jest przy tym również osiągnięcie tego, że po przesunięciu się wytrychu umożliwiającego naciśnięcie trzpienia rdzennego o cofniętej powierzchni przyłożenia urządzenia sterującego trzpień rdzenny dostać się mógł do wnętrza przyporządkowanego mu otworu na trzpień obudowy, uniemożliwiając obracanie się rdzenia 18 bębenka. Rozmiar przekroju poprzecznego trzpienia 30 rdzennego dostosowany może być ponadto do rozmiaru przekroju poprzecznego odpowiadającego mu otworu 42 na trzpień obudowy w taki sposób, żeby w trakcie wsuwania się trzpienia 30 rdzennego do wnętrza otworu 42 możliwy luz obrotowy rdzenia 18 bębenka wokół osi rdzenia A przy przyłożeniu momentu obrotowego do rdzenia 18 bębenka ograniczony był poprzez współdziałanie trzpienia 30 rdzennego z przynależnym otworem 42 na trzpień obudowy w taki sposób, że ograniczenie to uniemożliwiałoby utknięcie w obrębie powierzchni 16 podpierającej rdzeń trzpienia 40 obudowy zastawki trzpieniowej 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego, który wysunął się wcześniej z otworu 36 trzpienia rdzennego, a który teraz pod wpływem działania siły nacisku sprężyny 56 powracałby w kierunku rdzenia 18 bębenka. Poza tym trzpień 30 rdzenny może przykładowo posiadać większy rozmiar przekroju poprzecznego niż odpowiadający mu trzpień 38 obudowy.

Wynalazek zrealizować można w taki sposób, żeby bębenek zaopatrzony był w przynajmniej trzy, zaś zgodnie z korzystnym rozwiązaniem przynajmniej pięć zastawek trzpieniowych 20,22,24,26,28, przy czym powierzchnie przyłożenia 46 urządzenia sterującego innych trzpieni 30 rdzennych znajdowałyby się w położeniu zamkniętym na prostej linii łączącej, zaś powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia sterującego byłaby cofnięta poniżej tej linii. Niezależnie od tego, czy linia ta, łącząca powierzchnie przyłożenia 46 urządzenia sterującego innych trzpieni 30 rdzennych przebiegałaby równolegle czy pod kątem do osi A rdzenia, zawsze powinno być zapewnione, żeby powierzchnia przyłożenia 48 urządzenia stemjącego trzpienia 32 rdzennego nie znajdowała się na owej linii łączącej wraz z cofniętąpowierzchniąprzyłożenia urządzenia sterującego, dzięki czemu utrudnione by było jej naciśnięcie nawet przy ukośnym wsunięciu wytrychu.

Wychodząc z założenia, że zastawki trzpieniowe 20,22,24,26,28 w rdzeniu 18 bębenka rozmieszczone są jedna za drugą wzdłuż osi rdzenia A, zastawka trzpieniowa 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego nie powinna znajdować się najbliżej osoby wkładającej urządzenie sterujące do wnętrza kanału 31. Takie położenie tej zastawki zapewnia, że z pozycji tej osoby nie sposób rozpoznać, która z zastawek trzpieniowych charakteryzuje się powierzchnią przyłożenia 48 urządzenia sterującego. Zgodnie z korzystnym rozwiązaniem zastawka trzpieniowa 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego powinna znajdować się z tyłu bębenka w stosunku do osoby wprowadzającej urządzenie sterujące do wnętrza kanału 31.

Zgodnie z kolejnym aspektem wynalazku, klucz 60, charakteryzuje się linią sterowania 62 o różnych poziomach, wzdłuż której rozmieszczone są w różnych odstępach od powierzchni 16 podpierającej rdzeń pozycje sterowania 64, 66, 68, 70, 72, a odstęp poziomów Cl dla zastawki trzpieniowej 28 o powierzchni przyłożenia 48 urządzenia sterującego, jest mniejszy od odstępu poziomów C2 dla zastawki trzpieniowej 26 o trzpieniu rdzennym 30.

Zgodnie z wynalazkiem, stworzony został również bębenek zamykający obejmujący zastawki trzpieniowe 26, 28 o trzpieniach 30, 32 rdzennych i trzpieniach 40, 42 obudowy, gdzie trzpienie 30,32 rdzenne wsuwane są do otworów 34, 36 w obrębie rdzenia 18 bębenka i gdzie głębokość przynajmniej jednego otworu 36 na trzpień rdzenny jest mniejsza od głębokości innych otworów 34.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania bębenka zamykającego i odpowiadającego mu klucza, zgodnie z którym we wnętrzu rdzenia 18 bębenka zamykającego wykonuje się otwory 34, 36, z których przynajmniej jeden 36 charakteryzuje się powierzchnią nacisku na

181 906 trzpień rdzenny cofniętą w stosunku do powierzchni nacisku na trzpienie rdzenne innych otworów 34, a ponadto przynajmniej do jednego_> otworu o cofniętej powierzchni nacisku wsuwa się trzpień 32 rdzenny, który to trzpień w przypadku niewłożenia klucza znajduje się wraz z jego powierzchnią przyłożenia 52 trzpienia obudowy wewnątrz otworu 36 na trzpień rdzenny. Poza tym przygotowuje się półfabrykat klucza z trzonkiem o przekroju poprzecznym dopasowanym do kanału 31 klucza w obrębie rdzenia 18 bębenka, w którym to trzonku w ramach pozycji sterujących wykonuje się nacięcia, a ponadto w zastawce trzpieniowej o powierzchni przyłożenia 48 i w urządzeniu sterującym przeprowadza się wycięcie (pozycja sterująca 72) o mniejszym odstępie od powierzchni 16 podpierającej rdzeń, niż to jest w przypadku analogicznego odstępu dla przynajmniej jednej z pozostałych zastawek trzpieniowych.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims (9)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Bębenek zamykający, obejmujący obudowę bębenka z przynajmniej jednym otworem, obejmującym powierzchnię podporową oraz rdzeń bębenka obracający się wokół osi wewnątrz przynajmniej jednego otworu, a ponadto obejmujący zastawki, przy czym zastawki obejmują grupę zastawek trzpieniowych, z których każda zaopatrzona jest w trzpień rdzenny, znajdujący się wewnątrz usytuowanego wewnątrz rdzenia bębenka, otworu, a ponadto zaopatrzona jest w trzpień obudowy, znajdujący się wewnątrz przeznaczonego dlań otworu, znajdującego się wewnątrz obudowy bębenka, przy czym trzpień obudowy podparty jest za pomocą sprężyny, zaś każdy trzpień rdzenny zaopatrzony jest na jednym końcu w powierzchnię przyłożenia, natomiast drugi koniec stanowi powierzchnia przyłożenia trzpienia obudowy, przy czym powierzchnie przyłożenia trzpieni obudowy na trzpieniach rdzennych znajdują się wewnątrz odpowiednich otworów, natomiast powierzchnia przyłożenia na przynajmniej jednym trzpieniu rdzennym, jest usytuowana niżej niż powierzchnie przyłożenia na innych trzpieniach rdzennych innych zastawek, znamienny tym, że położenie trzpienia rdzennego (30,32) ograniczone jest poprzez zakończenie przynależnych otworów (34,36), i tym że otwór (36), w którym usytuowany jest trzpień rdzenny (32), posiadający powierzchnię przyłożenia (48) jest krótszy od otworów (34) na inne trzpienie rdzenne (30), a ponadto długość trzpienia rdzennego (30) zastawki (26), sąsiedniej względem trzpienia rdzennego (32), jest większa od odstępu między powierzchnią przyłożenia (48), a powierzchnią (16) podporową rdzenia (18).
2. 2. Bębenek zamykający według zastrz. 1, znamienny tym, że trzpień rdzenny (30) ma większy przekrój poprzeczny niż odpowiadający mu trzpień (38) obudowy.
3. 3. Bębenek zamykający według zastrz. 1, znamienny tym, że zaopatrzony on jest w przynajmniej trzy, a korzystnie przynajmniej pięć zastawek trzpieniowych (20,22,24,26,28), przy czym powierzchnie przyłożenia (46) innych trzpieni rdzennych (30) znajdują się na poziomie jednej prostej linii łączącej, zaś powierzchnia przyłożenia (48) usytuowana jest poniżej tej linii.
4. 4. Bębenek zamykający według zastrz. 3, znamienny tym, że linia łącząca jest równoległa do osi (A).
5. 5. Bębenek zamykający według zastrz. 3, znamienny tym, że linia łącząca jest nachylona względem osi (A) rdzenia.
6. 6. Bębenek zamykający według zastrz. 1, znamienny tym, że zastawki trzpieniowe (20,22,24,26,28) bębenka rozmieszczone są w rdzeniu (18), jedna za drugą wzdłuż osi (A) rdzenia, a ponadto zastawka trzpieniowa (28), posiadająca powierzchnię przyłożenia (48), jest oddalona od powierzchni czołowej rdzenia (18), wyposażonego w kanał (31).
7. 7. Bębenek zamykający według zastrz. 6, znamienny tym, że zastawka trzpieniowa (28), posiadająca powierzchnię przyłożenia (48), znajduje się w tylnej części bębenka.
8. 8. Bębenek zamykający według zastrz. 1, znamienny tym, że w różnych odstępach od powierzchni podporowej (16), rozmieszczone są wzdłuż linii sterującej (62), charakteryzującej się różnymi poziomami, znajdującej się na kluczu (60), pozycje sterowania (64,66,68,70,72), a odstęp (Cl) w przypadku zastawki trzpieniowej (28) o obniżonej powierzchni przyłożenia (48) jest mniejszy od odstępu (C2) w przypadku zastawki trzpieniowej (26) obejmującej trzpień rdzenny (30).
9. 9. Sposób wytwarzania bębenka zamykającego wraz z kluczem, znamienny tym, że we wnętrzu rdzenia (18) bębenka zamykającego wykonuje się najpierw otwory (34,36), z których przynajmniej jeden (36) posiada powierzchnię nacisku na trzpień rdzenny, usytuowaną poniżej powierzchni nacisku na trzpienie rdzenne, znajdujące się w innych otworach (34), a następnie przynajmniej do jednego otworu (36) na trzpień rdzenny, wsuwa się trzpień rdzenny (32), który to trzpień sytuuje się wraz z jego powierzchnią przyłożenia (52) trzpienia obudowy wewnątrz

   181 906 otworu (36) na trzpień rdzenny, przy czym równolegle przygotowuje się półfabrykat klucza o trzonku, którego przekrój poprzeczny dopasowuje się do kanału klucza (31) w obrębie rdzenia (18) bębenka, i z kolei w trzonku, w ramach pozycji sterujących wykonuje się nacięcia, a potem dla zastawki trzpieniowej, posiadającej powierzchnię przyłożenia (48), wykonuje się wycięcie o mniejszym odstępie od powierzchni podporowej (16), niż to jest w przypadku analogicznego odstępu dla przynajmniej jednej z pozostałych zastawek trzpieniowych.

   * * *