PL178521B1

PL178521B1 - Sposób izolowania aztreonamu

Info

Publication number: PL178521B1
Application number: PL95311090A
Authority: PL
Inventors: Irena Oszczapowicz; Teresa Gumiężna; Janusz Oszczapowicz; Adam Sikora; Iwona Szczęsna
Original assignee: Inst Biotechnologii I Antybiot
Priority date: 1995-10-24
Filing date: 1995-10-24
Publication date: 2000-05-31
Also published as: PL311090A1

Abstract

1. Sposób izolowania aztreonamu o wzorze la o bardzo wysokiej czystości z roztworu kwasu organicznego, korzystnie trifluorooctowego, trichlorooctowego lub mrówkowego, znamienny tym, ze do roztworu aztreonamu o wzorze 1a po zakończeniu hydrolizy estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R oznacza alkil, aralkil, lub aryl, korzystnie estru t-butylowego aztreonamu lub po rozpuszczeniu surowego aztreonamu o wzorze la w kwasie organicznym dodaje się w jednej lub w kilku porcjach zasadniczo bezwodny rozpuszczalnik organiczny, a następnie węgiel aktywny i mieszą w wyniku czego następuje sorpcja aztreonamu na węglu, a następnie węgiel wraz z zasorbowanym aztreonamem odsącza się i kilkakrotnie odmywa wodą, po czym uzyskany w rezultacie desorpcji z węgla, wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu w warunkach jałowych odparowuje się pod próżnią do sucha, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym 1 suszy lub tez wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu jałowym zagęszcza się pod próznuą zakwasza do pH 1,6 - 2,2 i ochładza, a uzyskany krystaliczny osad sączy się, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym i suszy uzyskując jałową postać a aztreonamu.

Description

Wynalazek dotyczy sposobu izolowania aztreonamu o wzorze 1a i otrzymania produktu o wysokiej czystości rzędu > 97,5% po odliceeniu zawartości rozutzszczalmóów, znacznie wyższej niż określająto wymagania Farmakopei USP 23 z 1995 r. (> 90%).

Azto-eonam jest antybiotykiem z grupy monobaktamów, który charakteryzuje się silnym działaniem przeciwbakteryjnym, szczególnie wobec drobnoustrojów Gram-ujemnych, zarówno wrażliwych jak i opornych wobec innych antybiotyków. Wymienione właściwości czynią zotreonam lekiem z wyboru w przypadku infekcji, wobec których szereg izzych preparatów nie jest skuteczny. Dzięki temu aztreonam jest antybiotykiem szczególnie cennym, także w leczeniu zakażeń szpitalnych.

W lecznictwie azń-eonam stosowany jest w formie iziekcyjnej, stanowiącej suchą mieszaninę postaci Z-αotreozamu z L-argininą.

Z opisu patentowego USA nr 4826993 znane jest otrzymywanie aotrepnamu w kilku postaciach zolimorfoliccnych takich jak α, β lub y.

Z opisów patentowych USA nr 4826993 i 4946838 wiadomo, że do otrzymywania for_my l_eku a^ewniamu stosowana jest, zazwyczaj bezwodna postać β lub γ tego zwiądan. Obie p_ost_aci_e charakteryzują się uwysoką bwałością i zaaaier^ai ^p niewielka ilość wody (< 1 ,^O%). Różną _się niUotraast oaaaartaśc^jp etanolu oraz temperaturą eopnienia. wartości dla postaci fi i γ wynoszą odpoaciedetio 2,55ο i ^z % orae 238°C i 228°C.

Z z_at_entu USA zz 49468388 zzaza jest także uwodniona, mało stabilna, krystaliczna po_siać _u, _UZγ_S ⁿiw^ulU ^eaⁿo produkt k^zńco\^jey syntezy tego ztaij^z0u w środowisku wodnym lub ^cbro-OTg^cznym. Postać ta zawiera 9-14%%) wo dy orao 9 - ⁰%o e tuz od o i topi się _w temp_eau^tutoe ^o00°C z eoz0ładem.

Z powodu _zi_ski_ej tnataośd postać u αotreonuwu zie jest stosowana bezpośredni do _Ot_rCγ_my_W ^oai_U bc^wwtaych form fatwaceu_tγcznγch, dUtego też; przeprowadza się; j^p w p^tać pZn^cγw z opisu pta^tow^»» USA rn 4946838 sposoby zrz.eOjzta^tceniu postaci α w bewzodną postać p poigaj główne Za odwodneńu pojtapi u metanolem o tzmpe3ututze 55°C tab ^aTOlem o temperatur^ae 60°C. Otrzymaną zazaieji.zę po ocOłodeenip do tewzeratu_tγ p_Ok_Oj_Owaj s^eę i sączy uzyskując postać β aotjeonαwu.

O^wtaw _z.wią_zek _UZγ_jk_{Ua0 r}ó_wzież w trwałej, bezwodnej postaci δ, wyt_wotooaej zgodzie _z óa^jentem USA nr 4826993 w obecności chlorku metylenu i jtuioó^órcej solwat z tym ro_Zzu_SZ3Zalmkiⁿm. Zwią_ze0 ten jewt stabilny w czaoie prze 90oeⁿ-wania laaz ze wz^plędu na zawartość 9 - 16% chlorki metylenu stanowi jedynie półproduko do ojtzymγwa.zi a postaci leku

W_SCγ_jt0i_e wy_mie_ni_one p_ostacie aztreozamu różnią się wyraźnie położeniem pasm _w p_od_9ze ^cwie_ai, zwłaszcza w zaksesach absorz9ji 3600 - 3000 cm'^r oraz e8Z0 - 1600 cW^_1, ca po^zWa^lo _Za ich łatwą identyfikację.

W_edług _opi_su patentowego belgijskiego zr 899428, brytyjskiego zr 2091650, RFN _nr 31041^d5 i jApofekig»» Zf K81125362 αctteonαw 9 ótzotze la otro^pwuj e się w wyniku wi eloetap_ow^j syntezy» ^w której koń5ową reakcją jmst hydrobea estau azWuozawu o wzorze ag^e 1Z-_W ^tw gdzie R oznaczu alkil, iralki l lub aryl, w roztworze Owaau tfifⁱuoteoct^aw^ago, t^ti_C0k_tro_OCt_Ow_fg_O lub rzzówkowego. Po ca0ończeziu hydrolizy aotoaonaw o ótzotz_e la. j_eat _wyd_zi^l_any w postaci becwótlnej fatmy pobwof^caliezneO tłktej jak β lub δ.

178 521

Po zakończeniu hydrolizy w mieszaninie poreakcyjnej a także częściowo w wydzielonej postaci β lub δ aztreonamu znajduje się oprócz surowego aztreonamu także szereg zanieczyszczeń głównie takich jak:

- nieprzereagowany ester aztreonamu o wzorze 1b,

- produktu degradacji estru aztreonamu o zorze 1b oraz aztreonamu o wzorze 1a, powstające w wyniku rozpadu wiązania β-laktamowego,

- izomer E aztreonamu, powstający w wyniku zmiany konfiguracji z Z do E grupy alkoksylowej znajdującej się w łańcuchu bocznym,

- produkty degradacji aztreonamu nie zawierający grupy sulfonowej,

- produkty degradacji w postaci dimerów lub trimerów aztreonamu.

Wymienione produkty degradacji i warunki ich powstawania opisane są w następujących pracach: J. Adamovics, S. Unger, J. Liquid Chromatogr. 9,141 (1986); J. D. Pipkin, Chemical Solubility of Pharmaceuticals, 2 nd/ed., str. 250, K. A. Connors i inni, J. Wiley New York (1980); S. E. Ungr. T. J. McCormick, Analitycal R&D Report, 30 (1983).

Wszystkie te zanieczyszczenia podobnie jak produkty degradacji penicylin, mogą wywoływać uczulenia, a nawet wstrząsy anafilaktyczne powodujące niekiedy zgon pacjenta. (M. A. Schwartz, J. Pahrm. Sci. 58, 6, 643, 1969). Z tego względu konieczne jest bardzo dokładne usuniecie wymienionych produktów ubocznych, przy czym zanieczyszczenia te, ze względu na bardzo zbliżoną do aztreonamu budowę chemiczną, sa trudne do usunięcia.

Zgodnie z patentami USA nr 4946838 metoda otrzymywania aztreonamu o parametrach zgodnych z wymaganiami Farmakopei polega na tym, że z roztworu w kwasie trifluorooctowym, po zakończeniu hydrolizy estru aztreonamu o wzorze 1b, wydziela się aztreonam o wzorze 1a przez dodanie rozpuszczalników organicznych takich jak eter i heksan.

Wydzielony osad rozpuszcza się następnie w wodzie przez dodanie wodorotlenku potasu i oczyszcza na kolumnie. Wydajność postaci a aztreonamu w stosunku do wyjściowego estru aztreonamu wynosi około 50%.

Inną metodą oczyszczania postaci a jest krystalizacja z wydajnością rzędu 70% w roztworze wodnym po dodaniu roztworu kwasu solnego lub krystalizacja z mieszaniny metanol-woda.

Odmiennym sposobem jest przeprowadzenie postaci a w β działaniem metanolu lub etanolu o temperaturze 50 - 60°C z wydajnością 81 - 88% lub działaniem wymienionych alkoholi w temperaturze pokojowej w obecności N,O-bis-trójmetylosililoacetamidu lub też przez kolejne dodanie trójetyloaminy, a następnie roztworu chlorowodoru.

Wadami przedstawionych metod są:

- stosunkowo długi czas procesu, polegającego w przypadku postaci a aztreonamu na rozpuszczeniu w wodzie przez dodanie roztworu wodorotlenku lub innej zasady, a następnie wytrącenie produktu przez zakwaszenie do pH około 2,0,

- ze względu na znaną nietrwałość pierścienia β-laktamowego w obecności zasad, możliwość powstawania nowych zanieczyszczeń w wyniku dodawania zasady do wodnego roztworu aztreonamu,

- niecałkowite oddzielenie produktów ubocznych, gdyż jak stwierdzono przy transformacji postaci a w β następuje usunięcie zanieczyszczeń jedynie w około 50%,

- stosunkowo duża ilość bezwodnego metanolu lub etanolu konieczna do przekształcenia postaci a w β lub chlorku metylenu przy transformacji w postaci δ, co wiąże się ze znacznymi kosztami omawianego procesu.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że aztreonamu o wzorze 1a w roztworze kwasu organicznego, uzyskany po zakończeniu hydrolizy estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R oznacza alkil, aralkil lub aryl, korzystnie ester t-butylowy lub w roztworze uzyskanym po rozpuszczeniu aztreonamu o wzorze la w kwasie organicznym, w obecności zasadniczo bezwodnego rozpuszczalnika organicznego ulega wybiórczo prawie całkowitej sorpcji na węglu aktywnym, podczas gdy produkty uboczne pozostają w roztworze. Jest to cecha zdecydowanie odmienna od własności znanych antybiotyków β-laktamowych, a także innych leków, gdzie sorpcji na węglu ulegają przede wszystkim produkty degradacji. Cecha ta wiąże się prawdopodobnie z budową aztreonamu, a zwłaszcza z obecnością grupy sulfonowej. Drugą korzystną cechą

178 521 aztreonamu jest duża łatwość desorpcji z węgla dzięki czemu kilkakrotne przemycie wodą powoduje całkowite przejście bardzo czystego antybiotyku do wody.

Wymienione właściwości nieoczekiwanej i zróżnicowanej sorpcji na węglu aktywnym w środowisku bezwodnym, a także możliwość bardzo łatwej desorpcji w roztworze wodnym wykorzystano sposobem według wynalazku do otrzymania aztreonamu o wzorze la o bardzo wysokiej czystości rzędu > 97,5%, w przeliczniku na produkt po uwzględnieniu zawartości rozpuszczalników, o łącznej zawartości zanieczyszczeń < 1,2%.

Sposób otrzymywania aztreonamu o wzorze la o bardzo wysokiej czystości z roztworu kwasu organicznego, korzystnie trifluorooctowego, trichlorooctowego lub mrówkowego polega na tym, że do roztworu aztreonamu o wzorze 1a po zakończeniu hydrolizy estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R oznacza alkil, aralkil lub aryl, korzystnie estry t-butylowego aztreonamu lub po rozpuszczeniu surowego aztreonamu o wzorze 1a w kwasie organicznym dodaje się w jednej lub kilku porcjach zasadniczo bezwodny rozpuszczalnik organiczny, a następnie węgiel aktywny i miesza, w wyniku czego następuje sorpcja aztreonamu na węglu, a następnie węgiel wraz z zasorbowanym aztreonamem odsącza się i kilkakrotnie odmywa wodą, po czym uzyskany w rezultacie desorpcji z węgla, wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu w warunkach jałowych odparowywuje się pod próżnią do sucha, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym i suszy lub też wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu jałowym zagęszcza się pod próżnią, zakwasza do pH 1,6 - 2,2 i ochładza, a uzyskany krystaliczny osad sączy się, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym i suszy uzyskując jałową postać α aztreonamu o bardzo wysokiej czystości.

Jako kwas organiczny do otrzymywania aztreonamu o bardzo wysokiej czystości stosuje się kwas jednokarboksylowy o pKa < 3,8 i o wzorze R1 COOH, gdzie R1 oznacza wodór lub alkil zawierający 1-4 atomy węgla, niepodstawiony lub podstawiony jednym, dwoma lub trzema atomami fluoru, chloru lub bromu, korzystnie kwas trifluorooctowy, difluorooctowy, fluorooctowy, trichlrooctowy, dichlorooctowy, chlorooctowy, bromooctowy lub mrówkowy.

Jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się keton alifatyczny zawierający 3-7 atomów węgla taki jak dimetylowy, dietylowy, di-n-propylowy, diizopropylowy, metylowo-etylowy, metylowo-n-propylowy, metylowo-izopropylowy, metylowo-izobutylowy lub alkohol alifatyczny prosty lub rozgałęziony, zawierający 1-4 atomy węgla taki jak metylowy, etylowy, n-propylowy, t-butylowy lub ester alifatyczny zawierający 3-6 atomów węgla taki jak octan metylu, etylu, octan n-propylu, octan izopropylu lub nitryl alifatyczny zawierający 1 - 2 atomy węgla, taki jak acetonitryl, propionitryl lub cykliczny eter alifatyczny zawierający 4 atomy węgla taki jak dioksan, tetrahydrofuran lub eter alifatyczno-aromatyczny korzystnie metylowo-fenylowy lub też mieszaniny tych rozpuszczalników.

Jako zasadniczo bezwodny rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik organiczny o zawartości wody < 0,3%.

Wymieniony rozpuszczalnik lub mieszaninę rozpuszczalników dodaje się w jednej lub kilku porcjach do roztworu aztreonamu w kwasie organicznym w ilości od jednej do czterech objętości w stosunku do objętości użytego kwasu. Do tak uzyskanego roztworu dodaje się następnie węgiel aktywny w ilości 40 - 150% wagowych w stosunku do wyjściowej ilości estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R1 oznacza alkil, aralkil lub aryl. 'Wymieniona operację powtarza się co najmniej dwa razy.

Jako węgiel aktywny można stosować wszystkie rodzaje węgla zarówno zasadowe, obojętne jak i kwaśne korzystnie Carbopol Z-extra, Carbopol Z-2, Carbopol Z-3, Carbopol 0)-extra, Carbopol 0-2, Carbopol 0-3, Carbopol H-2, Carbopol H-4, Carbopol N-2, węgle farmaceutyczne CWF-1, CWF-2, węgiel L2S, węgiel aktywny Darco, węgiel aktywny Norit.

Jako rozpuszczalnik organiczny do przemywania osadu aztreonamu stosuj się korzystnie alkohol etylowy, który znacznie przyspiesza suszenie postaci a aztreonamu do zawartości wody 7 - 15%.

Przebieg otrzymywania aztreonamu sposobem według wynalazku ilustruje fig. 1, gdzie przedstawiono chromatogram roztwór: a) - przed hydrolizą, b) - po zakończeniu hydrolizy, c) i d) - po sorpcji na pierwszej i drugiej porcji węgla aktywnego, e) i f) po wymyciu wodą pierwszej i drugiej porcji węgla oraz g) - wydzielonego końcowego produktu. Chromatografię wykonano na żelu krzemionkowym F254 firmy Merck, w układzie n-butanol - kwas octowy6

178 521 octan etylu-woda 1:1:1:1. Zgodnie z fig. 1 w roztworze po sorpcji węglem pozostają głównie produkty uboczne o Rf = 0,81, 074, 0,57, 0,52 oraz niewielka ilość aztreonamu o Rf = 0,65, natomiast wodny roztwór po desorpcji z węgla aktywnego, a także wydzielony z wodnego roztworu osad aztreonamu zawierająjedynie śladowe ilości zanieczyszczeń.

Zaletami sposobu według wynalazku w stosunku do znanych metod są:

- prawie całkowite usunięcie produktów degradacji, gdyż w końcowym produkcie maksymalna zawartość zanieczyszczeń wynosi < 1,2%,

- znacznie krótszy czas procesu, w którym produkt jest bardzo szybko sorbowany na węglu i desorbowany przez wymycie wodą, zaś po zagęszczeniu otrzymywany jako bardzo czysta postać a, podczas gdy wydzielona po hydrolizie według znanych metod postać α, β lub δ wymaga dodatkowego oczyszczania na kolumnie lub przez krystalizację z wodnego roztworu z wydzieleniem postaci a, a następnie wtórnego przeprowadzenia w bezwodną postać β lub 8 przy użyciu rozpuszczalników organicznych lub też przez powtórne oczyszczenie uzyskanych postaci β lub δ w dużej ilości rozpuszczalników,

- wyższa czystość końcowego produktu, gdyż brak konieczności dodawania zasady do roztworu aztreonamu zapobiega wtórnemu powstawaniu produktów degradacji,

- znacznie mniejsze zużycie rozpuszczalników i związany z tym niższy koszt procesu izolacji,

- możliwość otrzymania bardzo czystego aztreonamu nie tylko z roztworu po hydrolizie estru aztreonamu o wzorze 1b, lecz także z roztworu uzyskanego przez rozpuszczenie surowego aztreonamu w kwasie organicznym,

- otrzymywanie postaci α aztreonamu o bardzo wysokiej czystości i z wydajnością wyższą lub zbliżoną (68,0 - 84,7) do uzyskiwanej po kilkuetapowym oczyszczaniu według znanych metod,

- możliwość uzyskiwania apyrogennego i jałowego aztreonamu, gdyż nawet 20-minutowe mieszanie aztreonamu w kwasie organicznym korzystnie takim jak trifluorooctowy, trichlorooctowy lub mrówkowy, zapewnia usuniecie ciał gorączkotwórczych, natomiast przesączenie roztworu wodnego uzyskanego po desorpcji z węgla i prowadzenie krystalizacji postaci a aztreonamu w warunkach sterylnych zapewnia uzyskiwanie końcowego jałowego produktu, który może być użyty bezpośrednio jako substrat np. do otrzymywania soli aztreonamu z L-argininą w postaci liofilizatu.

Wynalazek zostanie poniżej zilustrowany w nie ograniczających go w żaden sposób przykładach wykonania.

Przykład I. Do 16 cm³ 98% kwasu mrówkowego dodano 4 g (0,0081 mola) estru t-butylowego aztreonamu o wzorze 1b i mieszano w ciągu 4 godzin w temperaturze 20 - 22°C. Następnie wkroplono 45 cm3 acetonu, mieszano 5 minut i dodano 1,4 g świeżo prażonego węgla aktywnego L2S. Mieszano 20 minut, odsączono węgiel i przemyto 2x3 cnT acetonu. Do przesączu dodano kolejno dalsze 45 cm3 acetonu i 2,0 g węgla L2S. Po odsączeniu i przemyciu 2x2 cm3 acetonu obie porcje węgla wysuszono. Łączna masa obu porcji węgla wynosiła 6,8 g, co skazuje na zasorbowanie około 3,4 g aztreonamu.

Pierwszą porcję węgla przemywano kolejno wodą: 1 x 50 cm3 i 2 x 20 cm3 zaś drugą odpowiednio 1 x 30 i 2 x 10 cm3. Łączna objętość roztworu po desorpcji aztreonamu wynosiła około 130 cm3. Roztwór zagęszczono pod próżnią do objętości około 20 cm3 i krystalizowano przy pH 2,0 w temperaturze 0 - 5°C. Wydzielony osad odsączono, przemyto 2x5 cm3 wody i 2 x 10 cm3 bezwodnego etanolu, a następnie wysuszono.

Otrzymano 3,0 g postaci α aztreonamu.

Zawartość wody - 8,33%

Zawartość etanolu - 6,8%

Zawartość aztreonamu wg.. HPLC - 83,33%

Zawartość produktów degradacji - 0,7%

Zawartość aztreonamu po uwzględnieniu ilości rozpuszczalników - 98,1%

Wydajność aztreonamu z uwzględnieniem ilości rozpuszczalników - 71,9%

178 521

Przykład II. Roztwór 4 g (0,0081 mola) estru t-butylowego aztreonamu o wzorze 1b w 16 cm³ 98% kwasu mrówkowego mieszano w ciągu 4,5 godzin w temperaturze 17 18°C. Następnie wkroplono 40 cm3 acetonu, mieszano 10 minut i dodano kolejno 50 cm3 acetonu i 2 g węgla aktywnego L2S. Po 20 minutowym mieszaniu dodano następną porcję acetonu w ilości 40 cm3 oraz 1,5 g węgla aktywnego. Mieszano dalsze 30 minut, po czym węgiel odsączono przemyto każdą porcję węgla 2x3 cm3 acetonu i z pierwszej porcji wydzielonego węgla desorbowano aztreonam przez kolejne wymywanie wodą: 1 x 50 cm3, 2 x 20 cm³, zaś z drugiej porcji węgla odpowiednio 1 x 30 cm3 i 2 x 10 cm3. Wodny roztwór o objętości około 130 cm3 zagęszczono stopniowo do sucha, a uzyskany osad przemyto bezwodnym etanolem i wysuszono. Otrzymano 3,1 g postaci α aztreonamu.

Zawartość wody	- 9,5%
Zawartość acetonu	-	5,5%
Zawartość aztreonamu wg.. HPLC	-	83,0%
Zawartość zanieczyszczeń	-	0,9%
Zawartość aztreonamu w przeliczeniu
na preparat po uwzględnieniu ilości rozpuszczalników	-	97,6%
Wydajność aztreonamu z uwzględnieniem
ilości rozpuszczalników	-	74,4%
Przykład III - XII. Postępując analogicznie jak w	przykładzie I lecz stosując inne

rodzaje węgla aktywnego otrzymano aztreonam z następującymi wydajnościami podanymi w tabeli 1.

Tabela 1

Nr przykładu	Rodzaj użytego węgla aktywnego	Otrzymana ilość aztreonamu (wg)	Zawartość (w %)	Wydajność aztereonamu*) (w %)	Zawartość aztreonamu* (w %)
wody i etanolu	produktów ubocznych	aztreo- namu
III	Carbopol Z-extra	3,1	14,0	0,5	84,1	73,6	97,8
IV	Carbopol Z-2	2,9	14,3	0,8	83,1	68,1	97,0
V	Carbopol O-extra	3,1	14,9	0,9	84,0	73,5	98,7
VI	Carbopol 0-2	3,0	15,5	1,1	83,0	70,3	98,2
VII	Carbopol H-extra	3,2	15,0	0,9	82,9	74,4	97,5
VIII	Carbopol H-2	3,0	16,8	0,8	82,1	69,6	98,6
IX	Carbopol S-1	2,8	7,3	1,0	90,0	71,2	98,9
X	Węgiel CWF-1	2,9	13,0	0,9	85,0	69,6	97,7
XI	Węgiel Norit	3,0	14,0	0,8	83,8	70,7	97,5
XII	Węgiel Darco	3,1	15,0	0,7	82,9	72,5	97,5

z uwzględnieniem zawartości rozpuszczalników

Przykłady XIII - XVII. Postępując analogicznie jak w przykładzie I lecz stosując inne ketony alifatyczne otrzymywano aztreonam z następującymi wydajnościami, przedstawionymi w tabeli 2.

178 521

Tabela 2

Nr przykładu	Rodzaj ketonu alifatycznego	Otrzymana ilość aztreonamu (wg)	Zawartość (w %)	Wydajność aztereonamu*’ (w %)	Zawartość aztreonamu*) (w %)
wody i etanolu	produktów ubocznych	aztreo- namu
XIII	metylo-etylowy	3,2	17,1	0,5	81,8	73,9	98,6
XIV	dietylowy	3,1	16,9	0,9	81,3	71,2	97,8
XV	metylo-n- propylowy	3,2	18,1	0,6	80,0	72,3	97,6
XVI	aceton-keton metylo-etrylowy (1:1)	3,0	16,3	0,5	82,3	69,7	98,3
XVII	aceton-keton dietylowy (1:1)	2,9	14,0	0,7	84,0	68,8	97,6

*) z uwzględnieniem zawartości rozpuszczalników

Przykłady XVIII - XXV. Postępując analogicznie jak w przykładzie I lecz stosując każdorazowo 10 g estru t-butylowego aztreonamu otrzymano aztreonam z następującymi wydajnościami, przedstawionymi w tabeli 3

Tabela 3

Nr przykładu	Rodzaj rozpuszczalnika	Otrzymana ilość aztreonamu (wg)	Zawartość (w%)	Wydajność aztereonamu* (w %)	Zawartość aztreonamu*’ (w %)
wody i etanolu	produktów ubocznych	aztreo- namu
XVIII	alkohol etylowy	7,2	15,9	0,9	82,3	68,0	97,8
XIX	alkohol etylowyaceton 1:1	7,3	16,9	1,0	80,9	68,7	97,3
XX	octan etylu	7,5	15,0	0,8	83,2	71,6	97,8
XXI	octan etylu-aceton 1:2	7,6	14,0	0,6	84,1	73,3	97,7
XXII	tetrahydrofuran	7,2	13,5	0,8	85,1	69,3	98,3
XXIII	acetonitryl	7,5	14,6	1,0	84,0	69,5	98,3
XXIV	acetonitryl-aceton 1:2	7,5	17,2	1,0	80,9	70,5	97,7
XXV	alkohol izopropylowy-acetonitryl 1:1	7,6	16,0	1,1	82,8	72,2	98,5

*) z uwzględnieniem zawartości rozpuszczalników

178 521

Przykład XXVI. Do 32 cm³ 98% kwasu mrówkowego dodano 3,25 g (0,0081 mola) postaci β aztreonamu o czystości 93% i mieszano do rozpuszczenia. Do uzyskanego roztworu dodano kolejno 60 cm3 acetonu oraz 1,5 g węgla aktywnego L2S i mieszano w ciągu 20 min. Węgiel wraz z zasorbowanym aztreonamem odsączono i przemyto 3x2 cm3 acetonu. Do przesączu dodano 50 cm3 acetonu, a następnie 2 g węgla L2S. Po 20 minutowym mieszaniu węgiel odsączono i przemyto 3x2 cm3 acetonu.

Aztreonam desorbowano przez kolejne wymywanie pierwszej porcji węgla 1 x 55 cm3 i 2 x 20 cm3 wody, zaś drugiej porcji węgla 2 x 40 cm3 i 1 x 20 cm3 wody.

Połączone roztwory wodne zagęszczono do sucha, otrzymany osad przemyto 2x5 cm3 etanolu i wysuszono pod próżnią uzyskując 3,2 g postaci a aztreonamu.

Zawartość wody - 8,4%

Zawartość etanolu - 4,9%

Zawartość aztreonamu wg. HPLC - 85,3%

Zawartość produktów degradacji - 0,9%

Zawartość aztreonamu po uwzględnieniu ilości rozpuszczalników - 98,3%

Wydajność w przeliczeniu na 100% aztreonam - 84,7%

Przykład XXVII. Postępując analogicznie jak w przykładzie XXVI lecz stosując zamiast 32 cm3 kwasu mrówkowego mieszaninę 12 cm3 eteru metylowo-fenylowego oraz 60 cm3 kwasu trifluorooctowego uzyskano postać a aztreonamu, z wydajnością, w przeliczeniu na 100% preparat 82,4%.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób izolowania aztreonamu o wzorze la o bardzo wysokiej czystości z roztworu kwasu organicznego, korzystnie trifluorooctowego, trichlorooctowego lub mrówkowego, znamienny tym, że do roztworu aztreonamu o wzorze la po zakończeniu hydrolizy estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R oznacza alkil, aralkil, lub aryl, korzystnie estru t-butylowego aztreonamu lub po rozpuszczeniu surowego aztreonamu o wzorze law kwasie organicznym dodaje się w jednej lub w kilku porcjach zasadniczo bezwodny rozpuszczalnik organiczny, a następnie węgiel aktywny i miesza, w wyniku czego następuje sorpcja aztreonamu na węglu, a następnie węgiel wraz z zasorbowanym aztreonamem odsącza się i kilkakrotnie odmywa wodą, po czym uzyskany w rezultacie desorpcji z węgla, wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu w warunkach jałowych odparowuje się pod próżnią, do sucha, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym i suszy lub też wodny roztwór aztreonamu po przesączeniu jałowym zagęszcza się pod próżnią, zakwasza do pH 1,6 - 2,2 i ochładza, a uzyskany krystaliczny osad sączy się, przemywa rozpuszczalnikiem organicznym i suszy uzyskując jałową postać a aztreonamu.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako kwas organiczny stosuje się kwas jednokarboksylowy o pKa < 3,8.
3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako kwas organiczny stosuje się kwas o wzorze RiCOOH gdzie R1 oznacza wodór lub alkil zawierający 1-4 atomy węgla, niepodstawiony lub podstawiony jednym, dwoma lub trzema atomami fluoru, chloru lub bromu, korzystnie kwas trifluorooctowy, difluorooctowy, fluorooctowy, trichlorooctowy, dichlorooctowy, chlorooctowy, bromooctowy lub mrówkowy.
4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się keton alifatyczny zawierający 3-7 atomów węgla taki jak dimetylowy, dietylowy, di-npropylowy, metylowo-etylowy, metylowo-n-propylowy, metylowo-izopropylowy, metylowoizobutylowy, diizopropylowy.
5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się prosty lub rozgałęziony alkohol alifatyczny zawierający 1-4 atomy węgla taki jak metylowy, etylowy, n-propylowy, izopropylowy, n-butylowy, izobutylowy, II rz. butylowy, t-butylowy.
6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się ester alifatyczny zawierający 3-6 atomów węgla taki jak octan metylu, octan etylu, octan n-propylu, octan izopropylu.
7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się nitryl alifatyczny zawierający 1 - 2 atomy węgla taki jak acetonitryl, propionitryl.
8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się alifatyczny eter cykliczny korzystnie dioksan, tetrahydrofuran lub eter alifatycznoaromatyczny, korzystnie eter metylowo-fenylowy.
9. Sposób według zastrz. 4 albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się mieszaninę wymienionych rozpuszczalników.
10. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako zasadniczo bezwodny rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik organiczny o zawartości wody < 0,3%.
11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do roztworu aztreonamu w kwasie organicznym dodaje się w jednej lub kilku porcjach od jednej do czterech objętości rozpuszczalnika organicznego lub mieszaniny tych rozpuszczalników, w stosunku do objętości użytego kwasu organicznego.
12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako węgiel aktywny stosuje się zasadowy, obojętny lub kwaśny węgiel taki jak: Carbopol Z-extra, Carbopol Z-2, Carbopol Z-3, Carbopol 0)-extra, Carbopol 0-2, Carbopol 0-3, Carbopol H-2, Carbopol H-4, Carbopol N-2,

178 521 węgle farmaceutyczne CWF-1, CWF-2, węgiel L2S, węgiel aktywny Darco, węgiel aktywny Norit. .....
13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że węgiel aktywny stosuje się w ilości 40 - 150% wagowych w stosunku do wyjściowej ilości estru aztreonamu o wzorze 1b, gdzie R oznacza alkil, aralkil lub aryl lub w stosunku do wyjściowej ilości aztreonamu o wzorze la rozpuszczonego w kwasie organicznym.
14. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik organiczny do przemywania osadu aztreonamu stosuje się korzystnie alkohol etylowy.