PL175970B1

PL175970B1 - Nowe podstawione 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)-alkilo] benzenokarboksyimidoamidy, sposób ich wytwarzania i środek do leczenia oczu

Info

Publication number: PL175970B1
Application number: PL94303566A
Authority: PL
Inventors: Michel Philippe; Eric Cossement; Jean Gobert; Ernst Wülfert
Original assignee: Ucb Sa
Priority date: 1993-05-27
Filing date: 1994-05-23
Publication date: 1999-03-31
Also published as: CA2124289A1; FI942390A0; SG42791A1; FI942390A; NO303824B1; IL109750A0; CZ287136B6; HU9401574D0; ATE198196T1; RU2125557C1; EP0626372B1; EP0626372A1; MY111216A; GB9310965D0; NO941932D0; JPH0770082A; DE69426433D1; HUT67813A; NO941932L; AU6330394A

Abstract

1. Nowe podstawione 2-hydroksy-3- [1H-imidazo]-4-ilo)alkilo]benzenokarbo- ksyimidoamidy o ogólnym wzorze 1, w któ- rym R 1 oznacza atom wodoru lub C1-C4- alkil, R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupe aminowa lub C1-C4-alkil, a R 3 ozna- cza atom wodoru, wzglednie R 2 i R 3 razem oznaczaja grupe o wzorze -CH2-CH2-, ich izomery optyczne i mieszaniny racemicz- ne, a takze ich dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami. W zó r 1 PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe podstawione 2-hydroksy-3-[1-(1.H-imidazol-4ilo)alkilo]benzenokarboksyimidoamidy, sposób ich wytwarzania i środek do leczenia oczu. Nowe związki i środek są przydatne w leczeniu jaskry.

W europejskim zgłoszeniu patentowym nr 269599 opisano podstawione 1H-imidazole, których najbardziej reprezentatywnymi przedstawicielami są podstawione [1-(1Himidazol-4-ilo)alkilo]benzenometanole. Te związki mają działanie przeciw niedokrwieniu mięśnia sercowego, mózgu i tkanek. .

W europejskim zgłoszeniu patentowym nr 269599 opisano podstawione [1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzamidy, które mają działanie przeciw niedokrwieniu mięśnia sercowego, mózgu i tkanek, a oprócz tego są agonistami receptorów «2-adrenergicznych. Ten drugi rodzaj działania czyni je użytecznymi środkami terapeutycznymi w leczeniu patologicznych stanów wywołanych lub związanych z nienormalnie podwyższonym poziomem ketecholoamin, takich jak np. przekrwienie mięśnia sercowego, choroba Raynauda lub skurcze tętnic wieńcowych. Z tego samego powodu owe związki znajdują zastosowanie w leczeniu schorzeń związanych z nadmiernym wydzielaniem żołądkowym i jelitowym, a także w leczeniu zespołu występującego przy odstawianiu narkotyków przez narkomanów lub leków przez lekomanów. Związki te wykazują ponadto pewne działanie moczopędne.

Jaskra jest chorobą oczną charakteryzującą się wzrostem ciśnienia wewnątrzocznego, powodującym stwardnienie gałki ocznej, zanik nerwu ocznego z charakterystycznym zagłębieniem jaskrowym brodawki, ograniczeniem pola widzenia i ograniczeniem, w większym lub mniejszym stopniu, ostrości widzenia. W końcowym stadium jaskry (czyli w stadium jaskry dokonanej) pacjenci ślepną całkowicie.

Leczenie doraźne jaskry polega zazwyczaj na miejscowym stosowaniu środków cholinergicznych, takich jak polikarpina, środków będących agonistami lub agonistami α - i β-adrenergicznymi, takich jak klonidyna, tymolol lub epinefryna, względnie inhibitorami anhydrazy węglanowej, które podaje się doukładowo. W tym ostatnim przypadku jest czasem potrzebna interwencja chirurgiczna.

Różne znane, obecnie dostępne sposoby leczenia jaskry prowadzą do wystąpienia efektów ubocznych, różnorodnych pod względem charakteru i znaczenia.

Tak więc np. wprowadzenie do oka środka cholinergicznego, takiego jak pilokarpina, może wywoływać u pewnych pacjentów mdłości, biegunkę, skurcze mięśni, nadmierną

175 970 potliwość, łzawienie, ślinienie się, itd. Jeśli chodzi o samo oko, może tu wystąpić zwężenie źrenicy (mioza) i zwężenie mięśnia rzęskowego, a także rozszerzenie naczyń krwionośnych w tęczówce i spojówce. Może to następnie prowadzić do zaburzeń widzenia, takich jak kurcz akomodacyjny, krótkowzroczność lub obniżenie ostrości widzenia.

W leczeniu środkiem sympatykomimetycznym, takim jak dipiwaliloepinefryna, znane są częste przypadki występowania uczucia pieczenia lub podrażnienia. Innym istotnym efektem ubocznym stosowania takiego środka są zakłócenia pracy serca objawiające się kołataniem serca, częstoskurczem, zaburzeniami rytmu, itd.

Klonidyna, znany antagonista receptorów α 2-adrenergicznych, wywołuje czasem rozszerzenie źrenicy, a także fazę wstępną nadciśnienia wewnątrzocznego (efekt dwufazowy). Ponadto, pomimo miejscowego stosowania leku, obserwuje się znaczące efekty układowe, takie jak bradykardia i obniżone ciśnienie.

Zastosowanie β-blokerów także prowadzi do poważnych efektów układowych właściwych brakowi efektu first pass ze względu na ich podawanie dooczne. Przykładowo tymolol wywołuje częstoskurcz lub nadciśnienie. Te wtórne reakcje układowe na β-blokery mogą osiągnąć stopień nasilenia wymagający przerwania kuracji. Istnieją doniesienia o konieczności hospitalizacji na skutek wystąpienia depresji samobójczych, halucynacji, koszmarów lub psychoz wywołanych tymi lekami. Ponadto u pacjentów z funkcjonalnymi zaburzeniami pracy serca lub płuc owe leki trzeba stosować przy stałym zachowaniu ostrożności gdyż, zgodnie z doniesieniami, występują u nich niemiarowość , zawały, astma , duszności i skurcz oskrzeli.

W leczeniu środkami przerywającymi połączenia nerwowe współczulne, takimi jak guanetydyna, występują niedokrwistość spojówek i podrażenia, przy czym działanie obniżające ciśnienie jest w przypadku tych środków bardzo słabe.

W przypadku leczenia jaskry inhibitorami anhydrazy węglanowej, takimi jak acetazolamid i metazolamid, doniesiono o poważnych układowych efektach ubocznych, takich jak depresja ośrodkowego układu nerwowego, utrata wagi i niewydolność czynnościowa szpiku kostnego.

Jak jasno wynika z powyższych faktów, zastosowanie klasycznych leków hipotensyjnych w leczeniu jaskry łączy się ze znacznym ryzykiem. Znane leki tego typu nie są specjalnie dobrze dostosowane do podawania miejscowego, a uboczne efekty ich działania utrudniają ich stosowanie, zwłaszcza, że efekty te mogą być przez długi okres czasu niezauważalne, a w pewnych przypadkach mogą one prowadzić do poważnych skutków.

Istnieje zatem rzeczywiste zapotrzebowanie na opracowanie nowych leków, zdolnych do skutecznego obniżenia ciśnienia wewnątrzocznego, a pozbawionych układowego działania ubocznego omówionego powyżej, zwłaszcza w przypadku pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka, takich jak osoby z dolegliwościami sercowymi i astmą.

Obecnie opracowano nowe związki według wynalazku, które doskonale spełniają to zapotrzebowanie, a mianowicie nowe podstawione 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzenokarboksyimidoamidy o ogólnym wzorze 1, w którym Ri oznacza atom wodoru lub Ci-C4-alkil, R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub Ci-C4-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie R2 i R3 razem oznaczają grupę o wzorze -CH2-CH2-, ich izomery optyczne i mieszaniny racemiczne, a także ich dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.

Ze względu na to, że cząsteczka związku o wzorze 1 zawiera asymetryczny atom węgla, związek taki może występować w postaci mieszaniny racemicznej lub w postaci pojedynczych enancjomerów. Zakresem wynalazku są objęte wszystkie te postacie.

Zakresem wynalazku są objęte także nietoksyczne, dopuszczalne w okulistyce addycyjne sole z kwasami, to znaczy dowolne takie sole nie drażniące oka i wykazujące toksyczność co najwyżej w niewielkim stopniu. Przykłady dopuszczalnych w okulistyce kwasów podano na str. 2 w Journal of Pharm. Science 66(1), styczeń 1977 r., a wśród nich można wymienić kwas fosforowy, maleinowy, borowy, węglowy, itd.

Korzystnymi związkami według wynalazku są:

175 970

2-hydroksy-3-('1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidoamid;

N,2-dihydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilo)metylo]benzenokarbo.ksyimidoamid;

2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-N-metylobenzenokarboksyimidoamid;

2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-N-(1-metyloetylo)benzenokarboksyimidoamid; hydrazyd kwasu 2-hydroksy-3-(1.H-imidaz0l-4-iiometylo)-benzenokarboksyimidowego (+)-2-hydroksy-3-[1-(1.H-imidazol-4-iio)etylo]benzenokarboksyimidoamid i (-)-2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etylo]benzenokarboksyimidoamid.

Zgodny z wynalazkiem sposób wytwarzania nowych związków o wzorze 1, w którym

R1, R2 i R3 mają wyżej podane znaczenie, polega na tym, że 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzenonitryl o ogólnym wzorze 2, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z C1-C4-alkanolem w obecności gazowego chlorowodoru, po czym tak otrzymany 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkiio]benzenokarboksyimidan alkilu o ogólnym wzorze 3, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie, a alk oznacza CrC-alkil, poddaje się reakcji z jednym z enancjomerów α-metylobenzyloaminy, a następnie tak powstały 2-llydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]-N-α-metylobenzylobenzenokarboksyimidoamid o ogólnym wzorze 4, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji ze związkiem o ogólnym wzorze R2NH2, z wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub C1-C4-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie z etylenodiaminą, z wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 i R3 tworzą razem grupę o wzorze -CH2-CH2-, przy czym gdy chce się wytworzyć izomer optyczny związku o wzorze 1, to wówczas najpierw rozdziela się N-αmetylobenzylowane diastereoizomery związku o wzorze 4, w którym R1 oznacza C1-C4-alkil. Wytworzony jak wyżej 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-iio)alkiio]-benzenokarboksyimidan alkilu o wzorze 3 można poddać reakcji ze związkiem o ogólnym wzorze R2NH2, z wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub CrC4-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie z etylenodiaminą, z· wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 i R3 tworzą razem grupę o wzorze -CH2-CH2S albo w przypadku wytwarzania związku o ogólnym wzorze 1; w którym R 2 oznacza hydroksyl, a R3 oznacza atom wodoru, hydroksyloaminę poddaje się reakcji z 2-hydroksy-3i[1-(1Hiimii dazol-4-ilo)-alkilo]benzonitrylem o ogólnym wzorze 2, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie; lub też w przypadku wytwarzania związku o ogólnym wzorze 1, w którym R1 oznacza C1-C4-alkil, a R2 i R3 oznaczają atomy wodoru, w postaci jego izomerów optycznych, rozdziela się diastereoizomeryczne 2-hydoksy-3-[1-(1H-imidazol-4iilo)alkilo--Niαmetylobenzylobenzenokarboksyimidoamidy o wzorze 4, a następnie z każdego tak rozdzielonego diastereoizomeru usuwa się grupę α-metylobenzylową drogą hydrolizy w środowisku stężonego kwasu solnego, w temperaturze 80-110¾ i otrzymane jak powyżej związki o wzorze 1 ewentualnie przeprowadza się w ich dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.

Reakcję związku o wzorze 2 z C1-C4-alkanolem prowadzi się zazwyczaj w temperaturze od -45°C do 15°C.

Sposób według wynalazku jest bardzo wygodnym sposobem wytwarzania wszystkich związków o ogólnym wzorze 1 w postaci mieszaniny racemicznej lub izomerów optycznych, w których R1 oznacza Cl-C4ialkil, względnie w postaci związków bez czynności optycznej, nie zawierających asymetrycznego atomu węgla (w których R1 oznacza atom wodoru).

Addycyjne sole związków o wzorze 1 z kwasami, dopuszczalne w okulistyce, można wytwarzać z podstawionych 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzenokarbOi ksyimidoamidów znanymi sposobami.

Wyjściowe 2-hydroksy-3-[1-(1Hiimidazol-4iilo)alkilo-benzonitryle o wzorze 2 można wytwarzać sposobem opisanym w europejskim opisie patentowym nr 341231.

Związki według wynalazku są silnie działającymi agonistami receptorów α2-adrenergicznych presynaptycznych, nie powodującymi ubocznych efektów pochodzenia ośrodkowego lub obwodowego, względnie powodującymi te efekty w bardzo nieznacznym stopniu.

175 970

Z tego względu te związki można z powodzeniem stosować do obniżania ciśnienia wewnątrzocznego, a zwłaszcza w leczeniu i profilaktyce jaskry, gdyż w dawkach skutecznie obniżających ciśnienie wewnątrzoczne nie wywołują one ani obniżenia ciśnienia, ani częstoskurczu, ani mydriazy. Związki te nie powodują także przekrwienia leczonego oka, a także nie obserwuje się w ich przypadku ubocznych efektów w drugim, nie leczonym oku, co świadczy o braku przenoszenia się leku poprzez krwioobieg lub układ nerwowy. Tak więc w przypadku związków według wynalazku nie istnieje praktycznie ryzyko związane ze stosowaniem klasycznych leków, a zatem związki te są szczególnie przydatne w leczeniu nadciśnienia wewnątrzocznego, a zwłaszcza jaskry.

Zgodny z wynalazkiem środek do leczenia oczu obniżający ciśnienie wewnątrzoczne zawiera skuteczną ilość substancji czynnej i co najmniej jedną dopuszczalną w okulistyce, nietoksyczną ciekłą lub stałą zaróbkę, a jego cechą jest to, że jako substancję czynną zawiera co najmniej jeden ze związków o wzorze 1, ewentualnie w postaci dopuszczalnych w okulistyce, nietoksycznych addycyjnych soli z kwasami.

Korzystnie środkom do leczenia oczu według wynalazku nadaje się postać preparatów przystosowanych do stosowania miejscowego do oczu, np. roztworów lub maści, względnie stałych implantów nakładanych na oko.

Stężenie substancji czynnej w środku może wynosić 0,01 - 1%, a korzystnie 0,05 0,5% wagowych. Związki według wynalazku podaje się zazwyczaj do oka w dawce od 1 μ g do 1 mg, a korzystnie od 50 μg do 0,5 mg substancji czynnej, którą stosuje się samą lub w postaci preparatu z innymi jego składnikami.

Związki o wzorze 1 można w preparatach łączyć z jedną lub większą liczbą nietoksycznych, dopuszczalnych w okulistyce zarobek, stałych lub ciekłych. Takimi zarobkami są np. woda, mieszaniny wody i mieszających się z nią rozpuszczalników, takich jak niższe alkohole alifatyczne i aralifatyczne, oleje roślinne, poliglikole alkilenowe, etyloceluloza, oleinian etylu, karboksymetyloceluloza, poliwinylopirolidon, mirystynian izopropylu, a także inne znane zarobki. Preparaty mogą także zawierać nietoksyczne substancje pomocnicze, takie jak emulgatory, konserwanty, zwilżacze, itp., np. poliglikole etylenowe 200, 300, 400, 600, 1000,1500, 4000, 6000 i 10000, bakteriocydy, takie jak IV-rzędowe związki amoniowe i sole fenylortęci, mające zdolność sterylizowania w niepodwyższonej temperaturze i nie będące substancjami szkodliwymi, metylparaben, propylparaben, alkohol benzylowy, 2-fenyloetanol, buforowy na bazie chlorku sodowego, boranu sodowego lub octanu sodowego, bufory glukonianowe, itd.

Można także stosować ciekłe zarobki dopuszczalne w okulistyce, np. roztwory buforów fosforanowych, izotoniczne roztwory kwasu borowego, chlorku sodowego i boranu sodowego, itd.

Środki do leczenia oczu mogą mieć także postać stałego implantu, który nakłada się na oko. W takim przypadku można stosować np. stały, rozpuszczalny w oku polimer stanowiący nośnik leku. Można w tym celu stosować dowolne nietoksyczne polimery rozpuszczalne w wodzie, np. pochodne celulozy, takie jak metyloceluloza, sól sodowa karboksymetylocelulozy, hydroksyalkilocelulozy zawierające niższe grupy alkilowe, takie jak hydroksyetyloceluloza, hydroksypropyloceluloza i hydroksypropylometyloceluloza, akrylany, polikwas arylowy lub poliakryloamidy, produkty pochodzenia naturalnego, takie jak żelatyna, alginiany, pektyny, żywica tragakantowa, pochodne amidonu, takie jak octan amidonu, hydroksyetyioamidon i hydroksypropyloamidon, a także inne syntetyczne pochodne, takie jak polialkohol winylowy, poliwinylopirolidon, poli(eter winylowo-metylowy), politlenek etylenu i mieszaniny tych polimerów.

W przypadku stosowania stałych implantów korzystnie używa się implantów wytworzonych z pochodnych celulozy, takich jak metyloceluloza, hydroksyetyloceluloza, hydroksypropyloceluloza i hydroksypropylometyloceluloza, względnie innych materiałów syntetycznych, takich jak polialkohol winylowy, poliwinylopirolidon, poli(eter winylowo-metylowy) i politlenek etylenu.

175 970

Działanie fizjologiczne związków według wynalazku zbadano w niżej opisanych próbach, w których zastosowano następujące związki:

2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4iilometylo)benzenokarboksyimidoamid (związek A z przykładu II. 1);

2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-llome-ylo)-N-me-ylobenzenokarboksyimidoamid (związek B z przykładu II.2);

N,2-dihydrok.sy-3-(1H-imidazo1-4-llometylo)benzenokarboksyimidoamid (związek C z przykładu III);

(+--2-hydroksy-3-['1-('1H-imidazol-4-lloee-yk])benzenokarboksyimldoamld (związek D z przykładu IV);

(-)-2-hydroksy-3-[1-('1.H-imidazo]-4-lloee-yO])benzenokarboksyimidoamld (związek E z przykładu IV);

2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-N-(1-metyloetylo)benzenokarboksyimido amid (związek F z przykładu V.2) i hydrazyd kwasu 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-nometylo)-benzenokarboksyimidowego (związek G z przykładu II.6).

Wyniki prób porównano z wynikami otrzymanymi z użyciem klonidyny, agonisty receptorów «2-adrenergicznych, którą, podobnie jak pewne jej pochodne, stosuje się w leczeniu jaskry.

Próba A

Presynaptyczne działanie agonisty receptorów a2-adrenergicznych Drażnienie jelita krętego świnki morskiej

Presynaptyczne działanie związków według wynalazku jako agonistów receptorów «2-adrenergicznych zbadano mierząc hamowanie skurczu izolowanego jelita krętego świnki morskiej wywoływanego drażnieniem prądem elektrycznym.

Fragmenty mięśnia podłużnego przyłączone do izometrycznego wskaźnika siły zanurzono w roztworze Tyrode’a i obciążono silą 1 G (G. M. Drew, Brit. J. Pharmacol., 64, (1978), 293 - 300; M. Andrejak i in., Naunyn-Schmiedeberg’s Arch. Pharmacol, 324, (1980), 83 - 87).

Drażnienie nerwów parasympatycznych we fragmentach jelita prądem elektrycznym powodowało skurcz mięśnia. Ten skurcz był słabszy w obecności presynaptycznego agonisty receptorów a2-adrenergicznych, a zmniejszenie skurczu zależało od użytego stężenia agonisty. To działanie było antagonizowane jednoczesną obecnością związku będącego antagonistą receptorów or-adrenergicznych, takiego jak α-johimbina.

Badane związki stosowano w stężeniach wzrastających od 10¹⁰ do 10⁴ mola/litr. Określono stężenie IC50 (w molach/'lltr) powodujące zmniejszenie skurczu mięśnia o 50%.

W tabeli 1 przedstawiono wartości IC50 dla związków według wynalazku, oprócz związku G, dla którego podano wartość IC30. Wyniki te dowodzą, iż badane związki są wysoce aktywne w niskich stężeniach.

Tabela 1

Badany związek	IC50 (mole/litr)
1	2
A	6,2 x 10-8
B	2,5 x IO⁶
C	1,4 xl0⁷
D	3,9 x 10⁹
E	2,0 x 10⁷

175 970 ciąg dalszy tabeli

1	2
F	6,4 xl0'⁶
G	2,5 x 10-6 _(IC3o)
klonidyna	1,7 x 10‘8

Próba B

Działanie obniżające ciśnienie wewnątrzoczne

Działanie związków według wynalazku obniżające ciśnienie wewnątrzoczne zbadano na przytomnym króliku normotensyjnym (New Zealand White), mierząc zmiany ciśnienia wewnątrzocznego po podaniu jednostronnym badanych związków do lewego oka zwierzęcia. Trzy króliki o wadze (2 - 2,5 kg) obu płci otrzymały wszystkie dawki według permutacyjnie wzrastającego protokołu doświadczalnego, zgodnie z którym dane zwierzę było dla siebie osobnikiem kontrolnym. Badane związki i klonidynę podawano w roztworze pozostawionym uprzednio na 30 minut w temperaturze pokojowej, w 30 μ jałowej wody destylowanej (płyn do przemywania oczu), w stężeniu od 0 (stężenie odniesienia) do 0,5% (wagowo-objętościowo). Pomiary ciśnienia wewnątrzocznego prowadzono z użyciem pneumatometru BIORAD (DIGILAB MODULAR ONE) po miejscowym znieczuleniu 2 kroplami chlorhydratu oksybuprokainy w dawce 0,4% (wagowo-objętościowo).

W tabeli 2 przedstawiono zmiany ciśnienia wewnątrzocznego obserwowane po podaniu związków według wynalazku lub klonidyny. W pierwszej kolumnie podano który związek badano, w drugiej kolumnie podano stężenie tego związku w % (wagowo-objętościowo), a w kolejnych kolumnach (3-7) podano zmiany ciśnienia wewnątrzocznego AP wyrażone w % w porównaniu z wynikami otrzymanymi w przypadku podawania zwierzęciu płynu do przemywania oczu wolnego od badanych związków, mierzone po odpowiednio 30 minutach, 1 godzinie, 2 godzinach, 3 godzinach i 6 godzinach.

Tabela 2

Związek	Stężenie (%)	AP (30 minut) (%)	AP (1 godzina) (%)	AP (2 godziny) (%)	AP (3 godziny) (%)	AP(6 godzin) (%)
A	0,05 0,1	-5,9 -9,2		-18,6 - 21,1		-1,1 -16,1
B	0,5	-5,5	-10,8	-13,3	-12,8	-7,6
D	0,01	-14,1		-17,7		-15,1
E	0,5	-11,6	-12,6			- 6,6
klonidyna	0,01 0,1 0,5	+8 +23,4 +31,4		- 8,8 +36,2 +39,4	+ 11,4 +8,6

Jak wynika z tabeli 2, związki według wynalazku mają dobre działanie obniżające ciśnienie wewnątrzoczne, w przeciwieństwie do klonidyny, która powoduje najpierw wzrost ciśnienia wewnątrzocznego w leczonym oku, przy czym ten efekt nasila się wraz z jej stężeniem. Tego efektu dwufazowego nie obserwuje się w przypadku związków według wynalazku.

Ponadto związki według wynalazku nie powodują spadku ciśnienia wewnątrzocznego w drugim oku badanych zwierząt, w przeciwieństwie do klonidyny, która w drugim oku wywoływała następujące zmiany ciśnienia:

175 970

- w stężeniu 0,01%: ΔΡ = -9,5% po 2 godzinach i -9,2 po 6 godzinach;

- w stężeniu 0,1%: ΔΡ = -10,2% po 2 godzinach i +2,6 po 6 godzinach;

- w stężeniu 0,5%: ΔΡ = -26,3% po 2 godzinach i +15 po 6 godzinach.

Tak więc w przypadku wviązóów według wynnalazku nie występuje preeooszenie związków i ich działania poprzez układ krwionośny czy nerwowy. Wyniki powyższej próby dobrze demonstrują trudności z uzyskaniem obniżenia ciśnienia wewnątrzocznego z użyciem klonidyny, wynikające z występowania efektu dwufazowego.

Próba C

Wpływ na średnicę źrenicy oka leczonego i drugiego nie leczonego oka

Wpływ związków według wynalazku na średnicę źrenic leczonego i nie leczonego oka zbadano na przytomnym króliku normotensyjnym (New Zealand White, obu płci, 2-2,5 kg), mierząc zmiany średnicy po podaniu jednostronnym badanych związków do lewego oka zwierzęcia. Badane związki i klonieynę podawano w roztworze pozostawionym uprzednio na 30 minut w temperaturze pokojowej, w 30/zl jałowej wody destylowanej (płyn do przemywania oczu), w stężeniu od 0 (stężenie odniesienia) do 0,5% (wagowo-objętościowo). Pomiarów średnicy źrenicy dokonywano wizualnie na poziomie maksymalnej średnicy pionowej z użyciem metalowej miarki milimetrowej.

W dawkach hipoter^syjnych związki według wynalazku nie wywołują żadnej znaczącej zmiany średnicy źrenicy, względnie zmiana ta jest bardzo nieznaczna (tabela 2) i dotyczy to obu oczu, leczonego i nie leczonego. Różnice maksymalne pomiędzy średnicą źrenicy przed zastosowaniem badanego związku i w okresie obserwacji po podaniu leku, pomiędzy 0,5 - 6 godzin, wynosiły od -4,2% do 4,7%.

W tabeli 3 podano wyniki identycznych badań, którym poddano kloeieynę. W kolumnie pierwszej tabeli podano stężenie klonidyny (w % wagowo-objętościowych), w kolumnie 2 maksymalną różnicę średnicy źrenicy leczonego oka przed podaniem kloeieyey i po podaniu kloeidyey pomiędzy 0,5-6 godzin, a w trzeciej kolumnie maksymalną różnicę średnicy źrenicy oka nie leczonego obserwowanego równolegle z okiem leczonym.

Tabela 3

Stężenie klonidyny (%)	Maksymalna różnica średnicy źrenicy w oku leczonym (%)	Maksymalna różnica średnicy źrenicy w oku nie leczonym (%)
1	2	3
0,01	-5,6	- 2,8
0,1	9,7	-2,7
0,5	23,9	-6,9

Jak wykazują dane z tabeli 3, w przeciwieństwie do związków według wynalazku klonidyna wywołuje znaczną mydriazę oka leczonego w stężeniu, które nie wywołuje jeszcze obniżenia ciśnienia wewnątrzocznego (0,1 i 0,5%).

Próba D

Wpływ na śluzówkę leczonego oka (niedokrwistość)

Wpływ związków według wynalazku na śluzówkę leczonego oka zbadano na przytomnym króliku normotensyjnym (New Zealand White, obu płci, 2-2,5 kg), prowadząc obserwację wizualną spojówek dla wykrycia ewentualnych oznak zmian lub reakcji na podane miejscowo związki. Niedokrwistość objawia się niedostatecznym ukrwieniem spojówek, które może prowadzić do nieodwracalnego miejscowego niedokrwienia.

175 970

Związki według wynalazku podawano tak jak w poprzednich próbach w postaci roztworu w 30 μ jałowej wody destylowanej (płyn do przemywania oczu), w stężeniach od 0 (stężenie odniesienia) do 0,5% (wagowo-objętościowo).

W dawkach skutecznie obniżających ciśnienie wewnątrzoczne, np. 0,1% dla związku A i 0,5% dla związku E, badane związki nie powodowały niedokrwistości. Klonidyna w stężeniu 0,01% wywoływała bielenie spojówek po 30 minutach i wpływ ten utrzymywał się po upływie 1 godziny gdy klonidynę podano w stężeniu 0,1%.

Próba E

Wpływ na częstotliwość uderzeń serca

Wpływ na częstotliwość uderzeń serca związków według wynalazku zbadano na przytomnym króliku normotensyjnym (New Zealand White, obu płci, 2-2,5 kg), mierząc uderzenia serca na poziomie tętnicy ogonowej po miejscowym podaniu badanych związków do lewego oka zwierzęcia. Związki według wynalazku podawano tak jak w poprzednich próbach w postaci roztworu w 30 ^wl jałowej wody destylowanej (płyn do przemywania oczu), w stężeniu od 0 (stężenie odniesienia) do 0,5% (wagowo-objętościowo).

Nie zaobserwowano znaczącego wpływu związków na częstotliwość uderzeń serca. U zwierząt, którym podano klonidynę w stężeniu 0,01% zaobserwowano wyczuwalne spowolnienie pracy serca o 10,7% po 3 godzinach od podania, a w stężeniu 0,1% zaobserwowano wyczuwalne przyśpieszenie pracy serca o 17,9% po 1 godzinie od podania.

Próba F

Toksyczność

Toksyczność związków według wynalazku badano na samcach myszy NMRI według testu Irwina (S. Irwin, Psychopharmacologia, 13 (1968), 222 - 257). Rosnące dawki badanego związku podawano dootrzewnowo grupie trzech myszy do osiągnięcia dawki śmiertelnej (dawka wywołująca śmierć dwu spośród trzech zwierząt w ciągu 24 godzin).

W tabeli IV podano dawki śmiertelne związków według wynalazku. Jak wynika z danych zamieszczonych w tej tabeli związki te są bardzo mało toksyczne.

Tabela 4

Badany związek	Dawka śmiertelna (mg/kg)
A	>216
B	230
C	232
D	25
E	248
F	155
G	416

Wynalazek ilustrują następujące przykłady, w których wartość temperatury topnienia określono metodą kalorymetrii różnicowej przy gradiencie temperatury 20°C/minutę. Widma NMR sporządzano z użyciem urządzenia Bruker przy 250 MHz w DMSO. Wzorcem wewnętrznym był tetrametylosilan. Przesunięcia chemiczne wyrażono jako δ w ppm. Skróty s, d, dd, t, q, b i m oznaczają odpowiednio singlet, dublet, dublet dubletów, triplet, kwadruplet, pik poszerzony i multiplet.

175 970

Przykład I. Wytwarzanie wyjściowych 2-hydroksy3-[1-(1H-imidazol-1-ilo)alkilolbenzonitryli o wzorze 2

1. 2-Hydroksy-3-(lH-imidazol-'ł-lkmietylo)benzonitryl

Związek ten wytworzono sposobem podanym w przykładzie 3.1 europejskiego opisu patentowego nr 341231.

2. 2-Hydroksy-3-[l-(1H-imidazol-1-ilo)etylo]benzonityl

Związek ten wytworzono sposobem podanym w przykładzie 3.2 europejskiego opisu patentowego nr 341231.

Przykład II. Wytwarzanie podstawionych 2-hrdroksyl

3l[1-(1Hlimidazol-1 -ilo)alk-lolbenzenokarboksyiίmidkamidów o wzorze 1

1. 2-Hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidoamid

a) W 200 ml metanolu wytworzono suspensję 10 g (0,050 mola) 2lhydrkksyl3-(1Himidazoll1-ilkmetylo)benzonittrlu (wytworzonego jak w przykładzie 1.1), suspensję ochłodzono do -40°C i nasycono ją gazowym chlorowodorem. Pozwolono by mieszanina ogrzała się do temperatury 0-5°C i utrzymywano ją w tej temperaturze przez 20 godzin. Roztwór odparowano do 9/10 jego pierwotnej objętości i do pozostałości dodano 300 ml wody z lodem. Całość zalkalizowano wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Roztwór wyekstrahowano czterokrotnie 150 ml octanu etylu i fazy organiczne połączono. Fazę organiczną przemyto 100 ml nasyconego roztworu chlorku sodowego, wysuszono nad MgSO4, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem.

b) Pozostałość otrzymaną jak powyżej roztworzono w 150 ml absolutnego etanolu. Roztwór ochłodzono do poniżej 10°C i nasycono go amoniakiem. Pozwolono by roztwór ogrzał się do temperatury pokojowej i mieszaninę reakcyjną utrzymywano w tej temperaturze przez 15 godzin. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (600 g krzemionki, eluent: mieszanina 77,5:20:2,5 (objętośc-kwo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano 8 g produktu w postaci białej substancji stałej, którą poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 4,55 g 2-hydroksyl3-(1H-imidazol-4-iiometylo)be]nzenokatboksyimidoamidu.

Wydajność: 42%

T.t. = 248,71°C

NMR: δ 3,68 (2H, s), 6,13 (1H, dd), 6,61 (1H, dd), 7,41 (1H, d), 7,43 (1H, dd).

Analiza elementarna dla C11H12N 4O (w %):

Obliczono: C 61,10; H 5,59; N 25,91

Stwierdzono: C 61,18; H 5,62; N 26,07

2. 2-Hrdroksr-3-(1H-im-dazoll4-i-ometylo)-N-metyloberna^nokarboksrimidoam-d

a) W 600 ml metanolu wytworzono suspensję 19,9 g (0,1 mola) 2lhydroksy-3-(1Himidazoll1-ilometylo)benzonittylu (wytworzonego jak w przykładzie 1.1), suspensję ochłodzono do -10°C i nasycono ją gazowym chlorowodorem. Dodano 60 ml wody, suspensję ochłodzono do -25°C i ponownie nasycono ją gazowym chlorowodorem. Mieszaninę reakcyjną utrzymywano w tej temperaturze w ciągu 15 godzin. Roztwór odparowano i pozostałość roztworzono w 500 ml wody z lodem. Całość zalkalizowano wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Roztwór wyekstrahowano czterokrotnie 250 ml octanu etylu i fazy organiczne połączono. Fazę organiczną przemyto 200 ml nasyconego roztworu chlorku sodowego, wysuszono nad MgSO4, przesączono i odparowano.

Otrzymano 19,1 g 2-hrdoksr-3-(1H-imidazol-4-ikrmetylo)benzenokarboksrimidanu metylu, który zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

b) W 100 ml absolutnego etanolu rozpuszczono 9,55 (0,0413 mola) 2lhrdroksyl3(1Hlimidazol-4-iiometyto)benzenokarboksyimidanu metylu, roztwór ochłodzono do 10°C i dodano 1,28 g (0,0413 mola) metyloaminy. Pozwolono by roztwór ogrzał się do temperatury pokojowej i reakcję prowadzono w tej temperaturze przez 15 godzin. Rozpuszczalnik

175 970 odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (600 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2. (objętościowo) octanu etylu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano 9,49 g produktu, który mieszano w 50°C ze 100 ml acetonitrylu przez 30 minut. Stały produkt odsączono i poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 4,5 g 2-hydroksy-3-(.1H-imidazol-4-ilometylo)-N-metylobenzenokarboksyimidoamidu.

Wydajność: 47%

T.t. = 235,84°C

NMR: δ 2,94 (3H, s), 3,70 (2H, s) 6,20 (1H, dd), 6,60 (1H, s), 6,95 (1H, dd), 7,41 (1H, d), 7,47 (1H, dd), 8,47 (2H, m), 14,1 (1H,m)i.

Analiza elementarna dla C12H14N4O (w %):

Obliczono: C 62,59; H 6,15; N 24,73

Stwierdzono: C 62,53; H 6,15; N 24,30

3. 2-(4,5-Dihydro-lH-imidazol-2-ilo)-6-(1H-imidazol-4-ilometylo)fenol

a) 2-Hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidan metylu wytworzono jak w przykładzie II a) powyżej i zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

b) W 100 ml absolutnego etanolu rozpuszczono 9,55 g (0,0413 mola) produktu z punktu a) powyżej i dodano 6,65 ml (0,0826 mola) etylenodiaminy. Roztwór mieszano przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej, a potem reakcję prowadzono przez 15 godzin. Wytrąconą substancję stałą odsączono (pierwszy rzut). Przesącz odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (400 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2 (objętościowo) octanu etylu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano 1,7 g produktu w postaci białej substancji stałej (drugi rzut). Oba rzuty połączono i dwukrotnie poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 3,3 g 2-(4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilo)-6-(1H-imidazol-4-ilometylo)fenolu.

Wydajność: 33%

T.t. 260,92°C

NMR: δ 3,71 (3H, s), 3,77 (2H, s), 6,53 (1H, t), 6,64 (1H, s), 7,07 (1H, d), 7,40 (1H, dd), 7,45 (1H, s), 11,1 (2H, m), 11,7 (1H, m)

Analiza elementarna dla C13H14N4O (w %):

Obliczono: C 64,46; H 5,82; N 23,13

Stwierdzono: C 64,46; H 5,86; N 23,14

4. 2-Hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etylo]benzenokarboksyimidoamid

a) W 100 ml metanolu wytworzono suspencję 10 g (0,047 mola) 2-hydroksy-3-[1(1H-imidazol-1-ilo)etylo]benzonitrylu (wytworzonego jak w przykładzie 1.2), suspensję ochłodzono do -40°C i nasycono ją gazowym chlorowodorem. Pozwolono by mieszanina ogrzała się do temperatury 5°C i utrzymywano ją w tej temperaturze przez 24 godziny. Roztwór odparowano do 3/4 jego pierwotnej objętości i do pozostałości dodano 200 ml wody z lodem. Całość zalkalizowano wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Roztwór wyekstrahowano trzykrotnie 100 ml octanu etylu i fazy organiczne połączono. Fazę organiczną przemyto 100 ml nasyconego roztworu chlorku sodowego, wysuszono nad MgSO4, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze pokojowej.

b) Pozostałość otrzymaną jak powyżej roztworzono w 50 ml absolutnego etanolu. Roztwór ochłodzono do poniżej 10°C i nasycono go amoniakiem. Pozwolono by roztwór ogrzał się do temperatury pokojowej i mieszaninę reakcyjną utrzymywano w tej temperaturze przez 6 godzin. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (500 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

175 970

Produkt otrzymany po odparowaniu rozpuszczalników poddano rekrystalizacj i wody (90:10).

i z metanolu

Otrzymano 8,75 g 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-1-ilo)etylolbenzenokarboksyimidoamidu.

Wydajność: 8l%

T.t. = 190,6°C

NMR: δ 1,40 (3H, s), 4,48 (1H, q), 6,14 (1H, dd), 6,63 (1H, s), 6,88 (1H, dd), 7,40 (1H, s), 7,41 (1H, dd)

Analiza elementarna dla C12H14N4O (w %):

Obliczono: C 66,55; H 6,11; N 22,33

Stwierdzono: C 6^,,^58; Η 6,!2; Ν 24,57

5. N,2-Dihydroksy-3-(1H-imidazol-4--lometylo)benzenokarboksyimidoamid

a) W 420 ml metanolu wytworzono suspensję 14,1 g (0,071 mola) 2-hydroksy-3-(1Himidazol-1-iłometylo)benzonitrylu (wytworzonego jak w przykładzie 1.1), suspensję ochłodzono do -40°C i nasycono ją gazowym chlorowodorem. Pozwolono by mieszanina reakcyjna ogrzała się do 10°C i ponownie nasycono ją gazowym chlorowodorem. Mieszaninę reakcyjną utrzymywano w tej temperaturze w ciągu 20 godzin. Roztwór odparowano do objętości 200 ml, dodano 300 ml wody z lodem i 300 ml octanu etylu i całość zalkalizowano wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Całość przesączono, fazę wodną oddzielono od fazy organicznej i fazę wodną wyekstrahowano dwukrotnie 300 ml octanu etylu. Trzy fazy organiczne połączono i przemyto nasyconym roztworem chlorku sodowego, wysuszono nad MgSO4, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem.

Otrzymano 15,4 g 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilomety!o)benzenokarboksyimidanu metylu w postaci beżowej substancji stałej, którą roztworzono w 210 ml absolutnego etanolu.

b) Do 70 ml roztworu 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidanu metylu otrzymanego jak powyżej w absolutnym etanolu dodano 1,53 g (0,022 mola) chlorowodorku hydroksyloaminy i 3,06 ml (0,022 mola) trietyloaminy, po czym reakcję prowadzono przez 1 godzinę w 20°C. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i oleistą pozostałość roztworzono w 100 ml poddając ją działaniu ultradźwięków.

Otrzymano 4,5 g produkty w postaci białej substancji stałej, którą dwukrotnie poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 3,4 g N,2-dihydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-benzenokarboksyimidoamidu.

Wydajność: 62%

T.t. = 227,81°C

NMR: δ 3,83 (2H, s), 6,24 (2H, s), 6,67 (1H, s), 6,75 (1H, t), 7,05 (1H, d), 7,49 (1H, s), 7,51 (1H, d), 10,07 (1H, m), 11,7 (1H, m), 12,5 (1H, m)

Analiza elementarna dla C11H12N4O2 (w %):

Obliczono: C όό,,δ; H 5,,11 N 22,H

Stwierdzono: C 56,83; H 5,25; N 24,00

6. Hydrazyd kwasu 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-iiometylo)benzenokarboksyimidowego

a) W 400 ml metanolu wytworzono suspensję 14,1 g (0,071 mola) 2-hydroksy-3-(1Himidazol-Tilometylo)benzonitrylu (wytworzonego jak w przykładzie I.1), suspensję ochłodzono do -40°C i nasycono ją gazowym chlorowodorem. Pozwolono by mieszanina reakcyjna ogrzała się do 10°C i ponownie nasycono ją gazowym chlorowodorem (pęcherzyki gazu przepuszczano przez 4 godziny w tej temperaturze). Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do 5°C i utrzymywano ją w tej temperaturze w ciągu 20 godzin. Wytrąconą substancję stałą odsączono i otrzymano 11,4 g 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidanu metylu w postaci białej substancji stałej, którą zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

b) Roztwór 2 g (0,0066 mola) 4-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometyloobenzenokarboksyimidanu metylu w 20 ml metanolu dodano w jednej porcji do roztworu 1,52 ml (0,0033 mola) hydratu hydrazyny w 20 ml metanolu, po czym reakcję prowadzono przez

175 970 minut. Dodano 40 ml lteru etytywego i wytrąconą substannję odsączono, a przesącz odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczono drogą pjeparrwwyej chromatografii cieczowej (400 g krzemionki, duen: mieszanina 89:10:1 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku). Odparowano rozpuszczalniki i bladożółtą substancję stałą poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 1,2 g hydrazydu kwasu 2-hreroZsy-3-(1H-imidnąol-4-ilometrlo)benąenokarboksyimieowego.

Wydajność: 80%

T.t. = 187,8°C

NMR: δ 3,77 (2H, s), 5,09 (2H, b), 6,34 (2H, b), 6,56 - 6,64 (2H, m), 6,97 (1H, d),

7,44 (2H, m), 11,7 (1H, b), 14,7 (1H, b)

Analiza elementarna dla C11H13N5O · 1/2 H2O (w %):

Obliczono: C 54,98; H 5,87; TN 22,1.5

Stwierdzono: C 54,96; H 5,89; N 28,39

Przykład III. Wytwarzanie ^2^Λ^κ^ι3-(1H-imieazol-4-ilometyroiberesynokarboksrimidoamidu

W 100 ml metanolu rozpuszczono 3 g (0,015 mola) 2-hyeroksy-3-(1H-imidazol-1-ilometylo)beezoeitrylu (wywarzonego jak w przykładzie 1.1) i dodano 1,15 g (0,0165 mola) chlorowodorku hydroksyloaminy i 1,84 g octanu sodowego. Mieszaninę ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez 20 godzin. Metanol odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość roztworzono w 100 ml wody. Wodny roztwór zobojętniono do pH 7 z użyciem wodnego roztworu wodorowęglanu sodowego. Biały osad odsączono i wysuszono pod próżnią, a następnie poddano rekrystalizacji z metanolu.

Otrzymano 1,6 g N,2-eihydroZsy-9-(1H-imieazol-4-ilomeiyloibenzenokarboksymieoamidb związku identycznego z wytworzonym w przykładzie II.5.

Wydajność: 46%.

Przykład IV. Wytwarzanie optycznie czynnych 2-hyeroksy3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etyro]benzenokαrboksr'imidoamidów, (+)-2-hydroksr-3-[5-(5H-imieαąol-4-ilo)etylo] beezeniikαrboksrimieoamidu i (-^-hydroksy3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etylo]-benzenokarboksyimidoamidu

a) 2-Hrdroksy-3-(5H-imidαzol-4-ilometylo)benzonokarboksyimiean metylu wytworzono jak w przykładzie II.2.a. z 32 g (0,150 mola) 2-hyeroksy-3-(1H-imidazol-5-ilometylo)benąonitrylu (wytworzonego jak w przykładzie I.1.). Surową pozostałość zawierającą 2-hydroksr-3-(5H-imidazol-1-ilometylo)-byezoeitryl zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

b) Tę pozostałość roztworzono w 150 ml absolutnego etanolu i dodano 38,7 ml (0,3 mola) S-(-)-α-mytylobensyloaminy, a następnie reakcję prowadzono w temperaturze pokojowej przez 15 godzin. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (1000 g krzemionki, eluent: mieszanina 95,6:4:0,4 (objętościowo) chloroformu, metanolu i amoniaku).

c) Mieszaninę diastyreoizomerów, częściowo oczyszczoną, poddano w porcjach po 5 g chromatografii (1000 g krzemionki, eluent: mieszanina 94,5:5:0,5 (objętościowo) octanu etylu, metanolu i amoniaku), w wyniku czego całkowicie rozdzielono eiastereoizomery. Dwa praktycznie czyste diastereoizomery poddano ostatni raz chromatografii w tych samych warunkach.

Otrzymano 18,9 g (wydajność 33%) diastereoizomeru A, mniej polarnego, a zatem eluującego jako pierwszy, i 27,3 g (wydajność 47%) diastereoizomeru B, bardziej polarnego, a zatem eluującego na końcu. Te dwa związki zastosowano odpowiednio w końcowych etapach debenzrlowaeia.

175 970

NMR (diasieteoizomer A) δ: 1,40 (3H, d), 1,51 (3H, d), 4,53 (1H, q), 4,99 (1H, q), 6,29 (1H, dd), 6,65 (1H, s), 6,91 (1H, dd), 7,2 - 7,5 (7H, m), 7,75 (1H, m)

NMR (diastereoizomer A) δ: 1,40 (3H, d), 1,52 (3H, d), 4,53 (1H, q), 4,99 (1H, q), 6,27 (1H, dd), 6,67 (1H, s), 6,89 (1H, dd), 7,2 - 7,5 (7H, m), 7,75 (1H, m)

d) (l)-2lHydroksyl3l[l-(1H-im-dazol-4-ilo)etrlo]benzenokarbkksy-midoamid

Roztwór zawierający 30 g diastereoizomeru A w 300 ml 12N wodnego roztworu HCl i 30 ml toluenu ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez 24 godziny. Resztkową ilość substancji stałej odsączono, fazę organiczną zdekantowano i fazę wodną przemyto toluenem. Fazę wodną zalkalizowano do pH 9 z użyciem 1N wodnego roztworu NaOH.

Otrzymany wodny roztwór wyekstrahowano mieszaniną 80:20 (objętościowo) octanu etylu i metanolu. Po odparowaniu rozpuszczalników organicznych otrzymano stałą pozostałość (pierwszy rzut). Fazę wodną odparowano także i otrzymaną pozostałość roztworzono w 30 ml 2,5n roztworu amoniaku w alkoholu izopopylowym. Nierozpuszczalne sole odsączono i alkohol odparowano, w wyniku czego otrzymano substancję stałą (drugi rzut). Dwa rzuty połączono i oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (100 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano 10 g produktu w postaci białej substancji stałej, którą poddano rek^stalizacji z wody.

Otrzymano 7,18g(-l-2-hydroksy-3-[1-(1Hlimidazol)-4-ilo)etylo]benzenokarboksyimidoamidu.

Wydajność: 32%

T.t. = 125,18°C

NMR: <51,40 (3H, d), 4,44 (1H, q), 6,16 (1H, t), 6,65 (1H, s), 6,90 (1H, dd), 7,41 (1H, dd),

7,44 (1H^s) [«Id = -232,36°C (c = 1, metanol) Analiza elementarna dla C12H14N4O Obliczono: C 58,04; H 6,49;

Stwierdzono: C 57,86; H 6,54;

H2O (w %):

N 22,57 N 22,65

e) (+)-2-Hrdroksy-3-[1l(1H-imidazol-4-ilo)etrlo]benzenokarboksr-midoam-d Roztwór zawierający 27,3 g diastereoizomeru B w 270 ml 12N wodnego roztworu

HCl i 27 ml toluenu ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez 24 godziny. Fazę organiczną zdekantowano i fazę wodną przemyto niewielką ilością toluenu. Fazę wodną odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość roztworzono w 100 ml etanolu. Roztwór zobojętniono 40 ml 2,5N roztworu amoniaku w alkoholu izopropylowym. Nierozpuszczalne sole odsączono i alkohol odparowano. Pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (800 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano 6,22 g produkt w postaci białej substancji stałej, którą poddano rekrystalizacji z wody.

Otrzymano 4,9g(+)-2-hydroksy-3-[1l(1H-imidazoll4-iio)etylo]benzenokarboksyimidoamidu w postaci monohydratu.

Wydajność: 24%

T.t. = 139,07°C

NMR: δ 1,40 (3H, d), 4,48 (1H, q), 6,14 (1H, t), 6,63 (1H, s), 7,40 (1H, s), 7,41 (1H, dd) [«l^D = 237,44°C (c = 1, metanol)

Analiza elementarna dla C12H14N4O · H2O (w %):

Obliczono: C 58,04; H 6,49; N 22,57

Stwierdzono: C 58,11; H 6,53; N 22,65

175 970

Przykład V. Wytwarzanie podstawionych 2-hydroksy3-[1-(1H-imidazol-1-ilo)alkilo]benzenokarboksyimidoamidów o wzorze 1

1. 2-Hydroksy-3-(1H-imidazol-4-iiome'tylo)benzenokarboksyimidoamid

Do 140 ml roztworu 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidanu metylu w absolutnym etanolu (przykład II.5) dodano 11,3 ml (0,0088 mola)

S-(-)-a-metylobenzyloaminy i reakcję prowadzono przez 15 godzin w 20°C, a potem odparowano rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczono drogą preparatywnej chromatografii cieczowej (1000 g krzemionki, eluent: mieszanina 94,5:5:0,5 (objętościowo) octanu etylowego, metanolu i amoniaku).

Otrzymano także 13,9 g 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-1-ilometylo)-N-a-metylobenzylobenzenokarboksyimidoamidu, który zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

c) Dla potrzeb analitycznych2 g te2O 24iydrohsy-3-(lH-imidazol-l-ilomeiylo)-N-ametylobenzylobenzenokarboksyimidoamidu oczyszczono drogą ereparatywnej chromatografii cieczowej (500 g krzemionki, eluent: miesza2i2y 92,3:7:0,7 (objętościowo) - dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

NMR: δ (ppm) 1,52 (3H, d), 3,74 (2H, m), 5,00 (1H, q), 6,28 (1H, t), 6,64 (1H, s), 6,96 (1H, dd), 7,25 - 7,45 (6H, m), 7,51 (1H, dd), 7,80 (1H, b) [αΠ> = 225°C (c = 1, metanol)

W autoklawie umieszczono 1 g (0,0021 mola) 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-1-ilometylo)-N-α-metylobe2nylobenzenokarboklyimldoamldu i 15 ml amoniaku i całość ogrzewano w 100°C przez 40 godzin. Rozpuszczalnik odparowano i pozostałość oczyszczono drogą preparaty/wnej chromatografii cieczowej (200 g krzemionki, eluent: mieszanina 78:20:2 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku).

Otrzymano po odparowaniu rozpuszczalników, 0,5 g 2-hydroksy-3-('1H-imidazol-4ilometylo)be2zenokarboksyimidoamidu.

Wydajność: 75%

NMR: δ 3,68 (2H, s), 6,13 (1H, dd), 6,61 (1H, s), 6,95 (1H, dd), 7,41 (1H, d), 7,43 (1H, dd)

Analiza elementarna dla C11H12N4O (w %):

Obliczono: C 61,10; H 5,59; N 25,91

Stwierdzono: C 61J8; H 5,6; N 22,07.

2. 2-hydroksy-3-(1H-imldynol-4-ilometylo)-N-(.i.-metylo-etylo) benzenokarboksyimidoamid

W autoklawie umieszczono 5 g (0,0156 mola) 2-hydrokly-3-(1H-lmidyzol-1-ilometylo)-N-α-metylobennylobe2zenokyrboksyimidoamidu i 50 ml r-propy2ami2y i całość ogrzewano w 80°C przez 54 godziny, a potem w 100°C przez 46 godzin. Rozpuszczalnik odparowano i pozostałość oczyszczono drogą preparaty/wnej chromatografii cieczowej (600 g krzemionki, eluent: mieszanina 89:10:1 (objętościowo) dichlorometanu, metanolu i amoniaku). Po odparowaniu rozpuszczalników otrzymano 3,6 g blydożółtej substancji stałej, którą dwukrotnie poddano rekrystalizacji z ycetomtrylu.

Otrzymano 1,25 g 2-hydroklS'-3-('1H-lmidyzol-4--iometylo)-N-(1-metyloetylo)be2nerκ.')kyrboklyimidoamidu.

Wydajność: 31%

T.t. = 138 - 139°C

NMR: δ 1,24 (6H, d), 3,70 (2H, s) 3,91 (1H, m) 6,20 (1H, t), 6,60 (1H, s), 6,94 (1H, d), 7,43 (1H, s), 7,48 (1H, dd), 7,98 (1H, b), 11,7 (1H, b).

Analiza elementarna dla C14H18N4O · H2O (w %):

Obliczono: C 60,85; H 7,30; N 20,28

Stwierdzono: C 60,62; H 7,67; N 19,88

175 970

Przykład VI. Płyn do przemywania oczu

Sporządzono preparat zawierający poniższe składniki w stężeniach podanych w % wagowo-objętościowych.

Substancja czynna 0,01 %

Polialkohol winylowy 0 · 40%

Chlorek benzalkoniowy 0 · 0,15%

Chlorek sodowy 0 · 10%

Bufor 0,01 · 10%

Jałowa woda destylowana do 1%

Wzór 3

175 970

Wzór

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nowe podstawione 2-hydroksy-3-[1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzenokarboksyimidoamidy o ogólnym wzorze 1, w którym R1 oznacza atom wodoru lub C1-C4-alkil, R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub CrCą-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie R2 i R3 razem oznaczają grupę o wzorze -CH2-CH2-, ich izomery optyczne i mieszaniny racemiczne, a także ich dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
2. Związek według zastrz. 1, którym jest 2-hydroksy-3-(1H-im.idazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
3. Związek według zastrz. 1, którym jest N,2-dihydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilo)metylo]benzeno-karboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
4. Związek według zastrz. 1, którym jest 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-Nmetylobenzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
5. Związek według zastrz. 1, którym jest 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etylo]benzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
6. Związek według zastrz. 1, którym jest (+)-2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)etylo]benzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
7. Związek według zastrz. 1, którym jest (-)-2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)-etylo]benzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
8. Związek według zastrz. 1, którym jest 2-(4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilo)-6-(1Himidazol-4-ilometylo)fenol oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
9. Związek według zastrz. 1, którym jest 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)-N(1-metyloetylo)-benzenokarboksyimidoamid oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
10. Związek według zastrz. 1, którym jest hydrazyd kwasu 2-hydroksy-3-(1H-imidazol-4-ilometylo)benzenokarboksyimidowego oraz jego dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
11. Sposób wytwarzania nowych podstawionych 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4ilo)alkilo]benzenokarboksyimidoamidów o ogólnym wzorze 1, w którym R1 oznacza atom wodoru lub Q-C4-alkil, R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub C1-C4-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie R2 i R3 razem oznaczają grupę o wzorze -CH2-CH2-, ich izomerów optycznych i mieszanin racemicznych, a także ich dopuszczalnych w okulistyce nietoksycznych addycyjnych soli z kwasami, znamienny tym, że 2hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]benzonitryl o ogólnym wzorze 2, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z C1.C4-alkanolem w obecności gazowego chlorowodoru, po czym tak otrzymany 2-hydroksy-3-[1H-imidazol-4-ilo)alkilo]-benzenokarboksyimidan alkilu o ogólnym wzorze 3, w którym R1 ma wyżej podane znaczenie, a alk oznacza C1-C4-alkil, poddaje się reakcji z jednym z enancjomerów α-metylobenzyloaminy, a następnie tak powstały 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-ilo)alkilo]-N-a175 970 metylobenzylobenzenokarboksyimidoamid o ogólnym wzorze 4, w którym Ri ma wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji ze związkiem o ogólnym wzorze R2NH2, z wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub Ci-C4alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie z etylenodiaminą, z wytworzeniem związku o wzorze 1, w którym R2 i R3 tworzą razem grupę o wzorze -CH2-CH2-, przy czym gdy chce się wytworzyć izomer optyczny związku o wzorze 1, to wówczas najpierw rozdziela się Ν-α-metylobenzylowane diastereoizomery związku o wzorze 4, w którym R1 oznacza C1-C4-alkil, i otrzymane powyżej związki o wzorze 1 ewentualnie przeprowadza się w ich dopuszczalne w okulistyce nietoksyczne addycyjne sole z kwasami.
12. Środek do leczenia oczu obniżający ciśnienie wewnątrzoczne zawierający skuteczną ilość substancji czynnej i co najmniej jedną dopuszczalną w okulistyce, nietoksyczną ciekłą lub stałą zaróbkę, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera od 0,01 do 1% 2-hydroksy-3-[1-(1H-imidazol-4-llo)alkilo]-benzenokarboksyimidoamidu o ogólnym wzorze 1, w którym R1 oznacza atom wodoru lub C1-C4-alkil, R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę aminową lub C1-C4-alkil, a R3 oznacza atom wodoru, względnie R2 i R3 razem oznaczają grupę o wzorze -CH2-CH2-, ich izomery optyczne i mieszaniny racemiczne, ewentualnie w postaci dopuszczalnych w okulistyce, nietoksycznych addycyjnych soli z kwasami.